ზუგდიდის

N2 საჯარო სკოლის ქართული ენისა და ლიტერატურის

პედაგოგის
მზია კეზუას

პედაგოგიური პრაქტიკის კვლევა

საშინაო და საკლასო აქტივობებში მოსწავლეთა

აკადემიური მოსწრების ცვალებადობაზე დაკვირვება,
ანალიზი და გამოსწორების გზების დასახვა
მშობლებთან თანამშრომლობით

1
 სარჩევი
შესავალი....................................................................................................................................... 3

თემის აქტუალობა...................................................................................................................... 3

პრობლემის ანალიზი.................................................................................................................... 5

კვლევის მიზანი.............................................................................................................................. 7

სამიზნე ჯგუფი.............................................................................................................................. 7

ლიტერტაურის მიმოხილვა.......................................................................................................... 7

საკვლევი კითხვები …………………………………………………………………………… 14

კვლევის მეთოდები....................................................................................................................... 15

მონაცემთა ანალიზი.......................................................................................................................16

ძირითადი მიგნებები.................................................................................................................... 27

ინტერვენციები............................................................................................................................... 28

ინტერვენციების შეფასება............................................................................................................. 32

რეკომენდაციები.............................................................................................................................. 34

დასკვნა............................................................................................................................................... 35

გამოყენებული ლიტერტაურა........................................................................................................ 36

რეფლექსია.......................................................................................................................................... 37

დანართები.......................................................................................................................................... 39

2
 შესავალი
ზუგდიდის სსიპ მერაბ კოსტავას სახელობის N2 საჯარო სკოლის ქართული ენისა და ლიტერატურის
მასწავლებლის მზია კეზუას მიერ განხორციელდა პრაქტიკული კვლევა, რომლის მიზანია იმ
მიზეზების დადგენა, თუ რატომ არის ჩართულობის დეფიციტი და დაბალი აკადემიური მოსწრება
საკლასო და საშინაო დავალებებში.

კვლევის თემაა: „მოსწავლეთა აკადემიური მოსწრების ცვალებადობაზე დაკვირვება , ,ანალიზი და

გამოსწორების გზების დასახვა მშობლებთან თანამშრომლობით.“

სამეგრელო-ზემო სვანეთის ზუგდიდის მუნიციპალიტეტის სსიპ მერაბ კოსტავას სახელობის N2

საჯარო სკოლა საქართველოში ცნობილია როგორც რეგიონის უპირველესი სკოლა თავისი
ტრადიციებითა და მიღწევებით. სკოლის პედაგოგიური კოლექტივი მოტივირებულია თანამედროვე
მოთხოვნების შესაბამისად მოსწავლეთა აღზრდისა და ღირსებულ ადამიანებად ჩამოყალიბებისათვის,
რისთვისაც სკოლის მთელი კოლექტივი მობილიზებულია.სკოლას აქვს შესაბამისი რესურესები
მოსწავლეთა სწავლა- აღზრდის საქმეში წარმატებების მისაღწევად.მასწავლებელთა დიდ ნაწილს
ჩაბარებული აქვს პროფესიული განვითარების გამოცდები.ბევრია ახალგაზრდა
მასწავლებელი,როლებიც ასევე ემზადებიან მასწავლებელთა გამოცდებისათვის.თანამშრომლობითი
ურთიერთობის საფუძველზე აღმოჩენილი პრობლემები დაძლევადია.მასწავლებელთა უმრავლესობა
ჩართულია კვლევის საკითხებში,რომელთაც ხელს უწყობს სკოლის დირექცია .

უფროსი მასწავლებლები მოტივირებული არიან საკვლევ მასალად განიხილონ ის საკითხები,

რომლებიც პრობლემას წარმოადგენენ მასწავლებლებისთვის,მშობლებისა და საზოგადოებისათვის.

თემის აქტუალობა

საერთაშორისო კვლევებიდან ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი თემა საგაკვეთილო პროცესში

მოსწავლეთა ჩართულობა და მოტივაციაა, რომელიც კავშირშია მოსწავლეთა აკადემიური მოსწრებასა,
შედეგების გაუნჯობესებასა და მრავალმხრივი ინტელექტის განვითარებასთან. ჩართულობა, რომ
თანამედოვე სასწავლო სივრცის განუყოფელ აქტივობად უნდა ვაქციოთ და მიდგომა, რომ სკოლებმა
ყველა ბავშვისათვის თანაბარი განათლების უზრუნველყოფა, მათი ტალანტის გაუფლანგავად უნდა
მოახერხონ, როგორც საგაკვეთილო, ასევე არასაგაკვეთილო პროცესში დავას აღარ იწვევს.არავინ დაობს
იმაზე, რომ ნებისმიერ საქმიანობას მოტივაცია უდევს საფუძვლად. მოტივაცია არის ფსიქოლოგიური
ძალები, რომლებიც განსაზღვრავრავენ ინდივიდის ქცევის მიმართულებას, ძალისხმევის დონეს და
შეუპოვრებას, ანუ მოტივაცია არის, კონკრეტული მიმართულებით ქცევის, ქცევების განხორციელების
3
სურვილი, ინტერესი, მას ხშირად უწოდებენ მამოძრავებელ ძალას. მექანიზმს,რომელიც უბიძგებს
ადამიანს გადალახოს წინააღმდეგობები და მიაღწიოს სასურველ მიზანს. სხვაგვარად რომ ვთქვათ,
მოტივაცია გულისხმობს ისეთი ფაქტორებისა და სიტუაციის შექმნას, რომელიც მოსწავლეებს სწავლის
ხალისსა და უნარს შემატებს. ძალზე ხშირად იმეორებენ ძველ სიბრძნეს:,,შეიძლება მიიყვანო ცხენი
წყაროსთან, მაგრამ ვერ აიძულებ დალიოს წყალი“. იდეალური დისციპლინების პირობებშიც კი
შინაგანი მოტივაციის გარეშე სწავლისა და სწავლების ხარისხზე საუბარი ზედმეტია, ეს უბრალოდ
სასწავლო საქმიანობის იმიტაციაა და სხვა არაფერი. როგორც ცნობილია მოტივაციას განაპირობებს,
როგორც გარეგანი, ასევე შინაგანი ფაქტორები. გასათვალისწინებელია ისიც,რომ მოსწავლეები სკოლაში
მოდიან სხვადასხვა სოციალური თუ კულტურული გარემოდან, მათ აქვთ გარკვეული
გამოცდილებები,, სურვილები, მოთხოვნები და მოლოდინები.

შინაგანი მოტივაცია არის ტენდენცია---მიღწეულ იქნეს მიზნები საკუთარი ინტერესებისა და უნარების

კვალდაკვალ, როდესაც ჩვენ შინაგანად ვართ მოტივირებულნი, ჩვენ არ გვჭირდება წახალისება ან
დასჯა, რამდენადაც თვითონ აქტივობა თავისთავად წარმოადგენს ჯილდოს, შინაგანი
მოტივატორებია ქვეცნობიერი განათლების ინტერესი , ცნობის მოყვარეობა, დამოუკიდებლობა,
თვითრეალიზაციის სურვილი და ა. შ.

ამის საპირისპირო შემთხვევაა,როცა რაღაცას კარგი შეფასებისათვის,დასჯის თავიდან აცილების

მიზნით მასწავლებლი ამოცანასთან დაკავშირებული რაიმე სხვა მიზეზით ვაკეთებთ. ეს გარეგანი
მოტივაციაა. რეალურად ჩვენ ქცევას იმიტომ არ ვახორციელებთ, რომ თავად იგი გვაინტერესებს. ჩვენ
გვაინტერესებს, რას მოგვიტანს ეს ქცევა, გარეგანი მოტივატორები: ჯილდოს მიღება, წახალისება.

ყოველივე ამის შემდეგ. მოტივაცია აქტუალურ საკითხთა რიცხვს განეკუთნება. მრავალი პედაგოგი
თანხმდება, რომ მოსწავლეთა მოტივირება და ჩართულობა ინდივიდუალური საჭიროების
გათვალისწინებით კრეატიული საკითხია პედაგოგიკაში. მოსწავლეები კოგნიტურად, ემოციურად თუ
ქცევით ჩართული უნდა იყვნენ პროდიქტიულად საკლასო აქტივობებში.

4
 პრობლემის ანალიზი

პრაქტიკული კვლევის ჩასატარებლად შევარჩიე ჩემი VI კლასი. გარკვეული პერიოდი ვაკვირდებოდი

და აღმოვაჩინე, რომ მოსწავლეები ნაკლებად იყვნენ საგაკვეთილო პროცესში ჩართულები. გაკვეთილის
სხვადასხვა ფაზაში მათი ჩართულობა სხვადასხვანაირი იყო. ახალი მასალის ახსნის დროს
მოსწავლეები ნაკლებად მონაწილეობენ ვარაუდების გამოთქმის პროცესში. უჭირდათ გარჩევა
მასალაში მთავარის მეორეხარისხოვანისაგან. საკვანძო საკითხებიდან ვერ ახერხებენ დასკვნების
გამოტანას, ასევე არ აქვთ ტრანსფერის უნარი. უჭირთ მიზეზ-შედეგობრივი კავშირების დადგენა.
ჯგუფურ მუშაობაში ნაკლებად არიან ჩართულები, ნაკლებად მოდის მათგან ინიციატივები.
მოსწავლეები არიან პასიური მსმენელები. ყოველივე ეს განაპირობებს მათ დაბალ მოტივაციას და
შესაბამისად დაბალ შედეგებსაც. რასაც ადასტურებს ყოველდღიური დაკვირვებების ჩანაწერები და
დღიურები, ჟურნალის მონაცემები, შემაჯამებელი სამუშაოები და სემესტრული ქულები. ამიტომ ამ
საკითხს განვიხილათ საგნობრივ კათედრების სხდომებზე, ტრენინგებზე და კონფერენციებზე,
პროფესიულ შეხვედრებზე.

დაკვირვება

საკლასო საშინაო დავალება

სამუშაოები

სარგებელი მოსწავლეებისთვის
• მოტივაციისა და ჩართულობის ამაღლება.

• აკადემიური მოსწრების გაზრდა.

• ზოგადსაკომუნიკაციო უნარ-ჩვევების განვითარება.

5
 • ცოდნის გამოყენების უნარების განვითარება.

• მოვლენებისა და ფაქტების ანალიზის უნარის განვითარება.

• თვითრეალიზება.

სარგებელი მასწავლებლებისთვის
• პირადი პედაგოგიური პრაქტიკის გაუმჯობესება დაკვირვების საფუძველზე.

• თანამშრომლობითი უნარების გაუმჯობესება.

• მოსალოდნელი რისკების დაძლევის უნარის განვითარება.

• სწავლა-სწავლების ეფექტიანად დაგეგმვა.

• კვლევითი უნარ-ჩვევების გაუმჯობესება.

სარგებელი მასწავლებელს
• გაუმჯობესდება პედაგოგიური პრაქტიკა;

• რეფლექსური აზროვნების უნარის შეძენა;

• ობიექტური თვითშეფასება;

• კრიტიკულად საკუთარი შესაძლებლობების

6
კვლევის მიზანი
კვლევის მიზანია: შესწავლილ და გაანალიზებული იქნას ქართული ენისა და ლიტერატურის
გაკვეთილებზე თუ რა მიზეზებით და ფაქტორებით არის გამოწვეული საკლასო და საშინაო
აქტივობებში მოსწავლეთა დაბალი ჩართულობა. დაგეგმილ და განხორციელებული იქნას კვლევის
მეთოდები და ინტერვენციები,შეფასდეს მათი მდგრადობა და მიღებულ იქნას პრაქტიკული
რეკომენდაციები.

სამიზნე ჯგუფი:

ზუგდიდის სსიპ მერაბ კოსტავას სახელობის N2 საჯარო სკოლის VI კლასის მოსწავლეები.

ლიტერატურის მიმოხილვა

სანამ უშუალოდ შევუდგებოდით პრაქტიკული კვლევის განხორციელებას, შევისწავლეთ

ლიტერატურა მოტივაციასა და მოტივაციის თეორიებზე, რადგან მოსწავლეთა საგაკვეთილო პროცესში
ჩართულობა ერთ ერთი კრიტიკული საკითხია პედაგოგიკაში. მასწავლებლები სხვადასხვა ხერხს
მიმართავენ მოსწავლეთა აქტიურობის გასაზრდელად. საკუთარი გამოცდილებიდან მიმაჩნია, რომ
საგაკვეთილო პროცესში მოსწავლეთა ჩართულობისა და მაღალი აკადემიური მოსწრების ერთ-ერთი
ფაქტორი არის მოტივაცია. მოტივაციის ამაღლების სტრატეგიების გასაცნობად გავეცანი განათლების

7
თეორეტიკოსების მოსაზრებებს, რადგან ისინი ძირითადად გვთავაზობენ ისეთ მიდგომებს, რომლებიც
პრაქტიკულად მიღწევადი და ეფექტურია.

თავად სიტყვა „მოტივი“ (ლათ. Moveo) ნიშნავს მოძრაობას. პირველად ტერმინი „მოტივაცია“ გამოიყენა
ა. შოპენჰაუერმა სტატიაში „საკმარისი მიზეზის ოთხი პრინციპი“. ამჟამად აღნიშნული ტერმინის
არაერთი განმარტება არსებობს, რაც ხშირად აძნელებს მის ერთმნიშვნელოვან გაგებას. (9,94).

მოტივაცია (ფართო გაგებით) არის ყოველივე ის, რაც იწვევა ადამიანის აქტიურობას: მისი
მოთხოვნილებები, ინსტინქტები, გატაცებები, ემოციები, განაწესები, იდეალები და ა.შ.)

ტერმინი „მოტივაცია“ უფრო ფართო ცნებაა, ვიდრე ტერმინი მოტივი. „მოტივაცია“ თანამედროვე
ფსიქოლოგიაში ორგვარი მნიშვნელობით გამოიყენება: როგორც ქცევის განმაპირობებელი ფაქტორების
სისტემა (კერძოდ, მოთხოვნილებები, მოტივები, მიზნები, განზრახვები, მისწრაფებები და სხვ.) და
როგორც პროცესის მახასიათებელი, რომელიც სტიმულს აძლევს და ინარჩუნებს ქცევით აქტივობას
განსაზღვრულ დონეზე.

მოტივაციაზე წარმოდგენას გვიქმნის რაიმე ქცევის ახსნა და არა მისი აღწერა. ეს გახლავთ პასუხები
კითხვებზე: „რატომ?“, „რისთვის?“, „რა მიზნით?“, „რის გამო?“ და ა.შ.

მოტივაცია ერთ-ერთი ფუნდამენტალური პრობლემაა როგორც სამამულო, ასევე უცხოურ

ფსიქოლოგიურ ლიტერატურაში. თეორიები, რომლებიც ამ ფენომენს შეისწავლიან, ან
ლაბორატორიებში ცხოველებთან მუშაობისას განვითარდა, ან ადამიანებთან ისეთ სიტუაციაში
მუშაობისას, სადაც გამოყენებული იყო თავსატეხების შემცველი ამოცანები. თეორიების ნაწილი
კლინიკური ან ინდუსტრიული (შრომის) ფსიქოლოგიის ფარგლებში გაწეული სამუშაოების
საფუძველზე წარმოიქმნა.

მოტივაციისადმი ბიჰევიორისტული მიდგომა. ბიჰევიორისტული მიდგომის მიხედვით, მოსწავლის

მოტივაციის გაგება უნდა დავიწყოთ წამახალისებელი სტიმულებისა და ჯილდოების დაკვირვებული
ანალიზით. ჯილდო ის მიმზიდველი ობიექტი ან მოვლენაა, რომელიც შედეგად მოსდევს გარკვეულ
ქცევას. იმპულსი ის ობიექტები ან მოვლენებია, რომლებიც აღძრავს ან, პირიქით, ახშობს ქცევას.
მაგალითად, დამატებითი ქულების დაპირება წამახალისებელი სტიმული შეიძლება აღმოჩნდეს
მოსწავლისთვის.

თუ ჩვენ მუდმივად წაგვახალისებენ გარკვეული ქცევის გამო, ჩვენ განგვივითარდება გარკვეული ჩვევა
ან ტენდენცია – განვახორციელოთ ხოლმე გარკვეული ტიპის ქცევა. მაგალითად, თუ მოსწავლე
ფეხბურთის თამაშის გამო ჯილდოდ მიიღებს ხან ფულს, ხან საჩუქრებსა და პრივილეგიებს, ხოლო მის
სწავლას ნაკლები ყურადღება მიექცევა, უნდა ვივარაუდოთ, რომ იგი დიდ დროს დაუთმობს
ფეხბურთში ვარჯიშს და არა გეომეტრიის სწავლას. კარგი ნიშნები, ვარსკვლავები, სტიკერები და სხვა
საშუალებები განმტკიცებისათვის ან გარკვეული დამსჯელი ღონისძიებები ცუდი საქციელისათვის – ეს

8
ყველაფერი არის მცდელობა მოსწავლეთა მოტივირებისათვის გარეგანი იმპულსის, ჯილდოების ან
დასჯის გამოყენებით.

მოტივაციისადმი ჰუმანისტური მიდგომა. მეოცე საუკუნის სამოციან წლებში ჰუმანისტური

ფსიქოლოგიის მომხრეები, მათ შორის კარლ როჯერსი, ამბობდნენ, რომ ფსიქოლოგიის ვერცერთი
დომინანტური სკოლა, ვერც ბიჰევიორული და ფროიდისეული, ადეკვატურად ვერ ხსნიდა ადამიანის
ქცევას. მოტივაციის ჰუმანისტური ინტერპრეტაცია ხაზს უსვამს ისეთ შინაგან წყაროებს, როგორიცაა
პიროვნების „თვითაქტუალიზაციის” მოთხოვნილება, თანდაყოლილი „აქტუალიზაციის ტენდენცია” ან
„თვითგანსაზღვრის” მოთხოვნილება. ასე რომ, ჰუმანისტურ ჭრილში, მოტივირება ნიშნავს ადამიანების
შინაგანი რესურსების – მათი კომპეტენტურობის, თვითშეფასების, ავტონომიისა და
თვითაქტუალიზაციის წაქეზებას. მასლოუს თეორია მოტივაციის ცნობილი ჰუმანისტური ახსნაა.

მასლოუს იერარქია. აბრაჰამ მასლოუ ვარაუდობდა, რომ ადამიანებს გააჩნიათ მოთხოვნილებათა

იერარქია მთელი დიაპაზონით – დაბალიდან (მაგ. უსაფრთხოება) მაღალი რანგის
მოთხოვნილებებამდე (თვითაქტუალიზაცია). თვითაქტუალიზაცია მასლოუს მიერ შემოტანილი
ტერმინია, რითაც იგი პიროვნების სრულ თვითრეალიზაციას, მისი პოტენციალის სრულ რეალიზებას
აღნიშნავდა. სანამ მოთხოვნილებათა შემდეგ საფეხურზე გადავიდოდეთ, უნდა დაკმაყოფილდეს
უფრო დაბალი რანგის მოთხოვნილებები.

მასლოუ ოთხ შედარებით დაბალი რანგის მოთხოვნილებას: ფიზიოლოგიურს, უსაფრთხოების,

მიკუთვნებულობისა და თვითშეფასების მოთხოვნილებებს დეფიციტურს უწოდებდა. როდესაც ეს
მოთხოვნილებები დაკმაყოფილებულია, მათი რეალიზების მოტივაცია იკლებს. მან სამ ზედა, მაღალი
რანგის მოთხოვნილებას – ინტელექტუალური მიღწევების, ესთეტიკურ და თვითაქტუალიზაციის
მოთხოვნილებებს ზრდის მოთხოვნილებები უწოდა. როდესაც ეს მოთხოვნილებები კმაყოფილდება,
პიროვნების მოტივაცია არ იკარგება, პირიქით, იგი იზრდება და დაკმაყოფილების მორიგი
საშუალებების ძებნას იწყებს. დეფიციტური მოთხოვნილებებისაგან განსხვავებით, ეს
მოთხოვნილებები ბოლომდე არასდროს კმაყოფილდება. მაგალითად, რაც უფრო წარმატებულია
თქვენი მცდელობა, გახდეთ კარგი მასწავლებელი, მით უფრო მეტად გინდათ მიაღწიოთ მეტს.

მასლოუს თეორია იმის გამო გააკრიტიკეს, რომ ადამიანები აშკარად ყოველთვის ისე არ იქცევიან,
როგორც ეს თეორიის მიხედვით არის მოსალოდნელი. ადამიანების უმრავლესობა ხშირად ბრუნდება
უკან, დაბალი რანგის მოთხოვნილებებისაკენ და ერთდროულად შეიძლება მოტივირებული იყოს
სხვადასხვა საფეხურის მოთხოვნილებებით. ზოგიერთი ადამიანი შეიძლება უარსაც ამბობდეს
უსაფრთხოებაზე, მეგობრობაზე და განათლებისათვის, უფრო მეტი თვითაქტუალიზაციისათვის
ზრუნავდეს.

კრიტიკის მიუხედავად, მასლოუს თეორია საშუალებას გვაძლევს მთლიანობაში აღვიქვათ მოსწავლე,

რომლის ფიზიკური, ემოციური და ინტელექტუალური მოთხოვნილებები ურთიერთქმედებაშია

9
ერთმანეთთან. ბავშვი, რომლის უსაფრთხოებისა და მიკუთვნებულობის განცდას საფრთხე მშობლების
გაყრის გამო ექმნება, ნაკლებ ინტერესს გამოამჟღავნებს წილადების გაყოფის სწავლაში. თუ სკოლა
საშიშ, არაპროგნოზირებად ტერიტორიაზე იმყოფება, იქ უფრო მეტი ყურადღება უსაფრთხოებას
მიექცევა, ვიდრე სწავლას ან სწავლებას. სოციალურ ჯგუფთან მიკუთვნებულობა და ამ ჯგუფის შიგნით
თვითშეფასების განმტკიცება მნიშვნელოვანია მოსწავლისთვის. თუ იმის გაკეთება, რასაც
მასწავლებელი მოსწავლისაგან ითხოვს, ეწინააღმდეგება ამ ჯგუფის დადგენილ წესებს, მაშინ
მოსალოდნელია, რომ მოსწავლე ყურად არ იღებს მასწავლებლის სურვილს და შეიძლება
დაუპირისპირდეს კიდეც მას.

მოტივაციისადმი კოგნიტური და სოციალურ-კოგნიტური მიდგომა. კოგნიტურ თეორიებში ადამიანი

განხილულია როგორც ცნობისმოყვარე, აქტიური, ინფორმაციის მაძიებელი არსება, რომელიც
ცდილობს გადაჭრას პიროვნული პრობლემები. ამდენად, კოგნიტური თეორეტიკოსები აქცენტს
შინაგან მოტივაციაზე აკეთებენ. მოტივაციის კოგნიტური თეორიები, შეიძლება ითქვას,
ბიჰევიორისტული შეხედულებების საპასუხოდ განვითარდა. კოგნიტივისტებს სჯერათ, რომ ჩვენი
ქცევა აზროვნებით არის განპირობებული და არა უბრალოდ იმით, რომ წარსულში ამასთან
დაკავშირებით დაგვაჯილდოვეს ან დაგვსაჯეს. ქცევა წამოწყებული და რეგულირებულია გეგმების,
მიზნების, სქემების, მოლოდინებისა და ატრიბუციების მიერ.

თეორიებს, რომლებიც ითვალისწინებენ როგორც ბიჰევიორისტების აქცენტებს ქცევის გავლენებისა და

შედეგების შესახებ, ასევე კოგნიტივისტების ინტერესს ინდივიდის აზროვნების გავლენის მიმართ,
შეიძლება ვუწოდოთ მოლოდინის/ღირებულების თეორიები. ეს იმას ნიშნავს, რომ ქცევა აღქმულია
როგორც ორი მთავარი ფაქტორის პროდუქტი: მიზნის მიღწევის მოლოდინისა და ამ მიზნის
ღირებულების პროდუქტი. სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ, მნიშვნელოვანი საკითხებია: „მივაღწევდი
თუ არა წარმატებას, რომ მეცადა?” და „იქნება თუ არა შედეგი ღირებული და ჩემთვის რაიმე ჯილდოს
მომტანი, თუ წარმატებას მივაღწევ?” მოტივაცია სწორედ ამ ორი ფაქტორის პროდუქტია. თუ ორივე
ფაქტორი ნულის ტოლი იქნება, მოტივაციაც, რომ მუყაითად იმუშაო მიზნის მისაღწევად, არ
იარსებებს. მაგალითად, თუ მე მჯერა, რომ დიდი შანსი მაქვს შევქმნა კალათბურთის გუნდი (მაღალი
მოლოდინი) და ამ გუნდის შექმნა ჩემთვის ძალიან მნიშვნელოვანია (მაღალი ღირებულება), ჩემი
მოტივაცია ძლიერი იქნება. მაგრამ თუ ორივე ფაქტორი ნულის ტოლია (მჯერა, რომ არ შემიძლია
გუნდის შექმნა და დიდად არც მაღელვებს კალათბურთის თამაში), მაშინ მოტივაციაც ნულის ტოლი
იქნება.

ჟაკლინ ეკლსსა და ალან ვიგფილდს დამატებით შემოაქვთ კიდევ დანახარჯის ცნება. ღირებულებები
განხილული უნდა იყოს აგრეთვე იმ კონტექსტში, თუ რა ჯდება მათი აღსრულება; რა ენერგია
იხარჯება; კიდევ რის გაკეთება შეიძლება ამის ნაცვლად; რა რისკი არსებობს მარცხის შემთხვევაში;
სულელად ხომ არ გამოვჩნდები;

10
მოტივაციის სოციოკულტურული კონცეფციები. მოტივაციისადმი სოციოკულტურული შეხედულება
ხაზს უსვამს ერთობის წევრობას. ადამიანები ერთვებიან აქტივობაში, რათა განამტკიცონ თავიანთი
იდენტობა და ინტერპერსონალური ურთიერთობები ამ ჯგუფის შიგნით. ამდენად, მოსწავლეები
მოტივირებულნი არიან ისწავლონ, თუ ისინი არიან წევრები იმ საკლასო ან სასკოლო ჯგუფისა,
რომლისთვისაც სწავლას დიდი ღირებულება აქვს. როგორც სოციალიზაციის პროცესში ჩვენი
კულტურის უფრო გამოცდილი წევრებისაგან ვსწავლობთ ლაპარაკს, ჩაცმას, სუფრასთან მოქცევის
წესებს, ასევე იმათზე დაკვირვებით, ვინც ჩვენი სასკოლო ჯგუფის წევრია, ვსწავლობთ, როგორი
მოსწავლეები უნდა ვიყოთ. სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ, ჩვენ ვსწავლობთ იმ ჯგუფისგან, რომლის
წევრებიც ვართ.

ბრიტანელმა მეცნიერებმა შეიმუშავეს ე. წ CLEAR მეთოდი , რომელიც თანამონაწილეობისთვის

ხელისშემშლელი ფაქტორების დიაგნოსტირებისა და მათ დასაძლევად რეკომენდაციების შემუშავების
საშუალებას იძლევა, რასაც განსაზღვრავს 5 ფაქტორი (მეთოდის სახელწოდება სწორედ ამ ფაქტორთა
აბრევიატურას წარმოადგენს can do ,like to, enabled to, asked to, respond to. :)

1.Can do მონაწილეებს შეუძლიათ მონაწილეობა (აქვთ სათანადო რესურსი ,ცოდნა გამოცდილება

,უნარები)

2.like to მონაწილეებს სურთ მონაწილეობა

3.enabled to არსებობს მონაწილეობის მექანიზმები.

4.asked to ხდება მსმენელთა მობილიზება

5.respond to არსებობს უკუკავშირი (მოსწავლეები ხედავენ მონაწილეობის შედეგს)

მკვლევარები აღნიშნავენ რომ ,თუნდაც ერთი ამ ფაქტორთაგანის არ არსებობისას საგაკვეთილო

პროცესში მონაწილეთა მონაწილეობა და ჩართულობა სრულყოფილი ვერ იქნება .ამიტომ
მნიშვნელოვანია მასწავლებელმა გაკვეთილის მართვისას აკონტროლოს აღნიშნული ფაქტორების
უზრუნველყოფა გაკვეთილზე მოსწავლეთა წასახალისებლად.

მოტივაცია სწავლა სწავლების პროცესში მოსწავლის ჩართულობის უმნიშვნელოვანესი საფუძველია .

წინარე ცოდნა და საჭირო რესურსები ეხმარება მოსწავლეს ჩაერთოს გაკვეთილში .

მოსწავლეთა ორგანიზება მოსწავლეთა მობილიზების საშუალებაა.

მოსწავლეთა შეფასება ის უკუკავშირია , რომელიც შეიძლება მოსწავლეთა ჩართულობის სტიმულად

იქცეს.

მოსწავლეთა მოტივაციის ზრდა მნიშვნელოვანი პედაგოგიური ამოცანაა. მოტივაცია იზრდება ,

როდესაც მოსწავლე ხედავს , რომ მასწავლებლის პრიორიტეტი მისი წინსვლის ხელშეწყობაა და
11
პირიქით ,იკლებს, როდესაც მიაჩნია, რომ მასწავლებლის პრიორიტეტი მისი შედეგის განსჯა შეფასება
.მოტივაცია იზრდება მაშინაც, როდესაც მოსწავლე ხედავს დავალების მიზანს , დარწმუნებულია მის
საჭიროებაში, ამიტომ მნიშვნელოვანია , მასწავლებელმა გააგებინოს , რა მიზანს ემსახურება
კონკრეტული დავალება , დაანახოს კავშირი სკოლაში მიმდინარე საქმიანობასა და სკოლის გარეშე
ცხოვრებას შორის .

ჩართულობა თანამედროვე საგანმანათლებლო პროცესში მოსწავლეთა განსაკუთრებულ აქტიურობას

მოითხოვს . ეს გულისხმობს მათ აქტიურ მონაწილეობას არა მხოლოდ განათლების მიღების , არამედ
თანატოლთა სწავლების პროცესშიც . გაკვეთილზე ჯგუფური მუშაობისას , პროექტებში
მონაწილეობისას , წარმოდგენების დაგეგმვისა თუ განხორციელებისას მოსწავლეები ერთმანეთს
ეხმარებიან სხვადასხვა კონცეფციის უკეთ გაგებაში , უნარ-ჩვევების დაუფლება განვითარებისა და
დამოკიდებულებათა ჩამოყალიბებაში , რაც თავისთავად გულისხმობს გაკვეთილის პროცესში მათ
მონაწილეობას.

მოსწავლე ჩართულია სწავლის პროცესში , თუ ის მნიშვნელოვან ძალისხმევას იჩენს დავალების

შესრულებისას , ზრუნავს შესრულებული დავალების ხარისხზე და ამასთან , შესრულებულ სამუშაოს
მისთვის დიდი ღირებულება აქვს. ასეთი მოსწავლეები გამოხატავენ უფრო მეტი ცოდნის შეძენის
სურვილს და პოზიტიურ დამოკიდებულებას სკოლისა და სწავლის მიმართ.

სასწავლო მასალები და ტექნოლოგიები International society for technology in education -ის მიხედვით
,სწავლის პროცესში ტექნოლოგიების ინტეგრირებას ძლიერი პოზიტიური ეფექტი აქვს მოსწავლეთა
მიღწევებზე მხოლოდ მაშინ , თუ ეს პროცესი შესაბამისად იქნება განხორციელებული . სწავლებაში
ტექნოლოგიების წარმატებით დასანერგად აუცილებელია : მასწავლებელთა გადამზადება, სასწავლო
გეგმასთან შესაბამისობის დაცვა , მისი როგორც ერთ-ერთი ძირითადი სასწავლო მასალის
ყოველდღიური გამოყენება , თანამშრომლობითი გარემოს შექმნა , და ა. შ

მეგი კუთხიშვილი სტატიაში,, მოსწავლეთა მოტივაციის ამაღლების ხელშეწყობა საგაკვეთილო

პროცესში“ ( http://mastsavlebeli.ge/?p=4183 ) აღნიშნავს,რომ

მოტივი ეს არის პიროვნების შინაგანი მიდრეკილება ამა თუ იმ აქტივობის განსახორციელებლად,

რომელიც დაკავშირებულია გარკვეული მოთხოვნილების დაკმაყოფილებასთან.

სწავლის მოტივაციისა და ნებელობის განსავითარებლად შეიძლება გამოვიყენოთ სიტუაცია,

რომელშიც ხდება ახალი შთაბეჭდილებების მიღებისა და უფროსებთან პოზიტიური ურთიერთობის
მოთხოვნილებათა დაკმაყოფილება. ასეთი სიტუაციის შესაქმნელად შეგვიძლია გამოცანის ეფექტი
გამოვიყენოთ. ყველა ბავშვს უყვარს გამოცანები, რებუსები, კროსვორდები. მსგავსი აქტივობები
საგრძნობლად აცოცხლებს სასწავლო პროცესს.

12
 მეგი კუთხაშვილის აზრით შემეცნებითი მოტივაციის შესაქმნელად და აქტივობის შესრულებისკენ
ბიძგის მისაცემად მასწავლებელმა უნდა შექმნას სიტუაცია, რომლის საშუალებითაც მოსწავლე
ცდილობს ცნობისმოყვარეობის დაკმაყოფილებას.

რადგან ,,ცნობისმოყვარეობა ის ბაზისური მოთხოვნილებაა, რომელიც საფუძვლად უდევს ბავშვის

ფსიქიკის განვითარებას. ცნობისმოყვარეობის დასაკმაყოფილებლად ბავშვები შემეცნებით აქტივობას
ახორციელებენ. შემდეგ კი დგება მომენტი, როცა მოქმედების შედეგი უფრო მნიშვნელოვანი ხდება
ბავშვებისათვის, ვიდრე ის მოტივი, რომელმაც მათ მოქმედებისკენ უბიძგა.“

მარიკა სიხარულიძე სტატიაში,, სწავლის მოტივაცია- თეორია და სტრატეგიები“

(http://mastsavlebeli.ge/?p=2397) აღნიშნავს, რომ მოსწავლეთა ჩართულობის ასამაღლებლად მათ უნდა
დავუსახოთ მარტივი, შესრულებადი ამოცანები; ნაბიჯ-ნაბიჯ ავუმაღლოთ ცოდნა, შევძინოთ ესა თუ
ის უნარი. კომპლექსური, ძნელად შესასრულებელი, დაუძლეველი ამოცანები სწავლის მოტივაციას
მხოლოდ ვნებს და მოსწავლეებს უკარგავს ინტერესს.

სასწავლო მასალაც შერჩეული უნდა იყოს ასაკისა და ინტერესების გათვალისწინებით.

,,მოსწავლისთვის უნდა მივანიჭოთ ერთგვარი ავტონომია. მას უნდა ჰქონდეს არჩევანის

თავისუფლება. მაგალითად, სასურველია, მოსწავლეს მსგავსი თემატიკის ტექსტებიდან, ამოცანებიდან
და სხვ. ერთ-ერთის არჩევის უფლება უფლება ჰქონდეს. ამით მას სწავლის პროცესში
თანამონაწილეობისა და ჩართულობის შეგრძნებასაც გავუღვივებთ. მოსწავლეებს უნდა შევუქმნათ ღია,
თავისუფალი, მყუდრო, ენთუზიაზმსა და პოზიტიურ დამოკიდებულებაზე აგებულ სასწავლო გარემო,
ამით კუთვნილების შეგრძნებასაც გავუღვივებთ მათ. დაბალი აკადემიური მოსწრებისა და სასწავლო
გარემოსთვის შეუსაბამო ქცევის მქონე მოსწავლეთა მოტივაციისა და ჩართულობის ასამაღლებლად
საჭიროა მართებული სასწავლო აქტივობების დაგეგმვა.“

ერთობ საინტერესო იყო სოფიო ლობჟანიძის სტატია,, როგორ წარვმართოთ პედაგოგიური

კვლევები“ ( http://mastsavlebeli.ge/?p=281), რომელიც იძლევა საჭირო რჩევებს კვლევის შესახებ.. მისი
აზრით პედაგოგიური პრაქტიკის კვლევა მარტო სირთულეების გადასალახად კი არ არის საჭირო,
არამედ იდეების, ინოვაციებისა გამოსაცდელად, საკუთარი ძლიერი მხარიდსა და პოტენციალის
აღმოსაჩენად, საჭირო უნარების განსავითარებლად.“

13
საკვლევი კითხვები

• რა არის მოსწავლეთა ნაკლები ჩართულობის მიზეზი საგაკვეთილო პროცესში?

• იგეგმება თუ არა გაკვეთილები ე. ს. გ. გათვალისწინებით?

• იყენებს თუ არა მასწავლებელი საგაკვეთილო პროცესში მრავალფეროვან რესურსებს? ან

მრავალფეროვან აქტივობებს?

• საგაკვეთილო პროცესში ითვალისწინებს თუ არა მასწავლებელი მოსწავლეთა ასაკობრივ

თავისებურებებს?

• აწარმოებს თუ არა დაკვირვებას მასწავლებელი გაკვეთილის რომელ ფაზაზეა ნაკლებად ან

მეტად ჩართული მოსწავლეები?

• საკლასო და საშინაო დავალებების მიცემისას არის თუ არა თავისუფალი არჩევანი

გათვალისწინებული სასწავლო მენიუს სახით.

• რამდენად ჩართულია მოსწავლეები რესურსის შექმნაში?

• მიმდინარეობს თუ არა ინფორმაციის გაზიარება კოლეგებს შორის კათედრის სხდომრბზე?

• არის თუ არა სირთულე ტექსტების მოცულობაში ?

• რამდენ ხანს ანდომებენ სახლში საშინაო დავალების შესრულებას და არის თუ არა ეს

დამღლელი მათთვის?

• ამ პრობლემის მიზეზი ხომ არ არის სწავლისთვის შესაბამისი უნარ-ჩვევების არქონა ან

სიზარმაცე?

• რა დაეხმარება მათ სწავლის ხარისხის გაუმჯობესებაში ?

• როგორი გაკვეთილი იქნება მათთვის საინტერესო?

• რა თემებია მათთვის საინტერესო რომელთა შესწავლაც გაზრდის მათ ჩართულობას

საგაკვეთილო პროცესში?

14
კვლევის მეთოდები

პრობლემის სწორად იდენტიფიცირებისათვის დავგეგმე და განვახორციელე კვლევის მეთოდები.

უპირველესად გავეცანი კვლევაში მონაწილე პირს, რომ მათი ინფორმაციები მხოლოდ გამოყენებული
მექნებოდა ზოგადი სახელწოდებით. ( მაგ: მასწავლებელები). კვლევაში მონაწილე ყველა პირისაგან
მივიღე სიტყვიერი თანხმობა მათი მონაცემები გამოყენებინა ვერბალური თუ რაოდენობრივი ფორმით.
მოსწავლეთა ანკეტირება წარმოებული იქმნა ბავშვების თანხმობით და მშობლის/მეურვის სიტყვიერი
დასტურით. კვლევის მონაცემების განხორციელების ფრონტალური სურათი ასეთია:

15
მონაცემების ანალიზი

დაკვირვება:

დაკვირვების დღიურით შესწავლილმა საკითხმა ,რომელიც ვაწარმოე საკვლევ კლასში მოსწავლეებზე

ბავშვებს ზოგს სწავლა ადვილად გამოსდის, ზოგისათვის კი პროგრამის ათვისებაც კი დიდ
დაძაბულობას იწვევს,მიუხედავად იმისა ეს მშობლიური საგანია. სკოლაში არიან ისეთი ბავშვებიც ,
მასალის ათვისება გაკვეთილზე ძალიან ურთულდებათ ან უადვილდებათ. ბუნებრივია ბავშვებს
რომლებსაც ურთულდებათ სწავლა, განიცდიან მუდმივი წარუმატებლობის შეგრძნებას და ამის გამო
კარგავენ ინტერესს სწავლისადმი, უქვეითდებათ მოტივაციარაც აისახება მათი დავალებების
შესრულებაში.საყურდღებოა ,ისიც რომ ეს განსაკუთრებულად ჩანს მცირე ფორმის ესეს შექმნის
პროცესში. ბავშვებს კი რომელსაც უადვილდებათ ნაკლებად მოტივირებულნი არაინ რადგან
ერთფეროვანი „რუტინული“ საგაკვეთილო ციკლი მათ დემოტივირებას იწვევს.

მოსწავლეები პასუხისმგებლობით არ ეკიდებიან ასევე საშინაო დავალებების შესრულებას, ისეთი

დავალებები როგორიცაა ზეპორმეტყველება და ესეს ან ნარკვევის შექმნა თითქოს შიში იპყრობთ, რა
თქმა უნდა ეს პროცესი დიდ პრობლემას ჰქმნის, ყოველი მომდევნო მასალის ახსნისას და ბუნერივია
მოქმედებს ახალ საგაკვეთილო ციკლზე,რაც თავისთავად მასზე შენდებაახალი მასალა,შესაბამისად ეს
მოტივაციის დაალ ხარისხს განაპირობებს .

ფოკუს ჯგუფი

მშობლებთან ვერბალურად მივიღე ინფორმაციები და მეტი სიზუსტისათვის გამოვიყნე შემდეგი ქვემოთ

ჩამოთვლილი კითხვები.( დანართი 1)

1) რა ფორმით იღებთ ინფორმაცის თქვენი შვილის გაკვეთილზე აქტიურობის შესახებ?

2) რა სიხშირით და როგორი ფორმით იღებთ ინფორმაციას თქვენი შვილის აქტიურობის შესახებ?

3) იღებთ თუ არა თქვენი შვილის შესახებ განმავითარებელ კომენტარებს და რეკომენდაციებს?

4) როგორ ფიქრობთ ხშირი კომენტარის მიცემა გაზრდის თუ არა თქვენი შვილის ჩართულობას
გაკვეთილზე.

16
5) როგორ ფიქრობთ ხშირად ჩატარებული პროექტ-გაკვეთილები თქვენი შვილის ინტერეს ზრდის
სწავლისადმი?

6) როგორ ფიქრობთ თქვენი შვილის სოციალური მდგომარეობა ხელს უწყობს მის მოტივაციას
სწავლისადმი?

7) რას დაამატებდით თქვენი შვილის საგაკვეთილო პროცესში ჩართულობის გაზრდისათვის.

მშობლები ნაკლებ ინფორმირებულნი იყბენენ მათი შვილების საკლასო აქტივოებების შესახებ,ასევე

განმავიტარებელი კომენტარების მიმარტ ყურადღებას ნაკლებად იჩენდნენ. ასევე მშობლემა
დაასახელეს სოციალური და ეკონომიური ფაქტორები თუ რატომ ვერ ახერხებენ აქტიურად ჩართვას
სასკოლო და საკლასო დავალებებში.ისინი უფრო სურვილებს გამოთქვამდნენ ვიდრე პროცესში
ჩართვას.მშობლების უმეტესობა გამოყოფს დავალებების სირთულეს და შესასრულებელი სამუშაოს
არა მრავალფეროვნებას. სასურველი იქნება მასწავლებელმა მათ შესთავაზოს არაერთი სახის , არამედ
სხვადასხვა სტილის დავალებები,რათა ყველა ბავშვის შესაძლებლობები და მოლოდინები
წარმოჩინებული იყოს.ისინი ასევე ასახელებენ საშინაო დაველებების შესრულებაში ინფორმაციული
ტექნოლოგიების ნაკლებობას,რაც მათ შვილებს კიდევ უფრო დემოტივირებულს ხდის.

ფოკუს ჯგუფის შედეგების ანალიზისას გამოვლინდა, რომ მშობლების უმრავლესობა შვილის

გაკვეთილზე აქტიურობის შესახებ ნაკლებად ფლობს ინფორმაციას.

მეტი სიზუსტისათვის ჩავატარე ანკეტირება მოსწავლეებთან (იხ.დანართი N2)

ანკეტირება-მოსწავლეები

1)როგორი ტიპის გაკვეთილები გიტარდებად უფრო ხშირად?

ა) ტრადიციული(აქტიური მასწავლებელი და პასიური მოსწავლე).---80%

ბ)პროექტზე დაფუძნებული.—15%

17
გ)კვლევაზე დაფუძნებული.---5%

80%
70%
60%
ტრადიციული
50%
40% პროექტზე
30% დაფუძნებული
20% კვლევაზე
დაფუძნებული
10%
0%
კითხვა 1

2) ქმნით თუ არა მრავალფეროვან რესურსებს გაკვეთილებზე?

ა)იშვიათად; ბ)არასოდეს; გ)ყოველთვის. ა)65% ბ)15% გ)20%

70%
60%
50%

40% იშვიათად
30% არასოდეს
ყოველთვის
20%
10%
0%
კითხვა 2

3) როგორია თქვენი ჩართულობა გაკვეთილზე?

ა)ვერ ვერთვები; ბ) ნაწილობრივ ვერთვები; გ)მთლიანად ჩართული ვარ. ა)40 % ბ)50% გ)10%.
18
 50%
45%
40%
35% ვერ ვერთვები
30%
25% ნაწილობრივ
20% ვერთვები
15% მთლიანად
10% ჩართული ვარ
5%
0%
კითხვა 3

4) საგაკვეთილო პროცესში რამდენად სვამთ კითხვებს?

ა)არასოდეს; ბ)ხშირად; გ)ნაწილობრივ . ა)20% ბ)15% გ)75%.

80%
70%
60%
50%
არასოდეს
40%
ხშირად
30%
ნაწილობრივ
20%
10%
0%
კითხვა 4

5) გაძლევთ თუ არა მასწავლებელი თითოეული აქტივობის შემდეგ განმავითარებელ კომენტარს( რა

გამოგივიდათ კარგად, რა არ გამგივიდათ და რა ნაწილობრივ გამოგივიდათ.)და დაგისახავთ გადაჭრის
გზები?

ა) დიახ; ბ) არა. ა)40% ბ)60%.

19
 60%

50%

40%
დიახ
30%
არა
20% 3-D Column 3

10%

0%
კითხვა 5 2nd Qtr 3rd Qtr 4th Qtr

6) ნასწავლ მასალას ძირითადად ყვებით?

ა) დიახ; ბ)არა. ა)80% ბ)20%.

80%
70%
60%
50%
დიახ
40%
არა
30%
20%
10%
0%
კითხვა 6

ანკეტირება-მასწავლებლები

20
მასწავლებელთა გამოკითხვამ შემდეგი სურათი მოგვცა.

1)არიან თუ არა თქვენს მიერ ჩატარებულ გაკვეთილებზე მოსწავლეები ნაკლებად ჩართული?

ა) დიახ მთელ გაკვეთილზე აქტიურად არიან ჩართულები.---5%

ბ)არა არ არიან აქტიურად ჩართულები.---30%

გ)გაკვეთილის სხვადასხვა ფაზაზე სხვადასხანაირად არიან ჩართულები.---60%

დ) არ არიან ჩართულები ნაკლებად აინტერესებთ გაკვეთილი.---5%

60% დიახ მთელ გაკვთილზე

არაიან ჩართულნი
50%
40% არ არიან აქტურად
ჩართულნი
30%
20% სხვადასხვა ფაზაზე
სხვადასხვანაირად არიან
10%
ცართულნი
0% ნაკლებად აინტერესებთ
შეკითხვა გაკვეთილი
1

2) თუ არ გაქვთ მოსწავლეთა ჩართულობის პრობლემა, როგორ მოაგვარეთ?

ა)კოლეგებთან აზრის გაზიარებით---10%

ბ)კათედრაზე ერთობლივად გაკვეთილების დაგეგმით---40%

გ)მოსწავლეთა ასაკობრივი თავისებურებების გათვალისწინებით---40%

დ) და სხვა--10%

21
 კოლეგებთან აზრის
40% გაზიარება
35%
30%
კათედრაზე
25% ერთობლივად
20% გაკვეთილების დაგეგმა
15%
მოსწავლეთა
10%
ასაკობრივი
5% თავისებურებების
0% გატვალისწინება
შეკითხვა და სხვა
2

3) ძირითადად რა ტიპის აქტივობებს იყენებთ გაკვეთილზე?

ა) ჯგუფურს---5%

ბ) ინდივიდუალურს---60%

გ)წყვილებს---10%

დ)კითხვა-პასუხს---20%

ე)სხვა---5%

22
 60%

50%

40% ჯგუფური
ინდივიდაუალური
30%
წყვილური
20% კითხვა-პასუხი
10% სხვა

0%
შეკითხვა 3

4) ისწრებთ ხშირად კოლეგებს გაკვეთილზე დაკვირვებისთვის?

ა) დიახ.......20%

ბ) არა........80%.

80%
70%
60%
50%
დიახ
40%
არა
30%
3-D Column 3
20%
10%
0%
შეკითხვა 4

5) როგორ ფიქრობთ მრავალფეროვანი რესურსები გაზრდის მოსწავლეთა ჩართულობას?

23
ა) დ ი ა ხ; ბ) ა რ ა. ა)75%; ბ)25%

80%
70%
60%
50%
40% დიახ
30% არა
20% 3-D Column 3

10%
0%
შეკითხვა
5

6) საკლასო და სშინაო დავალებების მიცემისას თუ აძლევთ მოსწავლეებს თავისუფალი არჩევანის

უფლებას?

ა)დ ი ა ხ; ბ) ა რ ა. ა)5% ბ)95%.

100%

80%

60% დიახ
არა
40%
3-D Column 3
20%

0%
შეკითხვა 6

24
ზოგადი ანალიზი

ამ გამოკითხვის შედეგად მასწავლებლები აღნიშნავენ,რომ მოსწავლეთა უმრავლესობა გაკვეთილის

სხვადასხვა ფაზაზე სხვადასხვანაირად არიან ჩართულები, ასევე აღნიშნავენ, რომ ძალიან მცირე
ნაწილია, რომლებიც მთელი გაკვეთილის ანმავლობაში ინარჩუნებენ აქტიურობას. ჩართულობის
პრობლემის აღმოსაფხვრელად მასწავლებელთა უმრავლესობა ფიქრობს,რომ მნიშვნელოვანია
კათედრაზე ერთობლივად დაგეგმა გაკვეთილების, კოლეგების ხშირი დასწრება და აზრის გაზიარება.
მოსწავლეთა საჭიროებების გათვალისწინება და საკლასო და საშინაო დავალებების მიცემისას მათი
აზრის გათვალისწინება. ერთხმად აღიარებენ, რომ გაკვეთილზე მრავალფეროვანი აქტივობები და
რესურსები, რომელთა დამზადებაში მოსწავლეები ღებულობენ მონაწილეობას გაზრდის მოსწავლეთა
ინტერეს გაკვეთილის მიმართ, რაც თავის მხრივ გაზრდის მოსწავლეთა ჩართულობის გაზრდას
საგაკვეთილო პროცესში.

დოკუმენტაციის ანალიზი: პრე ინტერვენციული პერიოდი

საკლასო სამუშაოები(დავალებები)

35%
30%
ჯგუფური მ უშაობა
25%
20% წერითი უნარები/ესე/თემა
15%
10% მსჯელობა /დისკუსია
5%
კვლევაზე დაფუძებული
0% დავალებები
საკლასო
პრაქტიკული დავალებები
დავალებები პრე
ინტერვენციული
პერიოდი

25
საშინაო დავალებები -პრე ინტერვენციული პერიოდი

70% წერითი დავალებები

60%
50%
40% დავალებ"მენიუ"- ს
30% სიხშირე
20%
10% პროექტებზე
0% დაფუძნებული
საშინაო გაკვეთილები
დავალებები პრე სტანდარტული/დეკ
ინტერვენციუ;ლი ლალირებული
პერიოდი დავალებები

26
ძირითადი მიგნებები

• მოსწავლეთა ინტერებზე გათვლილი გაკვეთილების დეფიციტი.

• საგაკვეთილო პროცესში მრავალფეროვან რესურსების გამოყენების ნაკლებობა?

• სწავლების ინოვაციური მეთოდების დეფიციტი.

• საკლასო და საშინაო დავალებების მიცემისას თავისუფალი არჩევანის გათვალისწინების

დეფიციტი.

• მოსწავლეების ჩართულობის სიმწირე სასწავლო რესურსების შექმნაში.

• მოსწავლეებში მეტაკოგნიტური უნარების დეფიციტი.

27
 ინტერვენციები

1.ინტერვენციის დასახელება: კოგნიტური სქემები

მიზანი: ანალიტიკური აზროვნების განვითარება
• ტექსტის გაანალიზება;
• ტექსტში აღწერილ მოვლენებს/ფაქტებს შორის მიზეზ-შედეგობრივი კავშირების დადგენა;
• მიზეზ-შედეგობრივი კავშირების ამსახველი გრაფიკული მაორგანიზებლის შედგენა და გამოყენება;
• მიზეზ-შედეგობრივი მიმართების გამომხატველი კავშირებისა და კონსტრუქციების მართებულად
გამოყენება წერის დროს.

საკვანძო სიტყვები შესაბამისი კითხვები აქტივობები

გააანალიზე, ახსენი მიზეზი.
ფუნქციონალური (არსებითი)
კავშირების გამოყოფა, არსებითი
ნიშნებით შედარება.
დამოკიდებულების ამოცნობა,
ფარული აზრის გაგება,
რა შეიძლება იყოს ამის მიზეზი?
თუ ეს მოხდა რა შედეგს
მივიღებთ?
შეადარე მსგავსი და
განსხვავებული ნიშნების
მიხედვით.
შეგიძლია თუ არა განასხვავო...
რა მოტივი ედო მის საქციელს
საფუძვლად?
28
მოპოვებული ინფორმაციის
შეჯერება და დასკვნების
გამოტანა. თავსატეხების
ამოხსნა.
საკითხის განხილვა
არსებითი ნიშნების
მიხედვით.
ავტორის ჩანაფიქრის
ამოცნობა
 თვალსაზრისის განსაზღვრა. რა არის მიზანი?

2.ინტერვენციის დასახელება: როლური თამაში-დავალებების მენიუ

მიზანი: შემოქმედებითი და ანალიტიკური აზროვნების განვითარება. შერჩევის უნარების

განვითარება, ლოგიკური და ანალიტიკური უნარების განვითარება, შინაგანი მოტივაციის
ზრდა.

მასწავლებლის როლი თამაშის მომზადების პროცესში და მისი მსვლელობის დროს განსხვავებულია.

საწყის ეტაპზე მასწავლებელი აქტიურად აკონტროლებს მოსწავლეთა საქმიანობას, საჭიროების შემთხვევაში
ეხმარება რჩევებით, შემდეგ კი დამკვირვებლის როლში გვევლინება.

როლური თამაშის მსვლელობისას მასწავლებელი არ ასწორებს შეცდომებს, ის ინიშნავს მათ და

აქტივობის ბოლოს მოსწავლეებთან ერთად განიხილავს და მათივე დახმარებით ასწორებს ტიპურ
შეცდომებს. აქვე მოხდა სხვადასხვა ტიპის დავალებების შეთავაზება. ამ ინტერვენციიდან მთავარი იყო
ვარაუდის გამოთქმა და კერძო შემთხვევებში მისი კვლევა; საწყისი მონაცემების შერჩევა და ორგანიზება
(მათ შორის აქსიომების ან/და უკვე ცნობილი ფაქტების); არსებითი თვისებებისა და მონაცემების გამოყოფა;

მოსწავლეებს მივეცი სხვადასხვა ფორმატის დავალება.

1. დამტკიცების, დასაბუთების ხერხის შერჩევა

2. სხვადასხვა ტიპის გამონათქვამის ადეკვატური გამოყენება;

3.რჩეული სტრატეგიის ვარგისიანობისა და მისი გამოყენების საზღვრების განხილვა;

4. მსჯელობის ხაზის განვითარება, ალტერნატიული გზის მოძებნა

3.ინტერვენციის დასახელება: ფილმის ნახვა და დისკუსია

29
მიზანი: კრიტიკული და ანალიტიკური უნარების განვითარება, არგუმენტირებული
მსჯელობა.

მეთოდის ეფექტურად გამოყენებისათვის სასურველია მასწავლებელმა გაითვალისწინოს შემდეგი:

თემა, ესგ და ფილმი უნდა იყოს ერთმანეთთან კავშირში და გათვალისწინებული უნდა იყოს
მოსწავლეთა ინტერესები და საჭიროებები. დრო უნდა იყოს გათვლილი სწორად,შეიძლება ერთ
გაკვეთილზე აჩვენოს ფილმი და მეორე გაკვეთილზე ჩაატაროს დისკუსია. ფილმის ნახვამდე უნდა
მოხდეს თემასთან დაკავშირებული იდეების გენერირება წინარე ცოდნის გასააქტიურებლად.შექმნას
მოქნილი ინსტრუმენტი მნიშვნელოვანი ინფორმაციის ჩასანიშნად. დასვას შეკითხვები ბლუმის
სააზროვნო დონეების მიხედვით. მოსწავლეებს აუცილებლად გააცნოს დისკუსიის წესები და
პროცედურები.

4.ინტერვენციის დასახელება: წიგნის განხილვა-დებატები

მიზანი: ინტერესის ზრდა, ვარაუდებით აზროვნება, არგუმენტირებული მსჯელობა.

მოსწავლეები მათთვის სასურველ წიგნს შეარჩევენ და გარკვეული დროის განმავლობაში

კითხულობენ, თან ავსებენ გზადაგზა შთბეჭდილებების ფურცლებს, ბოლოს კი იმართება კლასში
საჯარო დისკუსია.

5. ინტერვენციის დასახელება: განმავითარებელი შეფასება -დადებითი უკუკავშირი

მიზანი:კონსტრუქციული უკუკავშირის საფუძველზე ობიექტური თვითშეფასება,

საკუთარი პროგრესის მონიტორინგი.

დადებით უკუკავშირად შეიძლება მივიჩნიოთ ქება, წახალისება, განმავითარებელი და არა

განმსაზღვრელი შეფასება, რომელიც მოსწავლის მიღწევებს გაუსვამს ხაზს და არა მარცხს.
განმავითარებელი შეფასება წარმოაჩენს მათ ყველა მიღწევას, თუნდაც ნაკლებმნიშვნელოვანსა და
კომპლექსურს. ყოველგვარი წარუმატებლობა თუ შეცდომა კი უნდა შეფასდეს სწავლის განუყრელ
კომპონენტად და განიხილებოდეს არა ნეგატიური, არამედ დადებითი კუთხით, ანუ შეცდომების
გამოსწორების საშუალებად.
6.ინტერვენციის დასახელება: შესრულებადი ამოცანების არჩევანის თავისუფლებით
დასახვა

მიზანი: საკუთარ ძალებში თვითდაჯერებულობის ამაღლება.

30
მოტივაციის ასამაღლებლად მოსწავლეებს დავუსახოთ მარტივი, შესრულებადი ამოცანები; ნაბიჯ-
ნაბიჯ ავუმაღლოთ ცოდნა, შევძინოთ ესა თუ ის უნარი. კომპლექსური, ძნელად შესასრულებელი,
დაუძლეველი ამოცანები სწავლის მოტივაციას მხოლოდ ვნებს.
მოტივაციის სტიმულირებისას გადამწყვეტ ფაქტორად გვევლინება მოსწავლისთვის ერთგვარი
ავტონომიის მინიჭება. მას უნდა ჰქონდეს არჩევანის თავისუფლება. მაგალითად, სასურველია,
მოსწავლეს მსგავსი თემატიკის ტექსტებიდან, ამოცანებიდან და სხვ. ერთ-ერთის არჩევის უფლება
უფლება ჰქონდეს. ამით მას სწავლის პროცესში თანამონაწილეობისა და ჩართულობის შეგრძნებასაც
გავუღვივებთ.

7.ინტერვენციის დასახელება: რეალისტური, მოსწავლის ინტერესებზე დაფუძნებული

თემატიკა,რომელიც ასევე მხარდაჭერაზეა დაფუძნებული

მიზანი: ახლო და შორი ტრანსფერი

მოსწავლის შინაგანი მოტივაციის ასამაღლებლად მნიშვნელოვნად მიიჩნევენ კიდევ ერთ ფაქტორს:
სასწავლო მასალა ზედმიწევნით უნდა ასახავდეს მათ რეალურ ცხოვრებას, შერჩეული უნდა იყოს
ასაკისა და ინტერესების გათვალისწინებით.
მზრუნველობასა და მხარდაჭერაზე ორიენტირებული ურთიერთობა, რომელსაც მასწავლებელი უყრის
საფუძველს, კიდევ ერთი ძალიან მნიშვნელოვანი ფაქტორია სწავლის მოტივაციის ასამაღლებლად.
მასწავლებელს უნდა შეეძლოს აღსაზრდელებთან კომუნიკაცია, თანაგრძნობისა და სიმპათიის
გამოხატვა.

8.ინტერვენციის დასახელება: საშინაო დავალების დღიურის წარმოება-

,,თვითრეფლექსიის დღიური“.

,,რაც უფრო მეტი იციან მოსწავლეებმა ფიქრისა და სწავლის შესახებ, ანუ რაც უფრო მაღალია მათი
მეტაკოგნიტური ცნობიერება, მით უფრო ეფექტურად სწავლობენ ისინი სკოლაში”. დევიდ პერკინსი

ინტერვენციის მიზანი: მეტაკოგნიტური უნარების განვითარება

ინტერვენციის პროცესის აღწერა: მოსწავლეებთან ერთად შევიმუშავე დავალებების თანმსდევი

მეტაკოგნიტური დღიური, რომელშიდაც გავწერეთ სვოტ ანალიზის საფეხურები შესასრულებელ და
უკვე შესრულებულ დავალებებზე. მოსწავლეთა ნამუშევრებს ინდივიდუალურად ვეცნობოდი და
ვაანალიზებდი.

ძირითადი კონცეპტუალური ხაზი:

31
 • ისინი ღებულობდნენ გადაწყვეტილებებს;
• ფიქრდებოდნენ სასწავლო მიზნის შესახებ (რისთვის? რა მიზნით?);
• ასევე აანალიზებდნენ შეხედულებებს შინაარსის შესახებ (რა?);
• სასწავლო რესურსების შესახებ;
• დროითი ასპექტების შესახებ (როდის? რა დროში?);
• მეთოდური ასპექტების შესახებ (როგორ?);
• სასწავლო მიზნების მიღწევის შეფასების შესახებ (რას მივაღწიე?);
• შეფასების შედეგების გათვალისწინებით სწავლის შემდგომი ნაბიჯების დაგეგმვის შესახებ (რა
უნდა გავაუმჯობესო?).

ინტერვენციების შეფასების მეთოდები

დაკვირვება

დაგეგმილი ინტერვენციები ჩემი აზრით ხელს უწყობდა საკლას აქტივობებში ჩართვას

,მოტივაციისა და ჩართულობის ხარისხის ამაღლებას დაბალი აკადემიური მოსწრების მქონე
მოსწავლეებში მაღალი სააზროვნო უნარების განსავითარებლად, რომლის საფუძველზეც ეტაპობრივად
მოსწავლეებში უნდა განვითარებულიყო დამოუკიდებლად მუშაობის უნარ-ჩვევები.

სწორედ ამიტომაც ინტერვენციების შეფასების მეთოდად შევარჩიე დაკვირვების მეთოდი.

მოსწავლეებზე დაკვირვებით აღმოჩნდა, რომ სასწავლო პროცესში გამოყენებულმა მარვაფეროვნმა
სტრატეგიებმა, მეთოდებმა და აქტივობებმა და შემდეგ გაკეთებულმა განმავითარებელმა კომენტარებმა
ხელი შეუწყო ჩართულობის გაზრდას.

ასევე მოსწავლეებს ეძლევოდათ საუკეთესო საშუალება იმისათვის, რომ მათ კონკრეტულ თემებსა და
საკითხებზე გაემახვილებინათ ყურადღება. ეს კი ყველა მომდევნო დღეს დადებითად ისახებოდა მათი
სწავლის ხარისხზე. საერთო ანალიზის შემდეგად საგრძნობი განსახვავებაა ინტერვენციებამდე და
ინტერვენციების შემდეგ არსებულ სიტუაციაში,როგორც რაოდენობრივად ასევე თვისობრივი
მაჩვენებლითაც.

32
ფოკუსირებული დაკვირვება: წინასწარ შედგენილი დაკვირვების ცხრილის წარმოება დამეხმარა
შედეგების იდენტიფიცირებაში.

დაკვირვების შედეგად გამოიკვეთილი პრობლემები უკვე რადიკალურად შეიცვალა:

1.1.მოსწავლეები აქტიურად გახდნენ ჩართული საგაკვეთილო პროცესში;

2.2. მოსწავლეების მხრიდან მოიმატა ინტერესმა იმ საკითხებზე, რომელიც მათთვის იყო გაუგებარი
საშინაო დავალების შესრულების დროს;

3.3.მოიმატა დავალებების შესრულების მრავალფეროვნებამ და კრეატიულმა ხაზმა.

4.4. დავალებების შესრულება საჭიროებდა მიზნობრივ დროს;

5.5.მოიმატა მოსწავლეების მხრიდან ინდივიდუალურმა უკუკავშირმა საშინაო დავალების

შესრულებისას

პოსტ ინტერვენციული შეფასება

35%
30%
მოტივაცია
25%
20% ჩართულობა
15%
დისკუსია
10%
5% მრავალფეროვანი
0% აქტივოებები
საკლასო
დავალებები

33
 60%

50%

40%

30% დავალება"მენიუ"
ინტერნეტ რესურსები
20%
პრაქტიკული დავალებები
10%

0%
საშინაო
დავალებები

რეკომენდაციები

• საკლასო დავალების მიზნის განსაზღვრა და განზოგადება მოსწავლეებთან ;

• საშინაო დავალების შინაარსის შერჩევა და შერჩევაში მოსწავლეთა ჩართულობა;
დიფერენციაცია;
• დავალების შესრულების მონიტორინგი, თვითკონტროლი;
• პირობებისა და მოტივაციის მიზნობრივად შერჩევა;
• დავალების ორგანიზაციის საშუალებების გათვალისწინება;
• საშინაო დავალების მიღწევადობის რისკების განსაზღვრა და დოზირება;
• დავალების მიცემის დრო საშინაო დავალების შინაარსში ევრისტიკის ჩართვა;
• მოსწავლის ინდივიდუალური თავისებურებების გათვალისწინება
• შეფასების სისტემის გამჭვირვალობა, სანდოობა, ობიექტურობა;

34
 • გაკვეთილზე აუცილებლად უნდა მოვახერხოთ მოსწავლეთა უნარების შემოწმება, რათა
დავრწმუნდეთ, რომ იგი სახლში შეძლებს მიცემული დავალების შესრულებას; დავალებად
მივცეთ მხოლოდ ისეთი სამუშაო, რომლის შესრულების მეთოდებსაც უკვე ფლობენ და
“გამომგონებლობა” არ დასჭირდებათ;

საშინაო დავალებებს სხვადასხვა ხასიათი აქვს და უნდა გამოვიყენოთ ყველა ტიპი დოზირებულად --
საგანმანათლებლო, აღმზრდელობითი, განმავითარებელი, ევრისტიკული, მაპროგნოზირებელი,
ესთეტიკური, დიაგნოსტიკური, ინტეგრირებული, რეფლექსიური, მქადაგებლური, კვლევითი და
ინფორმაციული.

დასკვნა

კვლევის შედეგად გამოვლინდა, რომ პრობლემის მიზეზს წარმოადგენდა საკლასო და

საშინაო დავალებების შესრულებასთან დაკავირებული პრობლემების არსებობა, რაც წარმოშობს
კლასში პრობლემებს და პარალელურად დიდ ზეგავლენას ახდენს მოსწავლეთა მოტივაციაზე.
გამოვლინდა კონკრეტული მიზეზები, რომელთა პრევენცია დავისახე მიზნად. განვახორციელე
შესაბამისი ინტერვენციები, რომლთა განხპრციელებამ მკვეთრად შეცვალა კლასში არსებული
მდგომარეობა. ისინი გავთვალე ესგ–ს სტანდარტის მოთხოვნებთან მიმართებაში. ჩავატარე
მრავალფეროვანი აქტივობები, მოსწავლეები გავიხადე პარტნიორებად. გავითვალისწინე მათი
ინტერესები, ცოდნის დონეები, განმსაზღვრელ შეფასებასთან ერთად გამოვიყენე
განმავითარებელი შეფასება და უკუკავშირი, რამაც შედეგებზე გამიყვანა, რაც დაადგინა
პოსტტესტმა. ჩემ მიერ ჩატარებული ინტერვენციების შეფასება გაკვეთილზე გათვლილი იყო
ჰოლისტური ტიპის განმავითარებელი შეფასების რუბრიკაში.

35
კვლევამ შემძინა გამოცდილება, როგორ იცვლება მოსწავლეთა დამოკიდებულება მრავალფეროვანი
აქტივობებით და რუბრიკების გამოყენებით.
საკლასო და საშიანო დავალებების შეფასების მხრივ არსებული მდგომარეობის
გასაუმჯობესებლად გაიცა რეკომენდაციები, რომლის განხორციელების შემთხევაში საშიანო
დავალებები უფრო მრავალფეროვანი გახდება,ხოლო საკლასო სამუშაობეზე მკვეთრად იმატა
ჩართულობამ და მოტივაციის მაღალმა დონემ. შესაბამისად სხვა საგნის მასწავლებლები თავიანთ
პრაქტიკაში გამოიყენებენ აღნიშნულ რეკომენდაციებს, დაგეგმავენ უნარებისა და
დამოკიდებულებების ამაღლებისათვის სხვადასხვა რელევანტურ აქტივობებს და ვფიქრობ, რომ
შედეგები უკეთესი იქნება არსებულთან შედარებით.

ბიბლიოგრაფია

1.USAID G-PRIED-საქართველოს დაწყებითი განათლების პროექტი.რეკომენდაციები დირექტორებისა

და მასწავლებლისათვის -„მშობელთა ჩართულობა“ თბილისი, 2014წ.

2.ს.ლობჟანიძე „ როგორ შევუწყოთ ხელი სასკოლო ცხოვრებაში მშობელთა ჩართულობას?“ I ნაწილი

,2013წლის დეკემბერი

3. მასწავლებელთა პროფესიული განვითარების ეროვნული ცენტრი „სასწავლო პროცესის დაგეგმვა

,მართვა ,შეფასება.“ (სატრენინგო მასალა)

36
 რეფლექსია

პედაგოგიური პრაქტიკის კვლევის თემაზე :“მოსწავლეთა აკადემიური მოსწრების ცვალებადობაზე

დაკვირვება ,ანალიზი და გამოსწორების გზების დასახვა მშობელთან თანამშრომლობით.“

კვლევის მიზანი იყო მოსწავლეთა აკადემიური მოსწრების ცვალებადობაზე დაკვირვება ,საშინაო

დავალებების შედეგების გაუმჯობესება ქართული ენისა და ლიტერატურაში,მშობელთა ჩართულობის
დახმარებით მოსწავეთა აკადემიური დონის გაუმჯობესება,ანკეტირებით მშობელთა
გამოკითხვა,მომავალი ინტერვენციების დასახვა ,სხვადასხვა აქტივობების გამოყენებით მოსწავლეთა
მოტივაციის ამაღლება,კოლეგებთან სამუშაო ფორმაციის განხილვა-გაზიარება ,შედეგების ანალიზი
,ხარვეზების დაძლევისთვის ერთობლივი მუშაობა, რეკომენდაციების შემუშავება და დასკვნის
გაკეთება.სასწავლო პროცესში მიზნობრივად,დროულად,სისტემატურად იქნეს გამოყენებული
შეფასების სხვადასხვა ფორმა და ეფექტური უკუკავშირი.

კოლეგებმა გამოთქვეს აზრი ,რომ მშობელთა ჩართულობაზე, რომ ის აერთიანებს მშობლებსა და

მასწავლებლებს ერთიანი ძალისხმევით შეუწყონ ხელი მოსწავლის აკადემიური მიღწევების
გაუმჯობესებას. რეკომენდაციები, რომლების გათვალისწინებამ აშკარად შეცვალა არსებული
მონაცემები გახლავთ:

1. საშინაო დავალების დოზირება.

2. შესრულების მიმართულებების ახსნა-განმარტება.

3. საშინაო დავალების დასახელება თვალსაჩინოდ წარმოდგენა.

4. დროის განსაზღვრა, ინფორმაციულობა ამათუ იმ დავალების შესასრულებლად.

დასკვნა, რომლიც მონაცემთა ანალიზის საფუძველზე გამოვიტანეთ, შემდეგია:

1. საშინაო დავალების მიზნობრივად გამოყენება აუმჯობესებს სწავლება - სწავლის შედეგებს;

2. მასწავლებლის მხრიდან მუდმივი უკუკავშირი ხელს უწყობს ხარისხიან მუშაობის პროცესს;
3. მრავალფეროვანი აქტივობები, რომლებიც მოსწავლეთა ინტერესების და საჭიროების
გათვალისწინებით ხორციელდება, ზრდის მოსწავლეთა მოტივაციას;

37
 4. საშინაო დავალების ეფექტური გამოყენებისათვის საჭიროა მუდმივად კლასის საჭიროებების
კვლევა.
პედაგოგიური კვლევის გაზიარების დროს პროცესი შედგა ინტერაქტიული რეჟიმით, გამოითქვა
მოსაზრებები და შეკითხვები, რომელმაც ჩემი სამომავლო ხედვები კიდევ უფრო საინტერესო
ხედვებით მიმართა. ასევე კოლეგებს ვთხოვე შეფასების მიზნით ვთხოვე წერილობით წარმოედგინათ
მათი უკუკავშირი.

1)პრაქტიკული კვლევა საინტერესოდ და მრავალფეროვნად წარმოგვიდგინა მკვლევარმა

მასწავლებელმა. ჩანდა,რომ კვლევა დიდი ფიქრისა და შრომის შედეგი იყო.კვლევის დასაწყისში
ისაუბრა კვლევის მიზანზე, მნიშვნელობასა და შინაარსზე. ასევე პრაქტიკაში კვლევის დადები
მხარეებზე.

შეხვედრაზე წარმოდგენილი თეორიული და პრაქტიკული მასალა წარმოადგენს მნიშვნელოვან

ინფორმაციას მასწავლებლებისათვის. კვლევის შედეგების გაზიარება საინტერესო და მისაღებია
ჩემთვის.

2)საკვლევი თემა შერჩეულია სწორად და მიზნობრივად. იგი ხელს უწყობს პრობლემის დადგენას, მათ
საფუძვლიანად გამოკვლევას და გადაჭრის მეთოდების შემოთავაზებას. მისაღებია ასევე საშინაო
დავალების შესრულებისას სხვადასხვა სამოტივაციო საშუალებების გამოყენება. კვლევა
მნიშვნელოვანია, როგორც მოსწავლეთა პრობლემების გამოსავლენად, ისე მასწავლებლებისთვისაც,
რადგან ის საშუალებას აძლევს იკვლიონ საკუთარი საქმიანობა. ამ მიმართულებით და სწორად
დაგეგმონ მათი მოგვარების გზები.

3)აღნიშნული კვლევის მიგნებები და შედეგები გასათვალისწინებელია ჩემთვის და ვფიქრობ, რომ

გამოვიყენებ პრაქტიკაში.

კვლევის თემა არის ერთ-ერთი აქტუალური და მნიშვნელოვანი თანამედროვე სწავლა-სწავლების

საქმეში .გაწეული უზარმაზარი შრომის შედეგებმა ამ მხრივ ბევრ ჩემს შეკითხვას გასცა პასუხი,
რომელსაც მომავალში მე ჩემს პრაქტიკულ საქმიანობაში გავითვალისწინებ.

38
4)დავესწარი მათემატიკის მასწავლებლის მიერ ჩატარებულ კვლევას საშინაო დავალების შესრულების
დონე ძალიან გვაწუხებს განსაკუთრებით საბუნებისმეტყველო საგნის პედაგოგებს. დასაფასებელია
მასწავლებლის მიერ გაწეული შრომა და მისაღებია კვლევის შემდეგ მიღებული შედეგები.

5) შეხვედრა იყო ჩემთვის ძალიან საინტერესო. ბევრი სიახლის მომცველი და მომცემი ჩემთვის.
კმაყოფილი დავრჩი მასწავლებლის მიდგომით საშინაო დავალებისადმი. მე დავრწმუნდი,რომ ასეთი
მიდგომით ამაღლდა მოსწავლეების მოტივაცია, პასუხისმგებლობა.

6)ვფიქრობ პრაქტიკული კვლევა მეტად მნიშვნელოვანი და აქტუალურია, მით უფრო თუ ის ეხება

საშინაო დავალების შესრულების ხარისხს. იგი ხელს უწყობს პრობლემის ოპტიმალურად მოგვარებას.
მომეწონა მასწავლებლის მიერ შერჩეული სხვადასხვა სამოტივაციო საშუალებები. მშობლების და
კოლეგების აქტიური ჩართვა ამ საქმიანობაში. შედეგების შედარება-შეფასება.

დანართები

ანკეტა ( მოსწავლეებისათვის)

ამ აქტივობის მიზანია----გავარკვიო გაკვეთილზე მოსწავლეთა ჩართულობის ხარისხი.

1) როგორი ტიპის გაკვეთილები გიტარდებად უფრო ხშირად?

ა) ტრადიციული(აქტიური მასწავლებელი და პასიური მოსწავლე).

ბ)პროექტზე დაფუძნებული.

გ)კვლევაზე დაფუძნებული.

2) ქმნით თუ არა მრავალფეროვან რესურსებს გაკვეთილებზე?

ა)იშვიათად; ბ)არასოდეს; გ)ყოველთვის.

3) როგორია თქვენი ჩართულობა გაკვეთილზე?

ა)ვერ ვერთობი; ბ) ნაწილობრივ ვერთობი; გ)მთლიანად ჩართული ვარ.

39
4) საგაკვეთილო პროცესში რამდენად სვამთ კითხვებს?

ა)არასოდეს; ბ)ხშირად; გ)ყოველთვის.

5) გაძლევთ თუ არა მასწავლებელი თითოეული აქტივობის შემდეგ განმავითარებელ კომენტარს(

რა გამოგივიდათ კარგად, რა არ გამგივიდათ და რა ნაწილობრივ გამოგივიდათ.)და დაგისახავთ
გადაჭრის გზები?

ა) დიახ; ბ) არა.

6) ნასწავლ მასალას ძირითადად ყვებით?

ა) დიახ; ბ)არა.

ანკეტა (მასწავლებლებისათვის)

ამ აქტივობის მიზანია გამოვარკვიოთ რა განაპირობებს მოსწავლეთა ნაკლებ ჩართულობას

საგაკვეთილო პროცესში.

1) არიან თუ არა თქვენს კლასში მოსწავლეები ნაკლებად ჩართულები?

ა)არასოდეს; ბ)ყოველთვის; გ)ნაწილობრივ.

2) რას ფიქრობთ, განაპირობებს თუ არა ერთობლივად დაგეგმილი გაკვეთილები ჩართულობის

გაზრდას?

ა) დიახ; ბ) არა.

3) როგორ ფიქრობთ მრავალფეროვანი რესურსები ხომ არ გაზრდის მოსწავლეთა ჩართულობას?

ა) დიახ; ბ) არა.

4) მოსწავლეთა ინტერესების გათვალისწინებით, ხომ არ აძლევთ საკლასო-საშინაო დავალებას?

ა) ყოველთვის; ბ)არასოდეს; გ)იშვიათადად.

40
5) გაკვეთილზე ითვალისწინებთ თუ არა მოსწავლეთა ასაკობრივ თავისებურებებს?

ა) ყოველთვის; ბ) იშვიათადად; გ) არასოდესეს.

6) აძლევთ თუ არა შესაბამის განმავითარებელ კომენტარებს მოსწავლეებს, ყოველი აქტივობის

შემდეგ?

ა) ყოველთვის; ბ)არასოდეს; გ) იშვიათადად.

ფოკუს ჯგუფი -მშობლებთან (კითხვარი)

1) რა ფორმით იღებთ ინფორმაცის თქვენი შვილის გაკვეთილზე აქტიურობის შესახებ?

2) რა სიხშირით და როგორი ფორმით იღებთ ინფორმაციას თქვენი შვილის აქტიურობის შესახებ?

3) იღებთ თუ არა თქვენი შვილის შესახებ განმავითარებელ კომენტარებს და რეკომენდაციებს?

4) როგორ ფიქრობთ ხშირი კომენტარის მიცემა გაზრდის თუ არა თქვენი შვილის ჩართულობას
გაკვეთილზე.

5) როგორ ფიქრობთ ხშირად ჩატარებული პროექტ-გაკვეთილები თქვენი შვილის ინტერეს ზრდის

სწავლისადმი?

6) როგორ ფიქრობთ თქვენი შვილის სოციალური მდგომარეობა ხელს უწყობს მის მოტივაციას
სწავლისადმი?

7) რას დაამატებდით თქვენი შვილის საგაკვეთილო პროცესში ჩართულობის გაზრდისათვის.

41