Panitikan para sa Kalikasan

ni Nove Jane C. Zurita

Sa nagdaang mga taon, hindi natin maipagkakaila ang pagiging parte ng kalikasan sa

buhay ng tao, lalong lalo na sa bansang Pilipinas. Ang ating Inang Bayan ay napapalibutan ng

libo-libong mga bulubundukin, karagatan, lawa’t burol at iba pang natural na yaman na

siyang pangunahing pinagkukunan natin ng pansariling mga kailangan at hanapbuhay, mula

sa pagsasaka hanggang sa pangingisda’t pagmimina. Subalit, hindi lamang sa ating pang-

araw-araw na buhay may kinalaman ang mga ito kundi sa larangan din ng panitikan.

Isa ang ekokritisismo sa mga aralin na kung saan pinag-aaralan ang ugnayan ng

pisikal na kapaligiran at ating literatura. Ito ay isa sa mga paraan ng ating mga manunulat

upang maibahagi sa lahat ang dulot ng mga pinaggagagawa ng mga tao sa ating kalikasan at

kung paano masolusyunan ang mga isyu’t problemang ito. Makikita sa iba’t ibang uri ng

panitikan ang paglalarawan sa mga karakter base sa mga paggalaw ng hangin o di kaya’y

katigasan ng bato, subalit sa kabila ng literal na pag-unawa sa mga paghahambing na mga ito

ay makikita din natin ang tunay na mga isyung pinapahayag ng manunulat sa atin.

Halimbawa dito ay ang tula ni Honesto M. Pesino, isang Bikolanong manunulat, na

pinamagatang Bagyo sa Oktubre. Pinapalabas ni Pesino sa kanyang tula na tayong mga tao

naman talaga ang sanhi ng pagkakaroon ng paiba-ibang klima sapagkat pilit nating idinidikit

ang ating mga sarili sa teknolohiyang alam naman natin ay magdudulot ng negatibong epekto

sa ating kapaligiran. Pilit nating hinahagkan ang makabagong paraan ng pamumuhay na alam

naman nating kakainin din tayo ng buhay pagdating ng araw. Makikita natin dito na

ginagamit ng manunulat ang kanyang mga salita sa pagbuo ng isang piyesang maibabahagi

niya sa mga tao na magsisilbing panawagan at babala na dapat hindi natin inaabuso ang kung

anumang mga yaman na ibinigay sa atin at bagkus ay kinakailangan natin itong alagaan at
palaguin. Kung kaya ay masasabi nating ang ekokritisismo ay isang interdisiplinaryong

larang sapagkat hindi lamang nito iniuugnay ang panitikan sa kalikasan, subalit isa rin itong

pag-aaral na kung saan iniuugnay nito ang gawain ng tao sa epekto na kanyang maidudulot sa

kapaligiran. Ayon nga sa isang mananaliksik na si Jelica Tosic ng Unibersidad ng Nis, isa

itong interdisiplinaryo sapagkat pinag-aangkla nito ang natural science at humanistic

discipline.

Sa makatuwid pa, ang ekokritisismo ay isang interdisiplinaryong larang na

nagsasabing ang ating buhay ay naka-angkla sa buhay ng ating kalikasan, kung kaya’t

iniuugnay natin ang ating mga nalalaman sa larangan ng panitikan sa pagbuo ng mga

solusyong maibabahagi natin sa lahat ng tao. Sa paggamit natin sa ating literatura ay

makapagbibigay tayo ng paraan para mas makilala at mabigyan ng nararapat na pansin ang

mga isyu’t problemang kinakaharap ng ating kapaligiran dulot ng mapang-abusong paggamit

ng mga tao.