KASAYSAYAN NG PANITIKANG PILIPINO
PANAHON NG PRE-KOLONYAL
KATANGIAN:
 Pasaling-dila o lipat dila ang
pagpapahayag
 Nakasulat sa mga talukap ng bunga,
dahon at ang balat ng mga
punungkahoy
 Ang paksa ng mga akda ay sumasalamin
sa pamumuhay, pamahiin at
pananampalataya ng mga ninuno
 Binubuo ng mga karunungang-
bayan( bulong, bugtong, kawikaan,
salawikain, tugmang pambata,
palaisipan) kuwentong-bayan, mito,
alamat at epikong.
 Ang mga akdang naisulat sa panahong
ito ay sumasalim sa kahusayan at
pagiging malikhain ng ating ninuno sa
larangan ng pagsulat.
PANAHON NG HAPON
PANAHON NG KOLONYAL
KATANGIAN:
 Pinasukan ng mga siwang
katolisismo ang mga akdang
sinulat
 Ipinaloob sa panitikan ang etika
at moralidad
 Nagkaroon ng palimbagan ng
mga aklat at pulyeto tungkol sa
wika at relihiyon
 Ang mga paksa ay tungkol sa mga
talambuhay hinggil sa santo o
nobena, mahahabang kuwento
may paksang kabanalan at
panrelihiyon
 Nagkaroon ng 3 anyo ng
panitikan- ito’y ang patula,
tuluyan at dula
 Nakilala ang mga tulang romansa
tulad ng awit at kurido mula sa
kanluranin na kinagiliwan ng mga
katutubo
 Nabihisan ng kulturang Kastila at
paksang panrelihiyon ang
katutubong panitikan
PANAHON NG KALAYAAN
PANAHON NG PROPAGANDA
AT HIMAGSIKAN
KATANGIAN:
 Ginamit sng sandatang panulat
upang gisingin, imulat at ilantad
ang mga makabuluhang
impormasyon at kalagayan ng
mga Pilipino sa sariling bansa.
 Sumilang sa mga akda ang
damdamin ng pagtutol at ang
diwang makabayan ang
nangingibabaw sa mga sinusulat.
 Sumiklab ang pulitikal at
literaturang paghihimagsik ng
mga Pilipino
 Nakilalang manunulat sa
panahong ito sina Jose Rizal,
Marcelo H. Del Pilar, Graciano
Lopez Jaena, Andres Bonifacio,
Pedro Paterno, Apolinario Mabini,
Antonio Luna at Jose Palma.
 Naging tahanan ng mga
manunulat ang mga pahayagang
Diarong tagalog (Maynila)
At La Solidaridad (Espanya) at ang
opisyal na pahayagan ng Kalayaan
(KKK)
 Nagbunsod ito ng Himagsikan at
sa pagkakabuo ng Republika ng
Pilipinas
PANAHON NG BAGONG
PANAHON NG AMERIKANO
KATANGIAN:
 Muling ginamit ang sandata ng
lakas, wika at panitik bilang labis
na pagtutol sa sumunod na
mananakop
 Sa unang dekada – namayani ang
diwang makabayan o
nasyonalismo
 Nadama ang pagpasok ng
panahon ng Romantisismo sa
sumunod na dekada. Namayani
ang damdaming pag-ibig sa lahat
ng sangay ng panitikan.
 Napangkat sa tatlo ang mga
manunulat ayon sa wikang
ginamit sa literature: wikang
Kastila, Tagalog at Ingles
 Nagsimula rin ang interes ng mga
Pilipino sa panonood ng pelikula
sa tagalog at Ingles.
 Sinilang ang mga pahayagan at
magasin na nagging tahanan ng
mga manunulat tulad ng
Liwayway, Muling Pagsilang,
Taliba, Democracia, Mithi.
 Maraming nakilalang manunulat
sa iba’t ibang akdang
pampanitikan tulad nina Jose
Corazon de jesus, Amado V.
Fernandez, Lope K. santos, Cirio
H. Panganiban, Deogracias
Rosario Atbp.
PANAHON NG

Katangian:
 Naging paksa ang mga katutubong ugali
sa bukid at pakikipagsapalaran sa
lungsod
 Nabigyan ng pagkakataon ang mga
bagong manunulat na pumaimbulog sa
larangan ng panitikan.
 Naging malaya ang lahat ng manunulat
sa punto ng porma, teknik ng pagsulat
at anyo ng panitikan.
 Nagkaroon ng karagdagang anyo ang
tula na tinawag nilang malayang
taludturan.
 Lumabas ang ilang tulang tagalog na
nahahawig sa haiku o hokku ng mga
Hapones.
 Nagkaroon ng iba’t ibang paksain ang
mga kuwentong isinusulat na
pinasimulan ng patimpalak sa kuwento
ng Liwayway Magasin.
 Pinahintulutang buksan ang mga
pahayagan na sumasang-ayon sa
panuntunan ng censor (Manila
Shimbunsa)
 Pinasara ang sinehan, ipinagbawal ang
mga pelikulang Ingles kaya sumigla ang
pagtangkilik sa mga Bodabil na palabas
Katangian:
 Ang pagbabagong pampanitikan
sa panahong ito ay naging
kapansin-pansin.
 Nagkaroon ng aklat-katipunan sa
akdang tula na pinasimulan ni
Alejandro G. Abadilla
 Sumigla muli ang panitikan sa
pagtatag ng mga samahan sa iba’t
ibang larangan Tulad ng KADIPAN,
PETA at Dramatic Philippines sa
Dula.
 Nakilala sa tanghalan ang Talkies
at Stage Show sa mga Opera
House
 Naging paksain sa panitikan ang
pagsasamantala at pagmamalabis
sa mga wala o have nots.
 Ginamit ng mga kabataan ang
campus jornal sa pagmumulat at
pagsisiwalat ng katiwalaan sa
pamahalaan sa mga akdang
sinusulat.
LIPUNAN
Katangian:
 Pansamantalang natigil ang lahat
ng babasahin sa buong kapuluan
nang ipahayag ang Batas Militar.
 Pinanagot ang mga naglimbag ng
mga malalaswang babasahin
 Ipinasara ang mga sinehang
nagtatanghal ng mga pelikulang
maaring makasira sa moralidad ng
mga Pilipino
 Pagbibigay ng guidelines o bagay
sa dapat taglayin sa paglalathala
ng mga pahayagan, magasin,
komiks at mga pahayagang
pampaaralan.
 Dumami ang mga kabataang
manunulat sa Ingles at Filipino.
 Nagging bahagi ng pagbabago ng
bansa ang Sining kaya sumigla ang
paglikha ng mga awiting Pilipino,
nagkaroon ng pagtatanghal ng
mga konsiyerto, ballet at mga
dula sa CCP.
KONTEMPORARYO
Katangian:
 Ang mga manunulat na Pilipino,
maging Ingles o sa wikang
pambansa ay muling nanguna sa
paglikha ng mga akdang
pumupuna at nagpapakita ng
tunay na larawan ng lipunan
noon ay namamayani.
 Ang mga tula, maikling kuwento,
nobela, dula at maging ang mga
awitin ay nagpakilala ng
naghihimagsik na damdaming
Pilipino na nadarama noon.
 Nagpatuloy pa rin ang Liwayway
sa paglalathala ng mga akdang
likha ng ating manunulat.
 Nag-aalab na damdamin ng mga
manunulat na makalikha ng mga
obra-maestra ng kasalukuyang
panahon ang nagbunsod ng
Unyon ng mga Manunulat sa
Pilipino
 Karaniwang paksain sa mga akda
ay mula sa kahirapan, katiwalian
sa pamahalaan, aktibismo
karahasan, paglabag sa
karapatan ng tao at iba pa.