BẤT ĐẲNG THỨC TỔNG HỢP 2016 PDF

Tất cả vì học sinh thân yêu
Bình dân học vụ BẤT ĐẲNG THỨC – MIN & MAX tại đây
DÀNH CHO CÁC EM MỚI CHẬP CHỮNG HỌC MẢNG NÀY NÊN NGÔN NGỮ
BÌNH DÂN THEO KIỂU NHÀ QUÊ
1. Các bất đẳngthức phụ CM BĐT
https://sites.google.com/site/trungtamtriviethanoi/cac-bat-dang-thuc-phu-cm-bdht
2. Bất đẳng thức Côsi
https://sites.google.com/site/trungtamtriviethanoi/bat-dang-thuc-cosi
3. Dùng BĐT Bunhiacopxki
https://sites.google.com/site/trungtamtriviethanoi/dung-bdht-bunhiacopxki
4. BĐT có 2 biến đối xứng
https://sites.google.com/site/trungtamtriviethanoi/bdht-co-2-bien-doi-xung
5. Phuương pháp thế
https://sites.google.com/site/trungtamtriviethanoi/bdht-co-bien-doi-hay
6. Dùng kỹ thuật 2 lần đổi dấu - Cô si ngược dấu
https://sites.google.com/site/trungtamtriviethanoi/dung-ky-thuat-2-lan-doi-dau---co-
si-nguoc-dau
Facebook cá nhân : https://www.facebook.com/quang.manngoc
CÁC EM HỌC TOÁN KHÔNG THẤY TIẾN BỘ , THẦY QUANG SẼ GIÚP CÁC EM THAY ĐỔI 1
7. Dùng tam thức bậc 2 - chứng minh BĐT
https://sites.google.com/site/trungtamtriviethanoi/dung-tam-thuc-bac-2---chung-
minh-bdht-2
8. Kỹ thuật cân bằng bậc tử và mẫu số để CM BĐT
https://sites.google.com/site/trungtamtriviethanoi/ky-thuat-can-bang-bac-tu-va-
mau-so-de-cm-bdht
9. Kỹ thuật chuẩn hóa - Chứng minh bất đẳng thức
https://sites.google.com/site/trungtamtriviethanoi/ky-thuat-chuan-hoa---chung-minh-
bat-dang-thuc
10. Dùng tiếp tuyến CM BĐT
https://sites.google.com/site/trungtamtriviethanoi/dung-tiep-tuyen-cm-bdht
11. BĐT có hiệu a -b , b - c , c - a
https://sites.google.com/site/trungtamtriviethanoi/bdht-co-hieu-a---b-b---c-c---a
12. BĐT - Dạng toán đồng bậc tử số mẫu số
https://sites.google.com/site/trungtamtriviethanoi/bdhtdang-toan-dong-bac-tu-so-
mau-so
13. Kỹ thuật sửdụng BĐT Cô Si cho 3 biến không bằng nhau

https://sites.google.com/site/trungtamtriviethanoi/ky-thuat-su-dung-bdht-co-si-cho-3-
bien-khong-bang-nhau
14. BĐT có 3 biến bằng nhau , chứa tích abc , ab , ac , bc
https://sites.google.com/site/trungtamtriviethanoi/bdht-co-3-bien-bang-nhau-chua-
tich-abc-ab-ac-bc
15. BĐT 3 biến và có biến bằng 0
https://sites.google.com/site/trungtamtriviethanoi/bdht-3-bien-va-co-bien-bang-0
16. Bất đẳng thức 3 biến - các biến đổi đặc biệt
https://sites.google.com/site/trungtamtriviethanoi/bat-dang-thuc-3-bien---cac-bien-
doi-dac-biet
17. BĐT khảo sát hàm nhiều biến , cố định biến số
https://sites.google.com/site/trungtamtriviethanoi/bdht-khao-sat-ham-nhieu-bien-
bang-cach-coi-mot-bien-khac-la-tham-so
18. Bất đẳng thức phụ khi có căn - MinCopxki
https://sites.google.com/site/trungtamtriviethanoi/bat-dang-thucphu-khi-co-can---
mini-copxki
19. Dùng tính chất bắc cầu, (dồn biến) CM BĐT - Tìm Min Max
https://sites.google.com/site/trungtamtriviethanoi/dung-tinh-chat-bac-cau-ky-thuat-don-bien-
cm-bdht---tim-min-max
20. Ép biên (Ép duyên)
https://www.youtube.com/watch?v=cnRRcZ8mNK4
BẤT ĐẲNG THỨC 2 BIẾN

ĐỐI XỨNG :
Bài 1: Cho 2 số thực x,y thay đổi thỏa x 2  y 2  2 . Tìm giá trị lớn nhất và giá trị nhỏ nhất của
biểu thức: P  2  x 3  y 3   3xy
Bài giải:
P  2  x 3  y 3   3xy
 2  x  y   x 2  xy  y 2   3 xy  2  x  y  2  xy   3 xy
t2  2
đặt t = x + y. ĐK : t  2 xy 
, 2
3
P  t 3  t 2  6t  3 , với t  2
2
3
Xét f (t )  t 3  t 2  6t  3 trên [-2,2]
2
13
f '(t )  3t 2  3t  6 f’(t) = 0  t  1  t  2 f 1 
2
f(2) = 1 f(-2) = - 7
 1 3  1 3
x  y  1  x  x
13 13   2  2
max f  t   khi t = 1 nên max P   2 2
 
2,2 2 2 x  y  2  y  1 3  y  1 3
 2  2
 x  y  2
min f  t   7 khi t = -2 nên minP = - 7  2 2
 x  y  1
 2,2
x  y  2
Bài 2: Cho x  0 và y  0 thỏa điều kiện x  y  2 .Tìm giá trị lớn nhất của biểu thức
1
P  xy  .
xy  1
Bài giải:
2
x y
Ta có 0  xy    1
 2 
Đặt t  xy , điều kiện 0  t  1
1 1 t (t  2)
Pt  P/  1 
t 1 t  1 (t  1) 2
2
x 0 1
P/ 0 +
3
P
1 2
3
Vậy GTLN P  Khi x  1; y  1
2
Bài 3: Cho a, b  0 thỏa mãn 2  a 2  b 2   a 2b 2 . Tìm Min P, với
a b 1
P   .
b 1 a 1 a  b2  1
2
Bài giải:
2
Ta có a 2b 2  2  a 2  b 2    a  b   ab  a  b
2 2 2
a 2  b2  1   a  b   2ab  1   a  b   2  a  b   1   a  b  1
 a 2  b2  1  a  b  1
 a   b  1
P  1    1  2 
 b 1   a 1  a2  b2  1
 1 1  1
  a  b  1    2 2
 a 1 b 1  a  b2  1
4 1
  a  b  1  2
a  b  2 a  b 1
Đặt t  a  b , ta có
4
2
 2a  b
2  a  b
 a  b 2 2
   ab  
16
 ab  4
4  t  1 1
Xét f  t     2; t  4 ta được
t2 t 1
5
MinP  M inf  x   khi x  y  2
3
Bài 4: Cho x, y là các số thực dương thỏa mãn xy  x  y  3 . Tìm giá trị lớn nhất của biểu thức:
3x 3y xy
P     x2  y 2 
y 1 x 1 x  y
Bài giải:
2
Đặt t  x  y  xy  3  t ; x 2  y 2   x  y   2 xy  t 2  2  3  t   t 2  2t  6
2
 x y 1 2
Ta có xy     3t  t  t  2
 2  4
3  x2  y 2   3  x  y  xy 12 5
Suy ra P     x 2  y 2   t 2  t  
xy  x  y  1 x y t 2
12 5
Xét hàm số f  t   t 2  t   với t  2
t 2
2
Ta có f '  t   2t  1   0, t  2 . Suy ra hàm số f  t  nghịch biến với t  2
t2
3
 P  f t   f  2 
2
3
Vậy giá trị lớn nhất của P bằng khi x  y  1 .
2
Bài 5: Cho x, y là hai số thực thỏa mãn điều kiện ( x  y ) 3  4 xy  2 . Tìm giá trị nhỏ nhất của biếu
thức P  3( x 2  y 2 ) 2  2( x  y ) 2  xy (3 xy  4)  2015 .
Bài giải:
Với mọi số thực x, y ta luôn có ( x  y ) 2  4 xy , nên từ điều kiện suy ra
( x  y )3  ( x  y ) 2  ( x  y )3  4 xy  2  ( x  y )3  ( x  y )2  2  0  x  y  1 Ta biến đổi P
3 2 3
như sau P  ( x  y 2 ) 2  ( x 2  y 2 ) 2  2( x 2  y 2  2 xy )  xy (3 xy  4)  2015
2 2
3 2 3
 ( x  y 2 ) 2  ( x 4  y 4 )  2( x 2  y 2 )  2015 (3)
2 2
(x2  y 2 )2 9
Do x 4  y 4  nên từ (3) suy ra P  ( x 2  y 2 ) 2  2( x 2  y 2 )  2015 .
2 4
1
Đặt x 2  y 2  t thì t  (do x  y  1) .
2
9 2 1 9 1
Xét hàm số f (t )  t  2t  2015 với t  , có f ' (t )  t  2  0 , với t  nên hàm
4 2 2 2
1   1  32233
số f(t) đồng biến trên  ;  . Suy ra min f (t )  f    .
2   1 
t ;    2 16
2  
32233 1
Do đó GTNN của P bằng , đạt được khi và chỉ khi x  y 
16 2
Bài 6: Cho các số dương x, y. Tìm giá trị lớn nhất của biểu thức:
1 1 2
P   3
.
2
x  3y 2
3x  y 2 2
3 x  y 
Bài giải:
1 1 2
Xét biểu thức P    3
2
x  3y 2 2
3x  y 2
3 x  y 
1 1 2
Trước hết ta chứng minh  
2
x  3y 2
3x  y 2 2 x y
2
 1 1   1 1  8  x2  y 2 
Thật vậy,     2 2   
 x2  3 y 2
 3x  y 2
2 
  x  3y
2
3 x 2  y 2   x 2  3 y 2  3 x 2  y 2 
2
8  x2  y 2  4 4  2  x 2  y 2   x  y    x 2  3 y 2  3 x 2  y 2  
   
Xét
x 2
 3 y 2  3 x 2  y 2   x  y
2
 x  3 y  3x  y   x  y 
2 2 2 2 2
4
4  x  y  1 1 2
 2
0  
x 2
 3y 2
 3x 2
y 2
 x  y 2
x  3y 2 2
3x  y 2 x y
Dấu “=” xảy ra khi x = y

2 2
Như vậy, P  
x  y 3  x  y 3
1
Đặt, t  ,t  0.
x y
2t 3
Xét hàm số f (t )  2t   f '(t )  2  2t 2 ; f '(t )  0  t  1
3
Ta có bảng biến thiên
t – –1 1 +
f’(t) – 0 + 0 –
4/3
f(t)
4
Từ BBT ta thấy GTLN của f(t) là khi t = 1.
3
4 1
Vậy, GTLN của P là khi x  y 
3 2
Bài 7: Với mọi số thực x,y thỏa mãn điều kiện 2  x 2  y 2   xy  1
x4  y4
Tìm giá trị lớn nhất và nhỏ nhất của biểu thức P 
2 xy  1
Bài giải:
2 1
Đặt t  xy . Ta có: xy  1  2  x  y   2 xy   4 xy  xy  
  5
2 1 1 1
Và xy  1  2  x  y   2 xy   4 xy  xy  nên   t 
  3 5 3
Suy ra: P 
x 2
 y 2   2 x2 y2

7t 2  2t  1
2 xy  1 4  2t  1
7t 2  2t  1 7  t 2  t  t  0
Xét hàm số f  t   có f '  t   ; f 't   0  
 t  1  l 
2
4  2t  1 2  2t  1
 1 1 2 1
f     f    ; f  0 
 5  3  15 4
1 2
Vậy GTLN bằng , GTNN bằng
4 15
2
Bài 8: Giả sử x, y là các số thực dương thỏa mãn 3  x  y   4  x 2  y 2  1 . Tìm giá trị lớn nhất của biểu
x  2y 2x  y
thức P  2 2
 2
x  2y 2x  y2
Bài giải:
x  2y 1 xy 3 xy 3 x 3
Ta có   2 .  .  .
2
x  2y 2
x  y  x  y   y x  y 2 xy  y x  y 2 x  y x  y
2 2 2
2x  y 1 y 3
Tương tự, ta cũng có 2 2
  .
2x  y x  y x  2y x  y
x y 2
Mặt khác, ta cũng có   , vì bất đẳng thức này tương đương với
2x  y x  2 y 3
x 2  y 2  4 xy 2 2
2 2
 , hay  x  y   0
2 x  2 y  5 xy 3
2  x y  3 2 3 2 4
Từ đó ta có P    .  .  . Suy ra P  (1)
x  y  2x  y x  2 y  x  y 3 x  y x  y x y
2 2
Từ giả thiết ta lại có 3  x  y   4  x 2  y 2   4  2  x  y   4
2
Suy ra  x  y   4 , hay x  y  2 (2)
Từ (1) và (2) ta có P  2 . Dấu đẳng thức xảy ra khi và chỉ khi x  y  1
Vậy giá trị lớn nhất của P bằng 2, đạt được khi x  y  1
Bài 9: Cho hai số dương x, y thoả mãn x 2  y 2  1 .Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức
 1  1
P   x  1  1     y  1 1   .
 y  x
Bài giải:
t 2 1
Đặt x  y  t  xy 
2
x2  y2  x  y
Bến đổi P  ..  x  y  2
xy
2  t  1 2
t 2
2t 2
t 1 t 1
2 t 2 1
Có  x  y   4 xy  t 2  4  t2  2
2
Lại có 0  x, y  1  x  x 2 , y  y 2  x  y  1. vậy 1  t  2
2
Xét hàm số f  t   t 
t 1

 2 trên nửa khoảng 1; 2 
Có f  2  43 2
Kết luận: min P  min f  t   4  3 2

1; 2 
Bài 10: Cho x và y là hai số thực dương thay đổi thuộc nửa khoảng (0;1] và x+y=4xy. Tìm gía trị
1 1 1 
lớn nhất và nhỏ nhất của biểu thức: P= x 2 y  xy 2   2  2  .
6 x y 
Bài giải:
1
Ta có: 4 xy  x  y  2 xy  xy  .
4
1
x; y  (0;1]  (1  x )(1  y )  0  1  ( x  y )  xy  0  1  4 xy  xy  0  xy  .
3
1 1 1  1  ( x  y ) 2  2 xy  1 8
P = x 2 y  xy 2   2  2   xy ( x  y )   2   4( xy ) 2   .
6 x y  6 ( xy )  3 xy 3
1 8 1 1
Đặt t = xy thì P = t 2    f (t ) với t   ;  .
3t 3  4 3
1 24t 3  1 1 1 1 1
f '(t )  8t  2
 2
 0, t   ;  suy ra f (t ) nghịch biến trên đoạn  ;  .
3t 3t  4 3  4 3
1 1 1 1
Do đó f    f (t)  f   , t   ;  .
3  4  4 3
13 1
 maxP =  đạt được khi và chỉ khi x  y  .
12 2
11 1 1
 minP =  đạt được khi và chỉ khi x  1; y  hoặc x  ; y  1.
9 3 3
Bài 11: Cho hai số thực thỏa mãn x  1; y  1 và 3 (x + y) = 4xy
1 1 
Tìm gía trị lớn nhất và nhỏ nhất của biểu thức: P = x3  y 3  3  3  3  .
x y 
Bài giải:
3x 2
Đặt t = x.y; vì x  1 nên 3( x  y )  4 x. y  3 x 2  3 xy  4 x 2 y  xy 
4x  3
3y 3y
Có 3( x  y )  4 x. y  x  (vì y  1 ). Xét hàm số f ( y )  trên [1; ) có
4y  3 4y 3
9
f '( y )   0, y  [1; )  f ( y )  f (1)  3  1  x  3
(4 y  3)2
3x2 9 9
Xét hàm số g(x)  trên [1;3]   g ( x)  3 . Vậy t  [ ;3]
4x  3 4 4
Khi đó
 3  3  3 
P  ( x3  y 3 ) 1  3 3    x  y   3xy ( x  y)    3 
 x y     ( xy) 
 4 xy 3 4 xy   3   64t 3 2  3  64t 3 12 64
    3 xy.   1  3 
   4t  1  3 
  4t 2  
 3  3   ( xy )   27  t  27 t 9
64t 3 12 64 9
Xét hàm số P (t )   4t 2   với t  [ ;3]
27 t 9 4
64t 2 12 8  12 9
Ta có P '(t )   8t 2  2  8t  t  1  2  0,  t  [ ;3]
9 t 9  t 4
280  xy  3 x  3  x  1
Vậy MaxP  P (3)  tại t  3    ;
9  x  y  4 y 1 y  3
 9
 9   304  9  xy  3
MinP  P      tại t    4  x y
 4   36  4  x  y  3 2
Bài 12: Cho các số thực dương x,y thỏa mãn x  y  1 . Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức
1 1
A  xy  2
 2
x y
Bài giải:
1 1 2
Ta có P  xy  2
 2  xy 
x y xy
2
 x y 1
Đặt t  xy ta có 0  t  xy    
 2  4
2 2 31 31 33
Khi đó: P  t   32t   31t  2 32.2   16  
t t 4 4 4
1
Dấu đẳng thức xảy ra khi và chỉ khi x  y  z 
2
33
Vậy min A 
4
2 2
Bài 13: Cho các số thực x, y thỏa mãn  x  4    y  4   2 xy  32 . Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu
thức A  x3  y 3  3  xy  1 x  y  2  .
Bài giải:
2 2 2
Ta có  x  4    y  4   2 xy  32   x  y   8  x  y   0  0  x  y  8
3 3 3 2
A   x  y   3  x  y   6 xy  6   x  y    x  y   3  x  y   6.
2
3
Xét hàm số: f  t   t 3  t 2  3t  6 trên đoạn  0;8 .
2
1 5 1 5
Ta có f '  t   3t 2  3t  3, f '  t   0  t  hoặc t  (loại)
2 2
 1  5  17  5 5 17  5 5
Ta có f  0   6, f    , f  8   398 . Suy ra A 
 2  4 4
1 5 17  5 5
Khi x  y  thì dấu bằng xảy ra. Vậy giá trị nhỏ nhất của A là
4 4
Bài 14: Cho các số thực dương a, b thỏa mãn a 5b  b5 a  2  ( ab  1) 2 . Tìm GTLN của :
1 1 8ab  1
P 2
 2

1  a 1  b 2  4ab
1
Ta có : ( ab  1) 2  a 5b  b5 a  2  2  ab( a 4  b 4 )  2  2a 3b 3  1  ab 
2
1 1 2
Khi đó ta có BĐT quen thuộc : 2
 2

1  a 1  b 1  ab
2 8ab  1 2 8t  1 1 
P  . Xét hàm số f (t )   với t  ab; t   ;1
1  ab 2  4ab 1  t 4t  2 2 
1 31 1
 f (t ) max  f ( )  Pmax   a  b 
2 12 2
( x3  y 3 )( x  y)
Bài 15: Cho x, y là các số thực thuộc (0;1) thỏa mãn  (1  x)(1  y) . Tìm giá trị
xy
lớn nhất của biểu thức:
1 1
P   4 xy  x 2  y 2
2 2
1 x 1 y
( x3  y 3 )( x  y )
Ta có: (1  x)(1  y )   1  xy  x  y  4 xy  1  3xy  x  y  3xy  2 xy
xy
Xét
1 1 1 1 1 1
P   4 xy  x 2  y 2    2 xy  2.   2 xy
1  x2 1  y2 1  x2 1  y2 1  x2 1  y2
1 1 2
vì x, y  (0;1)  2
 2
 (*)
1 x 1 y 1  xy
Thật vậy
(*)  (2  x 2  y 2 )(1  xy )  2(1  x 2 )(1  y 2 )  ( x  y ) 2 (1  xy )  0 . Luôn đúng vì x, y  (0;1)
2  1
Suy ra P   2 xy, xy   0; 
1  xy  9
2  1 1  1
Xét hàm số f (t )   2t , t   0;  . Có f   2  0, t   0; 
1 t  9 (1  t ) 1  t  9
1 56 56 1
Vậy P  f    nên maxP = x y
 9  9 10 9 10 3
2
Bài 15b: Cho các số thực dương a,b,c thỏa mãn điều kiện a 5b  ab5  2   ab  1 . Tìm giá trị lớn
1 1 8ab  1
nhất của biểu thức P  2
 2

1 a 1 b 2  4ab
Bài giải:
1 1 8ab  1
P 2
 2

1  a 1  b 2  4ab
2 5 5 4 4 3 3 1
Ta có : ( ab  1)  a b  b a  2  2  ab(a  b )  2  2a b  1  ab 
2
1 1 2
Khi đó ta có BĐT quen thuộc : 2
 2

1  a 1  b 1  ab
2 8ab  1 2 8t  1 1 
P  . Xét hàm số f (t )   với t  ab; t   ;1
1  ab 2  4ab 1  t 4t  2 2 
1 31 1
 f (t ) max  f ( )  Pmax   a  b 
2 12 2
KHÔNG ĐỐI XỨNG :
Bài 16: cho x, y là số không âm thỏa mãn x 2  y 2  2 . Tìm GTLN và nhỏ nhất của:
P  5( x5  y 5 )  x 2 y 2 (5 2 xy  2  4 xy  12)
 x 2 ( x  2)  0
*0  x, y  2    x3  y 3  2( x 2  y 2 )  2 2
2
 y ( y  2)  0
*4  (12  12 )( x 2  y 2 )  ( x  y ) 2  2  x  y
 2( x 3  y 3 )  ( x  y )( x 3  y 3 )  ( x . x 3  y . y 3 ) 2  4  x3  y 3  2
Đặt t  x 3  y 3 . Ta có : t   2; 2 2 
Ta có:
*2  ( x 2  y 2 )3  x 6  y 6  3 x 2 y 2 ( x 2  y 2 )
 x 6  y 6  6 x 2 y 2  ( x3  y 3 )2  2 x 2 y 3  6 x 2 y 2
 2 x3 y 3  6 x 2 y 2  t 2  8
*2( x 3  y 3 )  ( x 3  y 3 )( x 2  y 2 )  x5  y 5  x 2 y 3  x 3 y 2  x 5  y 5  x 2 y 2 ( x  y )
 x 5  y 5  x 2 y 2 ( x  y )  2t
P  5( x5  y 5 )  x 2 y 2 (5 2 xy  2  4 xy  12)
 4 x3 y 3  12 x 2 y 2  5( x5  y 5 )  5 x 2 y 2 2  2 xy
 2(2 x 3 y 3  6 x 2 y 2 )  5( x 5  y 5 )  5 x 2 y 2 x 2  y 2  2 xy
 2(t 2  8)  5  x 2  y 2  2 xy  x 2 y 2 ( x  y )   2t 2  10t  16  f (t )

 
5 
f / (t )  4t  10; f / (t )  0  t   2; 2 2 
2 
5 57
Ta có: f (2)  28, f ( )  và f (2 2)  20 2
2 2
5 57
Vậy MinP  min 2;2 2 
f (t )  f (2)  28 và MaxP  f ( ) 
 2 2
2x2  y2  2x  y
Bài 17: Cho 2  x  3  y . Tìm giá trị nhỏ nhất của B 
xy
2 x 2  y 2  2 x  y 2( x  1) y  1
Xét hàm số g(y):   với 2  x  3  y (0.25đ)
xy y x
2( x  1) /
g / ( y)  , g ( y )  0  y  2 x( x  1) (0.25đ)
y2
BBT
1 1
Thấy min g ( y )  g  
2 x( x  1)  2 2
x
1 
x
1 1  2 1
Xét hàm số f ( x)  2 2  1  , 2  x  3 có f / ( x )    0 nên f(x) nghịch biến
x x 1 x2
x2 1
x
4 6 1
trên [2;3] do đó min f(x) = f(3)  (0.25đ)
3
4 6 1
Do đó B  , dấu “=” xảy ra khi x = 3 và y  2 6
3
4 6 1
Vậy min B 
3
Bài 18: Cho x, y là hai số thực dương thỏa mãn 2 x  3 y  7 . Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức:
P  2 xy  y  5( x 2  y 2 )  24 3 8( x  y )  ( x 2  y 2  3)
2
 2x  2  3 y  3 
Ta có: 6( x  1)( y  1)  (2 x  2)(3 y  3)     36  x  y  xy  5
 2 
Ta có 5( x 2  y 2 )  (2 x  y ) 2  5( x 2  y 2 )  2 x  y và’
( x  y  3) 2  x 2  y 2  9  2 xy  6 x  6 y  0
 2( x  y  xy  3)  8( x  y )  ( x 2  y 2  3)
Suy ra P  2( xy  x  y )  24 3 2( x  y  xy  3)
Đặt t  x  y  xy, t   0;5 , P  f (t )  2t  24 3 2t  6
24.2 3
(2t  6)2  8
Ta có f / (t )  2  2  0, t   0;5
3 3 (2t  6)2 3
(2t  6) 2
Vậy hàm số f(t) nghich biến trên nửa khoảng (0;5]

Suy ra min f (t )  f (5)  10  48 3 2
x  2
Vậy min P  10  48 3 2 , khi 
y  1
Bài 19:Cho các số thực x, y thỏa mãn điều kiện 4 x 2  y 2  8 Tìm GTLN, GTNN của :
(2 x  6) 2  ( y  6)2  4 xy  32
P
2x  y  6
(2 x  y ) 2
8  4 x2  y 2 
2
2
 (2 x  y )  16
 4  2 x  y  4  2  2 x  y  6  10
4
Ta có : P  2 x  y  6  . Đặt t  2 x  y  6, t  [2;10]
2x  y  6
Xét hàm số:
4 4
f (t )  t  ; t  [2;10]  f / (t )  1  2
t t
t  2
f / (t )  0  
t  2(loai)
52
+) Ta có : f (2)  4, f (10) 
5
52 x  1
+ Vậy GTLN của P bằng 
5 y  2
 x  1
+ Vậy GTNN của P bằng 4  
 y  2
2
2 y  x
Bài 20: Cho x, y   thỏa mãn  2
. Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức:
 y  2 x  3 x
2
P  x4  y 4  2
.
 x  y
Bài giải:
x2 6
Từ giả thiết ta có y0 và  2 x 2  3 x  0  x 
2 5
2
và x 2  y 2  x 2   2 x 2  3x   2 x 2  2 x 2  6 x  5 
 6
Xét hàm số f ( x)  2 x 2  2 x 2  6 x  5  ; x   0;  ta được Max f(x) = 2
 5  6
0; 
 5
 x2  y 2  2
2
P  x  y 2 2 2 2 2 x 2
 y2  2
2
 2
 2x y 2
2
 x  y
2
  
x  y2
2
 x  y 2
t2 2
Đặt t  x 2  y 2  P   ,0t 2
2 t
Xét hàm số:
t2 2
g (t )   , t   0; 2
2 t
2 t3  2
g '(t )  t  2
 2 ; g '(t )  0  t  3 2
t t
33 4 6
16
Lập bảng biến thiên ta có Min P  khi x  y 
2 2
Bài 21: Cho các số thực dương a, b thỏa mãn a 2  2b  12 . Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức:
4 4 5
P  4
a b 8  a  b 2
4
Bài giải:
Từ giả thiết và bất đẳng thức CôSi ta có:
a 2  2b  12  a 2  4  2b  16  4a  2b  16  2 4a.2b  16  0  ab  8
a 2b 2  4 4  ab 5 1  a2 b2  5 1
Do đó P   4  4  . 2
  2  2  .
64  a b  8 8  a  b  16  b a  64  b  2
a
b a
a b 1 5 1 1
Đặt t  (t  2) , ta có P  t 2  . 
b a 16 64 t  2 8
1 2 5 1 1
Xét hàm số f (t )  t  .  trên (2; )
16 64 t  2 8
1 5 1 5
Ta có f '(t )  t  . 2
; f '(t )  0  t 
8 64  t  2  2
Bảng biến thiên
 5  27
Từ bảng biến thiên ta có min f (t )  f   
 2;   2  64
27
Suy ra P  , dấu bằng xảy ra khi a  2, b  4.
64
27
Vậy P đạt giá trị nhỏ nhất bằng khi a  2, b  4.
64
Bài 22 : Cho x, y là các số thực thỏa: x  y  26 x  3  3 y  2013  2016 Tìm giá trị nhỏ
nhất và giá trị lớn nhất của biểu thức M   x  12   y  12  2016  2 xy x  y  1 .
x  y 1
Bài giải:
2016 2 2016
M  x 2  y 2  2 xy  2 x  2 y  2    x  y  1  4  x  y  1  5 
x  y 1 x  y 1
2016
Đặt t  x  y  1 thì ta được M  t 4  4t 2  5 
t
Điều kiện của t:
Đặt a  x  3; b  y  2013 ta được x  a 2  3; y  b 2  2013 và
a 2  3  b 2  2013  26 a  3b  2016
 a 2  b 2  26a  3b   26 2
 32  a 2  b 2 
Hay 0  a 2  b 2  685
Từ đó ta được x  y  1  a 2  b 2  2017   2017; 2072 nên
t  D   2017; 2072 
4 2 2016
Xét hàm số f  t   t  4t  5  ;t  D
t
4
2016 4t 5  8t 4  2016 4t  t  2   2016
f '  t   4t 3  8t     0t   2017; 2072 
t2 t2 t2
Suy ra f  t  đồng biến trên D
36
max M  f  
2072  4284901 
37
khi t  2072 ta được
a 2  b 2  685
 a  26
a b  hay x  679; y  2022
  b  3
 26 3
2016
min M  f  
2017  4060226 
2017
khi t  2017 hay x  3; y  2013
Bài 23 : Cho các số thực x, y thỏa mãn x  y  1  2 x  4  y  1 . Tìm giá trị lớn nhất và giá
1
trị nhỏ nhất của biểu thức: S  ( x  y ) 2  9  x  y  
x y
Bài giải:
Điều kiện: x  2; y  1; 0  x  y  9;
0  x  y  1  2. x  2  1. y  1  3( x  y  1)  ( x  y  1)2  3( x  y  1)
Ta có
 0  x  y  1  3  1  x  y  4.
1
Đặt t  x  y , t  [1; 4] , ta có S  t 2  9  t 
t
1 1
S '(t )  2t    0, t  [1; 4] . Vậy S(t) đồng biến trên [1;4].
2 9  t 2t t
Suy ra
1 33  2 5
Smax  S (4)  42  9  4    x  4; y  0;
4 2
Smin  S (1)  2  2 2  x  2; y  1.
Bài 24: Cho a, b là các số thực thỏa mãn : a  b  2 a  2  3 b  2014  2012 .
2 2 2015  2ab a  b  1
Tìm giá trị lớn nhất và nhỏ nhất của biểu thức : T   a  1   b  1  .
a  b 1
Bài giải:
2 2015
T   a  b  1  4  a  b  1  5 
a  b 1
2015
Max = T  4096577 
2026
2015
Min = T  4044122 
2013
Bài 25 : Cho hai số thực dương x, y thỏa mãn 4( x3  8 y 6 )  1 . Tìm giá trị lớn nhất của biểu thức :
( x  2 y 2  2)3
P
5( x 2  y 2 )  5( x  y )  3
Bài giải:
3 3 3
a, b  0 ta có: 4(a  b )  (a  b) (1)
Thật vậy:
(1)  4( a 3  b3 )  a 3  b3  3ab(a  b)  3( a 3  b3 )  3ab( a  b)
 (a  b)(a 2  ab  b 2 )  ab(a  b)  (a  b)(a 2  2ab  b 2 )  0
 (a  b)(a  b) 2  0 (2)
Vì a,b>0 nên (2) luôn đúng. Dấu “=” xảy ra khi a=b
Suy ra (1) được chứng minh.
Áp dụng BĐT (1) với a  x; b  2 y 2 , ta có:
1  4( x3  8 y 6 )  4  x 3  (2 y 2 )3   ( x  2 y 2 )3  x  2 y 2  1
Lại có: 5( x2  y 2 )  5( x  y)  3  5 x2  5x  5 y 2  5 y  3
2 2
 1  1  10  1  1 1 1
 5 x2  x    5 y 2  y     3   x     y    
 4  4 4  2  2 2 2
( x  2 y 2  2)3 (1  2)3
Do đó: P    54
5( x 2  y 2 )  5( x  y )  3 1
2

4( x 3  8 y 6 )  1
 1
Ta có: P=54 khi  x  2 y 2 xy
 2
1
x  y 
 2
1
Vậy giá trị lớn nhất của biểu thức là PMax  54 , đạt được khi x  y 
2
Bài 26: Cho hai số thực x, y thỏa mãn x 2  y 2  1 . Tìm giá trị lớn nhất và giá trị nhỏ nhất của
2
x 4  xy  1
biểu thức : P  .
2 y 2  2 xy  1
Bài giải:
Từ giả thiết x 2  y 2  1 , P được viết lại như sau:
y 4   xy  1
2
y 2  x 2  y 2   2 xy  x 2  y 2 2 y 2  2 xy  x 2
P  
2 y 2  2 xy  1 2 y 2  2 xy  x 2  y 2 3 y 2  2 xy  x 2
2 2t 2  2t  1
Với y  0, y  1 thì y  ; với x  0 , đặt y  tx . Khí đó : P  2
3 3t  2t  1
2t 2  2t  1 2t 2  2t
Xét hàm số f  t   ta có TXĐ: , f '  t   2
3t 2  2t  1  3t 2  2t  1
1 2
f '  t   0  2t 2  2t  0 t  0 ; f  0   1. f  1  ; lim f  t   lim f  t  
t  1 2 x  x  3
Bảng bién thiên:
Từ bảng biến thiên ta suy ra:

 2  2
 x   2  x  2
+ Pmin
1
2
y  x
 đạt đươc khi t= -1 hay 2  
x  y2  1 
y  2

y   2
 2  2
+ Pmax  1 đạt được khi t=0 hay y0

x2  1 
 x  1
y0
Bài 27: Cho x và y là các số thực dương thay đổi sao cho log 2 ( x  y )  3  log 2 x  log 2 y . Tìm gía
32 x  32 y
trị nhỏ nhất của biểu thức: P= .
3x 1  3 y
Bài giải:
1
Từ giả thiết log 2 ( x  y )  3  log 2 x  log 2 y suy ra x  y  8 xy  2( x  y ) 2  x  y  .
2
32 x  32 y 32 x 2 y  1 1
Ta có: P  x 1 y
 x y
.Đặt t  3x  y . Vì x  y  nên t  3
3 3 3.3  1 2
t2 1
Lúc đó P   f (t ) .
3t  1
t2 1
Xét hàm số f (t) 
3t  1
trên  3;  . 
t 3
Ta có f '(t)  ; f '(t )  0  t  3 .
(3t  1) 2 t 2  1
Bảng biến thiên:
1
Vậy P  .
10
  2 2  2 2
 x  y 1 x  x 
  4 hoặc  4
Dấu “=” xảy ra khi và chỉ khi  x  y  8 xy   
 x, y  0 y  2  2 y  2 2
  4  4
1
Vậy giá trị nhỏ nhất của biểu thức P là .
10
Bài 28: Cho x, y là các số thực không âm thỏa mãn x + y = 1.
Tìm gía trị nhỏ nhất của biểu thức: P = 3 1  2 x 2  2 40  9 y 2 .
Bài giải:
a12 a22 (a1  a2 )2 a1 , a2 , b1 , b2  R
+ Ta dễ dàng CM được BĐT sau   ;  .
b1 b2 b1  b2  b1  b2  0
( tuyệt phẩm Svac-xơ )
32 4 x 2 (3  2 x)2 3
+ Ta có 3 1  2 x 2  3  3  (3  2 x) . (1)
9 2 11 11
402 36 y 2 (40  6 y)2 11

2 40  9 y 2  2  2  (40  6 y) (2)
40 4 44 11
3 11 11 11
+ Từ (1), (2)  P  (3  2 x)  (40  6 y )  (49  6 x  6 y )  5 11
11 11 11
 1
 x  3
+ Dấu đẳng thức xảy ra  
y  2
 3
Bài 29 : Cho hai số thực dương x, y thỏa mãn x 2  y 2  1 . Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức:
x2 y 2
P   2 xy
y 2 x2
Bài giải:
2 2
x2 y 2  x y  x2  y 2  1
Ta có: P  2  2  2 xy      2  2 xy     2  2 xy  2 2  2 xy  2
y x y x  xy  x y
Áp dụng bất đẳng thức Cauchy ta có:
1 1
2 2
 2 xy  2  2 2  xy  xy  2  3  5  5
x y x y
 1 5
2x  2
x  y  1  2
Đẳng thức xãy ra khi  
 xy  1  1  5
y 
 2
Bài 30: Cho các số thực x, y với x 2  y 2  1 . Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức
P  x6  4 y6
Bài giải:
Ta có: x 2  y 2  1  y 2  1  x 2
3
P  x 6  4 y 6  x 6  4 1  x 2 
Đặt t  x 2 với 0  t  1
3 2
Xét hàm số f  t   t 3  4 1  t  . f '  t   3t 2  12 1  t 
4 2
GTNN P  khi x  
9 3
Bài 31: Cho các số thực không âm x, y thỏa mãn x 2  y 2   3x  2  y  1  0 . Tìm giá trị lớn nhất
của biểu thức P  x 2  y 2  x  y  8 4  x  y
Bài giải:
2
Ta có giả thiết x 2  y 2   3 x  2  y  1  0   x  y   3  x  y   2   xy  y
2
Vì x, y không âm nên  xy  y  0 . Suy ra  x  y   3  x  y   2  0  1  x  y  2
Đặt t  x  y , khi đó t  1; 2

2
Ta có P  x 2  y 2  x  y  8 4  x  y   x  y    x  y   8 4   x  y 
 t2  t  8 4  t
Xét hàm số f  t   t 2  t  8 4  t với t  1; 2
4 4
Ta có f '  t   2t  1  , với mọi t  1; 2  . Chú ý rằng f '  t   3   0 với mọi
4t 2
t  1; 2 
Suy ra f(t) đồng biến trên 1; 2 . Do đó max f  t   f  2   6  8 2 . Suy ra P  6  8 2 ,

1;2
 xy  0
dấu đẳng thức xảy ra khi   x  2, y  0 . Vậy giá trị lớn nhất của P là 6  8 2 ,
t  2
đạt khi x  2; y  0
Bài 32: Cho hai số thực x, y thỏa mãn x 2  y 2  6 x  2 y  5  0 . Tìm giá trị lớn nhất của biểu
3 y 2  4 xy  7 x  4 y  1
thức: P 
x  2y 1
Bài giải:
2 2
Từ giả thiết ta có: 6 x  2 y  x 2  y 2  5 1 và  x  3   y  1  5  2 
x 2  4 xy  4 y 2  x  2 y  4 4
Do (1) nên: P   x  2y 
x  2y 1 x  2y 1
4
Đặt t  x  2 y  P  t  . Theo bất đẳng thức B.C.S ta có:
t 1
2 2 2
 x  3  2  y  1   5  x  3   y  1   25  4   5   x  3  2  y  1  5
 
 0  t  10 1
4
Do (1) nên theo bđt Cauchy ta có: t  1  4 P3
t 1
4 2
Đẳng thức chỉ xảy ra khi t  1    t  1  4  t  1
t 1
Khi đó:.
 x  2 y  1  x  2 y  1 x  2 y  1
 2 2  2 2  2
 x  3   y  1  5  2 y  2    y  1  5 5 y  6 y  0
 x  1; y  0
6 17
 17 6 . Vậy Pmin  3 đạt được khi x  1; y  0 hoặc x   , y 
x  ; y   5 5
 5 5
2
Bài 33: Cho các số thực x, y, z dương và thỏa mãn 4  x 2  x  1  16 x 2 z  3x  y  z  . Tìm giá trị
y  3 x  x  1 16 y
nhỏ nhất của biểu thức T  2
 3
 10 3 3
x z  y  1 x 2
Bài giải:
Cách 2:
Từ giả thiết ta có:
2  1  2
4  x 2  x  1  16 x yz  3 x  y  z   4  x   1  16 yz  3  y  z   16 yz  3.4 yz
 x 
1
 4 yz  3 yz  x   1  1, t  yz  0  3t 2  4t  1  0  t  1  yz  1
x
1
 y
z
y  3 x  x  1 16 y y 2  3 xy 3 16 y
T  3
 10 3    3
 10 3 3
x2 z  y  1 3
x 2 2
x yz z  y  1 x 2
Ta có:
2
y 2  3 xy y 2  3 xy  y  y
 yz  1  2
 2
    3.
x yz x x x
3 16 16 16
  3
 3y  3
  y  1   y  1   y  1  3
 3  4.2  3  5
z  y  1  y  1  y  1
y y y y
  10 3. 3
 10 3. 3  10 3.  10
x 2 x 11 3x x
2
 y y y
Từ đó: T     3  10 .
 x x x
y
Đặt t   0  T  f  x   t 4  3t 2  10t  5
x
Ta có f '  t   4t 3  6t  10  2  t  1  2t 2  2t  5 
f ' t   0  t  1
BBT:
Suy ra T  1  min t 0 T  1  t  1  x  y  z  1
Cách 2:
Ta có:
y
1
y y y 1 y 1 x
 3  3
  .1  .
x 2 x 11 3x 3 x 3 2
y2 y2 y y2 y
 2
 1  2 2
 2.  2
 2.  1
x x x x x
y
1
y y 1 x
Suy ra: T  2  1  3  5  10 3. .  T  1
x x 3 2
 MinT  1  x  y  z  1
Cách (3) Chỉ thông qua BĐT bunhiacopxki đánh giá xử lí 2 đại lượng căn đầu tiên .
Ta có :
xy.1  1.1  1.1  ( x 2 y 2  12  12 )(12  12  12 )  3( x 2 y 2  2)

xy  2
 x2 y2  2  ;
3
z2  2
Tương tự : z4  2 
3
Bài 34: Cho x,y là các số thực dương thỏa mãn x  y  2 . Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức
27 x 3  10 3 y 2  4
P 
9y 8x
Bài giải:
2 4
Dự đoán dấu bằng xảy ra khi  x; y    ;  . Áp dụng bất đẳng thức AM-CM ta có:
3 3
 3x3 y 2   3 y 2 3x   9 x 1   5 y 10  21 9 2
P          x y
 y 2 3   8x 2   8 2x   8 9 y  8 8 3
3x 3 y 2 3 y 2 3x 9x 1 5 y 10 21 9 2
 33 . . 2 . 2 . 2 .  x y
y 2 3 8x 2 8 2x 8 9y 8 8 3
3 5 21 9 2 3 5 3 5 13
 3x  y   x  y   x  y    
2 3 8 8 3 8 2 4 2 4
13
Vậy min P 
4
BA BIẾN ĐỐI XỨNG – ĐIỂM RƠI ĐẸP

Bài 1: Xét các số thực dương x, y, z thỏa mãn điều kiện x + y + x = 1
x 2 ( y  z ) y 2 ( z  x) z 2 ( x  y )
Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức : P   
yz zx xy
x2 x2 y 2 x2 z 2 z 2
Ta có: P       (*)
y z z x x y
Nhận thấy: x 2  y 2  xy  xyx, y  R
x2 y 2
Do đó: x3  y 3  xy ( x  y )x, y  0 hay   x  yx, y  0
y x
y2 z2 z2 x2
Tương tự, ta có:   y  zy, z  0 ,   z  xx, z  0
z y x z
Cộng từng vế ba bất đẳng thức vừa nhân được ở trên, kết hợp với (*), ta được:
P  2( x  y  z )  2x, y , z  0 và x + y +z = 1
1
Hơn nữa, ta lại có P = 2 khi x  y  z  . Vì vậy minP = 2
3
1 1 1 3
Bài 2 :Chứng minh 2
 2
 2

(1  x) (1  y ) (1  z ) 4
X, y, z dương và xyz = 1 nên luôn tồn tại hai số cùng lớn hơn hoặc bằng 1 hoặc hai số cùng nhỏ
hơn hoặc bằng 1. Không mất tính tổng quát ta giả sử hai số đó là x, y
 ( x  1)( y  1)  0  x  y  xy  1
1 1 2 2 2 1 z
2
 2
    
(1  x ) (1  y ) (1  x )(1  y ) 1  x  y  xy 2  2 xy 1  xy z  1
1 1 1 z 1
 2
 2
 2
 
(1  x) (1  y ) (1  z ) z  1 (1  z ) 2
Ta có:
z 1 3 ( z  1)2 z 1 3
 2
  2
0  2

z  1 (1  z ) 4 ( z  1) z  1 (1  z ) 4
1 1 1 3
 2
 2
 2

(1  x) (1  y ) (1  z ) 4
Dấu “=” xảy ra khi x = y = z =1
3
Bài 3 :Cho các số dương a, b, c thỏa mãn a(a – 1) + b(b – 1) + c(c – 1) 
4
1 1 1
Tìm giá trị nhỏ nhất của P   
a 1 b 1 c 1
2
 1 1 1 
+ Ta có 9   a  1  b 1  c 1   P.(a  b  c  3)
 a 1 b 1 c 1 
9
P (0.5đ)
abc3
4
+ Giả thiết  a 2  b 2  c 2  (a  b  c)  (1) (0.5đ)
3
1
Mặt khác a 2  b 2  c 2  (a  b  c) 2 nên nếu đặt t = a + b + c thì
3
1 2 4
t  t   0  t  4 ( do a, b, c dương )
3 3
9 9
+) Xét hàm số f (t )  trên (0;4] ta có: f / (t )  0 (0.5đ)
t3 (t  3) 2
9
 Hàm số f(t) nghịch biến trên (0;4] => min (0;4] f (t )  f (4) 
7
9 a  b  c  4 4
GTNN của P là khi  abc (0.5đ)
7 a  1  b  1  c  1 3
Bài 4 :
a, b, c  0 a2 b2 c2 1
Cho  CMR: P    
abc  1 (ab  2)(2ab  1) (bc  2)(2bc  1) (ac  2)(2ac  1) 3
Lời giải:
2
a2 AM GM 4
 a 
Ta viết lại P      
( ab  2)(2ab  1) 9  ab  1 
 x
a  y
 2 2
 y 4  a  4  xz 
Đặt b   P     
 z 9  ab  1  9  y ( y  z ) 
 z
c  x

2 2
Cauchy  Schwarz
 xz  1 xz 
Lại có     
 y( y  z)  3  y ( y  z ) 

Tiếp xz Cauchy  Schwarz ( xy  yz  xz ) 2 3

 y( y  z )
 
2 xyz ( x  y  z ) 2
1
Truy hồi ta được P 
3
Bài 5 :
Cho a, b, c là độ dài 3 cạnh tam giác thỏa mãn (a  b  c)(b  c  a)(c  a  b)  1
2 2 2 5
abc a b c
Chứng minh BĐT :   
 3  3
 xz
a  2
a  b  c  x 
Đặt :   x y và xyz  1
b  c  a  y  b 
c  a  b  z  2
  z y
c  2
2 2 25 2
 x  y  z  x  y  z  xy  yz  xz ( x  y  z )  ( xy  yz  xz )
BĐT trở thành :    
 3  6 6
( x  y  z )2  ( xy  yz  xz ) ( x  y  z )2  3
Ta có : xy  yz  xz  3  
6 6
5 2
 x  y  z  ( x  y  z)  3
Vậy ta cần chứng minh :   
 3  6
t 5 t2  3
Xét hàm số f (t )  ( )  với t  x  y  z  3  f (t )  f (3)  0
3 6
Vậy BĐT ban đầu được chứng minh.
Bài 6 :
3
Cho các số thực dương x,y,z thỏa mãn x yz .
2
2 2 2
Tìm GTNN của : P  z ( xy  1)  x( yz  1)  y ( xz  1)
2 2 2
y ( yz  1) z ( xz  1) x ( xy  1)
2 2 2
Ta có : P  3 3 z ( xy  1) x( yz  1) y ( xz  1)  3 3 ( xy  1)( yz  1)( zx  1)
2 2 2
y ( yz  1) z ( xz  1) x ( xy  1) xyz
1 63 1 1 1 3 1 1 1
 P  3 3 ( xyz  )  (x  )  ( y  )  (z  )  (   )
64 xyz 64 xyz 4x 4y 4z 4 x y z
1 27.63 3 9
 33  3
111 ( )
4 64( x  y  z ) 4 x yz
1 27.63 3 18 15 15 1
3   3  .   Pmin  xyz
3 4 64. 27 4 3 2 2 2
8
Bài 7 : Cho các số thực dương a, b, c thỏa mãn a2  b2  c2  4
a 3 b 3 c 3
Tìm GTNN của : P  2  2
b  c c  a a  b2
2 2 2
a 3 a 3 a 3 9
Ta có : 2 2
 . Ta sẽ chứng minh bất đẳng thức phụ sau :  a2 (1)
b c 4  a2 2
4  a 16
Thật vậy : (1)  ( a 3  2) 2 (3a 2  4a 3)  0 ( Luôn đúng a  0 )
9 2 9
P (a  b 2  c 2 ) 
16 4
9 2
Vậy Pmin   a bc
4 3
Bài 8 : Cho a, b, c là độ dài 3 cạnh của tam giác . Tìm GTLN của :
3a  b 3b  c 3c  a
P  (a  b  c)(   )
a 2  ab b 2  bc c 2  ca
1 3a  b
Ta có : ( a  b) 2  0  
b a ( a  b)
3a  b 3a  b c(3a  b) a c
 ( a  b  c) 2
  3 
a  ab a a ( a  b) b a
a b c a b c
 P9(   )(   )9
b c a b c a
Bài 9 : Cho các số thực dương x, y, z thay đổi thỏa mãn : x  y  1  z
x3 14
Tìm GTNN của biểu thức :  ( x  yz ) 
( z  1) 1  xy  x  y
x  y  2 z 1
Ta có : 1  xy  x  y  ( x  1)( y  1)  
2 2
( z  1)2
z  xy  x  y  1  xy  ( x  1)( y  1) 
4
x3 y3 x4 y4 ( x2  y 2 )2 ( x2  y 2 )2
Lại có :   2  2  2 
x  yz y  xz x  xyz y  xyz x  y 2  2 xyz x 2  y 2  ( x 2  y 2 ) z
x3 y3 ( x  y )2 ( z  1)2
   
x  yz y  xz 2(1  z ) 2( z  1)
( z  1) 2 4z3 28
 P  f ( z)   
2( z  1) ( z  1) 2 ( z  1)2
5 53 53 1 5
Đạo hàm và lập BBT  f ( z )  f ( )   Pmin   x  y  ; z 
3 8 8 3 3
Bài 10 :
Cho các số thực dương a, b, c thỏa mãn a  b  c  3 .Tìm GTNN của :
25a 2 25b 2
c 2 (3  a)
P  
2a 2  7b 2  16ab 2b 2  7c 2  16bc a
Ta có :
4a  6b
2a 2  7b 2  16ab  3a 2  8b 2  14ab  (a  4b)(3a  2b)   2a  3b
2
25a 2 25a 2
 
2a 2  7b 2  16ab 2a  3b
25b 2 25a 2
CMTT  
2b 2  7c 2  16bc 2b  3c
c 2 (3  a) 3c 2 2 2 9 4 2 25c 2
Lại có :   c  2c  2c  c (  )  c  2c   c 2  2c
a a 3a 2c 2c  3a
a2 (a  b  c) 2
 P  25 ( )  c 2  2c  25.  (c  1) 2  1  14
2a  3b 5(a  b  c)
Vậy Pmin  14  a  b  c  1
2 2 2
Bài 11 : Cho các số thực dương x, y, z thỏa mãn x  y  z  3
x y 2 2 1 4 x yz
Tìm GTNN : P x y 2 z 2
xy z 2 xy  z 2
xy  1  1 z2  1  1
Ta có x2 y2  2  x2 y 2  1   ; z4  2  z4  1  1 
3 3
x yz x yz x yz

 
2 xy  z 2 x  y2  z2
2
3
x  y xy  1  1 1 z 2  1  1 x yz
 p .  . 
xy 3 z 3 3
x yz 2 1 1 1 x yz
  (   )
3 3 x y z 3
x yz 18 x yz
  
3 3( x  y  z ) 3
Khi đó :
x yz 9 x yz x yz 3 1 9 3

P      (  )
3 3( x  y  z ) 12 12 2( x  y  z ) x  y  z 3 2
3 1 9 3
2 3  (  ) 1 3 3
2 3 3 2
Vậy Pmin  1  3 3  x  y  z  1
Bài 12 : Cho các số thực dương a, b, c thỏa mãn : 9( a 4  b 4  c 4 )  25( a 2  b 2  c 2 )  48  0

a2 b2 c2
Tìm GTNN của biểu thức : P   
b  2c c  2a a  2b
Ta có
 4 4 4 (a  b  c) 4
 a  b  c 
27 (a  b  c) 4 25( a  b  c) 2
 2
0   48  16  (a  b  c) 2  9
a 2  b 2  c 2  (a  b  c) 3 3
 3
abc3
(a  b  c)2 a  b  c
Khi đó P  1
3(a  b  c) 3
Vậy Pmin  1  a  b  c  1
Câu 13 : Cho a , b, c là các số thực dương thỏa mãn a  b  c  1
a2 16b 2  27( a  bc)2

Tìm GTNN của biểu thức : P  
(1  a )2  5bc 36(a  c)2
Ta có
2
a2 16b 2  27( a  bc) 2 a2 16b 2  27  a(a  b  c)  bc 
P   
(1  a ) 2  5bc 36(a  c) 2 (1  a) 2  5bc 36(a  c) 2
a2 16b 2  27( a  b) 2 ( a  c)2 a2 4b 2 3

 2
 2
 2
 2
 ( a  b) 2
(b  c)  5bc 36( a  c) (b  c)  5bc 9(a  c) 4
a2 a2 4a 2
Mặt khác  
(b  c) 2  5bc (b  c)2  5 (b  c)2 9(b  c)2
4
2 2
2 a b  3 2 2 (a  b) 2  3
P     ( a  b )     ( a  b) 2
9bc ac 4 9  ab  ac  ba  bc  4
2
2
 
2  ( a  b) 2
 3 2 2  (a  b) 2
 3 2
    ( a  b)   ( a  b) 2   ( a  b)
9  2ab  ( a  b)c  4 9 4
 ( a  b)c 
 2 
2
  2
2 (1  c ) 2  3 2 8 2  3
  2   (1  c)  1    (1  c ) 2
9  (1  c ) 4 9  1 c  4
 (1  c)c 
 2 
2
8 2  3 2
Xét hàm số f (c )   1    (1  c) với c  (0;1)
9  1 c  4
1 1
 f (c )  f ( ) 
3 9
1 1
Vậy Pmin  abc
9 3
Câu 14 : Cho các số thực dương a, b, c thỏa mãn abc  1 .
a 3
Chứng minh bất đẳng thức P   
a  bc 2
x2
Đặt x  a, y  b, z  c  P  
x 2  yz
( x  y  z )2 ( x  y  z)2
P 
x 2  yz  y 2  xz  z 2  xy 3( x 2  y 2  z 2  xy  yz  xz )
( x  y  z)2 ( x  y  z)2
  (Do xy  yz  xz  3 )
3 ( x  y  z ) 2  ( xy  yz  xz )  3( x  y  z ) 2  9
Đặt
t2 3t  15 t  3 3 3.9  15 3 9 3
( x  y  z )2  t  P 2      2  P
3(t  3) 12 12 t  3 12 12 2 2
Bài 15: (thi thử chuyên Hà Nội-amsterdam) :

Cho ba số thực dương x, y, z sao cho x 2  y 2  z 2  1 chứng minh rằng:
x y z 81 3
4 2
 4 2
 4 2

(1  x ) (1  y ) (1  z ) 64
Lời giải:
a b c
Để cho ện nh “nhẩm” ta chuyển ( x, y, z )  ( , , ) thế thì a 2  b2  c 2  3
3 3 3
a b c 3
Ta cần chứng minh   
4 2 4 2 4 2
9  a  9  b  9  c  64
a b c 3
   
2 2 2 2 2 2
b 2
c  2
(2a  b  c ) 2 2 2
c 2
a  2
(2b  c  a ) 2 2 2
a 2
b  2 2
(2c  a  b ) 2 2 64
Áp dụng BĐT am-gm:

a a 3 (b 2  c 2 ) a 2 (b 2  c 2 ) 2 a 2 (2a 2  b 2  c 2 ) 5a 2
2
   
b 2
 c 2  (2a 2  b 2  c 2 )2 128 128 256 64
 a 2 (b 2  c 2 ) 2 a 2 (2a 2  b 2  c 2 )  (a 2  b2  c 2 ) 2 9
Đánh giá tương tự rồi cộng lại chú ý   128 
a ,b ,c  256

64

64

a b c 3 a3 (b 2  c 2 )  b3 (c 2  a 2 )  c 3 (a 2  b 2 )
Ta được    
4 2 4 2 4 2
9  a  9  b  9  c  32 128
3 2
Chú ý  a (b  c2 )   a (3  a 3 2
)   a 2
( a  1) 2 (a  2)  2a 2   2  a 2  6
a ,b ,c a ,b , c a ,b ,c a ,b , c
1
Từ đó Ta có ĐPCM dấu bằng xẩy ra  a  b  c  1  x  y  z 
3
Bài 16 : Cho các số thực dương a,b,c thỏa mãn : a  b  c  3 m giá trị nhỏ nhất của :
25a 2 25b 2 c 2 (a  3)
P  
2a 2  7b 2  16ab 2b 2  7c 2  16bc a
Lời giải:
Ta có đánh giá:
2a 2  7b 2  16ab  2a 2  7b2  2(a 2  b 2 )  12 ab  4 a 2  9b2  12b  (2a  3b) 2  2a 2  7b 2  16ab  2a  3b

tương tự: 2b 2  7c 2  16bc  2b  3c từ đó suy ra :
25a 2 25b 2 c 2 (a  3)
P   . Bây giờ dùng phương pháp ‘ ếp tuyến’ ta sẽ thiết lập được:
2a  3b 2b  3c a
25a 2 25b 2 25a 2 25b 2
 8a  3b và  8b  3c nên   8a  5b  3c do đó
2a  3b 2b  3c 2a  3b 2b  3c
c 2 (a  3) 3c 2 3(c  a ) 2
P  8a  5b  3c   15  8c  3a  c 2   (c  1) 2   14  14
a a a
Min P=14 khi a=b=c=1
Bài 17: Cho các số dương x , y , z thỏa mãn điều kiện xy  yz  zx  xyz . Chứng minh rằng
x  yz  y  xz  z  xy  xyz  x  y  z
Bài giải:
1 1 1
Đặt a  , b  , c   a, b, c  0 và a  b  c  1
x y z
Bất đẳng thức cần chứng minh tương đương:
a  bc  b  ac  c  ab  ab  bc  ac  1
Thật vậy, a  bc  a  a  b  c   bc  a 2  a  b  c   bc  a 2  2 a bc  bc
2
 a  bc  a  bc   a  bc
Tương tự, b  ac  b  ac ,
c  ab  c  ab
Cộng theo vế các bất đẳng thức trên ta được:
a  bc  b  ac  c  ab  ab  bc  ac  a  b  c
 a  bc  b  ac  c  ab  ab  bc  ac  1  đpcm
1
Dấu đẳng thức xảy ra  a  b  c   x y z 3
3
Bài 18: Cho a, b, c là độ dài ba cạnh của một tam giác thỏa mãn 2c  b  abc Tìm giá trị nhỏ
3 4 5
nhất của biểu thức S    .
bca acb a bc
Bài giải:
1 1 4
Áp dụng bất đẳng thức   , x  0, y  0.
x y x y
1 1  1 1   1 1 
S   2    3  
bca acb bca abc acb abc
2 4 6
suy ra S    .
c b a
1 2 2 4 6 1 2 3  3
Từ giả thiết ta có   a , nên    2      2  a    4 3.
c b c b a c b a  a
Vậy giá trị nhỏ nhất của S bằng 4 3 . Dấu bằng xảy ra khi a  b  c  3.
Bài 19: Cho x, y, z là các số thực dương thỏa mãn điều kiện xyz  8 .Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu
48
thức : P  ( x  y )( y  z )( z  x) +
x y  z 3
Bài giải:
(x  y )(y  z )(z  x )  (x  y  z ) xy  yz  zx   8
Ta có : a  b   (b  c)2  (c  a )2  0
2
 a 2  b 2  c 2  ab  bc  ca  a  b  c   3 ab  bc  ca * . Thay

2
a  xy;b  yz ; c  zx vào (*)  xy  yz  z x   3xyz x  y  z 

2
 xy  yz  z x   2 6 x  y  z 
Do đó :
48
P  2 x  y  z  6 x  y  z   8
x y  z 3
Đặt : t  x  y  z  3 3 xyz  6
48
 P  2t 6t   8,  t  x  y  z , t  6 
3t
3
48 3 6t  t  3  24
Xét hàm số f (t )  2t 6t   8,  t  6   f '(t )   f '(t )  0, t  6
3t 3
 
t  3
 f (t ) đồng biến trên  6;  . Vậy Min f (t )  f (6)  80

6; 
Suy ra P  80 dấu bằng xảy ra khi x  y  z  2

Kết luận : Giá trị nhỏ nhất của P là 80 đạt được khi x  y  z  2
Bài 20 : Cho các số thực dương a, b, c thỏa mãn ab  1 ; c  a  b  c   3 .
b  2c a  2c
Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức P    6 ln(a  b  2c) .
1 a 1 b
Bài giải:
a  b  2c  1 a  b  2c  1
P2   6ln(a  b  2c)
1 a 1 b
 1 1 
  a  b  2c  1     6ln(a  b  2c)
1 a 1 b 
Ta chứng minh được các BĐT quen thuộc sau:
1 1 2
)   (1)
1  a 1  b 1  ab
ab  1
 ) ab  (2)
2
Thật vậy,
1 1 2
)  
1  a 1  b 1  ab
 
  2  a  b  1  ab  2 1  a 1  b 
2
  a b  
ab  1  0 luôn đúng vì ab  1 . Dầu “=” khi a=b hoặc ab=1
ab  1 2
 ) ab 
2
  
ab  1  0 . Dấu “=” khi ab=1.
1 1 2 2 4
Do đó,    
1  a 1  b 1  ab 1  ab  1 3  ab
2
4 4 16
  
ab  bc  ca  c 2
 a  c  b  c   a  b  2c 2
Đặt t  a  b  2c, t  0 ta có:
16  t  1
P  2  f (t )   6ln t , t  0;
t2
6 16  t  2  6t 2  16t  32  t  4  6t  8
f '(t )    
t t3 t3 t3
BBT
t 0 4 
f’(t) – 0 +
f(t)
5+6ln4
Vậy, GTNN của P là 3 + 6ln4 khi a = b = c = 1.

Bài 31 : Cho a,b,c>0.Chứng minh rằng:

1 1 1 1
3 3
 3 3
 3 3

a  b  abc b  c  abc c  a  abc abc
Bài giải:
Ta có: x 2  y 2  2 xy, x, y  0
 x 2  y 2  xy  2 xy  xy  ( x  y )( x 2  y 2  xy )  ( x  y ) xy
 x 3  y 3  xy ( x  y )(*)
Dấu đẳng thức xảy ra khi và chỉ khi x=y>0

Áp dụng (*) cho a, b>0
Ta được a 3  b3  ab(a  b)
 a 3  b3  abc  ab(a  b)  abc  ab(a  b  c)  0

1 1
 3 3
 (1)
a  b  abc ab(a  b  c)
Dấu đẳng thức xảy ra khi và chỉ khi a=b>0

Tương tự ta có:
1 1
3 3
 (2) Dấu đẳng thức xảy ra khi và chỉ khi b=c>0
b  c  abc bc( a  b  c)
1 1
3 3
 (3) Dấu đẳng thức xảy ra khi và chỉ khi c=a>0
c  a  abc ca( a  b  c)
Cộng (1), (2), (3) vế với vế ta được BĐT
1 1 1 abc 1
3 3
 3 3
 3 3
 
a  b  abc b  c  abc c  a  abc abc( a  b  c) abc
Dấu đẳng thức xảy ra khi và chỉ khi a=b=c>0
Bài 32 : Cho các số thực dương a,b,c thay đổi luôn thỏa mãn: a  b  c  1
a  b2 b  c 2 c  a2
Chứng minh rằng:   2
bc ca ab
Bài giải:
 a b c   b2 c2 a2 
Ta có: VT     
      A B
bc ca ab bc ca ab
1  1 1 1 
A3   a  b    b  c    c  a     
2  a  b b  c c  a 
1 1 1 1 9
 3 3  a  b  b  c  c  a  3 3 
2 ab bc ca 2
3
 A
2
2  a2 b2 c2 
12   a  b  c      a  b  b  c  c  a
 ab bc ca 
1
 1  B.2  B 
2
3 1
Từ đó ta có VT    2  VP
2 2
1
Dấu đẳng thức xảy ra khi a  b  c 
3
Bài 33: Cho x, y, z là ba số thực dương thỏa mãn: x  y  z  3 3 . Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu
thức:
1 1 1 1
P 2 2 2
  
x y z xy yz zx
Bài giải:
Cauchy
 1 1 1 3
Ta có:  xy  yz  zx       3 3 x2 y2 z 2 . 9
 xy yz zx  3
x y2 z2
2
1 1 1 9
    Dấu “=” xảy ra khi và chỉ khi x  y  z
xy yz zx xy  yz  zx
1 9
Do đó: P  2 2 2

x y z xy  yz  zx
1 1 1 7
 2 2 2
  
x y z xy  yz  zx xy  yz  zx xy  yz  zx
3 7
 
 
3 x 2  y 2  z 2  xy  yz  zx  xy  yz  zx
Mặt khác:
2
x 2  y 2  z 2  2 xy  2 yz  2 zx  x  y  z 
Cauchy
* 3
 x2  y 2  z 2   xy  yz  zx  
3

3
9
* x 2  y 2  z 2  xy  yz  zx  x 2  y 2  z 2  2 xy  2 yz  2 zx  3 xy  3 yz  3 zx
2
  x  y  z   3 xy  3 yz  3 zx  xy  yz  zx  9
3 7 10 10
Suy ra: P    . Vậy min P  . Dấu “=” xảy ra khi x  y  z  3
9 9 9 9
Bài 34: Cho 3 số thực dương x, y , z thay đổi. Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức:
 x2 2   y2 2   z2 2 
P  x    y    z  
 3 yz   3 zx   3 xy 
Bài giải:
 x3  y 3  z 3  x2  y2  z 2
Ta có: P     2
 3  xyz
Áp dụng bất đẳng thức: a 2  b 2  2ab, a, b  x 2  y 2  z 2  xy  yz  zx

Đẳng thức xảy ra khi x  y  z
x3  y 3  z 3 xy  yz  zx  x3 2   y 3 2   z 3 2 
P 2  P      
3 xyz  3 x  3 y  3 z
t3 2
+ Xét hàm số f (t )   với t>0
3 t
2 t4  2
f '(t )  t 2  2
 2 ; f '(t )  0  t  4 2
t t
+ BBT:
Vậy P  4 4 8 đẳng thức xảy ra khi x  y  z  4 2 . Hay Pmin  4 4 8
Bài 35: Cho ba số thực dương a, b, c thỏa mãn abc = 1. Chứng minh rằng:
1 1 1 3
4
 4  4 
a  b  1 c  1 b  c  1 a  1 c  a  1 b  1 4
Bài giải:
1 1 1 x3 y3 z3
Đặt x  , y  ,z  .Khi Ðo´ VT  1   
a b c  y  1 z  1  z  1 x  1  x  1 y  1
x3 y  1 z  1 3x
theo côsin   
 y  1 z  1 8 8 4
y3 z  1 x  1 3y
  
 z  1 x  1 8 8 4
z3 x  1 y  1 3z
  
 x  1 y  1 8 8 4
x y z 3
Cộng các bđt trên vế với vế ta được VT  1  
2 4
Mặt khác abc=1 nên xyz=1, do đó x  y  z  33 xyz  3. từ đó suy ra đpcm

Dấu bằng xảy ra khi và chỉ khi a=b=c=1
Bài 36 : Cho các số dương x, y, z thỏa mãn x + y + z = 2. Tìm giá trị lớn nhất của biểu thức
S  x y  yz  zx .
Bài giải:
Áp dụng bất đẳng thức Cauchy cho hai số dương

4
x y
3 4 3 3  3x y 4
Ta có x y  . ( x  y ).  .  
2 3 2 2 4  3
3  4 3  4
Tương tự: yz  .  y  z  ; zx  . zx 
4  3 4  3
3
Suy ra: S   2x  2 y  2z  4  2 3 .
4
2
Dấu “=” xảy ra khi x = y = z = .
3
2
Vậy MaxS = 2 3 khi x = y = z = .
3
Bài 37: Cho các số thực x, y , z  0 thỏa mãn điều kiện xyz  1 . Tìm giá trị lớn nhất của biểu thức
1 1 1
P 2
 2  2
x 2 y 2 z 2
Bài giải:
Không mất tổng quát, giả sử x là số lớn nhất trong 3 số x, y, z, suy ra yz  1  x
1 1 2
Ta chứng minh 2  2  với mọi y,z dương thỏa mãn yz  2 . Thật vậy
y  2 z  2 yz  2
1 1 2 1 1 1 1
2
 2   2   2  0
y  2 z  2 yz  2 y  2 yz  2 z  2 yz  2
y  z  y z  y  z
 2  2 0
 y  2   yz  2   z  2   yz  2 
zy  y z 
  2  2 0
yz  2  y  2 z  2 
2

 z  y   yz  2   0
 yz  2   y 2  2  z 2  2 
BĐT này đúng, do y, z dương và yz 1  2 . Dấu bằng xảy ra khi và chỉ khi y = z
1 2 1 2x
Suy ra P  2   2 
x  2 yz  2 x  2 1  2 x
Mặt khác, theo BĐT Cauchy, ta có x 2  2   x 2  1  1  2 x  1 , dấu bằng xảy ra khi x = 1
1 2x 1 2x
Suy ra P  2
   1
x  2 1 2x 2x 1 1  2x
Vậy, GTLN của P bằng 1, đạt được khi và chỉ khi x  y  z  1
3
Bài 38: Cho các số thực dương x,y thỏa mãn x  y  z  . Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức
2
x2 y 2 z 2 1 1 1
P     
y z x x y z
Bài giải:
x2 y 2 z 2 1 1 1 3
Ta có A        3 3 xyz 
y z x x y z 3 xyz
x yz 1
Đặt t  3 xyz ta có 0  t  3 xyz  
3 2
3 3 9 15
Khi đó: P  3t   12t   9t  2 36  
t t 2 2
1
Dấu đẳng thức xảy ra khi và chỉ khi x  y  z 
2
15
Vậy min A 
2
Bài 40: Cho các số thực dương a,b,c thỏa mãn a  b  c  1. Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức
7 121
A 2 2 2

a  b  c 14  ab  bc  ca 
Bài giải:
2
Ta có 1   a  b  c   a 2  b 2  c 2  2  ab  bc  ca 
1   a2  b2  c 2 
 ab  bc  ca 
2
7 121
Do đó: A  
2 2 2

a  b  c 7 1   a  b2  c 2 
2

Đặt t  a 2  b 2  c 2
Vì a, b, c  0 và a  b  c  1 nên 0  a  1, 0  b  1, 0  c  1
Suy ra t  a 2  b 2  c 2  a  b  c  1
B .C . S
2
Mặt khác 1   a  b  c   a 2  b 2  c 2  2  ab  bc  ca   3  a 2  b 2  c 2 
1 1 
Suy ra t  a 2  b 2  c 2  . Vậy t   ;1
3 3 
7 121 1 
Xét hàm số f  t    ; t   ;1
t 7 1  t  3 
7 121
f 't    2
 2
t 7 1  t 
7
f ' t   0  t 
18
BBT
324 1  324
Suy ra f  t   ;  t   ;1 . Vậy A  với mọi a,b,c thỏa điều kiện đề bài. Hơn nữa,
7 3  7
 2 2 2 7
1 1 1 a  b  c  324
với a  ; b  ; c  thì  18 và A 
2 3 6 a  b  c  1 7
324
Vậy min A 
7
2
 abc 
Bài 41: Cho a,b,c là các số thực dương thỏa mãn    4abc . Tìm giá trị lớn nhất của biểu
 2016 
a b c
thức P   
a  bc b  ca c  ab
Bài giải:
Theo bất đẳng thức Cô-si, ta có:
a b c 1 1 1 1 
P    4 4 4 
2 a bc 2 b ca 2 c ab 2  ab bc ca 
2 2 2
Với các số thực x,y,z ta có  x  y    y  z    z  x   0  xy  yz  zx  x 2  y 2  z 2
1 1 1 1  1 1 1 1  ab  bc  ca a  b  c
Do đó  4
4 4         . Suy ra
2  ab bc ca  2  a b c 2 abc 2 abc
abc
P
2 abc
Từ giả thiết, ta có a  b  c  4032 abc . Do đó P  2016
1
Với a  b  c  , ta có P  2016 . Vậy giá trị lớn nhất của P bằng 2016
1344 2
Bài 42 : Cho ba số thực x, y, z thỏa mãn điều kiện: x  y  z  xyz . Tìm giá trị lớn nhất của biểu thức:
P   x  1 y  1 z  1
Bài giải:
Từ giả thiết ta có x  xyz  yz  1 tương tự cũng có: zx  1, xy  1 . Do đó có tối đa 1 trong 3 số
x,y,z bé hơn 1.
TH1: Có đúng 1 số bé hơn 1, chẳng hạn: x  1; y  1; z  1 khi đó P  0
TH2: x  1; y  1, z  1
Đặt x  1  a, y  1  b, z  1  c . Với a, b, c  0
Giả thiết bái toán trở thành: a  b  c  3   a  1 b  1 c  1
 ab  bc  ca  abc  2 *
Đặt t  3 abc , ta có:
2
ab  bc  ca  3 3  abc   3t 2 **
Từ (*), (**) suy ra: t 3  3t 2  2
  
  t  1 t  1  3 t  1  3  0  t  3  1
3
Do đó abc  3  1  abc  
3
3 1 hay:
3
 x  1 y  1 z  1   3  1
Dấu bằng xảy ra khi: x  y  z  3
3
Vậy max P   3 1 
Bài 43 : Cho ba số thực a,b,c thỏa mãn: log 2 a  log 8 b3  log 32 c 5  0
1 1 1
Tìm giá trị lớn nhất của biểu thức P   
2 2
1 a 1 b 1  c2
Bài giải:
Từ giả thiết suy ra a, b, c  0 và a.b.c  1 , không mất tính tổng quát ta giả sử
a  max a, b, c  0  bc  1
1 1 2 1 2 3 2
Ta chứng minh   (1) và   (2)
1 b 2
1 c 2
1  bc 1 a 2
1  bc 2
2
1 1 1  1 1 1  b2  1  c 2
với (1) ta có:     2
 2

2  1  b2 1  c2  1 b 1 c (1  b 2 )(1  c 2 )
1  (bc) 2 1  (bc) 2 2
 1  1  
(1  b2 )(1  c 2 ) (1  bc)2 1  bc
2
 1 1  4 1 1 2
Hay       
 1 b
2
1  c 2  1  bc 1  b2 1  c2 1  bc
1 2 1 2 2 2 3 2
với (2) ta có:      
1  a2 1  a 1 a2 1  bc 1  a 1  bc 2
1 2 3 3 1 2 1  3a 2a 1  3a  2 2a . 1  a
      0  
1 a 1  bc 2 2 1 a 1  bc 2(1  a ) 1 a 2(1  a )
2
( 2a  1  a )
  0 đúng
2(1  a )
1 2 3 2
Suy ra  
1 a 2
1  bc 2
1 1 1 3 2
Cộng (1) và (2) theo từng vế ta có :   
1  a2 1  b2 1  c2 2
dấu bằng khi a  b  c  1
3 2
Vậy giá trị lớn nhất của P là
2
Bài 44: Cho a,b,c là các số thực dương thỏa mãn a  b  c  3 . Tìm GTNN của biểu thức
25a 2 25b 2 c3  3  a 
P  
2a 2  7b 2  16ab 2b 2  7c 2  16bc a
Bài giải:
2
+ Ta có:  a  b   0  2ab  a 2  b 2 . Nên ta sẽ có:
2a 2  7b 2  16ab  2a 2  7b2  2ab  14ab  3a 2  8b 2  14ab   a  4b  3a  2b 
4a  6b
  2a  3b
2
25a 2 25a 2
+ Vậy ta sẽ có:  1
2a 2  7b2  16ab 2a  3b
25b2 25b2
+ Tương tự ta cũng có: 
2b2  7c 2  16bc 2b  3c
3c 2 3 2 25c 2
+ Mặt khác theo Cauchy – shwarz Ta có:  2c  c 2      3
a  a c  3a  2c
+ Từ (1),(2),(3) ta sẽ có:
2
P  25 
 a2 b2 c2  2  a  b  c   c 2  2c
    c  2c  25.
 2a  3b 2b  3c 2c  3a  5a  b  c
2
 5  a  b  c   c  2c
2
+ Mà a  b  c  3 theo giả thiết nên ta sẽ có: P  c 2  2c  15   c  1  14  14
Vậy GTNN của P  14
Dấu "=" xảy ra khi và chỉ khi a  b  c  1
Bài 45: Cho các số thực dương a, b, c thỏa mãn điều kiện a  b  c  1. Tìm giá trị nhỏ nhất của
 1  1  1 
biểu thức P  3   1   1  1
 ab  bc  ca 
Bài giải:
Đặt A  P 3
Ta có:
 1  1  1  1  ab 1  bc 1  ca 
A    1   1  1  2
 ab   bc  ca   abc 
Áp dụng bất đẳng thức trung bình cộng và trung bình nhân có :
2
1  ab  1 
a  b 
 2  a  b  2  a  b   1  a   1  b   1  c 
4 4 4
1  c  1  a 1  b 

2
1  a  1  c 1  b 
Tương tự có: 1  bc 
2
1  b  1  c 1  a 
1  ca 
2
2
1  1  1  1 
Do đó A   1   1   1   
8  a  b  c 
3
 1   1  1   1  3
Mà 1   1  1    1  3  4
 a   b  c   abc 
1
Do đó min P = 8 đạt được khi a  b  c 
3
Bài 46: Cho x, y, z  0; x 2  y 2  z 2  3 . Tính giá trị nhỏ nhất của biểu thức
x y 2 2 1 4 x yz
P x y 2 z 2
xy z 2 xy  z 2
Bài giải:
Cách 1 :
1 1 1 4 x yz
P  (  ) x2 y2  2  z 2 
x y z 2 xy  z 2
2 2 2 x yz
 x2  2
 y2  2  z2  2 
y x z 2 xy  z 2
1 1 1 x y z
 ( x  y  z )2  2(   ) 2  , (2 xy  z 2  x 2  y 2  z 2  3)
x y z 3
162 x yz
P  ( x  y  z)2  2

( x  y  z) 3
 9 9 
 (x  y  z  x  y  z  x  y  z  x yz
  2 
 3  3
 
 
x y z 6 3 x y z
  
3 x yz 3
x yz
t ,(t  1)
3
2 3
P  3.t 2   t  1 2 3
t2
Dấu “=” khi : x = y = z = 1
Cách 2 :
xy  1  1 ; z2  1  1
Ta có x2 y 2  2  x2 y 2  1  1  z4  2  z4  1  1 
3 3
x yz x yz x yz

 
2 xy  z 2 x  y2  z2
2
3
x  y xy  1  1 1 z 2  1  1 x yz
 p .  . 
xy 3 z 3 3
x yz 2 1 1 1 x yz
  (   )
3 3 x y z 3
x yz 18 x y z
  
3 3( x  y  z ) 3
Khi đó : P  x  y  z  9

x yz

x y z

3

1
(
9 3
 )
3 3( x  y  z ) 12 12 2( x  y  z ) x  y  z 3 2
3 1 9 3
2 3  (  ) 1 3 3
2 3 3 2
Vậy Pmin  1  3 3  x  y  z  1
Bài 47: Cho các số thực x,y,z thỏa mãn x 2  y 2  z 2  3 . Tìm giá trị lớn nhất của biểu thức:
F  3x 2  7 y  5 y  5 z  7 z  3x 2
Bài giải:
Áp dụng bất đẳng thức Bu-nhi-a-cốp-xki ta có:
F 2  3[6 x 2  12( y  z )]  18  x 2  2 2( y 2  z 2 )   18  x 2  2 2(3  x 2 ) 

   
Xét hàm số f ( x)  x 2  2 2(3  x 2 ) trên miền xác định  3  x  3
4x
f '( x)  2 x  (x  (  3; 3))
2(3  x 2 )
x  0
f '( x )  0 trên ( 3; 3)  
 x  1
 
f  3  3, f (0)  2 6, f (1)  5
 max f ( x)  5  F 2  18.5  90  F  3 10 . Dấu bằng khi x=y=z=1

[  3; 3)
max F  3 10  x  y  z  1
Bài 48: Cho các số thực dương a, b, c thỏa mãn a  b  c  1

7 121
Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức A  2 2 2

a  b  c 14  ab  bc  ca 
Bài giải:
Ta có 1  (a  b  c)2  a 2  b 2  c 2  2(ab  bc  ca )
1  (a 2  b 2  c 2 )
 ab  bc  ca  .
2
7 121
Do đó A  
a 2  b2  c 2 7(1  (a 2  b 2  c 2 ))
Đặt t  a 2  b 2  c 2 .
Vì a,b, c  0 và a  b  c  1 nên 0  a  1, 0  b  1, 0  c  1
Suy ra t  a 2  b 2  c 2  a  b  c  1
B .C .S
Mặt khác 1  (a  b  c)2  a 2  b 2  c 2  2(ab  bc  ca )  3(a 2  b 2  c 2 )
1 1 
Suy ra t  a 2  b 2  c 2  . Vậy t   ;1
3 3 
7 121
f 't    2
 2
7 121 1  t 7 1  t 
Xét hàm số f  t    ; t   ;1
t 7 1  t  3  7
f 't   0  t 
18
BBT
t 1 7
1
3 18
f '(t )  0 +
f (t )
324
7
324 1  324
Suy ra f  t   ; t   ;1 . Vậy A  với mọi a; b; c thỏa điều kiện đề bài. Hơn
7 3  7
 2 7
1 1 1 2
a  b  c 
2
324
nữa, với a  ;b  ; c  thì  18 và A 
2 3 3 a  b  c  1 7
324
Vậy min A 
7
Bài 49: Cho a, b, c là các số thực dương thoả mãn a + b + c = 3. Tìm giá trị lớn nhất của biểu thức
2 abc
P 3 .
3  ab  bc  ca 1  a 1  b 1  c 
Bài giải:
2
Áp dụng Bất đẳng thức  x  y  z   3  xy  yz  zx  , x, y, z   ta có:
2
 ab  bc  ca   3abc  a  b  c   9abc  0  ab  bc  ca  3 abc
3
Ta có: 1  a 1  b 1  c   1  3 abc   , a, b, c  0. Thật vậy:
1  a 1  b 1  c   1   a  b  c    ab  bc  ca   abc 
3
2

1  3 3 abc  3 3  abc   abc  1  3 abc 
3
2 abc
Khi đó P   Q 1

3 1  abc  1  3 abc
3
6 abc
Đặt abc  t . Vì a , b, c  0 nên 0  abc    1
 3 
2
2 t
Xét hàm số Q   , t   0;1
3 1  t 3  1  t
2
2t  t  1  t 5  1
 Q 't   2 2
 0, t   0;1
1  t 3  1  t 2 
5
Do hàm số đồng biến trên  0;1 nên Q  Q  t   Q 1   2
6
5
Từ (1) và (2) suy ra P 
6
5
Vậy max P  , đạt được khi và chỉ khi: a  b  c  1 .
6
Bài 50: Cho x, y, z là các số thực dương thỏa mãn x  y  z và x  y  z  3 . Tìm giá trị nhỏ
x z
nhất của biểu thức: P    3y .
z y
Bài giải:
x z
Ta có  xz  2 x,  yz  2 z .
z y
x z
Từ đó suy ra P   3 y  2 x  xz  2 z  yz  3 y
z y
 2( x  z )  y ( x  y  z )  xz  yz  2( x  z )  y 2  x( y  z )
Do x  0 và y  z nên x( y  z )  0 . Từ đây kết hợp với trên ta được
x z
P   3 y  2( x  z )  y 2  2(3  y )  y 2  ( y  1) 2  5  5 .
z y
Vậy giá trị nhỏ nhất của P bằng 5 đạt khi x = y = z = 1
Bài 51: Cho các số thực dương a, b, c thỏa mãn điều kiện a  b  c  1. Tìm giá trị nhỏ nhất của
 1  1  1 
biểu thức P  3   1  1  1 .
 ab  bc  ca 
Bài giải:
Đặt A  P3
Ta có:
 1  1  1  1  ab 1  bc 1  ca 
A    1   1  1 
 ab   bc  ca   abc 2
Áp dụng bất đẳng thức trung bình cộng và trung bình nhân có :
2
1  ab  1 
 a  b

 2  a  b  2  a  b   1  a   1  b   1  c 
4 4 4
1  c  1  a 1  b 

2
1  a  1  c 1  b 
Tương tự có: 1  bc 
2
1  b  1  c 1  a 
1  ca 
2
2
1  1  1  1 
Do đó A   1   1   1   
8  a  b  c 
3
 1  1  1   1  3
Mà:  1   1   1    1   4
 a  b  c   3 abc 
1
Do đó min P = 8 đạt được khi a = b = c =
3
Bài 52: Cho x,y,z là các số thực dương. Tìm giá trị lớn nhất của biểu thức:
4 9
P 
x2  y 2  z 2  4 ( x  y ) ( x  2 z )( y  2 z )
Bài giải:
Áp dụng bất đẳng thức Cô-si, ta có
1 1 1
x 2  y 2  z 2  4  ( x  y ) 2  ( z  2) 2  ( x  y  z  2) 2
2 2 4
1 1 2
( x  y ) ( x  2 z )( y  2 z )  ( x  y )( x  y  4 z )  (3 x  3 y )( x  y  4 z )  ( x  y  z ) 2
2 6 3
8 27
Suy ra P  
x  y  z  2 2( x  y  z ) 2
8 27
Đặt t  x  y  z , t>0 Khi đó P   2
t  2 2t
8 27
Xét hàm số f (t )   2 với t>0
t  2 2t
8 27 8 27 5
Ta có f '(t )  2
 3 0 2
 3  0  t  6, f(6)=
(t  2) t (t  2) t 8
5
Dựa vào bảng biến thiên ta thấy P  f (t )  . Dấu bằng xảy ra khi x=y=z=2
8
5
Vậy giá trị lớn nhất của P bằng . Khi x=y=z=2
8
Bài 53: Với a, b, c là các số thực dương thỏa mãn ab+bc+ca = 1, chứng minh rằng
a b  c  b c  a  c a  b  2a  b  c
Bài giải:
Theo bất đẳng thức Cauchy – Schwarz ta có
2 2
a bc b ca c ab   a ab  ca  b bc  ab  c ca  bc 
  a  b  c  2  ab  bc  ca   2  a  b  c   bất đẳng thức cần chứng minh
1
Dấu bằng của bất đẳng thức xảy ra  a  b  c 
3
Bài 54 : Cho các số dương x,y,z thỏa mãn x+y+z=3. Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức:
x2 y2 z2
P  
x  y 2 y  z 2 z  x2
Bài giải:
x2 y2 z2  xy 2   yz 2   zx 2 
P     x  
  y  
  z  
x  y 2 y  z 2 z  x2  x  y2   y  z2   z  x2 
 xy 2 yz 2 zx 2 
 P  x y z  2
  
x y y  z 2 z  x2 
Ta có:
xy 2 xy 2 y x
x  y2  2 y x  2
 
x y 2y x 2
yz 2 yz 2 z y zx 2 zx 2 x z
2
  ; 2
 
yz 2z y 2 zx 2x z 2
y x z y x z
 P   x  y  z     
 2 2 2 

Mặt khác
x  1 xy  y y  1 yz  z z  1 xz  x
y xy  ;z y  z  ;x z  x 
2 2 2 2 2 2
x  y  z  xy  yz  xz
 P x y z
4
3 1 9 1
 P   x  y  z    xy  yz  zx     xy  yz  zx 
4 4 4 4
2
 x  y  z  x 2  y 2  z 2  2  xy  yz  zx   3  xy  yz  zx 
9 1 3
 xy  yz  zx  3  P   .3 
4 4 2
Dấu = xảy ra khi
 x  y2; y  z 2; z  x2
 x  1
 x  1; y  1; z  1 
  y 1
x  y  z z  1
 x  y  z  3 
Vậy GTNN của là 3/2 khi x=y=z=1
Bài 55: Cho các số dương a,b,c thỏa mãn a+b+c=3.

(1  a ) 2 (1  b) 2 (1  b) 2 (1  c) 2 (1  c) 2 (1  a ) 2
Chứng minh rằng:    24
1  c2 1  a2 1  b2
Bài giải:
Ta sử dụng bất đẳng thức cơ bản với 2 số bất kỳ x,y ta có ( x  y )2  4 xy dấu bằng khi x=y
Ta có: (1  a ) 2 (1  b)2  [(1  a )(1  b)]2  [(1  ab)  (a  b)]2  4(1  ab)(a  b)
Suy ra:
(1  a) 2 (1  b)2 4(1  ab)(a  b) 4a(1  b 2 )  4b(1  a 2 ) 1  b2 1  a2
   4 a  4b
1  c2 1  c2 1  c2 1  c2 1  c2
Chứng minh tương tự ta có:
(1  b) 2 (1  c)2 1  c2 1  b 2 (1  c) 2 (1  a ) 2 1  a2 1  c2
 4b  4c ;  4c  4 a
1  a2 1  a2 1  a2 1  b2 1  b2 1  b2
Cộng vế với vế ba bất đẳng thức trên ta có:
 1  b2 1  c 2   1  a2 1  c2   1  b2 1  a 2 
Vế trái:  4a  2
 2 
 4b  2
 2 
 4c  2
 2 
1 c 1 b   1 c 1 a  1 a 1 b 
1  b2 1  c 2 1  a2 1  c2 1  b2 1  a2
Ta có   2;   2;   2 a,b,c dương
1  c2 1  b2 1  c2 1  a2 1  a2 1  b2
Suy ra: vế trái  8( a  b  c)  24 điều phải chứng minh
Dấu bằng khi a=b=c=1
Bài 56 : cho các số thực dương a,b sao cho 2(a 2  b 2 )  a  b  6
 a2  1 b2  1  ab
Tìm giá trị nhỏ nhất của : P  6  2  2 
 a a b b  ( a  b)2  5
Lời giải:
Chú ý là : 6  2(a 2  b 2 )  a  b  (a  b)2  (a  b)  (a  b  2)(a  b  3)  0  a  b  2 .
quay lại bài toán : áp dụng bđt am-gm:
 a2  1 b2  1  (a 2  1)(b 2  1) 2a.2b 24 48
6 2  2   12  12  
 a a b b ab(a  1)(b  1) ab(a  1)(b  1) (a  1)(b  1) a  b  2
48 ab 48 t
P    với t  a  b  2
ab2 ( a  b)  5 t  2
2 2
t 5
48 t 5 48 5 48
Xét f (t )   ta có f '(t )   2
   0.
t2 2
t 5 2
(t  5) 3 (t  2) 125 16
38 38
Do đó f(t) nghịch biến => f (t )  f (2)  .vậy min P  .khi : a  b  1
3 3
Bài 57: Cho x, y , z là ba số dương có tổng bằng 1. Tìm giá trị lớn nhất của biểu thức sau:
P  1 x  1 y  1 z .
Bài giải:
+ Áp dụng BĐT AM-GM, ta có
2
1 x 
2
1  x  .  3  5  3x
3 2 6
+ Tương tự, ta thu được
2 2 2 5  3x 5  3 y 5  3z
1  x  .  1  y  .  1  z  .    2
3 3 3 6 6 6
+ Suy ra P  6
1
+ Dấu bằng xảy ra khi x  y  z  .
3
BẤT ĐẲNG THỨC PHỤ QUEN THUỘC

Bài 1 : Cho các số dương a, b, c thỏa mãn điều kiện ab + bc + ca = 3
1 1 1 1
Chứng minh rằng: 2
 2
 2

1  a (b  c) 1  b (c  a ) 1  c ( a  b) abc
Áp dụng BĐT Cauchy cho 3 số dương ta có: 3  ab  bc  ca  3 3 ( abc) 2  abc  1
1  a 2 (b  c)  abc  a 2 (b  c)  a (ab  bc  ca )  3a
1 1
 2
 (1)
1  a (b  c) 3a
1 1
2
 (2)
1  b (c  a) 3b
Tương tự ta có:
1 1
2
 (3)
1  c (a  b) 3c
Cộng (1), (2), (3) theo vế với vế ta có:
1 1 1 1  1 1 1  ab  bc  ca 1
2
 2
 2
     
1  a (b  c) 1  b (c  a ) 1  c ( a  b) 3  c b c  3abc abc
Dấu “=” xảy ra khi và chỉ khi abc = 1, ab + bc + ac = 3 => a = b = c = 1, (a, b, c > 0)
Bài 2:Cho a, b, c là các số thực dương . tìm GTNN của biểu thức:
3(b  c) 4a  3c 12(b  c)
P  
2a 3b 2a  3c
 3b  3c   4a  3c   12b  12c ) 
Ta có P  11    2    1    8
 2a   3b   2a  3c 
 1 1 4 
 (4a  3b  3c)    
 2a 3b 2a  3c 
1 1 4
Với mọi x, y > 0, ta có   . Đẳng thức xảy ra khi x = y > 0
x y x y
Áp dụng bất đẳng thức trên ta được:
1 1 4
 
2a 3b 2a  3b
4 4 16
 
2a  3b 2a  3c 4a  3b  3c
1 1 4 16
Suy ra   
2a 3b 2a  3b 4a  3b  3c
Do đó P  11  16  P  5
Vậy min P = 5, đạt được khi 2a = 3b = 3c > 0
Bài 3:Cho x, y, z là các số thực dương và thỏa mãn điều kiện: xy + yz + zx = 2012xyz
1 1 1
Tìm giá trị lớn nhất của biểu thức: A   
2x  y  z x  2 y  z x  y  2z
1 1
Chứng minh bồ đề:  x  y      4; x, y  0
x y
1 11 1
     (*) Dấu “=” có khi x = y.
x y 4 x y
1 1 1
Giả thiết xy + yz + zx = 2012xyz     2012
x y z
Ta có:
(*)
1 1 1 1 1  (*) 1  2 1 1 
          (1)
2 x  y  z ( x  y )  ( x  z ) 4  x  y x  z  16  x y z 
Hoàn toàn tương tự ta có:

(*) (*)
1 1 1 2 1 1 1 1 1 2
     (2) và      (3)
x  2 y  z 16  x y z  x  y  2 z 16  x y z 
Cộng vế với vế (1); (2) và (3) ta nhận được:

1 1 1 1  1 1 1  2012
A         503
2x  y  z x  2 y  z x  y  2z 4  x y z  4
3
A lớn nhất = 503 đạt được khi x  y  z 
2012
x  0  y

Bài 4:Cho 2 số x, y thay đổi thỏa mãn  x 2 4 y2 6 .
2y  3 x  6 y  4
 x xy
1 1
Tìm GTNN của biểu thức: P  2 x 4  32 y 4  4 x 2 y 2  2 x 2  8 y 2  2
 2 5
x 4y
Do (1) nên (2)  x 3  6 x 2 y  12 xy 2  8 y 3  8 xy  12  ( x  2 y )3  8 xy  12(3)
Đặt 2y = -u, u >0, (3) trở thành 12  ( x  u )3  4 xu  ( x  u )3  ( x  u ) 2
 2 xu
 1 1 
Ta có P  2( x 4  u 4 )  x 2 u 2  2( x 2  u 2 )   2  2   5 (0.25đ)
x u 
1 1 4
Ta có: 2
 2  2 (4) ; dấu “=” xảy ra  x = u. Từ (4) suy ra
x u x  u2
 1 1 
P  2( x 2  u 2 ) 2  2( x 2  u 2 )  3 x 2 u 2   2  2 5
x u 
3 4
 2( x 2  u 2 ) 2  2( x 2  u 2 )  ( x 2  u 2 ) 2  2 5
4 x  u2
5 2 4
 ( x  u 2 ) 2  2( x 2  u 2 )  2 5
4 x  u2
5 2 4
Đặt t  x 2  u 2  P  f (t )  t  2t   5, t  2( Dox  u  2)
4 t
5t 2  4t 2  8 4t 2 (t  1)  t 2  8
F(t) liên tục trên [2; ), f / (t )    0, t  2 nên
2t 2 2t 2
Bài 5:Cho 3 số thực dương a, b, c thỏa mãn abc = 1. Chứng minh rằng:
a2 b2 c2 1
  
(ab  2)(2ab  1) (bc  2)(2bc  1) (ac  2)(2ac  1) 3
1 1 1
  
 2  1  2  1  2  1
 b    2b    c    2c    a    2a  
 a  a  b  b  c  c
y z x
Vì a, b, c dương và abc = 1 nên đặt a  , b  , c  với x, y,z > 0
x y z
1 1 1
Khi đó VT   
y z  z y  z x  x z x y  y x
  2   2    2   2    2   2 
x x  x x y y  y y z z  z z
x2 y2 z2
  
( y  2 z )( z  2 y ) ( z  2 x)( x  2 z ) ( x  2 y )( y  2 x)
9 2
Ta có: ( y  2 z )( z  2 y )  yz  2 y 2  2 z 2  4 yz  2( y  z )2  5 yz  ( y  z2 )
2
x2 2 x2
Suy ra  (1)
( y  2 z )( z  2 y ) 9 y 2  z 2
Tương tự có:
y2 2 y2 z2 2 z2
 (2) ;  (3)
( z  2 x )( x  2 z ) 9 x 2  z 2 ( x  2 y )( y  2 x) 9 y 2  x 2
2  x2 y2 z2 
Cộng (1), (2), (3) vế theo vế ta được VT     
9  y2  z 2 x2  z 2 y2  x2 
 x2 y2 z2  2  1 1 1 
   x  y  z  2
2 2
Lại có  2 2
   2  2 3
y z x2  z 2 y 2  x2  y z
2
x z 2
y  x2 
1 2  1 1 1  1 3

2
 ( x  y 2 )  ( y2  z 2 )  ( z 2  x2 )   2 2
 2 2
 2 2 
 3  .9  3 
2 2
y z x z y x 
Bài 6 :Cho 3 số thực dương x, y, z thỏa mãn : x  y  z  3
x2 y2 z2
Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức: P   
yz  8  x3 zx  8  y 3 xy  8  z 3
6  x  x2 x  1
Lại có 8  x 3  (2  x)(4  2 x  x 2 )  . Dấu “=” xảy ra khi x  2
2 
6  y  y2 y 1
8  y 3  (2  y )(4  2 y  y 2 )  . Dấu “=” xảy ra khi y  2
2 
6  z  z2 z  1
8  z 3  (2  z )(4  2 z  z 2 )  . Dấu “=” xảy ra khi z  2
2 
( x  y  z)2 ( x  y  z)2
P  2.  2.
2( xy  yz  xz )  ( x  y  z )  x 2  y 2  z 2  18 ( x  y  z ) 2  ( x  y  z )  18
2t 2
Đặt t = x + y + z điều kiện t  3 . Ta có P với t  3
t 2  t  18
BBT:
2t 2
Xét hàm số f (t )  trên [3;  )
t 2  t  18
Ta có
t  0
f / (t )  0   , lim f (t )  2
t  36 x 
Bài 7: Cho a, b, c là độ dài ba cạnh của một tam giác thỏa mãn 2c  b  abc. Tìm giá trị nhỏ nhất
3 4 5
của biểu thức S    .
bca a cb a bc
Bài giải:
1 1 4
Áp dụng bất đẳng thức   , x  0, y  0.
x y x y
1 1  1 1   1 1 
S   2    3  
bca acb bca abc acb abc
2 4 6
suy ra S    .
c b a
1 2 2 4 6 1 2 3  3
Từ giả thiết ta có   a , nên    2      2  a    4 3.
c b c b a c b a  a
Vậy giá trị nhỏ nhất của S bằng 4 3 . Dấu bằng xảy ra khi a  b  c  3.
2 2 2 2
Bài 8: Cho a, b, c là các số thực không âm thỏa mãn a b  c b  1  3b . Tìm giá trị nhỏ nhất
1 4b 2 8
của biểu thức P 2
 2
 2
.
 a  1 1  2b   c  3
Bài giải:
1 4b2 8 1 1 8
– Ta có: P  2
 2
 2
 2
 2
 2
 a  1 1  2b   c  3  a  1  1   c  3
  1
 2b 
1
– Đặt d  , khi đó ta có: a 2b 2  c 2b 2  1  3b trở thành a 2  c 2  d 2  3d
b
1 1 8 8 8
Mặt khác: P  2
 2
 2
 2
 2
 a  1 d   c  3  d   c  3
  1  a   2
2   2 
64 256
 2
 2
 d   2a  d  2c  10 
 a   c  5
 2 
– Mà: 2a  4d  2c  a 2  1  d 2  4  c 2  1  a 2  d 2  c 2  6  3d  6
Suy ra: 2a  d  2c  6
1
– Do đó: P  1 nên GTNN của P bằng 1 khi a  1, c  1, b 
2
Bài 9: Cho a, b, c là các số thực dương. Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức:
a  3c 4b 8c
P   .
a  2b  c a  b  2c a  b  3c
Bài giải:
 x  a  2b  c a   x  5 y  3 z
 
Đặt  y  a  b  2c  b  x  2 y  z
 z  a  b  3c c   y  z
 
Do đó ta cần tìm giá trị nhỏ nhất của
 x  2 y 4 x  8 y  4 z 8 y  8 z  4 x 2 y   8 y 4 z 
P           17
x y z  y x   z y 
4x 2 y 8 y 4z
P2 . 2 .  17  12 2  17;
y x z y

Đẳng thức xảy ra khi b  1  2 a, c  4  3 2 a   
Vậy GTNN của P là 12 2  17.
Bài 10: Cho a,b,c là 3 cạnh của 1 tam giác có chu vì bằng 3. Tìm giá trị nhỏ nhất của
3 3 3
P
a  b  c 
b  c  a  
c  a  b
3c 3a 3b
Bài giải:
Áp dụng BPT CAUCHY ta có
3 3
a  b  c c 1
   33
 a  b  c . c . 1  a  b  c
3c 3 3 3c 3 3
3

a  b  c  ab
4c 1

3c 3 3
3
Tương tự:
b  c  a bc
4a 1

3a 3 3
3
c  a  b ca
4b 1

3b 3 3
2
Suy ra P  a  b  c  1  1
3
P  1 khi a  b  c  1
Vậy min P  1 khi a  b  c  1
Bài 11: Cho a,b,c là các số dương. Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức:
a3 b3 c3
M  
a 3  (b  c)3 b 3  (c  a ) 3 c 3  ( a  b) 3
Bài giải:
Theo bất đẳng thức Cô-si, với x  0 , ta có:
1  x   1  x  x 2  x2
1 x 3
1  x  1  x  x 2
  1
2 2
Áp dụng kết quả trên với a>0, b>0 và c>o, ta được:
a3 1 1 1 a2
3
  2
 
a3   b  c  bc
3
1bc b 2  c 2 a 2  b2  c 2
1  1   1

 a  2 a  a2
b3 b2
Tương tự, ta có: 3

b3   c  a  a2  b2  c 2
c3 c2
3

c3   a  b  a2  b2  c 2
Cộng về theo vế các bất đẳng thức trên ta được:
a3 b3 c3 a2 b2
3
 3
 3
  1
a3   a  b  b3   c  a  c3   a  b  a2  b2  c2 a 2  b2  c2
Vậy giá trị nhỏ nhất của biểu thức bằng 1 khi a=b=c.
Bài 12: Giả sử a, b, c là các số thực dương thỏa mãn a + b + c = 1.Tìm gía trị nhỏ nhất của biểu
a2 b2 3
thức: P= 2
 2
 ( a  b) 2 .
(b  c)  5bc (c  a)  5ca 4
Bài giải:
a2 a2 4a 2
Áp dụng bất đẳng thức cosin, ta có   .
(b  c)2  5bc (b  c) 2  5 (b  c)2 9(b  c) 2
4
b2 4b 2
Tương tự, ta có 
(c a)2  5ca 9(c a)2
Suy ra
2
a2 b2 4  a2 b2  2  a b 
2
 2
  2
 2 
   
(b c)  5bc (c a)  5ca 9  (b c) (c  a)  9  b  c c  a 
2
 ( a  b) 2 
2
  c ( a  b)  2
 2 2
2 a  b  c (a  b)  2 2 2  2(a  b) 2  4c( a  b) 
         .
9  ab  c(a  b)  c2  9  (a  b) 2 2  9  (a  b) 2  4 c(a  b)  4 c 2 
  c( a  b)  c 
 4 
Vì a + b + c = 1  a  b  1  c nên
2 2
2  2(1  c)2  4c(1  c)  3 8 2  3
P  2 2 
 (1  c) 2  1  2
  (1  c) (1)
9  (1  c)  4 c(1  c)  4 c  4 9  c 1 4
2
8 2  3 2
Xét hàm số f (c)   1    (1  c) với c  (0;1) .
9  c 1 4
Ta có
16  2  2 3 1
f '(c)  1  . 2
 (c 1); f '(c)  0  (c  1)(64  (3c  3)3 )  0  c 
9  c  1  (c  1) 2 3
1
Dựa vào bảng biên thiên ta có f (c)   với mọi c  (0;1) . (2)
9
1 1
Từ (1) và (2) suy ra P   , dấu đẳng thức xảy ra khi a  b  c 
9 3
1 1
Vậy giá trị nhỏ nhất của P là  , đạt khi a  b  c 
9 3
Bài 13: Cho các số thực dương a,b,c thỏa mãn ab  1; c  a  b  c   3
b  2c a  2c
Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức P    6 ln  a  b  2c 
1 a 1 b
Bài giải:
a  b  2c  1 a  b  2c  1
P2   6 ln  a  b  2c 
1 a 1 b
 1 1 
  a  b  2c  1     6 ln  a  b  2c 
 1 a 1 b 
Ta chứng minh được các BĐT quen thuộc sau:
1 1 2
+)   1
1  a 1  b 1  ab
ab  1
+) ab   2
2
1 1 2
Thật vậy, +)  
1  a 1  b 1  ab
 
  2  a  b  1  ab  2 1  a 1  b 
2
  a b  
ab  1  0 luôn đúng vì ab  1. Dấu “=” khi a = b hoặc ab = 1
ab  1 2
+) ab 
2
 
 ab  1  0 . Dấu “=” khi ab=1.
1 1 2 2 4
Do đó,    
1  a 1  b 1  ab 1  ab  1 3  ab
2
4 4 16
   . Đặt t  a  b  2c, t  0 ta có
ab  bc  ca  c 2
 a  c  b  c   a  b  2c 2
16  t  1
P  2  f t    6 ln t , t  0
t2
6 16  t  2  6t 2  16t  32  t  4  6t  8 
f ' t     
t t3 t3 t3
BBT
Vậy, GTNN của P 3  6 ln 4 khi a  b  c  1
2 2 2
Bài 14: Cho các số thực a, b, c không âm thỏa mãn a  b  c  1 .Chứng minh rằng
1 1 1 9
   .
1  ab 1  bc 1  ca 2
Bài giải:
1 1 1 9 ab bc ca 3
      
1  ab 1  bc 1  ca 2 1  ab 1  bc 1  ca 2
ab 2ab 2ab
Ta có  2  2 .
1  ab 2a  2b  2c  2ab a  b 2  2c 2
2 2
Theo bất đẳng thức Bunhiacopxki

2
a2

b2
 2
 a  b  4ab
.
2 2 2 2 2 2
a c b c a  b  2c a  b 2  2c 2
2
ab 1  a2 b2 
Vậy   2 2  2 2 .
1  ab 2  a  c b  c 
bc 1  b2 c 2  ac 1  a2 c2 
Tương tự   2   ,    .
1  bc 2  b  a 2 c 2  a 2  1  ac 2  a 2  b 2 c 2  b 2 
3
Cộng lại ta có điều phải chứng minh. Dấu bằng khi a  b  c  .
3
3 biến không đối xứng

Bài 1: Cho các số thực x, y , z thỏa mãn x  2, y  1, z  0 . Tìm giá trị lớn nhất của biểu thức:
1 1
P 
2 2 2
2 x  y  z  2(2 x  y  3) y ( x  1)( z  1)
Bài giải:
Đặt a  x  2, b  y  1, c  z  a, b, c  0
1 1
P 
2
2 a  b  c 1 2 2 (a  1)(b  1)(c 1)
(a  b) 2 (c  1) 2 1
Ta có a 2  b 2  c 2  1    (a  b  c  1) 2
2 2 4
Dấu “=” xảy ra khi a  b  c  1
(a  b  c  3)3
Mặt khác (a  1)(b 1)(c 1) 
27
1 27
Khi đó P   . Dấu “=” xảy ra khi a  b  c  1
a  b  c  1 (a  b  c  3)3
1 27
Đặt t  a  b  c  1  1 . Khi đó P   ,t  1
t (t  2)3
1 27 1 81 81t 2  (t  2)4
f (t )   , t  1; f '(t )    
t (t  2)3 t 2 (t  2)4 t 2 (t  2)4
Xét f '(t )  0  81t 2  (t  2)4  0  t 2  5t  4  0  t  4 (do t>1)
lim f (t )  0
x 

t 1 4 
f’(t) + 0 -
f(t) 1
8
0 0
1
Từ BBT Ta có maxf(x)=f(4)=
8
1  a  b  c 1
Vậy ma xP  f(4)     a  b  c  1  x  3; y  2; z  1
8 a  b  c  1  4
Bài 2 : Cho a, b, c là các số thực dương. Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức:
a  3c 4b 8c
P   .
a  2b  c a  b  2c a  b  3c
Bài giải:
 x  a  2b  c a   x  5 y  3 z
 
Đặt  y  a  b  2c  b  x  2 y  z
 z  a  b  3c c   y  z
 
 x  2 y 4 x  8 y  4 z 8 y  8 z  4 x 2 y   8 y 4 z 
P           17
x y z  y x   z y 
4x 2 y 8 y 4z
P2 . 2 .  17  12 2  17;
y x z y
  
Đẳng thức xảy ra khi b  1  2 a, c  4  3 2 a 
2 2
Bài 3: Cho x, y, z là ba số dương thỏa mãn:   (x  y)(x  z).
3x  2y  z  1 3x  2z  y  1
2(x  3)2  y 2  z 2  16
Tìm giá trị lớn nhất của biểu thức: P  
2x 2  y 2  z 2
Bài giải:
(x  y  x  z)2 (2x  y  z)2
Ta có: (x  y)(x  z)  
4 4
 1 1  8
2  
 3x  2y  z  1 3x  2z  y  1  3(2x  y  z)  2
8 (2x  y  z)2
Từ giả thiết suy ra: 
3(2x  y  z)  2 4
8 t2
Đặt 2x  y  z  t (t  0)    (t  2)(3t 2  8t  16)  0
3t  2 4
 t  2  2x  y  z  2
2
Mà: 4  (2x  y  z)2  (22  12  12 )(x 2  y 2  z 2 )  x 2  y 2  z 2  
3
2 2 2
2x  y  z  12x  2 12x  2
Ta có: P  2 2 2
 1 2
2x  y  z x  x2  y2  z2
12x  2 36x  6
 1  1 2
2 3x  2
x2 
3
36x  6
Xét hàm số: f(x)  1  2 với x  0.
3x  2
Ta có:
2
x 0 
3
y'  0 
y 10
2 1
 x  1 (loaïi)
36(3x 2  x  2) 
f '(x)  , f '(x)  0   2 2
2
(3x  2) 2
x  f    10
 3 3
Suy ra: f(x)  10  P  10.
2 1
Vậy giá trị lớn nhất của P là 10. Dấu “=” xảy ra khi: x  ,y  z  
3 3
Bài 4: Cho các số thực dương a, b, c . Chứng minh rằng:

2a

3b

c

6 a b c 
a  2 b  3 c 1 a b c  6
Bài giải:
Bất đẳng thức tương đương với
a  2

2a   b  3 3b   c  1 c  a b c  6 6 a b c  
      
 4 a 2  4 b  3  4 c  1 4 a b c  6
2 2 2 2

a  2   b  3  c  1  a  b  c  6 
4 a  2  4 b  3  4 c  1 4 a  b  c  6 
2 2 2 2
a  2  b  3  c  1  a  b  c  6

a 2 b3 c 1 a b c  6
 2
Áp dụng bất đẳng thức Cauchy – Schwarz ta có
2 2
  
 a 2  b  3  c 1 
VT 2  
 
  a  b  c  6  VP 2  
 
  
a 2  b  3  c 1  
a b c  6 
Dấu bằng xảy ra khi và chỉ khi a  2;b  3; c  1 .
Vậy bất đẳng thức (2) đúng. Do đó bất đẳng thức (1) được chứng minh.
Bài 4: Cho a, b, c  0 thỏa mãn a  2b  c và a 2  b 2  c 2  2  ab  bc  ca . Tìm giá trị lớn
a c  2 a b 1
nhất của biểu thức P   .
a b  c   a  b  1 a  c a  2b  c 
Bài giải:
2  ab  bc  ca  a2  b2  c2  a2  2bc
 2 ab  ac  1  a 2  ab  bc  ca  2 ab  ac  1  a  ba  c
a  ba  c a  ba  c
 ab  ac  1   a b  c  a  b  1   a  b
2 2
a  ba  c  2 a c  2 2
 a b  c  a  b  1   
2 a b  c  a  b  1 a  b
a  c a  2b  c   14 a  c  a  2b  c   a  b 
2 2
a b 1 a b 1 1 1
   
a  c a  2b  c  a  b  a  b a  b 2
2
2 1 1 1 1 1
Khi đó P      ;t  0
a  b a  b a  b 2
a  b a  b 2
a b
1
Xét hàm số f t   t  t 2 ; t  0, f ' t   1  2t, f ' t   0  t 
2
1
t 0 
2
f 't   0 
1
f t  4
0 
1 2 2 2 2
Kết luận: MaxP  , khi a  ,b  c 
4 2 2
Bài 6 : Cho a, b, c là các số thực không âm thỏa mãn 8(a2 + b2 + c2) = 3(a + b + c)2.
Tìm giá trị lớn nhất của biểu thức P = a(1 – a3) + b(1 – b3) + c.
Bài giải:
1
+) Từ giả thiết ta có: 5c2 – 6 (a+b)c + (a+b)2  0  (a  b)  c  a  b .
5
1 1
+) Ta có a 4  b 4  ( a  b) 4 a, b => P  2( a  b)  ( a  b)4
8 8
t4 t3
+) Xét f (t )  2t  (t  0), f '(t )  2  ; f '(t )  0  t  3 4
8 2
+) BBT:…
t 0 3
4 +
f’(t)
+ 0 -
33 4
f(t) 2
 3
4
33 4 a  b 
+) MaxP =  2 .
2  3
c  4
Bài 7 : Xét các số thực a, b, c thỏa mãn a  b  c  3 và a 2  b 2  c 2  27 .
  
Tìm giá trị lớn nhất của biểu thức P  a 4  b4  c 4  ab a 2  b2  ac a 2  c 2  bc b2  c 2 .   
Bài giải:
P  a 4  b 4  c 4  a 3b  ab3  a 3c  ac 3  b3c  bc 3
 a 3  a  b  c   b3  b  a  c   c3  c  a  b 
 3  a 3  b3  c 3 
a 3
 b3  c 3   a 3   b  c   b 2  c 2  bc 
1 2 1 2
b  c  3  a; bc   b  c    b 2  c 2     3  a    27  a 2    a 2  3a  9
2  2 
Do đó
a 3  b3  c 3  a 3   3  a   27  a 2  a 2  3a  9 
  a 3  9a 2  27 a  108
Ta có b  c  3; bc  a 2  3a  9
2 2
Ta luôn có  b  c   4bc, b, c . Do đó  3  a   4  a 2  3a  9   a   3;5
Ta có P  3a 3  27 a 2  81a  324
Xét hàm số f (a )  3a 3  27a 2  81a  324 xác định và liên tục trên  3;5
f '(a )  9a 2  54a  81; f ( 3)  243

 a  3  3 2   3;5 ; f (5)  381
f '(a )  0  
 a  3  3 2   3;5 f (3  3 2)  81  324 2
Vậy GTLN của f (a ) bằng 381 khi a  5

Do đó GTLN của P bằng 381 khi a  5; b  c  1
Bài 8 : Xét các số thực dương a, b, c thỏa mãn ab + bc + ca = 7abc. Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu
8a 4  1 108b5  1 16c 6  1
thức P    .
a2 b2 c2
Bài giải:
1 1 1
Viết lại giả thiết về dạng    7 .
a b c
Áp dụng bất đẳng thức AM – GM, ta có
1 1
A  8a 2  2
 4,"  "  a 
2a 2
2 2 2 1
B  54b3  54b3  2
 2  2  10,"  "  b 
9b 9b 9b 3
1 1 1
C  16c 4  2
 2  3,"  "  c 
4c 4c 2
1 1 1
Từ đó, với D  2
 2  2 , theo bất đẳng thức Cauchy – Bunhiacopsky- Schwarz, thì
2a 3b 2c
2
1  1 1 1 1 1
P  A  B  C  D  4  10  3       24,"  "  a  c  , b  .
23 2  a b c  2 3
KL …
Bài 9 : Cho các số dương a, b, c. Chứng minh rằng:
a 4b 9c
   4.
bc ca ab
Bài giải:
x  y  z x y z x yz
Đặt t = b+c; y = c + a; z  a  b  a  ;b  ; c
2 2 2
Do a, b ,c> 0 nên x, y, z >0. Khi đó:
a 4b 9c  x  y  z 4( x  y  z ) 9( x  y  z )
    
bc ab ab 2x 2y 2z
 1 9   y 2x   z 9x   2z 9 y 
    2                - 7 + 2 +3 + 6 = 4.
 2 2   2x y   2x 2z   y 2z 
 y  2x
 c  a  2(b  c) a  2b
Đẳng thức xáy ra   z  3x    (loại)
3 y  2 z  a  b  3(b  c )  c  0

Vậy đẳng thức không xảy ra, tdo đó ta có đpcm.
x  y  z  0
Bài 10: Cho ba số thực x, y, z thay đổi thỏa mãn  2 2 2
. Tìm giá trị lớn nhất của biểu
x  y  z  2
thức P  x 3  y 3  z 3
Bài giải:
3
Có x  y  z  0  z    x  y   P  x3  y 3   x  y   3 xyz
2
Từ x 2  y 2  z 2  2   x  y   2 xy  z 2  2  2 z 2  2 xy  2  xy  z 2  1
Vậy P  3 z  z 2  1
1 2 3 4 4
Do 2  x 2  y 2  z 2   x  y   z2  z2    z 
2 2 3 3
 4 4
Đặt P  f  z   3z 3  3z với z    ; K
 3 3
 1
z   3  K
Có f '  z   9 z 2  3, f '  z   0  
 1
z  3  K

 4 4  4 4  1  2  1  2
Ta có: f      , f    , f    ,f  
 3 3  3 3  3 3  3 3
2 2 1
Do vậy max P  khi z  ;x  y  
3 3 3
Bài 11: Cho các số thực x,y,z thỏa mãn x  2, y  1, z  0 . Tìm giá trị lớn nhất của biểu thức
1 1
P 
2 2 2
2 x  y  z  2  2x  y  3 y  x  1 z  1
Bài giải:
Đặt a  x  2, b  y  1, c  z
1 1
Ta có a, b, c  0 và P  
2 a 2  b 2  c 2  1  a  1 b  1 c  1
2 2
2 2 2  a  b  c  1 1 2
Ta có a  b  c 1     a  b  c  1
2 2 4
Dấu "=" xảy ra khi và chỉ khi a  b  c  1
3
Mặt khác  a  1 b  1 c  1 

 a  b  c  3
27
1 27
Khi đó: P   . Dấu “=”  a  b  c  1
a  b  c  1  a  b  c  3 3
1 27
Đặt t  a  b  c  1  t  1 . Khi đó P   ,t  1
t  t  2 3
1 27 1 81
Xét hàm f  t    3
, t  1; f '  t    2  4
;
t t  2 t t  2
4
f '  t   0   t  2   81t 2  t 2  5t  4  0  t  4 (do t  1 )
lim f  t   0
x 
Ta có BBT.
Từ bảng biến thiên ta có

1
max f  t   f  4    t  4
8
1 a  b  c  1
max P  f  4      a  b  c  1  x  3; y  2; z  1
8 a  b  c  1  4
1
Vậy giá trị lớn nhất của P là , đạt được khi  x; y; z    3;2;1
8
Bài 12: Cho a,b,c là các số thực dương. Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức:
a  3c 4b 8c
P  
a  2b  c a  b  2c a  b  3c
Bài giải:
 x  a  2b  c a   x  5 y  3z
 
Đặt  y  a  b  2c  b  x  2 y  z
 z  a  b  3c c   y  z
 
 x  2 y 4 x  8 y  4 z 8 y  8 z  4 x 2 y   8 y 4 z 
P           17
x y z  y x   z y 
4x 2 y 8 y 4z
P2 . 2 .  17  12 2  17
y x z y
 
Đẳng thức xảy ra khi b  1  2 a, c  4  3 2 a  
Vậy GTNN của P là 12 2  17
Bài 13: Cho các số thực không âm a, b, c thỏa mãn điều kiện ab  bc  c  1. Chứng minh bất
2a 2b c2  1 3
đẳng thức:   
a2  1 b2  1 c 2  1 2
Bài giải:
Từ giả thiết ab  bc  ca  1ta có a 2  1  a 2  ab  bc  ca  a (a  b)  c(b  a )  (a  b)(a  c) .
Tương tự b 2  1  (b  c)(b  a ) và c 2  1  (c  a)(c  b) .

Từ đó suy ra:
a b a b 1  ab
2
 2   
a  1 b  1 ( a  b)(a  c) (b  c)(b  a ) (a  1)(b 2  1)(c 2  1)
2
1  ab 1 1
 . 
(1  ab) 2  (a  b) 2 c2  1 c2  1
2a 2b c2  1 2 c2  1 2 2
Hay 2
 2
 2
  2
1  2
a 1 b 1 c 1 c 1 c 1
2
c 1 c 1
2
2 2 2 4
Xét hàm số f (t )  1   2 trên [1; ) có f '(t )   2  3 ; f '(t )  0  t  2
t t t t
3 2 2 3
Từ bảng biến thiên ta có: max f (t )  f (2)  hay 1   2  .
[1;  ) 2 c 1 c 1 2
2
Ta có bất đẳng thức cần chứng minh.
a 4b 9c
Bài 14 : Cho các số dương a, b, c. Chứng minh rằng:   4
bc ca ab
Bài giải:
x  y  z x yz x yz
Đặt x  b  c; y  c  a; z  a  b  a  ;b  ;c 
2 2 2
Do a, b, c  0 nên x, y, z  0 . Khi đó:
a 4b 9c x  y  z 4 x  y  z  9 x  y  z 
    
bc ca ab 2x 2y 2z
 1 9   y 2x   z 9x   2z 9 y 
   2              
 2 2   2x y   2x 2z   y 2z 
 7  2  3  6  4
 y  2x
 c  a  2  b  c  a  2b
Đẳng thức xảy ra   z  3x    (loại)
3 y  2 z 
 a  b  3  b  c   c  0

Vậy đẳng thức không xảy ra, do đó ta có điều phải chứng minh
Bài 15 : Xét x,y,z là các số thực dương thỏa mãn xy  xz  1  x . Tìm giá trị lớn nhất của biểu thức
 1  4
P   xy  xz  2  1   1  
 y   3z 
Bài giải:
CÁCH 1 :
1 4
Từgiả thiết ta có : y  z  1 z 11  0
x 3z
y x 2
và : 1  z  2  
x y 1 z
1 1 x 2 2 2
Lại có : ( xy  xz  2)(1  )  ( x  1)(1  )  (1  )  (1  )
y y y 1 z
2 2 4
 P  (1  ) (1  )
1 z 3z
2 2 4
Xét hàm số : f ( z )  (1  ) (1  ) với z  (0;1)
1 z 3z
2  4 4 4 2 
 f '( z )  (1  ) (1  )  2 (1  )
1  z  (1  z ) 2
3z 3z 1  z 
 1
z  2 1 125
 f '( z )  0    f ( z )max  f ( ) 
z  3 2 3
 2
125 1 1
Vậy Pmin   ( x; y; z )  (4; ; )
3 4 2
Cách 2:
1 1 1 1 1 1
xy  xz  1  x  y  z   1 . Đặt a  x, b  ; c      1 . Nên a, b, c  1
x y z a b c
 1  4  1  4 
3P    xy  yz  2  1    3     x  1 1     3    a  1 b  1 4c  3
 y  z  y  z 
c 1 1 1 2 2c 2
Ta có:     ab   2 . Lại đặt: t  c  1  0 . Ta có:
c a b ab c 1 c 1
2 2
2  2   2
 a  1 b  1 4c  3   4c  3 1  ab    4c  3   3     4t  1  3    f  t 
 c 1   t
 2  t  3t  2   4t  1  2   t  1 3t  1
f 't   4  3   2
 43  
 t t  t t2
f '  t   0  t  1 (do: t > 1) bằng bảng biến thiên suy ra: f  t   f 1  125
125 125  1 1
3P  125  P  . Max  khi  a, b, c    4, 4, 2    x, y, z    4; ; 
3 3  4 2
Cách 3:
 1  xz x x xz 1 x x x
Ta có: xy  xz  1  x   x        2 x.  z.  2 . Đặt t  0
 y y y y y y y y y
 t 2  z.t 2  2t  t 1  z   2 *  1  z  0  0  z  1
 1   4   x 1 y 1 1 31 z   1 x  1 31 z 

Khi đó: P   xy  xz  2 1   1   .    x   1.
 y   3z  y 3z  y y  3z
x x  1  3 1  z  1  3 1  z 
    2  1    t 2  2t  1
y y  3z 3z
2 4  4 4  1  3 1  z 
Theo (*) ta có: t   t2  2
 P   2
  1 .
1 z 1  z   1  z  1  z  3z
 
 4 4   1  3 1  z    4 4  1  3t
   1     1 .  f  t  . Với t  1  z  0  t  1
 1  z 2 1  z   3 1  z   3   t 2 t  3t  3
 
125 1
Xét sự biến thiên của hàm số dễ dàng suy ra được hàm số đã cho có GTLN là  khi t  .
3 2
125  1 1
Vậy max P   khi  x; y; z    4; ; 
3  4 2
1 1 1 16
Bài 16 : Cho các số thực dương x, y, z thuộc thỏa mãn    . Tìm giá trị lớn nhất của biểu
x y z x yz
thức: P 
 x  y  y  z  z  x 
xyz
Bài giải:
Cách 1 :
1 1 1 16x x x 16
Ta có: x       1  
 x y z x yz y z 1 y  z
x x
 x x  y z y z x z x y
 16  1    1     1     1     1
 y z  x x  x x y y z z
z x  y z  x y z x y z x y z x z x
 3           3    2. .  2 .  3   2 2
x z  x y  y z x z x y y z x z x z
x 1 2
Đặt t   0 . Khi đó ta có: 16  3  2  t 2   2t  t 4  2t 3  13t 2  2t  1  0
z t t
 1  1  1 3 5 3 5
 t 2  t   3  t   5   0  t   3  t
 t  t  t 2 2
Ta có P 
 x  y  y  z  z  x   1  y  1  z  1  x   1  z  y  z  1  x 
      
xyz  x  y  z  y x x  z
 z  z y  x   z z y  x   z z  x   1 2
  1     1  2   1  t 
2
 1        1     1   2 .  1    1   2
 x  y x  z   x y x  z   x x  z   t t
 1  1
 2  t     t 2  2   f t 
 t  t 
2
2 2  t  1  t  t  1
2
2
Xét f   t   2  2  2t  3   0  t 1
t t t3
Ta có bảng biến thiên:
1
t
f'(t)  0 
f(t) 0
 3 5  4 8
Dựa vào bảng biến thiên ta có Max P  Max f  t   f     1
 2  7 3 5 3 5
 x 3 5
   2
 z 2  z  7  3 5 .x

Dấu đẳng thức xảy ra khi:  y 2  xz  
1 1 1 y  2
16 .x
    
 7 3 5
 x y z x  y  z
Cách 2:
a b c a c b
Giả sử b nằm giữa a và c. Đặt: A    ; B     A  B  13 . Ta có:
b c a c b a
 a 2 b 2 c 2   a 2 b2 c 2  2
 2  2  2    2  2  2    A  2 B    B  2 A   A  B   2  A  B   2 AB  143  2 AB
2 2
b c a  c a b 
và
1 1 1 1 1 1  1 1 1 
16   a  b  c        a 2  b 2  c 2  2  ab  bc  ca    2  2  2  2     
a b c a b c  ab bc ca  
 1 1 1 1 1 1 
 a 2
 b2  c 2   2  2  2   2  ab  bc  ca     
a b c   ab bc ca 
 1 1 1  1 1 1
 a 2
 b 2  c 2   2  2  2   8   a 2  b2  c 2   2  2  2   64
a b c  a b c 
 a 2 b 2 c 2   a 2 b2 c 2 
  2  2  2    2  2  2   61  AB  41 . Ta có:
b c a  c a b 
2
2  a  b  b  c  c  a   2 2 2
P     A  B    A  B   4 AB  13  4.41  5  P  5
 abc 
Dấu "=" xảy ra khi:
a 2  b 2  c 2  2  ab  bc  ca   2
 2 2 2 2 2 2
 c a b
 b  
a 1 5 
 a b  b c  c a  2 abc  a  b  c     

 a  b  b  c  c  a   0  
 bc  a c  b 
c  a  b
4
 
 1 1 1
     a  b  c   16 . Suy ra dấu "=".
a b c
Cách 3:
x y  z y x z
GT            13
y z y x z x
 x z x z
 2       13
 z x  z x
x 3 5 3 5
Đặt  t  t  0    t 2  5t  1 t 2  5t  1  0  t 
z 2 2
Xét P 
 x  y  y  z  z  x 
xyz
 x  y  z   x  x y    z   x x  z 
G / S x  y  P    1   1  1          1 1      2  1  1  
 y  z  x   z  y z    x   z z  x 
2 1
  t  1 1  2   f  t 
 t 
2
 3 5 
f  t   f 
3 5  3  5 
  5  f max  5  x : y : z  :1:
 2  4 2
Cách 4:
1 1 1
Cho a, b, c là các số thực dương thỏa mãn  a  b  c       16 . Tìm giá trị lớn nhất của
a b c
P
 a  b  b  c  c  a 
abc
Lời giải.
Giả sử a  max a, b, c , rõ ràng ta chỉ cần xét điều kiện a  c  b
a c
Đặt  x,  y . Từ giả thiết ra suy ra
c b
1 1 1 1  1 
13  xy    x y  xy   2  xy  
y x xy xy  xy 

2
 1   1  3 5
  xy    2  xy    15  1  xy 
 
xy   xy  2
 
 1 
 1  xy1 
2

Ta có: P  1  x 1  y  1    1  xy
 xy 
 3 5 
Đặt xy  t  1;  , ta có:
 2 
2
2 2 1 2  t  1  t 2  t  1
P  f  t   t  2t   2 ; f '  t   0
t t t3
2
 3 5 
Vậy P  f   5 . Đẳng thức đạt được khi a : b : c 
3 5   :1:
3 5
 2  
  4 2
Cách 5:
x y z x z y
Từ giả thiết, ta có       13
y z x z y x
x 2  yz x 2  yz y 2  z 2
   13 
 x2  yz   y  z   13  y 2  z 2
xy xz yz xyz yz
x 2  yz  x  y  z   x 2  yz y  z 
Mà P   z  y    . z  y 
xyz  xyz yz 
2
y   y  1  y   1  y 
2

13  1       1
 13 y2  z2 y z  z   z   z    z 
    . z  y   y  
y
…
 y  z yz  y  z  yz  1
y y 
  1
z zz  z
Bài 17:Cho các số thực a, b, c thỏa mãn a.b.c = 1 và 1  c  4 .

1 1 1
Tìm giá trị lớn nhất của biểu thức Q  2
 
1 a 1  b 1  c2
2
BL:
2 1 2c 1
Áp dụng (*) ta có Q   2
 
1  ab 1  c c  1 1  c2
2c 1
Xét hàm f (c)   trên [1;4]
c  1 1  c2
Ta có
2c 2c c 4  c3  c  1 (c  1)2 (c 2  c  1)
f / (c )    2.  2.  0 trên [1;4]
(c  1) 2 (c 2  1) 2 (c  1) 2 (c 2  1)2 (c  1) 2 (c 2  1)2
 f(c) đồng biến trên [1;4]
8 1 141
f (c)  f (4)   
5 17 85
  1
 a  b 
 2
c  4 
 
 c  4
Dấu bằng xảy ra khi và chỉ khi abc  1  
 ab
  a  b   1
  2
  ab  1  c  4

Bài 18 :
Cho các số thực dương a, b, c thỏa mãn a 2  b 2  3c 2  4 . Tìm giá trị lớn nhất của biểu thức:
(b  c) 2 (a  c) (a  c) 2 (b  c) 3
P  c
ac bc
LG:
Đặt x = a + c, y = b + c, x,y > 0 ta có:
x 2 ( x  2c) y 2 ( y  2c) 3  y2 x2  3
P   c  x 2  y 2  2c     c (0.5)
x y  x y
y2 x2
Theo bất đẳng thức AM – GM ta có   x y
x y
Dấu bằng xảy ra khi và chỉ khi x = y  a = b, nên : P  x 2  y 2  2c( x  y )  c 3 (0.5)
Nhưng x 2  y 2  2c( x  y )  a 2  b 2  2c 2  (a 2  b 2  3c 2 )  c 2  4  c 2
nên P   c 3  4  c 2 (0.5)
Xét hàm số:
t  0
U  f (t )  t 3  t 2  4, t  (0; ); f / (t )  3t 2  2t ; f / (t )  0   2
t 
 3
112 2 2
Từ đó ta có: P  , dấu bằng xảy ra khi và chỉ khi a  b  2 và c 
27 3 3
Bài 19:
a, b, c  0 1 1 8
 2 CMR : 2  2  2
2 2
2(a  1)  b  c  4bc a  b  1 a  c  1 4a  (b  c)2  4
2 2
BDT   4( a 2  1)  (b  c) 2   2( a 2  1)  (b  c) 2  2bc   8 ( a 2  1) 2  (a 2  1)(b 2  c 2 )  b 2 c 2 
  4( a 2  1)  (b  c) 2   2( a 2  1)  (b  c) 2  2bc   8  ( a 2  1) 2  ( a 2  1)(b 2  c 2 )  2bc( a 2  1)  b 2 c 2 
 x  a2  1

Đặt  y  (b  c)2  2 x  y  2 z  2 x  y  2 z  0
 z  bc

BDT   4 x  y  2 x  y  2 z   8  x 2  xy  2 xz  z 2   8 x 2  6 xy  8 zx  y 2  2 yz  8 x 2  8 xy  16 xz  8 z 2
 2 xy  8 zx  y 2  2 yz  8 z 2  0  2  xy  4 xz  3 yz  12 z 2   8 yz  16 z 2  y 2  0
 2( x  3 z )( y  4 z )  ( y  4 z ) 2  0  ( y  4 z )(2 x  z  y )  0
 y  4 z  (b  c) 2  4bc  (b  c) 2  0
Dấu “=”  b=c
Bài 20: Cho các số thực không âm a, b, c thỏa mãn (a  1)(b  1)(c  1)  5 .
Tìm GTLN của : P  ( a  b  c ) 2  min( a, b, c ).

Lời giải :
Giả sử c  min(a, b, c)
Khi đó P  ( a  b  c ) 2  c  a  b  2 ab  2 c ( a  b )
5
Lại có (a  1)(b  1)(c  1)  5  a  b  ab  1 
c 1
5
Mặt khác 5  (c  1)( a  b ) 2  a  b 
c 1
5 5c
Từ đó  P  a  b  ab  1  2 c ( a  b )  2
c 1 c 1
5 5c 1
Xét hàm số f (c )  2  f (c ) max  f ( )  6
c 1 c 1 4
1
Vậy Pmax  6 tại ( a, b, c)  (1,1, ) và các hoán vị .
4
Bài 21:
: Cho các số thực dương a, b, c thỏa mãn ab  bc  ac  1 .Tìm GTLN của biểu thức :
a b 9 ( a  c )(b  c )
P  
ac bc 8c
Lời giải:
a a 1 a 1 1 a b 9 c2  1
Ta có : 2 .   P   
ac ac 2 ac 4 2 ac bc 8c
a b 1 1 2c 2c
Mặt khác :   2  c(  )2 2 2
ac bc ac bc ( a  c)(b  c) c 1
1 2c 9 c2  1 1 1
P 2( 2  )   23
2 c 1 8c 2 2
1 1 1 3
Vậy Pmax   (a; b; c)  ( ; ; )
2 7 7 7
2 2 2
Câu 22: Cho a, b, c >0 thỏa mãn a + 2b > c và a  b  c  2  ab  bc  ca
ac2 a  b 1
Tìm giá trị lớn nhất của P 
a  b  c   a  b  1  a  c  a  2b  c 
Giải
Ta có : 2  ab  bc  ca  a 2  b 2  c 2  a 2  2bc
 2  ab  ac  1  a 2  ab  bc  ca
 2  ab  ac  1   a  b  a  c   ab  ac  1 
 a  b  a  c 
2
 a b  c   a  b  1 
 a  b  a  c  
 a  b
2
 a b  c   a  b  1 
 a  b  a  c  2  
ac2

2
2 a b  c   a  b  1 a  b
1 2 2
Lại có :  a  c  a  2b  c    a  c  a  2b  c   a  b
4
a  b 1 a  b 1 1 1
   
 a  c  a  2b  c   a  b  a  b  a  b 2
2
2 1 1 1 1
 P   2
 
a  b  a  b  a  b a  b  a  b 2
1
Đặt t t  0
ab
Xét hàm f t   t  t 2  t  0  f '  t   1  2t
1
Có f '  t   0  t 
2
1 1 2 2 2 2
Vậy Max P = khi t=  a  ; b=c=
4 2 2 2
Câu 23: Cho a, b, c là các số thực không âm thỏa mãn a 2b 2  c 2b 2  1  3b . Tìm giá trị nhỏ nhất của
1 4 8
biểu thức P 2
 2
 2
 a  1 1  2b   c  3
Giải
Ta có: P  1 4 8 1 1 8
2
 2
 2
 2
 2
 2
 a  1 1  2b   c  3  a  1  1   c  3
  1
 2b 
1
Đặt d , mà a 2b 2  c 2b 2  1  3b  a 2  c 2  d 2  3d
b
Lại có:
1 1 8 8 8
P 2
 2
 2
 2
 2
 a  1 d   c  3  d   c  3
  1  a   2
2   2 
64 256
 2
 2
 d   2a  d  2c  10 
 a   c  5
 2 
Do 2a  4d  2c  a 2  1  d 2  4  c 2  1  a 2  c 2  d 2  6  3d  6
 2a  d  2c  6  P 1
1
Dấu “=” xảy ra khi a  1 ; c=1 ; b=
2
Bài 24:cho các số thực dương a, b, c và c  a 2  ab  b2 m giá trị lớn nhất của:
1 1 3( ab  2) 2c 2  36
P  
a2  2 b2  2 4ab(2c  3) 2
Lời giải:
Bài này khá hack não thì phải. Trước ên lưu ý
1 1 1 4  a 2b 2 (2  ab)(2  ab)
    ta sẽ chứng minh :
a  2 b  2 2 (a  2)(b  2) 2(a 2  2)(b 2  2)
2 2 2 2
(2  ab)(2  ab) 3(ab  2) 2c 2  36 2ab(2  ab) 3 2c 2  36

  0   chú ý là:
2(a 2  2)(b 2  2) 4ab(2c  3) 2 (a 2  2)(b 2  2) (2c  3) 2
(a 2  2)(b 2  2)  a 2b 2  4  2(a 2  b 2 )  2(a 2  ab  b 2 )  3  2c  3
Ngoài ra ab(2  ab)  1  (ab  1)2  1 nên ta chỉ cần chứng minh
2 3 2(c 2  18) 1
 2
 (c  12)2  0 :đúng từ đó P  dấu bằng xẩy ra
2c  3 (2c  3) 2
 ab  1  13  3 13  3   13  3 13  3  1
 2 2
 (a, b)   ;  ;  ;  vậy max P 
 a  ab  b  12  2 2   2 2  2
Bài 25:
Cho x, y, z là các số thực dương thỏa mãn x 2  y 2  z 2  26 m giá trị lớn nhất của :
2( x  y ) 3
P   10 ( x  z )(y  2)  xz  2 y
8 x  y  2 x  29 ( x  z  1)2
2 2
Lời giải:
(*)Ta có 2( xz  2 y )  30  2 xz  4 y  x 2  y 2  z 2  4  ( x  z )2  ( y  2)2  2( x  z )( y  2)
 xz  2 y  ( x  z )( y  2)  15 . mặt khác ( x  z )( y  2)  25  10 ( x  z )( y  2)
Từ đó 10 ( x  z )( y  2)  xz  2 y  10 ( x  z )( y  2)  ( x  z )( y  2)  15  40
(*)Tiếp theo ta sẽ chứng minh

2( x  y ) 1
2 2
  2( x  y )( z  x  1)  8 x 2  y 2  2 x  29
8 x  y  2 x  29 x  z  1
 2( x 2  xy  yz  zx)  2( x  y )  8 x 2  y 2  2 x  ( x 2  y 2  z 2 )  3
 2( xy  yz  zx)  2 y  7 x 2  2 y 2  z 2  3 .áp dụng BĐT am-gm :
2 z ( x  y )  z 2  ( x  y )2  2( xy  yz  zx)  z 2  x 2  4 xy  y 2 ta chỉ cần có:
z 2  x 2  4 xy  y 2  2 y  7 x 2  2 y 2  z 2  3  6 x 2  y 2  4 xy  2 y  2  0
 2( x  1) 2  ( y  x  2) 2  0 :đúng. Từ đây suy ra :

2
2( x  y ) 3 1 3 1  1 1 1
2 2
 2
  2
  3   
8 x  y  2 x  29 (z  x  1) z  x  1 (z  x  1) 12  z  x  1 6  12
1 1
Từ các đánh giá trên ta có: P   40 dấu ‘=’ xẩy ra  ( x, y, z )  (1,3, 4) .vậy max P   40
12 12
Bài 26:cho các số dương a,b,c sao cho a  b  c  6 m giá trị lớn nhất của :
abc(5ab  8ca  9bc)
P
(4a  3b)(5b  4c)(3c  5a )
Lời giải:
5 8 9
 
abc(5ab  8ca  9bc) c b a
Trước hết ta viết lại P dưới dạng : P  
(4a  3b)(5b  4c)(3c  5a)  4 3   5 4   3 5 
      
 b a  c b  a c 
3 4 5 3 4 5 3x  2 y  z
Đặt x  ; y  và z  giả thiết <=>    6 và cần m max P 
a b c x y z ( x  y )( y  z )( z  x)
2
3 4 5 9 16 25 24 30 40
Ta có 36       2  2  2    áp dụng bđt am-gm:
x y z x y z xy xz yz
 1 1  18  1 1  32 9 16 25 18 32
9 2  2   và 16  2  2   nên 2  2  2   từ đó
x z  zx z y  yz x y z zx yz
2
 3 4 5  24 48 72 24(3x  2 y  z ) 3x  2 y  z 3
36            mặt khác
 x y z  xy xz yz xyz xyz 2
3x  2 y  z 3x  2 y  z 3x  2 y  z 3
P   
( x  y )( y  z )( z  x) 2 xy .2 yz .2 zx 8 xyz 16
 x yz
 3 5 3
Dấu= xẩy ra   3 4 5  x  y  z  2  (a, b, c)   ; 2;  vậy max P=
x  y  z  6 2 2 16

 x  y  z  0
Bài 27: Cho ba số thực x, y, z thay đổi thỏa mãn  2 2 2
.Tìm giá trị lớn nhất của biểu
 x  y  z  2
thức P  x 3  y 3  z3 .
Bài giải:
3
Có x  y  z  0  z    x  y   P  x 3  y 3   x  y   3 xyz
2
Từ x 2  y 2  z2  2   x  y   2 xy  z2  2  2 z 2  2 xy  2  xy  z2  1

Vậy P  3z z2  1 
1 2 3 4 4
Do 2  x 2  y 2  z2 
2
 x  y   z2  z2  
2 3
z
3
 4 4
Đặt P  f  z   3z3  3z với z    ; K
 3 3 

z   1  K

 3
Có f  z   9 z  3 ,  
 2
f  z  0  

z  1  K

 3
 4 4  4 4  1  2  1  2
Ta có: f    ,f  , f    ,f  
 3 3  3  3  3 3  3 3
 
2 2 1
Do vậy max P  khi z  ;x  y  
3 3 3
Bài 28: Cho a, b, c thuộc đoạn [1, 2] . Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức:
a (b  c)2  2bc
P 
4b  4c c 2  4bc
Bài giải:
a b2 a2 b2
Ta có: P   2 1   2 1
4b  4c c  4bc 4ab  4ac c  4bc
(a  b) 2 (a  b) 2 t2 ab
P 2
1 2 2
1  2 ,t   [1;4]
c  4ab  4c (a  b) c  (a  b)  4c (a  b) t  4t  1 2
t2 2t  4t 2
Đặt f (t )  . Khi đó f '(t )  0
t 2  4t  1 (t 2  4t  1) 2
1 c
P  f (1)  . Dấu bằng xảy ra khi a  b  .
6 2
Bài 29: Cho x, y , z là các số thực dương x  y  z 2  xy  5 . Tìm giá trị lớn nhất của biểu thức
2x y 4( x  y )
P 2 2
  .
x  y  18 x  y  4 z 25 z
Bài giải:
Áp dụng bất đẳng thức AM-GM ta có:
x 2  y 2  2 xy  2( x  y  z 2  5)  x 2  y 2  10  2( x  y  z 2 )
 x 2  y 2  18  2( x  y )  2( z 2  4)  2( x  y )  8 z  2( x  y  4 z )
2x 2x x
Từ đó suy ra 2 2
 
x  y  18 2( x  y  4 z ) x  y  4 z
x y 4( x  y )
Khi đó P   
x  y  4z x  y  4z 25 z
x y
x y 4( x  y ) z 4( x  y ) t 4t
     f (t )  
x  y  4z 25 z x y 25 z t  4 25
4
z
x y t 4t
Với t   0 xét hàm số f (t )   , có
z t  4 25
4 4 t  0
f '(t )  2
 ; f '(t )  0   2
 t 1
(t  4) 25 (t  4)  25
1 1
Do đó suy ra f (t )  f (1)   Pmax 
25 25
 x  y  z; x  y x  y  1
Dấu đẳng thức xảy ra khi và chỉ khi  2
 .
 x  y  z  xy  5 z  2
1
Vậy giá trị lớn nhất của biểu thức P là .
25
Dồn về tổng a + b + c
Bài 1: Cho các số thực dương a, b, c. Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức:
2 3
P  .
3
a  ab  abc abc
Bài giải:
Áp dụng bất đẳng thức Cô-si cho hai số, ba số ta được:
2 2 2
 
a  ab  3 abc a a 1a  1 a 
. 2b  3 . 3 b . 3 4c
a a    2b     b  c 
2 4 2 2  3 4 
3 3 3
 P 
2a  b  c 2a  b  c abc
1 3t 2
Đặt t   0 thì P  f  t  , với f  t    3t .
abc 2
3 2 3 3 3
Ta có f  t    t  1    . Đẳng thức xảy ra  t  1  P   .
2 2 2 2
 16
a  a
 2  2b 
21
3   4
Min P=   b  4c  b 
2 a  b  c  1  21
  1
 c  21

 
Bài 2: Cho các số thực dương a, b, c thỏa: 4 a 3  b3  c3  2  a  b  c  ac  bc  2  .
2
2a 2 bc  a  b  c2
Tìm giá trị lớn nhất của biểu thức: P   
3a 2  b 2  2a  c  2  a  b  c  2 16
Bài giải:
2
1 x y
 x  y  ; xy  
3
Áp dụng BĐT: x3  y 3   , x, y  0 , kết hợp với giả thiết suy ra:
4  2 
1 3 3
 a  b  c    a  b   c 3  4  a 3  b3   c3  2  a  b  c   c  a  b   2 
4
  a  b  c 2 
 2a  b  c  2  a  b  c  4
 4 
 
dấu “=” xảy ra khi a+b=c>0
Khi đó sử dụng BĐT AM–GM ta có:
2a 2 a

3a 2  b 2  2a  c  2   b2 a 
ac2  
 2a 2 
a a
  dấu “=” xảy ra khi a=b>0
2
b a abc2
ac22 .
2a 2
2
2
Và  a  b   c 2 
1 2 abc a  b  c
a  b  c  P  
2 abc2 32
t t2
Đặt t  a  b  c  4  P  f  t   
t  2 32
2
2 t 32  t  t  2 
f 't   2
  2
 0, t  4
t  2 16 16  t  2 
 hàm số f  t  nghịch biến trên  4;   .
1 1
Do đó P  f  t   f  4   . Vậy GTLN của P bằng
6 6
a  b, a  b  c
Dấu “=” xảy ra    a  b  1, c  2
a bc  4
Bài 3 : Cho a, b, c là ba số dương. Tìm giá trị lớn nhất của biểu thức:
1 2
P 
2
a  b  c 1 2 2  a  1  b  1 c  1 
Bài giải:
2 2
2 2 2 a  b  c  1 1 2 2 1
a  b    c  1    a  b  c  1
2
a b c 1    
2 2 2  4
3 3
a 1 b 1 c 1   a  b  c  3 
 a  1 b  1 c  1     
 3   3 
2 54
Vậy P  
a  b  c  1  a  b  c  3 3
2 54
=   f (t ) với t  a  b  c  1 (t  1)
t  t  2 3
2 162 t  4
f / (t )   2
 4
; f / (t )  0  
t t  2 t  1(loai )
t 1 4 +
f’(t) + 0 –
1/4
f(t)
0 0
a  b  c  3
1 
Vậy giá trị lớn nhất của P  khi a  b  c  a  b  c  1
4 c  1

Bài 4 : Cho các số thực dương a, b, c. Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức sau:
2 3
P  .
a  ab  3 abc abc
Bài giải:
Áp dụng bất đẳng thức Côsi ta có
1 a  4b 1 a  4b  16c 4
a  ab  3 abc  a  .  .  a  b  c .
2 2 4 3 3
Đẳng thức xảy ra khi và chỉ khi a  4b  16c .
3 3
Suy ra P  
2a  b  c abc
3 3
Đặt t  a  b  c, t  0 . Khi đó ta có: P  
2t t
3 3 3 3
Xét hàm số f  t    với t  0 ta có f '  t    2.
2t t 2t t 2t
3 3
f 't   0   2  0  t 1
2t t 2t
t  0 1 
f 't   0 +
f t  
0
3

2
3
Do đó ta có min f  t    khi và chỉ khi t = 1
t 0 2
3 a  b  c  1 16 4 1
Vậy ta có P   , đẳng thức xảy ra khi và chỉ khi   a  ,b  ,c  .
2 a  4b  16c 21 21 21
3  16 4 1 
Vậy giá trị nhỏ nhất của P là  khi và chỉ khi  a, b, c    , ,  .
2  21 21 21 
Bài 5 : Cho các số thực dương a, b, c. Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức
3a 4  3b 4  25c 3  2
M 3
a  b  c
Bài giải:
 
- Áp dụng BĐT Cô - Si ta có: 2a4  a4  1  2a 4  2a2  4a3 hay 3a4  1  4a3 .
4a3  4b3  25c3

- Tương tự 3b4  1  4b3  M  3
a  b  c
2 3

Mà  a  b   a  b   0  4 a3  b3   a  b  
3 3 3 3 3
 a  b   25c 3
 ab   c   c   c 
M 3
   25     1  a  b  c   25  a  b  c 
 a  b  c  abc abc    
c
Đặt t   0  t  1
abc
3
Xét hàm số f  t   1  t   25t 3  0  t  1
 1
t 

f   t   0   6
2 2
có: f   t   3 1  t    5t   ,
  
t   1
 4
t 1
-∞ 0 1 +∞
6
f'(t)
- 0 +
f(t)
25
36
 1  25 1 25 2
Vậy Min f  t   f    khi t  hay Min M  a  b  1, c  .
 6  36 6 36 5
Bài 6 : Cho a, b, c là các số thực dương thỏa mãn a 2  b 2  c 2  5(a  b  c)  2ab
 3 1 
Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức P  a  b  c  48  
 a  10 3 b  c 
 
Bài giải:
Ta có: a 2  b 2  c 2  5(a  b  c )  2ab  (a  b) 2  c 2  5(a  b  c)
Áp dụng bất đẳng thức Bunhiacopxki ta có:
1 1
( a  b) 2  c 2  (a  b  c) 2  ( a  b  c) 2  5( a  b  c)  0  a  b  c  10
2 2
Áp dụng bất đẳng thức Cauchy ta lại có
3 1 a  10 1 a  10 1  a  10  a  22
 ;  .4    4 
a  10 a  10 3 2 3 4 3  12
3
3 12
 
a  10 a  22
3 1 1 b  c  8  8 b  c  16 1 12
b  c  3 (b  c).8.8  .  3 
4 4 3 12 b  c b  c  16
 1 1 
 P  a  b  c  48.12   
 a  22 b  c  16 
Áp dụng bất đẳng thức Cauchy-Schwarz ta được

1 1 4 2304
   Pabc
a  22 b  c  16 a  b  c  38 a  b  c  38
2304 2304
Đặt t  a  b  c  t  (0;10]  P  t  . Xét hàm f (t )  t  trên (0;10]
t  38 t  38
2304 (t  10).(t  86)
Ta có f '(t )  1  2
  f '(t )  0t  (0;10]
(t  38) (t  38)2
 f(t) nghịch biến trên (0;10]  f (t )  f (10), t  (0;10]; f (10)  58  P  58
a  b  c  10
a  b  c a  2
 
Dấu bằng xảy ra khi và chỉ khi  a  10  b  3
 3 4 
 c  5
b  c  8
a  2

Vậy Min P =58, đạt được khi b  3
c  5

Bài 7: Cho các số thực không âm a, b, c thỏa mãn a  b  c  3 . Tìm giá trị lớn nhất của biểu thức
P  a2  a  4  b2  b  4  c2  c  4
Bài giải:
2x  6
Ta chứng minh bất đẳng thức x   0;3
x2  x  4 
3
Bình phương rôi biến đổi tương đương ta được 5 x  x  3  0 đúng x   0;3
Lần lượt cho x  a; b; c rồi cộng các vế của bất đẳng thức ta được
2  a  b  c   18
P 8
3
Bài 89: Cho 3 số dương x, y, z thỏa mãn x  y  z  2 . Tìm giá trị lớn nhất của biểu thức:
S  x y  yz  yz
Bài giải:
4
x y
3 4 3 3  3x y 4
* Ta có x y   x  y  .  
2 3 2 2 4  3
3 4 3 4
* Tương tự: yx   y  z  ; zx  zx 
4  3 4  3
3
* S  x y  yx  zx   2x  2 y  2z  4  2 3
4
2
Có dấu “=” khi x  y  z 
3
2
* Vậy max S  2 3 , đạt được khi x  y  z 
3
Bài 8 : Cho a, b, c là ba số dương thỏa mãn: 5a  5b  5c  3 . Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu
1 1 1
thức: P  3
3 3
2a  3b 2b  3c 2c  3a
Bài giải:
Cauchy
2a  3b  1  1 2a  3b  2
Ta có: 3
2a  3b  3
 2a  3b 1.1  
3 3
1 3
 3
 Dấu “=” xảy ra khi và chỉ khi: 2a  3b  1
2a  3b 2a  3b  2
1 3
Tương tự ta có: 3
 Dấu “=” xảy ra khi và chỉ khi: 2b  3c  1
2b  3c 2b  3c  2
1 3
3
 Dấu “=” xảy ra khi và chỉ khi: 2c  3a  1
2c  3a 2c  3a  2
Với x  0, y  0, z  0 , ta có:
 1 1 1  cauchy 3 3 1 1 1 9
 x  y  z     3 xyz . 9   
x y z 3 xyz x y z x y z
 1 1 1 
Do đó: P  3    
 2a  3b  2 2b  3c  2 2c  3a  2 
27 27
  3
2a  3b  2  2b  3c  2  2c  3a  2 5a  5b  5c  6
Vậy minP  3 . Dấu “=” xảy ra khi và chỉ khi a  b  c  1/ 5
Bài 9: Cho x, y , z là các số thực dương. Chứng minh bất đẳng thức
2 x 2  xy 2 y 2  yz 2 z 2  zx
  1
y zx  z 2  z  xy  x 2  x  yz  y 
2
Bài giải:
2 2
y zx  z   y . y  x . z  z. z    y  x  z  y  z  z 
Ta có 1 1 2 x 2  xy 2 x 2  xy
 2
  2

y zx  z   x  y  z  y  2 z  y  zx  z   x  y  z  y  2 z 
1  2 x 2  xy  1  2 x 2  2 xy  2 xz 
   x  x     x
 x  y  z   y  2z   x  y  z  y  2z 
2x x
 
y  2z x  y  z
Tương tự, cộng lại ta được:
2x 2y 2z
VT 1    1
y  2z z  2x x  2 y
2
 x2 y2 z2  2 x  y  z
= 2    1  1
 xy  2 xz yz  2 yx zx  2 zy  3  xy  yz  zx 
2
Chứng minh được  x  y  z   3  xy  yz  zx  .Suy ra VT 1  2  1  1
Đẳng thức xảy ra x  y  z
Bài 10: Cho a,b,c là các dương thoả mãn: 2  a 2  b 2  c 2   ab  bc  ca  3 . Tìm giá trị lớn nhất
1
của S  a 2  b 2  c 2 
abc3
Bài giải:
2 2
Với a,b,c là các dương ta có:  a2  b2  c2  

 a  b  c va`ab  bc  ca 
 a  b  c
3 3
2 2
2a  b  c  a  b  c   3  a  b  c 2   , từ đó: 0  a  b  c  3
Bởi vậy:   
3 3
2
Tacó: 2  a  b  c
 a  b  c
2 2 2
  ab  bc  ca  ab  bc  ca 
3
3
Nên  a  b  c
a  b  c 3
2 2 2
 
6

2
2
2
Bởi vậy: S  a  b  c 
12

a  b  c 
2 1 3 1
  t2 
1

3
abc3 6 abc3 2 6 t 3 2
1 1 3 1 1
Xét hàm số: f  t   t 2   với 0  t  3 va` f '  t   t   0, t  (0;3)
6 t 3 2 3  t  3 2
17
Bởi vậy: f  t   f  3 , t   0;3 hay f  t  
6
17 17
Suy ra: S  , dấu bằng xảy ra khi a=b=c=1. Vậy max S  khi a  b  c  1
6 6
Bài 11: Giả sử x, y, z là các số thực không âm thỏa mãn 0  ( x  y ) 2  ( y  z ) 2  ( z  x )2 )  18 . Tìm
(x  y  z )4
2 2 2
giá trị lớn nhất của biểu thức P  x  y  z  .
3( x 2  y 2  z 2 )
Bài giải:
Từ giả thuyết ta có 0  x, y , z  3 và x + y + z > 0
Suy ra x 2  3 x, y 2  3 y, z 2  3 z .
Do đó x 2  y 2  z 2  3( x  y  z ) .
( x  y  z)4 1
Khi đó P  3( x  y  z )   3( x  y  z )  ( x  y  z )3 . (1)
9(x  y z) 9
Đặt t = x + y + z, t > 0.
1
Xét hàm số f (t )  3t  t 3 với t > 0.
9
1
Ta có f '(t )  3  t 2 ; f '(t )  0  0  t  3 .
3
Suy ra bảng biến thiên
Dựa vào bảng biến thiên suy ra f (t )  f (3)  6 với mọi t > 0. (2)
Từ (1) và (2) ta có P  6 , dấu đẳng thức xảy ra khi x = 3, y = z = 0 hoặc các hoán vị.
Vậy giá trị lớn nhất của P là 6, đạt được khi x = 3, y  z  0 hoặc các hoán vị.
Bài 12: Cho các số thực dương a,b,c thỏa mãn: 4  a 3  b3   c 3  2  a  b  c  ac  bc  2 
Tìm giá trị lớn nhất của biểu thức: P 

2a 2

bc

 a  b   c2
3a 2  b 2  2a  c  2  a  b  c  2 16
Bài giải:
3
3 3 1 2 3 2
Ta có: a  b   a  b    a  b    a  b   
 a  b
4 4  4
Dấu “=” khi a = b
3
 4a  b   c  a  b  c
3 3 3 3 3

a  b  c
4
  a  b  c 2 
2  a  b  c  ca  cb  2   2  a  b  c  c  a  b   2   2  a  b  c    2
 4 
3
a  b  c   a  b  c 2 
  2a  b  c   2  a  b  c  4
4  4 
2a 2 2a 2 a a
  
3a 2  b 2  2a  c  2  2a 2  2ac   b 2  a 2   4a b 2
a  abc2
4a  c    
 2a 2 
2
a bc abc  a  b   c2
P   
abc2 abc2 abc2 16
2
abc a  b  c  f t  t  t2
  
abc2 32 t  2 32
2
2 t 32  t  t  2 
f ' t   2
  2
 0 t  4
t  2 16 16  t  2 
1
 f t   f  4 
6
1
 MinP  khi a  b  1; c  2
6
Bài 13: Cho các số thực dương a, b, c thỏa mãn a  b  c  1

7 121
Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức A  2 2 2

a  b  c 14  ab  bc  ca 
Bài giải:
Ta có 1  (a  b  c)2  a 2  b 2  c 2  2(ab  bc  ca )
1  (a 2  b 2  c 2 )
 ab  bc  ca  .
2
7 121
Do đó A  
2 2 2
a b c 7(1  (a  b 2  c 2 ))
2
Đặt t  a 2  b 2  c 2 .
Vì a,b, c  0 và a  b  c  1 nên 0  a  1, 0  b  1, 0  c  1
Suy ra t  a 2  b 2  c 2  a  b  c  1
B .C .S
Mặt khác 1  (a  b  c)2  a 2  b 2  c 2  2(ab  bc  ca )  3(a 2  b 2  c 2 )
1 1 
Suy ra t  a 2  b 2  c 2  . Vậy t   ;1
3 3 
7 121
f 't    2
 2
7 121 1  t 7 1  t 
Xét hàm số f  t    ; t   ;1
t 7 1  t  3  7
f 't   0  t 
18
BBT
t 1 7
1
3 18
f '(t )  0 +
f (t )
324
7
324 1  324
Suy ra f  t   ; t   ;1 . Vậy A  với mọi a; b; c thỏa điều kiện đề bài. Hơn
7 3  7
 2 7
1 1 1 2
a  b  c 
2
324
nữa, với a  ;b  ; c  thì  18 và A 
2 3 3 a  b  c  1 7
324
Vậy min A 
7
Bài 14: Cho a, b, c là các số thực dương. Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức
1 4 1
P  
4a  2b  4 2bc 8  a  2b  3c 4  b  2c
Bài giải:
1 1
Ta có 2 2bc  b  2c  
4a  2b  4 2bc 4a  4b  4c
4 1 1
và  
8  a  2b  3c 4  a  b  c 4  b  2c
1 1
Suy ra P   , Đặt t  a  b  c, t  0
4  a  b  c 4   a  c  b
1 1 1 1
xét f (t )   , t  0, f '(t )   2
 2
; f '(t )  0  t  4 .
4t 4  t 4t 4  t 
t 0 4 +
f’ - 0 +
f
1
-
16
b  2c
1  a  c  1
Suy ra giá trị nhỏ nhất của P bằng - khi a  b  c  b  2c   .
16 a  b  c  4 b  2

Bài 15: Cho các số thực dương a, b, c thỏa 9 ab  17bc  14 ac  12c  18  0 và a 2  b2  c2  14 .

Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức:
8  7  ab  5 36
P 
3 9ab  17bc  14ac  12c  18 abc3
Bài giải:
2
2 2 2 2 2 a  b  c
a  b  c  14  14  2ab   a  b   c 
2
2 2 2 2
Ta lại có:  a  b  c    3b  2c    3a  c   4  c  3  0
2
 5  a  b  c   9ab  17bc  14ac  12c  18
3 36
P a  b  c 
2 abc3
2 36

Đặt t  a  b  c, t  0; 42   P  f  t   t 
3 t 3
 f t 
2 18
f 't    0t 6
3  t  3 t  3
Vẽ bảng biến thiên thấy MinP  f  6   16
Câu 16 : Cho cac số thực dương a, b, c .Tìm GTNN của :
1 1 4
P  
3a  2b  6 abc 7  b  5c 14  a  2b  6c
3
a
a  b  2c
Ta có : 6 3 abc  6 3 b(2c)  6 2  a  2b  4c
2 3
1 1
 
3a  2b  6 abc 4(a  b  c)
3
1 4 4
P  
4(a  b  c) 4(7  b  5c) 14  a  2b  6c
9 4
   f (a  2b  6c)
4(7  a  2b  6c) 14  a  2b  6c
a  2b  6c  14
1 1 
 f (14)   Pmin   a
28 28  2  b  2c
Xử lý cụm x2y + y2z + z+x

Bài 1 :
Cho các số thực không âm a, b, c thỏa a 2  b 2  c 2  abc  4 . Chứng minh bất đẳng thức :
3 3 2
P  (a 2  b 2  c 2 ) 2  (a b  b2c  c 2a)  17
16
Ta có :
( a 2  b 2  c 2 )3
a 2  b 2  c 2  a 2  b2  c 2  abc  a 2  b 2  c 2  a 2b 2c 2  a 2  b 2  c 2 
27
 4  a 2  b2  c2  3
Giả sử :
a  c  b  a(c  a )(c  b)  0  ac 2  a 2b  abc  a 2c  a 2b  b 2c  c 2 a  abc  a 2c  b 2c
2 2 2 2
Mặt khác : 4  a 2  b 2  c 2  abc  1 (b 2  a 2 )  1 (b 2  a 2 )  c 2  3 3 c ( a  b )  c ( a 2  b 2 )  16
2 2 4 3 3
3 3 3 3
 P  (a 2  b 2  c 2 ) 2  (abc  c(a 2  b2 ))  (a 2  b2  c 2 )2   4  (a 2  b2  c 2 )   1
16 16 
Xét hàm số f (t )  t 2  3 3 t  3 3  1 với t  a 2  b 2  c 2 ;4  t  3  f (t ) max  f (4)  17

16 4
Bài 2: Cho a, b, c là các số thực không âm thoả mãn a  b  c  5 .

Tìm giá trị lớn nhất của biểu thức S  a 4b  b 4 c  c 4 a
Bài giải:
Trong 3 số a, b, c có 1 số nằm giữa 2 số chẳng hạn là b nên ta có
c  b  a   b3  c3   0 1
1  b4 c  c 4 a  c 4b  ab3c  S  a 4b  b 4c  c 4 a  b  a 4  c 4  b2 ac 
 2

 b a 4  c 4   a  c  ac  b  a  c 
4
5
1 1  4b   a  c    a  c    a  c    a  c  
 .4b  a  b      256  2  (bđt AM - GM)
4 4 5 
Dấu bằng xảy ra ở (2)  a  4; b  1; c  0
Vậy GTLN của F  a; b; c   256 đạt được khi a  4; b  1; c  0
 y  x
Bài 3 : Cho x, y , z  0 và thỏa mãn  2 3
. Tìm Giá trị lớn nhất của biểu
 z  4  y   4 y  z  2   y
thức:
2
zy 3  xz 3  xyz  yz 3  xyz 
P  
y 1 4 2
z 2  4  y   4 y  z  2  y3
 4 z  y  z   y  y 2  z 2  8  4 y  y  z   z  y
Từ đây ta có: 0  x  y  z với đk này ta có bổ đề sau:
zy 3  xz 3  xyz  yz 3
 xyz , Thật vậy ta có:
y 1
z  y  x  y2  z2   0
 zy 3  z 3 x  yz 3  xy 2 z  zy 3  z 3 x  yz 3  xyz   y  1 xyz
Suy ra ĐPCM
2
 xyz  1 2
Áp dụng bổ đề ta có: P  xyz     8  32  xyz  16  8
4 2
x  4
Dấu bằng xảy ra khi và chỉ khi 
y  z  2
Bài 4: Cho x, y, z là các số thực thuộc đoạn 0;1 . Tìm giá trị lớn nhất của biểu thức
P  2( x3  y3  z 3 )  ( x2 y  y 2 z  z 2 x)
Bài giải:
Đặt f ( x)  2 x3  yx 2  z 2 x  2( y 3  z 3 )  y 2 z .Ta có:
1 1
f ' ( x)  6 x 2  2 yx  z 2 ; f ' ( x)  0  x  x1  ( y  y 2  6 z 2 ); x  x2  ( y  y 2  6 z 2 ) Nhận
6 6
xét: x1   0;1 , lập bảng biến thiên ta thấy khi x2   0;1 hay x2   0;1 thì
Max f ( x)  Max  f (0); f (1) .

x 0;1
Mà f (0)  2( y 3  z 3 )  y 2 z  2( y 3  z 3 )  y 2 z  (2  y  z 2 )  f (1)
 f ( x)  f (1)  2 y 3  zy 2 -y  2 z 3  z 2  2 (1)
Lại đặt g ( y )  2 y 3  zy 2 - y  2 z 3  z 2  2 ,
1 1
g ' ( y)  6 y 2  2 zy  1; g ' ( y )  0  y  y1  ( z  z 2  6); y  y2  ( z  z 2  6)
6 6
Nhận xét tương tự suy ra Max g ( y )  Max  g (0); g (1) .
y 0;1
Lại có g (0)  2 z 3  2  z 2  2 z 3  2  z 2  (1  z )  g (1) . Suy ra
g ( y )  g (1)  2 z 3  2  z 2  (1  z )  2 z 3  z 2  z  3 (2)
Cuối cùng đặt h( z )  2 z 3  z 2  z  3 với z   0;1 , h' ( z )  6 z 2  2 z  1 .
1 7 1 7
h' ( z )  0  z1  ; z2  . Lập bảng biến thiên suy ra: Max h( z )  h(1)  3 (3)
6 6 z0;1
Dấu bằng xảy ra ở (1), (2), (3) khi x = y = z = 1.Vậy giá trị lớn nhất của P là 3 đạt được khi x = y = z =
1.
Bài 5 : Cho x, y, z là các số thực thuộc đoạn 0;1 . Tìm giá trị lớn nhất của biểu thức
P  2( x3  y3  z 3 )  ( x2 y  y 2 z  z 2 x) .
Bài giải:
Đặt f ( x)  2 x3  yx 2  z 2 x  2( y 3  z 3 )  y 2 z .Ta có:
1 1
f ' ( x)  6 x 2  2 yx  z 2 ; f ' ( x)  0  x  x1  ( y  y 2  6 z 2 ); x  x2  ( y  y 2  6 z 2 ) Nhận
6 6
xét: x1   0;1 , lập bảng biến thiên ta thấy khi x2   0;1 hay x2   0;1 thì
Max f ( x)  Max  f (0); f (1) .

x 0;1
Mà f (0)  2( y 3  z 3 )  y 2 z  2( y 3  z 3 )  y 2 z  (2  y  z 2 )  f (1)
 f ( x)  f (1)  2 y 3  zy 2 -y  2 z 3  z 2  2 (1)
Lại đặt g ( y )  2 y 3  zy 2 - y  2 z 3  z 2  2 ,
1 1
g ' ( y)  6 y 2  2 zy  1; g ' ( y )  0  y  y1  ( z  z 2  6); y  y2  ( z  z 2  6)
6 6
Nhận xét tương tự suy ra Max g ( y )  Max  g (0); g (1) .

y 0;1
Lại có g (0)  2 z 3  2  z 2  2 z 3  2  z 2  (1  z )  g (1) . Suy ra
g ( y )  g (1)  2 z 3  2  z 2  (1  z )  2 z 3  z 2  z  3 (2)
Cuối cùng đặt h( z )  2 z 3  z 2  z  3 với z   0;1 , h' ( z )  6 z 2  2 z  1 .
1 7 1 7
h' ( z )  0  z1  ; z2  . Lập bảng biến thiên suy ra: Max h( z )  h(1)  3 (3)
6 6 z0;1
Dấu bằng xảy ra ở (1), (2), (3) khi x = y = z = 1.Vậy giá trị lớn nhất của P là 3 đạt được khi x = y = z =
1.
Bài 6: Cho các số x, y , z thỏa mãn 0  x  y  z . Tìm giá trị lớn nhất của biểu thức
2
2
P  xy  yz  zx 2 2
 xyz 
x 2
 y2  z2 
.
6
Bài giải:
Vì 0  x  y  z nên
x( x  y )( y  z )  0  ( x 2  xy )( y  z )  0
 x 2 y  x 2 z  xy 2  xyz  0  x 2 y  xyz  x 2 z  xy 2
xy 2  yz 2  zx 2  xyz   x 2 z  xy 2   yz 2  xyz
  x 2 y  xyz   yz 2  xyz  y  x 2  z 2 
Theo bất đẳng thức Cô si ta có:
1
y  x2  z 2   2 y 2 ( x 2  z 2 )( x 2  z 2 )
2
3 3
1  2 y 2  ( x2  z 2 )  ( x2  z 2 )   x2  y 2  z 2 
   2  
2  3   3 
Do đó
2
2 2
P  xy  yz  zx 2
 xyz 
x 2
 y2  z2 
2 
3
 x2  y 2  z 2  3  x2  y 2  z 2 
2
   
6  3  2 3 
 x2  y2  z 2  3 3 4
Đặt t    (t  0) . Ta có P  f (t )  2t  t .
 3  2
f '(t )  6t 2  6t 3  6t 2 (1  t )  0  t  1 . Lập bảng biến thiên của hàm f (t ) suy ra được

3 1 1
f (t )  f (1)  2   P .
2 2 2
1 1
Ta thấy P  khi x  y  z  1. Vậy giá trị lớn nhất cần tìm là Max P  khi
2 2
x  y  z  1.
Bài 7: Cho: a  b  c  3, a, b, c  0 . Tìm min của biểu thức:
1
P  2 ln  a 2  b 2  c 2    2  ab  ac  bc 
a b  b c  c2 a  2
2 2
3  a 2b  b 2 c  c 2 a    a  b  c   a 2  b 2  c 2 
 3a 2b  3b2 c  3c2 a  a3  ab2  ac2  ba 2  b3  bc2  ca 2  cb2  c3

  a 3  ab 2  2a 2b    b3  bc 2  2b 2 c    ac 2  c 3  2c 2 a   0
2 2 2
 a  a  b  b b  c   c c  a   0
  a 2b  b 2 c  c 2 a   a 2  b 2  c 2 dấu bằng khi: a  b  c
Áp dụng vào bài toán:

a  b  c  3  a 2  b 2  c 2  2  ab  ac  bc   9  2  ab  ac  bc   a 2  b 2  c 2  9
1
P  2ln  a 2  b2  c 2    a 2  b2  c2  9
a  b  c2  2
2 2
1 2
t  a 2  b2  c2  a  b  c  3
3
1
Xét f  t   2ln t  t 9
t 2
2 2
2 1 2 t  2  t t  2 1
 f ' t    1  2
 2
0
t t  2 t t  2
 f  t  đồng biến  f  t  min  f  3  2 ln 3  5
Dấu bằng xảy ra khi: a  b  c  1
 1
a  b  c 
Bài 8 :cho các số thực a, b, c thỏa mãn  5 m giá trị nhỏ nhất của :
a  b  c  3
2 2 2

5 5c 2
P  2(a  b  c  abc)  
a 3b  b3c  c3a 6
Lời giải:
Ta có a 3b  b3c  c 3 a  a 3b  b3 a  c 2 ab  ab(a 2  b2  c 2 )  3ab từ đó
5 5c 2
P  2(a  b  c  ab)    f (a, b) bây giờ ta sẽ thực hiện phép dồn biến:
3ab 6
 a 2  b2 a2  b2  5 10 c(a 2  b2  2ab)
f ( a, b)  f 

 2
;
2 


  2 a  b  2(a 2  b 2 )  

3ab 3(a 2  b 2 )

2
5(a  b) 2 c( a  b) 2 2(a  b) 2 5(a  b)2 ( a  b) 2

     chú ý là:
3ab(a 2  b 2 ) 2 2
a  b  2(a 2  b2 ) 3ab(a  b )
2
ab
3
3(a  b) (a 2  b 2 ) 1 14
2
3ab(a  b ) 2
và từ c 2   a 2  b2  3  c 2  do đó
2 2 5 5
5(a  b) 2 ( a  b) 2 20(a  b)2 ( a  b)2 20(a  b) 2 ( a  b)2

     0
3ab(a 2  b 2 ) ab 3(a  b) 2(a 2  b 2 )3 ab  14 
3 ab
3(a  b) 2  
 5
 a2  b2 a2  b2  10 5c 2
Ta được P  f  ;   2 2(a 2  b 2 )   2c  c ( a 2
 b 2
) 
 2 2  3(a 2  b 2 ) 6
 
10 5c 2 1
 2 2(3  c2 )  2
 c ( c 2
 1)   g (c). trong đó  c 1
3(3  c ) 6 5
2 20c 5c 20c 5c 20c 5c

g '(c)  3c 2  1  2 2
 2 2
 chú ý rằng : 2 2
  2
 0
3 c 3(3  c ) 3 3(3  c ) 3 3.(3  1) 3
2 4 8 (c 2  1)(13  c 2 )
Và: 3c 2  1  2  3c 2
 1   3c 2
 1   0
3  c2 2(3  c 2 ) 5  c2 5  c2
29 29
 g '(c)  0  g(c)  g (1)  . Vậy min P  .khi : a  b  c  1
6 6
Xử lý cụm xyz
(Ngoài phương pháp ép biên)
Bài 1: Cho a, b, c là độ dài 3 cạnh của 1 tam giác thỏa mãn a  b  c  1 . Tìm Giá trị nhỏ nhất của
biểu thức:
81abc  2
P  b  c  3  2a 3  b3  c 3 
9
Bài 1:
+Ta có bổ đề sau:  x  y  z  y  z  x  z  x  y   xyz
x yzzx y
+ c/m:  x  y  z  z  x  y    x tương tự vs 2 biểu thức còn lại, ta có
2
đpcm
+ Áp dụng kết hợp : a  b  c  1 Ta có:
1  2a 1  2b 1  2c   abc
 9abc  1  2  2  a 2  b2  c 2  *
 1 1 
+ Mặt khác theo AM  GM ta có: 3  a 3   a **
 27 27 
81abc  2
+ Từ (*) và (**) ta có:  b  c  3a 3  9abc  a  b  c  9abc  1  2  2  a 2  b 2  c 2 
9
2
+ Theo Bunhiacopski ta lại có: 3  a 3  b3  c3   3  a  b  c   a 3  b3  c3   3  a 2  b 2  c 2 
2
2 5  1 5
  
+ Từ đây ta sẽ có: P  2  2 a 2  b 2  c 2  3 a 2  b2  c 2    3  a 2  b2  c2   
3  3 3
1
Dấu bằng khi và chỉ khi a  b  c 
3
 x, y , z  0
Bài 2: Cho  Tìm Giá trị nhỏ nhất của biểu thức:
x  y  z  3
1 x z 
P     3  y   2 xyz + Ta có
3
 xz 6 yz 6 xy 
 1 x z  1 x y z x z 
    3  y        z  x
 xz 6 yz 6 xy  3  xz 2 yz 2 xy 
2 2
1  y  z   y  x
  x  z 
3 2 xyz

 x  y  y  z  z  x   1 1  x  1  y  1  z   1  2  2. x  y  z   2  2
     
3 xyz 3 y  z  x 3  3 xyz  3 3 xyz
2 2 14
Suy ra P   2 3 xyz 
3 3 xyz 3
Dấu bằng xảy ra khi và chi khi x  y  z  1
 y  x
Bài 3: Cho x, y , z  0 và thỏa mãn  2 3
. Tìm Giá trị lớn nhất của biểu
 z  4  y   4 y  z  2   y
thức:
2
zy 3  xz 3  xyz  yz 3  xyz 
P  
y 1 4 2
z 2  4  y   4 y  z  2  y3
 4 z  y  z   y  y 2  z 2  8  4 y  y  z   z  y
Từ đây ta có: 0  x  y  z với đk này ta có bổ đề sau:
zy 3  xz 3  xyz  yz 3
 xyz , Thật vậy ta có:
y 1
z  y  x  y2  z2   0
 zy 3  z 3 x  yz 3  xy 2 z  zy 3  z 3 x  yz 3  xyz   y  1 xyz
Suy ra ĐPCM
2
 xyz  1 2
Áp dụng bổ đề ta có: P  xyz     8  32  xyz  16  8
4 2
x  4
Dấu bằng xảy ra khi và chỉ khi 
y  z  2
Bài 4 : Cho các số thực không âm x, y, z thỏa mãn x  y  z  3

3 3 3 2 2 2
Tìm GTNN của biểu thức P  x  y  z  x y z
Giả sử x  min{ x, y , z}  x   0;1
Ta có x 3  y 3  z 3  3 xyz  ( x  y  z )( x 2  y 2  z 2  xy  yz  xz )
 x3  y 3  z 3  ( x  y  z ) ( x  y  z )2  3( xy  yz  xz )   3xyz  27  9( xy  yz  xz )  3xyz
P  x3  y 3  z 3  27  9( xy  yz  xz )  3 xyz  x 2 y 2 z 2
 ( xyz  1)2  1  27  5 xyz  9( xy  yz  xz )  26  5 xyz  9( xy  yz  xz )  26  9( xy  xz )  yz (9 
2 2
 yz 3 x 
Do x   0;1  9  5 x  0   yz (9  5 x)     (9  5 x)     (9  5 x)
 2   2 
2
3 x  5 x3  3x 2  9 x  23
 P  26  9 x(3  x)    (9  5 x) 
 2  4
5 x3  3x 2  9 x  23
Xét hàm số f ( x)  với x   0;1
4
 f ( x ) min  f (1)  4
Vậy Pmin  4 tại x  y  z  1
2
abc
Bài 5 : Cho a, b, c là các số thực dương thỏa mãn    4abc . Tìm giá trị lớn nhất cảu
 2016 
a b c
biểu thức P  
a  bc b  ca c  ab
Giải
- Áp dụng bất đẳng thức AM-GM, ta có
a b c a b c
P     
a  bc b  ca c  ab 2 a bc 2 b ca 2 c ab
1 1 1 1 
=  
2  4 ab 4 bc 4 ca 
- Áp dụng bất đẳng thức : x 2  y 2  z 2  xy  yz  zx
1 1 1 1  ab  bc  ca a  b  c
P      
2 a b c 2 abc 2 abc
2
abc
Lại có:    4abc
 2016 
 a  b  c  4032 abc
4032
 P  2016 Dấu “=” xảy ra khi
2
a  b  c
 2 1
 a  b  c   a =b=c=
 2016   4abc 13442
 
1
Vậy Max P = 2016 khi a =b=c=
13442
Bài 5 : cho các thực dương x, y, z sao cho xy  yz  zx  2 m giá trị lớn nhất của:
2 2 2
x 2  y 2  8 zx  4 yz  2 x  4 z yz (1  5 xyz )  3 1  5 x y z
P 
z ( x 2  y 2  2 x) xyz
Lời giải:
Kết cấu bài toán khá cồng kềnh và dễ làm ta rối loạn . nhưng hãy để ý hệ số ‘đặc biệt’ :
3 1  5x2 y 2 z 2   4  5 (1  5 x 2 y 2 z 2 )  2  5 xyz các hệ số có gì đó gợi mở bài toán
Đề bài là xy+yz+zx=2 .ở P lại có x 2  y 2 ta sẽ thử đánh giá về 2xy xem..và điều bất ngờ sẽ tới :
x 2  y 2  8 zx  4 yz  2 x  4 z 1 8 zx  4 yz  4 z 1 8 zx  4 yz  4 z 1 4 2
2 2
  2 2
    
z ( x  y  2 x) z z ( x  y  2 x) z 2 zx( y  1) z y 1 x
Ngoài ra chú ý ở trên thì : 3 1  5 x 2 y 2 z 2   4  5 (1  5 x 2 y 2 z 2 )  2  5 xyz nên
yz (1  5 xyz )  3 1  5 x 2 y 2 z 2 yz (1  5 xyz )  2  5 xyz yz  2 2 yz  x( y  z ) 2 1 1

     
xyz xyz xyz xyz x y z
2 1 4 2 1 1 4 1 ( y  1)2
Từ đó P          1 1
x z y 1 x z y y 1 y y( y  1)
 1
Max P=1 khi ( x, y, z)   1;1; 
 2
Bài 6 : Cho các số thực a, b, c thỏa mãn: a  b  c  0; a 2  b 2  c 2  6 . Tìm giá trị lớn nhất của
biểu thức F  a 2 b 2 c 2 .
Bài giải:
Từ gt ta có:
b  c  a
 2
bc  a  3
 
Hệ có nghiệm khi a 2  4 a 2  3  a 2  4  a 2  0;4
 
2
F  a 2 b 2 c 2  a 2 a 2  3  t 3  6t 2  9t , t  a 2  0;4
t  1  0;4
Ft '  3t 2  12t  9; Ft '  0  
t  3  0;4
F 0  F 3  0; F 1  F 4  4
Suy ra max F  4 khi a; b; c   2;1;1 hoặc các hoán vị hoặc a; b; c    2;1;1 hoặc các
hoán vị.
Bài 7 : Cho các số x, y , z thỏa mãn 0  x  y  z . Tìm giá trị lớn nhất của biểu thức
2
2
P  xy  yz  zx2 2
 xyz 
x 2
 y2  z2 
.
6
Bài giải:
Vì 0  x  y  z nên
x( x  y )( y  z )  0  ( x 2  xy )( y  z )  0
 x 2 y  x 2 z  xy 2  xyz  0  x 2 y  xyz  x 2 z  xy 2
xy 2  yz 2  zx 2  xyz   x 2 z  xy 2   yz 2  xyz
  x 2 y  xyz   yz 2  xyz  y  x 2  z 2 
Theo bất đẳng thức Cô si ta có:

1
y  x2  z 2   2 y 2 ( x 2  z 2 )( x 2  z 2 )
2
3 3
1  2 y 2  ( x2  z 2 )  ( x2  z 2 )   x2  y 2  z 2 
    2  
2  3   3 
Do đó
2
2
P  xy  yz  zx 2 2
 xyz 
x 2
 y2  z2 
2 
3
 x2  y 2  z 2  3  x2  y 2  z 2 
2
   
6  3  2 3 
 x2  y2  z2  3 3 4
Đặt t    (t  0) . Ta có P  f (t )  2t  t .
 3  2
f '(t )  6t 2  6t 3  6t 2 (1  t )  0  t  1 . Lập bảng biến thiên của hàm f (t ) suy ra được

3 1 1
f (t )  f (1)  2   P .
2 2 2
1 1
Ta thấy P  khi x  y  z  1. Vậy giá trị lớn nhất cần tìm là Max P  khi
2 2
x  y  z  1.
Bài 8 : Cho các số thực dương x, y, z . Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức
9 1 2
P  x  y  z  2 .
7 x  y  4 xy  18. 3 xyz 2
Bài giải:
Ta có: 4 xy  2 x.4 y  x  4 y ; 18 3 xyz  3 3 x.4 y.9z  x  4 y  9z
Dấu “=” xảy ra khi x = 4y = 9z

1 1 2
Suy ra P    x  y  z  2
x yz 2
1 1
Đặt t  x  y  z,  t  0  , xét hàm số f  t   t 2   2 (t > 0)
2 t
7
Lập bảng biến thiên tìm được min f  t    t 1
2
7 36 9 4
Vậy min P   x  ;y  ;z 
2 49 49 49
Bài 9 : Cho các số dương x, y, z thỏa mãn xy  yz  zx  3 . Chứng minh rằng
1 4 3
 
xyz  x  y  y  z  z  x  2
Bài giải:
1 1 4
Áp dụng bđt Cosi cho 3 số dương , , ta được:
2 xyz 2 xyz  x  y  y  z  z  x 
1 4 1 1 4
   
xyz  x  y  y  z  z  x  2 xyz 2 xyz  x  y  y  z  z  x 
3

2 2 2
x y z  x  y  y  z  z  x 
Ta có: x 2 y 2 z 2  x  y  y  z  z  x   xyz  zx  yz  xy  zx  yz  xy 
Áp dụng bđt Cosi cho 3 số dương xy, yz, zx:

3
 xy  yz  zx  2 2 2
xy. yz.zx     1  x y z  1  xyz  1 1
 3 
Áp dụng bđt Cosi cho 3 số dương zx  yz, xy  zx, yz  xy :
3
  zx  yz    xy  zx    yz  xy  
 zx  yz  xy  zx  yz  xy      8  2
 3 
Từ (1) và (2) suy ra: x 2 y 2 z 2  x  y  y  z  z  x   8
1 4 3 3
Vậy:  3 
xyz  x  y  y  z  z  x  8 2
Bài 10 : Cho x ; y ; z là các số thực dương thay đổi sao cho x + y + z = 2. Tìm gía trị nhỏ nhất của
biểu thức: F = x 2  y 2  z 2  2 xyz .
Bài giải:
Không mất tính tổng quát, giả sử z là số nhỏ nhất. Lúc đó 0 < z < 1 ( vì z  1 thì x + y + z > 2).
Ta có F = ( x  y ) 2  z 2  2 xy ( z  1)  (2  z ) 2  z 2  2 xy (1  z ) .
2 2 2
 x y   2 z   2 z 
Mặt khác xy      nên 2 xy (1  z )  2   (1  z ) .
 2   2   2 
1
Từ đó F  ( z 3  z 2  4) (1)
2
1
Xét f ( z )  ( z 3  z 2  4) với 0 < z <1 .
2
1 2
Ta có f '( z )  (3 z 2  2 z)  0  z   (0;1)
2 3
52
Từ bảng biến thiên suy ra f ( z )  (2)
27
52 52 2
Từ (1) và (2) ta có F  . Vậy Fmin  đạt được khi x  y  z  .
27 27 3
Bài 11: Cho các số thực dương x, y, z thỏa mãn x2  y 2  z 2  3 . Tìm giá trị lớn nhất của biểu thức
x3  y 3  z 3 3
P  ( x  y  z )2   .
9 xyz xy  yz  zx
Bài giải:
Ta có
( x  y  z )2  x2  y 2  z 2  2( xy  yz  zx)  ( x  y  z )2  3  2( xy  yz  zx)
Lại có x3  y3  z 3  ( x  y  z )[ x 2  y 2  z 2  ( xy  yz  zx)]  3xyz

 ( x  y  z )[3  ( xy  yz  zx)]  3 xyz nên
x3  y 3  z 3 1 1  1 1 1 
      3  ( xy  yz  zx)
9 xyz 3 9  yz zx xy 
Áp dụng BĐT Cauchy ta có:

 xy  yz  zx  3 3 x 2 . y 2 .z 2
 1 1 1 9
1 1 1 1    
    33 2 2 2 xy yz xz xy  yz  zx
 xy yz zx x . y . z
x3  y 3  z 3 1  1 
Suy ra    3  ( xy  yz  zx)
9 xyz 3  xy  yz  zx 
Từ đó ta có:
1  1  3
P  3  2( xy  yz  zx)     3  ( xy  yz  zx) 
3  xy  yz  zx  xy  yz  zx
11
  2( xy  yz  zx)
3
x2  y 2  y 2  z 2  z 2  x2 11 29
Do 0  xy  yz  zx   3 nên P   6 
2 3 3
 x2  y 2  z 2  3
29 
Từ đó suy ra GTLN của P là đạt khi  xy  yz  xz  x  y  z 1
3  xy  yz  zx  3

Bài 12: Cho x, y, z  0, x 2  y 2  z 2  xy  xz  10 yz .
3x3
Tìm giá trị nhỏ nhất của P  8 xyz 
y2  z2
Bài giải:
Ta có :
8( x 2  y 2  z 2 )  8 xy  8 xz  80 yz  x 2  16 y 2  x 2  16 z 2  40 y 2  40 z 2  x 2  8 y 2  8 z 2
12 yz  x 2  ( y  z ) 2  x ( y  z )
2
1 3 x  3 3
12 yz  x 2  x( y  z )  ( y  z )2  x 2    y  z   x 2  x 2  x 2  16 yz
4 4 2  4 4
x3
P  24 x  f ( x)  f '( x)  0  x 2  16
2
M in f ( x)  f (4)  64
Khi x = 4 , y = z = 1
Cách 2 :
x 2  y 2  z 2  xy  xz  10 yz  ( y  z )2  x 2  xy  xz  16 yz
 x( y  z )  16 yz  x( y  z )  3( y  z ) 2  x 2  x( y  z )  2( y  z ) 2  0
x
   1, 2 , x, y, z  0
yz
x2
 x  2( y  z )  2 2( y 2  z 2 )  x 2  8( y 2  z 2 )  y 2  z 2 
8
12 yz  x 2  x( y  z )  ( y  z ) 2  x 2  16 yz
x3
P  24 x  f ( x )  f '( x)  0  x 2  16
2
M in f ( x)  f (4)  64
Bài 13 : Cho x, y, z là ba số thực dương thỏa mãn: x 2  y 2  z 2  3 . Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu
4
1 1 1
thức: P  8 xyz    .
xy yz zx
Bài giải:
1 1 1 1
Ta có    3 3 2 2 2 , đặt t = 3 xyz  0
xy yz zx x y z
x2 + y2 + z 2 1 1
Mà 3
x2 y2 z 2   0t 
3 4 2
3 3 3
 P  8t  2 . Xét hàm số f (t ) 
8t 3  2 .
t t
6 1
Ta có t  0 , f'(t) = 24t 2  , f''(t ) = 0  t  5 .
t3 4
Ta có bảng:
t 1 1
0 5
2 4
 0
f’(t)
13
f(t)
1
Từ bảng ta có f(t) ≥ 13 với mọi giá trị t thỏa mãn 0  t 
2
1 1
Suy ra P ≥ 13. Dấu bằng xảy ra khi t = hay x = y = z = Kl: MinP = 13.
2 2
TIẾP TUYẾN
Bài 1: Cho a, b, c là các số thực dương thỏa mãn điều kiện a 3  b3  c 3  3 . Chứng minh rằng:
a3 2b3 3c 3 3
2
 3 2
 4 4 2 2

b  2b  3 c  a  2a  3c  7 a  b  a  2b  6a  11 2
c 3  c 3  1 1 3c 2  1 4
c3    ; a  1  2a 2
2 2 2
Suy ra
a3 2b3 3c3
 
b 2  2b  3 c3  a 2  2a  3c  7 a 4  b 4  a 2  2b 2  6a  11
a3 2b3 3c3
  
(b  1)2  2 3 3(a  1)2  (b 2  1) 2  6
(a  1)2  (c  1)2  4
2
a 3  b3  c 3 3
 
2 2
Nhận xét: Bài toán khá cơ bản và chỉ cần dự đoán được điểm a = b = c = 1
a  b  c  1
Bài 2: Cho ba số thực dương a, b, c thỏa mãn điều kiện 
a  b  c
a b3 7
Tìm GTNN của biểu thức: M  2
 2 2
 1  c2
(a  b)(a  b ) a  ab  b 8
a4 5 3
Ta có: 2 2
 a  b và dấu “=” xảy ra khi a = b
(a  b)(a  b ) 8 8
CM: 8a 4  (5a  3b)(a  b)(a 2  b 2 )  3a 4  3b4  2ab 2  2a3 b  2ab3  đúng
b3 2 1
Ta có: 2 2
 b  a và dấu “=” xảy ra khi a = b
a  ab  b 3 3
CM: 3b3  (2b  a )(a 2  ab  b 2 )  b3  a 3  a 2 b  ab 2 đúng a, b  0
5 3 2 1 7 7 7 7
M  a  b  b  a  . 1  c2  M  a b 1  c2
8 8 3 3 8 24 24 8
7 1 c 
Do a + b + c = 1  a + b = 1 – c  M    1  c2 
8 3 
1 c 1  a  b  c  0 1
Đặt f (c)    1  c 2 với 0  c   do  cc 
3 3 3  a  b  c  1 3
1
‘(vì c   3c  1 và 1  c 2  1
3
 1
Suy ra hàm số f(c) liên tục và nghịch biến trên  0; 
 3
1 1 1 1 2 10 7 2 10 
 f (c )  f      1     M  .   
3 3 9 9 9 3 8 9 3 
7 2 10  1
KL: GTNN của M là : .    khi c   a  b
8 9 3  3
Bài 3: Cho 3 số thực dương a, b, c thỏa mãn a 2  b 2  c 2  3
1 1 1
Tìm GTNN của biểu thức : S  8(a  b  c)  5    
a b c
5 3a 2  23
Nhận xét: 8a   (1) với mọi 0  a  3 dấu bằng khi a = 1, thật vậy
a 2
5 3a 2  23
8a    3a 3  16a 2  23a  10  0  (a  1) 2 (3a  10)  0 luôn đúng
a 2
với 0  a  3 dấu bằng khi a=1
5 3b 2  23
Tương tự 8b   (2) dấu bằng khi b = 1
b 2
5 3c 2  23
8c   (3) dấu bằng khi c = 1
c 2
2 2 2
 1 1 1  3(a  b  c )  69
Từ (1),(2),(3) suy ra S  8(a  b  c)  5       39
a b c 2
Dấu bằng xảy ra khi a = b = c = 1
Vậy GTNN của S = 39 đạt được khi và chỉ khi a = b = c = 1
Chú ý: để tìm ra vế phải của (1) ta sử dụng phương pháp tiếp tuyến.
3
Bài 4 : Với a, b, c là các số thực dương, nhỏ hơn và thỏa mãn a + b + c = 3, chứng minh rằng:
4
1 1 1
2
 2  2 3
a (3b  3c  5) b (3c  3a  5) c (3a  3b  5)
Bất đẳng thức đã cho tương đương với

1 1 1
2
 2  2  abc
a (3(3  a )  5) b (3(3  b)  5) c (3(3  c)  5)
Bất đẳng thức đã cho được chứng minh khi ta có:
1
2
a
a (4  3a )
4
Thật vậy, do a  nên bất đẳng thức trên tương đương với
3
1  a 3 (4  3a )  3a 4  1  4a 3
Từ a > 0 nên theo bất đẳng thức AM-GM ta nhận được
3a 4  1  a 4  a 4  a 4  1  4 4 a 4 .a 4 .a 4  4a 3
Dấu bằng xảy ra  a = 1
Dấu bằng của bất đẳng thức xảy ra  a = b = c = 1.
Bài 5 :
Cho các số thực dương a, b, c . Chứng minh rằng:
abc  a abc  b abc  c 93 3

  
bc ca ab 2 abc
BL:
Ta có: ĐPCM
a  b  c  a ( a  b  c ) a  b  c  b( a  b  c ) a  b  c  c ( a  b  c ) 9  3 3
   
bc ca ab 2
a b c
1 1 1
abc abc abc 93 3
   
b c c a a b 2
  
abc abc abc abc abc abc
a b c
Đặt x  ;y  ;z  , ta có x,y,z > 0 và x + y + z = 1
abc abc abc
Khi đó
1 x 1 y 1 z 9  3 3 1 x 1 y 1 z 9  3 3
đpcm        
yz zx x y 2 1 x 1 y 1 z 2
1 1 1 9
Ta cm:    (1) ta có
1 x 1 y 1 z 2
1 1 1 9 9
    
1  x 1  y 1  z (1  x )  (1  y )  (1  z ) 2
1
Từ đó suy ra (1) đúng, dấu đẳng thức xảy ra khi x  y  z 
3
x y z 3 3
Ta cm:    (2)
1 x 1 y 1 z 2
Thật vậy, xét hàm số f(x)  x (1  x) với 0 < x < 1

1  3x 1
Ta có f / ( x)  0 x
2 x 3
2 1
Suy ra 0  f ( x)  . Dấu “=” xảy ra  x 
3 3 3
x x x 3 3x y 3 3y z 3 3z
Vậy ta có:    tương tự  , 
1  x (1  x) x 2 2 1 y 2 1 z 2
x y z 3 3 3 3
Suy ra    ( x  y  z) 
1 x 1 y 1 z 2 2
1
Từ đó suy ra (2) đúng, dấu đẳng thức xảy ra kh x = y = z =
3
Từ đó suy ra đpcm dấu đẳng thức xảy ra khi a = b = c.
Bài 16:
Cho các số thực dương a, b, c thỏa mãn : 9(a 4  b 4  c 4 )  25(a 2  b 2  c 2 )  48  0
a2 b2 c2
Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức: P   
b  2c c  2a a  2b
Cách 1: gt  25(a 2  b 2  c 2 )  48  9(a 4  b 4  c 4 ) kết hợp với đăng thức

1
a 4  b 4  c 4  ( a 2  b 2  c 2 ) , từ đó suy ra:
3
16
25(a 2  b 2  c 2 )  48  3(a 2  b 2  c 2 )2  3  a 2  b 2  c 2 
3
Ta có 14 x  2  25 x 2  9 x 4 * , x  0,"  "  x  1 thật vậy
*  9 x 4  25 x2  14 x  2  0  ( x  1)2 (9 x 2  18 x  2)  0 luôn đúng. Vậy

14a  2  25a 2  9a 4

14b  2  25b  9b  14(a  b  c )  6  25  a  b  c   9  a  b  c   48
2 4 2 2 2 4 4 4
14c  2  25c 2  9c 4

 a  b  c  3 , dấu bằng  a  b  c  1
Áp dụng bất đẳng thức Cauchy-Schawrz ta được:
a2 b2 c2 (a  b  c ) 2 a  b  c
P     1
b  2c c  2a a  2b 3(a  b  c) 3
Dấu bằng  a  b  c  1. Vậy giá trị nhỏ nhất của P bằng 1  a  b  c  1
Bài 7: Cho 3 số dương a,b,c thỏa mãn a  b  c  3 .Tìm GTLN của
11b3  a3 11c3  b3 11a 3  c3

P  
ab  4b2 bc  4c 2 ca  4a 2
11b3  a 3
Ta sẽ chứng minh bất đẳng thức sau :  3b  a
ab  4b 2
11b3  a 3 3 3 11b3  a 3
Thật vậy :  3b  a  a  b  ab ( a  b ) (Đúng)   3b  a
ab  4b 2 ab  4b2
11b3  a 3 11c3  b3 11a 3  c 3
P    3b  a  3c  b  3a  c  2(a  b  c)  6
ab  4b 2 bc  4c 2 ca  4a 2
Bài 8: Cho ba số thực dương a, b, c và thỏa mãn điều kiện a 2  b 2  c 2  3 .Tìm giá trị nhỏ nhất
a 3  b3 b3  c3 c3  a 3
của biểu thức : S    .
a  2b b  2c c  2a
Bài giải:
x3  1 7 2 5
Trước tiên ta chứng minh BĐT :  x  ( x  0) *
x  2 18 18
*  18( x3  1)  x  27 x 2  5

2
luôn đúng với mọi x>0, d ấu “=” sảy ra khi x=1
  x  1 11x  8  0
a b c
Áp dụng (*) cho x lần lượt là ; ;
b c a
a 3  b 3 7 a 2 5b 2 b 3  c 3 7b 2 5c 2 c 3  a 3 7c 2 5a 2
  ;   ;   ;
a  2b 18 18 b  2c 18 18 c  2a 18 18
Từ các đảng thức trên suy ra S 

 
12 a 2  b 2  c 2
2
18
Vậy MinS =2 khi a=b=c=1
Bài 9 : Cho a, b, c là độ dài ba cạnh của một tam giác. Chứng minh rằng:
1 1 1 9  1 1 1 
    4   
a b c abc ab bc ca
Bài giải:
Không giảm tính tổng quát, giả sử a + b + c = 1.
 1
Vì a, b, c là ba cạnh của một tam giác nên a,b,c   0;  .
 2
Bài 10: Cho ba số thực dương a, b, c thỏa mãn a 2  b2  c 2  4 . Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu
3a 3b 3c
thức P  2 2
 2 2
 2 .
b c c a a  b2
Bài giải:
a 2  b2  c 2  4
Từ giả thiết   a, b, c   0; 2  và a 2  b 2  c 2  4  b 2  c 2  4  a 2 …
 a , b, c  0
Dođó
3a 3b 3c 3a 3b 3c 3a 2 3b 2 3c 2
P        
b 2  c 2 c 2  a 2 a 2  b 2 4  a 2 4  b 2 4  c 2 4a  a 3 4b  b 3 4 c  c 3
Vì a, b, c  0 .
Xét hàm số f  x   4 x  x 3 với x   0; 2  . Có
2 3
f '  x   4  3x 2  f '  x   0  x  , f (0)  0, f (2)  0 .
3
Ta có bảng biến thiên của hàm số f  x  trên  0; 2  là
3
2 3 2 3  2 3  16 3
f    4    
 3  3  3  9
16 3
Từ bảng biến thiên ta có 0  f ( x)  , x   0; 2  .
9
16 3 1 9 3x 2 9 3x 2
Tức 0  4 x  x 3      , x   0; 2  .
9 4 x  x 3 16 3 4 x  x 3 16 3
2 3
Dấu “=” khi x  .
3
Áp dụng ta có
3a 2 9 3a 2 9a 2 3b2 9 3b 2 9b2 3c 2 9 3c 2 9c 2
  ;   ;   , (a, b, c   0; 2 )
4a  a 3 16 3 16 4b  b3 16 3 16 4c  c3 16 3 16
Cộng theo vế 3 bất đẳng thức trên ta được
9a 2 9b2 9c 2 9 2 9
P     a  b2  c2   .
16 16 16 16 4
2 3
Và dấu “=” xảy ra  a  b  c  .
3
9 2 3
Vậy min P  đạt được, khi và chỉ khi a  b  c  .
4 3
Bài 11: Cho a, b, c là độ dài ba cạnh của một tam giác. Tìm giá trị lớn nhất của biểu thức
 3a  b 3b  c 3c  a 
P  (a  b  c) 2  2  2 .
 a  ab b  bc c  ca 
Bài giải:
Giả sử a  b  c  k  0 , đặt a  kx, b  ky, c  kz  x, y , z  0 và x  y  z  1 .
 k (3x  y ) k (3 y  z ) k (3 z  x)  3x  y 3y  z 3z  x
Khi đó P  k  2 2  2 2  2 2   2  2  2
 k ( x  xy ) k ( y  yz ) k ( z  zx)  x  xy y  yz z  zx
4 x  ( x  y ) 4 y  ( y  z ) 4 z  ( z  x) 4 1 4 1 4 1
        
x( x  y ) y( y  z) z ( z  x) x y x yz y zx z
4 1 4 1 4 1 5x 1 5 y 1 5z 1
         .
1  z x 1  x y 1  y z x  x2 y  y2 z  z 2
Do a, b, c là ba cạnh của một tam giác nên b  c  a  y  z  x  1  x  x
1  1  1
x , tức là x   0;  . Tương tự ta cũng có y, z   0;  .
2  2  2
5t  1  1
Ta sẽ chứng minh 2
 18t  3 (*) đúng với mọi t   0;  .
t t  2
5t  1 18t 3  21t 2  8t  1 (2t 1)(3t 1)2

Thật vậy: (*)   18t  3  0   0   0 (**)
t  t2 t t2 t (1  t )
 1  1
(**) hiển nhiên đúng với mọi t   0;  . Do đó (*) đúng với mọi t   0;  .
 2  2
Áp dụng (*) ta được P  18 x  3  18 y  3  18 z  3  18( x  y  z )  9  9
1
Dấu “=” xảy ra khi x  y  z   a  b  c.
3
Vậy P đạt giá trị lớn nhất bằng 9 khi a  b  c .
Bài 12: Cho các số thực dương a, b, c thỏa mãn: a 2  b 2  c 2  3 . Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu
1 1 1
thức: P  3  a  b  c   2    
a b c
Bài giải:
2 a2 9
Ta chứng minh 3a   
a 2 2
2
Với 0  a  3  a 3  6a 2  9a  4     a  1  a  4   0 (đúng)
2 b2 9 2 c2 9
Tương tự 3b    ;3c   
b 2 2 c 2 2
1 1 1 1 27
Vậy 3  a  b  c   2       a 2  b 2  c 2    15
a b c 2 2
Dấu "  " xảy ra khi a  b  c  1 .
Bài 13 : Cho ba số thực dương a, b, c và thỏa mãn điều kiện a 2  b 2  c 2  3 . Tìm giá trị nhỏ nhất
a 3  b3 b3  c 3 c 3  a 3
của biểu thức: S   
a  2b b  2c c  2a
Bài giải:
x3  1 7 2 5
Trước tiên ta phải chứng minh BĐT  x  ( x  0)(*)
x  2 18 18
(*)  18( x3  1)  ( x  2)(7 x 2  5)
luôn đúng với mọi x>0, dấu bằng xảy ra khi x=1
 ( x  1)2 (11x  8)  0
a b c
Áp dụng (*) cho x lần lượt là ; ;
b c a
a3  b3 7a 2 5b 2 b3  c3 7b 2 5c 2 c 3  a 3 7c 2 5a 2
  ;   ;  
a  2b 18 18 b  2c 18 18 c  2a 18 18
12(a 2  b 2  c 2 )
Từ các đẳng thức trên suy ra S  2
18
Vậy MinS  2 khi a  b  c  1
Bài 14: Với a, b, c là các số thực dương, nhỏ hơn và thỏa mãn a+b+c=3, chứng minh rằng
1 1 1
2
 2  2 3
a  3b  3c  5 b  3c  3a  5 c  3a  3b  5
Bài giải:
Bất đẳng thức đã cho tương đương với
1 1 1
   abc
a 2  3  3  a   5 b2  3  3  b   5 c  3  3  c   5
Bất đẳng thức đã cho được chứng minh khi ta có
1
2
a
a  4  3a 
4
Thật vậy, do a  nên bất đẳng thức trên tương đương với
3
1  a3  4  3a   3a 4  1  4a3
Từ a > 0 nên theo bất đẳng thức AM-GM ta nhận được
3a 4  1  a 4  a 4  a 4  1  4 4 a 4  a 4  a 4  4a 3
Dấu bằng xảy ra  a  1
Dấu bằng của bất đẳng thức xảy ra  a  b  c  1
a b
ĐẶT t 
b a
1 1 1 4
Bài 1: Cho các số thực dương a, b, c thỏa mãn    . Tìm GTNN của
a b c abc
 1 1 1
P   a 5  b5  c 5   5  5  5 
a b c 
LG:
1 1 1
Từ giả thiết ta có  a  b  c       4
a b c
a b ab c c a b 1 1
 4  3       3    2 ( a  b)   
b a  c a b b a a b
a b 1 1 a b
  2   2 1  0  t    7
b a a b b a
a 5  b5 5 1 1  a 5 b5
Biểu thức P  3   c  5   
c5 a b5  b5 a 5
5
 1 1  a b5
 3  2 ( a 5  b5 )  5  5   5

a b  b a5
a 5 b 5 a 5 b5
 3 2 2   
b5 c 5 b5 a 5
a b a 5 b5
Đặt t    7 thì ta có 5  5  t 5  3t 3  5t  15127t  7  P  15376
b a b a
73 5 73 5
Dấu “=” xảy ra khi a  bc
2 2
2 2 2
Bài 2 : Cho các số thực dương a, b, c thỏa mãn a  b  c  3 . Tìm GTLN của biểu thức :
ab bc a 3b 3  b 3c 3
P  
c2  3 a2  3 24a 3c 3
Ta có :
ab bc ab bc
 2  2  2
c  3 a  3 ( c  a )  (c  b ) ( a  b )  ( a 2  c 2 )
2 2 2 2 2
ab bc 1 a2 b2 b2 c2
   ( 2 2
 2 2
 2 2
 2 2
)
2 (c 2  a 2 )(c 2  b 2 ) 2 (a 2  b 2 )(a 2  c 2 ) 4 c  a c  b a  b a  c
1 b2 b2 1 b2 b2 1 b b 1 1 b b
 (1  2 2
 2 2
)  (1   )  (1   )  (  )
4 c b a b 4 2bc 2ab 4 2c 2 a 4 8 c a
( x  y)4 ( x  y )3
Lại có ( x3  y 3 )( x  y)  ( x 2  y 2 )2   x3  y 3 
4 4
3 3
a3b3  b3c3 (ab  bc)3 1  b b  1 1 b b  1  b b 
 3 3
 3 3
    P       
ac 4c a 4 c a  4 8  c a  96  c a 
1 t t3 5
Xét hàm số f (t )    với t  0  f (t ) max  f (2) 
4 8 96 12
5
Vậy Pmax   a  b  c 1
12
Bài 3: Giả sử x, y, z là các số thực dương thỏa mãn x 2  y 2  z 2  1 . Tìm giá trị lớn nhất của biểu thức
xy yz x3 y 3  y 3 z 3
P   .
1  z 2 1  x2 24 x 3 z 3
Bài giải:
Áp dụng bất đẳng thức Côsi ta có
xy yz xy yz
  2  2
2
1 z 1 x 2
 z  x    z  y   x  y    x2  z 2 
2 2 2 2
xy yz 1  x2 y2 y2 z2 
    2    
2 z 2
 x 2  z 2  y 2  2 x 2
 y 2  x 2  z 2  4  z  x2 z 2  y 2 x2  y 2 x2  z 2 
1 y2 y2  1  y2 y2  1  y y  1 1 y y 
 1  2 2
 2 2 
  1     1        
4 z  y x  y  4  2 yz 2 xy  4  2 z 2 x  4 8  z x 
1 3
Tiếp tục áp dụng bất đẳng thức Cô si, ta có x3 y 3  y 3 z 3   xy  yz  nên
4
3
3 3
x y y z 3 3

 xy  yz   1  y  y 3
 
z 3 x3 4 z 3 x3 4 z x 
3
1 1 y y  1  y y 
Suy ra P         
4 8  z x  96  x x 
y y
Đặt t  , khi đó t 0 và
x x
1 1 1
P   t3  t  .
96 8 4
1 1 1
Xét hàm số f  t    t 3  t  với t  0
96 8 4
1 1
Ta có f '  t    t 2  ; f '  t   0  t  2 , vì
32 8
t 0
Suy ra bảng biến thiên:
5
Dựa vào bảng biến thiên ta có P  , dấu đẳng thức xảy ra khi và chỉ khi t = 2 hay
12
1 5 1
x yz . Vậy giá trị lớn nhất của P là , đạt được khi x  y  z 
3 12 3
Bài 4: Giả sử x, y, z là các số thực dương thỏa mãn x  z  2 y và x 2  y 2  z 2  1 . Tìm giá trị lớn
xy yz 1 1
nhất của biểu thức P  2
 2
 y3  3  3  .
1 z 1 x x z 
Bài giải:
Từ giả thuyết ta có xz  y .
( a  b) 2 a 2 b 2
Chú ý rằng, với mọi x, y > 0 và mọi a, b ta có   . (1)
x y x y
Thật vậy, (1) tương đương với (ay  bx)2  0 .
xy yz 3 1 1  ( x  y )2 ( y  z )2 1 1
Khi đó P  2
 2
 y  3  3 
 2
 2
 y3  3  3 
1 z 1 x  x z  4(1  z ) 4(1  x ) x z 
( x  y)2 ( y  z)2  1 1
 2 2 2 2
 2 2 2 2
 y3  3  3 
4( x  z  y  z ) 4( x  y  x  z ) x z 
1  x2 y2  1  y2 z2   1 1
  2 2 2 2  2 2
 2 2 
 y3  3  3 
4 x  z y z  4 x  y x z  x z 
1 1  y2 y 2   y3 y3 
=   2     
4 4  y  z 2 x 2  y 2   x3 z 3 
2
1 1  y y   y y   y y  y2 
             3 
4 8  z x   z x    z x  xz 
3 2
1 1 y y   y y   y y y
         3   
4 8 z x   z x   z x  xz
3 2 3
1 1 y y   y y   y y 1 y y 1 y y 1  y y 1
         3    .              .
4 8 z x   z x   z x  4 z x  4 z x  8  z x  4
y y y2 1 1 1
Đặt t   , t2  2 . Khi đó P   t 3  t 2  .
z x xz 4 8 4
1 1 1 3 1
Xét hàm số f (t)   t 3  t 2  với t  2 . Ta có f '(t)   t 2  t  0 với mọi t  2 .
4 8 4 4 8
3
Suy ra max f (t)  f (2)   .
[2;  ) 2
3 1
Suy ra P   , dấu đẳng thức xảy ra khi x  y  z  .
2 3
3 1
Vậy giá trị lớn nhất của P là  đạt được khi x  y  z  .
2 3
Dạng khác , tuy nhiên giả thiết giống bài 1
Bài 5 : <thầy Trần Quốc Luật> cho các số thực dương a,b,c sao cho
1 1 1 3 4
( a  b  c)      10 .Tìm giá trị lớn nhất của: P=  3 3 3
a b c ab  bc  ca a  b  c
Lời giải:
Chú ý từ giả thiết ta có:
7(a  b  c)(ab  bc  ca)
(a  b  c)(ab  bc  ca)  10abc  ab(a  b)  bc(b  c)  ca(c  a)  7abc 
10
Không mất nh tổng quát giả sử a  b  c ta có :

1 1 1 1 4 
10  ( a  b  c)      ( a  b  c)   
a b c  a bc
 10a(b  c)  (a  b  c)(4a  b  c)  (a  b  c)(4a  b  c)  0  a  b  c từ đây suy ra:
(a  b  c)(b  c  a)(c a  b)  0  ab(a  b)  bc(b  c)  ca(c  a)  a3  b3  c3  2abc (*)
 4  ab(a  b)  bc(b c)  ca(c a)  abc  (a  b  c)3
16(a  b  c )(ab  bc  ca ) 5(a  b  c) 2

  (a  b  c)3  ab  bc  ca 
5 16
(a  b  c)(ab  bc  ca ) 5(a  b  c )3
Mặt khác ta có (*)  a 3  b3  c3  5abc  
2 32
48 128 1
Từ các đánh giá trên ta có P  2
 3
 ( dễ dàng chứng minh)
5(a  b  c) 5(a  b  c) 5
1
Max P  .khi : (a, b, c)  (2;1;1) và hoán vị
5
Bài 6:<thi thử Hà Tĩnh > cho các số thực dương x,y,z sao cho
1 1 1 16 ( x  y )( y  z )( z  x)
   m giá trị lớn nhất của : P 
x y z x yz xyz
Lời giải :
Bài này nh cả cách của mình thì có khoảng 7 lời giải nhưng có 4 lời giải có vẻ na ná giống nhau vì
thế xin chỉ nêu các cách điển hình :
chú ý các đẳng thức sau:
1 1 1  x y z   x y z 
16  ( x  y  z )                3 và :
x y z  y z x  z x y
( x  y )( y  z )( z  x) ( x 2 z  y 2 x  z 2 y )  (x 2 y  y 2 z  z 2 x)  x y z   x y z 
P         
xyz xyz  y z x  z x y
x y z x y z
Bây giờ đặt A      ; B     thì A+B=13 và cần m max của P=A-B
 y z x  z x y
1 1 1  1 1 1 
Áp dụng BĐT am-gm : 162   x 2  y 2  z 2  2( xy  yz  zx)   2  2  2  2     
x y z  xy yz zx  
 1 1 1  1 1 1
 4 2(xy  yz  zx)( x 2  y 2  z 2 ).2      2  2  2 
 xy yz zx   x y z 
 1 1 1  1 1 1  1 1 1
 8 ( x 2  y 2  z 2 )  2  2  2  .( x  y  z )      32 ( x 2  y 2  z 2 )  2  2  2 
x y z  x y z x y z 
 1 1 1  x2 y 2 z 2   x2 y 2 z 2 
( x 2  y 2  z 2 )  2  2  2   64   2  2  2    2  2  2   61
x y z  y z x  z x y 
 A2  2 B  B 2  2 A  61  ( A  B )2  2 AB  2( A  B)  61  AB  41 ta có :
P 2  ( A  B ) 2  ( A  B ) 2  4 AB  169  4.41  5  P  5 đẳng thức có thể xẩy ra khi :
 x 2  y 2  z 2  2( xy  yz  zx)  z  x y
 2 2 2 2 2 2

 x y  y z  z x  2 xyz ( x  y  z ) chẳng hạn như  yz  x ( y  z )
 ( x  y )( y  z )( z  x)  0  z yx
 
Có biến bằng 0
Bài 1:
Cho các số thực x ; y ; z không âm sao cho không có hai số nào đồng thời bằng 0. Tìm giá trị nhỏ
nhất của biểu thức.
 1 1 1 
P  ( xy  yz  zx)  2 2
 2 2
 2 
x y y z z  x2 
Giả sử z = min(x;y;z)
 z  z
Khi đó ta có: x  y  2 z  xy  yz  zx   x   y  
 2  2
Mặt khác ta có:
1 1 1 1
2 2
 2
; 2 2
 2
y z  z x z  z
 y    x  
 2  2
 
 
 z  z  1 1 
 P   x   y   2 2
 2 2
 2  2   z  z  z  z 
 x     y   y  x  
 2  2  2  2 
z z
Đặt a  x  ; b  y  (a > 0, b > 0 theo gt cho)
2 2
 a 
 
 1
Ta có : P  ab  2
1 1  
 2  2 b  a  1
2 2
a b a b   a   b a
    1 b
 b  
a
Đặt t  (t > 0) ta khảo sát hàm số:
b
t 1
f (t )  2
 t  ( với t > 0)
t 1 t
t 2  1  2t 2 1 (t 2  1) (t 2  1)
f / (t )  2
1  
t 2
 1 t 2 (t 2  1) 2 t2
1 1 
 (t 2  1)  2  2   0  t  1(t  0)
t (t  1) 
Bài 2: Cho a; b; c là các số thực không âm đôi một khác nhau. Tìm Min
2 2 2  1 1 1 
P   a  b    b  c    c  a      
   ( a  b) 2
(b  c) 2
(c  a ) 2 
BL:
Giả sử c  min( a; b; c )  a  c  a; b  c  b
 1 1 1
 P  (a  b) 2  a 2  b2   2
 2  2
 ( a  b) a b 
2(a 2  b 2  ab) 2(a 2  ab  b 2 ) 2(a 2  ab  b 2 )

  
a 2  2ab  b 2 a2 b2
a b 
 b  a  1  a b 2  a b   t 1 2  x2 ( y  z) a b
 2           f (t )  2   t  t  với P  t  2
a b
   2  b a   b a  t  2  yz b a
 b a 
3 5  33
f / (t )  2
 2t  1  0  t 
(t  2) 4
59  11 33
Lập bảng biến thiên ta có ngay m in f(t)=
8
59  11 33
P . Dấu đẳng thức xảy ra  c = 0
4
a b 5  33
  và các hoán vị của chúng.
b a 4
Bài 3 : Cho a,b,c không âm , tìm min của 2a 2  b 2  c 2 abc

P 2 2 2 2
 2 abc
(a  b )(a  c ) (a  b)c
Ta có: 2a 2  b 2  c 2 abc
P 2 2 2 2
 2 abc
(a  b )(a  c ) (a  b)c
1 1 1 1
 2 2
 2 2
  2 abc
a b a c ab c
2
a 
Vì 0  a  b  c nên a 2  b 2  ab  b 2    b  . Dấu bằng xảy ra khi a = 0
 2 
2
2 a 2
Tương tự: a  c    c  . Dấu bằng xảy ra khi a = 0
2 
1 1 1 1
Nên : P  2
 2
   2 a  b  c dấu bằng xảy ra khi a = 0
a  a  ab c
  b   c
2  2 
Áp dụng các bất đẳng thức : với x > 0, y > 0 ta có:
1 1 8
 2
 2  dấu bằng xảy ra khi x = y. ( phải chứng minh)
x y ( x  y)2
1 1 4
   dấu bằng xảy ra khi x = y.
x y x y
8 4
Ta có: P  2
 2 abc
(a  b  c ) abc
Đặt t  2 a  b  c với t > 0

8 4
Xét hàm số f (t )    2t với t > 0
t4 t2
32 8 2t 5  8t 2  32
Ta có: f / (t )     2 
t5 t3 t5
f / (t )  0  2t 5  8t 2  32  0  2(t  2)(t 4  2t 2  4t  8)  0  t  2
Bài 4:Cho các số thực không âm a, b, c thỏa mãn 1  2a 2  1  2b 2  1  2c 2  5
Chứng minh rằng: 4 2a3  b6  c6  64
Áp dụng (1) ta có 5  1  2a 2  1  2b 2  1  2c 2  1  1  2a 2  2b 2  1  2c 2
 2  1  2a 2  2b 2  2c 2
Suy ra a 2  b 2  c 2  4 hay b 2  c 2  4  a 2 (2)
Khi đó 4 2a 3  b 6  c 6  4 2a 3  (b 2  c 2 )3
Từ (2) và do a, b, c không âm ta có 0  a  2
Xét hàm số f ( a )  4 2a 3  (4  a 2 )3 trên [0;2]. Ta có:
f / ( a )  12 2a 2  6a (4  a 2 ) 2  6a ( a  2)[a (6  a 2 )  2(8  a 2 )]
Với a  [0; 2], f / ( a )  0  a  0; a  2
Có f(0) = 64 ; f ( 2)  24; f (2)  32 2  f ( a )  64; với a  [0; 2]
Vậy 4 2a3  b6  c 6  64 . Dấu đẳng thức xảy ra khi a = b = 0, c = 2 hoặc a = c = 0 , b = 2.
Bài 5 :Với các số thực: 0  a, b, c  2 thỏa mãn a + b + c = 3.
Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức P  1  a  1  b  1  c
Ta chứng minh : 1  a  1  b  1  1  a  b (*) . Thật vậy:
(*)  1  a  1  b  2 (1  a)(1  b)  1  1  a  b  2 1  a  b
 (1  a )(1  b)  1  a  b  ab  0 (luôn đúng)
Vì vai trò của a,b,c như nhau nên không mất tính tổng quát giả sử a  b  c
Suy ra : 1  c  2 . Theo (*) ta có: P  1  1  a  b  1  c  1  4  c  1  c
Xét hàm: f (c)  1  4  c  1  c ;1  c  2

1 1 3
Ta có f / (c)    ; f / (c )  0  c 
2 4c 2 1 c 2
3
Ta có: f (1)  f (2)  1  2  3; f    1  10 . Vậy : P  1  2  3
2
Vậy GTNN của P là: 1  2  3

Bài 6 :
Cho x, y, z là các số không âm thỏa mãn xy + yz + xz = 1. Tìm min của
1 1 1 5
P 2 2
 2 2
 2 2
 ( x  1)( y  1)( z  1)
x y y z z x 2
Dự đoán 1 biến bằng 0

z z
Giả sử z  min  x, y, z . Đặt x   u  0, y   v  0 khi đó ta có:
2 2
2 2
 z  z
x2  z 2   x    u 2 , y 2  z 2   y    v2
 2   2  1 1 1 1 1 1
2 2 2 2
 2 2
 2 2
 2 2
 2  2
 z  z x y y z z x u v u v
x2  y2   x     y    u 2  v2
 2  2
1 1 1 1 1 1 1  3 1 1 
2 2
 2  2  2 2
  2  2   2  2 
u v u v u v 4u v  4u v 
1 1 6 4 6 10
2 2
  2
 2
 2

u v 2uv (u  v) (u  v) (u  v) ( x  y  z )2
( x  1)( y  1)( z  1)  xyz  ( xy  yz  zx )  ( x  y  z )  1
 xyz  x  y  z  2  x  y  z  2
10 5
P 2
 ( x  y  z)  5
( x  y  z) 2
Các BĐT phụ đã dùng

1 1 1  1 1 1 8 1 1 4
 2  2  , 2
 2  ,  
4u v  2uv a b ( a  b) 2 a b ab
Bài 7 :
Cho các số thực không âm a, y, z biết x = min{x,y,z}. tìm GTLN của biểu thức:
32( x  yz )2 2
P 2
  x y z 
x  x y z   4  ( y  xz )( z  xy )  1
Ta có các đánh giá sau:
*) ( y  zx )( z  xy )  ( x  yz )2  yz  z zx  y xy  x yz  x 2  2 x yz  yz
 x( z z  y y  xyz  x x )  0 (đúng với x = min{x;y;z})
*) ( x  y  z ) 2  4( x  yz )
 x  y  z  2 xy  2 yz  2 zx  4( x  yz )
 ( y  z ) 2  x (2 y  2 z  3 x )  0 (đúng với x = min{x;y;z})
*) x( x  y  z ) 2  0
32( x  yz ) 2 8( x  yz )2
Nên : P   4( x  yz )   4( x  yz )
4( x  yz ) 2  4 (x  yz ) 2  1
Đặt x  yz  t (t  0) . Ta có:
8t 2 16t
f (t )  2
 4t. f / (t )  2 2
 4  0  (t  1)(t 3  t 2  3t  1)  0
t 1 (t  1)
Phương trình có nghiệm t = 1 và nghiệm lượng giác a
Với t  1 thì f / (t )  0 . Hàm đồng biến nên ta chỉ xét P trong khoảng [0;1]
Ta tính f (0). f (1). f ( a ) và có f (0)  f (1)  0  f ( a )
x  y  z  0
Nên MaxP  Maxf (t )  f (0)  f (1)  0 .. dấu “=” xảy ra khi 
 x  0; y  z  1
Bài 8 :
(Chuyên Vinh lần 2) Cho các số thực không âm x, y , z thỏa mãn x  y  z  4
Tìm GTLN : P  x3  y 3  z 3  8( xy 2  yz 2  zx 2 )
Lời giải:
Giả sử y là số nằm giữa x và z
 x( x  y )( y  z )  0  x 2 y  xyz  xy 2  x 2 z
 x 2 y  2 xyz  z 2 y  xy 2  x 2 z  z 2 y  xyz  xy 2  yz 2  zx 2
 P  x 3  y 3  z 3  8 y ( x  z ) 2 . Lại có x 3  z 3  ( x  z )3  (4  y )3 ( do z  0 )
 P  (4  y )3  y 3  8 y (4  y ) 2  f ( y )  f (1)  100
 Pmax  100 tại ( x, y, z )  (3,1,0)
Bài 9 :
Cho các số thực x, y thỏa mãn ( x 2  y 2  1) 2  3 x 2 y 2  4 x 2  5 y 2  1  0
x 2  2 y 2  3x 2 y 2
Tìm GTNN,GTLN của P 
x2  y2  1
x 2  2 y 2  3x 2 y 2 y 2  3x2 y 2  1
GTNN : P   1 
x2  y2  1 x2  y 2  1
2 2 2 2 2 2
Từ điều kiện  y  3 x y  1  ( x  y  1)  0  P  1
 x2  y 2  1 x  0
Vậy Pmin  1   2 2 2
 2
 y  3x y  1  0 y 1
x 2  2 y 2  3x 2 y 2 4 1 2 y 2  x 2  4  9 x 2 y 2
GTLN : P    .
x2  y 2  1 3 3 x2  y2  1
2 y 2  x2  4  9x2 y2 13 1
Ta có :  ( x 2  y 2  1) 2  ( x 2  y 2 ) 
3 3 3
13 2 1 4
Với y 2  2  x 2  y 2  2  ( x 2  y 2  1)2  ( x  y2 )   0  P  (Vô lí với
3 3 3
Pmin  1 )
x 2  2 y 2  3x 2 y 2 4 1 2 y 2  x 2  4  9 x 2 y 2 4 1 2 y 2  4 4
 y2  2  P    .   . 2 
x2  y 2  1 3 3 x2  y2  1 3 3 y 1 3
4 x  0
Vậy Pmax   2
3 y  2
Bài 10 :Cho các số thực không âm x, y, z thỏa mãn x  y  z  3
Tìm GTLN của biểu thức : P  ( x 2  xy  y 2 )( y 2  yz  z 2 )( z 2  xz  x 2 )

Giả sử 3  x  y  z  0
 z ( z  x)  0  z 2  zx  x 2  x 2
  2 2 2
 z ( z  y )  0  z  zy  y  y
 P  x 2 y 2 ( x 2  xy  y 2 )  x 2 y 2 ( x  y ) 2  3 x3 y 3  9 x 2 y 2  3x 3 y 3
( Do x  y  3  z  3 )
 9
Xét hàm số f (t )  9t 2  3t 3 với t  0;   f (t ) max  f (2)  12
4  
Vậy Pmax  12 tại ( x; y; z )  (2;1;0)
Bài 11 :
Cho các số thực x, y thỏa mãn ( x 2  y 2  1) 2  3 x 2 y 2  4 x 2  5 y 2  1  0
x 2  2 y 2  3x 2 y 2
Tìm GTNN,GTLN của P
x2  y 2  1
x 2  2 y 2  3x 2 y 2 y 2  3x2 y 2  1
GTNN : P   1 
x2  y2  1 x2  y 2  1
2 2 2 2 2 2
Từ điều kiện  y  3 x y  1  ( x  y  1)  0  P  1
 x2  y 2  1 x  0
Vậy Pmin  1   2 2 2
  2
 y  3x y  1  0 y 1
x 2  2 y 2  3x 2 y 2 4 1 2 y 2  x 2  4  9 x 2 y 2
GTLN : P    .
x2  y 2  1 3 3 x2  y2  1
2 y 2  x2  4  9x2 y2 13 1
Ta có :  ( x 2  y 2  1) 2  ( x 2  y 2 ) 
3 3 3
13 2 1 4
Với y 2  2  x 2  y 2  2  ( x 2  y 2  1)2  ( x  y2 )   0  P  (Vô lí với
3 3 3
Pmin  1 )
x2  2 y 2  3x2 y 2 4 1 2 y 2  x2  4  9 x2 y 2 4 1 2 y 2  4 4
 y2  2  P    .   . 2 
x2  y2  1 3 3 x2  y2  1 3 3 y 1 3
4 x  0
Vậy Pmax   2
3 y  2
Bài 12 :
Cho các số thực không âm x, y, z thỏa mãn x  y  z  3
2 2 2 2 2 2
Tìm GTLN của biểu thức : P  ( x  xy  y )( y  yz  z )( z  xz  x )
Giả sử 3  x  y  z  0
 z ( z  x)  0  z 2  zx  x 2  x 2
  2 2 2
 z ( z  y )  0  z  zy  y  y
 P  x 2 y 2 ( x 2  xy  y 2 )  x 2 y 2 ( x  y )2  3 x3 y 3  9 x 2 y 2  3 x3 y 3
( Do x  y  3  z  3 )
2 3  9
Xét hàm số f (t )  9t  3t với t  0;   f (t ) max  f (2)  12
4  
Vậy Pmax  12 tại ( x; y; z )  (2;1;0)
Câu 13: Cho các số thực không âm x, y, z thỏa mãn x  y  z  1 . Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu
thức P  3 x 2 y 2  y 2 z 2  z 2 x 2  xy  yz  zx   2 x 2  y 2  z 2
Giải
2 2 2
- Áp dụng bất đẳng thức a  b  c  ab  bc  ca
2
 3 x y z  2 2 2
   x  y  z
2
Khi đó: P3

 xy  yz  zx   3 xy  yz  zx   2 1  2  xy  yz  zx 
3
2
 P   xy  yz  zx   3 xy  yz  zx   2 1  2  xy  yz  zx 
- Đặt t  xy  yz  zx t  0
Do x 2  y 2  z 2  xy  yz  xz
2
Nên 1   x  y  z   3 xy  yz  xz   3t
1 1
 t  0t 
3 3
2
Xét hàm f  t   t  3t  2 1  2t
2 1  1
 f '  t   2t  3  0  0  t   f  t  đồng biến trên  0, 3 
1  2t 3
BBT
1
t 0
3
f’(t) +
10  6 3
f(t) 9
2
f  t min  2  Pmin  2 khi t=0

  x, y, z   1,0,0  ,  0,1,0  ,  0,0,1
Câu 14 : Cho hai số thực dương x, y thỏa mãn 4 x  8 y  3 6

  1 . Tìm giá trị lớn nhất của biểu
3
thức: P
 x  2 y  2 2
5 x  y   5 x  y   3
2 2
Giải
- Áp dụng bất đẳng thức phụ: a3  b3  ab  a  b  , ta được
x 3  8 y 6  2xy 2  x  2 y 2 
3
 4  x3  8 y 6    x  2 y 2 
3
 1   x  2 y2   1  x  2 y2 (Do 4  x3  8 y 6   1)
3 3

Do đó: x  2 y  2
2
  1  2   27 (1)
 2
- Lại có: 5 x  y
2
  5 x  y   3  52  x  y  2
 5 x  y   3
5 2 1
=  x  y   2  x  y   1  (2)
2   2
 x  2 y2
27  1
(1), (2)  P   54 Dấu “=” xảy ra khi  x  y  1  x y
1 2

  
3 6
2 4 x  8 y  1
1
Vậy Max P = 54 khi x  y 
2
Vậy Max P = 2 khi (x, y, z) = (1, 0, 0); (0, 1, 0) ; (0, 0, 1)
Bài 15: Cho các số không âm a,b,c và b0 ; a 2  b  b  2c  4 b . m
a b c
max P  
b  c a b  2b
Lời giải
c a x y
đặt y  ;x  ta có GT  x 2  1  1  2 y  4 và cần m max P  
b b y 1 x  2
chú ý 4  x 2  1  1  2 y  x 2  1  1  x  2 2 và tương tự y  4 lúc này ta có
x y x  2 2 y (4 2  y  1  2 2 x )
 2 2   0 P2 2.
y 1 x  2 y 1 ( x  2)( y  1)
max P  2 2 khi ( x, y )  (2 2;0)
Bài 16 :Cho các số không âm x,y,z sao cho ( x  y )2  ( y  z )2  ( z  x) 2  6 m max của
( x  y  z ) 2 ( xy  yz  zx) 2
P=  .
6 z 24
3( x  y ) 2 2 z 2 (3x  3 y  2 z )2
Giải: ta có 6  ( x  y )2  2 z ( x  y  z )  x 2  y 2   2 z (x  y )  
2 3 6
 3 x  3 y  2 z  6  3( x  y  z )  z  6 từ đó suy ra
( x  y  z ) ( xy  yz  zx) 2 ( x  y  z ) 2 1 ( xy  yz  zx) 2 15 ( xy  yz  zx  1)2 15

P       
3 24 12 3 24 24 24 24
maxP=15/24 khi(x,y,z)=(1,1,0)
Bài 17:Cho các số thực không âm a,b,c sao cho a+b+c=2 m giá trị lớn nhất của
P  (a 2  ab  b 2 )(b 2  bc  c 2 )(c 2  ca  a 2 )
Lời giải:Không mất nh tổng giả sử a  b  c . thế thì :

c(a  c)  c c(b  c)  c
a 2  ac  c 2  a 2  ac   (a  c)  a   và b 2  bc  c 2  b 2  bc   (b  c)  b  
2  2 2  2
c c
=>P=  (a 2
 ab  b 2 )  ( a  c)(b  c)(a 2  ab  b 2 )(a  )(b  )  (a  c)(b  c)(a 2  ab  b2 )
a ,b , c 2 2
3(a  b  c) 2 3c 2  (a  b) 2
Lưu ý 3(a  c)(b  c)  (a 2  ab  b 2 )   ta có:
2 2
2 2
4.3(a  c)(b  c).(a 2  ab  b 2 )  3(a  c)(b  c)  (a 2  ab  b2 )   3c(a  b)  3c 2  (a  b) 
2
 3c 2  ( a  b) 2  2 2 2
= 6    3c  ( a  b)  3c( a  b) 
 2 
2
3 3c 2  (a  b) 2 
 36  6(1  c)  3c  (a  b)   9c (a  b) 
2 2 2 2 2
4
 36  18c 2 (1  c)2  9c 2 (2  c )2  36  9c 2 (2  c 2 )  36 .từ đó P  3 dấu= khi(a,b,c)=(1,1,0) và hoán vị
Bài 18 :Cho các số x, y, z   0; 2 không đồng thời bằng 0. Tìm GTNN của :
96
P  x 2  y 2  z 2  6( xy  yz  zx) 
3 x  y3  2 z
3 3
Lời giải
Chú ý 3 3 x 3  y 3  2 z  3( x  y )  2 z  3( x  y  z ) từ đây ta có
32
P  ( x  y  z )2  4( xy  yz  zx) 
x y z
32
(*)nếu x  y  z  2 dễ có P  ( x  y  z )2   20
x yz
(*) nếu x  y  z  2 từ xyz  (2  x)(2  y )(2  z )  0  xy  yz  zx  2( x  y  z )  4 từ đó :
32
P  ( x  y  z )2  8( x  y  z )   16  4  32  16  20 minP=20 chẳng hạn x=2;y=z=0
x yz
Bài 19 cho các số thực không âm x, y, z   0, 2 và x  y  z  3 m giá trị nhỏ nhất của
1 1 1
P  2  2  xy  yz  zx
x  y  2 y  z  2 z  x2  2
2 2 2
Lời giải:
Không mất tổng quát giả sử x  y  z suy ra 2  x  1 và y  z  1  xy  0 ta có
1 1 1 1
 2 ; 2  mặt khác
x  y  2 x  ( y  z)  2 y  z  2 ( y  z)2  2
2 2 2 2
yz z2 z2
xy  yz  zx  x( y  z )    2 2 2
nên:
xy  yz  zx  x( y  z ) 2 3 ( x  2)( x  z  2)
1 1 z2 1
xy  yz  zx  2 2
 x ( y  z )  2 2
 2 2 2
 x( y  z )  2
x z 2 x  z  2 (x  2)( x  z  2) x 2
thay y  z  3  x và kết hợp các đánh giá trên ta quy về
1 1 1
P  f ( x)  2
 2  2  x(3  x) với x  1; 2 chú ý rằng
x  2 2 x  6 x  11 x  6 x  11
1 1 1
2
  mặt khác ta cũng có đánh giá
2 x  6 x  11 2( x  1)( x  2)  7 7
 1 1  1 1  ( x  1)(2  x)(x 2  3 x  2) ( x  1)(x  2)(x  1) ( x  1)(x  2)

 2   2    
 x  2 6   x  6 x  11 3  2( x 2  2)(x 2  6 x  11) 9 3
( x  1)(2  x) ( x  1)(2  x) ( x  1)(2  x)
x(3  x)  2    từ đây ta có
x(3  x)  2 3 3 3

2 2
1 1 ( x  1)(x  2) ( x  1)(2  x) 2 2  1
P    2  dấu =khi ( x, y, z )  (2,1, 0) và hoán vị
6 3 3 3 2
Bài 20 : cho các số thực a  c  b  0 thỏa mãn a  c  2b  1 m giá trị lớn nhất của :
a 2b a b
P 2     cb 4 <thầy Đinh Công Diêu>
(a  b  1)  4(2ab  ac)  b a 
Lời giải:
Thay a  c  2b  1 ta có các đánh giá:
(a  b  1) 2  4(2ab  ac)  (2a  c  b)2  4(2ab  ac)  (b  c )2  4a (a  b)  4a (a  b)
a(a 2  b2 ) 4a  5c  9b a(a 2  b2 ) 4a  5c  9b
P 2
  
(a  b  1)  4(2ab  ac) a  c  2b 4a ( a  b) a  c  2b
1 ab a b  1  a  b ab  5
  5    1 5   ( Cauchy-schwart)
2 a  c  2b a  c  2b  4  a  c  2b a  c  2b  2
5
Vậy max P  khi (a, b, c)  (2,1,1)
2
Bài 21:cho các số thực x, y, z   0; 2 và 0  x  y z  4 m giá trị nhỏ nhất của:
12( x  y )  4 xyz 72
P  4
(3  x)(3  y ) x  2 y  4z2  8
3
Lời giải:
72 72 3( x3  y 3 )
  3 
x 4  2 y 3  4 z 2  8 2( x3  y 3 )  24 x3  y 3  12
12( x  y )  4 xyz 12( x  y )  2( x  y )2 4( x  y )

Ngoài ra   . từ đó suy ra:
(3  x)(3  y ) 3(3  x) 3(3  x)
3( x3  y 3 ) 4( x  y )
P  3 3   G .trong G thì x và y đối xứng ta giả sử x  y thế thì
x  y 3  12 3(3  x )
3x 2 ( x  y ) 4( x  y )
P  3 
12 3(3  x)
3x 2 ( x  y ) 4( x  y ) 4( x  y ) x  y
x 2 (3  x)  4  ( x  2) 2 ( x  1)  4  3    3  3
12 3(3  x) 3(3  x) 3  x
 P  3.min  3.khi ( x, y, z )  (0,0, 2)
Bài 22: cho các số không âm x, y, z và xy  yz  zx  0 chứng minh rằng :
Lời giải:
không mất tổng quát giả sử z thế thì: y 2  z ( y  z )  x 2  z ( x  z )  x  y
x y x  y  2z
mà dễ thấy: x 2  xy  y 2  và x 2  y 2  z 2  xy  yz  zx  từ
2 2
z( x  y  z)
đó: x 2  xy  y 2  x 2  y 2  z 2  xy  yz  zx 
x  xy  y  x 2  y 2  z 2  xy  yz  zx
2 2
z( x  y  z)
  z từ đó ta có ĐPCM dấu = khi x  y  z hoặc 1 trong 3 biến bằng 0
x  y x  y  2z

2 2
2 2 2
Bài 23: Cho các số thực a, b, c thỏa mãn : ( a  1)  (b  2)  (c  3)  9 .
Tìm GTNN của biểu thức : P  (a  3) 2  (b  6) 2  (c  7) 2  2 ( a  3) 2  (b  6) 2  (c  5) 2
Lời giải:
Có :
14  (a  1) 2  1  (b  2) 2  (c  3) 2  4  2 a  1  (b  2) 2  4 c  3  (b  2) 2  2(1  a )  4(3  c )
 8(a  1)  16(c  3)  4(b  2)2  56 (1)

Mặt khác ta có :
(a  3) 2  (b  6) 2  (c  7) 2  ( a  3) 2  (b  6) 2  (c  5) 2
 (3  a  a  3) 2  4(b  6) 2  (7  c  c  5) 2  4(b  6) 2  180

Và :
( a  3) 2  (b  6) 2  (c  5) 2  (a  1) 2  8( a  1)  16  (b  6) 2  (c  3) 2  16(c  3)  64
 (b  6) 2  9  (b  2) 2  4(b  2) 2  80  56  4b 2  24b  81
 P  4(b  6) 2  180  4b 2  24b  81
Xét hàm số f (b)  4(b  6) 2  180  4b 2  24b  81  f (b)  f (4)  21
Vậy Pmin  21  ( a; b; c )  (0;4;1)
Bài 24 :cho a,b,c là các số thực thỏa mãn 0  a  b  1  c và 2b 2  c 2  a 2  4(2a  b  c)  18

13
Tìm giá trị lớn nhất của biểu thức: P  a 2 c  c 2b  b 2 a 
2a  5b  6  b  3 4bc 
Lời giải:
Ta có a 2 c  c 2b  b 2 a  b(a  c)2  a (b  c)(b  a )  abc  0  a 2 c  c 2b  b 2 a  b( a  c)2
4(a  b  c)3
Mặt khác b( a  c) 2  (am  gm) cũng theo BĐT am-gm:
27
2a  5b  6 b  6 3 4bc  2a  5b  3(b  1)  2  2  2b  c   2(a  b  c)  7 từ giả thiết ta có :
24  a 2  2(b 2  1)   c 2  4   4(2a  b  c)  4 b  4 c 4(2a  b  c )  a  b  c  3 ta có
4(a  b  c)3 13 4.27 13

P     3 .Vậy Max P=3 khi (a, b, c)  (0,1, 2)
27 2(a  b  c)  7 27 2.3  7
 x   0;1 ; y, z   0;1
Bài 25 cho các số thực 
 x  min( x, y, z )
Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức:
x  z  3 xz x  y  3 xy 2x  4 y  1 1 
P 2
    
y 2 2 x yz  x3  y 2 x  2 y 3 2 x 2
y  x 2
z  2 z 2
y 
x  z xz  z  
Lời giải:
Hình thức cồng kềnh nhưng bài này xử lí khá nhàn:chú ý là:
1 1 4
 
2  x  y x  2 y  2x2 y  x2 z  2z2 y 
3 2 3 2 2 2 3 2 3
x  y x  2y 2x y  x z  2z y
4 4 4
  
2  x  2 y   x 2  y 2  z 2   xz ( x  z ) 2  x  2 y   x2  y 2  z 2  2  x  2 y  x  y  z 
2
Mặt khác x 2  z xz  z 2   x  z   z (2 x  z )  z xz  z 2  3xz  0 :đúng nên
x  z  3xz x  y  3xy 4 x  z xy  yz 4 ( x  y  2)2

P       44
y2 zx x yz 1 zx x yz 4
Min P=4 khi x  0 và y  z  1
Bài 26: Giả sử x, y, z là các số thực không âm thỏa mãn: 0  ( x  y )2  ( y  z )2  ( z  x)2  2 .

3
Tìm giá trị lớn nhất của biểu thức P  4 x  4 y  4 z  ln(x 4  y 4  z 4 )  ( x  y  z ) 4 .
4
Bài giải:
Chứng minh bất đẳng phụ sau 4t  3t  1, t  [0;1]
Xét hàm số f (t )  4t  3t  1, t  [0;1] .
 3 
Ta có: f '(t )  4t .ln 4  3 , f '(t )  0  t  log 4    (0;1) .
 ln 4 
Suy ra 4t  3t  1, t  [0;1]
Ta có: 0  ( x  y ) 2  ( y  z )2  (z  x) 2  2  0  x 2  y 2  z 2  2 xy  2 yz  zx  1
Suy ra: x, y, z  [0;1] . Dấu “=” xảy ra khi (x;y;z) = (1;0;0) hoặc các hoán vị.
Và 2( x 2  y 2  z 2 )  2( x 2  y 2  z 2 )  2( xy  yz  zx)  2  x 2  y 2  z 2  1
Do 4t  3t  1, t  [0;1]  4 x  4 y  4 z  3( x  y  z )  3
Mặt khác: x 4  y 4  z 4  x 2  y 2  z 2  ln( x 4  y 4  z 4 )  ln( x 2  y 2  z 2 )  0

3 21
Từ đó ta có: P  3( x  y  z )  3  ( x  y  z)4 
4 4
Dấu “=” xảy ra khi (x;y;z) = (1;0;0) hoặc các hoán vị.
21
Vậy MaxP = .
4
Bài 27 : Cho các số thực không âm x,y,z thỏa mãn 0  x 2  y 2  z 2  xy  yz  zx  9

Tìm giá trị lớn nhất của biểu thức:
( x  y  z )6
P  x4  y 4  z 4 
5( x 2  y 2  z 2 )
Bài giải:
Cách 1 :
( x  y  z )6 ( x 2  y 2  z 2  xy  xz  yz )3 ( x 2  y 2  z 2  xy  xz  yz ) 2
)  
5( x 2  y 2  z 2 ) 5( x 2  y 2  z 2  xy  yz  xz ) 5
 ) x 4  y 4  z 4  ( x 2  y 2  z 2 ) 2  ( x 2  y 2  z 2  xy  xz  yz ) 2
4( x 2  y 2  z 2  xy  yz  xz )2 4.81 324
P  
5 5 5
324
Vậy Pmax  tại ( x; y; z )  (3;0;0) và các hoán vị .
5
Cách 2 : Ta có : x  9  ( y  z  xy  yz  xz )  9  x   0;3
2 2 2
Tương tự  y, z   0;3
Khi đó :
 x ( x 3  27)  0
 3 4 4 4
 y ( y  27)  0  x  y  z  27( x  y  z )
 z ( z 3  27)  0

Và :
 x( x  3)  0
 2 2 2
 y ( y  3)  0  x  y  z  3( x  y  z )
 z ( z  3)  0

( x  y  z )6
Suy ra P  27( x  y  z ) 
15( x  y  z )
t5
Xét hàm số f (t )  27t  với t  x  y  z ,0  t  9
15
324
 f (t ) max  f (3) 
5
324
5
Bài 28: Giả sử x,y,z là các số thực không âm thỏa mãn xy  yz  zx  1 . Tìm giá trị nhỏ nhất của
biểu thức
1 1 1 5
P 2 2
 2 2
 2 2
  x  1 y  1 z  1
x y y z z x 2
Bài giải:
z z
Giả sử z  min  x, y, z . Đặt x   u  0; y   v  0 . Khi đó ta có
2 2
2 2
 z  z
x  z   x    u 2 ; y 2  z 2   y    v2
2 2
(1)
 2  2
2 2
 z  z
x2  y 2   x     y    u 2  v2
 2  2
Chú ý rằng với hai số thực dương u, v ta luôn có
1 1 4 1 1 8
  và 2  2  2
(2)
u v uv u v u  v 
1 1 1 1 1 1
Từ (1) và áp dụng (2) ta được 2 2
 2 2
 2 2
 2 2 2 2
x y y z z x u v v u
1 1 1 1  3 1 1  1 1 6
          
u 2  v 2 4  u 2 v 2  4  u 2 v 2  u 2  v 2 2uv  u  v 2
4 6 10 10
 2
 2
 2
 2
(3)
u  v  u  v  u  v  x  y  z
Mặt khác ta có  x  1 y  1 z  1  xyz   xy  yz  zx    x  y  z   1
 xyz  x  y  z  2  x  y  z  2 (4)
10 5
Từ (3) và (4) suy ra P  2
 x  y  z  5 (5)
x  y  z 2
10 5
Đặt x  y  z  t  0 . Xét hàm số f  t    t, t  0
t2 2
20 5
Ta có f '  t     ,t  0
t3 2
Suy ra f '  t   0  t  2; f '  t   0  t  2; f '  t   0  0  t  2
15
Suy ra f  t   f  2   với mọi t > 0 (6)
2
25
Từ (5) và (6) ta được P  , dấu đẳng thức xảy ra khi x  y  1, z  0 hoặc các hoán vị.
2
25
Vậy giá trị nhỏ nhất của P là
2
Bài 29: Cho các số thực không âm x, y, z thỏa mãn 1  x 2  1  2 y  1  2 z  5 . Tìm giá trị lớn nhất
của biểu thức P  2 x 3  y 3  z 3
Bài giải:
Với hai số không âm a,b ta có 1  a  1  b  1  1  a  b
Ta có 1  2  a  b  2 1  a 1  b   2  a  b  2 1  a  b
 1  a  b  ab  1  a  b , luôn đúng
Dấu bằng xảy ra khi và chỉ khi a = 0 hoặc b = 0.
Áp dụng (1) ta có 5  1  x 2  1  2 y  1  2 z  1  2  x 2  2 y  1  2 z
 2  1  x2  2 y  2 z
x2
Suy ra x 2  2 y  2 z  8 , hay y  z  4 
2
3
3  x2 
Suy ra P  2 x3   y  z   2 x 3   4   ,0  x  2 2
 2
3
3 x2 
Xét hàm số f  x   2 x   4   ,0  x  2 2
 2
2
 x2  3
Ta có f '  x   6 x  3x  4    x  x  2   x 12  x 2   2 16  x 2  
2
 2 4
 f '  x   0
  x2

 x  0;2 2 
 
Ta có f  0   64; f  2   24; f 2 2  32 2 . Suy ra f  x   64, x  0;2 2  .
Suy ra P  64 , dấu bằng xảy ra khi x  y  0, z  4 hoặc x  z  0, y  4 .

Vậy max P  64 khi x  y  0, z  4 hoặc x  z  0, y  4
Bài 20: Xét các số thực a,b,c thỏa mãn a  b  c  0;a  1  0;b  1  0; 2c  1  0.
a b c
Tìm giá trị lớn nhất của biểu thức: P   
a  1 b  1 2c  1
Bài giải :
a b c
*P  
a  1 b  1 2c  1
1 1 1 1 5  1 1 1 
=1 1       
1 a 1  b 2 4c  2 2  1  a 1  b 4c  2 
5  4 1  5  4 1 
P       
2  a  b  2 4c  2  2  2  c 4c  2 
4 1 1
Xét f  c    với   c  2
2  c 4c  2 2
4 4 4 15c 2  20c 
f ' c  2
 2
 2 2
2  c  4c  2   c  2   4c  2 
f  c   0 khi c  0
5 5
Vậy : P   0
2 2
Dấu = xảy ra khi a=b=c=0
Kết luận :maxP=0
Phương pháp thế

Bài 1 : Cho ba số dương x, y, z thỏa mãn: x  y  z  1
x y yz zx
Tìm giá trị nhỏ nhất của: P   
xy  z yz  x zx  y
Bài giải:
Ta có x  y  z  1  x  y  1  z
x y 1 z 1 z
 
xy  z xy  1  x  y (1  x)(1  y )
yz 1 x 1 x
 
yz  x yz  1  y  z (1  y )(1  z )
zx 1 y 1 y
 
zx  y zx  1  x  z (1  x)(1  z )
x y yz zx
P  
Khi đó xy  z yz  x zx  y
1 z 1 x 1 y
= (1  x)(1  y ) + (1  y )(1  z ) + (1  x)(1  z )
1 z 1 x 1 y
 33 . . 3
(1  x)(1  y) (1  y)(1  z ) (1  x)(1  z ) .
1
x yz
Vậy MinP  3 đạt được khi 3
Bài 2 : Cho các số dương x, y, z thỏa mãn x  y;  x  z  y  z   1 .
Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức: P  1 4 4

2
 2
 2
 x  y  x  z  y  z
Bài giải:
1
a  x  z y  z .
a
1
x  y x z  y  z a a 1
a
a2  1
x  y  x  z  ( y  z) 
a
Thay vào P được:
a2 4
P 2
 2
 4a 2
a 2
 1 a
a2 4 2 2 a2
P 2
 3a  2  a  2
 3a 2  4
a 2
 1 a  a2  1
t
Xét f (t ) 
2
 3t  4 ; t  a 2  1
 t  1
t  1 3t 3  9t 2  8t  4
f '(t )  3
 3; f '(t )  0  3
 0  t  2; (t  1)
 t  1  t  1
t 1 2 
f’ - 0 +
f
12
Min f (t ) 12 . Vậy Min P 12 khi x  z  2; y  z  x  y  1 .

t 1
2
Bài 3 : Cho a, b, c là các số dương và a  b  c  3 . Tìm giá trị lớn nhất của biểu thức:
bc ca ab
P   .
3a  bc 3b  ca 3c  ab
Bài giải:
bc bc bc bc  1 1 
Vì a + b + c = 3 ta có      
3a  bc a(a  b  c)  bc (a  b)(a  c) 2  ab ac 
1 1 2
Vì theo BĐT Cô-Si:   , dấu đẳng thức xảy ra  b = c
ab ac (a  b)(a  c)
ca ca  1 1  ab ab  1 1 
Tương tự     và    
3b  ca 2  b  a b  c  3c  ab 2  ca cb
bc  ca ab  bc ab  ca a  b  c 3
Suy ra P      ,
2(a  b) 2(c  a) 2(b  c) 2 2
3
Đẳng thức xảy ra khi và chỉ khi a = b = c = 1. Vậy max P = khi a = b = c = 1.
2
Bài 4 : Giả sử x, y, z là các số thực dương thỏa mãn x > y và xy  ( x  y ) z  z 2  1 . Tìm giá trị nhỏ
1 1 1
nhất của biểu thức P    .
4( x  y ) ( x  z ) ( y  z ) 2
2 2
Bài giải:
1
Đặt x + z = a. từ giả thuyết bài toán ta có ( x + z)(y + z) = 1, hay y  z  .
a
Do x > y nên x + z > y + z. suy ra a > 1.
1 a2 1
Ta có x – y = x + z – (y + z) = a   .
a a
a2 1 a2 3a 2  a 2 1  a2 3a 2
Khi đó P  2 2
 2  a2  2 2
   2   2 2
  1 (1)
4(a  1) a 4(a  1) 4  4 a  2(a  1) 4
1 3t
Đặt a 2  t  1 . xét hàm số f (t )  2
  1 với t > 1.
4(t  1) 4
t  1 3
Ta có f '(t )   ;
4(t  1)3 4
f '(t )  0  (t  2)(3t 2  3t  2)  0  t  2
BBT:
Dựa vào BBT ta có f (t )  3 với mọi t > 1

(2)
Từ (1) và (2) suy ra P  3 , dấu đẳng thức
1
xảy ra khi x  z  2, y  z 
2
Vậy giá trị nhỏ nhất của P là 3
Bài 5 : Cho ba số dương a,b,c thay đổi và thỏa mãn a  b  c  2 . Tìm GTLN của biểu thức
ab bc ca
S  
ab  2 x bc  2a ca  2b
Bài giải:
ab ab ab 1 a b 
Ta có     
ab  2c ab   a  b  c  c  a  c  b  c  2  a  c b  c 
a b
Đẳng thức xảy ra khi và chỉ khi 
ac bc
bc 1 b c  ca 1 c a 
Tương tự ta cũng có    ,    
bc  2a 2  b  a c  a  ca  2b 2  c  b a  b 
1 ab bc ca  3

Cộng các vế ta được S     
2 ab bc ca  2
2
Đẳng thức xảy ra khi và chỉ khi a  b  c 
3
3 2
Vậy S max   x yz
2 3
2 2 2
Bài 6 : Cho các số thực dương x, y, z thỏa mãn x  y  z  2 x .Tìm GTLN của :
xz z 4x2
P  
x  2 y  1 y  1 ( x  y )2
xz x
Ta sẽ chứng minh 
x  2y 1 x  y
Thật vậy BĐT  xz  yz  x  xy
 2 x  2 xy  2 xz  2 yz  0
 x 2  y 2  z 2  2 xy  2 xz  2 yz  0
 ( x  y  z )2  0
z x
Tương tự ta chứng minh được 
y 1 x  y
2x x 2 1
P  4( ) 
x y x y 4
1 1 3 4
Vậy Pm ax   ( x, y , z )  ( , , )
4 13 13 13
BẤT ĐẲNG THỨC VECTO MINCOPXKY

Bài 1 : Cho ba số thực dương x; y; z thỏa mãn: xyz  3 . Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức:
P  log 32 x  1  log32 y  1  log 32 z  1
Bài giải:
  
Trong mp(Oxy), gọi a  (log 3 x;1), b  (log 3 y;1), c  (log 3 z;1)
    
và n  a  b  c  n  (1;3)
     
Ta có: a  b  c  a  b  c  log 32 x  1  log 32 y  1  log 32 z  1  12  32
  
 P  10 , dấu = xảy ra khi ba vecto a , b , c cùng hướng và kết hợp điều kiện đề bài ta
được x  y  z  3 3
Vậy min P  10 khi x  y  z  3 3
Bài 2 : Cho các số thực x , y , z thay đổi. Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức:
P  x 2  y 2  2 y  1  y 2  z2  2 z  1  z2  x 2  2 x  1
Bài giải:
Ta có P  x 2  (1  y)2  y 2  (1  z)2  z2  (1  x )2
1 1
Vì a2  b2  (a  b)2 nên P   x 1 y  y 1 z  z 1 x 
2 2
1 3 2
và a  b  c  a  b  c nên P  x  1 y  y 1 z  z 1 x 
2 2
1 3 2 1
Dấu "=" xảy ra  x  y  z  . Vậy min P  khi x  y  z  .
2 2 2
Bài 3 : Cho x, y là các số thực thay đổi. Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức
P  x2  y2  2 x  1  x2  y2  2 x  1  y  2
Bài giải:
Xét các điểm M  x  1;  y  , N  x  1; y 
2 2
Ta có OM  ON  MN   x  1  y2   x  1  y2  4  4 y2  2 1  y2
Do đó f  y   2 1  y 2  y  2  P
2y
* Với y  2  f  y   2 1  y 2   2  y   f '  y   1
1 y2
y  0 3
Khi đó f'  y   0  2 y  1  y 2   2 2
y
4 y  y  1 3
Ta có bảng biến thiên
* Với y  2  f  y   2 1  y 2  y  2  2 1  y 2  2 5  2  3
3
Vậy P  2  3 với mọi x, y. Khi x = 0 và y  thì P  2  3
3
3
Do đó P nhỏ nhất bằng 2  3 , khi x = 0 và y 
3
Bài 4: Cho x, y là các số thực không âm thỏa mãn
2 x 2  3 xy  4 y 2  2 y 2  3 xy  4 x 2  3( x  y ) 2  0
Tìm GTNN của P: 2( x 3  y 3 )  2( x 2  y 2 )  xy  x 2  1  y 2  1
Ta có: 2 x 2  3 xy  4 y 2  2 y 2  3 xy  4 x 2
2 2 2 2
 3   23   3   23 
  2( x     y    2( y     x 3 x y
 4  8   4   8 
= 3(x + y)
t 2  t  0 t  0
Dấu bằng xảy ra khi x  y  0 . Đặt x + y = t ta có   (*)
t  0 t  1
Ta có P  2t 3  2t 2  xy (6t  5)  x 2  1  y 2  1
t2
P  2t 3  2t 2  (6t  5)  x 2  4  4 P  2t 3  2t 2  4 x 2  4  f (t )
4
4t
Xét hàm số f (t )  2t 3  2t 2  4 x 2  4 trên (*), f / (t )  6t 2  6t  0
2
t 4
Với mọi t thỏa mãn (*). Suy ra f (t )   f (0); f (1)  f (0)  8
Bài 5 : Cho các số thực x,y,z thỏa mãn 5 x 2  2 xy  2 y 2  8 x 2  4 xz  5 z 2  4 x  y  2 z và
x   0;5 .Tìm GTNN-GTLN : P  2 z  21  xy  x  z  10  xy
Ta có
5 x 2  2 xy  2 y 2  8 x 2  4 xz  5 z 2  4 x  y  2 z  (2 x  y ) 2  ( x  y ) 2  (2 x  2 z ) 2  (2 x  z ) 2
 4x  y  2z  2x  y  2x  2z  4x  y  2z
x  y
2 x  z

 Dấu đẳng thức xảy ra khi : 
2 x  y  0
2 x  2 z  0
 P  4 x  21  x 2  3 x  10  x 2 với x   0;5
Xét hàm số f ( x )  4 x  21  x 2  3 x  10  x 2 với x   0;5 Ta tìm được max-min
Bài 6: Cho các số thực dương x, y, z thỏa mãn x 2  y 2  z 2  3 . Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức
2 2 x y z
P  ( x  y) 1  2 2
 z2  2  .
x y z 2 xy  z 2
Bài giải:
2( x  y ) 2 2 x y z
Ta có P  ( x  y) 2  2 2
 z2  2 
x y z 2 xy  z 2
2 2
2
 2 2 2
 2 x yz
 ( x  y )      z     .
 x y   z  2 xy  z 2
  2 2   2
Xét các vec tơ u   x  y;   , v   z;
  .
 x y   z 
   
Áp dụng bất đẳng thức u  v  u  v , ta có
2 2 2
2
 2 2 2
 2 2
 2 2 2
 ( x  y )      z     ( x  y  z )     
 x y   z   x y z 
2 2 2
1 1 1  9  1 1 1
 ( x  y  z)  2      ( x  y  z)2  
2
    
x y z  x yz  x y z
2
 9 
 18    .
 x y z 
2 2
 9  x yz  9  x y z
Suy ra P  18     2
 18     .
 x y z  2 xy  z  x yz 3
81 t
Đặt t  x  y  z , 0  t  3( x 2  y 2  z 2 )  3 . Khi đó P  18  2
 .
t 3
81 t 2t 2  9t 3  54 3
Xét hàm số f (t )  18   với 0  t  3 . Ta có f '(t)  ; f '(t )  0 ,
t2 3 2 3t 2 2t 2  9
với mọi 0  t  3 .Suy ra f (t)  f (3)  1  3 3 .
Suy ra giá trị nhỏ nhất của P là1  3 3 , đạt khi x = y = z =1.
Giả thiết đồng bậc

Bài 1 :
Cho các số thực dương x,y,z thỏa mãn 3( x 2  y 2  z 2 )  2( xy  19 yz  xz )
y3 z3 9 x
Tìm GTNN của : P  17( 2 2
 2 2
) 
x z x y ( x  y  z ) 4( y  z 2 )
2 2
Ta có :
3( x 2  y 2  z 2 )  2( xy  19 yz  xz )  2( xy  16 yz  xz )  3x 2  3( y  z ) 2  3x 2
 3x 2  2 x( y  z )  32 yz  2 x( y  z )  8( y  z )2  x  2( y  z )
9 x 1 1
 2
 2 2
 2

( x  y  z ) 4( y  z ) ( y  z ) yz
y3 z3 y4 z4
17(  )  17(  )
x2  z 2 x2  y2 y( x2  z 2 ) z( x2  y 2 )
Xét : ( y  z )4
( x2  y 2 )2 4
 17( 2 )  17( )
x ( y  z )  yz ( y  z ) 3 ( y  z )3
4( y  z ) 
4
y3 z3
 17(  ) yz
x2  z 2 x2  y 2
1 1
P yz 2

( y  z) yz
yz yz 1 1 1 1 3 1
   2
 (  1) 2   1
2 2 2( y  z ) 2 y  z 2 2
Bài 2 :Cho x, y, z là các số thực dương thỏa mãn 5( x 2  y 2  z 2 )  9( xy  2 yz  zx)
x 1
Tìm giá trị lớn nhất của biểu thức: P  2 2

y z ( x  y  z )3
Đặt a = x, b = 2y, c = 3z (a,b,c là các số dương thỏa mãn a + b + c = 1)

Tìm giá trị lớn nhất của biểu thức P  5(a 2  b 2  c 2 )  6(a3  b3  c 3 )
P  5[a 2  (b  c) 2  2bc]  6[a 3  (b  c)3  3bc(b  c)]
P  2(4  9a )bc  8a 2  8a  1
(b  c) 2 (1  a)2
Đặt 0  t  bc  
4 4
Xét P(t )  2(4  9a )t  8a 2  8a  1
4 79
+) a   P (t )  (1)
9 81
4
+) a  .P(t) là hàm số bậc nhất đối với t.
9
 (1  a) 2  a(3a  1)2
Ta có P(0)  1  2(2a  1) 2  1 ; P    1   1 (2)
 4  2
(1  a )2
Trên (0, ] . Hàm số luôn đồng biến hoặc nghịch biến.
4
(1  a)2
Từ (1) và (2), suy ra GTLN của P(t) trên (0, ] nhỏ hơn hoặc bằng 1.
4
1
Suy ra GTLN của P(t) là 1 khi a = b = c =
3
1 1 1
Suy ra GTLN của P là 1 khi x  ; y  ; z 
3 6 9
Bài 3: Cho các số thực dương x, y , z thỏa mãn 5  4 x 2  y 2  z 2   18  xy  yz  zx  .
x 2
Tìm giá trị lớn nhất của biểu thức P   .
y  z  2 x  y  z 3
2 2
Bài giải:
Ta có 5  4 x 2  y 2  z 2   18  xy  yz  zx 
2
 5  2 x  y  z   18  xy  yz  zx   10  2 xy  yz  2 zx 
2 2
 5  2 x  y  z   38 x  y  z   28 yz  38 x  y  z   7  y  z 
2
 2x  38 x x
 5  1  7   1  x  y  z (Do y  z  0 ).
 yz  yz yz
2 1 2
Mặt khác ta có  y  z   2  y 2  z 2   y 2  z 2   y  z
2
Đặt t  y  z  0 .
yz 2 2 2 2 2
Khi đó P   3
  3
 
1 2
2 y  z  y  z y  z 27  y  z  t 27t 3
 y  z
2
2 2 2 2
Xét hàm số f  t    3 với t  0 . Ta có f '  t   2  4 .
t 27t t 9t
1
Với t  0 , f '  t   0  9t 2 1  0  t  .
3
1
t 0 +∞
3
f'(t) + 0 -
4
f(t)
-∞ 0
1 1
Ta có x  , y  z  thỏa mãn điều kiện bài toán và khi đó P  4 .
3 6
Vậy giá trị lớn nhất của P bằng 4.
Bài 4: Giả sử x, y, z là các số thực không âm thỏa mãn 5( x 2  y 2  z 2 )  6( xy  yz  zx) . Tìm giá trị lớn
nhất của biểu thức P  2( x  y  z )  ( y 2  z 2 ) .
Bài giải:
5 1
Ta có 5 x 2  ( y  z ) 2  5 x 2  5( y 2  z 2 )  6( xy  yz  zx)  6 x( y  z )  6. ( y  z ) 2
2 4
yz
Do đó 5 x 2  6 x( y  z )  (y z)2  0 , hay  x yz
5
Suy ra x + y + z  2(y + z)
1 1 1
Khi đó P  2( x  y  z )  ( y  z ) 2  4( y  z )  ( y  z ) 2  2 y  z  ( y  z ) 2
2 2 2
t4
Đặt y  z  t , khi đó t  0 và P  2t  (1)
2
1
Xét hàm số f (t )  2t  t 4 với t  0 .
2
Ta có f '(t )  2  2t 3 ; f '(t )  0  t  1
3
Dựa vào bảng biến thiên ta có f (t )  f (1)  với mọi t  0 (2)
2
x  y  z  x 1
3  
Từ (1) và (2) ta có P  , dấu đẳng thức xảy ra khi  y  z   1
2  y  z 1  y  z  2

3 1
Vậy giá trị lớn nhất của P là , đạt được khi x = 1, y  z 
2 2
Bài 5: Cho x, y, z  0, x 2  y 2  z 2  xy  xz  10 yz .
3x3
Tìm giá trị nhỏ nhất của P  8 xyz 
y2  z2
Bài giải:
Ta có :
8( x 2  y 2  z 2 )  8 xy  8 xz  80 yz  x 2  16 y 2  x 2  16 z 2  40 y 2  40 z 2  x 2  8 y 2  8 z 2
12 yz  x 2  ( y  z ) 2  x ( y  z )
2
1 3 x  3 3
12 yz  x 2  x( y  z )  ( y  z )2  x 2    y  z   x 2  x 2  x 2  16 yz
4 4 2  4 4
x3
P  24 x  f ( x)  f '( x)  0  x 2  16
2
M in f ( x)  f (4)  64
Khi x = 4 , y = z = 1
Cách 2 :
x 2  y 2  z 2  xy  xz  10 yz  ( y  z )2  x 2  xy  xz  16 yz
 x( y  z )  16 yz  x( y  z )  3( y  z ) 2  x 2  x( y  z )  2( y  z ) 2  0
x
   1, 2 , x, y, z  0
yz
x2
 x  2( y  z )  2 2( y 2  z 2 )  x 2  8( y 2  z 2 )  y 2  z 2 
8
12 yz  x 2  x( y  z )  ( y  z ) 2  x 2  16 yz
x3
P  24 x  f ( x )  f '( x)  0  x 2  16
2
M in f ( x)  f (4)  64
ĐỒNG BẬC
a b c
Bài 1: Cho ab  bc  2c 2 , a  2c Tìm max : P   
a b bc c a
ab
c 1
P  c 
a b b a
 1 1
c c c c
 x y 1
a P  x  y  y 1  1 y
  x 
Đặt  c   xy  y  2
b
 y  1
 c x 
 2
 2 y 3y2  8 y  4
 x   P 
 y 2 y2  2 y  4
xy  y  2  
 2  x  1  3  y  4 (1)
 y 2 3
3 y 2  8 y  4 27 (3 y  4)(13 y  22) 27 2a  c

2
   0  Pmax  
2y  2y  4 5 5( y  1)(2 y  4) 5 3b  4c
Bài 2: Cho các số dương x, y, z thỏa mãi a > y và (x + z)(x + y) = 1. Tìm GTNN của biểu thức:
1 4 4
P 2
 2

( x  y) ( x  z) ( y  z)2
1
Đặt x + z = a. Từ giả thiết ta có (x + z)(y + z) = 1 suy ra y  z 
a
Do x > y => x + z > y + z => a > 1
1 a2  1
Ta có x  y  x  z  ( y  z )  a  
a a
a2 4 2 a2 4
P 2 2
 2
 4 a  2 2
 3a 2  a 2  2
(a  1) a (a  1) a
a2
Khi đó P  2 2
 3a 2  4
(a  1)
t
Đặt t  a 2  1 . Xét hàm số f (t )   3t  4 với t > 1
(t  1) 2
t  1
Ta có f / (t )   3  f / (t )  0  (t  2)(3t 2  3t  2)  0  t  2
(t  1)3
Từ bảng biến thiên có f (t )  12, t  1 . Từ (1) và (2) P  12 . Bất đẳng thức xảy ra khi và chỉ khi
x  z  2  x  1; z  2  1
 
 1 . Chẳng hạn khi  1 1
y  z  y   2 1  1
 2  2 2
Bài 3: Cho các số thực x, y dương thỏa mãn x – y + 1  0
x  3y2 2x  y2
Tìm giá trị lớn nhất của biểu thức T  
x2  y 4 5x  5 y2
2
x 1 1 1 1 1 1
Ta có x  y  1  0  2   2      
y y y 4  y 2 4
x 1
Đặt t  2
 0  t  (0.25đ)
y 4
x x
3 1 2.
y2 1 y2 t 3 1 2t  1 1
Ta có: T   .  T  f (t )   . với 0  t 
 x 
2 5 x t2  1 5 t  1 4
1
 2  1 y 2
y 
1  3t 1 1
f / (t )   .
2
(t  1) 5 (t  1) 2
3
3
1 1  17  17 17 1  3t 4
Nhận xét: 0  t   1  3t  ; (t 2  1)3     .  
4 4  16  16 16 (t 2  1)3 17
17.
16
1 1 1 4 1
Và  . 2
  . Do đó f / (t )   0
5 (t  1) 5 17 5
17.
16
 1  1  13 6
Từ đó f(t) đồng biến t   0;   f (t )  f    
 4  4
  17 25
13 6 1
Đáp số: max  1
T   t   x  1; y  2
t 0; 
 4
17 25 4
Bài 4 :
Cho a, b, c là các số thực không đồng thời bằng 0 và thỏa mãn:
a 3  b3  c3
(a  b  c) 2  2(a 2  b 2  c 2 ) . Tìm GTLN, GTNN của biểu thức: P 
(a  b  c)(ab  bc  ca)
LG:
a b
Giả sử x  0 đặt x  , y  . Từ giả thiêt ta có ( x  y  1)2  2( x 2  y 2  1) (0.25đ)
c c
 4 xy  ( x  y ) 2  2( x  y )  1 . Đặt u = x + y; v = xy thì 4v  u 2  2u  1  u 2
1
 u
2
x3  y 3  1 u 3  6u 2  3u  4 (u  1)2
P   1 3 (0.25đ)
( x  y  1)( xy  x  y ) (u  1)3 (u  1)3
(u  1) 2 1 
Xét hàm số f (u )  3
xác định trên  ;   (0.25đ)
(u  1) 2 
1  1 2
Trên  ;   ta tìm được min f(u) = f(1) = 0 và max f (u )  f ( )  f (5) 
2  2 27
11
Vậy min P = 1 chẳng hạn khi a = 0,b = c  0, max P  chẳng hạn khi
9
z2 2 2
Bài 5 : Cho các số thực dương x, y, z thỏa mãn : x  y 
2
1 1 1
Tìm GTNN của : P  ( x 4  y 4  z 4 )( 4
 4  4)
x y z
2 1 x2 y 2 z4 255 z 4
Ta có : P  (2 x 2 y 2  z 4 )(  )  5  2(  ) 
x2 y2 z 4 z4 256 x 2 y 2 128 x 2 y 2
1 4.255 z 4 1 4.255.4 297

54  2 2 2
5  
256 128( x  y ) 4 128 8
297 z
Vậy Pmin  x y
8 2
12a 3  9b3  6c3  9b 2 c

Bài 6 : Cho các số thực dương a, b, c .Tìm GTNN của P 
4(a  b  c)3
Giải :
Ta có 3b3  3b3  3c 3  9b 2 c  12a 3  9b3  6c 3  9b 2 c  12a 3  3b3  3c 3

Ta sẽ chứng minh 25(12a 3  3b3  3c 3 )  12(a  b  c)3 . Thật vậy,BĐT tương đương :
9 (2a )3  b3  2ab(2a  b)   9 (2a )3  c 3  2ac (2a  c ) 

3(8a 3  b3  b 3  6ab 2 )  3(8a 3  c 3  c3  6ac 2 )  36 b3  c 3  bc(b  c)   12 8a 3  b3  c 3  6abc   0
12 3 3
P  . Vậy Pmin   b  c  2a
25.4 25 25
Bài 7 : Cho các số thực dương a, b, c thỏa mãn a  b  c  9 . Tìm GTNN của :
(a 4  b 4 )(a 2  b 2 )
P 6
a 4b 4 c
a2  b2 a 4  b4
Ta có :  6
a 4b 4 c   6 abc ( )( )
2 2
(a 4  b 4 )(a 2  b 2 ) 4( a 4  b 4 ) 2 ( a 2  b 2 ) 2
P  6
abc (a 4  b 4 )( a 2  b 2 ) abc
6
4
2
4 4 2  (a  b) 4  (a  b) 4
2 2 2 ( a  b)12
Lại có :  (a  b ) (a  b )    8  4   256
 
(a  b) 2 (a  b) 2 (2( a  b  c )) 2 54
P   6  
2 6 abc 2 27 6 6 27 3
54
Vậy Pmin   a bc3
3
Bài 8 : Cho ba số thực dương a, b, c. Tìm giá trị lớn nhất của biểu
abc( a  b  c  a 2  b 2  c 2 )
thức: T 
( a 2  b 2  c 2 )( ab  bc  ca )
Bài giải:
Với các số thực a, b, c dương, ta luôn có bđt đúng:
( a  b )2  ( b  c )2  ( c  a )2  0  a 2  b2  c 2  ab  bc  ca  3( a 2  b 2  c 2 )
 ( a  b  c )2  a  b  c  3( a 2  b 2  c 2 )( 1 )
Do (1) nên:
abc( a  b  c  a 2  b 2  c 2 ) abc( 1  3 ) a 2  b2  c 2
T  
( a 2  b 2  z 2 )  xy  yz  zx  ( x 2  y 2  z 2 )( ab  bc  ca )
abc( 1  3 )
(2)
( ab  bc  ca ) a 2  b 2  c 2
Mặt khác theo bđt Cauchy:
ab  bc  ca  3 3 a 2b 2c 2 ( 3 )va` a 2  b 2  c 2  3 3 a 2b 2c 2  3 3 abc( 4 )
1 1
Từ (3) và (4) được:
2 2 2
  5
( ab  bc  ca ) a  b  c 3 3abc
Do (5) nên (2) suy ra
T

abc 1  3   3 3
3 3abc 9
3 3
Đẳng thức chỉ xảy ra khi a=b=c. vậy Tmax  đạt được khi a=b=c
9
Bài 9 : Giả sử x, y là các số thực dương thỏa mãn x  y  2 . Tìm giá trị lớn nhất của biểu thức
P  7  x  2 y   4 x 2  2 xy  8 y 2
Bài giải:
Vì x, y là các số thực dương nên
 7  x  2 y   4 x 2  2 xy  8 y 2   7 y  4 x 2  2 xy  8 y 2 
P   x  y    x  y7   1
 x y   x y 
   
x 7 y  4 x 2  2 xy  8 y 2 7  4 t 2  2t  8
Đặt t  , t  0 khi đó   2
y x y t 1
7  4 t 2  2t  8
Xét hàm số f  t   với t > 0
t 1
7 t 2  2t  8  28
Ta có f '  t   2
; f '  t   0  t 2  2t  8  4  t  2
2
 t  1 t  2t  8

Từ bảng biến thiên ta suy ra f  t   3 với mọi t
> 0.
Dấu đẳng thức xảy ra khi và chỉ khi t = 2
Từ (1), (2) và (3) ta suy ra P   x  y  7  3  8 ,
dấu đẳng thức xảy ra khi và chỉ khi
x  y  2
 4 2 4 2
 x  x  , y  . Vậy giá trị lớn nhất của P là 8, đạt khi x  , y 
t   2 3 3 3 3
 y
Bài 10 : Cho các số thực dương x, y thỏa mãn điều kiện: xy  1  y . Tìm giá trị lớn nhất của biểu
x y 2y  x
thức: P  
x 2  xy  3 y 2 6x  y
Bài giải:
2
x y 1 1 1 1  1 1  1
Do x  0, y  0, xy  y  1 nên 0   2   2     
y y y y 4  y 2 4
x 1 t 1 t 2 t 1 1 1
Đặt t   0  t  . Khi đó P     
y 4 t  t  3 6t  6
2
t  t  3 6 2  t  1
2
7  3t 1
Ta có: P '  t    2
2 t 2
 2  3
3
2  t  1
1
Vì 0  t   t 2  t  3  t  t  1  3  3;7  3t  6; t  1  1 , do đó
4
7  3t 7  3t 1 1 1 1 1
  ; 2
   P 't    0
3
6 3 3 2  t  1 2 3 2
2 t 2
 t  3
 1 1 5 7
Vậy P  t  đồng biến trên  0;  , suy ra P  t   P    
 4  4  3 30
1 5 7 5 7 1
Khi x  ; y  2 thì ta có P    MaxP    x ;y2
2 3 30 3 30 2
4a  2c  b  c 
Bài 11: Cho ba số thực dương a, b, c thỏa mãn điều kiện 1    1    6 .
b  b  a a
bc 2ca 2ab
Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức: P    .
a(b  2c) b(c  a) c(2a  b)
Bài giải:
2 4 1
Đặt x  , y  , z  (x, y, z > 0).
a b c
x 3  y3 x y
Điều kiện đã cho trở thành:  2     6 (*)
xyz y x
3
(x  y)
Ta có: x3  y3  và (x  y)2  4xy
4
x 3  y3 (x  y)3 4 xy(x  y) x  y
Do đó:   
xyz 4xyz 4xyz z
x y x 3  y3 x y xy xy
Mặt khác   2 nên 6   2    4 0  2.
y x xyz y x z z
x y 4z x2 y2 4z
Ta có: P      
y  2z 2z  x x  y xy  2zx 2yz  xy x  y
(x  y) 2 4z (x  y) 2 4z 2(x  y) 4z
   2
  
2xy  2z(x  y) x  y (x  y) x  y x  y  4z x  y
 2z(x  y)
2
xy
2
Suy ra: P  z  4 .
xy xy
4
z z
xy 2t 4
Đặt t  , 0  t  2 . Ta có P   .
z t4 t
2t 4
Xét hàm số f (t)   (0  t  2) .
t4 t
4(t 2  8t  16)
f '(t)   0, t  (0; 2]  f(t) nghịch biến trên (0 ; 2].
t 2 (t  4)2
8
Suy ra: P  f (t)  f (2)  .
3
x  y
8 
P   x  y  x  y  z  2a  b  4c
3  z  2
8
Vậy giá trị nhỏ nhất của P là , khi 2a = b = 4c.
3
Bài 12: Cho a, b, c là các số thực dương. Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức:
a  3c 4b 8c
P   .
a  2b  c a  b  2c a  b  3c
Bài giải:
 x  a  2b  c a   x  5 y  3 z
 
Đặt  y  a  b  2c  b  x  2 y  z
 z  a  b  3c c   y  z
 
 x  2 y 4 x  8 y  4 z 8 y  8 z  4 x 2 y   8 y 4 z 
P           17
x y z  y x   z y 
4x 2 y 8 y 4z
P2 . 2 .  17  12 2  17;
y x z y
 
Đẳng thức xảy ra khi b  1  2 a, c  4  3 2 a 
CỐ ĐỊNH BIẾN SỐ
Bài 1 : Cho a , b , c là 3 số thực dương và thỏa 21ab  2bc  8ca  12 . Tìm giá trị nhỏ nhất của
1 2 3
biểu thức: S    .
a b c
Bài giải:
1 1 1
 Đặt x  , y  , z   x , y , z > 0, 2 x  8 y  21z  12 xyz và S  x  2 y  3z .
a b c
 2x  8y
 2x  8 y  z
z   12 xy  21
 2 x  8 y  21z  12 xyz  z (12 xy  21)  2 x  8 y   12 xy  21  
12 xy  21  0 x  7
  4y
2x  8 y
 Ta có: S  x  2 y  .
4 xy  7
2x  8 y  7 
 Xét hàm số f ( x )  x  2 y  trên  ;  
4 xy  7  4y 
14  32 y 2 7 32 y 2  14  7 
f ( x )  1  2
0x    ;  
 4 xy  7 4y 4y  4y 
 Lập bảng biến thiên cho hàm số y  f ( x ) ta có:
 7 32 y 2  14  9 32 y 2  14
S  f ( x)  f     2 y  
 4y 4y  4y 4y
 
9 32 y 2  14
 Xét hàm số g ( y )  2 y   trên  0;  
4y 4y
g ( y ) 
8 y 2
 9  32 y 2  14  28
0 y
5
  0;  
4y 2 2
32 y  14 4
 Lập bảng biến thiên cho hàm số z  g ( y ) ta có:
 5  15
S  g( y)  g   
4 2
15 1 4 3
 Vậy min S  khi a  , b  , c  .
2 3 5 2
Bài 2 : Xét các số dương x, y, z thỏa mãn điều kiện 2(x + y) + 7z =xyz.
Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức S = 2x + y + 2z
BL:
Ta có: 2(x+ y) = z(xy – 7). Do x, y, z là các số dương nên xy – 7 > 0.
2( x  y )
Khi đó , từ giả thiết ta được z  (0.25đ)
xy  7
4( x  y )
Suy ra: S  f ( x; y )  2 x  y  với điều kiện x > 0, y > 0, xy > 7 (*)
xy  7
Với mỗi x cố định, xét đạo hàm của hàm số f(x;y) theo ẩn y ta được:
4( xy  7)  4 x( x  y ) 18  4 x 2
f / ( x; y )  1   1 
( xy  7) 2 ( xy  7)2
7 7
f / y ( x; y)  0  x 2 y 2  14 xy  21  4 x 2  0  y0   2 1 2
x x
11 7
Suy ra : f ( x; y0 )  2 x   4 1 2 (0.25đ)
x x
11 7 11 28
Xét hàm số: g ( x)  2 x   4 1  2 với x > 0 với g / ( x)  2  2 
x x x 7
x3 1 
x2
g / ( x)  0  x  3
Khi đó g ( x)  g (3)  g ( x)  15 (0.25đ)
Với điều kiện (*), ta có S  f ( x; y0 )  g ( x)  15 (0.25đ)
Vậy minS = 15 khi x = 3, y = 5, z = 2

Bài 3:
Cho x, y , z  0; x 2  y 2  z 2  2 .
x 2  yz yz 1  yz
Tìm GTNN P  2
 
x  yz  x  1 x  y  z  1 9
Đặt x 1 1  y2  z2   2  x2 
P  f ( yz )  f / ( yz )    0  P  f    f  
( x 2  yz  x  1)2 9  2   2 
2  x2 2  x2
x2  1
2 yz 2
P 2
 
2  x x  y  z  1 9
x2   x 1
2
Đặt
yz x 1  y2  z2   2  x2 
g ( y  z)   g / ( y  z)  2
 0  g ( y  z )  g   1  g  1
x  y  z 1 ( x  y  z  1)  2   2 
x2  2 4  x2 4  x2
Tóm lại: P    Q
x2  2 x  4 2 x  6  x2 18
17 x2  2 4  x2 4  x 2 17  x( x5  9 x3  20 x 2  30 x  204)
Xét hiệu: Q   2     0
18 x  2 x  4 2 x  6  x 2 18 18 18( x 2  2 x  4)(2 x  6  x 2 )
17
với mọi x  0; 2  nên P  Q 
18
17
Vậy MaxP  khi x = 0; y = z = 1
18
 1 2 3
Bài 4: Cho các số thực dương a,b,c thoả  3a  2b  c       30 . Tìm giá trị lớn nhất của
a b c
b  2c  7 72a 2  c 2
biểu thức P 
a
Bài giải:
b  2c  7 72a 2  c 2
Tìm max P  .
a
 2 3
Đặt b  xa,c  ya  x, y  0 . Giả thiết bài toán trở thành  3  2 x  y   1     30
 x y
6 9 6 x 2 y x 3x  6 3   9   9x 2 y 
 20  2 x   y       x y     
x y y x 2 2y  x 2   y   2y x 
x 3x 3x 4y
  666 x 4 x
2 2y y y3
4y
Ta có P  x  2 y  7 72  y 2   2 y  7 72  y 2  f ( y )
y3
Xét hàm số f ( y ) với y>0, ta có:
12 7y 24 504
f '(y)  2
 2 va` f ''( y )   2
  0 ,y  0
 y  3 72  y 2
 y  3 2 3
 72  y 
Suy ra f '( y ) là hàm đồng biến trên  0;   va` f '( 3 )  0  f '( y )  0  y  3
Lập bảng biến thiên ta suy ra f ( y )  f  3  55 hay P  55
Đẳng thức xảy ra khi y  3,x  2  b  2a,c  3a .Vậy max P=-55
HIỆU a – b
Bài 1:Cho các số thực a, b, c thỏa mãn a  b  c và a 2  b 2  c 2  5 . Chứng minh rằng:
( a  b)(b  c )(c  a )( ab  bc  ca )  4
Ta có:
(a  b )(b  c )(c  a )( ab  bc  ca )  4  (a  b )(b  c )(c  a )( ab  bc  ca )  4(*)
Đặt vế trái của (*) là 0

Nếu ab + bc + ca < 0 thì P  0 suy ra BĐT đã được chứng minh (0.25đ)
Nếu ab + bc + ca  0, đặt ab  bc  ca  x  0 (0.25đ)
2
a bc a (a  c ) 2 ( a  c )3
( a  b)(b  c )      ( a  b )(b  c )( c  a )  (1) (0.25đ)
 2  4 4
Ta có 4(a 2  b 2  c 2  ab  bc  ca)  2(a  c)2  2(a  b)2  2(b  c) 2
 2(a  c)2  [(a  b)  (b  c)]  2(a  c)2  (a  c) 2  3(a  c)2
4
Suy ra 4(5  x)  3(a  c) 2 , từ đây ta có x  5 và a  c  (5  x) (2) (0.25đ)
3
1 4 2 3
Từ (1), (2) suy ra P  x. [ (5  x)]3  x (5  x)3 (3)
4 3 9
Theo caai a ta có f ( x)  x (5  x)3  6 3 với x thuộc đoạn [0;5]
2 3
Nên suy ra P  .6 3  P  4
9
Bài 2:Cho ba số thực a, b, c đôi một phân biệt và thỏa mãn các điều kiên a + b + c = 1
Và ab + bc + ca > 0
 2 2 1  5
Tìm GTNN của biểu thức P  2 
 ( a  b) 2  (b  c)2  c  a  
ab  bc  ca
 
2
x2  y2  x  y 
+) BĐT:   x, y
2  2 
1 1 4 2 2
   (x, y  0)
x y x y x2  y 2
Dấu “=” xảy ra  x = y

2 2 2 5
+) P    
a b bc c a ab  bc  ca
10 10 20 2
Giả sử a > b > c : P   
a  c 2 ab  bc  ca (1  b)(1  3b)
1 4
Ta có: (1  b)(1  3b)  (3  3b)(1  3b)   P  10 6
3 3
Bài 3: Cho các số thực a, b, c thỏa mãn a  b  c và a 2  b 2  c 2  5 . Chứng minh rằng:
 a  b  b  c  c  a  ab  bc  bc   4
Bài giải:
Ta có
 a  b  b  c  c  a  ab  bc  ca   4   a  b  b  c  a  c  ab  bc  ac   4 * . Đặt
vế trái của (*) là P
Nếu ab  bc  ca  0 thì P  0 suy ra BĐT đã được chứng minh

Nếu ab  bc  ca  0 , đặt ab  bc  ca  x  0
2 2 3
a  b  b  c   a  c a  c
 a  b  b  c        a  b  b  c  a  c   (1)
 2  4 4
2 2 2
Ta có 4  a 2  b 2  c 2  ab  bc  ac   2  a  c   2  a  b   2  b  c 
2 2 2 2 2
 2  a  c    a  b    b  c    2  a  c    a  c   3  a  c 
2 4
Suy ra 4  5  x   3  a  c  , từ đây ta có x  5 và a  c  5  x (2)
3
3
1 4  2 3 3
Từ (1), (2) suy ra P  x.   5  x    5  x  (3)
4 3  9
3
Theo câu a ta có: f  x   5  x   6 3 với x   0;5 .
2 3
Nên suy ra P  .6 3  P  4
9
Vậy (*) được chứng minh
Dấu bằng xảy ra khi a = 2; b = 1; c = 0
LƯỢNG GIÁC HÓA & VÉC TƠ
Bài 1: Cho ba số thực dương x, y , z thỏa mãn xy  yz  zx  xyz  4. Chứng minh rằng
2
 1 1 1 
3
 x
    ( x  2)( y  2)( z  2).
 y z 
Bài giải:
Từ giả thiết suy ra 0  xy , yz , zx  4
Đặt zy  2 cos A, xz  2cos B, xy  2cos C , trong đó A, B, C là các góc nhọn.
Từ giả thiết suy ra
cos 2 A  cos 2 B  cos 2 C  2 cos A cos B cos C  1  (cos C  cos( A  B))(cos C  cos( A  B)) 
 cos C  cos( A  B )  0
Suy ra A, B, C là ba góc nhọn của một tam giác. Ta có

2 cos A cos B 2 cos A cosC 2 cosC cos B
z ;y ;x 
cos C cosB cosA
3(cos A  cos B  cos C ) 2 8sin 2 A sin 2 B sin 2 C
YCBT  
2 cos A cos B cos C cos A cos B cos C
A B C
 3(1  4sin sin sin )  4 sin A sin B sin C
2 2 2
1 1 4
  
A B
sinAsinBsinC 2 cos cos cos C 3
2 2 2
1 1 1 1
  3
 3
A B
sinAsinBsinC 2cos cos cos C  sinA sinB sinC   A B C
2   cos  cos  cos 
2 2 3  2  2 2 2

 3 
 
8 4 4
   .
3 3 3 3 3
2 x  1 x  4
Bài 2 : Tìm giá trị lớn nhất và giá trị nhỏ nhất của hàm số y 
x  1 x  2
Bài giải:
2 x  1 x  4
y Tập xác định của hàm số là D   0;1
x  1 x  2
 x  cos t     
Đặt   t  0;  
 1  x  sin t   2  
2 cos t  sin t  4  
Khi đó y   f  t  với t   0; 
cos t  sin t  2  2
2 cos t  sin t  4  
xét hàm số f  t   với t   0; 
cos t  sin t  2  2
3  6 cos t  
f 't   2
 0t  0;  vậy hàm số f  t  liên tục và nghịch biến trên
 sin t  cos t  2   2
 
đoạn 0; 
 2
     
Do đó f    f  t   f  0  t  0;   1  f  t   2t   0; 
2  2  2
Giá trị lớn nhất của y  max f  t   f  0   2  t  0  x  0

  
Giá trị nhỏ nhất của y  min f  t   f    1  t   x  1
2 2
Bài 3 : Cho các số thực x, y, z thuộc khoảng 1;4  . Tìm giá trị lớn nhất của biểu thức
2 2 2
2 y  z  x 3 z  x  y 2 3 x  y  z
P  
yz zx xy
Bài giải:
Đặt a  x , b  y , c  z , khi đó a, b, c  1;2 

 Tồn tại  ABC có độ dài ba cạnh là a, b, c
2 2 2
2 b2  c2  a2  3  c2  a2  b2  2 3  a 2  b2  c2 
Khi đó: P   
b 2c 2 c 2a 2 a 2b 2
2 2 2
 2  2cos A  3  2cos B   2 3  2cos C 
 8cos 2 A  4 3 cos 2 B  8 3 cos 2 C

1  cos 2 A 1  cos 2 B 1  cos 2C
 8.  4 3.  8 3.
2 2 2
 4  2 3  4.cos2 A  2 3.cos2 B  4 3.cos2C 1
Giả sử  ABC có tâm và bán kính đường tròn ngoại tiếp là O và R
   2
Khi đó:  3 OA  2OB  OC  0
     

 3OA2  4OB 2  OC 2  4 3 OA.OB  4OB.OC  2 3 OC.OA  0
     
 
 8R  R  4 3cos OA, OB  4cos OB, OC  2 3cos OC , OA   0
2 2
    
 4.cos2 A  2 3.cos2 B  4 3.cos2C  8  2
Từ (1), (2)  P  4  2 3  8  12  2 3
0 0 0 2 6
Dấu đẳng thức xảy ra khi A  30 , B  45 , C  105 hay b  a 2, c  a
2
 
y  2 x, z  2  3 x với x  1;4(2  3)  
Vậy giá trị lớn nhất của P là 12  2 3
Bài 4 : Xét số thực x. Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức sau:
3  2 x 2  2 x  1 1 1
P  
3

2 x2  3  3 x  3  
2x2  3  3 x  3 
Bài giải:
Trong mặt phẳng với hệ tọa độ Oxy, với mỗi số thực x, xét các điểm A  x; x  1 ,
 3 1  3 1
B  ;   , C   ;  
 2 2  2 2
OA OB OC
Khi đó ta có P    , trong đó a  BC , b  CA, c  AB
a b c
Gọi G là trọng tâm ∆ABC, ta có:
OA.GA OB.GB OC.GC 3  OA.GA OB.GB OC.GC 

P       
a.GA b.GB c.GC 2  a.ma b.mb c.mc 
Trong đó ma, mb, mc tương ứng là độ dài đường trung tuyến xuất phát từ A, B, C của ∆ABC.
Theo bất đẳng thức Cô si cho hai số thực không âm, ta có
1
a.ma  3a 2  2b 2  2c 2  a 2 
2 3
1 3a 2   2b2  2c 2  a 2  a 2  b2  c 2
 . 
2 3 2 2 3
a 2  b2  c 2 a2  b2  c2
Bằng cách tương tự, ta cũng có: b.mb  và c.mc 
2 3 2 3
3 3
Suy ra P   OA.GA  OB.GB  OC.GC  (1)
a  b2  c 2
2
     

Ta có OA.GA  OB.GB  OC.GC  OA.GA  OB.GB  OC.GC (2)
              
  
OA.GA  OB.GB  OC.GC  OG  GA .GA  OG  GB .GB  OG  GC .GC   
   
 OG. GA  GB  GC   GA 2
 GB 2  GC 2
4 2 a2  b2  c2

9
 ma  mb2  mc2  
3
(3)
Từ (1), (2), (3) suy ra P  3
Hơn nữa, bằng kiểm tra trực tiếp ta thấy P  3 khi x = 0.
Vậy min P  3
ÉP BIÊN
BÀI MẪU – Đề 11 Thầy Quang Baby : Cho a , b, c là các số thực thỏa mãn a , c  1; b  2 . Tìm giá trị
2
a b  c c  a  b 3  a  c   2b 2  8
nhỏnhất của biểu thức P   
b  2c b  2a 4  3  ac 
Lời giải
Ta có 1  a  2  b   0  2  2a  b  ab  0  2a  b  ab  2
1 1 c  a  b c  a  b
   
b  2a ab  2 b  2a ab  2
a b  c a b  c
Tương tự ta có 
b  2c bc  2
Lại có
2 2 2
3  a  c   2b 2  8  2  a  c   b 2    a  c   8  4  a  c  b  4ac  8  4  ab  ac  bc  2 
 
c  a  b a b  c  4  ab  bc  ca  2   ac  bc   ab  ac  ab  bc  ca  2
P     1    1  2
ab  2 bc  2 4  ac  3  ab  2   bc  2  ac  3
 1 1 1  9  ab  bc  ca  2 
  ab  bc  ca  2     2 2
 ab  2 bc  2 ac  3  ab  bc  ca  7
9 t  2 45
Xét hàm số f  t   27
t 7 t 7
45 13
Mà t  ab  bc  ca  5  P  7  
57 4
13
Vậy giá trị nhỏ nhất của biểu thức P là , dấu "  " xảy ra khi a  1, b  2, c  1
4
Bài 1 : CHUYÊN ĐHSP HN

Cho 3 số thực a, b, c thay đổi thuộc đoạn [1;2] và thỏa mãn a  b  c  4
a2 b2 c2 2
Chứng minh đẳng thức:   
bc  2 ac  2 ab  2 3
Bài giải:
Từ giả thiết ta có:
(b  1)(c  2)  0 bc  2  2b  c
   2(bc  2)  3(b  c)  3(4  a )
(b  2)(c  1)  0 bc  2  b  2c
a2 2 a2
Do đó:  ; đẳng thức xảy ra  a = 0; b = c = 2.
bc  2 3 4  a
b2 2 b2 c2 2 c2
Tương tự:  và 
ac  2 3 4  b ab  2 3 4  c
a2 b2 c2 2  a2 b2 c2 
Suy ra:        (*)
bc  2 ac  2 ab  2 3  4  a 4  b 4  c 
( Không tồn tại a, b, c để đẳng thức xảy ra )
t2
Xét hàm số: f (t )  ; t  [1; 2]
4t
t (8  t )
Ta có: f / (t )   0; t  [1; 2] nên hàm số f  t  đồng biến trên 1; 2 .
(4  t ) 2
1 1
Suy ra f (t )  f    t  [1; 2]
2 3
Thay t bởi a, b, c vào vế trái của (*) ta được:
a2 b2 c2 21 1 1 2
P       
bc  2 ac  2 ab  2 3  3 3 3  3
2
Vậy P 
3
Bài 2 – Sưu tập Chuyên Bắc Ninh :Với các số thực: 0  a, b, c  2 thỏa mãn a  b  c  3.
Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức P  1  a  1  b  1  c
Ta chứng minh : 1  a  1  b  1  1  a  b (*) . Thật vậy:
(*)  1  a  1  b  2 (1  a)(1  b)  1  1  a  b  2 1  a  b
 (1  a )(1  b)  1  a  b  ab  0 (luôn đúng)
Vì vai trò của a,b,c như nhau nên không mất tính tổng quát giả sử a  b  c
Suy ra : 1  c  2 . Theo (*) ta có: P  1  1  a  b  1  c  1  4  c  1  c
Xét hàm: f (c)  1  4  c  1  c ;1  c  2

1 1 3
Ta có f / (c)    ; f / (c )  0  c 
2 4c 2 1 c 2
3
Ta có: f (1)  f (2)  1  2  3; f    1  10 . Vậy : P  1  2  3
2
Vậy GTNN của P là: 1  2  3
Bài 3: Nhiều trường chọn để thi thử

Cho ba số thực a, b, c thỏa mãn: a  [0;1], b  [0; 2], c  [0;3]
2(2ab  ac  bc) 8b b

Tìm gía trị lớn nhất của P   
1  2a  b  3c b  c  b( a  c )  8 12a 2  3b 2  27c 2  8
Ta có a  [0;1], b  [0; 2], c  [0;3]
(1  a )(b  c)  0 b  c  ab  ac
   2a  b  3c  2ab  bc  ac
(2  b)(a  c)  0 2a  2c  ab  bc
2(2ab  ac  bc ) 2(2ab  ac  bc )
 
1  2a  b  3c 1  2ab  ac  bc
Mặt khác b  c  a (b  c) ( vì a  [0;1] )
8b 8b 8b

  
b  c  b(a  c)  8 a (b  c)  b(a  c)  8 2ab  bc  ac  8
Với mọi số thực x, y, z, ta có:
( x  y )2  ( y  z )2  ( y  x)2  0  2( x 2  y 2  z 2 )  2 xy  2 yz  2 xz
 3( x 2  y 2  z 2 )  ( x  y  z )2
 12a 2  3b 2  27c 2  3 (2a)2  b 2  (3c) 2   (2a  b  3c)2  2a  b  3c  2ab  bc  ac
b b
 
2 2
12a  3b  27c  8 2 2ab  bc  ac  8
Suy ra
2(2ab  bc  ac) 8b b
P  
1  2ab  bc  ac 2ab  bc  ac  8 2ab  bc  ac  8
2(2ab  bc  ac) 8
P 
1  2ab  bc  ac 2ab  bc  ac  8
Đặt t  2ab  bc  ac  t  [0;13]
2t 8
Xét hàm số: f (t )   , t  [0;3]
t 1 t  8
2 8
f / (t )  2
 , f / (t )  0  t  6
(t  1) (t  8) 2
16 47 16
f (0)  1; f (6)  ; f (13)   f (t )  t  [0;13]
7 21 7
16 2 16 16
Do đó: P  . Khi a  1; b  2; c  thì P  . Vậy GTLN của P là
7 3 7 7
Bài 4 (Sưu tập) : Cho các số thực x, y, z thỏa mãn x, y , z  1 và x + y + z = 3.
x2 y2  1
Tìm giá trị lớn nhất của biểu thức: P  
x 2  y 2  4( xy  1) z 2  4 z  5
Phân tích ý tưởng:

Lời giải: Từ giả thiết ta có: ( x  1)( y  1)  0  xy  ( x  y )  1 và x  y  3  z
Do đó
x2  y 2  4( xy  1)  ( x  y)2  2 xy  4  ( x  y)2  2( x  y)  2  ( x  y  1)2  1  z 2  4 z  5
x2 y2  1 x2 y2  1 x2  y2  1
Khi đó, suy ra P     
x 2  y 2  4( xy  1) z 2  4 z  5 z 2  4 z  5 z 2  4 z  5 z 2  4 z  5
Mặt khác: x2  y 2  ( x  y)2  2 xy  ( x  y)2  2( x  y)  2  ( x  y  1)2  1  z 2  8 z  17
z 2  8 z  17 z 2  8 z  17
Vì vậy P  . Đặt t  (*). Khi đó (*)  (t  1) z 2  (8  4t ) z  5t  16  0
z 2  4z  5 z2  4z  5
Phương trình này có nghiệm khi /  0  (4  2t )2  (t  1)(5t  16)  0  5t  t 2  0  0  t  5
 5 3 5 3
Suy ra P  5 . Dấu xảy ra khi và chỉ khi  x; y; z    1; ;  hoặc  x; y; z    ; 1; 
 2 2 2 2
Vậy giá trị lớn nhất của biểu thức P là 5.
Bài 5: Sưu tập
Cho a  [1; 2] . Chứng minh rằng (2a  3a  4a )(6a  8a  12a )  24a1
 1 1 1 
BĐT  (2 a  3a  4a )  a  a  a   24
2 3 4 
Do a  [1; 2]  2  2a  4;3  3a  9;4  4a  16
 2  2a  16;2  3a  16;4  4a  16 (0.25đ)

Với x  [2;16] ta có:
32
( x  2)( x  16)  0  x 2  18 x  32  0  x  18   18  x
x
 1 1 1  a a a
Từ đó suy ra: 32  a  a  a   54  (2  3  4 )
2 3 4 
a a a
 1 1 1  54  (2  3  4 )
 a  a  a  
2 3 4  32
a a a a a a
 1 1 1  (2  3  4 )[54  (2  3  4 )]
Khi đó:  (2a  3a  4a )  a  a  a  
2 3 4  32
Bài 6 : (Mẫn Ngọc Quang)
Cho 3 số thực a,b,c thỏa mãn: 0  (2a, b)  1  c . Tìm MIN
2a (b  c)  bc  ab 4a (b  c) 4b(a  c)
P  
72 2(a  b  2c)  1 28a  7b 2  2c 2  2
2
2 2 2 2 2
Ta có : 2(2a  b  c)  5(2a  b)  0  28a  7b  2c  12ab  8ac  4bc
2 a (b  c )  b( a  c )  a  b  2c do 0  (2a, b)  1  c
3ab  2ac  bc 4a (b  c) 4b(a  c)

P  
72 3ab  2ac  bc  1 12ab  8ac  2bc  2
3ab  2ac  bc 4  ab  ac  4b(a  c)
  
72  1   1
2 3ab  2ac  bc   4 3ab  2ac  bc  
 2  2
3t t
  , t  3ab  2ac  bc  0
72 t  1
2
Xét hàm số ta có được kết quả dấu bằng xảy ra khi : t = 11/2 , a = ½ , b = 1 , c = 2
Câu 7:Đề thi thử 1 (Nhóm học sinh thầy Quang Baby)
Cho các số thực x, y, z thuộc  0;1 và z  min  x, y, z .Tìm GTNN của biểu thức:
1 y 2  14 yz  z 2 8  x  1 y  1 z  1
P  3

x  z2
2
 y  z x y z2
Lời giải
2
 z
Do z  min  x, y, z nên ta có x 2  z 2   x  
 2
Ta lại có
4
z  y   y  z   y 4  4 y 3 z  6 y 2 z 2  4 yz 3  z 4  y 4  14 yz. y 2  y 2 z 2  y 2  y 2  14 yz  z 2 
4
 y  z y 2  14 yz  z 2 1 1
 y 2  14 yz  z 2  2
 3
  2
y  y  z y y  z  z
y 
 2
1 1 8  x  1 y  1 z  1
Do đó ta có P  2
 2

 z  z x yz2
x  y 
 2  2
1 1 2 8
Ta có 2
 2
 
 z  z  z  z   x  y  z 2
x  y   x   y  
 2  2  2  2
Và  x  1 y  1 z  1  1   x  y  z    xy  yz  zx   xyz  1   x  y  z    xy  yz  zx 
Lại có 1  x 1  y 1  z   1   x  y  z    xy  yz  zx   xyz  0
8 16  x  y  z 
 xy  yz  zx  x  y  z  1  xyz  x  y  z  1  P  2

 x  y  z x yz2
8 16t
Xét hàm số f  t    với t  a  b  c và t   0;3
t2 t  2
16 32
Ta có f '  t    3
 2
; f '  t   0  t  2  f  t   f  2   10
t t  2
Vậy giá trị nhỏ nhất của biểu thức P là 10 , dấu "  " xảy ra khi x  y  1, z  0
Câu 8: Đề thi thử 4 (Nhóm học sinh thầy Quang Baby)

Cho các số thực x, y, z  1 thõa mãn 2 xyz  1  x  y  z. Tìm GTLN của biểu thức
2 x2  2 x  1  2 y2  2 y  1  2 z 2  2 z  1 2
P 2

x  y  z 2 xyz  1
Lời giải
Cách 1: ép biên
Ta có: 2 x( x  1)  0  4 x 2  4 x  1  2 x 2  2 x  1  2 x 2  2 x  1  4 x 2  4 x  1  2 x  1
Tương tự ta có: 2 y 2  2 y  1  2 y  1; 2 z 2  2 z  1  2 z  1
2x 1  2 y 1  2z 1 2 2( x  y  z )  3 2 4 3
Do đó : P  2
  2
  
( x  y  z) 2 xyz  1 ( x  y  z) x  y  z x  y  z (x  y  z) 2
4 3
Xét hàm số f  t    với t  x  y  z  3
t t2
Hàm số f  t  nghịch biến nên P  f  t   f  3  1
Vậy giá trị lớn nhất của biểu thức P là 1, dấu "  " xảy ra khi x  y  z  1
Câu 9: Đề thi thử 16 (Nhóm học sinh thầy Quang Baby)

Cho 0  a , b, c  1 , a (4  a  b)  c ( a  b) Tìm GTNN :
P  1  a  b 1  b  c 1  c  a   16a 2  16bc  64a
Ép biên : 0  a, b, c  1
*)a (4  a  b)  c(a  b)  4a  a 2  ac  bc  ab  (a  b)(a  c)

*)16a 2  16bc  64a  16(ab  ac)
*)(1  a  b)(1  c  a )(1  b  c)  (1  6a  b  c)(1  b  c)  1  6a  2b  2c  6a (b  c )  (b  c) 2
 P  1  6a  2b  2c  6a (b  c)  (b  c)2  16(ab  ac)
 1  (2a  4a 2 )  (b  c) 2  2b  2c  10a (b  c)  1  [2a ]   4a 2  (b  c) 2    2b  2c   10a (b  c)
Vi : 0  a, b, c  1  [2a ]  a (b  c),  4a 2  (b  c)2   4a (b  c),  2b  2c   2a (b  c)

 P  1  a (b  c)  4a (b  c)  2a (b  c)  10a (b  c)  1  6  5
Bài 10 : Đề thi thử THPT Đào Duy Từ Năm 2012

a b c 5
a, b, c   0,1 Chứng minh rằng : P     abc 
1  bc 1  ac 1  ab 2
Giải:
không làm mất tính tổng quát của bài toán, ta có thể giả sử: 1  a  b  c  0
a b c 1 b c 1 bc
Ta có: A     abc     bc  bc  
1  bc 1  ac 1  ab 1  bc 1  bc 1  bc 1  bc 1  bc
bc
Ta có: 1  b 1  c   0  1  bc  b  c  0  1
1  bc
1
Vậy nên: A  bc  1 
1  bc
Đặt t  1  ab 1  t  2 
khi đó:
1 1
f  t   t   f '  t   1  2  0   :1  t  2 
t t
 f  t  đồng biến trên 1;2
5
 f  t max  f  2    a  b  c 1
2
Bài 11 : ( trích đề thi thử Đô Lương 1) Cho x, y, z   0;2 ; xy  yz  zx  0.
96
Tìm min P  x 2  y 2  z 2  10  xy  yz  zx  
2 3 x  y3  z
3
Bài Làm:
2 96

Ta có: P  5  x  y  z   4 x 2  y 2  z 2  
2 3 x3  y3  z
x 2  y 2  z 2   x  x  2   y  y  2   z  z  2    2  x  y  z   2  x  y  z 
3
x3  y 3   x  y  , z  2 z.
Khi đo:
2 96
P  5 x  y  z   8 x  y  z  
2 x  y  z
Đặt:
48
t  x  y  z  t  0   P  5t 2  8t   Pmin  28  x  2, y  z  0.
t
Bài 12 : ( trích đề thi thử Đặng Thục Hứa 2016)
a, b, c  1,3 , a  b  c  6 . Tìm Max
a 4  b 4  5c 2  6abc  1
P  abc
ab  bc  ca
Bài Làm
Ta đánh giá:
 a  1 a  2  a  1 a  2    b  2  b  1 b  2  b  1  0

 a 4  b 4  5a 2  5b 2  8
5  a 2  b 2  c 2   6abc  7
P  abc
ab  bc  ca
Ta lại có:
 a  1 b  1 c  1  0

  abc  8  2  ab  bc  ca   2  abc  3
 2  a  2  b  2  c   0
2  6abc  73
P  abc  10  5  Pmax  5  a  b  1, c  2
abc  8
Vậy Pmax  5  a  b  1, c  2
Bài 13) ( Trích đề thi thử Anh Sơn 2)giống câu trên (lời giải khác)
Cho 3 số thực a,b,c thỏa mãn: a  0,1 , b  0, 2 , c  0,3
2(2ab  bc  ac) 8b b

Tìm Max P   
1  2a  b  3c b  c  b(a  c )  8 12a  3b 2  27c 2  8
2
Giải:
Ta có:
1  a  b  c   0
  2a  b  3c  2ab  ca  bc
 2  b  a  c   0
PTa có:
b  c  a  b  c 

 2 2 2 2
 12a  3b  27c   2a  b  3c 
2  2ab  bc  ca  8b b
P  
1  2ab  bc  ca 2ab  bc  ca  8 2ab  bc  ca  8
Đặt t  2ab  bc  ca  t  0 
2t 8 16 16 2
P    Pmax   a  1, b  2, c 
1 t t  8 7 7 3
16 2
Vậy Pmax   a  1, b  2, c 
7 3
Bài 14 ) Đề THPT Ngô Sĩ Liên x, y, z   0,1 . Chứng minh rằng :

1 1 1 1
P  (1  )( x  y  z )  3   
xyz x y z
Giải:
1 1 1
Ta có:  x  1 y  1  0  xy  1  x  y  1   
xy x y
1 1 1 1 1 1
    2     3
xy yz zx x y z
 1  1 1 1 1 1 1
Ta có: P    1  x  y  z      x  y  z  2     x  y  z  3
 xyz  xy yz zx x y z
1 1 1 1 1 1 1 1 1
P       x  y  z  3  2      x  y  z   x  y  z  3  P  x  y  z  3  dpcm
x y z x y z x y z
Dấu bằng xảy ra  x  y  z  1
z x2  y 2 1
Bài 15 (Sưu tập ) x, y, z  1, 4 , x  y  z  6 . Tìm min : P  
8( x 2  y 2 ) xyz
Giải:
z x2  y2  1 z x2  y 2 1 z 2 1
P       
8 x  y 
2 2
xyz 8 x  y 
2 2
xyz xyz 8  x  y  z xyz
2 2
 x  1 y  1  0  xy  x  y  1  5  z
Ta có: 
 x  y   z  10 z  26
2 2 2
z 2 1 1
P   
8  z  10 z  26  z z  5  z  2
2
2
1  z  4   4 z 2  45 z  117 
Ta chưng minh: P   0
2 8 z  5  z   z 2  10 z  26 
1
MaxP   x  y  1, z  4
2
Bài 16) ( Trích đề thi thử lần thư 6 Thầy Đặng Thành Nam ) a, b, c   0,1
a b c
Tìm GTLN của biểu thức: P     2(1  a)(1  b)(1  c)
bc  1 ac  1 ab  1
Bài giải: ( Trích lời giải từ: Phong Đình Nhữ )
Giả sử c  b  a
Ta có: 1  a 1  b   0  ab  1  a  b
Ta sẽ chứng minh:
 a 2a
 bc  1  a  b  1  2bc  1  a  b

 b 2b
   2ca  1  a  b
 ca  1 a  b  1
 c 2c
 ab  1  a  b  1  2ab  1  a  b

2  a  b  c  2 1  a 1  b 1  c 1  a  b  2  a  b  c  2 1  c 

P    2
a  b 1 1 a  b a  b 1 1 a  b
Dấu bằng xảy ra  a  b  c  0 hoặc a  b  1, c  0 ( hoán vị)
 1
Bài 17 ( Trích đề số 11 thầy Đặng Thành Nam ) a, b, c  0,  Tìm min
 2
a b c
P    (1  a )(1  b)(1  c)
b  c 1 a  c 1 a  b 1
Bài giải: ( Trích từ: Phong Đình Nhữ )
3
 5  5  1  a  b  a  b  5 
1  a  b    a    b   8
 2  2  27
Áp dụng AM - GM ta có: 
 1 c  a  5  a   5  b   8
 
2

 2



Ta có:
5  5  5  5 
c  a  b b  a  c
a 2  2  2  2
P     1 a 1 b 1 c
   
b  c 1 8 8
5  5  5  5 
c  a  b b  a  c
a 2  2  2  2
Đặt: f  a       1 a 1 b 1 c
   
b  c 1 8 8
  1 
Ta có: f  a min   f  0  , f   
  2 
3 7 3 7 7
Ta có ) f  0   1  bc   b  c   1  b  c    c  g  b 
8 32 8 32  32
3 7   1
Do  c    0, c  0; 
8 32   2
1 7
 f  0  g b   g   
2 8
1 1 bc 1 7
) f      
 2  2  2 b  c 8 2 8
7 1
Vậy Pmin  abc
8 2
Bài 18 ) a, b, c  1,3 , a  b  c  6 . Tìm max P  abc(a3  b3  c3 )2
Bài giải:
3
Ta có: a 3  b 3  c 3   a  b  c   3  a  b  b  c  c  a   216  18  ab  bc  ca   3abc
Ta có:  a  3 b  3 c  3  0  3  ab  bc  ca   9  a  b  c   27  abc  27  abc
2

P  3  ab  bc  ca   27  216  18  ab  bc  ca   3 3  ab  bc  ca   27 
2
 P  3  ab  bc  ca  9  135  9  ab  bc  ca  
 P  7776
Vậy Pmax  7776  a  1, b  2, c  3 và các hoán vị
9
Bài 19 ( Sưu tập ) : Cho a, b, c  1, 2 , a  b  c 
2
14
Tìm GTLN của: P  a 6  c 6  21b 2 
12(a 3  b3 )  28b 2  25
Giải:
a 6  21a 2  20   a 2  1 a 2  4  a 2  5   0

c 6  21c 2  20
Ta có: 
3 2
3a  7 a  4
 3 2
3c  7c  4
14
P  21 a 2  b2  c 2   40 
28  a  b2  c 2   7
2
Đặt: t  a 2  b 2  c 2
 a  1 b  1 c  1  0 13 29

Với   ab  bc  ca   t 
 a  2  b  2  c  2   0 2 4
c  b  a  0

Bài 20 : Cho  a 2  b 2  2c 2  ab  bc  ca  5 . Tìm Giá trị lớn nhất của biểu thức:
a  2b  4c  9

P
b 2  ab  bc  3ac
 2a  4b  8c  18 
 ab  bc  ca  2
2 4
Bài giải:
 ) Từ giã thiết ta sẽ có:
 b  a  b  c   0  b2  ca  b  a  c 
b 2  ab  bc  3ac
 b 2  ab  bc  3ac  2  ab  bc  ca    ab  bc  ca
2
 ) Mặt khác ta lại có:

2 2 2
 a  1   b  2   2  c  2  0
 2a  4b  8c  18  a 2  b 2  2c 2  5  ab  bc  ca
Suy ra: 2a  4b  8c  18  ab  bc  ca
) Từ đây ta sẽ có:
2  ab  bc  ca  2 2
P  2 ab  bc  ca 
4
2 2
4
 ab  bc  ca  2 2  2 2
a  1
Dấu bẳng xảy ra khi và chỉ khi: 
b  c  2
Bài 21 : Đề thi thử 6 (Thầy Quang Baby) Cho các số thực x, y, z  0;1 và z  min  x, y, z . Tìm giá trị
nhỏ nhất của biểu thức:

2
P
 y  z 
 yz  1  2
x z y  y  z  xy  xz  yz
Lời giải
Với những bài toán có điều kiện biên x, y, z  0;1 chúng ta sẽ tìm cách khai thác nó , dự đoán
điểm rơi sẽ là: x  y  1, z  0.
2
Hơn nữa với có chứa xy  xz  yz ở mẫu , đây là hạng tử có thể gợi ý cho chúng ta
xy  xz  yz
dồn biến về xy  xz  yz .
2 2 2
 y  z x  y  z x2  y  z 
Ta có: x, 0;1 . Suy ra xx , 2
 
xz x x  z xx  z
1 2
Áp dụng BĐT phụ Cô-Si ngược ta có :  . Dấu bằng khi A = B > 0 . Do đự đoán điểm
A.B A  B
rơi x = y = 1 , z = 0 nên khả năng x = x + z và y = y + z là hoàn toàn có thể xảy ra .
2 2
x2  y  z  2 2  yz  1  yz  1 2 . 2
Ta có:  x2  y  z  .  
x x  z 2x  z y  y  z 2y  z
2 2 2
2 x 2  y  z  2  yz  1 2  xy  yz  xz  1  2
Do đó P    
2x  z 2y  z xy  xz  yz x yz xy  xz  yz
A2 B 2 ( A  B ) 2
  ,
x y x y
Với điều kiện: x, y, z  0;1 , ta luôn có: 1  x 1  x 1  x   0
 xy  yz  xz  1  xyz  x  y  z  x  y  z
2
Suy ra P  x  y  z 
xy  xz  yz
2
Áp dụng bất đẳng thức AM-GM, ta có: x 2   y  z   2 x  y  z   x 2  y 2  z 2  2  xy  xz  yz 
Mà x, y, z  0;1 ,  x  y  z  x2  y 2  z 2  2  xy  xz  yz 
2 AM  GM
Suy ra P  2( xy  xz  yz )   4
xy  xz  yz
x  y  1
Dấu “=” xảy ra  
z  0
Vậy giá trị nhỏ nhất của P là MinP  4 đạt được khi  x; y; z   1;1;0
GÓC NHÌN TỪ ĐỀ THI ĐẠI HỌC :
Bài 22 : 2014D:
Cho hai số thực x, y thỏa mãn điều kiện 1  x  2; 1  y  2.
x  2y y  2x 1
Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức P  2
 2 
x  3 y  5 y  3x  5 4  x  y  1
Bài giải:
2
Do 1  x  2 nên  x  1 x  2   0, nghĩa là x 2  2  3 x. Tương tự y  2  3 y.
x  2y y  2x 1 x y 1
Suy ra P      .
3x  3 y  3 3x  3 y  3 4  x  y  1 x  y  1 4  x  y  1
t 1
Đặt t  x  y, suy ra 2  t  4. Xét f  t    , với 2  t  4.
t  1 4  t  1
1 1
Ta có f '  t   2
 2
. Suy ra f '  t   0  t  3.
 t  1 4  t  1
11 7 53 7 7
Mà f  2   ; f  3  ; f  4   nên f  t   f  3  . Do đó P  .
12 8 60 8 8
7 7 x  1
Khi x  1, y  2 thì P  . Vậy Pmin   
8 8 y  2
Bài 23 : Cho các số thực a , b, c thuộc đoạn 1;3 và thỏa mãn điều kiện a  b  c  6.
a 2b 2  b 2c 2  c 2 a 2  12abc  72 1
Tìm giá trị lớn nhất của biểu thức P   abc.
ab  bc  ca 2
Bài giải:
Đặt t  ab  bc  ca.
2 1 2 2 2
Ta có: 36   a  b  c  
  a  b    b  c    c  a    3t  3t. Suy ra t  12.
2
Mặt khác  a  1 b  1 c  1  0 nên abc  ab  bc  ca  5  t  5;
và  3  a  3  b  3  c   0 nên 3t  3  ab  bc  ca   abc  27  t  22. Suy ra t  11.
a 2b2  b 2c 2  c 2 a 2  12abc  72 1
Khi đó P   abc
ab  bc  ca 2
2

 ab  bc  ca   72 abc t 2  72 t  5 t 2  5t  144
    .
ab  bc  ca 2 t 2 2t
t 2  5t  144 t 2  144
Xét hàm số f  t   với t  11;12 . Ta có f '  t   .
2t 2t 2
Do đó f '  t   0, t  11;12 , nên f '  t  nghịch biến trên 11;12.
160 160 160

Suy ra f  t   f 11  . Do đó P   Pmax   a  1, b  2, c  3 và các hoán vị của
11 11 11
chúng.
CÂU HỎI ĐẺ HỌC SINH SUY NGHĨ VÀ VẬN DỤNG
Bài 24 : Cho x, y, z  1;3 . Tìm Giá trị nhỏ nhất của biểu thức:
2
 10 2  4608
P    x  2 y 2  3z 2   y  z   2 2
 3  x  y  xy  9 z
a, b, c  1;2
Bài 25 (Đề thi thử 19 – Thầy Mẫn Ngọc Quang): Cho  .
a  b  c  5
Tìm Giá trị nhó nhất của biểu thức:
3  c  1 13 4c 2  13
P   a  b  1 2  
2abc  10c  3  a  b  c 2  1 4 2
Bài 26 Cho a , b, c là các số thực thuộc đoạn 1; 4  thỏa mãn a  b  2c  8 .
Tìm GTLN của P  a 3  b 3  5c 3

Giải :
Ta có : (a  1)(b  1)  0  ab  ( a  b)  1  7  2c
Khi đó : P  a 3  b3  5c3  (a  b)3  3ab(a  b)  5c3  (8  2c)3  3(7  2c)(8  2c)  5c3
Lại có : a  b  2c  8  2c  8  ( a  b )  8  (1  1)  6  c  3
Xét : f (c)  (8  2c)3  3(7  2c)(8  2c)  5c 3 với c  1;3
 f '(c)  9c 2  168c  294

a  b  1
BBT  f (c )max  max  f (1); f (3)  f (3)  137  
c  3
Bài 27 (Mẫn Ngọc Quang):cho các số không âm a,b,c sao cho a, c  [0;1] và ab  bc  ca  5 m giá trị
nhỏ nhất của:
a(b  c) c(a  b) 3(a  c)2  2b2  8

P  
b  2c b  2a 4(ac  3)
a (b  c ) c(a  b) 2ac (a  b  c)
Lời giải: lưu ý là :   ac mặt khác:
b  2c b  2a (b  2a )(b  2c)
(b  2a)(b  2c)  b 2  2b(a  c)  4ac  (b  2) 2  4b  4  2(ab  bc  ca )  2ac  4b  6  2ac

a(b  c) c(a  b) ac(b  ac  1)
Và a  b  c  b  ac  1  (a  1)(c  1)  ac  b  1 do đó   ac
b  2c b  2a 2b  ac  3
ac(b  ac  1) ac  2 ac(1  ac)
Mà: a  c    (a  1)(c  1) 
2b  ac  3 2 2(2b  ac  3)
ac  2 ac(1  ac)(2b  ac  3) ac(1  ac)
  (a  1)(c  1)   ếp theo ta có đánh giá:
2 4(2b  ac  3)(ac  3) 4(ac  3)
5  ac 4 (a  c  2) 2
bac  ac   a  c  2(2  a  c)   2(2  b  c) do đó
ac ac ac
(2  a  c)2 (b  a  c )2 (b  a  c) 2
(1  a)(1  c)    mặt khác dễ thấy ac  a  c  1 nên:
4 16 4(ac  3)
2ac(1  ac)(2b  ac  3) (b  a  c) 2
(1  ac)(2b  ac  3)  2(2  a  c)(b  a  c)  (b  a  c) => 
4(2b  ac  3)(ac  3) 4(ac  3)
Lại có: 3(a  c) 2  2b 2  8  4(ab  bc  ca  2)  (b  a  c)2  (a  c )2  28  2(b  a  c) 2
Từ những đánh giá trên ta có :
(ac  2) ac(1  ac) (b  a  c) 2 14  (b  a  c) 2 (ac  2) ac(1  ac) 7

P      
2 4(ac  3) 2(ac  3) 2(ac  3) 2 4(ac  3) ac  3
(ac  1)2 13 13 13
=   .min P= khi a=c=1 và b=2
4(ac  3) 4 4 4
x y 1
Bài 28 :Cho các số thực x, y, z  1,3 m max P  2 2
 
x  y  18 z ( x  y )(3z  3) 9 z
Lời giải:
x 2  y 2  18 z  3( x  y )( z  1)  (3 z  x)(3  x)  (3z  y)(3  y)  0  x 2  y 2  18 z  3( x  y )( z  1)

2
x y 1 1 1  1 1
P      
3( x  y )(z  1) 3( x  y )( z  1) 9 z 3( z  1) 9 z  3 3 
2
 1 1 3 1
max P     khi : x  y  3; z 
 3 3 2
Bài 29: Cho x, y, z là các số thực dương thỏa mãn x, y, z  1; 2 . Tìm Giá trị nhỏ nhất của biểu thức:
6 xyz  x  y  3 x3  6
P   x2  z 2
6  xy 2  2 x 7  x  xz 
2
+ Từ giả thiết ta có:
 x  1 x  2  x  3  0 (1)
 x3  6  7 x
+ Từ giả thiết ta lại có:
 y  1 y  2  x  3  0
(2)
 6  xy 2  2 x  3 x  x  y  3
1 2 1
+ Từ (1) và (2) ta có: P   2 xz  x 2  z 2   x  z  
x z xz
7
2  x  z  4 = MinP= . "  "   x; y; z   1;1;1 ; 1; 2;1
2
 x, y , z  0

Bài 30: Cho  xy  1 . Tìm Giá trị nhỏ nhất của biểu thức:
4 z 2 x  y  1  x 2  y 2  2  4 xy
  
z z z
P  z  xy  2    z2
1  z xyz z  xy xy
+ Từ giả thiết ta sẽ có:
4 z 2  x  y  1  x 2  y 2  2 xy  2  xy  1  2 xy
2
 4z2  x  y    x  y   4z2  4z  x  y   z  1
+ Từ đây ta suy ra:
 xy  1 z  1  0
 xyz  1  xy  z
+ Từ đây ta sẽ có: z  xy  2   z 2  xyz  1  xy  z  xy  1 *

3
xy  1  z xyz .
 xy  2
  xy  . z  1
2
z
1 z 2
  
1  z xyz z  xy xy
+ Áp dụng (*) ta sẽ có:
z z z 2 z 2
P   xy   xy  1   xy  1
1  xyz z  xy xy 1  xy z 1  xy
Xét hàm trên xy>=1 là  MipP=3, dấu bằng khi x=y=z=1
 x, y, z   0;1
Bài 31: Cho  . Tìm Giá trị nhỏ nhất của biểu thức:
 xy  yz  zx  1
1
  x  y  z 3 2  3  x 2  y 2  z 2   2 x 2  y 2  z 2  2
P  ln    
 2 x yz  4  xyz
Từ giả thiết ta sẽ có:
 x  1 y  1 z  1  0
xyz
 xyz  x  y  z  2  xyz  2 
2
 4  xyz  2  x  y  z 
2

x2  y2  z 2  2

 x  y  z   x  y  z
4  xyz 4  xyz 2
Mặt khác ta có:
x  y  z
3
2  3  x2 2  z 2  x  y  z
3
8  3 x  y  z 
2
  
2 x y z 2 x yz
3

 x  y  z 
8
 3  x  y  z   4( x  y  z )  3  x  y  z   x  y  z
2 x y z
Từ đây ta sẽ có:
1 x yz
P  ln  x  y  z  
2 2
3  xy  yz  zx   x  y  z  2  xyz
Xét hàm trên
 3  x yz 2
1 x  y  1
Suy ra min P= ln 2  1 dấu bằng khi  ( và các hoán vị)
2 z  0
Bài toán 32:Cho các số thực a,b,c ( tìm Giá trị lớn nhất của :
2
9(ab) 3 16b c 6a  6b  8
P 2 2 2
 2 2 2

a  3b  c  1 2a  4b  c  1 18ab  9a  9b  4
<Dinh de Tai>
Lời giải:
Áp dụng Bđt am_gm và cauchy_schwart ta có:
2
16b c  (2b  c  1) 2 và 9(ab) 3  (a  b  1) 2 do đó
P mặt khác ta có:
a2 b2 1
2 2
 2 2
 2
a  b b  c b 1
(2b  c  1) 2 b2 c2 b2 1
VÀ 2 2 2
 2 2
 2 2
 2
 2 do đó
2a  4b  c  1 a  b b  c 2b a  1
5 1 1 6a  6b  8
P  2  2  mặt khác với mọi a,b dương và ta có:
2 a  1 b  1 18ab  9a  9b  4
1 1 2 (ab  1)(a  b)2
  <=> :đúng . ngoài ra lưu ý rằng :
a 2  1 b 2  1 ab  1 (ab  1)(a 2  1)(b 2  1)
18ab  9a  9b  4  2(3a  2)(3b  2)  (3a  2)  (3b  2) do đó:
2 2 4
 (3a  2)(3b  2)
6a  6b  8 2
 3a  2 3b  2   từ các đánh
18ab  9a  9b  4 1 1 2 (3a  2)(3b  2)  1
 2 2
3a  2 3b  2 (3a  2)(3b  2)
5 2 2
giá trên suy ra P    ếp theo từ (a  1)(a  2)  0  a 2  3a  2
2 ab  1 (3a  2)(3b  2)  1
tương tự b 2  3b  2 nhân vế vế suy ra ab từ đây kết luận P dấu=khi a=b=c=1
Bài 33: Cho x, y, z   0; 2 thỏa mãn x  y  z  3 . Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức
1 1 1
P  2  2  xy  yz  zx
x  y  2 y  z  2 z  x2  2
2 2 2
Bài giải:
xy  1
Ta có x 2  y 2  2   x 2  1   y 2  1  2  x  y  ,….; xy  ,…
2
1 1 1 1 
Nên P      xy  yz  zx  3 .
2 x y y  z z  x 
Ta có  x  y  z  xy  yz  zx   9 xyz
8
  x  y  y  z  z  x    x  y  z  xy  yz  zx   xyz   x  y  z  xy  yz  zx 
9
1 1 1  x  y  y  z    y  z  z  x    x  y  z  x 
  
x y yz zx  x  y  y  z  z  x 
2
 x  y  z   xy  yz  zx

 x  y  y  z  z  x 
2
 x  y  z   xy  yz  zx

8
 x  y  z  xy  yz  zx 
9
27 3
 
8  xy  yz  zx  8
1 27 27 
Suy ra P    xy  yz  zx  
2  8  xy  yz  zx  8
Đặt t  xy  yz  zx .
4  xyz
Do x, y, z   0; 2   2  x  2  y  2  z   0  xy  yz  zx  2t 2
2
1 2
Mặt khác: xy  yz  zx  x  y  z  3  t  3 .
3
Vậy t   2;3
1  27 27 
Ta có P    t    f t 
2  8t 8 
1  27  8t 3  27
Xét hàm số f  t  với t   0; 2 ta có f '  t   t   0 t   2;3 nên hàm
2  8t 2  16t 2
số f  t  đồng biến trên  2;3 .
15
 f  t   f  3  .
4
15 15
Do P  f  t   P  . Có P  khi x  y  z  1 .
4 4
15
Vậy giá trị nhỏ nhất của P là đạt được khi x  y  z  1.
4
Bài 34: Cho a, b, c là ba số thuộc đoạn [0; 1]. Chứng minh:
a b c
   (1  a )(1  b )(1  c )  1
b  c 1 a  c 1 a  b 1
Bài giải:
Do vai trò a, b, c như nhau nên giả sử a  b  c, khi đó:
Đặt S = a + b + c + 1 => b + c +1 = S – a  S – c
a + c + 1  S – c;
a+b+1  S-c.
Ta có ( 1 – a)(1 – b) ( 1 +a +b)  1 (*)
<=> ( 1 –a – b + ab) ( 1 +a +b ) – 1  0
<=> - a2 – b2 – ab + a2b + ab2  0
<=> b( a + b)( a – 1) – a2  0 đúng do a, b  [0; 1]. Vậy (*) đúng.
Mà (*) <=> ( 1 – a)(1 – b) ( S - c)  1
1 1 c
<=> ( 1 – a)(1 – b)  <=> 1 – a 1 – b  (1  c) 
S c S c
Do đó:
a b c
   (1  a )(1  b )(1  c )
b  c 1 a  c 1 a  b 1
a b c 1 c S c
     1
S c S c S c S c S c
Bài 35 : Cho các số thựca, b, c thuộc [4; 6] và thỏa mãn điều kiện a + b + c = 15. Tìm giá trị lớn
nhất của biểu thức:
a 2b2  b 2c 2  c 2 a 2  30abc  180 1
P  abc
ab  bc  ca 20
Bài giải:
+)
Do đó
+) Biến đổi các đại lượng khác của bài toán theo đại lượng
Thứ nhất:
Suy ra:
Thứ 2:
Kết hợp:
Thứ 3:
Suy ra
Xét hàm số
Suy ra
Do đó hàm nghịch biến trên
suy ra
Giá trị lớn nhất của biểu thức là:
khi hoặc các hoán vị của
Bài 36: Cho x, y, z   0; 2 thỏa mãn x  y  z  3 . Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức
1 1 1
P  2  2  xy  yz  zx
x  y  2 y  z  2 z  x2  2
2 2 2
Bài giải:
xy  1
Ta có: x 2  y 2  2   x 2  1   y 2  1  2  x  y  ,.....; xy  ,....
2
1 1 1 1 
Nên P      xy  yz  zx  3
2 x y y z z x 
Ta có  x  y  z  xy  yz  zx   9xyz
8
  x  y  y  z  z  x    x  y  z  xy  yz  zx   xyz   x  y  z  xy  yz  zx 
9
1

1

1

 x  y  y  z    y  z  z  x    x  y  z  x 
x y yz zx  x  y  y  z  z  x 
2 2

 x  y  z   xy  yz  zx 
 x  y  z  xy  yz  zx

27

3
 x  y  y  z  z  x  8 8  xy  yz  zx  8
 x  y  z  xy  yz  zx 
9
1 27 27 
Suy ra P    xy  yz  zx  
2  8  xy  yz  zx  8
Đặt t  xy  yz  zx
4  xyz
Do x, y, z   0; 2   2  x  2  y  2  z   0  xy  yz  zx   2t 2
2
1 3
Mặt khác: xy  yz  zx  x  y  z  3  t  3
3
Vậy t   2;3
1  27 27 
Ta có P    t    f t 
2  8t 8
1  27  8t 3  27
Xét hàm số f(t) với t   0;2 ta có f '  t   t   0t   2;3 nên hàm số f(t) đồng
2  8t 2  16t 2
biến trên  2;3 .
15
 f  t   f  3 
4
15 15
Do P  f  t   P  . Có P  khi x  y  z  1
4 4
15
Vậy giá trị nhỏ nhất của P là đạt được khi x  y  z  1
4
Bài 36: Cho 3 số thực x, y, z thuộc đoạn [1;4] và thỏa mãn x  y  z  6 . Tìm giá trị nhỏ nhất của
z x2  y 2 1
biểu thức T  
8  x2  y 2  xyz
Bài giải:
z x2  y2 1 z x2  y2 1
Ta có T     
8 x  y 
2 2
xyz 8 x  y 
2 2
xyz xyz
x2  y 2
Với x, y, z thuộc đoạn [1;4] và thỏa mãn x + y +z = 6 ta có 2
xy
 x  1 y  1  xy  x  y  1  0  xy  x  y  1  5  z
1 1
 
xyz  5  z  z
2 2 2
x 2  y 2   x  y   2 xy   6  z   2 xy   6  z   2  5  z   z 2  10 z  36
z 2 1
T   
8  z  10 z  26  z z  5  z 
2
Xét hiệu
2
1  1  z  4   4 z  45 z  117 
2
 z 2
       0z  1; 4
 8  z  10 z  26  z z  5  z   2 8 z  5  z   z  10 z  26 
2 2
1 1
Do đó T  . Với x  y  1, z  4  T 
2 2
1
Vậy giá trị nhỏ nhất của T là MinT 
2
Bài 37 : Cho các số thực không âm x,y,z thỏa mãn 0  x 2  y 2  z 2  xy  yz  zx  9

Tìm giá trị lớn nhất của biểu thức:
4 ( x  y  z )6
4 4
Px y z 
5( x 2  y 2  z 2 )
Ta có :x 2  9  ( y 2  z 2  xy  yz  xz )  9  x   0;3
Tương tự  y, z   0;3
Khi đó :
 x ( x 3  27)  0
 3 4 4 4
 y ( y  27)  0  x  y  z  27( x  y  z )
 z ( z 3  27)  0

Và :
 x( x  3)  0
 2 2 2
 y ( y  3)  0  x  y  z  3( x  y  z )
 z ( z  3)  0

( x  y  z )6
Suy ra P  27( x  y  z ) 
15( x  y  z )
5
t
Xét hàm số f (t )  27t  với t  x  y  z ,0  t  9
15
324
 f (t ) max  f (3) 
5
324
5

BẤT ĐẲNG THỨC TỔNG HỢP 2016 PDF

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

BẤT ĐẲNG THỨC TỔNG HỢP 2016 PDF

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Tất cả vì học sinh thân yêu

1. Các bất đẳngthức phụ CM BĐT

2. Bất đẳng thức Côsi

3. Dùng BĐT Bunhiacopxki

4. BĐT có 2 biến đối xứng

5. Phuương pháp thế

6. Dùng kỹ thuật 2 lần đổi dấu - Cô si ngược dấu

Facebook cá nhân : https://www.facebook.com/quang.manngoc

7. Dùng tam thức bậc 2 - chứng minh BĐT

8. Kỹ thuật cân bằng bậc tử và mẫu số để CM BĐT

9. Kỹ thuật chuẩn hóa - Chứng minh bất đẳng thức

10. Dùng tiếp tuyến CM BĐT

11. BĐT có hiệu a -b , b - c , c - a

12. BĐT - Dạng toán đồng bậc tử số mẫu số

13. Kỹ thuật sửdụng BĐT Cô Si cho 3 biến không bằng nhau

14. BĐT có 3 biến bằng nhau , chứa tích abc , ab , ac , bc

15. BĐT 3 biến và có biến bằng 0

17. BĐT khảo sát hàm nhiều biến , cố định biến số

18. Bất đẳng thức phụ khi có căn - MinCopxki

Facebook cá nhân : https://www.facebook.com/quang.manngoc

20. Ép biên (Ép duyên)

BẤT ĐẲNG THỨC 2 BIẾN

biểu thức: P  2  x 3  y 3   3xy

Facebook cá nhân : https://www.facebook.com/quang.manngoc

Facebook cá nhân : https://www.facebook.com/quang.manngoc

Bài 3: Cho a, b  0 thỏa mãn 2  a 2  b 2   a 2b 2 . Tìm Min P, với

Facebook cá nhân : https://www.facebook.com/quang.manngoc

Facebook cá nhân : https://www.facebook.com/quang.manngoc

Dấu “=” xảy ra khi x = y

Facebook cá nhân : https://www.facebook.com/quang.manngoc

Bài 7: Với mọi số thực x,y thỏa mãn điều kiện 2  x 2  y 2   xy  1

Facebook cá nhân : https://www.facebook.com/quang.manngoc

Facebook cá nhân : https://www.facebook.com/quang.manngoc

Facebook cá nhân : https://www.facebook.com/quang.manngoc

Kết luận: min P  min f  t   4  3 2

Facebook cá nhân : https://www.facebook.com/quang.manngoc

Bài 11: Cho hai số thực thỏa mãn x  1; y  1 và 3 (x + y) = 4xy

Facebook cá nhân : https://www.facebook.com/quang.manngoc

Facebook cá nhân : https://www.facebook.com/quang.manngoc

Facebook cá nhân : https://www.facebook.com/quang.manngoc

Facebook cá nhân : https://www.facebook.com/quang.manngoc

 2(t 2  8)  5  x 2  y 2  2 xy  x 2 y 2 ( x  y )   2t 2  10t  16  f (t )

Facebook cá nhân : https://www.facebook.com/quang.manngoc

Đặt t  x  y  xy, t   0;5 , P  f (t )  2t  24 3 2t  6

Vậy hàm số f(t) nghich biến trên nửa khoảng (0;5]

Xét hàm số:

Facebook cá nhân : https://www.facebook.com/quang.manngoc

Facebook cá nhân : https://www.facebook.com/quang.manngoc

Bảng biến thiên

Đặt a  x  3; b  y  2013 ta được x  a 2  3; y  b 2  2013 và

Facebook cá nhân : https://www.facebook.com/quang.manngoc

Từ đó ta được x  y  1  a 2  b 2  2017   2017; 2072 nên

Bài 24: Cho a, b là các số thực thỏa mãn : a  b  2 a  2  3 b  2014  2012 .

Facebook cá nhân : https://www.facebook.com/quang.manngoc

Facebook cá nhân : https://www.facebook.com/quang.manngoc

Facebook cá nhân : https://www.facebook.com/quang.manngoc

Bảng bién thiên:

Từ bảng biến thiên ta suy ra:

+ Pmax  1 đạt được khi t=0 hay y0

Facebook cá nhân : https://www.facebook.com/quang.manngoc

Facebook cá nhân : https://www.facebook.com/quang.manngoc

Bài 28: Cho x, y là các số thực không âm thỏa mãn x + y = 1.

Tìm gía trị nhỏ nhất của biểu thức: P = 3 1  2 x 2  2 40  9 y 2 .