Professional Documents
Culture Documents
Basura
Basura
A. Panimula
na mahalaga ang ating kalikasan. Ito ay dapat pahalagahan sapagkat ito’y pinagkaloob ng
Panginoon at inaasahan Niya ang mga tao na maging tagapangalaga ng lahat ng ito. Binigyan
Niya ang mga tao ng kapasidad upang mapangalagaan ang kalikasan. Isa na rito ay ang
kakayahang gumalaw gamit ang iba’t ibang parte ng katawan. Ang mga tao ay gumagawa ng
halaman. Isa pang kapasidad na pinagkaloob sa tao ay ang kakayahang mag-isip. Ang mga tao ay
ang mga batas na ipinasa ng mga mambabatas. Ang mga ipinatupad na batas ay naglalayong
estudyanteng nag-aaral dito. Kasama sa mga ito ay mga kautusan sa pagpapanatili ng malinis na
paaralan at isa ang Paco Catholic School (PCS) sa mga paaralang nangangarap ng isang malinis
at maayos na kapaligiran. Upang maisakatuparan ang pangarap na ito, ang PCS ay lumilikha ng
mga alituntunin tulad ng YCAP at CLAY GO. Ito ay naglalayong turuan ang mga Paconians na
Ang PCS din ay gumagawa ng mga hakbang upang mapaalala sa mga Paconians ang
kahalagahan ng aktibong paglahok sa YCAP at CLAY GO. Ang PCS ay araw-araw nagpapaalala
1
bawat umaga bago magsimula ang klase. Ang eskwelahan din ay nagpapamigay ng mga
impormatibong papel sa mga estudyante at naglalagay ng mga poster sa loob ng paaralan ukol sa
ng kalinisan, marami pa ring dumi ang nagkalat sa loob ng paaralan. Dahil dito, nais malaman ng
mga mananaliksik ang pagpapahalaga ng mga Paconians sa kalinisan ng kanilang paaralan. Ang
mga mananaliksik ay gustong alamin kung talaga bang nasusunod nila ang mga alituntunin ng
B. Balangkas na Konseptwal
KAHALAGAHAN
KAPALIGIRAN
PACONIANS
2
C. Paglalahad ng layunin
ang kapaligiran partikular ang mga nasa ikapito hanggang sa ikasampung baiting.
2. Matukoy kung gaano kaaktibo ang mga mag-aaral sa mga programang pangkalikasan
D. Kahalagahan ng pag-aaral
Sa Pamunuan ng Paaralan
Sa Kaguruan
Ang pag-aaral na ito ay maaaring magamit ng mga guro sa pagpapaibayo ng mga kaalaman
ng mga mag-aaral ukol sa kapaligiran. Makatutulong din ito sa pagbibigay kasagutan sa mga
3
Sa mga Mag-aaral
Ang mga datos na makukuha sa pag-aaral na ito ay makatutulong sa mga Paconians upang
kapaligiran.
E. Saklaw at Limitasyon
Catholic School mula baitang pito hanggang sampu ukol sa kanilang kapaligiran. Gagawin ang
malaman ang kanilang pagpapahalaga sa kanilang kapaligiran. Dalawa hanggang tatlong mag-
aaral sa bawat seksyon ang mabibigyang pagkakataon upang masagot ang sarbey.
Nakatala rito ang mga salitang ginagamit sa pag-aaral. Tanging mga katawagan, salita o
4
YCAP - "Young, Concerned and Active Paconians", isang programa sa Paco Catholic School
kung saan inaasahan ang mga estudyante na maging aktibo sa pagpapanatili ng kalinisan sa loob
CLAY GO – “Clean As You Go” , isang programa sa Paco Catholic School kung saan
hinihikayat ang mga estudyante na panatilihin ang kalinisan habang sila’y naglalakad sa
paaralan. Inaasahan silang magpulot ng mga kalat na kanilang madadaanan sa loob ng silid,
5
KABANATA II
Ayon kay Suellon Hoy, ang kalinisan ay matatamo kapag and isang katauhan ay
malinis at walang dumi at kaya niyan panatilihin ang ganitong estado. Ayon din sa kanya, ito
kabanalan”.
Ayon kay Dr. Michael A. Berry PH.D, konektado ang malinis at maayos na
paaralan sa ugali at kagawian ng mga estudyante nag aaral dito, mga guro at mga parangal na
natanggap ng eskwelahan.
Kaayusan ng isang lugar at silid upang ganahan ang isang tao na tapusin ang mga itinakdang
gawain.
6
Isaad ang mga natuklasan ng pananaliksik na mga mag-aaral ay apektado mabuti o sa masama ng
school year, 280 ikaapat at ikaanim na grado sa mga estudyante sa dalawang magkahiwalay na
paaralan pasilidad – ang panganay at ang pinakabago sa isang rural Tennessee county school
district – ang sinubukan upang matukoy kung may kinalaman ang pisikal na kapaligiran ng
pagsusulit ay ginagamit upang suriin ang mga datos. Umiral ang isang makabuluhang
pisikal na kapaligiran at tagumpay ng mga estudyante. Ang mga marka sa pagbabasa, pakikinig,
estudyante sa mga modernong gusali na pagsasagawa ng mas mahusay kaysa sa mga estudyante
ang nakatatandang School. Ang dating mga estudyante ay pinatunayan na magkaroon ng isang
Ayon kila Canter, David, and Peter Stringer. Environmental Interaction. New York: International
Canter, Stringer at ang iba pang mga nag-ambag sa kapaligiran ng mga interaksyon
siyasatin kung paano nakakaapekto ang pisikal na kapaligiran sa mga tao. Habang
ang hindi nasusulat lamang tungkol sa mga paaralan, marami sa mga partikular na
7
bilang ng mga mas malawak na tema na tinalakay ay din kaugnay sa kapaligiran ng
paaralan, tulad ng ang pangangailangan para sa mga nag-iisip kung paano ang mga
partikular na mga kadahilanan na makipag-ugnayan sa isa 't isa. Sa kabuuan, ang mga
Ayon kay Lisa Ridgely, sa mga nakalipas na taon, karamihan sa paaralan na may
maayos ang harap ng bahay ng mga resident ng Cainta. Inaasahan nilang linisin ang kanilang
Ayon kay Kate Fruelda, Marami sa atin na gustong maging malinis ang ating
kapaligiran. Pero may iba na walang pakialam kung marumi ang kapaligiran. May mga taong
gumagawa ng karatula para maging malinis ang kapaligiran at sundin ng mga tao upang
malaman na Hindi lahat iasa sa iba at lahat ng basurahan ay may tamang lagayan.
8
Katulad ng karatulang “Tapat ko Linis ko” masasabi ko na meron itong magandang naidudulot
para manatiling malinis ang kapaligiran. Pero di maiwasang sabihin na ito ay makasariling
hangarin. Sa Corcuera Romblon sa brgy. Mabini base sa aking karanasan marami ako nakitang
karatula na nakikita pero sa aking opinyon na ang ibig sabihin nun na kung ano ang tapat ng
yong bahay ton lang ang lilinisin mo hindi na yong iba. Hindi masabi na nagkakaroon na
pagkakaisa para mapanatiling malinis ang kapaligiran kase parang naturuan ang mga taong
maging makasarili at walang pakialam sa iba. Hindi lahat ay merong magagandang naidudulot.
May karatula man o wala iilan lng ang sumusunod at nagpapahalaga sa kapaligiran. Maraming
paraan para maging malinis ang kapaligiran hindi lahat ng bagay ay isaalang alang sa karatula.
Ang isa pang pag-aaral na nagpapatibay ng teorya na ang malinis na kapaligiran a nakakaaapekto
sa mga mag-aaral ay ang pag-aaral ni David May. Ayon sa kanyang artikulo noong Abril 28,
2017
Isaad ang mga natuklasan ng pananaliksik na mga mag-aaral ay apektado mabuti o sa masama ng
school year, 280 ikaapat at ikaanim na grado sa mga estudyante sa dalawang magkahiwalay na
paaralan pasilidad – ang panganay at ang pinakabago sa isang rural Tennessee county school
district – ang sinubukan upang matukoy kung may kinalaman ang pisikal na kapaligiran ng
pagsusulit ay ginagamit upang suriin ang mga datos. Umiral ang isang makabuluhang
9
pagkakaiba sa pagitan ng mga estudyante sa dalawang elementarya hinggil sa kaugnayan ng
pisikal na kapaligiran at tagumpay ng mga estudyante. Ang mga marka sa pagbabasa, pakikinig,
estudyante sa mga modernong gusali na pagsasagawa ng mas mahusay kaysa sa mga estudyante
ang nakatatandang School. Ang dating mga estudyante ay pinatunayan na magkaroon ng isang
Ayon naman sa Cambridge dictionary ang kahulugan dawn g kalinisan ay “ "Ang estado ng
mong matamo ang malinis na ibabaw, mga pasilidad at kapaligiran, ang kalinisan ay ang
maraming kaso, mayroon kang makalimot ang isang masamang gawi habang pagpapatupad ng
isang bagong buhay, paggawa ng mga gawain na tila mas mahirap pa. Pagsasanay tungo sa
kalinisan upang lumikha ng ang tunay na kahulugan ng kalinisan sa iyong pasilidad o tahanan,
mayroon kang upang suriin ang iyong paglilinis na ginagawa bago ang anupaman. Pagpapatupad
Ang ibig sabihin nito ay pag-amin sa iyong pamamaraan at mga nakaraang aksyon ay maaaring
mga di-wasto o di-naturuang. Ito ay maaaring maging isang mahirap na hakbang para sa ilan.
Pagpili upang tingnan ang mga ito bilang isang ebolusyon sa halip na sa isang pagkakamali, mo
magagawang upang mapagtanto ang mga benepisyo ng pagkakaroon ng mga mahusay na gawain
at gawi. “
10
Para naman sa mga programa na pinapatupad sa paaralan tungkol sa kalinisan, ayon sa
greenworld
Ang pag-aaral na ito ay may kapangyarihan na positibo: green na paglilinis ng mga programa sa
programa sa kalidad ng matatagumpay indoor air, ang paaralan ay maaaring makita ang isang
bilang "paglilinis upang protektahan ang kalusugan nang hindi saktan ang kapaligiran", berde na
social malay, at kabilang dito ang paggamit ng environmentally friendly janitorial na mga
produkto at kagamitan. Mula sa mga paaralan sa kolehiyo, paglilinis ng berde at mga programa
sa kalidad ng hanging panloob ay nagkamit ng katanyagan at ginawa ang natitirang resulta. Ayon
programa resulta sa pagdalo sa pinahusay na student at pag-uugali, ang mga saloobin ng guro sa
Pananaliksik para sa Young paaralan green na paglilinis ng mga programa na ipinakita na ang
11
mga paaralan ng mataas na pagganap ay magpapakita ng maraming karaniwang katangian,
kabilang ang:
Ang hitsura ng mga paaralan ay nag-iimbita. Mga estudyante, guro, at mga lokal na
gusali.
pagpapanatili.
Ang paaralan ay dinisenyo upang mabawasan ang stress. Ito ay kumportable, ay may
kalinisan ng paaralan ay isa ring mahalagang aspeto ng mga kapaligiran ng paaralan. Malinis na
paaralan hindi lamang mas mababa ang panganib ng pagkalat ng sakit, ngunit din na maipahayag
ng mga estudyante mas pagpunta sa klase ng malinis at nakaupoin malinis ang mga upuan at
kapaligiran. Kalinisan sa [elementarya] paaralan ay mahalaga dahil ang mga bata ay nahaharap
sa natatanging kalusugan panganib, lalo na panghinga impeksyon, ang mga pag-atake ng hika,
12
Mga programa sa kalidad ng hanging panloob = Cleaner Air = ang mabuting kalusugan + aliw
Mga programa sa kalidad ng hanging panloob ay maaaring epekto sa ilan sa mga katangian na
nakalista sa itaas para sa mga paaralan ng mataas na pagganap. Berde na programa ng paglilinis
bababa sa dalawa hanggang limang beses masahol pa ilagay sa loob sa labas ng bahay. Sa ibang
ang mga benepisyo sa kalusugan ng pinabuting green na paglilinis ng mga programa sa isang
doktor ng 34%, ang mga kurso ng antibiotics ng 24%, at ang mga araw na absent sa 46%.
13
mga paaralan na kumukuha ng mula sa berdeng paglilinis at indoor air kalidad programang nais
nilang ipatupad.
Pagtuunan ang mga entryways loob at sa labas. Karamihan ng pollutants ay ipasok ang
mga gusali sa mga paa ng mga tao, kaya ito ay mahalaga upang ipatupad ang mga
dumi bago ito pumasok sa gusali at madalas malinis na ang pasukan at entryway banig.
Bawasan ang mga partikulo at mga kemikal sa hangin. Nang wala sa loob na agawin ang
alikabok at dumi, gamit ang spray ng kurso para sa mga kemikal, at pagsasabuhay ng
mga Cleaning na ang tela sa halip na pag-spray sa ibabaw upang linisin ang lahat ng
karpet & alpombra Institute ng Green Label ay inaprubahan ng vacuum. Walang laman
14
mga vacuum bag na ng madalas para sa mas mahusay na pagpapatakbo.
Nang wala sa loob na makuha ang mga dumi at alisin ang mga ito sa halip na ilipat ito
sa paligid. Green na mga programa sa paglilinis ay dapat gamitin ang mga produkto
Pagtuunan ang mga puntos ng mga haplos. Ito ang hawakan ng pinto, maningning na
gawain at iba pang mga lugar na kung saan ang mga tao ay dumating sa contact na may
mga pasilidad o mga fixtures. Gumamit ng disinfectant sa banyo nang wasto. Kasama
ang tipikal na mga pamamaraan para sa mga green na paglilinis ng mga programa ang
pagtiyak na ang mga kemikal ay makapananahanan sa tamang oras upang ang lupa ay
I-promote ang kaligtasan at maiwasan ang pag-iwas. Mas ligtas na mga produkto at mga wastong
paggamit at imbakan ng kemikal tulungan ang paglilinis ng berde at mga programa sa kalidad ng
hanging panloob ay lumikha ng isang mas ligtas na kapaligiran. Matiyak ng mga kulay-naka-
code kasangkapan ang na pollutants hindi dinala sa mas magandang mula sa isang lugar (tulad
15
ng banyo) sa isa pa. Gamitin ang mga produkto ng papel na sensitibo ang kapaligiran, tulad ng
mga recycled na tisyu at tuwalya bleached nang walang ang paggamit ng kloro. Ipatupad ang
maunawaan ang mga occupants ng gusali ang mga ito ay bahagi ng proseso. Wastong natapon sa
16
Kabanata III
Metodolohiya
pag-aaral. Dito rin ilalahad ang disenyong ginamit sa pananaliksik, mga kalahok,
A. Disenyo at Pamamaraan
kasalukuyang ginagawa at mga isyu na importante sa tao. Napili ng mga mananaliksik ang
palarawang uri dahil ito ang perpektong pamamaraan sa pag-aaral ng mga mananaliksik
kung paano pinapahalagahan ng mga mag-aaral ang kapaligiran. Ang pag-aaral na ito ay
School mula Ikapitong baitang hanggang Ikasampung baitang. Sila ang itinuturing na
17
“Junior High” at karamihan sa proyektong pangkapaligiran ay kasangkot sila. Dalawa
hanggang tatlong kalahok bawat seksyon ang sasagot na pinili ng random na tinatayang
aabot sa 100 mag-aaral. Ang pananaliksik na ito ay gagawin sa loob ng Paco Catholic
aaral ang kalinisan ng kapaligiran. Sa unang bahagi ng talatanungan makikita ang mga
saradong tanong ng bawat dimensyon. Mayroong apat na pahayag na ito kung lalagyan ng
marka ang kanilang napiling husga: Lubusang Sumasang - Ayon, Sumasang – Ayon, Di
mga tanong na naglalayong malaman ang kahalagahan ng kapaligiran para sa mga mag-
aaral. Sa ikalawang talahanayan naman mababasa ang mga tanong na nagnanais malaman
malaya makapagsagot ang mga mag – aaral hinggil sa mga kilos na maari nilang magawa
kaayusan ng kapaligiran.
18
D. Paraan ng Pangangalap ng Datos
Pagtapos nito, maayos itong ipamimigay sa bawat seksyon at lalagyan ng seksyon ang
bawat talatanungan. Kapag nagawa na ito, ipapamahagi ang mga talatanungan sa pangulo
ng klase ng bawat pangkat. Kapag tapos na sagutan ang mga talatanungan, kukunin ng
mga mananaliksik ang mga nasagutang talatanungan upang masuri ang datos na kanilang
sinagutan.
E. Pagsusuri ng Datos
antas ng pagpapahalaga nila sa kapaligiran. Ito ay nakabatay sa isang rating scale. Ang
pormula ay x=
∑ fx kung saan ang x ay ang mean o average ; f ay ang bilang ng tally ng
n
mga sagot ng bawat kalahok kung gaano kahalaga ang bawat salik ; x ay ang halaga ng
Upang makuha ang Mean (x), i-multiply ang scale (x) sa bilang ng boto ( f ) sa
19
Kabanata IV
Sa kabanatang ito matatagpuan ang mga datos na nakalap ng mga mananaliksik. Dito rin
20
1.00 – 1.74 1 Hindi Lubusang
Sumasang-ayon
Layunin Bilang I : Malaman kung gaano kahalaga ang kapaligiran sa mga mag-aaral
Talahanayan Blg. 1
Lubusang
A 3.92 4 Sumasang-ayon
Lubusang
B 3.73 4 Sumasang-ayon
Lubusang
C 3.78 4 Sumasang-ayon
Lubusang
D 3.58 4 Sumasang-ayon
mga sakit.”
B – “ Nagsisilbing tirahan sapagkat dito tayo kumukuha ng ating mga pangangailangan tulad ng
tingnan.”
21
D – “Napapadali ang pagkatuto ng mag-aaral kung malinis at maayos ang kapaligiran.”
pakiramdam ang malinis na kapaligiran na may 3.78. Sumunod dito ang kahalagahan ng malinis
na kapaligiran bilang pinagkukunan ng tubig at iba pa na may 3.72 at ang huli naman ay may
kabuuang bilang na 3.58 na nagsasabing mas madali ang pagkatuto ng isang mag-aaral kapag
Layunin Bilang 2 : Matukoy kung gaano kaaktibo ang mga mag-aaral sa mga programang
Talahanayan Blg.2
Lubusang
A 3.61 4 Sumasang-ayon
Lubusang
B 3.62 4 Sumasang-ayon
22
Lubusang
C 3.63 4 Sumasang-ayon
paaralan.”
Isinasaad sa talahanayan blg.2 na may pagkukusa ang mga mag-aaral sa pagpulot ng mga
School. Nangunguna ang may kabuuang bilang na 3.63 na nagsasabing ang mga mag-aaral ay
nakikilahok sa mga aktibidad na CLAYGO at YCAP. Sumunod naman dito ang may kabuuang
Mabuhay Balls. Sinundan ito ng 3.61 na nagsasabing nagkukusa ang mga mag-aaral sa pagpulot
kapaligiran
Talahanayan Blg. 3
A Lubusang
3.58 4 Sumasang-ayon
23
B Lubusang
3.69 4 Sumasang-ayon
A – “Itinuturo ang halaga ng kalinisan sa ilalim ng mga asignaturang agham at iba pa.”
ito sa kurikulum na tinatalakay ng mga mag-aaral sa kanilang silid. May kabuuang bilang na
3.69 na nagsasabing ang itinuturo sa mga mag-aaral ang pagkakaroon ng disiplina sa bawat
aksyon patungkol sa maayos at malinis na kapaligiran. Sinundan naman ito ng 3.62 na nagsasaad
na kasabay ng pagkatuto ng mga mag-aaral ukol sa agham ay ang pagkatuto nila ukol sa
pagpapanatili ng kalinisan.
kalikasan.
Talahanayan Blg. 4
1. Pagkakaroon ng Disiplina 27
2. Pagkukusa sa Pagpulot ng Kalat 25
3. Paglilinis 21
4. Paghihiwalay ng Basura 12
5. Paglahok sa Programang Pangkapaligiran 9
6. 4 R’s (Reduce,Reuse,Recyle,Recover) 2
24
Ayon sa mga mag-aaral ng Paco Catholic School, disiplina ang nangingibabaw sa
kanilang mga gawain upang maisakatuparan ang kaaya-ayang kapaligiran. Magsisimula sila sa
tamang lagayan at ang paggamit ng 4 R’s o “Reduce , Reuse , Recyle , Recover”. Ang mga
sumunod naman ay ang pagiging responsible. Para sa mga mag-aaral, maipapakita nila ito sa
pagtataglay ng inisyatiba na maglinis ng kapaligiran. Huli naman ang kooperatiba. Nais ng mga
mag-aaral na makilahok sa mga programa na may layunin na bigyang halaga ang kapaligiran.
25
Kabanata V
A. Lagom
paghubog. Gayundin ang pagtukoy kung gaano kaaktibo ang mga mag-aaral sa mga
sanggunian tungkol sa kanilang paksa. Pumili rin ang mga mananaliksik ng paraan ng
Ang napiling kalahok ng mga mananaliksik ay mga mag-aaral mula Ikapitong baitang
Ikasampung baitang. Matapos sagutan ang mga talatanungan, kinolekta ito ng mga
mananaliksik upang masuri. Ginamit ng mga mananaliksik ang pormula ng rating scale
upang matasa ang mga datos. Lumabas sa pagsusuri na mataas ang antas ng
26
may kahambing na interpretasyon. Lahat ng layunin ay nakamit sa pananaliksik na ito sa
B. Konklusyon
nagbibigay ng mga positibong epekto sa mga mag-aaral. Ilan sa mga ito ay nalalayo sa sakit
ang mga mag-aaral dahil sa malinis na kapaligiran. Gumagaan din ang kanilang pakiramdam
kapag kaaya-aya ang kapaligiran. Susi rin sa mas epektibong pagkatuto ng mga mag-aaral
Lumitaw din sa pananaliksik ang inisyatiba ng mga mag-aaral na magpulot ng mga kalat
Mabuhay Balls”.
27
C. Rekomendasyon
kalinisan hindi lang sa paaralan kundi maging saan man sila pumunta.
aaral na mayroong malasakit sa kapaligiran upang makasanayan nila ito kapag nagtapos
gagawing pananaliksik.
28
SANGGUNIAN
Bowers and Burket (2008). The affect of the environment to people. Retrieved from url:
http://www.sciencebuzz.org/blog/how-does-environment-affect-humans-0
May D (2008). The affect of environment to the students . Retrieved from url:
https://en.wikipedia.org/wiki/Natural_environment
29
30