დავალება: №4

სახელმძღვანელო : ნ. ხვედელიძე. მათემატიკა ეკონომიკის და ბიზნესისათვის

სასწავლო თემა: თავი 7. ფინანსური მათემატიკის ელემენტები ბიზნესის სფეროში (ანუიტეტი) [ გვ. 147-157]

§ 7.15 . ანუიტეტისცნება[ 147 – 148 ]

§ 7.16 . ანუიტეტისდაგროვებული ჯამი [ 148 – 152 ]
საშინაო დავალება:

პარაგრაფებში :§ 7.15 . ანუიტეტისცნება ; §7.16 . ანუიტეტის დაგროვებული ჯამიგარჩეული

ამოცანები
 სავარჯიშო № 7 გვ. [ 165 - 178] № 64, 65, 73, 74. ( სავარჯიშოების პასუხები: გვ. 454 )

დამხმარე მასალა:

ანუიტეტის მომავალი ღირებულება

 https://www.youtube.com/watch?v=OI78uGIjVSQ&feature=youtu.be

შეამოწმეთ თეორიული მასალის ცოდნა შემდეგი კითხვების საშუალებით:

1. რას ეწოდება ანუიტეტი?

 მოიყვანეთ ანუიტეტის მაგალითები.
 დაასახელეთ ანუიტეტის პარამეტრები.
2. რას ეწოდება ანუიტეტის დაგროვებული ჯამი?
 ამოწერეთ ანუიტეტის დაგროვებული ჯამის გამოსათვლელი ფორმულები.

1. რას ეწოდება ფინანსურად ანუიტეტი?

გადასახადების ნაკადს, რომლის ყოველი წევრი დადებითი სიდიდეა და დროის ინტერვალი ორ მომდევნო
გადასახადს შორის მუდმივია, მათი წარმოშობის, დანიშნულებისა და მიზნების მიუხედავად, უწოდებენ ანუიტეტს
ანუ ფინანსურ რენტას.
ანუიტეტის ძირითადი პარამეტრებია:
 R - ანუიტეტის წევრი, ყოველი ცალკეული გადასახადის სიდიდე;
 ანუიტეტის პერიოდი - დროის ინტერვალი ორ გადახდას შორის, როგორც წესი, ანუიტეტის პერიოდია
თვე, კვარტალი, ნახევარწელიწადი და წელი;
 n - ანუიტეტის ვადა, დრო (წლებში) ანუიტეტის დასაწყისიდან მის დასრულებამდე;
 r - წლიური საპროცენტო განაკვეთი, გადასახადების დაგროვების ან დისკონტირების დროს
გამოყენებული განაკვეთი;
 m - პროცენტების დარიცხვების რაოდენობა წელიწადში;
 p - გადასახადების რაოდენობა წელიწადში.
გადასახადების ნაკადების (ანუიტეტის) რაოდენობრივი ანალიზის დროს გვიხდება ორი ძირითადი
მახასიათებლის გამოთვლა:
 ანუიტეტის დაგროვებული ჯამი;
 ანუიტეტის დღევანდელი ღირებულება.
ანუიტეტის ეს ორი მახასიათებელი, განსაკუთრებით დღევანდელი ღირებულება, ფართოდ გამოიყენება
თანამედროვე ფინანსურ გათვლებში.

2. რას ეწოდება ანუიტეტის დაგროვებული ჯამი?

ანუიტეტის დაგროვებული ჯამი, რომელიც აღინიშნება S - ით, ყალიბდება ყველა გადასახადისაგან და

მათზე დარიცხული რთული პროცენტების ჯამისაგან, ანუიტეტის ვადის ბოლოსათვის.
 ანუიტეტის დაგროვებული ჯამის გამოსათვლელი ფორმულა, როცა თანხის შეტანა ხდება ყოველი პერიოდის
ბოლოს:

m∙ n
r r n
S=R ∙
1+
(1+
100∙ m

( r
100 ∙ m
m
p
−1
−1) [
; S =100∙ R ∙
)
1+
100
r
−1(;
) ]
 ანუიტეტის დაგროვებული ჯამის გამოსათვლელი ფორმულა, როცა თანხის შეტანა ხდება ყოველი პერიოდის
დასაწყისში:

m ∙n
r r n
¿
S =R ∙
1+
(
(
1+
100 ∙ m
r
100∙ m
m
p
−1
−1)∙ 1+
)
r
(
100 ∙ m )
m
p
[
; S ¿=100 ∙ R∙
( 1+
100
r
) −1
(
∙ 1+
r
100 ) ]
n - წლების რაოდენობა, r - წლიური საპროცენტო განაკვეთი. m წელიწადში პროცენტების დარიცხვების
რაოდენობაა, ხოლო p- გადასახადების რაოდენობა წელიწადში, ხოლო R აღნიშნავს პერიოდული გადასახადის
სიდიდეს, რომელიც დამოკიდებულია p - ზე. (თუკი წელიწადში გადასახადების რაოდენობა არის p, მაშინ
წელიწადში R სიდიდის გადასახადი გვექნება p - ჯერ.)

Sn=a1 ∙ ( q n−1¿ ¿ ; ;=¿

q−1
r
თუ a 1=R ,ხოლო q=1+ , მაშინ მივიღებთ:
100
r n r n
S=R ∙
(1+
100
−1);=¿ S=100∙ R ∙
1+
100 (
−1
.;
)
r r
(1+
100
−1 )
 შემოხაზეთ სწორი პასუხი

1. როგორ გამოითვლება ანუიტეტის დაგროვებული ჯამი n წლის განმავლობაში, თუ ცნობილია: R - ყოველი

წლის ბოლოს გადასახდელი თანხა და r - წლიური რთული საპროცენტო სარგებელი?

r n r n
ა ¿ S=100 R ∙
( 1+
100
−1 )
ბ ¿ S=R ∙
1+ (
100
−1 )
r r
1+
100

r n n
r
გ ¿ S=R ∙
( 1+
100
−1 )
დ ¿ S=100 R∙
1+
100 ( )
100 r r
2. როგორ გამოითვლება ანუიტეტის დაგროვებული ჯამი n წლის განმავლობაში, თუ ცნობილია: R - ყოველი
პერიოდის ბოლოს გადასახდელი თანხა, r - წლიური რთული საპროცენტო სარგებელი, m - წელიწადში
სარგებლის დარიცხვების რაოდენობა და p - წელიწადში გადასახადების (პერიოდების ) რაოდენობა?
r mp r mp
ა ¿ S=R ∙
1+ (100 m
ბ ¿ S=R ∙
1+ )
100 m
−1 ( )
r mn r mn
(
1+
100 m )
−1 1+
100 m
+1 ( )
m ∙n m
r r
გ ¿ S=R ∙
( 1+
100 ∙ m )
−1
დ¿ S=R ∙
( 1+
100 m )
−1 p

m mn
r r
(1+ 100 ∙m ) −1 (1+ 100m
p
) −1
3. დავუშვათ ანუიტეტის დაგროვებული ჯამი n წლის განმავლობაში არის S. ამასთან ცნობილია: r - წლიური
რთული საპროცენტო სარგებელი, m - წელიწადში სარგებლის დარიცხვების რაოდენობა და p - წელიწადში
გადასახადების (პერიოდების ) რაოდენობა. მაშინ, პერიოდული გადასახადი გამოითვლება ფორმულით:

r mp m
r
ა ¿ R=S ∙
( 1+
100 m
ბ ¿ R=S ∙
)1+
100 m ( ) −1
p

mn mn
r r
(
1+
100 m
−1 ) 1+
100 m ( ) +1
m m
r r
გ ¿ R=S ∙
( 1+
100 m
p
−1 )
დ¿ R=S ∙
1+
100 m ( ) −1p

mn mn
r r
( 1+
100 m )1+
100 m ( ) −1
4. როგორ გამოითვლება ანუიტეტის დაგროვებული ჯამი n წლის განმავლობაში, თუ ცნობილია: R - ყოველი
წლის დასაწყისში გადასახდელი თანხა და r - წლიური რთული საპროცენტო სარგებელი?
 r n r n
( 1+
100
−1 )r
1+
100
−1 ( r )
ა ¿ S ¿=100∙ R ∙
r
∙
100
ბ ¿ S =100 ∙ R ∙
¿
r
∙ 1+
100 ( )
r n n
r
( 1+
100
−1) r
1+
100 ( ) ∙ 1+ r
გ ¿ S ¿=
r
∙ 1+
100 (
დ¿ S¿ =100 ∙ R ∙
r) ( 100 )
5. როგორ გამოითვლება ანუიტეტის დაგროვებული ჯამი n წლის განმავლობაში, თუ ცნობილია: R - ყოველი
პერიოდის დადსაწყისში გადასახდელი თანხა, r - წლიური რთული საპროცენტო სარგებელი, m - წელიწადში
სარგებლის დარიცხვების რაოდენობა და p - წელიწადში გადასახადების (პერიოდების ) რაოდენობა?
m∙ n m∙ n
r r
1+(100∙ m
−1
r) 1+
100∙ m r (m )
ა ¿ S =R ∙
¿

r m
∙ 1+
100
ბ ¿ S =R ∙
¿

r( m )
∙ 1+
100 ∙ m
p
( )
1+ (
100 ∙ m
p
−1 ) 1+
100∙ m
p
−1 ( )
m ∙n m∙n
r r
1+ (
100∙ m
−1
r ) m
1+
100 ∙ m ( −1 ) r m
გ ¿ S =R ∙
¿

r m
∙ 1+
100∙ m ( ) p
დ¿ S =R ∙
¿

r m
∙ 1+
100 ∙ m ( ) p

1+
100 ∙m ( p
) 1+
100 ∙m
p
(−1 )
სავარჯშო №7

64. მოქალაქეს ყოველი წლის ბოლოს ბანკში შეჰქონდა 4000 ლარი, რომელსაც ერიცხებოდა წლიური 30% რთული
საპროცენტო სარგებელი. იპოვეთ ანგარიშზე დაგროვებული თანხა: ა) 3 წლის შემდეგ; ბ) 8 წლის შემდეგ; გ) 15
წლის შემდეგ. როგორ შეიცვლება თანხის სიდიდე, თუ თანხის შეტანა მოხდება ყოველი წლის დასაწყისში?
ამოხსნა: როგორც ვიცით, ანუიტეტის დაგროვებული ჯამი ( პერიოდის ბოლოს ) გამოითვლება ფორმულით:
m∙ n
r
S=R ∙
(1+
100∙ m
−1 )
m
r
(
1+
100 ∙ m
p
−1 )
სადაც R არის თითოეული გადასახადის სიდიდე, r - წლიური რთული საპროცენტო სარგებელი, m -
პროცენტების დარიცხვების რაოდენობა წელიწადში, p - წელიწადში გადასახადების (პერიოდების) რაოდენობა.

როცა, m=1 და p=1 , მაშინ :

r n
S=100∙ R ∙
( 1+
100
−1);;;
r
ამოცანის პირობის დანახმად: R=4000 ; r=30.
ა) როცა n=3 ;
30 3
S=100 ∙ 4000 ∙
( 1+
100
−1 )
=40000 ∙
( 1,3 )3−1
=15960. ; ; ;
30 3
 ბ) როცა n=8 ;

30 8
S=100∙ 4000 ∙
( 1+
100
−1 )
=40000 ∙
( 1,3 )8−1
=95431.; ;
30 3

გ) როცა n=15 ;

30 15
S=100∙ 4000 ∙
1+ (
100
−1
=40000 ∙
)
( 1,3 )15−1
=669145.; ;
30 3

ხოლო, ანუიტეტის დაგროვებული ჯამი ( პერიოდის დასაწყისში ) გამოითვლება ფორმულით:

m ∙n
r
( 1+
100 ∙ m
−1 ) r m
¿
S =R ∙
r m
∙ 1+
100 ∙ m ( ) p

(
1+
100∙ m
p
−1 )
სადაც R არის თითოეული გადასახადის სიდიდე, r - წლიური რთული საპროცენტო სარგებელი, m -
პროცენტების დარიცხვების რაოდენობა წელიწადში, p - წელიწადში გადასახადების (პერიოდების) რაოდენობა.

ამოცანის პირობის დანახმად: R=4000 ; r=30 ; m=1 ; p=1.

ა) როცა n=3 ;
30 3
( 1+
100 )
−1
30 ( 1,3 )3 −1
S=100 ∙ 4000 ∙
30
∙ 1+ (
100 )
=40000∙
3
∙1,3=20748. ; ; ;

ბ) როცა n=8 ;

30 8
( 1+
100
−1 ) 30 ( 1,3 )8−1
S=100∙ 4000 ∙
30
∙ 1+
100 (
=40000 ∙ ) 3
∙ 1,3=124060. ; ;

გ) როცა n=15 ;

15
30
( 1+
100 ) −1 ∙ 1+ 30 =40000∙ ( 1,3 ) −1 ∙1,3=869889.; ;
15
S=100∙ 4000 ∙
30 ( 100 ) 3

პასუხი: წლის ბოლოს: ა) 15960; ბ) 95431 ;გ) 669145;

წლის დასაწყისში: ა) 20748; ბ) 124060 ;გ) 869889.

65. მეწარმე ინვესტიციის შედეგად იღებს ყოველი 6 თვის ბოლოს 12 000 ლარს. ამ თანხების განთავსება ხდება
ბანკში წლიური რთული 24% სარგებლით. იპოვეთ 4 წლის ბოლოს დაგროვებული თანხა, თუ პროცენტების
დარიცხვა ხდება: ა) ყოველი წლის ბოლოს; ბ) ყოველი 6 თვის ბოლოს; გ) ყოველი კვარტლის ბოლოს.
ამოხსნა: როგორც ვიცით, ანუიტეტის დაგროვებული ჯამი ( პერიოდის ბოლოს ) გამოითვლება ფორმულით:
 m∙ n
r
S=R ∙
(1+
100∙ m ) −1
m
r
(
1+
100 ∙ m )
p
−1

სადაც R არის თითოეული გადასახადის სიდიდე, r - წლიური რთული საპროცენტო სარგებელი, m -

პროცენტების დარიცხვების რაოდენობა წელიწადში, p - წელიწადში გადასახადების (პერიოდების) რაოდენობა.

ამოცანის პირობის დანახმად: R=12000 ; r =24 ; n=4 ; p=2.

ა) ყოველი წლის ბოლოს m=1 ;

24 1 ∙4
S=12000∙
(
1+
100∙ 1 )−1
=12000 ∙
1,24 4 −1
=144167 ;
24 12 1
1+(100 ∙ 1 )
−1 2
( 1,24 ) −1

ბ) ყოველი 6 თვის ბოლოს m=2 ;

24 2 ∙4
S=12000∙
( 1+
100∙ 2 )−1
=12000 ∙
1,128−1
=147596 ;
24 22 1,12−1
1+(100 ∙ 2 )
−1

გ) ყოველი კვარტლის ბოლოს m=4 ;

24 4 ∙ 4
S=12000∙
( 1+
100∙ 4 ) −1
=12000∙
1,06 16−1
=149549;
24 42 1,062−1
1+(100 ∙ 4 )
−1

პასუხი: ა) 144167; ბ) 147596 ;გ) 149549.

73. კლიენტს სურს დააგროვოს 80 000 ლარი: ა) 5 წლის შემდეგ; ბ) 10 წლის შემდეგ. რა თანხა უნდა შეიტანოს მან
ყოველი წლის ბოლოს, თუ წლიური რთული საპროცენტო განაკვეთია 30%.
ამოხსნა: როგორც ვიცით, ანუიტეტის დაგროვებული ჯამი ( პერიოდის ბოლოს ) გამოითვლება ფორმულით:
m∙ n
r
S=R ∙
(1+
100∙ m ) −1
m
r
(
1+
100 ∙ m )
p
−1

სადაც R არის თითოეული გადასახადის სიდიდე, r - წლიური რთული საპროცენტო სარგებელი, m -

პროცენტების დარიცხვების რაოდენობა წელიწადში, p - წელიწადში გადასახადების (პერიოდების) რაოდენობა.

შესაბამისად, პერიოდული R გადასახადი გამოითვლება ფორმულით:

 m
r
R=S ∙
( 1+
100 ∙ m
p
−1 )
m∙ n
r
1+(100∙ m
−1 )
ამოცანის პირობის დანახმად: S=80 000; r=30 ; m=1 ; p=1. შესაბამისად,

r
R=S ∙
r n
100 ∙ 1+ (
100
−100 )
ა) 5 წლის შემდეგ n=5:
30 30 24 000
R=80 000∙ 5
=800 ∙ = =8847.
30 ( 1,3 ) −1 ( 1,3 )5−1
5

(
100∙ 1+
100
−100 )
ბ) 10 წლის შემდეგ n=10:
30 30 24000
R=80 000∙ 10
=800 ∙ = =1877.
30 ( 1,3 ) −1 (1,3 )10−1
10

(
100∙ 1+
100 ) −100

პასუხი: ა) 8847 ; ბ) 1877.

74. მეწარმეს, მოწყობილობის შეძენის მიზნით, სურს დააგროვოს 250 000 ლარი: ა) 3 წლის შემდეგ; ბ) 8 წლის
შემდეგ. ამისათვის ყოველი კვარტლის ბოლოს მას შეაქვს ბანკში ტოლი თანხები. წლიური 28% სარგებლით.
დარიცხვა ხდება ყოველი 6 თვის ბოლოს. იპოვეთ ყოველკვარტალური შენატანი.
ამოხსნა: როგორც ვიცით, ანუიტეტის დაგროვებული ჯამი ( პერიოდის ბოლოს ) გამოითვლება ფორმულით:
m∙ n
r
S=R ∙
(
100∙ m
1+ −1 )
m
r
1+ (
100 ∙ m
p
−1 )
სადაც R არის თითოეული გადასახადის სიდიდე, r - წლიური რთული საპროცენტო სარგებელი, m -
პროცენტების დარიცხვების რაოდენობა წელიწადში, p - წელიწადში გადასახადების (პერიოდების) რაოდენობა.

შესაბამისად, პერიოდული R გადასახადი გამოითვლება ფორმულით:

m
r
R=S ∙
( 1+
100 ∙ m
p
−1 )
m∙ n
r
1+(100∙ m
−1 )
ამოცანის პირობის დანახმად: S=250 000; r =28 ; m=2 ; p=4.
ა) 3 წლის შემდეგ n=3:

28 24
R=250 000∙
( 1+
100 ∙2
−1 )=250 000∙
1
(1,14 ) 2 −1
=14165 ;
28 2 ∙3 ( 1,14 )6−1
(
1+
100∙ 2 )
−1

ბ) 8 წლის შემდეგ n=8:

28 24
R=250 000∙
( 1+
100 ∙2
−1 )=250 000∙
1
( 1,14 )2 −1
=2372.
28 2 ∙8 ( 1,14 )16−1
(
1+
100∙ 2 )
−1

პასუხი: ა) 14165; ბ) 2372.