GAWAIN 2:

1. GUMAWA NG GRAPHIC ORGANIZER NA NAGPAPAKITA NG KASAYSAYAN AT EBOLUSYON NG

ALPABETONG PILIPINO MULA SA ALLIBATA HANGGANG SA KASLUKUYAN. ( 15 )

ALPABETO
NG PILIPINO
ALIBATA
Isang uri ng palaybaybayang hatid sa
atin ng mga Malayo at Polinesyo.
Sinasabing ang Alibata ay may
impluwensya ng palatitikang
Sanskrito na lumaganap sa India at sa
iba pang mga lugar sa Europa at sa
Asya.
Ito ay bahagi ng sistemang Brahmic (na
nagsimula sa eskriptong Sanskrit) at
pinaniniwalaang ginagamit noong ika-14
siglo. Ito ay patuloy na ginagamit nang
dumating ang mga Kastila hanggang sa
huling bahagi ng ika-19 siglo. Ang ibang
kahalintulad na mga paraan ng pagsulat
ay ang mga Hanunóo, Buhid, at
Tagbanwa. Ang salitang baybayin sa
kasalukuyang wikang Tagalog ay
katunayang nangangahulugan ng
pagbigkas ng mga titik ng isang salita, o
"to spell" sa wikang Ingles.
BAYBAYIN
 Ang baybayin ay nagmula sa ALIFBATA ng
Arabia at nang kinalaunan ay nagging ALIBATA.
• Ito ay binubuo ng tatlong patinig na a,e/ I o/u.
• Ito ay mayroon ding  ba, ka, da,ga,ha,la, ma,
na, nga,pa, sa,ta,wa, ya
• Ang mga ginagamit na sulatan ng mga Pilipino
noon ay ang  mga dahon, murang kawayan,, balat
ng kahoy,puno o tanso.
• Ang baybayin ang pinakalumang uri ng pagsulat
ng mga Pilipino noon.
• Ang uri ng pag-sulat na ito ay may impluwensiya
ng mga palatitikang sanskrito na lumaganap sa
India at sa iba pang mga lugar sa Asya at Europa.
• Ang bawat titik ng baybayin o alibata ay
binibigkas na may tunog na a. at nilalgayan ng
tuldok sa ibabaw ng titik kapag bibigkasin ang b
ng bi.
• (.) ang nilalagay sa ilalim ng titik kapag
bibigkasin ang b ng bu.
• (+) ang nilalagay sa tabi ng mga titik kapag
nawawala ang bigkas na a sab away titik
2. 3 TATLONG REPORMA O PAGBABAGO MULA SA EBOLUSYON AT
ALPABETONG PILIPINO.

BAYBAY-  Sa paksang ito, ating tatalakayin kung ano nga ba ang
kahulugan ng “baybay” at kung saan ito ginagamit.

Depende sa kung saan ka sa Pilipinas, ang baybay ay may iba’t-ibang

kahulugan. Ito rin ay minsang tinatawag sa dalampasigan. Ang baybay ang
maaari ring maging ispelling ng isang salita.

BIGKAS- Ang pagbigkas o bigkas, kilala rin

bilang pagsasatinig, pagsasabi, pronunsasyon o pronunsiyasyon,[1] badya[2] o p
agbabadya, ay ang paraan ng kung paano binabanggit o sinasalita ang isang salita o
wika, o ang kaparaanan kung paano namumutawi ang isang salita mula sa isang tao.
Kapag sinabing ang isang tao ay may "tamang pagbigkas", sa gayon tumutukoy ito
kapwa sa loob ng isang tiyak na diyalekto.
Ang isang salita ay maaaring wikain ng sari-saring mga indibidwal o mga pangkat sa
iba't ibang mga paraan, depende sa maraming mga bagay-bagay, katulad ng: ang lugar
na pinagkalakihan nila, ang pook na kinatitirahan nila sa ngayon, kung mayroon silang
kapansanan sa pagsasalita o kapinsalaan sa tinig,[3] kanilang pangkat-etniko, kanilang
antas sa lipunan, o kanilang edukasyon.[4]

GAMIT- Ang alibata ay isa sa mga uri ng lumang abakada. Ito rin ay

nag-iiba, nadaragdagan o nababawasan, depende sa konbesyon o
itinatakda ng komisyon na nabigyan ng kapangyarihan
ng pamahalaan upang magpaunlad at mag-asikaso sa mga balarilaat iba
pang-usapin hinggil sa wika.

3. ILAHAD ANG KAIBAHAN NG PONEMANG SEGMENTAL SA PONEMANG

SUPRASEGMENTAL. ( 150- 200 )
Ponemang segmental - ang tawag sa tunog ng bawat titik (mga
patinig at katinig) sa buong salita at pagdudugtong nito. Ang alpabetong
Pilipino ay may 28 na letra ngunit 16 katinig (p, t, k, b, d, g, m, n, h, l, r, s, w, y,
(?), ng) at 5 patinig (a, e, i, o, u).
Halimbawa: tawad
Ang salitang tawad ay may limang tunog dulot ng mga letrang t,a,w,a,d na
bumubuo nito.
Isinama din (?) o impit na tunog na nasa dulo ng salita bilang isang katinig
dahil pinagbabago nito ang kahulugan ng salita at binibigkas bilang malumi at
maragsa.
Halimbawa:
Malumi – malumanay na pagbikas ng salita na may (h) na tunog sa huli pero
hindi nakikita sa salita
bata(h) – damit (pantakip) [robe in English]
Maragsa – madiin at tuluy-tuloy na pagbigkas sa salita na nagbibigay diin sa
huling pantig (^)
bata(^) - paslit
Mahalaga ang bawat tunog ng isang letra sa isang salita sapagkat ang isang
pinagkaiba ng letra sa isang salita ay nagbibigay ng ibang kahulugan kaya
hindi maaaring ipagpalit. Kahit na may mga salitang nagkakapalitan ang tunog
/u/ at /o/, /e/ at /i/ ay hindi pa rin nagbabago ang kahulugan ng salita.
Halimbawa:
tela - kayo (damit)
tila - parang
bao - walang laman na balat ng niyog
bato - graba
baon - panustos habang nasa labas
babae - babai
noon - nuon
Ponemang suprasegmental ang tawag sa paraan ng pagbibigkas ng mga
salita. Binabatay ito sa tono o intonasyon, hinto o antala, haba, at diin.
Tono o intonasyon – taas o baba ng pagbikas ng isang pantig sa salita,
parirala o pangungusap para sa mabisang pakikipag-usap
Halimabwa:
Bukas (panahon)
Patanong: bukas? (ikalawang pantig ang taas)
Pahayag: bukas. (unang pantig ang taas)
Diin – lakas o bigat ng pagbigkas ng isang pantig sa salita
BUkas - panahon
buKAS - hindi sarado
Hinto o antala – ang sandaling pagtigil sa pagsasalita dulot ng mga pananda
(kuwit [,], tuldok-kuwit [;], tutuldok [:], mahabang guhit [___], dalawang guhit
na pahilis [//], palaso [>], gitling [-], tulduk-tuldok […] at krus na pananda [+])
Halimbawa:
Manang, Anna, ang nanay ko. (pagpapakilala ng iyong ina sa isang ale at
kaibigan mo)
magalis (puno ng galis
mag-alis (maghubad o magtanggal)
Haba – haba o ikli ng pagbigkas ng salita. Ginagamitan ng notasyon tuldok
[.] at tutuldok [:] para sa pagbibigay kahulugan
Halimbawa:
Likas na haba
Bukas
/bukas/ - panahon
/bu:kas/ - hindi sarado
Pito
/pitoh/ - bilang
/pi:toh/ - silbato
Panumbas nah aba
/taingah/ - /te.nga/
/kaunti/ - /kon.ti/
Pinagsama nah aba
Magsasaka
/magsasa.ka/ - magbubukid
/magsa:sa:ka/ - magtatanim