6

GRADE 6
Quarter 1
Week 4

CABAYAOASAN ELEMENTARY SCHOOL

MANGATAREM, PANGASINAN

Department of Education ● Republic of the Philippines

 Pagkamapagpasensiya
(Patience)
Isaisip
Para sa iyo ano ang pagkamapagpasensiya? Mahirap ba tong isabuhay?
Pagkamapagpasensiya. Ito ay tumutukoy sa kalidad ng pagiging mapagtiis, hindi
madaling magalit, hindi madaling mainis at makatutulong ito sa atin upang maiwasan ang
maramaming maling pagpapasya dahil sa bugso ng damdamin.
Ito ang kakayahan mong magtiis nang walang reklamo, kakayahang tanggapin o
tiisin ang pagpapaliban ng pagbigay solusyon ng isang suliranin upang huminahon at
mapag-isipan ng mabuti. Kapag naiinip tayo, o hindi natin lubos na makokontrol ang ating
sarili, maaari tayong maging mainitin ang ulo, mababahalain, at panghinaan ng loob. Maari
tayong gagawa ng padalosdalos na pagpapasya, “pwede na to! O dikaya ah! Ito na lang!”
ang kadalasang sambit.
Isipin ang isang pagkakataon na may taong sumisingit sa pila mo habang nasa
grocery ka, dahil sa isang taong walang pasensiya, na maaring hahantong pa sa alitan sa
pilahan. Nang sumingit siya, may roon ding isa pang taong nawalan ng pasensiya, at biglang
nagalit dahil sa ginawang pagsingit. Kung saan ang kawalan ng pasensiya ng isa ay
maaring nagging dahilan pa ng pagkalala ng sitwasyon. Na kung ang bawat isa sana sa
kanila ay nagiging mapagpasensiya, mas napamahalaan sana nila ang kanilang sarili.
Sa pagiging mapagpasensiyaa, matuto tayo na may tamang oras at lugar para
pagkawalang kontrol ang emosyon, at tamang oras at lugar para sa pagiging mas
mahinahon. Napansin moba ang mga pagkakataon na muntik kanang magwala sa galit
ngunit napigilan mo nang biglang tumonog ang kampana para sa panalangin sa ikatlo ng
hapon. Samakatuwid, maaari tayong magpasya na maging mahinahon, lumamig at muling
makapag-isip, at manatili sa mabuting landas para makamit ang mabuting relasyon natin sa
ating sarili, pamilya at kapwa.
Maraming pakinabang ng pagiging mapagpasensiya sa buhay. Meron kapa bang
gusting idag-dag sa mga nabanggit?

Tayahin

Panuto: Basahin at pag-isipang mabuti ang mga tanong. Piliin ang titik ng pinakaangkop na
sagot.
1. Ito ay tumutukoy sa kalidad ng pagiging mapagtiis, hindi madaling magalit, hindi
madaling mainis at makatutulong ito sa atin upang maiwasan ang maramaming maling
pagpapasya dahil sa bugso ng damdamin.
A. Pagkamahinahon
B. Positibong Pag-Iisip
C. Pagkabukas ng Isipan
D. Pagkamapagpasensiya
2. Ilan sa mga pakinabang ng pagsasanay ng pasensya ay ang mga sumusunod maliban
sa:
A. Nakatulong sa inyo na magtiis habang nagrereklamo.
B. Pinipilit ka nitong magpakita ng pagdamay at kabaitan sa iba.
2|Page
 C. Nakatulong sa inyo sa pagpili ng mabuti, sa halip na gumawa ng pabigla-bigla na
desisyon.
D. Nakatulong sa iyo na tumutok sa mga pangmatagalang kinalabasan at mga layunin,
sa halip na maikling kataga ng kasiyahan.
3. Nagpaturo ang iyong lolo paano mag video chat sa messenger dahil kakausapin nito ang
kanyang mga kaibigan sa Senior Citizen Organisation nila, ano ang iyong gagawin?
A. Pagagalitan si lolo.
B. Hindi tuturuan si lolo.
C. Matiyagang tuturuan si lolo.
D. Ikaw nalang ang tatawag sa mga kaibigan nito.
4. Nagmamadali kang makabili ng gamot sa botika ngunit ang haba ng pila, ano ang
gagawin mo?
A. Sisingit sa pila.
B. Matiyagang magpila.
C. Pipila sa senior citizen at pwd counter.
D. Mag-acting sa pilahan, sabay sabi namamatay na ang pasyente mo.
5. Sinabi ng magulang mo na sabay sabay kayo lahat maghapunan, ngunit gutom kana at
hindi pa nakabalik ang kapatid mo na bumili ng softdrinks. Ano ang gagawin mo?
A. Kumain na ng una.
B. Hintayin makabalik ang kapatid.
C. Pagalitan ang kapatid pagbalik.
D. Pupunta sa kapitbahay at duon na kakain.

6. Sabi ng nanay mo, maglinis muna ng bahay bago maglaro sa cellphone, ano ang
gagawin mo?
A. Iuotos sa kapatid ang paglilinis.
B. Maglinis agad upang makapaglaro pagkatapos.
C. Maglaro ng cellphone kahit ikagagalit pa ng inay.
D. Isusumbong si inay kay tatay na hindi ka palalaruin ng cellphone.
7. Pumunta ang iyong inay sa palengke, at iniwan kang magbantay sa iyong kapatid na
may sakit. Hindi pa nakauwi ang iyong inay nang tinawagan ka ng iyong kaibigan na
lumabas at maglaro. Ano ang iyong gagawin?
A. Dadalhin ang kapatid lumabas at maglaro.
B. Iwanan ang kapatid na mag-isa sa bahay.
C. Sabihin sa kaibigan na mamaya nalang pag-uwi ng inay.
D. Tatawagan ang inay, at sabihing umuwi na at may emergency.
8. Alam mong nakabili na ng regalo ang iyong ama para sa iyong kaarawan sa susunod na
lingo. Kung ikaw ay taong mapagpasensiya. Ano ang gagawin mo?
A. Hintayin ang araw ng kaarawan.
B. Kulitin ang ama na ibigay na ito.
C. Palihim na sisilipin ang laman ng regalo.
D. Kunin ang regalo sa nilagyan ng ama at buksan agad-agad.
9. Nasa bus station ka at nakapila sa paggamit ng toilet nang napansin mong my isang lola
sa likuran mo. Ano ang gagawin mo?
A. Pumila ng maayos.
B. Sumingit sa pila.
C. Walang gagawin.
D. Pakiusapan ang nasa unahan na ipauna ang lola.
10. Nasaloob kayo ng isang restaurant ng bigla kang natapunan ng softdrinks ng isang
customer na agad namang humingi nang sorry. Ano ang gagawin mo?
A. Iiyak ng malakas.
B. Taasan ng kilay at patuloy na kakain.

3|Page
 C. Tatapunan rin ng inumin mo, pagmumurahin, at ipapalis sa ipapalinis sa service
crew ang kalat.
D. Tanggapin ang sorry, pupunta sa toilet para ayusin ang sarili at ipapalinis sa service
crew ang kalat.

WEEK 4 Solving Problem involving Multiplication of

Fractions and other operations
\

Since the Enhanced Community Quarantine period started,

Kamad wasn’t able to have his haircut in the barber shop. Now
that the situation is better, he finally had his hair cut. It was
originally 3 centimeters long already. He asked the barber to cut
3
of it off. How many centimeters of hair were cut off? How about
4
the amount of hair in centimeters that’s left on his head?
A.
Read and understand the problem.
In the problem opener, it says that Kamad went to the barber shop for a
3
haircut. His hair was originally 3 centimeters long and asked the barber to cut of it
4
off.
1. What is asked in the problem? There are two questions asked in the
problem. These are:
a. How many centimeters of hair were cut off?
b. How many centimeters of hair were left of him on his head?
2. What are the given facts?
3
3 centimeters original hair & of it to be cut off
4
3. What is the operation to be used? To answer the first question, we need to
3
take note of the word clue “of” in “ of it to be cut off” which represents
4
multiplication. On the second question, the next word clue is “left” which
shows something is taken away or subtracted from. So we are to use
multiplication then subtraction.

B. Plan what to do.

Using the block model approach, we can illustrate this as:
The original 3 cm long hair,
where = 1 cm
same size
Given the same size of the hair, we are to divide it into
4 parts to illustrate what’s been cut and what’s left

3
cm long hair that was cut off
4 1
cm long hair that left on his head
4
What is the mathematical sentence?
In a mathematical form, this two-step problem can be represented by:
4 | P a glength
e of original hair in centimeters x fractional length of hair cut off in centimeters = length of the hair cut off
 length of original hair in centimeters - length of the hair cut off = length of hair left of him on his head

C. Do the computation

4. What is the solution?

length of original hair in centimeters x fractional length of hair cut off in centimeters = length of the hair cut off

3 3 x3 9 1
3x = = or 2 centimeters
4 1x 4 4 4

length of original hair in centimeters - length of the hair cut off = length of hair left of him in his head

1 4 1 4−1 3 3
3 –2 =2 –2 = 2-2 =0 or
4 4 4 4 4 4
D. Re-check if your answer is right.
length of the hair cut off + length of hair left of him on his head = length of original hair in centimeters

1 3 1+ 3 4
2 + = 2+0 = 2 or 3 centimeters
4 4 4 4

5. What is the answer?

1 3
Thus, Kamad had 2 cm of hair cut off and cm of hair left on his head.
4 4
Assessment
Direction: Read carefully and solve the following. Write your answers on
your notebook.

2
Four motorcycle gas tanks are filled with Lof gasoline each. If he will add
5
3
L of gasoline good for the four tanks, how much liter of gasoline do the
4
motorcycles have in all?
1. What is asked in the problem?
A. number of unfilled gas tanks of the motorcycles
B. number of liters of gasoline the motorcycles have in all
C. number of motorcycle tanks that was filled with gasoline
D. number of motorcycle moving in the city
2. What are the given facts?
2 3
A. 4 unfilled motorcycle gas tanks, L of gasoline, L in all
5 4

5|Page
 2 3
B. 4 filled motorcycle gas tanks, gas tank of motorcycle, total motorcycle
5 4
2 3
C. 4 motorcycles, L of water, L of gasoline
5 4
2 3
D. 4 motorcycle gas tanks, L of gasoline each , additional L of gasoline
5 4
3. What is the operation to be used?
A. multiplication and division C. multiplication and addition
B. multiplication and subtraction D. multiplication only
4. What is the mathematical sentence?
A. 2 3
B.
( 4 x )+ =n,
5 4
2 3
where n = the total tank of gasoline

( 4+ 52) x 43=n, where n = the total tank of gasoline

( 5) 4
C. 4− x =n , where n = the total tank of gasoline

D. 4 ÷ 2 + 3 =n ,
( 5) 4 where n = the total tank of gasoline

5. What is the answer?

11 2 7 8
A. L B. 1 L C. 2 L D. 4 L
20 9 20 20

1 1
6. If a single box of thumb stacks weighed 3 grams and you have 4 boxes, how
2 2
much would be the total weight of the boxes of the thumb stacks?
1 1 3
A. 6g B. 7 g C. 12 g D. 15 g
2 2 4

7. Michael collected 4 times as many bags of can as his friend. If his friend
1
collected of a bag, how much did Michael collect?
4
3 1 1
A. B. 1 C. 1 D.4
4 4 4

1 2
8. Mojahidah has 2 mL of peanuts which can make of a jar of peanut butter. It
2 5
can make one full jar with how many milliliters of peanuts?
1 1 1 1
A. 2 mL B. 2 mL C. 3 mL D.6 mL
5 7 2 4

1
9. A worker needed 3 meters of thread to finish a pillow he was making. If he has 3
2
times as much as thread as he needed, what is the length of the thread that he
has? _______________________________

1 3
10. A bucket of water was full with 2 liters of water in it. How many liters of water
6 4
would there be in one fully filled bucket?_______________

FILIPINO 6

6|Page
 Aralin
Magalang na Pananalita
1

Pagtatalakay

Ang hinuha ay saloobing pandamdamin sa binasa o pagbuo sa sariling

palagay, pasya o kalalabasan ng pangyayari batay sa detalyeng inilahad.
Nangangailangan ito ng pag-unawa sa binasa upang makapagbigay ng wastong
hinuha.

Wastong Paggamit ng Likas na Katangian

Landas sa Wika 6, pp 3-4

Magalang ang mga Pilipino. Ito ay likas na katangian ng lahing hinahangaan ng marami.
Naipapakita ang pagiging magalang ng mga Plilipino sa iba’t-ibang paraan.
Sa ating pagsasalita, gumagamit tayo ng po at opo; ho at oho. May mga pantawag din tayo
sa matatanda tulad ng lolo, lola, apo, impo, inang at tatang. Ang mga nakatatandang kapatid ay
tinatawag nating kuya, ate ingko, diko, ditse, singko at sanse Isa ring kaugalian at tanda ng
paggalang ang pagbati ng “Magandang umaga po” o “Magandang gabi po” sa tuwing
makakasalubong ang isang nakakatandang nakikilala o taong nakakataas.
Ang mga nakakabatang mga kasapi ng mag-anak ay nagmamano sa mga matatanda tuwing
orasyon pagdating sa bahay o kapag galing sa pagsisimba.

Paano magbigay ng kahulugan sa pamilyar at di- pamilyar na salita?

1. Basahin at unawain ang binabasa.
2. Pansinin ang mga salitang ginamit sa pangungusap.
3. Ang mga salitang ginamit (context clue) ang magbibigay tulong upang higit na maiintindihan
ang pamilyar at di-pamilyar na salita.

Panghalip Panao-ang tawag sa salitang ginagamit na panghalili sa pangalan ng tao

I. Kaukulang Palagyo

Panghalip na Panao na nasa kaukulang Palagyo – ito ay ginagamit bilang simuno ng

pangungusap
II.Kaukulang Paari
Panghalip na Panao na nasa Kaukulang Paari - ito ay ginagamit na pamalit sa mga
pangngalang nag-aari.
III.Kaukulang Palayon o Paukol
Panghalip Palayon o Paukol - ito ay ginagamit bilang layon o pinaglalaanan sa pangungusap.

Gawain I Tayahin
Panuto: Unawain at sagutin ang sumusunod na mga tanong. Isulat ito sa sagutang papel.
1. Pagod sa kakalinis ng bahay ang ina. Pagdating ng hapon umuwi ang kanyang mga anak
na galing sa paglalaro buong araw. Ano ang magiging reaksyon ng ina?
a. magagalit c. matutuwa
b. mahihiya d. madidismaya

7|Page
2. Bata pa lang adik na sa gadgets ang bunsong anak ni Mang Marlon. Ano ang maaaring
mangyari sa kanyang mata katagalan?
a. matalino c. di mautusan
b. nasira ang mata d. nagkasakit

Gawain II
Panuto: Punan ang patlang. Isulat ang tiitk ng tamang sagot.
1. Ako si Andrea Salome. Sikat ____ sa paaralan dahil sa aking ganda.
a. ako b. siya c. ko d. sila
2. Abala ang mag-anak sa paparating na piyesta kaya naman pagod na ____ sa buong
maghapong ginawa.
a. kami b. sila c. tayo d. kayo
3. Alice, ___ ba ang boyfriend mo? Pakilala mo naman ___ sa ___.
a. ako, siya, kanya c. siya, ako, kanya
b. kanya, ako siya d. kami, siya, kayo

Gawain III
Panuto: Basahin ang pangungusap at ibigay ang kahulugan ng sinalungguhitang salita.
Isulat ang tamang sagot sa inyong papel.
1. Hindi magaslaw at pino sa pagkilos si Kang kaya ang tawag sa kanya ay "di-
makabasag-pinggan."
(Tamad, mahinhin, mabuti, mabigat)
2. Nang tinanggap ni Kang ang pag-ibig ni Laon ay itinakda na ang kanilang "pag-
iisang-dibdib, pagtataling-puso, o mahabang-dulang."
(pagkakaibigan, pagkakatipan, kasalan, handaan)
3. "Hindi magkamayaw" ang lahat ng mamamayan upang tumulong at maihanda ang
masaganang pagkain at inumin sa piging nang maitakda ang pagtataling-puso ng
magkasintahan.
(abalang-abala, pagod na pagod, galit na galit, gutom na gutom)
4. "Nagngangalit ang bagang" ni Datu Dungadong nang malaman niyang
magpapakasal sa iba si Kang at hindi sa kanya.
(ngipin ay masakit, umiiyak sa sakit, nasasaktang lubos, galit na galit)

5. Nalungkot ang lahat nang "bawian ng buhay" ang butihing Datu Kamion, Kang, at
DatuLaon.
(lumaban sa kaaway, lumisan sa barangay, mamatay, magkasakit)

Lesson
Inferring the Meaning of Idiomatic Expression
1
Using Context Clues
ENGLISH

8 | P a g eWhat is It
Directions: Read the sentence below. Figure out what the idiomatic expression spic and
span mean.
She’s always cleaning because she likes her home to be spic and span.
What do you think the idiomatic expression “spic and span” mean? Now, I would like you to
think about the other words in the sentence? What clue words can you find? If your answer
is always cleaning then, you are correct.

Following the clue words, you can now figure out that spic and span mean something that
is totally clean or tidy.
Did the context clue or the hint help you understand the meaning of the idiom?

Here is another sentence for you to read.

She has just returned from her vacation but is feeling under the weather and has a
sore throat and running nose.
Suppose you want to figure out the meaning of the idiomatic expression “under the
weather” in the sentence. What will you do? Look carefully at the sentence. Now focus on
what clues in the sentence tell you:
-has a sore throat and running nose.
So, the idiom “under the weather” must mean ill.
This is how to find meaning of idiomatic expression using context clue/s.
You can get the meaning of the expression by reading the words in the same sentence.

ASSESSMENT
Directions: Use context clues to determine the meaning of the underlined idioms. Write the
letter of the correct answer.
1. I was so upset about my bad grade that I had to listen to the music to blow off steam.
A. sing and dance B. calm down C. go for a run D. boil water
2. I didn’t have any good options, and I felt like I was stuck between a rock and a hard
place.
A. in a mountain B. with a soft pillow
C. with two bad options D. with two good options
3. I wanted to quit the Soccer team, but my father convinced me not to throw in the
towel yet.
A. take a shower B. dry off C. wash my clothes D. quit
4. I did my homework in a flash so that I could watch as much TV as possible.
A. brightly B. loudly C. slowly D. quickly
5.Before Mary performed in a concert, she had butterflies in her stomach.
A. nervous B. sad C. happy D. joyful
1. My brother and I saw the storm coming toward us. We ran to the house. We were
lucky we made it just under the wire.
A.to crawl under a wire to get inside
B. got inside the house just before the rain came
C. to buy wire
D. to put the wire underneath
2. Don’t get mad. I think he was just pulling your leg when he said you have failed in the
test.
A. pulling your limbs B. wanting to hurt you
C. hurting you D. joking with you
3. It’s already 6:o’clock in the morning. Time to rise and shine, so get up and take your
shower.

9|Page
 A. it’s morning B. shine bright C. wake up D. be happy
9. Both girls were supposed to clean the room. But Emily being the eldest did the lion’s
share of the job.
A. largest part of something B. equal sharing
C. the lion wants to help. D. smallest amount
10.Joy and Joan have the same likes and dislikes and similar ways of doing things.
They are just like two peas in a pod.
A. they both like eating peas. B. they are very much alike.
C. they both look like pea pods. D. they divided the peas into two.

SCIENCE
SEPARATING SOLID TO SOLID MIXTURES THROUGH HANDPICKING,
SIEVING AND USING MAGNET

Components of mixtures can be separated into different parts by physical

means. In the activity you answered previously, you used different methods to separate
the different components of the solid to solid mixtures, either through bare hands or
physical means, through the use of sieve or through the use of magnet.
Physical Manipulation or Handpicking
Physical manipulation or handpicking is a technique used in separating solid
components of a heterogeneous mixture. The components of a mixture should be big
enough to be seen and picked by hands and forceps. When you separate sands and
seeds from milled rice, you use your bare hands. You separated the components
through physical manipulation.
Use of Magnets
Mixture of metals and non-metals could be separated using a magnet. Metals
are attracted to magnets while non-metals are not. In this way, the use of magnet is
used in separating metal from non-metal. Use of magnet is also utilized in industries,
especially in junkyards. They remove metal scraps from other materials using a big
magnet.
Sieving
Mixtures with big and fine components can be separated by sieving. Sieving
involves using a strainer or a big screen to separate the components of solid mixtures.
The strainer used allows the free particles only through it and prevent the large ones.
The sieving technique is used in separating fine sand from rocks in the mixtures of gravel
and sand and also used in household kitchen in separating dry ingredients

ASSESSMENT
Instructions: For items 1-5, identify the method of separating solid to solid mixtures.
Choose your answer from the choices given by writing the legend. Write your answers on
your activity notebook: A – Handpicking B- Sieving C-Using a
Magnet
1. Fine flour and lumpy flour

10 | P a g e
 2. Mixed nuts
3. Sand and gravel
4. Sand and palay
5. Scrap iron and nail
For items 6-10, read the statement and answer the question that follows. Write the letter
of the correct answers on your activity notebook.
6. This process involves separating big and fine mixtures through the use of a
sieve
(salaan) or a winnower (nigo).
A. Handpicking C.
Magnetizing B. Filtering
D. Sieving
7. In using hands, a sieve and a magnet for separating components of a
mixture, in what state do the components may be?
A. Gas C. Plasma
B. Liquid D. Solid
8. Why is magnet best to be used in separating metal from non-metal component
in a mixture?
A. It keeps two components together.
B. It combines metal and non-metal
component.
C. It is attracted to metal than to a non-metal
component.
D. It is attracted to non-metal than to a metal
component.
9. Suppose you were in a laboratory performing the activity o f mixture.
Then, you accidentally combined your iron fillings with the sugar. Which would
be the best way to separate that?
A. Place them into the container with water to dissolve
sugar. B. Separate them with the use of tweezers.
C. Separate them with the use of
magnet.
D. Use a fine mesh
screen.
10. Your mother asks you to help her in the preparation of ingredients for cooking.
She wanted you to separate the mixture of mongo, garlic and onions which
were accidentally mixed because the plastic containing these ingredients burst.
What will you do to separate each component?
A. Separate each component by using a magnet
B. Separate each component after they are
cooked.

11 | P a g e
 C Separate each component by just using your
hands
D. Separate each component by mixing them in a glass of water

SEPARATING MIXTURES THOUGH FILTRATION AND

EVAPORATION

There are many ways of separating mixture. In this lesson, you shall learn
about filtration and evaporation.
FILTRATION
Filtration is a technique in which an insoluble solid is separated from liquid. It
uses a
filter like mesh cloth or a filter paper to separate solid components from liquid. Filtration
is good in separating an insoluble solid from a liquid. This process is used if you want
your water free from solid particles. You can also use filtration if you want to separate
sand from a mixture of sand and water.
Insoluble solids are materials or substances that do not dissolve thus,
formingheterogeneous mixture. In the filtration process, the mixture will pass through the
filter paper, the insoluble solid left on the filter paper are called residue and the water that
passes through the filter paper is called the filtrate.
EVAPORATION
Evaporation is a technique used in separating soluble solid from a liquid. Soluble
solids are substances that dissolve in a solvent. Solvents are substances that dissolve
other substances.

Assessment
Multiple Choice Test.
Directions: Read the questions carefully. Write the letter of your answers on your
ActivityNotebook.
1. What is the technique used in separating soluble solid from liquid?
A. Decantation B. Distillation C. Evaporation D. Filtration
2. What technique is applied when you want to get salt from saltwater?
A. Decantation B. Distillation C. Evaporation D. Filtration
3. What is a solvent?
A. A property of a substance.
B. A substance that is everywhere.
C. Ability of a substance to be dissolve in liquid.
D. A substance that dissolves other substance to form
mixture.
4. What do you do in order to get salt from salt solution?
A. Freeze the solution C . Stare at the
solution B. Heat the solution D . Stir the
solution
12 | P a g e
 5. When solid dissolves in a solvent, we call it .
A. Insoluble solid B. Soluble solid C. Solvent D. Mixture
6. If solids do not dissolve in a solvent, we call it .
A. Insoluble solid B. Soluble solid C. Solvent D. Mixture
7. When you heat up a mixture of water and salt, where does the water go?
A. Down B. Nothing happens C. Remains in the pan D. Up
8. Which of the following solids are soluble?
A. Beans B. Sand C. Stone D. Sugar
9. Which of the following mixture can be separated through evaporation?
A. Milk powder and water C. Salt and
sugar B. Milo powder and hot water D. Salt
and water
10. When you have your tea for your breakfast, you notice that there are some of the
tiny tea leaves. What technique of separating mixture will you apply?
A. Decantation B. Distillation C. Evaporation D. Filtration

Distillation is a process of separating liquids from a solution. It is used in

producing pure water, distilled water, or ethanol. Pure water can be obtained from
seawater. Water can be separated from salty water by simple distillation. Distillation
works in obtaining pure water
from seawater because the water evaporates from solution and is then cooled and
condensed
into separate container. The salt stays because it does not evaporate. Most
homogenous solutions can be separated by distillation.
Example. Water can be separated from salty water

Decantation is a somewhat easier process compare to distillation. It is a

technique used in separating a less-dense substance from a denser one. It involves
letting the mixture settle for a while. The heavier, insoluble substances will settle at the
bottom of the liquid. A clear liquid may leave at the top. Once it is taken out, you have
decanted the liquid, leaving impure substance behind.
Example: Oil and vinegar- when a mixture of two liquids is allowed to settle,
the oil will float on the top of the vinegar so the two components
may be separated.

ARALING PANLIPUNAN
Aralin
1 Sigaw ng Pugad Lawin

Panuto: Basahing mabuti at unawain ang kasaysayan upang masagot nang

maayos ang mga tanong. Isulat sa inyong kwaderno ang mga
sagot.

13 | P a g e
 Ang Sigaw ng Pugad Lawin (kilala rin sa tawag na Sigaw ng Balintawak) ay ipinahayag
ng Katipunan at naging simula ng Himagsikang Pilipino laban sa Imperyong Kastila upang makamit
ang kasarinlan.
Sa huling bahagi ng Agosto 1896, ang mga kasapi ng Katipunan (Katipunero) sa pamumuno
ni Andres Bonifacio ay naghimagsik sa isang lugar na tinatawag na Kalookan, na mas malawak sa
kasalukuyang nasasakupan ng Lungsod ng Kalookan na maaaring naisanib na ngayon sa
kasalukuyang Lungsod ng Quezon.
Orihinal na tumutukoy ang katawagang "Sigaw" sa sagupaan sa pagitan ng mga Katipunero at ng
mga Guwardiya Sibil. Maari din na tumukoy ang sigaw sa pagpunit ng sedula (cédulas personales)
bilang pagsuway sa batas at kautusan ng Espanya. Ito ay literal na may kasamang makabayang
sigaw.
Dahil sa magkakaibang pahayag at kalabuan ng lugar kung saan nangyari ito, ang tumpak na
petsa at lugar ng sigaw ay pinagtatalunan pa. Mula 1908 hanggang 1963, ang opisyal na
paninindigan ay nangyari ang sigaw noong Agosto 26 sa Balintawak. Noong 1963, ipinahayag ng
pamahalaan ng Pilipinas na nangyari ang sigaw noong Agosto 23 sa Pugad Lawin, Lungsod Quezon.
Ito ay isang natatatanging pangyayari sa kasaysayan ng Pilipinas na binubuo ng mahigit
limandaang Katipunero na sabay-sabay na pinunit ang kanikanilang sedula bilang pagpapatunay ng
kanilang tuluyang pagtiwalag sa pamumuno ng mga Espanyol sa Pilipinas. Ito ay naganap
noong Agosto 23, 1896 sa pamumuno ni Andres Bonifacio, ang Supremo ng Katipunan.

Noong Hulyo 5, 1896, natuklasan ng pamahalaang Espanya ang samahang Katipunan. Isang liham
ang ipinadala ni Tenyente Manuel Sityar, isang opisyal ng Pasig, sa Gobernador Sibil
ng Maynila upang ipaabot ang kaniyang kaalaman sa samahang kubling binubuo sa kabisera. Ang
samahan ay buong-tapang na nagsisiwalat ng mga kamalian ng pamahalaan at ang puwersa nito ay
umabot na maging sa kalapit na sakop ng Maynila gaya ng Mandaluyong at San Juan.

Sinasabihan ni Andres Bonifacio ang mga pinuno ng samahan ng isang pagtitipon sa Balintawak

at dito ay pag-uusapan kung ano ang pinakamainam na hakbangin na kanilang gagawin.
Noong Agosto 19, kasama ang kapatid na si Procopio, at ilang kasapi gaya nina Emilio
Jacinto, Teodoro Plata at Aguedo del Rosario, ay tumulak si Andres Bonifacio sa Balintawak sa
madaling-araw. Natunton ito ng grupo ni Pio Valenzuela. Kinabukasan muli ay binago ni Bonifacio
ang kodigo ng Katipunan matapos mapag-alamang nababatid na ito ng mga Espanyol. Matapos
magtipon ang may limandaang Katipunero, ay binagtas nila ang Kangkong, Kalookan at dito ay
pinaunlakan silang patuluyin at pakainin ni Apolonio Samson. Hapon ng Agosto 22 ay tinungo naman
nila ang Pugadlawin.

Agosto 23, 1896 nang marating nila ang tahanan ni Juan A. Ramos, anak ng kinikilalang “Ina ng
Katipunan” na si Melchora Aquino. Sa kabila ng pilit pagtanggi ng kaniyang bayaw na si Teodoro
Plata ay sumang-ayon naman ang lahat na simulan na ang pakikipaglaban.

Tayahin
Panuto: Basahin at unawaing mabuti ang maikling kuwento sagutin ang mga
tanong. Isulat ang tamang titik ng sagot sa iyong kuwaderno.
1.Ilan lahat na katipunero ang sumapi sa pagpunit ng kanilang sedula?
A.isang libo B. dalawang libo C.mahigit limang daan D. sampung daan

2.Kailan naganap ang tuluyang pagtiwalag ng mga katipunero sa pamumuno ng

Espanyol?
A. Agosto 24, 1896 C. Agosto 23, 1986
B. Agosto 23,1896 D. Agosto 25, 1896
3.Kailan natuklasan ng pamahalaan ng Espanya ang samahang katipunan?
A. Hulyo 5, 1896  B Hulyo 8, 1896  C.Hulyo 2, 1896  D. Hulyo 3, 1896 
4. Sino ang nagpaabot ng liham sa Gobernador Sibil ng Maynila?
14 | P a g e
 A. Tenyente Manuel Sityar C. Tenyente Manuel Roxas
B. Tenyente Manuel Villar D. Tenyente Manuel Quezon
5. Saan nagtipon ang mga katipunero upang mapag-usapan ang tamang hakbang
sa pag aklas?
A. Mandaluyong B. San Juan C. Cavite D. Balintawak

6. Ano ang pangalan ng kapatid ni Andres Bonifacio na sumapi sa katipunan?

A. Procopio B. Protacio C. Miguel D. Pedro
7. Sino ang tinatawag na “Ina ng Katipunan” ?
A. Melchora Aquino C. Michaela Aaquino
B. Melchora Jacento D. Michelle Aquino
8. Sino ang tinaguriang anak ng ina ng katipunan?
A. Julio Ramos B. Juan Ramos C. Julian Ramos D. Joel Ramos
9. Ano ang binago ni Andres Bonifacio sa Katipunan matapos nabatid ito ng mga
Espanyol?
A. kodigo B. kasulatan C. kasunduan D. kagamitan
10 .Kailan naganap ang unang yugto ng himagsikan?
A..Agosto 27 B. Agosto 28 C. Agosto 29 D. Agosto 30

Aralin
2 Ang Kumbensyon sa Tejeros

Panuto: Basahin ang Kumbensyon sa Tejeros at unawaing mabuti ang bawat

detalye upang masagot mo ang mga sumusunod na tanong.

TejerosKumbensyon
Ang Tejeros Kumbensyon (kahaliling pangalan kasama ang Tejeros Assembly atTejeros
Congress) ay ang pulong na ginanap noong Marso 22, 1897 sa pagitan ng mga paksyon ng
Magdiwang at Magdalo ng Katipunan sa San Francisco de Malabon, Cavite (ngayon General Trias,
ngunit ang site ngayon ay nasa Rosario, Cavite).

Ito ang unang pampanguluhan at bise-presidente na halalan sa kasaysayan ng Pilipinas, bagaman

ang mga Katipunero lamang ang nakibahagi at hindi ang pangkalahatang populasyon.

Layunin

Ang kumbensyon ay tinawag upang talakayin ang pagtatanggol ng Cavite laban sa mga
Kastila sa panahon ng Rebolusyong Pilipino. Ang kontemporaryong Gobernador Heneral, Camilo de
Polavieja, ay nakuha muli ang Cavite mismo. Sa halip, ang kumbensyon ay naging isang halalan
upang magpasya ang mga pinuno ng rebolusyonaryong kilusan sa pamamagitan ng pagtawid sa
Korte Suprema.

Ang mga rebolusyonaryong pinuno ay gumanap ng isang mahalagang pagpupulong sa isang

paninirahan ng prayle sa Tejeros upang ipagpatuloy ang kanilang mga talakayan hinggil sa
tumitinding alitan sa pagitan ng mga puwersang Magdalo at Magdiwang, at para ayusin ang lahat ng
isyu ng pamamahala sa loob ng Katipunan sa pamamagitan ng isang halalan. Sa gitna ng mga
ispikulasyon kung ang Katipunan ay dapat na maitatag bilang isang monarkiya o bilang isang

15 | P a g e
republika, ipinagtanggol ni Andres Bonifacio na dapat itong mapanatili bilang isang republika. Ang
lahat ng mga miyembro nito ay dapat maglingkod sa ilalim ng prinsipyo ng kalayaan, pagkakapantay-
pantay at kapatiran, kung saan itinatag ang republikano. Sa kabila ng pag-aalala ni Andres Bonifacio
sa kakulangan ng mga opisyal at kinatawan mula sa iba pang mga lalawigan, obligado ang Magdalo
na magpatuloy sa halalan.

Ang mga resulta ng halalan:

Posisyon Pangalan Paksyon

Pangulo Emilio Aguinaldo Magdalo Tinanggap ni

Andres Bonifacio ang pasya. Ang
mga tagasuporta tulad ng Severino
de las Alas ay Bise-Presidente Mariano Trias Magdiwang gumawa ng mga
abortive na pagsisikap upang
matulungan si Bonifacio na
maging bise- Kapitan-Heneral Artemio Ricarte Magdiwang presidente.
Tinutulan ito ni Daniel Tirona
dahil ito ay walang diploma
sa pagkaabogado.
Direktor ng Digmaan Emiliano Riego de Dios Magdiwang
Iminungkahi niya na si Jose del
Rosario ay kwalipikado para
sa angkop na posisyon.
Direktor ng Panloob Andres Bonifacio Magdiwang
Nainsulto si Andres Bonifacio,
at hiniling na iurong ni Tirona
ang pahayag. Nang umalis si
Daniel Tirona, sa halip, tinutukan ito ng baril ni Andres Bonifacio at ng malapit na itong pumutok,
sinubukan siyang pigilan ni

Artemio Ricarte. Pagkatapos ay ipinataw ni Bonifacio ang kombensyon bilang Supremo ng Katipunan.

Ang ilang mga pinuno ng Magdiwang, na pinangunahan nina Pio del Pilar at Mariano
Llanera, ay tumanggi sa kanilang nakaraang iginiit na ang resulta ng kombensyo ay walang bisa at sa
gayon kinikilala ang pagiging totoo ng mga nahalal na pinuno. Kalaunan ay sinakop ang limang
bakanteng posisyon nang mahirang mula kay Emilio Aguinaldo. Ang mga bagong hinirang na opisyal
ay nanumpa ng tanggapan noong Abril 24, 1897. Si

Emilio Aguinaldo, sa parehong araw, ay nagtipon ng unang sesyon ng gabinete at naglabas ng isang
opisyal na pabilog na nagpapaalam sa mga pangulo ng bayan at lahat na munisipyo na siya ay napili
nang maayos ng kumbensyon at ipinapalagay na ang kanyang posisyon bilang pangulo.

Ang Kumbensiyon sa Tejeros ay ang pagpupulong ng dalawang paksyong

manghihimagsik ng Himagsikang Pilipino na ginanap sa Casa Hacienda ng Tejeros sa
bayan ng San Francisco de Malabon (ngayo'y General Trias), Cavite noong ika-22 ng Marso
1897. Ang naturang paksiyon ng Katipunan na nagpulong dito ay ang Magdiwang na
16 | P a g e
pinamumunuan ni Andres Bonifacio, at ang Magdalo na pinamumunuan naman ni Emilio
Aguinaldo.
Ang hinala ni Andres Bonifacio na ang mga balota ipinamahagi ay sinulatan na at
ang pagboto ay hindi ginawa mismo ng mga manghahalal.
Tayahin
Panuto: Basahin at sagutin ang mga tanong. Isulat ang titik ng tamang sagot sa iyong
kwaderno.

1. Sino ang nagtraydor kay Supremo Andres Bonifacio?

A. Daniel Tirona C.Pascual Alvarez
B. Artemio Ricarte D.Baldomero Aguinaldo
2. Kaano-ano ni Andres Bonifacio si Heneral Mariano Alvarez?
A. pinsan B.. kamag-anak sa kasal C. kapatid D. kaibigan
3. Ano ang naganap sa Tejeros noong Marso 22,1987?
A. digmaan B. halalan C. pagpupulong D. pag-aalsa
4. Ilang taon si Emilio Aguinaldo nang siya’y nakipaglaban sa Pasong Santol?
A. 25 B. 26 C. 27 D. 28
5. Karamihan sa mga miyembro ng Magdalo ay mula sa_______.
A. Tarlac B. Bataan C. Cavite D. Pampanga
6. Sino ang nagwagi sa halalan bilang Capitan-General?
A. Pascual Alvarez C. Artemio Ricarte
B. Severino De Las Alas D. Mariano Trias
7. Siya ang nagsabi “Mga kapatid ang tungkuling Director del Interior ay malaki at
maselan at hindi maaring hawakan ng hindi abogado”
A. Jose del Rosario C. Daniel Terona
B. Mariano Alvarez. D. Antonio Montenegro
8. Anong kaganapan ang ipinipilit ni Severino de las Alas.?
A. hapunan B. digmaan C. bayanihan D.halalan
9. Sino ang nagsabi na “Kahit anong tawag sa pamahalaan na mapagkasunduan,
ang mahalaga rito’y pagkakaisa”.?
A.Heneral Santiago Alvarez C.Severino de las Alas
B.Antonio Montenegro D. Emilio Aguinaldo
10. Anong posisyon ang nakuha ni Andres Bonifacio sa naganap na halalan na
inayawan ni Tirona?
A .Pangulo C. Director de Interior
B.Pangalawang pangulo D. Director del Justicia

Aralin
3 Kasunduan sa Biak-na-Bato

Pagtatag ng Republika ng Biak-na-Bato

Lumubha ang kalagayan ng rebolusyon dahil sa pagkakapatay kay Andres

Bonifacio at paghina ng mga katipunero. Masugid na tinugis ng mga Espanyol sina

17 | P a g e
Emilio Aguinaldo at mga kasamahan. Nagwagi ang mga Espanyol sa labanan sa
Cavite kaya napilitang umurong si Emilio Aguinaldo sa batas at nakiisa kay Heneral
Miguel Malvar.Tinangka ng mga espanyol na dakipin si Aguinaldo sa Batangas,
ngunit siya ay nakatakas patungong Morong at mula rito ay nagtungo sa Biak-na-
Bato.
Kasunduan sa Biak-na-Bato

Naging malala ang hidwaan ng mga Pilipino at Espanyol. Si Pedro A. Paterno

isang Pilipinong nag-aaral sa Spain, ay lumapit sa Governador Heneral at
nagkusang loob na mamagitan sa lumalaking hidwaan. Sumang-ayon si Gobernador
Heneral Primo de Rivera na isulong ang pagkakasundo para sa kapayapaan kaya’t
nabuo ang kasunduan sa Biak-na-Bato. Ang kasunduang pangkapayapaan ay
nilagdaan nina Heneral Emilio Aguinaldo at Gobernador Heneral Primo de Rivera
noong Disyembre 14 at15, 1897.
Nilalaman ng Kasunduan sa Biak-na-Bato
Panig ng mga Pilipino Panig ng mga Espanyol
(Emilio Aguinaldo) (Gobernador-Heneral)
Mga Hininging Pagbabago Mga Hinihingi at Ibibigay
 Sekularisasyon ng mga parokya  Maniniraahan sina Emilio
at pagtatanggol sa mga Aguinaldo at mga kasama nito sa
organisasyon ng mga paring ibang bansa.
Espanyol  Babayaran ng halagang
 Pagtatalaga ng mga Pilipinong P800,000.00 sina Emilio
kinatawan sa pamahalaan Aguinaldo kapag umalis, isusuko
 Pantay na pagtingin sa mga ang 700 sandata, at uutusan ang
Pilipino at Espanyol sa harap ng ibang mga manghihimagsik na
batas. sumuko rin.
 Kalayaan sa pagsasalita,  Magbabayad ng P 900,000.00 sa
pagpapahayag, at pagpupulong. mga pamilyang na;pinsala ng
labanan.

Ang Pagkabigo ng Kasunduan

Bigo ang kasunduan dahil walang tiwala ang dalawang panig sa isa’t isa.
1. Bilang pagtugon sa kasunduan, nagtungo sina Emilio Aguinaldo at ilang piling
kasamahan sa Hongkong bilang exile noong Disyembre 27, 1897 dala nila
ang tsekeng nagkakahalaga ng P400,000.00 bilang kabayaran sa pag-alis
nila. Idineposito nila ang pera sa bangko ng Hongkong. Balak ni Emilio
Aguinaldo na gamitin ang pera sa pagbili ng mga sandata at iba pang mga
kagamitan para sa pakikidigma upang magamit sa pagpapatuloy ng
himagsikan.
2. Ang Pamahalaang Espanyol ay hindi tumupad sa pangakong magbayad ng
halagang P 1,700,000.00. ang ibinigay lamang ay P600,000.00 ( P400,000
kay Emilio Aguinaldo at P200,000.00 sa mga pinunong rebolusyonaryo sa
Pilipinas)
18 | P a g e
 3. Hindi binayaran ng mga Espanyol ang mga Pilipinong napinsala ng digmaan.
4. Ang mga mamamayang nagsuko ng mga sandata at ibang pinaghihinalaang
rebolusyonaryo ay pinaghuhuli.
Hindi nagkaroon ng katahimikan sa Pilipinas matapos malagdaan ang kasunduan.
Bagkus lalo pang naging marahas ang mga labanan.
Itinatag ang Kasunduan sa Biak-na-Bato sa kadahilanang lumubha ang
kalagayan ng rebolusyon dahil sa pagkakapatay kay Andres Bonifacio at paghina ng
mga katipunero.May mga hinihinging pagbabago sa panig ng mga Pilipino at may
mga hinihingi at ibibigay ng mga Espanyol.
Ang kasunduan sa Biak-na-Bato ay hindi nagtagumpay sa kadahilanang
walang tiwala ang dalawang panig sa isa’t isa. Ito na sana ang inaasahang
magtatadhana ng pagwawakas ng himagsikan.
Hindi tumupad ang mga Espanyol sa napagkasunduan kaya hindi
nagkaroon ng katahimikan sa Pilipinas matapos malagdaan ang kasunduan. Bagkus
lalo pa itong lumala ang karahasan at naging marahas ang mga Espanyol sa mga
labanan.

Tayahin
Panuto: Basahin at sagutin ang mga tanong. Isulat ang titik ng tamang sagot sa iyong
kwaderno.

1. Alin dito ang hindi kasali sa kasunduan sa Biak-na-Bato?

A. sekularisasyon ng mga parokya at pagtatanggol sa mga organisasyon ng mga
paring espanyol
B. pagtatalaga ng mga Pilipinong kinatawan sa pamahalaan
C, pantay na pagtingin sa mga Pilipino at Esoanyol sa harap ng batas
D.nagbabayad ng P900,000.00 sa mga pamilyang napinsala sa labanan
2. Saan pumunta sina Emilio Aguinaldo at ng kanyang ilang piling kasamahan?
A. Hongkong B. Espanya C. America D. Japan
3. Ano ang ginawa ng mga Espanyol sa mga mamamayang nagsuko ng mga sandata at
ibang pinaghihinalaang rebolusyonaryo?
A. pinaghuhuli B. ikinulong C. pinarusahan D. pinalayas
4. Kanino nakiisa si Emilio Aguinaldo?
A. Heneral Miguel Malvar C.Gobernador Heneral Primo de Rivera
B. Pedro A. Paterno D Heneral Manuel Malvar.
5 Bakit lumubha ang kalagayan ng mga katipunero ?
A. pagkakapatay kay Bonifacio C. nagwagi ang mga Espanyol sa labanan
B. paghina ng mga Katipunero D. A at B na sagot
6. Sino ang tumugis kina Emilio Aguinaldo at mga kasamahang katipunero?
a. Hapon B. Americano C. Espanyol D. Intsik
7. Sino ang tinangkang dakpin ng mga Espanyol?
A. Andres Bonifacio B. Emilio Aguinaldo C. Jose Rizal D Pedro Paterno
8. Sino ang nagkusang loob na namagitan sa dalawang panig?
A. Pedro A Paterno C. Manuel Quezon
B. Andres Bonifacio D.Ciriaco Bonifacio
19 | P a g e
9. Sino ang sumang-ayon na isulong ang pagkakasundo para sa kapayapaan.?
A. Primo de Rivera C. Premo de Vera
B. Primo de Vega D.Premode Verga
10. Kailan nilagdaan ang kas
unduang pangkapayapaan ?
A. Disyembre 14 at 15, 1897 C. Disyembre 16 at 17, 1897
B. Disyembre 15 at 16, 1897 D. Disyembre 17 at 18, 1897

Lesson Importance and Benefits of Plant Propagation

1 Using Scientific Processes

Trees have many uses as enumerated in the previous chapters/lessons. The number
of trees defines the love and care that we give to our environment.
Planting trees is not only an enjoyable task that serves as a past time, but can
also be a source of income or livelihood for the family and the community. Planting
trees requires proper knowledge and skills. The use of scientific processes in
propagating trees ensures the increase of productivity.
Plant propagation is the process of reproducing or creating a new plant or
seedling. It is a method of growing new plants from seed or from parts of existing
plants.

Importance and Benefits of Plant Propagation Using Scientific Processes:

1. You are assured that the plants will grow fast,
strong and healthy.
2. There is less mortality or death of plants because pests and diseases
will be controlled.
3. More plants can be grown and harvested.
4. You can demand for a good price in selling good quality plants
5. There is more profit gained for more harvest and your plants are of the
best kind.

Lesson TOOLS AND EQUIPMENT USED IN

2 PLANT PROPAGATION

The success of plant propagation does not only depend on the skills of the
person doing it, nor the quality of the plant being planted but also with the materials
or tools that you are using in the propagating process. Tools and equipment play a
vital role in plant propagation using systematic process. The availability of the
appropriate tools and equipment makes the work easier, faster and helps in the
proper operation of the different procedures in plant propagation.
Tools and Equipment in Plant Propagation
20 | P a g e
 Tools and equipment in propagating plants include the following:

Hoe a tool used in digging and loosening

hard, dry soil. It has a thin blade
across the end of a long handle.
Rake a long handled tool having a bar at
one end with teeth in. It is used for
smoothening the soil and gathering
loose leaves, hay, or straw.

Trowel a tool with a curved blade used for

loosening the ground and taking up
small plants.

a tool with a flat, sharp blade

Axe
fastened to a handle used for
cutting trunk of trees and their
branches.

a straight, heavy iron bar pointed at

Crowbar
one end, about 4 feet in length,
used for digging holes and for
planting seeds.

Bolo a tool with a wooden or metal

handle in which a long blade is
attached. It is used for cutting tall
grasses and branches of trees.

Shovel a broad scoop attached to a handle.

It is used to dig, lift, and throw loose
matter.
a tool resembling a table fork but
Fork
much bigger in size. It is used in
digging and preparing the soil for
the plants.
Water a can or plastic with a spout to
Sprinkler sprinkle water on the plants. Plants
should be watered everyday to
make them grow healthier.

Wheelbarro used to transfer soil plants and

w other materials from one place to
another.

21 | P a g e
 Hose used for watering seedlings
arranged in mass.

Sprayer used for spraying chemicals to

eliminate plant seeds.

Weighing for weighing plants, seeds, and

Scale fertilizers.

Pieces of used as fences of seed boxes and

wood or plots to protect plants from being
bamboo destroyed by animals.

Pruning used for cutting small branches

Shears including the unnecessary
branches.

Garden used while working in the garden,

gloves made of strong rubber to protect
from thorns and withstand
punctures
\

Assessment

Directions: I. Match column A with column B. Write the letter of your choice on your
TLE activity notebook.
A B
_____1. A tool used to dig holes for A. Crowbar
planting seedlings.
_____2. It is used for moving and carrying B. Garden Gloves
materials or seedlings to another place
_____3. It is used to prevent animals C. Wheelbarrow
destroy our garden
_____4. It is used to keep us safe from thorns D. Bolo
22 | P a g e
_____5. It is used to cut wood and E. Pieces of bamboo
branches of trees.
II. Name the tools/equipment in the pictures below. Choose your answer inside the
box and write it on your activity notebook.
bolo rake fork pruning shears weighing scale

6. 7. 8.

_________________ _____________ _______________

9. 10.

_________________ ______________

Lesson Scientific Ways of Propagating Fruit-

3 Bearing Trees
Having the skills in planting means knowing the scientific ways of propagating
trees.

Scientific ways of propagating fruit-bearing trees:

1. Grafting
A. Preparing the Stock. Start at the cut surface of the rootstock
and make a vertical slit through the bark where each scion can
be inserted (2 inches long and spaced 1 inch apart).
B. Preparing the Scion. Since multiple scions are usually inserted
around the cut surface of the rootstock, prepare several scions
for each graft. Cut the base of each scion to a 11⁄2- to 2-inch
tapered wedge on one side only.
C. Inserting the Scion. Loosen the bark slightly and insert the
scion so that the wedge-shaped tapered surface of the scion is
against the exposed wood under the flap of bark. Push the
scion firmly down into place behind the flap of bark, replace the
bark flap, and nail the scion in place by driving one or two wire
brads through the bark and scion into the rootstock. Insert a
scion every 3 to 4 inches around the cut perimeter of the
rootstock.
D. Securing the Graft. Seal all exposed surfaces with grafting wax
or grafting paint. Once the scions had begun to grow, leave

23 | P a g e
 only the most vigorous one on each stub; prune out all the
others. Bark grafts tend to form weak unions and therefore
usually require staking or support during the first few years.
Example: mango, guava, santol, avocado, and guyabano
2. Budding
a. Cut bud sticks from strong shoots of the present season's
growth with mature buds that are slightly brownish in color.
b. Clip off the leaves from the bud sticks, leaving 1/2 inch of the
leafstalk for a handle.
c. Discard the soft tips of the bud sticks.
d. Choose branches from the rootstock that are the size of a
lead pencil up to 1/2-inch in diameter. Larger branches have
too thick bark for this method to work.
e. On the rootstock, about 15 or more inches from the trunk,
make a T cut across the bark.
f. With a knife blade, lift the corners and carefully loosen the
bark.
g. Cut a bud from the bud stick which includes a thin piece of
attached wood.
h. Slide the bud under the flaps of the bark on the rootstock
until the ends are firmly united. Using an electrician's tape,
tie the bud to the rootstock.
i. Wrap the ends tightly, but be sure not to cover the bud with
the tape.
j. In two to three weeks, cut the tie so you will not girdle the
graft. The next year, cut the rootstock off above the graft
when the bud starts growing.
k. Remove any shoots below the graft.
l. On the second year, remove all growth from the tree except
the bud grafted shoots.
3. Marcotting
a. Remove the ring of bark on a large branch of a tree.
b. The inner surface scraped lightly
c. Then, wrapped the moist soil or moss covered with plastic
sheets or coco husk.
d. Secure tight on both ends with twine.
e. When roots have developed (after a month, cut the marcot.
f. Transplanted it in a pot or plastic bag.
Examples: star apple, makopa, guava, langka, and duhat
4. Inarching
a. Select a growing rootstock and fitting it with a branch that will
be grafted by a longitudinal cut.
b. Fit both cuts together and secure the tie with twine.
Example: chico
5. Layering
a. Clip securely the branch or shoot touching the ground and
soil.
b. Let it develops roots and become an independent plant.
24 | P a g e
25 | P a g e