Laurice Q.

Hermanes Gawain 3
BSED 3 FILIPINO
MGA TEORYANG PAMPANITIKAN AT MGA URI NITO
Mga teoryang pampanitikan– Ang Mga Teorya ng Panitikan May iba’t ibang
paliwanag ang iba’t ibang mga kritiko at makata patungkol sa mga nasabing mga
teoryangpanitikan.kayatkahitanongsabihinkobakamagkamalilangakongaking mga
magiging kasagutan patungkol sa mga teorya ng panitikan. Narito ang aking mga
pahayag sa mga teorya ng panitikan na malimit na gamitin sa ating mga
akdangpampantikan
1. Klasismo– Ito ay ang mga sinulat ng mga dakilang manunulat. Mga
halimbawa nitoayangMARSCITY,FUSEBOX,POSPORO.
2. Humanismo– Sa pag-aaral at pagsusuri ng akda sa pananaw ng
Humanismo, pinaniniwalaan na ang tao ang sukatan ng lahat ng bagay kaya’t
kailangangma- ipagkaloob sa kanya ang kalayaan sa pagpapahayag sa
saloobin sa pagpapasya. Naniniwala ang mga humanista na sibilisado ang mga
taong nakapag-aaral dahil kinikilala angkultura.
Ang humanismo ay nakatuon sa mga tao at ginagamitan ito ng ideya ng mga tao.

3. Imahismo– Naipapahayag ang kalinawan sa mga imaheng biswal,

eksaktong paglalarawan o pagbibigay anyo sa mgaideya
4. Realismo– Ipinaglalaban ng teoryang realismo ang katotohanan kaysa
kagandahan.Sinumangtao,anumangbagayatlipunanayonsamgarealista,ay
dapat maging makatotohanan ang paglalarawan o paglalahad. Karaniwang
nakapokus ito sa pakgsang sosyo-pulitikal kalayaan, at katarungan para sa
mga naapi.
5. Feminismo– ang Feminismoay tumutukoy sa kalaksan at sa kakayahan
ng tauhang babae sa isang kuwento oakda.
6. Arkitaypal– Teoryang Arkitaypalv Ang layunin ng panitikan ay ipakita ang
mga mahahalagang bahagi ng akda sa pamamagitan ng mga simbolo. Ngunit
hindibasta- basta masusuri ang mga simbolismo sa akda.Pinakamainam…
7. Formalism – ang pagpapaliwanag sa anyo ng akda ang tanging layunin ng
pagsusuri; samakatwid, ang pisikal na katangian ng akda ang pinakabuod ng
teoryangformalismo.angtunguhinngteoryangitoaymatukoyang:nilalaman,
kaanyuan, o kayarian, paraan ng pagkakasulat ngakda..
8. Sosyolohikal– Ang teorayng sosyolohikal ay may paksang nagbibigay ng
kaapihang dinanas ng tauhan sa kwento. ang akda rin sy nsgiging salamin sa mga
tunay na nangyayari sa lipunan. Sa kuwentong “TATA SELO” ni Rogelio Sikat ay
masasalamin ang aktwal na pangyayari sa lipunan. ang pang aapi sa
mgamahihirap at pagturing dito na mababanguri.
9. Eksistensyalismo– hinahanapan ng katibayan ang kahalagahan ng personalidad
ng tao at binibigyan halaga ang kapangyarihan ng kapasyahan laban sakatwiran
10. Dekonstraksyon– -ito ay teoryang pangpanitikan na pwede mong baguhin ang
katapusan at pwede ka ding mag dagdag nga mga tauhan ngunit hindi mo
pwedeng buhain ang mga namatay na saakda!
11. Romantisismo– ang teoryang pampanitikang umusbong sa Europe noong
ikalawang hati ng ikalabingwalong dantaon. Kasalungat ng romantisismo ang
klasismo sapagkat ang higit na pinahahalagahan ng romantisismo ay ang
damdamin atguniguni.Nagpapamalasangromantisismongpag-
ibigsakalikasan,pagmamahal sa kalayaan ay sa lupang sinilangan, paniniwala sa
taglay na kabutihan ng tao, paghahangad ng espiritwalidad at hindi mga bagay na
materyal, pagpapahalaga sa dignidad hindi sa mga karangyaan at paimbabaw na
kasiyahan at kahandaan magmahal sa babae/lalakeng nag-aangkin ng kapuri-puri
at magagandang katangian, inspirasyon atkagandahan.
12. Marksismo- inuuwa ang akda batay sa kalagayan ng mga tauhan.
Hinahanapan ang akda ng patunay ng mga naglalabasang lakas sa pagitan ng
mahina at malakas, matalino at mangmang, duwag at matapang, mahirap at
mayaman. Dito nakapaloob ang mga tauhang bida at kontrabida. May suliranin
ang bida at ang gumagawa nito ay ang kontrabida. Sa teoryang ito, di padadaig
ang naaping tauhan, babalikwas ito upang madapi ang nangaapinglakas.
13. Historical– ang teoryang ito ay patungkol sa pinagmulan at pag-unlad ng
wikang ginamit sa mga akdang pampanitikan. Kakikitaan ang mga akda ng mga
pagbabago sa paggamit ng mga salitang naaayon sa panahon at sa kultura namay
kinalaman sa mga pagbabagong nagaganap sa ating bayan, kasama rito ang mga
pagbabagong nagaganap sa ating lipunan, ekonomiya, edukasyon, agrikultura at
higit sa lahat ang atingpananampalataya
14. Bayograpikal– ang teoryang ito ay patungkol sa may-akda ng mga akdang
pampanitikan, siya ang nagsusulat o sumusulat ng mga akdang pampanitikan na
ating nababasa magpasahanggang ngayon. Ang teoryang ito ay tumutukoy sa
bakgrawndngmayakdasakanyangsinulatnaakda,makababasatayongilangmga
pangyayaring nangyari sa tunay na buhay ng may-akda upang masmapaganda pa
nito ang paghubog sa kanyang sinulat na akda. Kakikitaan din ito ng pilosopiya ng
may akda sa dahilang kababasaan ito ng kanyang pananaw patungkol sa mga
bagay na nais niyang ihatid sa mgamambabasa.
15. kultural— tumutukoy sa mga kwenotng base sa isang kulturang
pinaghanguan ng kwento otula.