1. A translation must give words of the original.

2. A translation must give ideas of the original.

3. A translation should read like an original work.

4. A translation should read like a translation.

5. A translation should reflect the style of the original.

6. A translation should possess the styles of the
translator.
7. A translation should read as a contemporary of
the original.
8.A translation should read as a contemporary of the
original.
9.A translation may add to or omit from the original.
10. A translation may never add to or omit from
the original.

11. A translation of verse should be in

prose. 12. A translation of verse should be
in verse.
 Teorya at Praktika
 Teorya – ay hanay ng mga konsepto na
naglalayong magsilbing gabay at magpabuti sa
praktika.
 Praktika – ay ang aktuwal na pagsasagawa ng
pagsasalin.
  Ayon kay Batnag (1997)
  Ang isang partikular na anyong pampanitikan, pati ang
mga wikang kasangkot sa pagsasaliln, ay mahahalagang
salik na kailangang isaalang-alang sa pagbuo ng teorya.
 Iba ang teorya sa pagsasalin ng tula kaysa sa pagsasalin
ng maikling kwento.
  A. Pagtukoy sa tungkulin at pinag-uukulan ng salin,
 B. Pagsusuri sa paraan ng pagsasalin.
 C. Pagsusuri sa ugnayan ng dalawang nabanggit.

Friedrich Schleiermacher
 Salitang tapatan
linguwaheng pino
masining hindi pang-araw-araw
Tunog-dayuhan
Estruktura ng wika ng orihinal
 Para kay Horace
  Ang tungkulin ng pagsasalin ay makalikha ng isang
bagong tula

 Para kay Schleiermacher

  Ang pagsasalin ay may tungkuling mag-ambag sa
pagyabong ng wika at panitikang Aleman noong
panahon ng pakikidigma kay Napoleon Bonaparte.
 Para kay Venuti,
  Ang kasaysayan ng pagsasalin ay saksi sa nagbabagong
ugnayan ng awtonomiya ng salin at ng dalawang pang
kosepto, ang equivalence at function.
  Equivalence – pagtutumbas na ginagamit ng tagasalin
at ugnayan ng orihinal na salin.

  Function – tumutukoy sa posibleng maging bisa ng
salin. Impormasyon at magbuo.
 Sinaunang Roma.
 Sina Cicero, Pliny the younger, at Quintilian
 Kapaki-pakinabang na kasanayan ang pagsasalin sa kanilang
propesyon.

Mahalaga para sa kanila ang pagsasalin bilang bahagi ng
retorika.
 De Optimo Genere Oratorum (46 B.C.)
 Iniwasan niya ang verbum pro verbo o salita-sa-salitang
tumbasan at ang pagsunod sa estruktura ng SL, na Griyego.

 Pagsuporta ni Horace
 Nakatutulong sa paglikha ng mga bagong tula ang malayang
pagsasalin ng mga tekstong Griyego.
  Agustine (De Doctrina Christiana , 428 A.D.)
 70 Griyegong Hudyo ang nagsalin nito.
 Nagkaisa silang isalin ito.

Magkakahiwalay silang nagsalin.
 Ginabayan ng Banal na Espiritu ang mga Tagasalin.
  Jerome, sa kanyang Letter to Pammachius (395 A.D.)
 Tinanggap niya na sa pagsasalin ng Luma at
Bagong Tipan, kahulugan at hindi salita ang
tinutumbas.
 Etienne Dolet (1509-46) isang French Humanist
 Nahatulan ng kamatayan dahil sa maling pagsasalin
ng isa sa mga diyalogo ni Plato.
 Kailangan maunawaan ng tagasalin ang kahulugan ng
orihinal na awtor bagama’t may kalayaan siya (ang
tagasalin) linawin ang mga bahaging malabo.
 George Chapman (1559-1634)
 Mahuli ng taga salin ang diwa ng orihinal.
 Sina Wyatt (1503-42) at Surrey (1517-47)
 Hindi lamang ang kahulugan ng orihinal ang dapat
maisalin kundi pati ang epekto at tungkulin nito sa
orihinal na mambabasa.
 Philemon Holland (1552-1637)
 Gumamit ng mga kontemporanyong terminolohiya.

 John Dryden (1631-1700)
 1. metaphrase, o salita-sa-salitang tumbasan
 2. paraphrase, o pagsasalin ng kahulugan sa kahulugan
 3. imitation, o na pakalayang salin. Maaring baguhin ng
tagasalin ang orihinal sa ano mang paraang sa
palagay niyang tama.
 Friedrich Schleirermacher (1768-1834)
 Nagmungkahi ng paglikha ng isang hiwalay na wikang
pampagsasalin para sa mga pampanitikang salin
lamang.
 Unang Panahon
  Ang mga obserbasyon at polemika ni St. Jerome.
 Paliwanag ni Dryden tungkol kina Horace, Quintilian, at
 Johnson, ang mga teorya ni Pope tungkol sa pagsasalin
kay Homer.
 De Interpretatione Recta (1420) ni Leonardo Bruni
 Essay on the Principles of Translation (1720) ni
 Alexander Fraser Tyler
 Pangalawang Panahon
 Hermeneutic inquiry ang pagsasalin ay iniugnay sa
mas pangkalahatang teorya ng wika at isipan.

Tinawag naman
poetic theory andnidefinition.
Steiner “age of philosophic-
 Sous L’invocation de Saint Jerome ni Valery
Larbaud noong 1946.
 Pangatlong Panahon
 Machine translation noong mga 1940’s
 Structural linguistics at teorya ng komunikasyon sa pag-
aaral tungkol sa pagsasalin.
 On translation na inedit ni Reuben A. Brower inilathala
ng Harvard noong 1959.
 The Craft and Context of Translation: A Crtical 
Symposium na inedit nina William Arrowsmith at Roger
Shatt uck para sa University of Texas Press noong 1961.
 Pang-apat na Panahon
 Noong pagpasok ng Dekada 60
  Ang “pagtuklas” sa papel ni Wlater Benjamin na Die
  Aufgabe des Ubersetzers na unang nalathala noong 1923.
 Hermenuetic at halos metapisikal na pagsisiyasat sa
pagsasalin at interpretasyon naman nina Heidegger at
Hans-Georg Gadamer.
 1900-1930
  Ang wika ay hindi na lamang itinuturing na kasangkapan
ng komunikasyon.
  Rudolf Panwitz dapat maging tunog-dayuhan ang salin
sapagkat ang TL ay sumasailalim ng transpormasyon dahil sa
impluwensya ng SL.
 “translation must broaden and deepen his own language with
 foreign one.” 
  Ezra Pound, dapat gamitin ang sinaunang mga salita,
maipakita ang pagkakaiba ng makabago at makalumang
 wikang italyano.
  Hilaure Belloc, tungkulin ng pagsasalin ay mapangalagaan
ang kaisahang pangkulitura ng isang bansa.
 1940-1950
  Vladimur Nabokov, ang mahusay na salin ay gumagamit ng
lengguwaheng malapit sa estructura ng SL.

Dudley Fitts, On Linguistic Aspects of Translation (1959)
 Muling pagpapahayag (intralingual)
 Pagsasalin mula sa isang wika tungo sa isang pang wika
(interlungual)
   Interpretasyon ng mga pasalitang simbolo sa pamamagitan ng
mga simbolong hindi pasalita (intersemiotic)

 1960-1970
 Eugene Nida, na ang tagasalin ay dapat magtaglay ng sapat na
kaalaman sa kultura ng dalwang wikang kalahok sa
pagsasalin.
 Formal equivalence – tunog-salin
 dynamic equivalence – hindi tunog-salin
 Ex. As white as snow
 “busilak na puso” hindi “simputi ng niyebe o yelo”
 1980
 Translation Studies ni Susan Bassnet.
 Mga mga teorya sa pampanitikan ang pokus ng aklat.

Mahalaga ang mga saliksik at kritisismo ng salin.
  Andre Lefevere, ang pagsasalin, kritisismo, editing, at
historyograpiya ay may anyo ng paglihis o muling pagsulat.
 Theo Hermans, “The Manipulation of Literature: Studies in
Literary Translation”  (1985). Ang pagsasalin ay hindi
lamang komunikasyon kundi ito ay manipulation.

 1900 pataas
 Institusyon at mga iskolar patungkol sa pagsasalin ang
umusbong.
 Maraming ideyang nakadagdag sa pagsusuri at pamamaraan
ng tagasalin mula text linguistics, pagsusuri ng diskurso, at
pragmatika.
 Norman Shapiro
 “para sa akin, ang pagsasalin ay pagtatangkang
makalikha ng isang tekstong napakalinaw kaya’t parang
hbindtainsaanlign.s Aalnamg iisna.n Mg
amlaalahmusaany mnaoslaalminaanyg pnaarang
bintanang salamin pala iyon kapag may napansin kang
mumunting kapintasan—mga galos o bula. Sa ideyal na

s it w a s y o n , da p aittaoy’y w  a n.”ito.
m a k a p a n sin n a saali n
Walang dapat
 1. Ipaliwanag ang kahulugan ng “teorya sa pagsasalin”
 2. Bakit mahalaga sa pagsasalin ang teorya? Ipaliwanag
ang iyong sagot?
 3. Itala ang mga teorisyan na nabanggit sa
talakay gayundin ang ideyang isinusulong ng bawat
isa?
 4. Sino sa mga nabanggit na teorisyan ang higit mong
pinaniniwalaan o sinusuportahan? Bakit?
 5. Kung ikaw ang magsasalin, anong teorya ang
pipiliin mong gumabay sa iyong pagsasalin?
Ipaliwanag?