PAGSASALING PAMPANITIKAN

Katangian ng Pagsasaling Wika 1

Modyul 007 Katangian ng

Pagsasaling Wika (Belhaag)
LAYUNIN:
1. Nakikilala si Belhaag bilang mahusay ma manunulat na nagpakilala
ng iba’t ibang katangian ng pagsasaling Wika
2. Natutukoy ang iba’t ibang katangian ng pagsasalin na ipinakilala ni
Belhaag.
3. Nauunawaan ang gamit ng katangian ng pagsasalin sa pagsasaling
wika.

Panimula:
Ang pagsasalin ay may mahalagang gampanin sa pagpapataas ng
kamalayan at pang-unawa sa pagkakaiba-iba ng kultura ng bawat bansa. Ang
pagsasaling pampanitikan ang isa sa may ambag sa pagtaas ng kabatiran nang
mambabasa sa kultura at paniniwala ng ibang bansa. Sa patuloy na pagdami ng
nagkakaroon ng interes na matutunan ang wika ng ibang bansa, ang pagsasaling
pampanitikan ay nagkaroon ng malaking gampanin sa pagpapalawak ng kalaaman ng
mambabasa sa ibang wika, at dahil dito ang tagapagsalin ay kinakailangan na may
sapat na kabatiran sa wika at kultura ng pinagmulan ng isasaling akda gayundin ang
kanyang malawak na kabatiran sa wikang pagsasalinan ng akda. Sa modyul na ito,
kilalanin at alamin ang iba’t ibang katangian ng pagsasalin na ipinakilala ni Belhaag.

Katangian ng Pagsasaling Pamapanitikan

1. Ekspresibo

• Naglalarawan ito ng damdaming personal na saloobin at paniniwala, sa isang

pagsasalin mas nagiging makatotohanan at nanalapit sa orihinal ang isang salin kung
ang tagapagsalin ay nagkakaroong ng personal na ugnayan sa akdang kanyang
isinasalin. Kung tinatanaw ng tagapagsalin ang mga pangayayari sa akda na katulad ng
nagaganap o naganap sa kanyang buhay, sa ganitong kaparaanan mas naibibigay ng
tagasalin ang wastong ekspresyon na nais ipadama ng manunulat sa mambabasa.

• Ang sariling karanasan ng tagasalin ay nakapaloob dito, ngunit hindi

nangangahulugang napapalitan ang tunay na nais ipakahulugan ng pagsasaling Wika.

Course Module
• Malaya ang paraan ng pagsasalin sa katangiang ekspresibo mahalaga sa katangiang ito
ng pagsasalin na mailabas kung ano tunay na naiisip at nararamdaan ng isang tao. Ang
katangiang ito ay naglalayong magpahayag.

• Ang katangiang ekspresibo sa pagsasalin ay nagpapakita ng malawak na imahinasyon

at malalim na damdamin ng tagapagsalin sa bawat akdang pampanitikan. Ang
ekspresibong katangian ang karaniwanng sumasalamin sa katauhan ng tagapagsalin
sapagkat dito ay malaya niyang naipahahayag ang kanyang sariling saloobin sa
isinasaling akda. Naipakikita rin dito ang husay nang isang tagapagsalin, sapagkat
sabihin pang inilalahad ng tagapagsalin ang kanyang damdamin, kasabay nito tinitiyak
ng tagapagsalin na hindi malalayo sa orihinal ang akdang isinasalin.

• Ang ekspresibong katangian ng pagsasalin ay nagtataglay nang layuning makapaghatid

ng mga tiyak na impormasyon.

2. Konatatibo

• Ang katangiang konotatibo sa pagsasaling wika ay nagtataglay ng pahiwatig na

emosyon o pansariling saloobin.

• Ang pagsasaling pampanitikan na nagtataglay ng konotatibong katangian ay

maaring mag-iba-iba ayon sa saloobin at karanasan ng tagapagsalin. Ang
salitang ginamit ng manunulat ay maaring bigyang pagpapakahulugan ng
tagapagsalin. Maaring bigyan ng tagapagsalin ng kahulugan ang salitang ginamit
ng manunulat batay sa istilo ng nagsalin nang hindi nalalayo o naiiba sa nais
ipakahulugan ng manunulat.

• Sa paggamit ng konotatibo sa pagsasaling wika, nagkakaroon ng ibang

pagpapakahulugan ang tagapagsalin sa ginamit na salita ng manunulat.
Halimbawa ang salitang Dagat , maaring magkaroon ng ibang kahulugan tulad
ng malalim, malawak, mayaman, kabuhayan at iba pa.

• Ang malawak na pagkaunawa sa paggamit ng konotatibong katangian ay higit

na makakatulong sa pagsasalin ng akdang pampanaitikan. Nagkakaroon ng
karagdagang substansya ang isang obra. Halimbawa, kung ang tagapagsalin ay
magsasalin ng isang tula o nang maikling kwento. Maibibigay ng tagapagsalin
ang kanyang malawak na imahinasyon at interpretasyon sa isinasaling akda sa
tulong ng konotatibong katangian.

• Ang konotatibong katangian ng pagsasalin ay nagpapakita ng intensyunal na

pagpapakahulugan ng tagapagsalin sa mga salitang ginamit sa loob ng isang
akdang isinasalin.
 PAGSASALING PAMPANITIKAN
Katangian ng Pagsasaling Wika 3

3. Pragmatiks

• Ang pragmatiks ay isang sanghay ng lingwistika na inilalarawan bilang pag-

aaral ng ugnayan ng mga anyong lingwistiko at ang gumagamit nito. Sa madaling
banggit, ito ang ugnayan ng wika at tao.

• Ayon kay yule 1996

Pigura 1:Paul Alan Yule

http://euclidpragmatiks.blogspot.com/
Retrieved: October 2018

➢ Binibigyang pansin dito ang gamit ng wika sa mga kontekstong

panlipunan gayundin kung paano lumilikha at nakauunawa ng
kahulugan ang tao sa pamamagitan ng wika

➢ Binibigyang pansin ang kaangkupan ng gamit ng wika sa isang

partikular at tiyak na sitwasyon.

• Ayon kay Fraser 2010:

➢ Nakapaloob sa pragmatiks ang pagpaparating ng mensaheng

ninanais, kasama ang lahat ng iba pang kahulugan sa anumang
kontekstong sosyo-kultural.

Course Module
• Ayon kay Chomsky:

Pigura 2: Chomsky
http://euclidpragmatiks.blogspot.com/
Retrieved: October 2018

➢ Tumutukoy sa kaalaman kung paano naiuugnay ang wika sa

sitwasyon sa pinaggagamitan ng wika.

• Ayon kina Badayos at mga Kasama 2010:

Ang pragmatik ay kinapapalooban ng tatlong pangkalahatang kakayahan

sa komunikasyon.

1. Ang gamit ng wika sa iba’t ibang layunin gaya ng pagbati, pagbibigay

impormasyon, pagnanais, paghiling at pagbigay pangako.

2. Panghihiram o pagbabago ng wikang gagamitin batay sa

pangangailangan o inaasahan ng tagapakinig/sitwasyon.

3. Ang paggamit ng tuntunin sa isang talastasan at mga naratibong

dulog gaya ng pagkukuwento, pagbibigay ulat at iba pa.
 PAGSASALING PAMPANITIKAN
Katangian ng Pagsasaling Wika 5

• Ayon kay Paul Grice:

Pigura3: Herbert Paul Grice

https://siobhanchapman.co.uk/2013/03/15/grices-
centenary/
Retrieved: October 2018

➢ Ang bawat mensahe ay mayroong kahulugan para sa

tagapagsalita. Sa panukala ni Grice, ipinakilala niya ang apat na
patakaran na may kinalaman sa talasatasan, (patakaran sa dami,
patakaran sa uri, patakaran sa pagiging akma at patakaran sa
pamamaraan). Ang apat na patakaran ay iaayon natin sa
pagsasaling pampanitikan.

1. Patakaran sa dami

➢ Kailangang tiyakin ng tagapagsalin ang mga impormasyong

isasalin ay wasto at naayon sa hinihingi ng mambabasa . Tinitiyak
din ng tagapagsalin ang karakter at dami ng mambabasa.

2. Patakaran sa uri

➢ Kailangang malinaw sa tagapagsalin ang uri ng genre na kanyang

isasalin upang makapagbigay ng sapat na impormasyon.
Course Module
 Hinihingi din na ang tagapagsalin ay hindi nararapat na magsalin
hanggat hindi napatutunayan kung ang isasaling mga
impormasyon ay may katotohanan, o kung ito ay kulang sa mga
patunay na hindi dapat ito isalin. Halimbawa kung ang
tagapagsalin ay magsasalin ng isang bahagi ng saligang batas,
nararapat lamang na tiyakin ng tagapagsalin ang mga
impormasyong ibabahagi sa mga mambabasa.

3. Patakaran sa pagiging akma

➢ Kailangang tiyak ng tagapagsalin ang paksang isasalin na

makabuluhan sa mga mambabasa at wasto at akma ang mga
salitang mapipili upang maging mahusay ang isang salin.

4. Patakaran sa pamamaraan

➢ Hinihingi sa patakarang ito na ang tagapagsalin ay may sapat na

kaalaman sa iba’t ibang pamamaraan. Ang bawat pamamaraan sa
pagsasalin ay may kinaaangkupang genre ng panitikan o
anumang uri ng teksto. Ang kaalaman sa pamamaraan ng
pagsasalin ay makatutulong upang mailahad ang mga
impormasyon ng malinaw at madaling maunawaan ng
mambabasa.

Pragmatik sa Pagsasaling Wika

o Sa pagsasaling pampanitikan mahalaga ang pragmatik. Binibigyan daan ng

karampatang pagpapahalaga ang pang-araw-araw na komunikasyon. Sa ganitong
kaparaanan mas nagiging madali at may kabisaan ang isinagawang pagsasalin dahil
hindi nagiging buo ang isang komunikasyon kung walang pragmatik.

o Ang pragmatik ay tumutukoy sa kakayahang iparating ang lantad at di-lantad na

kahulugaan ng isang konteksto. Sa pagsasalin ng isang akdang pamapanitikan, ang
pragmatik ay nagkakaroon ng malaking ambag sapagkat ayon kay Yule, ang bawat
salita ay may kahulugan sa tagapakinig. Gayundin sa pagsasalin, kailangan ang
tagapagsalin ay may kaalaman sa pragmatik upang maisalin nito ang kahulugan ng
salita sa loob ng konteksto na nararapat maunawaan ng mambabasa.

o Saligan ng pragmatik ang pag-aaral ng wika. Sa pagsasalin mahalagang nauunawaan

ng tagapagsalin ang wika ng isasaling akda.

o Nagkakaroon ng suliranin sa pagsasalin kung ang pragmatik ng Simulaing wika ay

naiiba sa Tunguhing wika. Ang magkaibang wika ay mayroong magkaibang pragmatik
at anyo ng komunikasyon. Ang pagkakaroon ng magkaibang pramatik ng dalawang
wikang kasangkot sa pagsasalin ang karaniwang suliranin ng tagapagsalin.
 PAGSASALING PAMPANITIKAN
Katangian ng Pagsasaling Wika 7

4. Subhektibo

• Masining na pagsasalin o pagpapahayag, layunin nitong maglahad ng katotohanan,

kaya lamang ay nakukulayan ng imahinasyon at pananaw ng may akda. Ang pagsasalin
sa ilalim ng subhektibong katangian ay maihahalintulad sa pagsasaling tunog orihinal,
dahil ang ganitong uri ng pagsasalin ay nagpapakita ng malawak na imahinasyon ng
nagsalin, Binibigyan ng tagapagsalin ng malinaw na interpretasyon ang akdang isasalin
ngunit mas nangingibabaw ang kanyang imahinasyon at masining na paglalarawan sa
mga impormasyon na kailangang maisalin sa tunguhing wika.

• Sa subhektibong katangian ng pagsasalin, higit na nalilinang ang kaalaman ng

tagapagsalin sa kultura ng bansang pinagmulan ng akdang isasalin. Kasabay nito ang
paggamit ng tagapagsalin ng malawak na imahinasyon. Sa subhektibong katangian ng
pagsasalin, ang paggamit ng imahinasyon ang higit na binibigyang halaga upang
mailahad ang mga impormasyong nais maunawaan ng mambabasa.

References and Supplementary Materials

1. Almario, Virgilio, (2016) Batayang Pagsasalin: Ilang Patnubay at Babasahin para sa

baguhan: Komisyong ng Wikang Filipino, Watson Building, JP Laurel, San Miguel, Maynila

2. Bahaa-Eddin Abulhas san Hassan, (2011) Literary Translation: Aspect pg Pragmatic

Meaning, 12 Back Chapman Street, Newcastle upon Tyne, NE6 2XX, UK

Online Supplementary Reading Materials

1. Konotasyon: https://www.scribd.com/doc/125860196/konotasyon
Date Accessed: October 25,2018
2. Pragmatik:https://www.slideshare.net/IamLaurenMayne/pragmatiks-filipino-1
Date Accessed: October 25, 2018
3. Pragmatik: https://www.scribd.com/presentation/328135753/Pragmatiks
Date Accessed: October 25, 2018

Online Instructional Videos

Course Module
1. Konotatibo at Denotatibong Pagpapakaluhugan:
https://www.powtoon.com/online-presentation/bS8blCkdCGP/konotatibo-at-
denotatibo/?mode=Presentation&locale=en
Date Accessed: October 31, 2018
2. Pragmatika:https://www.youtube.com/watch?v=2kF3hDs1D7Q
Date Accessed: October 31, 2018