Lectures about NIDA AND

SAVORY
Pagsasaling-Wika: SINING O
AGHAM
SINING
O
AGHAM

ARTE
O
SYENSYA
Ano ang pagkakatulad at
pagkakaiba ng sining at
agham?
 1. Art- Conscious use of skill creative
r imagination; the making of things that
ste have form or beauty, or aesthetic
eb
W appeal, such as painting sculpture. Etc.
2. Science- systematized knowledge
derive from observation, study, and
experimentation; one that skillfully
systematizes facts, principles, and
methods, as the science of music,
science of theology, etc.
Sining
- Nakatuon sa mga bagay estetiko
-kagandahan ng resulta ng imahinasyon
Pagkakatulad
- SKILL (KASANAYAN)
-KAHUSAYAN
-KARUNUNGAN
Agham
-Nakatuon sa sistemasyon o pagsasaayos ng
karunungan, ng prinsipyo o pamamaraan ng resulta
ng sistematikong proseso ng pagmamasid, pag-aaral,
at eksperimentasyon.
 Theodore Savory
Eugene A. Nida
“Toward a Science of translating” “Art of translation”
 Ayon kay Nida….

“though no one will deny the artistic elements in

good translating. Linguist and philologists are
becoming increasingly aware that the processes of
translation are amenable to rigorous description.”
 Ipinaliwanag pa ni Nida…

 “na kapag pinag-uusapan natin ang agham

ng pagsasaling-wika (Science of
translating), hindi natin maiiwasang
mapasuong sa aspekto ng paglalarawan.
Kung ang liggwistika, aniya, ay mauuring
“descriptive science”, ang paglilipat ng
mensahe mula sa isang wika tungo sa ibang
wika ay maari ring ituring na isang
siyentipiko o makaagham na paglalarawan
 Ipinaliwanag pa nya
 “ na ang isang taong nagpipilit na ang
pagsasaling-wika ay isang sining at wala ng
iba pa ay maaaring naging paimbabaw
lamang ang kanyang pagsusuri sa kanyang
ginagawa. Hindi siya lumalalim nang husto
upang malimit niya ang mga makaagham na
aspeto ng pagsasalin na kalimitang nakatago
sa ilalim ng lantad na mga simulain at
prinsipyo.”
 Gayunpaman, tinanggap din niya na ang
katotohanan na ang isang taong yumayakap
naman sa paniniwalang ang pagsasaling-wika
ay isang Agham at wala ng iba pa ay hindi
marahi napag-aralan nang husto ang kanyang
ginagawa upang mapahalagahan ang
makasining na aspeto ng pagsasalin- isang di
dapat mawalang sangkap sa isang mabuting
salin, lalo na sa mga obrang pampanitikan
 Ayon kay Savory…
“ The contention that translation is an art
will be admitted without hesitation by all
who have had much experience of the work
of translating; there may be others who will
not so readily agree (but) a sound method in
all its forms with the universally
acknowledge arts of painting and drawing.
They will be found to be parallel, step by
step.”
 Paliwanag ni Savory…
“ ang maling kulay o laki ng isang
guhit ay katumbas ng isang maling
salita sa pagsasaling-wika; na ang
pagkakamali sa dimensyon, sukat
o proporsyon ng alinmang bahagi
ng larawan ay katumbas ng
pagkakamali sa pagbibigay-
kahulugan sa tunay na diwa ng
isang parirala”
 Kapag ang isang tula, ayon sa kanya, ay isinalin
ng isang karaniwang tagapagsalin sa paraang
tuluyan, katulad na lamang ito ng Sketch ng
isang patakbuhing pintor na hindi naging
matapat sa orihinal na larawan. Ang diwa ng
Paliwanag ni tula ay naroon din sa saling tuluyan at ang
Savory… tanawin sa sketch ay katulad din ng nasa
orihinal na tula subalit sa saling tuluyan
masasabing Nawala na ang “musika” na
nadarama ng mambabasa sa orihinal na tula.
Gayundin naman, sa sketch ng pintor ay
namodipika na rin ang “buhay” na pumipintig
sa orihinal na larawan, na kung may kulay ang
orihinal, ang sketch ay naging black and white.
 Paliwanag ni Savory…

Ang bihasang tagapagsalin ay maaaring

makagawa ng isang saling tuluyan nang
hindi nawawalang lubusan ang himig o
“musika” ng orihinal. Tulad din naman
ng isang pintor na nabibigyang-buhay
pa rin ang kanyang kinokopyang
larawan kahit iba ang kanyang gamit at
pamamaraan.
 Ayon kay Savory,..

Ang gawain ng tagpag-saling wika ay higit na

mahirap kaysa gawain ng manunulat. Ang
manunulat, aniya ay may lubos na kalayaang
pumili ng mga salitang gagamitin upang
ipahayag ang diwang ibig niyang isatitik.
Samantala, ang isang tagapagsalin ay
nagsasabing nakatali sa kahulugan ng bawat
salitang napili ng awtor.
 Kailangan maging maingat
ang tagapagsalin sa
pagbibigay ng katumbas na
salitang magiging angkop na
angkop o kung hindi man ay
magiging malapit na malapit
ang kahulugan ng pagkatpos
timbang-timbangin at muni-
muniin ang tunay na ibig
ipahayag ng awtor.
Dapat isaalang-alang ng
tagapagsalin:

Damdamin
Ng
Mambabasa
 Tungkulin ng Tagapagsalin

Ihatid sa mambabasa ang diwang ibig

ipahayag ng awtor sa pamaamgitan ng
paggamit ng angkop na mga salita at estilo o
paraan ng paglalahad.
 Saan ka kumikiling sa paniniwala ni
Nida o kay Savory? Bakit?

Bakit masasabing ang pagsasaling-wika

ay isang gawaing walang katapusan?
 Maraming
Salamat!