Џото ди Бондоне

Џото ди Бондоне (околу 1267 - 1337 година), бил Флорентински сликар и

архитект. Извонреден како сликар, вајар и архитект, Џото бил признат како
првиот гениј на уметноста во италијанската ренесанса. Џото живеел и работел
во време кога умовите и талентите на луѓето први биле ослободени од оковите
на средновековната воздржаност. Тој главно се занимавал со традиционални
религиозни теми, но на овие теми им дал земен и полнокрвен живот и сила.
Роден е околу 1266 година во селото Веспињано, близу Фиренца. Џорџо
Васари, еден од првите биографи на Џото, раскажува како Цимабуе, познат
фирентински сликар, ги открил талентите на Џото. Наводно, Цимабуе го видел
12-годишното момче како скицира една од овците на неговиот татко на рамна
карпа и бил толку импресиониран од неговиот талент што го убедил таткото да
дозволи Џото да стане негов ученик. Додека, друга приказна е дека Џото,
додека бил чирак на трговец со волна во Фиренца, толку многу го посетувал
студиото на Цимабуе, што конечно му било дозволено да учи сликарство.
Најрани познати дела на Џото се серија фрески (слики на свеж, сè уште
влажен малтер) за животот на Свети Францис во црквата во Асизи (сл.1).

Сл.1 Една од фреските за Легендата на Свети Францис во Асизи.

Секоја фреска отсликува реални човечки и животински фигури, а сцените

се експресивни за нежниот дух на овој заштитник на животните. Околу 1305 и
1306 година, Џото насликал забележителна серија од 38 фрески во капелата
Арена во Падова (сл.2, сл.3, сл.4). Фреските го илустрираат животот на Исус
Христос и на Дева Марија. Над лакот на хорот се наоѓа сцена на Небесниот
суд, а сцената на Страшна пресуда е свртена кон неа на влезниот ѕид.
Композициите се едноставни, позадините се подредени, а лицата имаат
емотивни изрази.
 Сл.3 Рождеството Христово
Рождеството Христово, фреска од
Џото, в. 1305–06, го прикажува
раѓањето на Исус; во капелата Арена
во Падова, Италија.
Сл.4 Сонот на Јоаким Свети Јоаким примајќи
визија за ангел во Сонот на Јоаким, фреска
од Џото, 1305–06; во капелата Арена,
Падова, Италија.

Сл.2 Сл.2 Фрески во капелата Арена Капела

Арена (или капела Скровењи), фрески од
Џото, 1305–06; во Падова, Италија.

Во Барџело, или Палатата на Подеста (сега музеј), во Фиренца е серијал на

неговите библиски сцени. Меѓу случајните минувачи на сликите е и портретот
на неговиот пријател поетот Данте. Црквата Санта Кроче е украсена со мурали
на Џото што го прикажуваат животот на Свети Францис.
Во 1334 година градот Фиренца го наградил Џото со титулата Магнус
Магистер (Голем мајстор) и го назначил за градски архитект и надзорник на
јавни дела. Во овој капацитет тој го дизајнирал познатиот кампаниј
(камбанарија). Умрел во 1337 година, пред да биде завршена целосно
работата.
Како и другите уметници од неговото време, на Џото му недостасувале
техничко знаење за анатомија и перспектива што подоцнежните сликари ги
научиле. Сепак, она што го поседувал е поголемо од техничката вештина на
последователните уметници. Имал разбирање за човечките емоции и за она
што било значајно во човечкиот живот. Современите уметници честопати
бараат инспирација од Џото. Во него тие наоѓаат директен пристап кон
човечкото искуство што останува валидно за секоја возраст.
Џото се смета за основач на централната традиција на западното
сликарство затоа што неговото дело се ослободило од стилизациите на
византиската уметност, воведувајќи нови идеали на натурализмот и создавајќи
убедливо чувство за сликарскиот простор. Неговото значајно достигнување
било препознаено од неговите современици (Данте го фали во познатиот пасус
на Божествената комедија, каде што пишува дека го надминал својот учител
Цимабуе), а во околу 1400 година Ценинино Ценини напишал: „Џото ја
преведува уметноста на сликањето од грчки на латински".

Користена литература:
Britannica (2021). Giotto di Bondone. Преземено на 05 март 2021 од Giotto |
Biography, Paintings, Arena Chapel, Lamentation, & Facts | Britannica.