CÂU HỎI ÔN TẬP LÝ LUẬN NHÀ NƯỚC

I- Nhận định đúng sai và giải thích tại sao:

1- Nhà nước là một hiện tượng bất biến của xã hội
Sai. Vì Dựa theo kết luận của C.Mác về hiện tượng của nhà nước: Nhà nước
xuất hiện một cách khách quan,Anhưng không phải là hiện tượng xã hội
vĩnh cửu và bất biến. Nhà nước luôn vận động, phát triển và tiêu vong
khi những điều kiện khách quan cho sự tồn tại và phát triển của chúng không
còn nữa.
2- Quyền lực chỉ xuất hiện và tồn tại trong xã hội có giai cấp và đấu tranh
giai cấp
Quyền lực xuất hiện là do nhu cầu của xã hội cần đặt ra cần quản lý và điều
hành nên nhận định trên là sai.
3- Nhà nước và xã hội là hai hiện tượng hoàn toàn có thể đồng nhất
Sai vì Xã hội là khái niệm có nội hàm rộng hơn khái niệm nhà nước. Cơ cấu
của xã hội bao gồm nhà nước và các giai cấp, tầng lớp địa xã hội khác nhau.
4- Quyền lực tư tưởng của một nhà nước thể hiện ở sự thống trị và sự cho
phép tồn tại duy nhất tư tưởng của giai cấp thống trị trong xã hội
Sai vì Nhận định trên là sai vì quyền lực tư tưởng của nhà nước thể hiện ở sự
thống trị và sự cho phép tồn tại duy nhất tư tưởng của giai cấp thống trị trong xã
hội để nhằm tạo ra sự nhận thức thống nhất trong xã hội,

5- Quan điểm của chủ nghĩa Mac-Lenin cho rằng mọi nhà nước đều phải
mang tính giai cấp nhưng không phải nhà nước nào cũng mang tính xã
hội
Nhận định trên sai bởi vì không tồn tại nhà nước chỉ có tính giai cấp mà không
có tính xã hộ. 2 tính chất này tồn tại song song với nhau trong bản chất nhà
nước

6- Chủ quyền quốc gia tạo nên quyền quyết định không có sự giới hạn của
một nhà nước
Nhận định trên đúng vì chủ quyền quốc gia là quyền tự quyết của một dân
tộc. Chủ quyền quốc gia cũng có thể hiểu là quyền tối cao về đối nội và độc lập
trong đối ngoại

7- Chức năng hành pháp của nhà nước là hoạt động nhằm bảo đảm cho
pháp luật được thực hiện nghiêm minh và bảo vệ pháp luật trước những
hành vi vi phạm
 Sai, vì trong bộ máy nhà nước cơ quan hành pháp đứng đầu là chính phủ, có
quyền hạn rất lớn. Tuy nhiên để thực hiện nghiêm minh và bảo vệ PL trước
những HVVP là chức năng tư pháp của nhà nước.
8- Chức năng lập pháp, hành pháp và tư pháp chỉ mới xuất hiện từ sau
cách mạng tư sản
Sai.Trong nhà nước chủ nô, phong kiến tổ chức theo nguyên tắc tập quyền.
Nhà vua nắm gữi ba quyền lập, hành pháp, tư pháp.=>chức năng lập pháp,
hành pháp, tư pháp không xuất hiện từ sau cách mạng tư sản

9- Mọi hoạt động thực hiện chức năng nhà nước đều được thể hiện dưới
hình thức pháp lýSai. Mọi hoạt động thực hiện chức năng nhà nước không
chỉ thể hiệm dưới hình thức pháp lý mà còn thể hiện dưới hình thức tổ chức.
10- Hệ thống chính trị là một bộ phận của bộ máy nhà nước
Sai vì Sai, vì hệ thống chính trị là một hệ thống các tổ chức (thiết chế) gắn
liền với quyền lực chính trị,chính trị -xã hội, có mối liên hệ chặc chẽ với
nhau tạo thành một chỉnh thể thống nhất cùng tham gia vào việc thực hiện
quyền lực chính trị. Không nằm trong bộ máy của nhà nước.
11- Lý thuyết phân quyền trong tổ chức bộ máy nhà nước đòi hỏi sự độc lập
tuyệt đối, không cần đến sự kiểm soát quyền lực trong hoạt động của các
cơ quan lập pháp, hành pháp và tư pháp.
Sai vì theo thuyết phân quyền: quyền lực nhà nước được phân thành các bộ
phận khác nhau và giao cho các cơ quan nhà nước khác nhau( cơ quan hành
pháp, lập pháp, tư pháp). Các nhán quyền lực phải hoạt động theo cơ chế
kiềm chế và đối trọng nhau. Mỗi cơ quan vừa đảm nhận một nhánh quyền
lực độc lập, vừa có sự kiểm soát các nhánh quyền lực còn lại nhằm đảm bảo
quyền lực luôn trong trạng thái cân bằng và không có cơ quan nào có quyền
lực tối cao.
12- Bộ máy nhà nước là tập hợp của các cơ quan nhà nước từ trung ương
đến địa phương
Sai bộ máy nhà nước là hệ thống các cơ quan nhà nước từ trung ương xuống
địa phương.
13- Quyền lực của nhà vua trong hình thức chính thể quân chủ luôn là vô
hạn
Sai .Vì quân chủ tuyệt đối vua là nguyên thủ quốc gia nắm gữi quyền lực
tuyệt đối. Quân chủ hạn chế là hình thức chính thể mà quyền lực của nhà vu
bị hạn chế bởi các thiết chế quyền lực khác trong tổ chức bộ máy nhà nước.
14- Đối với các nhà nước liên bang mặc dù tồn tại hai hệ thống cơ quan nhà
nước, nhưng chỉ tồn tại một chủ quyền chung, có lãnh thổ toàn vẹn,
thống nhất
 Sai .Vì nhà nước liên bang có hai chủ quyền .Một là chủ quyền của ban, hai
là chủ quyền của quốc gia
15- Các nhà nước còn có sự tồn tại của nhà vua thì không thể xem đó là nhà
nước có chế độ chính trị dân chủ. 
sai. vì có nhiều nước còn sự tồn tại của nhà vua vẫn có chế độ chính trị dân
chủ như nước anh theo chế độ quân chủ đại nghị tuy tồn tại nữ hoàng nhưng
quyền lực lại thuộc về các cơ quan nhà nước khác do dân bầu ra
16- Mọi Chính phủ phải do Quốc hội hay Nghị viện thành lập
Sai, Ví dụ như Cộng hòa tổng thống: nhân dân vừa bầu ra quốc hội là cơ
quan lập pháp, vừa bầu ra tổng thống, nắm quyền hành pháp, tổng thống lập
ra chính phủ.
17- Hình thức chính thể cộng hòa dân chủ chỉ được hình thành từ sau cách
mạng tư sản
Đúng, vì sau cách mạng tư sản thành công Bộ máy nhà nước có sự phân
quyền giữa ba nhánh quyền lực lập pháp, hành pháp, và tư pháp. Người dân
có khả năng tham gia quyết định các chính sách của một quốc gia hay tham
gia thành lập bộ máy nhà nước thông qua bầu
II. Tự luận
1. So sánh quyền lực xã hội trong XHCSNT với quyền lực nhà nước trong
xã hội có giai cấp:
Quyền lực xã hội trong XHCSNT Quyền lực nhà nước trong xã hội có
giai cấp

+ Quyền lực trong xã hội cộng sản
nguyên thủy được tổ chức rất đơn giản.
+ Do toàn bộ thành viên trong xã hội tổ
chức ra, không tách rời khỏi xã hội.
+ Quyền lực ấy là do nhu cầu của xã
hội đặt ra để quản lý và điều hành.
+ Không tổ chức thành bộ máy riêng
biệt để thực hiện sự cưỡng chế.
+ Quyền lực không chỉ phục vụ cho
một nhóm người nào mà cho toàn thể
cộng đồng.
+Quyền lực nhà nước trong xã hội có
giai cấp là mọi quyền lực nhà nước tập
trung ở giai cấp thống trị.
+ Có quyền lực đặc biệt, cao nhất.
+ Có tổ chức thành bộ máy hoạt động
để thực hiện sự cưỡng chế để bảo vệ
quyền lợi cho giai cấp thống trị.
 2. Chỉ ra sự khác biệt cơ bản giữa quan điểm Mácxít và các học thuyết
phi Mác-xít về nguồn gốc nhà nước.

Quan điểm Mácxít Học thuyết phi Mác-xít

+ Nhà nước xuất hiện một cách khách
quan.
+ Nhà nước luôn vận động, phát triển và
tiêu vong.
+ Nhà nước chỉ xuất hiện khi xã hội loài
người đã phát triển đến một giai đoạn
nhất định.
+ Nhà nước xuất hiện trực tiếp từ sự tan
rã của chế độ cộng sản nguyên thủy.
+ Nhà nước chỉ xuất hiện khi có sự phân
chia xã hội thành các giai cấp đối kháng.
+ Nhà nước xuất hiện bởi một một thế
lực siêu nhiên, một hình thức của xã hội
hay một khế ước xã hội....
+ Nhu cầu về tâm lý của con người.
+ Quyền thống trị về mặt tinh thần.
+ Sử dụng bạo lực để hình thành nhà
nước.
+kết quả sự phát triển của gia đình và
quyền gia trưởng.
+ Bản ký kết trước hết giữa những con
người sống trong xã hội.

3. Chứng minh rằng bản chất của nhà nước là sự tương tác giữa tính giai
cấp và tính xã hội.
 Tính giai cấp của nhà nước theo quan điểm Mác-Lenin cho rằng nhà
nước là một hiện tượng xuất phát từ nhu cầu trong xã hội, phải kiềm chế
sự đối lập của các giai cấp, làm cho cuộc đấu tranh của những giai cấp có
quyền lợi về kinh tế mẫu thuẫn nhau đó không đi đến chỗ tiêu diệt lẫn
nhau và tiêu diệt luôn cả xã hội và giữ cho sự xung đột đó năm trong
vòng trật tự đã tạo nên một cơ quan quyền lực đặc biệt và đó chính là nhà
nước.
 Giai cấp thì nhà nước không thể tồn tại mà không tính đến các giai cấp,
các tầng lớp, ý chí nguyện vọng của các giai tầng trong xã hội. Nhà nước
ngoài tư cách bộ máy để đảm bảo sự thống trị của giai cấp này lên giai
cấp khác, nó còn phải là tổ chức quyền lực công, đảm bảo lợi ích chung
cho xã hội, công cụ tổ chức cộng đồng, duy trì và ổn định sự phát triễn
của xã hội.
 Trong xã hội có giai cấp và có nhà nước thì tính giai cấp và tính xã hội
luôn cùng song song tồn tại trong bản chất nhà nước. Không thể có nhà
nước chỉ có tính giai cấp mà không có tính xã hội và ngược lại.
4. Quyền lực tư tưởng của một nhà nước thể hiện ở sự thống trị và sự cho
phép tồn tại duy nhất tư tưởng của giai cấp thống trị trong xã hội.
 Để đảm bảo quyền lực giai cấp thống trị xây dựng hệ tư tưởng của giai cấp
mình và tuyên truyền tư tưởng ấy trong đời sống xã hội nhằm tạo ra sự nhận thức
thống nhất trong xã hội, tạo ra sự phục tùng có tính chất tự nguyện của các giai
cấp, tầng lớp khác trong xã hội đối với giai cấp thống trị và chỉ cho phép tồn tại
duy nhất
tư tưởng của giai cấp thống trị.
5. Hãy trình bày quan điểm của mình về nhận định sau: “Nhà nước quản
lý ít nhất là tốt nhất”.
Theo quan điểm của tôi về nhận định “Nhà nước quản lý ít nhất là tốt nhất” là
nhà nước phải đánh giá đúng thực trạng quốc gia và xu hướng phát triển để đưa ra
những lựa chọn chính sách phù hợp mới là yếu tố quyết định để vận hành thành
công công tác quản lý nhà nước.
VD: Trước năm 1986 khi chưa cãi cách kinh tế thì nhà nước ngoài công việc
quản lý nhà nước còn phảichăm lo bao cấp mọi mặt của đời sống xã hội, công việc
nhiều chồng chất nhiều khó khăn.Nếu tạo điều kiện để những người dân tự lo cho
mình và đóng thuế cho Nhà nước, thì nhà nước quản lý vừa ít việc, mà sự ấm no lại
đạt được dễ dàng hơn.Như vậy, với quan điểm trên là đúng nhưng cần tránh chồng
chéo chức năng giữa các cơ quan trong hệ thống quản lý. Để thúc đẩy nền kinh tế
phát triển.
6. Phân tích mối quan hệ giữa chức năng và nhiệm vụ của nhà nước.
 Nhiệm vụ của nhà nước là cơ sở để xác định số lượng, nội dung, vị trí các
chức năng và tác động lên hình thức, phương pháp thực hiện chức năng của
nhà nước.
Nhiệm vụ của nhà nước bao gồm:
 Nhiệm vụ cơ bản, lâu dài hay còn gọi là nhiệm vụ chiến lược là cơ sở để xác
định số lượng, nội dung, vị trícác chức năng và tác động lên hình thức,
phương pháp thực hiện của nhà nước.
 Nhiệm vụ cụ thể, trước mắt, cấp bách là nhiệm vụ cần thực hiện, giải quyết
ngay khi nhiệm vụ đề ra.
- Chức năng nhà nước là phương tiện thực hiện nhiệm vụ của nhà nước.
Một chức năng có thể thực hiện nhiều nhiệm vụ cùng lúc; Một nhiệm vụ có thể
được thực hiện bởi nhiều chức năng.
Ví dụ, nhiệm vụ giữ trật tư, an toàn xã hội đòi hỏi hoạt động trấn áp, cưỡng
chế, mang hình thức pháp lý trong khi nhiệm vụ nâng cao đời sống văn hoá, nếp
sống văn minh đòi hỏi phương pháp thực hiện mang tính giáo dục, thuyết phục.
Chức năng ảnh hưởng đến khả năng hoàn thành nhiệm vụ.Như vậy, giữa nhiệm vụ
và chức năng có mối liên hệ chặc chẽ tác động qua lại lẫn nhau. Tùy vào nhiệm vụ
mà chức năng thực hiện trước hay sau.
7. Theo khái niệm và các dấu hiệu của nhà nước, liên minh các quốc gia có
thỏa mãn các dấu hiệu này không ?
 Các dấu hiệu đặc trưng cơ bản của nhà nước:
 Nhà nước có quyền lực chính trị công cộng đặc biệt; có bộ máy cưỡng
chế, quản lý những công việc chung
 của xã hội.
 Nhà nước có quyền quản lý dân cư, phân chia lãnh thổ thành các đơn
vị hành chính.
 Nhà nước có chủ quyền quốc gia.
 Nhà nước có quyền xây dựng, sáng tạo pháp luật và có quyền điều
chỉnh các quan hệ xã hội bằng pháp luật.
 Nhà nước có quyền ban hành các sắc thuế và thu thuế.
 Như vậy, nhà nước liên minh không thỏa mản các dấu hiệu của một
nhà nước. Tuy nhiên các liên minh này
 phải chịu quản lý hiệp ước của nhà nước liên minh và pháp luật riêng
của mỗi quốc gia trong liên minh.
8. Theo (anh chị) mối quan hệ giữa Chính phủ và Nghị viện hay Quốc hội
nên là kìm chế đối trọng hay kiểm tra giám sát?
Theo nguyên tắc phân quyền thì quyền lực nhà nước được phân thành các bộ
phận khác nhau và giao cho cơ quan khác nhau nắm giữ như: quyền lập pháp giao
cho nghị viện, hành pháp giao cho chính phủ và tư pháp giao cho tòa án. Các
nhánh quyền lực này phải hoạt động theo cơ chế “kiềm chế và đối trọng” lẫn nhau.
Mỗi cơ quan vừa đảm nhận nhánh quyền lực độc lập, vừa kiểm soát các chánh
quyền lực còn lại nhằm đảm bảo quyền lực trong trạng thái cân bằng và không có
cơ quan nào có quyền lực tối cao.
Vì vậy, mối quan hệ giữa Chính phủ và Nghị viện hay Quốc hội phải vừa
kiềm chế đối trọng lẫn nhau, vừa kiểm tra giám sát lẫn nhau để tránh quyền lực tập
trung vào 1 người hay cơ quan nào hay kiềm chế, triệt tiêu lẫn nhau dẫn đến quyền
lực của nhân dân không được đảm bảo.
9. Phân biệt hình thức cấu trúc nhà nước liên bang và hình thức cấu trúc
nhà nước đơn nhất.

Hình thức cấu trúc nhà nước liên Hình thức cấu trúc nhà nước đơn
bang nhất
 + Thiết lập từ hai hay nhiều quốc gia
thành viên.
+ Nhà nước liên bang có chủ quyền
chung và các thành viên có chủ
quyền riêng.
+ Có hai hệ thống cơ quan nhà nước,
hai hệ thống pháp luật và công dân
mang hai quốc tịch.
+ Là nhà nước có chủ quyền chung,
có lãnh thổ toàn vẹn thống nhất.
+ Các bộ phận hợp thành nhà nước
là các đơn vị hành chính lãnh thổ
không có chủ quyền riêng.
+ Có một hệ thống cơ quan nhà nước
thống nhất từ trung ương đến địa
phương.
+ Có một hệ thống pháp luật thống
nhất và công dân mang một quốc
tịch

10. So sánh vai trò của thủ tướng chính phủ trong chính thể cộng hòa đại
nghị và cộng hòa hỗn hợp ?
Thủ tướng chính phủ trong chính thể cộng Thủ tướng chính phủ trong chính thể cộng
hòa đại nghị hòa hỗn hợp

+ Thủ tướng đứng đầu chính phủ và phải
chịu
trách nhiệm trước nghị viện.
+ Chính phủ được thành lập trên cơ sở
nghị viện
(phụ thuộc vào kết qủa bầu cử các đảng
phái
chính trị) và do thủ tướng đứng đầu.
+ Chính phủ không chịu trách nhiệm trước
tổng thống mà chịu trách nhiệm trước
nghị viện
11.Tại sao nói Nhà nước xã hội chủ nghĩa không còn là nhà nước nguyên
nghĩa mà chỉ là nửa nhà nước?
+ Thủ tướng đứng đầu chính phủ (giống
cộng hòa đại
nghị).
+ Tổng thống là người hoạch định chính
sách quốc gia còn
thủ tướng và các bộ trưởng thi hành các
chính sách này.
+ Chính phủ chịu trách nhiệm trước nghị
viện (giống cộng hòa đại nghị), nghị viện
chỉ có thể bỏ phiếu tín nhiệm với
thủ tướng chứ không phải là tập thể chính
phủ.
 Bởi vì, Khác với các giai cấp trước kia, giai cấp vô sản sau khi trở thành giai
cấp thống trị, nắm trong tay quyền lực nhà nước, không có mục đích dùng nhà
nước đề duy trì mãi địa vị thống trị của mình, mà là đểm cải tạo xã hội cũ, xây
dựng xã hội mới, xóa bỏ mọi sự áp bức bóc lột và mọi sự thống trị giai cấp.
Trong quá trình tổ chức và thực thi quyền lực giai cấp vô sản thực hiện sự
liên minh với mọi lực lượng lao động của xã hội để thiết lập những nguyên tắc và
cơ chế vận hành quyền lực nhà nước dựa trên cơ sở quyền lực nhân dân, không
ngừng mở rộng dân chủ và phát huy vai trò làm chủ của nhân dân.
Nhà nước xã hội chủ nghĩa càng phát triển cao thì tính chất xã hội của nó
càng mở rộng. Đến một giai đoạn nhất định của lịch sử, khi những điều kiện xã hội
đã thay đổi, cơ sở tồn tại của nhà nước không còn nữa thì nhà nước xã hội chủ
nghĩa sẽ "tự tiêu vong", nhường chỗ cho sự phát triển của một tổ chức tự quản
mạnh mẽ, dựa hoàn toàn trên cơ sở của quyền lực nhân dân rộng rãi và hòa nhập
với xã hội.
Vì vậy, NN Xã hội chủ nghĩa là “một nửa nhà nước”, NN “không còn
nguyên nghĩa” hay “nhả nước tiêu vong”. Bởi nhà nước nguyên nghĩa, đúng nghĩa
là nhà nước luôn tự bảo vệ cơ sở giai cấp của nó, bảo vệ lợi ích của giai cấp thống
trị, duy trì tình trạng áp bức giai cấp.
12.Trình bày sự hiểu biết của anh (chị) về học thuyết nhà nước pháp quyền
Nhà nước pháp quyền là NN mà trong đó mọi chủ thể (kể cả nhà nước) đều
tuân thủ nghiêm chỉnh, chịu phục tùng pháp luật - một hệ thống pháp luật có tính
pháp lý cao, là đại lượng công bằng, hợp lý, mang tính lý trí, thể hiện đầy đủ
những giá trị cao cả nhất của xã hội, của con người.
Ý nghĩa của pháp quyền:
o Thứ nhất, pháp quyền là quyền lực của pháp luật, pháp luật là công cụ
điều chỉnh quyền lực NN.
o Thứ hai, pháp quyền yêu cầu sự bình đẳng trước pháp luật giữa các
chủ thể.
o Thứ ba, PQ` yêu cầu thẩm quyền tài phán phải tuân theo thủ tục tố
tụng đã được ấn định trước.
Hệ thống pháp lý bắt buộc phải có một bộ luật về thủ tục thống nhất.
 Luật phải công bằng và thủ tục phải được định trước.
 Luật phải được áp dụng một cách trong sáng.
 Luật phải được áp dụng một cách nhất quán.
Dấu hiện cơ bản về nhà nước pháp quyền
 Thứ nhất, nhà nước quản lý bằng pháp luật và pháp luật là công cụ
quan trọng nhất trong việc điều chỉnh các quan hệ xã hội.
 Thứ hai, nhà nước phải bị hạn chế bằng pháp luật, hoạt động trong
khuôn khổ pháp luật.
 Thứ ba, nội dung và tính chất của pháp luật phải tiến bộ. Pháp luật
phải là sự thể hiện ý chí của toàn thể nhân dân và pháp luật phải là
dân chủ và tiến bộ. Một trong những cơ chế quan trọng nhất bảo vệ
tính tối cao của pháp luật chính là các cơ quan tư pháp và sự độc
lập của tư pháp hay nói cách khác, để đảm bảo tính tối thượng của
pháp luật, hiến pháp và pháp luật cần phải được bảo vệ.