NILALAMAN

1
PANIMULA
Ang Kaligiran ng Pag-aaral
Hindi lingid sa kaalaman nang nakararami na ang kapaligiran sa trabaho gayon na
rin ang sitwasyon sa kapaligiran ay may malaking epekto sa mga empleyado at
mangagawa. Marahil ang epekto nito ay maaring maging positibo o kaya naman ay
negatibo. Sa kasalukuyang panahon na ang buong mundo ay dumadaanas ng malalang
pandemya, nagbigay ito sa mga mananaliksik ng ideya upang tukuyin kung ano ang
kagandahan ng tinatawag na work from home.
Idinulot ng Covid-19 sa bawat isa na mas maging matalino kung paano
malalampasan ang kasalukuyang sitwasyon. Sa kadahilanang ang mga tao ay limitado
ang paggalaw, tunay na ang bawat isa ay obligado na magkaroon ng paraan upang
makausad. Isa sa naging resulta ng pandemya ay ang pagkakaroon ng obligasyon ang
bawat tao na mag doble ingat sa pagbibigay proteksyon sa kanilang sarili. Dahil na rin
dito, maraming lugar ang naglunsad ng kabi-kabilaang lockdown na naging sanhi naman
upang maparalisa ang madaming establisyimento. Ang sitwasyon na ito ay nagtagal at
nagsanhi ng pagbaba ng lagay ng ating ekonomiya, kung kaya't naisip ng marami na
imbis na patuloy na lumubog ang ekonomiya dahil sa Covid 19 virus, ay gumawa nalang
ng paraan upang muling makabangon, at ito ay ang pagsailalim sa iskemang “Work from
Home”.
Ang work from Home o pagtatrabaho mula sa bahay ay isang makabagog sistema
ng pagtatrabaho na inilunsad ng mga organisasyon sa kapakanan ng kanilang mga

2
manggagawa. Ayon kay Zigu (n.d), ang work from home ay isang konsepto na kung saan
ang isang empleyado ay binibigyan ng pagkakatao na gawin ang kaniyang trabaho sa
kaniyang tahanan o sa kung saan siya komportable kasama na rito ang pagkakaroon ng
'flexible working hours' na kung saan marami na sa panahon ngayon ang gumagawa
upang mabigyan ng kasiyahan ang kanilang empleyado hanggat kanilang nagagawa ang
mga nakaatas sa kanila. Sa kadahilanang ito, ang mga mananaliksik ay naglalayong pag-
aralan kung ano-ano ba ang posibleng epekto nito sa mga mangagawa gayon na rin sa
organisasyong kanilang kinabibilangan.Sa pag-aaral na ito ninanais ng mga mananaliksik
na malaman kung ang kosepto ba ng pagtatarabaho ng mula ka tahanan ay isang
magandang ideya na nakakatulong sa paglago ng mga empleyado at sa kanilang
produksiyon sa pagtatrabaho.
3
Paglalahad ng Suliranin/Layunin ng Pag-aaral
Ang pag-aaral na ito na may paksang “Work from Home: Positibo At Negatibong
Epekto Nito Sa Pagiging Produktibo Ng Mga Empleyado” ay naglalayong sagutin ang
mga sumusunod na suliranin:
1. Ang propayl ng mga empleyado:
1.1 Edad
1.2 Kasarian
1.3 Antas ng Edukasyon
2. Ano-ano ang mga suliranin na kaakibat ng Work-from-Home Scheme na nararanasan
ng mga empleyado?
3. Sa pagpapatupad ng work from home, ano-ano ang mga positibong epekto nito sa mga
empleyado?
4. Ano-ano ang negatibong epekto ng paggawa mula sa bahay sa mga empleyadong
nakasailalim dito?
5. Paano nakakapaekto ang work from home sa pagiging produktibo ng mga empleyado?
4
Teoretikal na Balangkas
Ang Work-from-Home ay nakaka-impluwensiya sa mga empleyado sa dalawang
pamamaraan. Una, ayon kay Shamir at Solomon (1985), ang work-from-home ay mas
mataas na antas ng awtonomiya kumpara sa tradisyunal na tanggapan. At pinatutunayan
ito nina Hackman at Oldham (1976), na ito ay nakakaapekto sa motibasyon at pagganap
ng empleyado. Pangalawa, ang work-from-home ay nakakaapekto sa kondisyon ng
pagtatrabaho ng mga empleyado na sinasabing nagbibigay ng kalayaan at kaginhawaan
sa iskedyul ng mge ito subalit ayon kay Bailyn (1988) na kabaligtaran naman sa
pagtatrabaho sa tanggapan na kung saan sumusunod sila sa iskedyul ng kompanya kahit
di nila ito kagustuhan. At sinabi rin ni Belanger (1999); Bloom et al. (2015) na ang
pagtatrabaho sa bahay ay nagdudulot ng pagkabawas ng stress sa trabaho.

5
Konseptuwal na Balangkas
Independent na Baryabol
Dependent na Baryabol
 Positibong Epekto ng
Work from Home  Pagiging produktibo ng
 Negatibong Epekto ng empleyado
Work from Home
Intervening Variable
Direktiba sa implementasyon ng
iskemang Work from Home
Pigura A
Paradaym ng Pag-aaral
Ang pag-aaral na ito ay gumamit ng independente at dependenteng baryabol,
gayundin ang salik na baryabol na nakakaapekto dito. And mga independenteng baryabol
ay ang iba’t-ibang positibo at negatibong epekto ng pagsailalim ng mga empleyado sa
iskemang work from home. Ang naka depende naman, o ang dependenteng baryabol sa
mga epektong ito ay ang naidudulot nito na nakakaapekto sa pagiging produktibo ng mga
empleyado. Sa kabilang banda, ang salik na baryabol o ang salik na nakaakapekto sa
parehas na baryabol na nauna ay ang mga direktiba sa implementasyon na ginagawa ng
mga organisasyon na kanilang kinabibilangan na maaring makagaan o di kaya naman ay
makabigat sa mga baryabol na nauna.

6
Kahalagahan ng Pag-aaral
Ang pananaliksik na ito ay nagsisilbing gabay upang lubos na maunawaan ng mga
manggagawa ang mga positibo at negatibong epekto ng pagtatrabaho mula sa bahay at
epekto nito sa pagiging produktibo ng mga manggagawa. Sa pamamagitan ng pag-aaral
na ito, inaasahan ng mga mananaliksik na mabibigyan ng kaalaman ang mga
manggagawa kung ano ang mga posibleng mangyari kung sakaling piliin nilang
magtrabaho mula sa kanilang mga tahanan.
Ang pananaliksik na ito ay magsisilbing gabay at makatutulong sa mga
sumusunod:
Sa mga mag-aaral, mahalaga na habang maaga pa lamang ay mapahayag na sa
kanila kung ano ang mga positibo at negatibong epekto na naibibigay ng pagtatrabaho
mula sa bahay at ang maaaring dulot nito sa pagiging produktibo ng mga manggagawa at
maging gabay ito sa mga susunod na hamon sa kanila sa pagpasok nila ng trabaho.
Inaasahang na ang pag-aaral na ito ay magsisilbing gabay upang malinang ang kanilang
kaisipin at makatulong ng malaki upang sila ay makapagdesisyon ng wasto sa pagpili
kung sila ay magtrabaho mula sa kanilang mga tahanan o papasok na lamang sa mga
opisina.
Sa mga manggagawa, makatutulong ang pananaliksik na ito upang lalong
mapalawak ang kanilang mga kaalaman sa mga positibo at negatibong epekto ng
pagtatrabaho mula sa bahay at ang kaugnayan nito sa kanilang pagiging produktibo
bilang mga manggagawa. Inaasahang sa pag-aaral na ito ay malalaman nila na ang

7
pagtatrabaho mula sa bahay ay maaring nakakabuti at maari rin na nakasasama sa ibang
aspekto ng kanilang buhay.
Sa mga kompanya, mahalagang malaman nila ang mga posibleng positibo at
negatibong epekto ng pagpapatupad ng pagtatrabaho mula sa bahay at ang kaugnayan
nito sa pagiging produktibo ng kanilang mga manggagawa upang magkaroon sila ng
ideya kung paano nila matutulungan ang kanilang mga manggagawa at maagapan at
agarang mabigyang solusyunan ang mga posibleng problemang dulot nito.
Sa mga susunod na mananaliksik, makatutulong ito upang maging batayan nila sa
kanilang pag-aaral at sila ay mabigyan ng karagdagang impormasyon at kaalaman.
Saklaw at Delimitasyon ng Pag-aaaral/Lawak at Limitasyon ng Pag-aaral
Ang pag-aaral na ito ay nakatuon sa paglalahad ng positibo at negatibong epekto
na nararanasan gayundin kung paano ito nakakaapekto sa pagiging produktibo ng isang
empleyado na nakasailalim sa "Work-from-home" o nagtatrabaho mula sa bahay mula sa
ibat-ibang lugar sa probinsiya ng Nueva Ecija. Sa pananaliksik na ito, ang bilang ng
magiging respondante ay tatlumpung (30) guro mula sa mga publiko at pribadong
paaralan.
Sa kabilang banda, nalilimitahan ang pag-aaral na ito sa mga guro ng mga mga
publiko at pribadong paaralan mula sa Nueva Ecija. Ang mga impormasyon na
mahihinuha sa mga nasabing respondante ay iikot lamang sa kanilang mga karanasan sa
pagsailalim sa Work-from-Home Scheme. Hinahangad ng pananaliksik na ito na
malaman at suriin ang persepsyon ng bawat empleyado ukol sa bagong bersyon ng

8
pagtatrabaho o tinatawag na work-from-home at kung paanong ang panibagong paraan at
lugar ng pagtatarabaho ay nakakaepekto sa kanilang produksyon.
Depinisyon ng mga Termino
Iniinilalahad dito ang mga terminong ginamit ayon sa pagtalakay sa
isinasagawang pag-aaral:
Covid-19. Isang uri ng sakit na kumakalat na mula sa isang bagong natuklasang
coronavirus.
Lockdown. Isang paraan upang makaiwas sa sakit dulot ng covid-19 na kung
saan nililimitahan ang tao sa pag-alis ng mga tahanan.
Work-from-Home. Isang paraan ng mga kompanya para mapanatili ang
kaligtasan ng mga empleyado na kung saan sila ay nagtatrabaho sa kanilang mga tahanan.
9
REBYU NG MGA KAUGNAY NA LITERATURA AT PAG-AARAL
Kaugnay na Literatura
Walang kasiguraduhan kung gaano katagal ang epekto ng pandemya sa
pandaigdigang ekonomiya. Kung kaya nag-ugat ito upang mabuksan ang konsepto ng
work from home na syang ipinatutupad sa kasalukuyan ng mga organisasyon. Ang
propesyonal na pananaw ng mga empleyado tungkol sa work-from-home ay nagbago.
Maraming mga kumpanya ang mas piniling isagawa ito upang makontrol ang pagkalat
ng coronavirus. Dahil sa pandemic malinaw na nabigyang pansin ang mga benepisyo na
maaalok ng teknolohiya sa kasalukuyan, at lalo na sa pagtatrabaho mula sa bahay. Ang
paglaganap ng telework/telecommuting o pagtatrabaho mula sa bahay na pinagana ng
digital na teknolohiya ay tumataas lalo na sa kasalukuyan. Ang panukalang panukalang
batas ni Imee Marcos ay naglalayong palakasin ang batas sa telecommuting sa
pamamagitan ng pagiging mandatoryo, at hindi lamang opsyonal. Na kung saan ang
pisikal na presensya sa lugar ng trabaho ay hindi kinakailangan para makumpleto ang
kanyang trabaho, lalo na sa mga empleyadong hindi bababa sa isang taon ang
pagtatrabaho sa kompanya (Liew, 2020). Taong 2018, inaprubahan ang "Telecommuting
Act" na kung saan binibigyang pahintulot ang mga empleyado sa pribadong sektor na
magtrabaho mula sa isang kahaliling lugar ng trabaho sa paggamit ng telecommunication

10
at/o mga teknolohiya sa computer. Ang bilang ng mga firm na sumusuporta sa trabaho
mula sa bahay ay tumaas nang malaki habang ang mga pagsulong sa teknolohiya ng
komunikasyon sa panimula ay binago ang paraan ng pakikipagtulungan ng mga tao
(Lippe & Lippényi, 2019). Ayon kay Saridakis, et al., (2021), ang implikasyon ng
teknolohiya at ng paglipat mula sa isang tradisyunal na pagpapatakbo ng trabaho mula sa
pagtatrabaho sa bahay (WFH) ay may kakayahang at mapaunlad at mapahusay ang mga
kasanayang panteknikal at kakayahan ng mga empleyado sa pagbibigay ng mga
serbisyong pampubliko at pagpapasigla ng bago at matalinong paglikha ng trabaho sa
hinaharap.
Work from Home
Ang konsepto ng Work-from-home ay hinahayaan na ang empleyado ng isang
kompanya o negosyo ay magtrabaho mula sa kani-kanilang tahanan. Kung saan sa
ganitong sistema nabibigyan ang bawat isa ng mahusay at epektibong oras ng
pagtatrabaho. Ang sistemang ito ay tunay na nakakatulong sa bawat buhay ng mga
empleyado at sa bawat kompanya rin na kung saan ang bawat empelyado ay binibigyan
ng pagkakatao upang mamili sa nais nilang sistema ng pagtatrabaho para narin sa
kanilang kaigtasan at sa ikatataas ng produksyon ng kanilang pagtatrabaho na sasalamin
sa pag-unlad ng kompanya. May importansya ang konsepto ng work from home kabilang
dito ang napapanahong sitwasyon. Nakakatulong ito sa produksyon ng mga empleyado
gayon narin sa kanilang mga pansariling buhay kasama na doon ang kani-kanilang mga
pamilya. Ang konsepto rin ng work from home ay isang kagamitan upang makatulong sa
panahon ngayon na ang buong mundo ay lumalaban sa nakakahawang sakit.
Nakakatulong na sila, ligtas at malusog na at kumikita pa kahit sa bahay nagtatrabaho.

11
Itong Work from home ang nagpagana sa mga kompanya na manatiling mag operate at
maging produktibo. ‌Ayon kay Ion (2020), ang konseptong work from home ay nagsimula
sa "magandang magkaroon" hanggang sa "dapat magkaroon" dahil sa epekto ng
pandemya sa bawat organisasyon sa lipunan. Dahil sa konseptong ito nabigyang
prayoridad ang kaligtasan ng mga empleyado ng mga pampubliko at pampribadong
kompanya habang patuloy ang pagtatrabaho mula sa bahay. Ang Pandemya ang
nagpataas ng bilang ng mga establishimento o mga kompanya na naglungsad ng
kautusang 'work-from-home". Dahil sa Work from home maraming manggagawa ang
nasiyahan dahil sa mga benepisyong dulot nito. pinahusay nito ang buhay ng
pagtatrabaho g empleyado dahil kanilang nabibigyang pansin rin ang kanilang pamilya.
Ilan pa nga sa magagandang dulot ng Work-From-Home Scheme ay pagpapataas ng
pokus ng empleyado, nakaka-akit ito ng mga mahuhusay na aplikante dahil sa
magandang skedyul, nakapagpapataas ng produksyon dahil mas komportable at
nakakapagpokus sa trabaho, nagdadagdag din ito ng motibasyon sa trabaho, naiingatan
ang mga manggagawa, mas nakakatipid ang kompansya gayon nadin ang empleyado at
nagdudulot ng kaginhawaan dahil kahit saan pwede mong gawin ang pinagagawa sayo na
kung minsan pa ay nakaayos sa kung kailan mo din ito gustong gawin. Sa kabilang
banda, ang work-from home ay hindi ayon para sa lahat, pakiramdam nila mag-isa sila
dahil madalang ang pakikipag salamuha di tulad noong sa opisina pa. Maaring sa iba
marami ang nakakaabala o distrak sa kanila as bahay, mahina ang signal, may ibang
trabaho naman na hindi talaga puwede na sa bahay trabahuhin ang gawain. may mga
pagkakataon din na ito ay nagdudulot ng hindi magandang epekto sa mental na kalusugan
ng isang empleyado. Marami pang ibang epekto ang pagtatrabaho sa bahay. Maaaring
12
nakakabuti o hindi pero ang nais ng lahat ay kung saan ang kanilang kaligtasan lalo na
ngayon sa panahon ng pandemya. Habang ang pagtatrabaho mula sa bahay ay maaaring
maging kapaki-pakinabang para sa ilang mga manggagawa, nagdadala din ito ng mga
isyu para sa empleyado. Partikular, ipinapakita na ang mga katrabaho na nagtatrabaho
mula sa bahay ay negatibong nakakaapekto sa pagganap ng empleyado. Bukod dito, ang
pagganap ng koponan ay mas masahol pa kung maraming mga kasamahan sa trabaho ang
nagtatrabaho mula sa bahay (Lippe & Lippényi, 2019). Nabanggit ni Ward (2019), na
kung magtatrabaho ang isang empleyado sa kanyang bahay, kailangan nitong lumikha ng
isang kapaligiran na magpapahintulot na gumana at gumalaw tulad ng ginagawa kapag
nasa opisina. Kasama dito ang pagkakaroon ng maayos na tanggapan sa bahay at pag-
aayos ng iskedyul ng trabaho sa mga paraan na hindi magagambala ang iba at
mapapanatili ang motibasyon kapag nagtatrabaho sa bahay. Kailangang mabuti at
magalang na ipaalam sa mga bisita at pamilya na habang nasa trabaho ay hindi
mapupunan ang kanilang mga pangangailangan. Sa kabilang banda, nahinuha naman ni
Xiao et al. (2020) na nagkakaroon ng pagbawas sa pangkalahatang kagalingang pisikal
gayundin pang-kaisipan matapos ang WFH na programa at ito ay nauugnay sa pisikal na
ehersisyo, pagkain, komunikasyon sa mga katrabaho, pagkakaroon ng bata sa bahay,
pagka-abala sa trabaho, nababagay na oras sa trabaho, set-up ng workstation at kasiyahan
sa workspace. Sa kabila ng mga posibleng isyu na nilikha ng mga pagkakaiba-iba ng
teknikal at kaisipan sa pagitan ng lugar ng trabaho at bahay, ang remote na pagtatrabaho
ay may ilang mga kalamangan sa kahusayan. Lumabas sa pag-aaral ni Silvermann (2020)
ng ang mga malalayong kawani ay natagpuan na mas epektibo. Sa kabilang banda, ang
13
mga malayuang empleyado ay nawalan ng mas kaunting oras sa average ng araw ng
pagtatrabaho, bilang karagdagan sa pag-aalis ng pang-araw-araw na pagbiyahe.
Lumabas sa resulta ng pag-aaral nila Bellmann & Hübler (2020) na ang mga
empleyado na nagtatrabaho mula sa bahay ay mas masaya kaysa sa mga nais na
magtrabaho sa bahay, mas mataas ang kasiyahan sa trabaho at ang balanse sa trabaho ay
hindi mas masahol sa ilalim ng isang mahigpit na kasunduan sa kontraktwal kaysa sa
ilalim ng isang hindi nagbubuklod na pangako. Ayon naman sa pananaliksik na
isinagawa ni Mitta (2020), lumabas na may dalawang kadahilanan kung bakit positibo
ang resulta sa maayos na paglipat ng industriya ng IT sa Work from Home scheme, ito ay
ang mahigpit na pagsunod ng industriya ng sa mga kalidad na proseso, at ang
pagkakaroon ng bandwidth ng komunikasyon kapwa mula sa mga bahay sa metro at sa
maliliit na bayan. Tinukoy sa pag-aaral ni Ordinario (2020), na ang Work from home ay
nagbibigay ng benepisyo sa pamamagitan ng pagbawas ng oras ng pag-commute upang
magtrabaho, na-maximize ng mga employer ang kanilang mga empleyado, ngunit ang
mga empleyado ay nakaranas ng mga hamon sa paglikha ng mga demarcation sa pagitan
ng buhay tahanan at trabaho. Sa isang pag-aaral na nabanggit sa pananaliksik ni Caramela
(2020), ang mga malalayong empleyado ay nagtatrabaho ng 1.4 higit pang mga araw
bawat buwan kaysa sa kanilang mga katapat na nakabase sa opisina, na nagreresulta sa
higit sa tatlong karagdagang mga linggo ng trabaho bawat taon. Nasa 29% ng mga
malalayong empleyado ang nagsabing nakikipagpunyagi sila sa balanse ng buhay sa
trabaho, at 31% ang nagsabing kailangan nilang kumuha ng isang araw na pahinga para
sa kanilang pang-isip na kalusugan. Ayon naman kay Migrator (2000), ang pagtatrabaho
mula sa bahay ay nagbukas ng mga bagong oportunidad sa mga negosyo. Isa sa mga
14
dulot ng pandemya na ating kinakaharap ngayon ang pagbibigay ng daan para sa mga
empleyado na magkaroon ng kakayahang umangkop sa situwasyon na kung saan sa
pamamagitan nito binibigyan nito ng kahalagahan ang kaligtasan ng bawat empleyado
pra sa kanilang ikabubuti.
Ayon sa resulta ng pag-aaral na isinagawa ni Purwanto et al. (2020) sa
Tangerang, may mga kalamangan at dehado sa programang work from home. Ilan sa
mga nabanggit dito ay ang pagkakaroon ng kakayahang umangkop sa pagkumpleto ng
trabaho, hindi pagsunod sa oras ng tanggapan, hindi kailangan gumastos para sa
transportasyon o gasolina, pagbawas sa stress na nararanasan sa trapiko at pagkakaroon
ng higit na libreng oras. Natuklasan naman sa pag-aaral nina Rahman at Arif (2020) na
ang stress na nararanasan ng mga empleyado na nagsasanay ng WFH scheme ay may
antas na mula sa katamtaman hanggang mataas ng lebel ng stress na may temang
nahahati sa lima, ito ay ang (i) Pag-trigger ng stress, (ii) Suporta sa organisasyon, (iii)
Mga diskarte at mapagkukunan sa pagkaya, (iv) Malabong mga hangganan sa panahon
ng WFH, at (v) Positivity sa krisis na ito. Ayon din sa pag-aaral na ito, ilan sa mga nag-
uudyok sa stress ay ang takot sa hindi mabisang komunikasyon sa trabaho, kawalan ng
kalinawan at direksyon, mga pagkagambala sa panahon ng WFH na nagreresulta sa
pagkawala ng nakukuhang oras at lakas. Sinabi din nila Rahman at Arif na ang lahat ng
ito ay maaaring makagambala di lamang sa kalusugan kundi pati na rin sa kaisipan ng
empleyado na humahantong sa mga sakit na psychosomatic at magpatagal sa stress na
nararanasan ng naturang empleyado.
Base sa nahinuha sa pag-aaral ni Herrera et al., (2020), lumilitaw na ang
pagtatrabaho mula sa bahay ay isang pangunahing alternatibong pamamaraan para sa

15
mga empelyadong may pisikal na pakikisalamuha sa mga kostumer lalo na sa
kasalukuyang panahon ng pandemya. Nabanggit rin na ang mga estbalisyemento ay
gumagamit rin ng kombinasyon ng scheme ng trabaho ng na angkop sa kasalukuyang
sirkumstanya. Ang pandemya ay nagdulot ng isang pang-eksperimentong panlipunan sa
pagtatrabaho mula sa bahay (WFH). Ayon sa resulta ng pag-aral nila Barrero, Bloom, &
Davis (2020) 20 porsyento ng buong araw ng trabaho ang ibibigay mula sa bahay
pagkatapos ng pandemya, kumpara sa 5 porsiyento noon. Dagdag pa rito, may tatlong
kahihinatnan kung mananatili ang konseptong WFH: Una, masisiyahan ang mga
empleyado sa malalaking benepisyo mula sa mas malalaking trabaho, lalo na ang may
mas mataas na kita. Pangalawa, ang paglilipat sa WFH ay direktang magbabawas ng
paggasta sa mga pangunahing sentro ng lungsod ng hindi bababa sa 5-10 porsyento na
may kaugnayan sa pre-pandemikong sitwasyon. Pangatlo, ang plano ng employer at ang
kaugnay na pagiging produktibo ng WFH ay nagpapahiwatig ng 5 porsyento na
pagpapalakas ng pagiging produktibo sa ekonomiya pagkatapos ng pandemya dahil sa
muling na-optimize na mga kaayusan sa pagtatrabaho.
Ayon kay pag-aaral nila Alon et al. (2020), ang potensyal na magkakaibang
epekto ng Covid-19 pandemya sa ang pagtatrabaho ng mga kalalakihan at kababaihan na
binigyan ng pagkakaiba ng kasarian sa trabaho at pag-aalaga ng bata. Nahinuha nila na
ang trabaho ng mga kababaihan ay magdurusa nang hindi katimbang. Dokumentado
naman nila Adams-Prassl et al. (2020) na ang mga babaeng manggagawa ay nag-uulat ng
isang mas mababang kakayahang magtrabaho mula sa bahay, at Adams-Prassl et al.
(2020) dokumento na ang mga kababaihan ay mas malamang na mawalan ng trabaho sa
panahon ng pandemya at sa scheme na work from home. Ayon kay Sayed & Peng
16
(2020), sa average na mga babae nakaranas ng isang makabuluhang pagbagsak ng
pagiging produktibo, samantalang ang mga lalaki ay hindi kapansin-pansin na
naapektuhan. Isang possible sanhi para dito ay ang hindi pantay na pasanin sa trabaho sa
bahay, pangangalaga sa bata at iba pang mga nakakaabala (Andrew et al., 2020). Dagdag
pa rito, ang pagiging produktibo ay hindi kapansin-pansin na apektado ng pagkakaroon
ng mga bata, hindi bababa sa hindi sa buong populasyon bilang isang buo. Ang pangkat
na nagtatrabaho sa sarili o mga wala sa anumang organisasyon ay nakakaranas ng isang
makabuluhang mas masahol na pagkawala ng pagiging produktibo kaysa sa mga
empleyado. Ang isang mahalagang kadahilanan ay nasa kanilang perpektong
pagtatrabaho kapaligiran na sila bago pa ang pandemya hindi tulad ng iba na ngayon pa
lamang naransan ang pagtatrabaho mula sa bahay. Napag-alaman na bago ang Covid-19
pandemya, walang pagkakaiba sa kasarian sa pagiging produktibo sa pagiging
produktibo sa trabaho at kasiyahan sa trabaho. Gayunpaman, sa panahon ng lockdown,
iniulat ng mga kababaihan ang mas mababang pagiging produktibo sa trabaho at
kasiyahan sa trabaho kaysa sa mga kalalakihan, Feng and Savani (2020).
Ayon sa pananaliksik nila Song & Gao (2019), kumpara sa pagtatrabaho sa lugar
ng trabaho, ang pag-uwi ng trabaho sa bahay sa mga araw ng trabaho ay nauugnay sa
mas kaunting kaligayahan, at ang telework sa mga araw ng linggo o katapusan ng
linggo / piyesta opisyal ay nauugnay sa mas maraming stress. Ang epekto ng
pagtatrabaho sa bahay sa nakapagpapalusog na kagalingan ay magkakaiba rin ayon sa
katayuang magulang at kasarian. Ang mga magulang, lalo na ang mga ama, ay nag-uulat
ng isang mas mababang antas ng kabutihan sa paksa kapag nagtatrabaho sa bahay tuwing
mga araw ng trabaho ngunit isang mas mataas na antas ng kabutihan ng paksa kapag
17
nagtatrabaho sa bahay sa katapusan ng linggo / piyesta opisyal. Dagdag pa rito, ang mga
lalaki na walang anak ay hindi gaanong masakit habang ang mga babaeng walang anak
ay mas istress kapag nagtatrabaho mula sa bahay.
Productivity/Pagiging Produktibo
Ayon kay Caramela (2020), ang isa sa mga pinakamabisang paraan upang
mapanatili ang produktibo ng mga manggagawa ay sa pamamagitan ng pagpapahinga sa
buong araw. Kung kaya dahil na rin sa teknolohiya naging posible ang pagtatrabaho
mula sa bahay sa kasalukuyan at syang naging daan upang mas maging produktibo pa
ang mga empleyado. Ayon naman kay Hill (2020), upang masiguro ng mga employer na
produktibo ang mga empleyado sa work-from-home na sirkumstansya nararapat lamang
na isaalang-alang ang tatlong mahahalagang gampanin. Una, dapat siguraduhin na
mayroong access o sapat na teknolohiya ang mga empleyado sa kanilang bahay.
Pangalawa, pagsasagawa ng remote meetings upang suportahan ang social distancing at
magkaroon parin ng komunikasyon kahit na nasa bahay lamang nagtatrabaho ang mga
empleyado. Pangatlo, napakahalaga para sa mga kumpanya na makipag-ugnayan sa
kanilang mga empleyado upang masuri ang kalagayan ng bawat empleyado sa
pagtatrabaho sa bahay. Dagdag pa dito, sa resulta ng pag-aaral nina Baker, Avery &
Crawford (2007), ang mga salik patungkol sa trabaho ang mga nakakaapekto sa
kasiyahan at pagiging produkibo ng isang manggagawa at hindi ang mga katangian ng
sambahayan at ng istilo nito.
Ayon kay De León & Geller (2020), ang pagpapanatili ng pagiging produktibo ng
empleyado ay naging isang pakikibaka para sa dalawa sa bawat tatlong mga employer.
18
Ang ilang mga negosyo ay nakakakuha ng lakas mula sa kanilang komunidad bilang
isang resulta ng kanilang kakayahang magtrabaho sa hirap na panahong ito. Ang ilan ay
hinulaan na ang bagong normal ay magiging mas produktibo, habang ang iba ay
kabaligtaran.
Ayon naman sa pananaliksik ni Masayuki (2020) na isinagawa sa Japan, ang mga
empleyado na nagkaroon ng mataas na antas ng edukasyon, mataas na sahod, trabahong
nabibilang sa puting kwelyo na nabibilang sa malalaking kumpanya ay may kaugaliang
magsanay sa WFH. Bagamat may kakayahan silang masanay sa programang WFH, ayon
sa resulta ng kanyang pag-aaral, nakita na 60-70% mula sa 100% lamang ang produktibo
na pinakikikta ng mga empleyado kumpara sa karaniwang lugar ng trabaho. Sa pag-
aaral na ginawa ni Ammachchi (2019), lumalabas na ang work-from-home ay
nagpapababa ng pagiging produktibo ng mga empleyado na kung saan pinaniniwalaan
nila na nagkakaroon ng maraming sagabal sa kanilang trabaho. Ayon pa sa pag-aaral ng
IT consulting firm Globant na ang resulta ng kanilang survey sa mga empleyado na
sumasailalim ng work-from-home ay halos 49% ng mga empleyado ang naniniwala na
bumababa ang kanilang pagiging produktibo. Ang kawalan ng komunikasyon sa kapwa
empleyado at mga abala ang sinasabing dahilan kung bakit bumaba ang produktibo ng
mga empleyado. At 30% naman ang nagsasabi na hirap sila sa paggamit ng mga
kagamitan at hirap sa pag-access sa mga ito. Sa nga nakakaraming empleyado, sinasabi
nila na nagbago rin ang istilo ng kanilang pagtulog ag sinabing dahilan sa pagbaba ng
produktibo ng isang empleyado. 80% ang nagsabi na nagbago ang kanilang istilo sa
pagtulog at 30% ang nagsabing inaantok sila sa oras ng trabaho. Sinabi rin nila na ang
19
kanilang oras sa pagtatrabaho ay tumaas at nagresulta ng kawalan ng oras para sa mga
gawaing bahay.
Kaugnay na Pag-aaral
Banyaga
Ayon kay Hurb (2020), ang pagtatrabaho mula sa bahay ay nagdudulot ng
pagtaas na kakayahang gumawa. Dito mas nararamdaman ng mga empleyado na
mayroon silang higit na kalayaan kung kaya ito ay nagreresulta sa mas mataas na
pagiging produktibo at motibado sa paggawa ng trabaho. Bagamat may positibo itong
epeketo, hindi parin nawawala ang mga salik na nakakapagpababa ng produktibo at
motibasyon ng mga empleyado.
Natuklasan naman sa pag-aaral ni Johnson (2015), na ang pagtatrabaho mula sa
bahay ay nagdudulot sa pagiging mas produktibo ng mga empleyado. Nabanggit din sa
kanyang pananaliksik na ang mga empleyado na nagtatrabaho mula sa bahay ay 13
porsiyento na mas produktibo kung ikukumpara sa tradisyunal na pagtatrabaho sa
opisina. Ipinahayag rin niya na ang mga manggagawa na nagtatrabaho sa kanilang mga
tahanan ay lubhang mas masaya kaysa sa pagtatrabaho sa opisina. Sa kadalahilanang
iyan, ang mga masasayang empleyado ay may mas nagiging motibado upang maging
mas produktibo.
Nalaman sa pananaliksik ni Bao et al., (2021) na ang WFH ay may positibo at
negatibong mga epekto sa pagiging produktibo ng developer sa mga tuntunin ng iba't
ibang sukatan tulad ng bilang ng mga pagsusuri sa pagbuo / paggawa / code. Napansin
20
din na ang pagtatrabaho mula sa bahay ay may iba't ibang mga epekto sa mga proyekto
na may iba't ibang mga katangian kabilang ang wika ng programa, uri ng proyekto / edad
/ laki. May negatibong epekto sa pagiging produktibo ng developer sa malalaking
proyekto. Bilang karagdagan, nalaman na ang pagiging produktibo ay nag-iiba sa iba't
ibang mga developer. Batay sa mga natuklasan na ito, naunawaan ang ilang mga
kadahilanan kung bakit ang WFH ay may iba't ibang epekto sa pagiging produktibo ng
developer.
21
PAMAMARAAN AT METODOLIHIYANG GINAMIT SA PAG-AARAL
Disenyo ng Pag-aaral
Ang naisagawang pananaliksik ay gumamit ayon sa disenyo ng pamamaraan na
kuwantitatibong pananaliksik na mayroong deskriptibong kalikasan. Napili ng
mananaliksik gamitin ang Descriptive Survey Research Design, na gumamit ng
talatanungan (survey questionnaire) para makalikom ng mga datos. Ang disenyong
paglalarawan o deskriptibo ang nakita ng mananaliksik na angkop para sa paksang ito.
Local ng Pag-aaral
Ang pananaliksik na ito ay nakatuon sa paglalahad ng mga positibo at negatibong
epekto ng Work from Home sa mga guro sa publiko at pribadong paaralan sa iba’t-ibang
lugar mula sa lungsod ng Nueva Ecija taong 2021.

22
Instrumento ng Pag-aaral
Ang mananaliksik ay gumamit ng talatanungan o survey questionnaire bilang
pangunahing instrumento na maglalayong mangalap ng mga datos upang malaman ang
damdamin ng respondante tungkol sa mga salik na nakakaapekto sa kanilang mga trabaho
at kung ano-ano ang mga suliranin na maaring makaapekto sakanila gayundin sa pagiging
produktibo nila.
Upang mapabuti ang pag-aaral ay minabuti ng mga mananaliksik na mangalap ng
impormasyon sa iba’t-ibang ganguan sa aklat tulad ng mga journal, pahayagan, libro,
internet at iba pa.
Pamamaraang Ginamit sa Pag-aaral
Ang talatanungan na ibibigay ng mga mananaliksik sa respondante ay
gumagamit ng isang form ng survey na isasagawa gamit ang internet o ang googleform.
Ang pangangalap ng datos ay mag-uumpisa sa hakbang na kung saan ang mga
mananaliksik ay hihingi ng permiso sa mga respondante na sumailalim sa pagkuha ng
datos, kasabay nito ay ang pag-lista ng mga mananaliksik ng mga e-mail address ng mga
lalahok. Matapos nito, ipapamahagi na ng mga mananaliksik ang nagawang talatanungan
sa mga e-mail ng lalahok. Matapos masagutan ay dadaan sa malalim at masinsinang
pagsusuri ang mga nakalap na datos upang mahinuha ang mga kasagutan na hinahanap sa
pag-aaral na ito.
Paraan ng Pag-aanalisa ng Datos

23
Ang sumusunod na estadistika ang ginamit sa pagsusuri sa mga datos na natipon sa pag-
aaral:
1. Ang pagtataya ng mga gurong eksperto, ang weighted mean ang gagamiting
batayan.
Ang formula ng weighted mean ay:
X = Ʃ/x N
Na ang ibig sabihin ay:
X = para sa weighted mean
Ʃ/x = para sa iskor
N = para sa kabuuang bilang ng mga guro tagataya
2. Ang pagtataya ay ibinatay sa panukalang Likert Scale (Likert’s Scaling
Technique). Ito ang tskelist na pasasagutan sa limang gurong tagataya para sa
kabisaan ng ginagawang pag-aaral.
Narito ang scale value na ginamit:
Talahanayan 1. Likert’s Scale o Timbangang Likert
Iskor Pamantayan Interpretasyon B

5 4.50-5.00 Lubos na sumasang-ayon
4 3.50-4.49 Sumasang-ayon
3 2.50-3.49 Neutral
2 1.50-2.49 Hindi sumasang-ayon
1 1.00-1.49 Lubos na di sumasang-
ayon
Ang lubos na sumasang-ayon ay nangangahulugang ang pahayag ay lubos
na sinasang-ayunan ng mga kalahok. Ito ang pinaka mataas na antas ng pag sang-
24
ayon. Ang sumasang-ayon ay nangangahulugang ang pahayag ay sinasang-
ayunan ng mga kalahok. Ang neutral ay nangangahulugang ang mga kalahok ay
may neutral na pananaw sa pahayag. Ang hindi sumasang-ayon ay
nangangahulugang ang pahayag ay hindi sinasang-ayunan ng mga kalahok. Ang
lubos na hindi sumasang-ayon naman ay ang pinaka mababang antas ng pagsang-
ayon.
25
PRESENTASYON, INTERPRETASYON, AT ANALISIS NG DATOS
Ang kabanatang ito ay tumatalakay sa paglalahad, pagsusuri at pagpapakahulugan
ng mga nalikom na datos ng mga mananaliksik mula sa mga tugon ng mga empleyado na
nagtatrabaho mula sa bahay (Work from Home) sa talatanungan na ipinamahagi ng mga
mananaliksik ukol sa nabanggit na mga suliranin sa unang bahagi ng pananaliksik na ito
upang malaman ang epekto ng Work from Home sa pagiging produktibo ng mga
empleyado. Batay sa isinagawang pag-aaral na may paksang “Work Form Home:
Positibo at Negatibong Epekto sa pagiging Produktibo ng mga Empleyado” ang mga
sumusunod ay presentasyon ng mga datos na nakalap.
Ang mga datos ay buong husay na sinuri at inilagay sa pigura at talahanayan para
sa mas malinaw na interpretasyon ng pag-aaral. Ang bawat talahanayan ay nagsasaad ng
bilang ng mga tugon o saloobin ng bawat respondante ayon sa isinagawang sarbey.
Nakasaad din dito ang porsyentong nakamit ng bawat isang tugon.
I. Propayl ng Respondante
Pigura 1.1: Edad ng mga respondante

26
Makikita sa pigura sa itaas ang kaukulang edad ng mga respondyente. Sang-ayon
sa datos karamihan (36%) ng mga respondyente ay kabilang sa edad mula 24 hanggang
29 na taong gulang, samantalang may lima (17%) ang kabilang sa edad na 30 hanggang
35 taong gulang. Sa kabilang banda, ang kabilang sa edad mula 36 hanggang 41 ay
mayroong apat (13%). Ang edad na mula 18 hanggang 23 at 48 hanggang 53 ay kapwa
mayroong tatlo (10%). Samantala, mayroon lamang dalawa (7%) ang kabilang sa edad
mula 42 hanggang 47 at 54 hanggang 59 taong gulang na mga respondyente.
Sa pag-aaral na ito, napag-alaman ng mga mananaliksik na karamihan ng mga
empleyadong nagtatrabaho mula sa bahay (Work from Home) ay nasa edad na 24
hanggang 29.
Pigura 1.2: Kasarian ng mga respondante
Ipinapakita sa pigura sa itaas ang kasarian ng mga respondyente. Base sa resulta,
mas lamang ang bilang ng mga kababaihan (77%) na tumugon sa nasabing talatanungan
kumpara sa bilang ng mga kalalakihan na mayroon lamang pito (23%). Batay sa mga
27
datos na nakalap, masasabing sa kabuuang populasyon ng mga respondyente, karamihan
ng nagtatrabaho mula sa bahay ay mga kababaihan.
Pigura 1.3: Civil Status ng mga respondante
Makikita sa pigura sa itaas na mula sa tatlumpung respondyante, labing pito o
56% rito ay mga single o walang asawa. Samantala, labing isa o 37% naman ang may
mga asawa at dalawa o 7% ang hiwalay. Batay sa mga datos na ito, mahihinuha na
karamihan sa mga empleyadong nagtatrabaho mula sa bahay ay mga single o walang
asawa.
28
Pigura 1.4: Bilang ng kasama sa bahay ng mga respondante
Ipinapakita sa pigura sa itaas ang bilang ng kasama sa bahay ng mga
respondyente. Sa kabuuang tatlumpung respondyente, lima (17%) rito ang may dalawa
ang kasama sa bahay. Sampu (33%) naman ang tatlo ang kasama sa bahay. Samantala,
anim (20%) naman ang apat at lima ang bilang ng kasama sa bahay, dalawa (7%) naman
ang may anim ang kasama sa bahay at isa (3%) ang may siyam ang bilang ng kasama sa
bahay. Batay sa resulta, masasabing karamihan sa mga tumugon na mga empleyadong
nagtatrabaho mula bahay ay may tatlo ang bilang ng kasama sa bahay na maaaring
makaapekto sa kanilang pagiging produktibo sa pagtatrabaho.
Pigura 1.5: Sektor na kinabibilangan ng mga respondante
Makikita naman sa pigura sa itaas ang sektor na kinabibilangan ng mga
respondyente, lumalabas na higit na mas marami ang bilang ng mga empleyado mula sa
pampublikong sekto (67%) ang tumugon sa talatanungan. Sa kabilang banda, mayroon

29
naman sampu (33%) ang bilang ng tugon galing sa mga empleyado ng pribadong sektor.
Batay sa naging resulta, masasabing karamihan sa mga empleyadong naka-Work from
Home na sumagot sa talatanungang ay mula sa pampublikong sektor.
II. Pangkabuuang Perspektibo
Talahanayan 2.1 Nakakaramdam ng pagiging produktibo sa pagtatrabaho mula sa bahay
Tugon Bilang Porsyento

OO 12 40%
HINDI 18 60%
Total: 30 Total: 100%
Batay sa nakalap na datos ng mga mananaliksik, labindalawa (40%) sa mga
respondante ang nagsasabing sila ay nakakaramdam ng pagiging produktibo sa
pagtatrabaho mula sa bahay. Sa kabilang banda, labing-walo (60%) rito ang nagsasabing
hindi sila nakakaramdam ng pagiging produktibo.
Talahanayan 2.2 Nakaranas magtrabaho sa bahay bago ang pandemya

OO 12 40%
HINDI 18 60%
Sa talahanayang ito makikita na karamihan sa mga tagatugon ay hindi pa
nakakaranas ng pagtatrabaho mula sa bahay kahit na noon wala pang pandemya. Binubuo
30
ito ng labing-walong (60%) respondante. Ngunit ilan sa mga ito na binubuo ng labin-
dalawa (40%) ay nakaranas na ng pagtatrabaho mula sa bahay bago ang pandemya.
Talahanayan 2.3 Mahusay na nababalanse ang buhay trabaho ay personal na buhay

OO 24 80%
HINDI 6 20%
Batay sa mga tugon, dalawampu’t dalawa (80%) sa mga partisipante ang
nagsasabing kanilang naibabalanse ng maayos ang kanilang personal na buhay at
pagtatrabaho. Habang, anim (20%) rito ay nagsasabing nahihirapan sila sa pagbabalanse
ang kanilang buhay trabaho at personal na buhay.
Talahanayan 2.4 Mayroong maayos na espasyo upang mag trabaho ng mahusay

OO 23 76.67%
HINDI 7 23.33%
Ayon sa nakalap na datos, mataas na porsyento na binubuo ng dalawampu’t tatlo
(76.67%) ang nagsasabing sa kanilang mga lugar ay mayroon silang sapat at maayos na
espasyo. Pitong katao (23.33%) naman ang nagsasabi na sila ay walang maayos na
espasyo sa kanilang tahanan upang magtrabaho.
Talahanayan 2.5 May sapat na kagamitan upang magawa ng maayos ang trabaho
31

OO 21 70%
HINDI 9 30%
Sa talahanayang ito makikita na may mataas na bilang at porsyento ng tugon ang
nagsasabing sila ay may sapat na kagamitan upang maayos na makapagtrabaho. Binubuo
ito ng dalampu’t isa (70%). Sa kabilang banda, siyam o tatlumpung porsyento naman ang
nagsasabing hindi sapat ang kanilang mga kagamitan.
Talahanayan 2.6 May regular na komunikasyon sa Boss at mga katrabaho

OO 29 96.67%
HINDI 1 3.33%
Ayon sa mga tagatugon, isa (3.33%) lamang ang nagsasabing wala silang regular
na komunikasyon sa kanilang boss at mga katrabaho. Habang ang karamihan ay
nagsasabing sila ay may regular na pakikipagkomunikasyon.

32
Talahanayan 2.7 Nararamdaman kung ang mga nagtatrabaho mula sa bahay ay may
sapat na suporta mula organisasyon

OO 20 66.67 %
HINDI 10 33.33 %
Batay sa nakalap na tugon ng mga mananaliksik, dalawampu (66.67%) sa mga
empleyadong tumugon sa talatanungan mula sa pampubliko at pribadong paaralan ang
nagsasabing sila ay nakakaramdam ng suporta mula sa kanilang kinabibilangang
organisasyon. Habang, sampu (33.33%) sa mga ito ang nagsasabing wala silang sapat na
suportang natatamo sa kanilang organisasyon.
Talahanayan 2.8 Masaya sa pagtatrabaho mula sa bahay

OO 17 56.67 %
HINDI 13 43.33 %
Hindi nagkakalayo ang porsyento ng populasyon ng mga empleyadong mula sa
pribado at pampublikong paaralan ang nagsasabing sila ay masaya sa pagtatrabaho mula
sa bahay. Ito ay binubuo ng labing-pito (56.67%). Samantalang, labing-tatlo (43.33%)
ang nagsasabing hindi sila masaya sa pagtatrabaho mula sa bahay.

33
Talahanayan 2.9 Nakakaramdan ng kawalan ng motibasyon at gana dulot ng
pagtatrabaho mula sa bahay

OO 10 33.33 %
HINDI 20 66.67 %
Malaking porsyento naman ng populasyon ng mga tagatugon ang nagsasabing
hindi sila nawawalan ng motibasyon sakabila ng sila ay nagtatrabaho sa kanilang tahanan
na umabot ng dalawampu (66.67%). Sampu (33.33%) naman sa kanila ang nagsasabing
sila ay nakakaramdam ng kawalan ng motibasyon.
Talahanayan 2.10 Nakakaramdam ng paglago mula sa pagtatrabaho sa bahay

OO 20 66.67 %
HINDI 10 33.33 %
Batay sa resulta ng mga nakalap na datos, dalawampu (66.67%) ang tumugon na
sila ay nakakaramdam ng paglago at pagkatuto mula sa pagtatrabaho sa bahay.
Samantalang, sampu (33.33%) sa mga ito ang naging tugon ay hindi sila nakakaramdam
ng paglago sa pagtatrabaho mula sa bahay.

34
III. Positibo at Negatibong Epekto
Talahanayan 3.1 Mula 1-10, gaano ka nasisiyahan sa pagtatrabaho sa bahay?
Tugon/Sagot Bilan Ng Mga Tugon Porsyento

1 0 0%
2 0 0%
3 0 0%
4 0 0%
5 12 40%
6 3 10%
7 3 10%
8 9 30%
9 3 10%
10 0 0%
* 1= Hindi Nasisiyahan; 10= Lubos na Nasisiyahan
Mula sa talahanayan, lumalabas na mula sa iskeyl na 1 hanggang 10, labing
dalawa o 40% ng mga empleyado ang nagsagot ng 5. Makikita rito na sila ay nasa neutral
o nasa gitna lamang ng nasisiyahan at hindi nasisiyahan sa kanilang pagtatrabaho mula sa
bahay. Samantala, kapwa tatlo (10%) naman ang sumagot ng 6 at 7, siyam (30%) naman
ang sumagot ng 8, at tatlo (10%) rin ang nagsagot ng 9. Base sa resulta, mula sa
kabuuang bilang na tatlumpung respondyente, karamihan sa kanila ay nasisiyahan sa
pagtatrabaho mula sa bahay.

35
Talahanayan 3.2 Gaano ka kaproduktibo sa pagtatrabaho sa bahay?
Tugon/Sagot Bilang Ng Mga Tugon Porsyento

1 0 0%
2 0 0%
3 0 0%
4 1 3%
5 4 14%
6 4 14%
7 7 23%
8 8 26%
9 5 17%
10 1 3%
* 1=Hindi Produktibo; 10= Lubos na Produktibo
Makikita sa talahanayan na mula sa scale na 1 hanggang 10, isa o 3% ng mga
empleyadong nagtatrabaho mula sa bahay ang nagsagot ng 4. Sinasabi lamang na sa
kabuuang bilang ng tatlumpong respondyente, isa sa kanila ay hindi gaanong produktibo
sa pagtatrabaho mula sa bahay. Samantala, apat (14%) naman ang nagsasabing sila ay
nasa 5 o neutral na bahagi, apat (14%) naman ang nagsabing sila ay nasa iskeyl na 6 ng
kanilang pagiging produktibo, pito (23%) naman ang nagsagot ng iskeyl 7, walo (26%)
ang sa iskeyl 8, lima (17%) naman ang naging tugon sa iskeyl 9 at isa (3%) ang
nagsabing sila ay nasa pinakamataas na lebel ng kanilang pagiging produktibo sa
pagtatrabaho sa bahay. Base sa naging resulta, mahihinuha na karamihan ng mga
empleyadong naka-Work from Home na tumugon sa talatanungan ang nagsasabing sila
ay produktibo sa pagtatrabaho mula sa bahay.

36
Talahanayan 3.3 Ang mga patakaran ng pagtatrabaho mula bahay ay malinaw na
naipahayag ng inyong kompanya.
Score Scale Bilang Porsyento

5- Lubos na sumasang- 16 53.33
ayon
4- Sumasang-ayon 9 30
3- Neutral 5 16.67
2- Hindi sumasang-ayon 0 0
1- Lubos na di sumasang- 0 0
ayon
*note: Weighted Mean = 4.37
Ang pinakamalaking bahagdan ng sumagot sa pahayag na “ang mga patakaran ng
pagtatrabaho mula sa bahay ay malinaw na naipahayag ng inyong kumpanya” ay ang
labing-anim (53.33%) na kalahok na lubos na sumang-ayon dito. Sinundan ito ng siyam
na partisipante (30%) na ayon sa kanila ay sumasang-ayon sila sa nabanggit na pahayag.
Panghuli, ang limang partisipante (16.67%) na nagsabing sila ay may neutral na
pananaw. Mayroon itong weighted mean na 4.37. Ayon sa mga nabanggit, masasabing
malinaw na naipahayag sa mga kalahok ang patakaran ng pagtatrabaho sa bahay ng
kanilang mga organisasyon na kinabibilangan.
Talahanayan 3.4 Ang organisasyon na iyong kinabibilangan ay nagbibigay ng tamang
suporta sa mga manggagawang nagtatrabaho mula sa bahay.

ayon
37
3- Neutral 5 16.67
2- Hindi sumasang-ayon 1 3.33
1- Lubos na di sumasang- 1 3.33
ayon
Ayon sa nakalap na datos, sa pahayag na “Ang organisasyon na iyong
kinabibilangan ay nagbibigay ng tamang suporta sa mga manggagawang nagtatrabaho
mula sa bahay.”, labing-isa (36.67%) na kalahok ang nagsabing sila ay lubos na
sumasang-ayon, labing-dalawa (40%) ang sumasang-ayon, at may lima (16.67%) na may
neutral na pananaw. Mayroon ding isa (3.33%) na hindi sumang-ayon, at isa (3.33%) rin
na lubos na hindi sumasang-ayon sa pahayag na nabanggit. Sa pahayag na ito, mayroong
weighted mean na 4.03. Nahihinuha dito na bagamat malaking bahagdan ng mga sumagot
ang nagsabing sila ay binibigyan ng tamang suporta ng kanilang organisasyon habang sila
ay nakasa-ilalim sa work-from-home scheme, mayroon pa ring mga empleyado na hindi
nakatatanggap nito.
Talahanayan 3.5 Ang iyong layunin sa pagtatrabaho mula sa bahay ay malinaw sa bawat
araw.

5- Lubos na sumasang- 15 50
ayon
4- Sumasang-ayon 8 26.67
3- Neutral 7 23.33
38
ayon
Kalahati ng mga respondante (50%) ang nagsabing sila ay lubos na sumasang-
ayon sa pahayag na “Ang iyong layunin sa pagtatrabaho mula sa bahay ay malinaw sa
bawat araw.”, sinundan ito ng walo (26.67%) na kalahok na nagsabing sila ay sumasang-
ayon sa pahayag, at panghuli, ang pito (23.33%) na kalahok na may neutral na pananaw
sa pahayag na ito. Ang pahayag na ito ay nagtamo ng weighted mean na 4.27. Dahil dito,
masasabing malaking bahagdan ng mga empleyadong nasa work-from-home scheme ang
may malinaw na layunin sa pagtatrabaho sa araw-araw.
Talahanayan 3.6 May malinaw na komunikasyon sa mga katrabaho at manager kahit na
nagtatrabaho mula sa bahay.

ayon
3- Neutral 3 10
ayon
Sa pahayag na “May malinaw na komunikasyon sa mga katrabaho at manager
kahit na nagtatrabaho mula sa bahay.”, labing-siyam (50%) ng mga kalahok ang lubos na
39
sumasang-ayon, walo (26.67) ang sumasang-ayon, at tatlo (10%) ang may neutral na
pananaw. Ito ay mayroong weighted mean na 4.53. Ipinapakita ng datos na nakalap dito
na mayorya ng mga kalahok ay mayroong malinaw na komunikasyon sa kanilang mga
katrabaho at manager.
Talahanayan 3.7 Nasisiyahan sa dalas ng komunikasyon mula sa mga katrabaho at
manager.

ayon
3- Neutral 6 20
ayon
Ayon sa nakalap na mga sagot ng mga empleyadong nakilahok sa pag-aaral,
labin-dalawa (40%) ang lubos na sumasang-ayon sa pahayag na “Nasisiyahan sa dalas ng
komunikasyon mula sa mga katrabaho at manager.” Kaparehas nito, labin-dalawang
(40%) kalahok din ang nagsabing sila ay sumasang-ayon dito. Panghuli, may anim (20%)
ang may neutral na pananaw. Ito ay mayroong weighted mean na 4.2. Mahihinuha dito na
ang mga kalahok ay nasisiyahan sa dalas ng komunikasyon na kanilang nararanasan sa
kanilang mga katrabaho at manager.

40
Talahanayan 3.8 Nararamdaman na lubos na konektado sa iyong mga kasamahan sa
trabaho kahit na nasa bahay lamang.

ayon
3- Neutral 6 20
ayon
Sa pahayag na “Nararamdaman na lubos na konektado sa iyong mga kasamahan
sa trabaho kahit na nasa bahay lamang.”, sampu (33.33%) ang kalahok na nagsabing sila
ay lubos na sumasang-ayon dito, labintatlo (43.34%) ang sumasang-ayon, at anim (20%)
ang neutral. Sa kabilang banda, mayroong isa (3.33%) ang nagsabing hindi sang-ayon sa
pahayag na nabanggit. Ito ay nagtamo ng weighted mean na 4.07. Sa datos na nakalap,
malaking bahagdan ng mga kalahok ang nakakaramdam na sila ay lubos na konektado sa
mga kasamahan kahit sila ay nasa bahay lamang. Ngunit mayroon pa ring empleyado na
hindi nakakaramdam nito.
Talahanayan 3.9 Nararamdaman na natututo at lumalago kahit na nagtatrabaho mula sa
bahay.

41
ayon
3- Neutral 7 23.33
ayon
*note: Weighted Mean = 4
Mayorya ng mga kalahok ay nagsabing sila ay sumasang-ayon sa pahayag na
“Nararamdaman na natututo at lumalago kahit na nagtatrabaho mula sa bahay.”,
samantalang may pito (23.33%) na lubos na sumasang-ayon, at mayroong pito (23.33%)
na may neutral na pananaw. Ito ay mayroong weighted mean na 4. Sinasabi dito na
karamihan ng mga kalahok ay nakakaramdam na sila ay natututo at lumalago habang
nagtatrabaho sa bahay.
Talahanayan 3.10 Sa aking palagay ay mayroon akong isang mahusay na balanse sa
trabaho at personal na buhay.

ayon
3- Neutral 4 13.33
ayon
42
Sa pahayag na “Sa aking palagay ay mayroon akong isang mahusay na balanse sa
trabaho at personal na buhay.”, ang pinamakamalaking bahagdan ng kalahok, walumpu
(60%), ay nagsabing sila ay sumasang-ayon, anim (20%) ang lubos na sumasang-ayon,
apat (13.33%) ang neutral, at may dalawa (6.67%) na hindi sumasang-ayon. Ang datos
dito ay nagtamo ng weighted average na 3.93. Ipinapakita dito na karamihan ng mga
kalahok ay nakakaramdam ng pagkakaroon ng mahusay na balance sa trabaho at personal
na buhay. Gayunpaman, mayroong kaunting kalahok pa rin na salungat ang pananaw.
Talahanayan 3.11 May sariling espasyo sa bahay na pinagtatrabahuhan.

ayon
3- Neutral 4 13.33
1- Lubos na di sumasang- 2 6.67
ayon
Labin-lima (50%) ng mga kalahok ang nagsabing sila ay lubos na sumasang-ayon
sa pahayag na “May sariling espasyo sa bahay na pinagtatrabahuhan.”, pito (23.33%) ang
sumasang-ayon, at apat (13.33%) ang may neutral na pananaw. Samantala, dalawa

43
(6.67%) sa mga kalahok ang nagsabing sila ay hindi sumasang-ayon, at dalawa (6.67%)
din ang lubos na hindi sumasang-ayon sa pahayag. Ang pahayag na ito ay nagtamo ng
weighted average na 4.03. Nahihinuha sa datos na ito na karamihan ng mga empleyado
na naka work-from-home ay mayroong sariling espasyo sa kanilang bahay. Sa kabila
nito, mayroon pa ring maliit na bilang ng empleyado na salungat dito o walang sariling
espasyo sa bahay.
Talahanayan 3.12 May sapat na kagamitan upang magawa ang trabaho mula sa bahay.

5 10 33.33
4 12 40
3 5 16.67
2 3 10
1 0 0
*note: weighted mean= 3.97
Ayon sa talahanayan sa itaas, sampu (33.33%) sa mga respondante ang may tugon
na lubos na sumasang-ayon. Labing-dalawa (40%) sa kanila ang may tugon na sumasang-
ayon. Dagdag pa rito, lima (16.67%) ang may tugon sa neutral lamang sa pahayag at tatlo
(10%) naman sa kanila ang may tugon na hindi sumasang-ayon. Lumalabas naman sa
buong resulta ng talahanayan na mayroong weighted mean na 3.97 na nangangahulugan
sa scale value na sumasang-ayon sa pahayag na may sapat na kagamitan ang mga

44
respondante upang magawa ang trabaho mula sa bahay. Bagamat mataas ang porsyento
ng mga respondanteng lubos na sumasang-ayon na mayroon silang sapat na kagamitan
para sa WFH may mas mataas parin na bahagdan ang mga walang sapat na kagamitan sa
iskema ng WFH.
Talahanayan 3.13 May malakas na koneksyon ng internet

5 9 30
4 11 36.67
3 7 23.33
2 3 10
1 0 0
Ayon sa talahanayan sa itaas, siyam (30%) sa mga respondante ang may tugon na
lubos na sumasang-ayon. Labing-isa (36.67%) sa kanila ang may tugon na sumasang-
ayon sila sa pahayag. Pito (23.33%) ang may tugon na neutral lamang at tatlo (10%)
naman sa kanila ang may tugon na hindi sumasang-ayon. Lumalabas naman sa buong
resulta ng talahanayan na mayroong weighted mean na 3.87 na nangangahulugan sa scale
value na sumasang-ayon sila sa pahayag na sila ay may malakas na koneksyon ng internet
ngunit mahihinuha na sa resulta ay hindi lahat ay may maayos na koneksyon ng internet
para sa ganitong set-up ng pagtatrabaho.

45
Talahanayan 3.14 Nagagawa kong manatili sa aking iskedyul kahit na ako ay

5 10 33.33
4 12 40
3 8 26.67
2 0 0
1 0 0
na sila lubos na sumasang-ayon hinggil sa pahayag. Labing-dalawa (40%) ang may tugon
na sila ay sumasang-ayon. Panghuli, walo (26.67%) sa kanila ang may tugon na neutral
lamang. Lumalabas naman sa buong resulta ng talahanayan na mayroong weighted mean
na 4.07 na nangangahulugan sa scale value na sumasang-ayon sa pahayag na nagagawa
kong manatili sa aking iskedyul kahit na ako ay nagtatrabaho mula sa bahay. Mataas man
ang pangkalahatang resulta sa talahanayan hindi maipagkakaila na may bahagdan parin
na hindi nila lubos na napapanatili na sumunod sa iskedyul na marahil ay dahil sa mga
salik sa tahanan na nakakapekto sakanila.

46
Talahanayan 3.15 Nakapagpapahinga ng regular ng dahil sa pagtatrabaho mula sa bahay

5 7 23
4 13 43
3 8 27
2 0 0
1 2 7
Ayon sa talahanayan sa itaas, pito (23%) sa mga respondante ang may tugon na
lubos na sumasang-ayon sa pahayag. Labing-tatlo (43%) sa mga respondante ang may
tugon na sila ay sumasang-ayon. Walo (27%) ang may tugon na neutral at dalawa (7%)
ang may tugon na hindi sila lubos na sumasang-ayon. Lumalabas naman sa buong resulta
ng talahanayan na mayroong weighted mean na 4.07 na nangangahulugan sa scale value
na sumasang-ayon na sila nakapagpapahinga ng regular ng dahil sa pagtatrabaho mula sa
bahay ngunit hindi maitatanggi na may bahagdan na lubos na hindi sumasang-ayon
sapagkat hindi sila nakapagpapahinga kahit nasa iskema na ng WFH.

47
Talahanayan 3.16 Nararamdaman ko na ako ay mas produktibo sa pagtatrabaho mula sa
bahay

5 4 13
4 12 40
3 12 40
2 1 3.5
1 1 3.5
Ayon sa talahanayan sa itaas, apat (13%) sa kanila ang may tugon na lubos na
sumasang-ayon. Parehas na labing-dalawa (40%) ang may tugon na sumasang-ayon at
neutral. Isa (3.5%) ang may tugon na sila ay hindi sumasang-ayon at lubos na di
sumasang-ayon. Lumalabas naman sa buong resulta ng talahanayan na mayroong
weighted mean na 3.57 na nangangahulugan sa scale value na neutral sila na
nararamdaman nila na sila ay mas produktibo sa pagtatrabaho mula sa bahay.
Talahanayan 3.17 Ang pagtatrabaho mula sa bahay ay nakatutulong upang ako ay
maging motibado.
48

5 3 10
4 11 36.67
3 13 43.33
2 3 10
1 0 0
Ayon sa talahanayan sa itaas, tatlo (10%) sa mga respondante ang may tugon na
sila ay lubos na sumasang-ayon. Labing-isa (36.67%) naman ang may tugon na sila ay
sumasang-ayon. Labing-tatlo (43.33%) sa mga respondante ang may tugon sa score scale
na sila ay neutral sa pahayag at tatlo (10%) ang may tugon na sila ay lubos na hindi
sumasang-ayon. Lumalabas naman sa buong resulta na mayroong weighted mean na 3.47
na nangangahulugan sa scale value na neutral para sakanila ang pagtatrabaho mula sa
bahay sapagkat ito nakatutulong upang sila ay maging motibado.
Talahanayan 3.18 Nagagawang alisin ang mode ng trabaho pagkatapos ng araw

5 4 13.33
4 12 40
3 10 33.33
2 2 6.67
1 2 6.67
49
*note: weighted mean=3.47
Ayon sa talahanayan sa itaas, apat (13.33%) sa mga respondante ang may tugon
na sila ay lubos na sumasang-ayon. Labing-dalawa (40%) naman ang may tugon na
sumasang-ayon. Sampu (33.33%) sa kanila ang may tugon na sila ay neutral sa pahayag.
Parehas na dalawa (6.67%) naman sa mga respondante ang may tugon na sila ay hindi
sumasang-ayon at lubos na sumasang-ayon. Lumalabas naman sa buong resulta ng
talahanayan na mayroong weighted mean na 3.47 na nangangahulugan sa scale value na
katanggap-tanggap para sa mga respondante na nagagawang alisin ang mode ng trabaho
pagkatapos ng araw.
Talahanayan 3.19 Ang pagtatrabaho mula sa bahay ay nagbibigay sa akin ng mas
mahabang oras para sa aking pamilya

5 9 30
4 12 40
3 7 23
2 1 3.5
1 1 3.5
50
sila ay lubos na sumasang-ayon. Labing-dalawa (40%) na respondante naman ang may
tugon na sumasang-ayon sila. Habang pito (23%) sa mga respondante ang may tugon sa
neutral at parehas na isa (3.5%) sa mga respondante ang may tugon na sila ay hindi
sumasang-aton at lubos na hindi sumasang-ayon sa pahayag. Lumalabas naman sa buong
resulta na mayroong weighted mean na 3.9 na nangangahulugan sa scale value na
sumasang-ayon sila na ang pagtatrabaho mula sa bahay ay nagbibigay sa sakanila ng mas
mahabang oras para sa kanilang mga pamilya.
Talahanayan 3.20 Ang pagtatrabaho mula sa bahay ay nagbibigay sa akin ng mas
mahabang oras upang magpahinga.

5 7 23
4 9 30
3 9 30
2 3 10
1 2 7
Ayon sa talahanayan sa itaas, pito (23%) sa mga respondante ang may tugon na
sila ay lubos na sumasang-ayon. Parehas naman na siyam (30%) ang may tugon na sila ay
sumasang-ayon at neutral sa pahayag. Habang tatlo (10%) ang may tugon na hindi sila
51
sumasang-ayon, at dalawa (7%) sa mga respondante ang nagbigay ng tugon na hindi sila
lubos na sumasang-ayon sa pahayag. Lumalabas naman sa buong resulta ng talahanayan
na mayroong weighted mean na 3.53 na nangangahulugan sa scale value na sumasang-
ayon sila na ang pagtatrabaho mula sa bahay ay nakapagbibigay ng mas mahabang oras
upang magpahinga.
Talahanayan 3.21 Ang pagtatrabaho mula sa bahay ay nakatutulong upang ako ay
makatipid.

5 12 40
4 7 23.33
3 10 33.3
2 0 0
1 1 3.33
Ayon sa talahanayan sa itaas, labing-dalawa (40%) sa mga respondante ang may
tugon na sila ay lubos na sumasang-ayon. Pito (23.33%) naman ang may tugon na sila ay
sumasan-ayon. Habang sampu (33.33%) sa kanila ang may tugon na sila ay neutral sa
pahayag, at isa (3.33%) ang may tugon na sila ay lubos na hindi sumasang-ayon.
Lumalabas naman sa buong resulta ng talahanayan na mayroong weighted mean na 3.97
na nangangahulugan sa scale value na sumasang-ayon sila na ang pagtatrabaho mula sa

52
bahay ay nakatutulong sa pagtitipid. Bagamat mataas ang porsyento ng mga lubos na
sumang-ayon may ilan parin na hindi lubos na sang-ayon na sila ay mas nakakatipid sa
ganitong iskema ng WFH.
Talahanayan 3.22 Kabuuan ng mga pahayag sa positibo at negatibong epekto.
Tanong Weighted Mean Scale Value

Ang mga patakaran ng pagtatrabaho mula 4.37 Sumasang-ayon
bahay ay malinaw na naipahayag ng inyong
kompanya.
Ang organisasyon na iyong kinabibilangan 4.03 Sumasang-ayon
ay nagbibigay ng tamang suporta sa mga
manggagawang nagtatrabaho mula sa bahay.
Ang iyong layunin sa pagtatrabaho mula sa 4.27 Sumasang-ayon
bahay ay malinaw sa bawat araw.
May malinaw na komunikasyon sa mga 4.53 Lubos na
katrabaho at manager kahit na nagtatrabaho sumasang-ayon
mula sa bahay.
Nasisiyahan sa dalas ng komunikasyon mula 4.2 Sumasang-ayon

53
sa mga katrabaho at manager.
Nararamdaman na lubos na konektado sa 4.07 Sumasang-ayon
iyong mga kasamahan sa trabaho kahit na
nasa bahay lamang.
Nararamdaman na natututo at lumalago 4 Sumasang-ayon
kahit na nagtatrabaho mula sa bahay.
Sa aking palagay ay mayroon akong isang 3.93 Sumasang-ayon
mahusay na balanse sa trabaho at personal
na buhay.
May sariling espasyo sa bahay na 4.03 Sumasang-ayon
pinagtatrabahuhan.
May sapat na kagamitan upang magawa ang 3.97 Sumasang-ayon
trabaho mula sa bahay.
May malakas na koneksyon ng internet 3.87 Sumasang-ayon
Nagagawa kong manatili sa aking iskedyul 4.07 Sumasang-ayon
kahit na ako ay nagtatrabaho mula sa bahay.
Nakapagpahinga ng regular ng dahil sa 3.77 Sumasang-ayon
pagtatrabaho mula sa bahay.
Nararamdaman ko na ako ay mas produktibo 3.57 Sumasang-ayon

54
sa pagtatrabho mula sa bahay.
Ang pagtatrabaho mula sa bahay ay 3.9 Sumasang-ayon
nagbibigay sa akin ng mas mahabang oras
para sa aking pamilya.
nagbibigay sa akin ng mas mahabang oras
upang magpahinga.
nakatutulong upang ako ay makatipid.
Ang pagtatrabaho mula sa bahay ay 3.47 Neutral
nakatutulong upang ako ay maging
motibado.
Nagagawang alisin ang mode ng trabaho 3.47 Neutral
pagkatapos ng araw
Talahanayan 3.23 Pagpili ng akmang negatibong epekto na nararanasan ng mga
empleyado.
Tanong Tugon Bilang

Ano ang (mga) Nagagawa ang iba pang 27
positibong epekto responsibilidad bukod sa trabaho.
ng Work from Hawak ko ang aking oras. 21

Nakakapagtrabaho ng malaya. 18
Home para sa iyo?
Nakakapag-isip ng maayos. 13
55
Nakakabawas sa distraksyon 10
mula sa mga katrabaho.

Nakakabawas ng stress. 9
May mas mahabang oras kasama 21
ang pamilya.
Malayong mahawa ng covid-19. 28
May sapat na oras ng pahinga. 13
May mas masaya at mas malusog 13
na pamumuhay.
Di magastos. 24
Iba pang sagot. 0
Ayon sa nakalap na datos sa tatlumpung (30) empleyado ng pampubliko at pang-
pribadong establisyimento ang Work from Home ay nakakaapekto sa kanila bilang
empleyado sa positibong paraan. Dalawampu’t-walo (28) na empleyado ang nagsabing
nakakaepekto ito upang “malayong mahawa sila sa Covid-19” nangunguhulugan na ito
ay naging mabisa para sa kaligtasan ng mga empleyado. Dalawampu’t-pito (27) naman
ang nagsabi na dahil sa Work from Home “nagagawa nila ang ang iba pang
responsibilidad sa bahay bukod sa trabaho”. Dalawampu’t-apat (24) naman ang nagsabi
na “hindi magastos” ang naging epekto sa kanila nito. Ang “mas mahabang oras kasama
ang pamilya” at ang “hawak ng empleyado ang kanilang oras” ay parehas na nakakuha ng
dalwampu’t-isang (21) tugon mula sa respondante. Labing-walo (18) na respondante ang
naniwala na sila ay “malayang nagtatrabaho” samantalang ang “nakakapag-isip ng
maayos”, “may mas masaya at mas malusog na pamumuhay” at “nakakapag-isip ng
maayos” ay nakakuha ng parehong bilang na labing-tatlo (13). Sampo (10) naman ang
nagsabing ito ay “nakababawas distraksyon mula sa mga katrabaho” subalit ang

56
pinakahuli at ang may pinaka-kaunting bilang na tugon sa mga respondante ay ang
“nakakabawas ng stress”.
Talahanayan 3.24 Pagpili ng mga akmang negatibong epekto na nararanasan ng
empleyado.
Tanong Tugon Bilang

Ano ang (mga) Hirap makipagkomunikasyon sa mga 19
negatibong epekto ng katrabaho.
Work from Home Hirap makapagfocus dahil sa ingay ng kapit- 14
para sa iyo? bahay.

Hindi maihiwalay ang trabaho sa personal na 13
buhay.
Pagka-isolate at pagkawala ng motibasyon. 11
Kawalan ng gana sa pagtatrabaho o burnt out. 11
Takot at depresyon. 14
Mabagal na internet. 15
57
Walang sariling espasyo upang 10
makapagtrabaho.
Walang sapat na kagamitan upang mayari 10
ang trabaho.
Mababang tiyansa ng promosyon. 7
Iba pang sagot. 0
Kung mayroong positbong epekto ang Work from Home sa mga empleyado,
marahil ito rin ay may mga negatibong epekto sa mga empleyado. Ayon sa parehas na
respondante, labing-siyam (19) na empleyado ang naniniwala na ang epekto nito sa
kanila ay ang hirap sa pakikipagkomunikasyon sa mga katrabaho na implikasyon na ito
ang pinakanakakaapekto at kanilang nararanasan. Mabagal na internet naman ay
nakakuha ng labing-limang (15) bilang na tugon mula sa mga respondante samantalang
parehas na nakakuha ng labing-apat na bilang ng tugon ang “hirap makapagfocus dahil sa
ingay ng kapitbahay” at “takot at depresyon”. At naniniwala ang labing-tatlong (13)
respondante na ang Work from Home ay nagdulot sa kanila ng hirap at “hindi
mapaghiwalay ang trabaho sa personal na buhay”. Ang “pagka-isolate at pagkawala ng
motibasyon” at “kawalan ng gana sa pagtatrabaho o burnt out” naman ang nakikitang
dahilan ng labing-isang (11) respondante at sampo (10) naman sa mga ito ang nagsabing
“wala silang sapat na kagamitan para mayari ang trabaho” at “wala ring sariling espasyo”
para gampananan ang kanilang trabaho. Naniniwala rin ang pitong (7) respondante na
ang work from home ay nagbibigay ng “mababang tiyansa ng promosyon”.

58
Talahanayan 3.25 Nagagawa ang iba pang responsibilidad bukod sa trabaho.

5 11 36.67
4 15 50
3 4 13.33
2 0 0
1 0 0
Ayon sa talahanayan sa itaas, labing-isa (36.37%) sa mga respondante ang may
tugon na lubos na sumasang-ayon sa pahayag. Labing-lima (50%) ang may tugon na sila
ay sumasang-ayon. Apat (13.33%) sa kanila ang may tugon na neutral. Lumalabas naman
sa buong resulta ng talahanayan na mayroong weighted mean na 4.23 na
nangangahulugan sa scale value na sumasang-ayon na nagagawa ang iba pang
responsibilidad bukod sa trabaho. Bagaman, marami man ang sumasang-ayon dito,
may iilan pa rin na hindi gaano nagagawa ang iba pang responsibilidad bukod sa
trabaho.
59
Talahanayan 3.26 Hawak ko ang aking oras (Pleksibol na iskedyul)

5 9 30
4 12 40
3 8 26.67
2 1 3.33
1 0 0
lubos na sumasang-ayon sa pahayag. Labing-dalawa (40%) ang may tugon na sila ay
sumasang-ayon. Walo (26.27%) ang may tugon na neutral at isa (3.33%) ang hindi
sumasang-ayon ukol dito. Lumalabas ito na mayroong weighted mean na 3.97, na
nangangahulugan sa scale value na sumasang-ayon na hawak nila ang kanilang oras at ito
ay pleksibol para sa kanila. Karamihan sa mga respondante ang may hawak sa kanilang
oras ngunit marami rin ang hindi sumasang-ayon dito.

60
Talahanayan 3.27 Nakakapagtrabaho ng malaya

5 9 30
4 16 53.34
3 4 13.33
2 1 3.33
1 0 0
lubos na sumasang-ayon sa pahayag. Labing-anim (53.34%) ang may tugon na sila ay
sumasang-ayon. Apat (13.33%) ng mga respondante ang may tugon na neutral at isa
(3.33%) ang hindi sumasang-ayon ukol dito. Lumalabas naman sa buong resulta ng
talahanayan na ito na mayroong weighted mean na 4.1, na nangangahulugan sa scale
value na sumasang-ayon na sila ay nakakapagtrabaho ng malaya. Bagaman mataas ang
porsyento ng mga sumasang-ayon, may iilan pa din na para sa kanila ay hindi sila
malayang nakakapagtrabaho.
Talahanayan 3.28 Nakakapag-isip ng maayos

5 8 26.67
4 16 53.33
61
3 6 20
2 0 0
1 0 0
Ayon sa talahanayan sa itaas, walo (26.67%) ng mga respondante ang may tugon
na lubos na sumasang-ayon sa pahayag. Labing-anim (53.33%) sa mga respondante ang
may tugon na sila ay sumasang-ayon. Anim (20%) dito ang may tugon na neutral.
Lumalabas naman dito, na mayroong weighted mean na 4.07, na nangangahulugan sa
scale value na sumasang-ayon na sila ay nakakapag-isip ng maayos sa kanilang trabaho.
Karamihan sa mga respondante ang sumasang-ayon dito ngunit may iilan na hindi
sigurado o neutral ukol dito.
Talahanayan 3.29 Nakakabawas sa distraksyon mula sa mga katrabaho

5 6 20
4 15 50
3 9 30
2 0 0
1 0 0
62
Ayon sa talahanayan sa itaas, anim (20%) sa mga respondante ang may tugon na
lubos na sumasang-ayon sa pahayag. Labing-lima (50%) dito ang may tugon na sila ay
sumasang-ayon. Siyam (30%) ng mga respondante ang may tugon na neutral. Ito ay may
weighted mean na 3.9 na nangangahulugan sa scale value na sumasang-ayon na sila ay
nababawasan ng distraksyon mula sa mga katrabaho. Mapapansin na halos lahat ng
respondante ay sumasang-ayon dito ngunit may siyam pa rin na hindi sumasang-ayon na
ang pagtatrabaho sa bahay ay nakakabawas ng distraksyon mula sa mga katrabaho.
Talahanayan 3.30 Nakakabawas ng stress

5 6 20
4 15 50
3 9 30
2 0 0
1 0 0
Ayon sa talahanayan sa itaas, anim (20%) sa mga respondante ang may tugon na
lubos na sumasang-ayon sa pahayag. Labing-lima (50%) naman sa mga respondante ang
may tugon na sila ay sumasang-ayon. Siyam (30%) sa kanila ang may tugon na neutral.
63
Lumalabas dito ang weighted mean na 3.9 na nangangahulugan sa scale value na
sumasang-ayon na sila ay nababawasan ang stress. Karamihan sa mga respondante ang
sumasang-ayon na ang pagtatrabaho sa nahay ay nakakabawas ng stress ngunit mayroong
ilan na hindi sumasang-ayon dito.
Talahanayan 3.31 Mas maraming oras para sa pamilya

5 17 56.67
4 9 30
3 4 13.33
2 0 0
1 0 0
Ayon sa talahanayan sa itaas, labing-pito (56.67%) sa mga respondante ang may
tugon na lubos na sumasang-ayon sa pahayag. Siyam (30%) dito ang may tugon na sila
ay sumasang-ayon. Apat (13.33%) sa kanila ang may tugon na neutral. Lumalabas naman
dito ang weighted mean na 4.43 na nangangahulugan sa scale value na sumasang-ayon na
sila ay mas maraming oras sakanila. Bagaman halos karamihan ang sumasang-ayon dito,
may apat ang hindi sigurado o neutral ukol dito.

64
Talahanayan 3.32 Malayong mahawa ng Covid-19

5 19 63.33
4 9 30
3 2 6.67
2 0 0
1 0 0
Ayon sa talahanayan sa itaas, labing-siyam (63.33%) sa mga respondante ang
may tugon na lubos na sumasang-ayon sa pahayag. Siyam (30%) naman ang may tugon
na sila ay sumasang-ayon. Dalawa (6.67%) ang may tugon na neutral. Lumalabas naman
sa buong resulta ang weighted mean na 4.57 na nangangahulugan sa scale value na lubos
na sumasang-ayon na sila malayong mahawa sa COVID-19 virus. Halos 90% ng
porsyento ng mga respondante ang naniniwala dito ngunit may dalawa na hindi
sumasang-ayon ukol dito.

65
Talahanayan 3.33 May sapat na oras ng pahinga

5 9 30
4 13 43.33
3 8 26.67
2 0 0
1 0 0
lubos na sumasang-ayon sa pahayag. Labing-tatlo (43.33%) ang may tugon na sila ay
sumasang-ayon. Walo (26.67%) naman sa mga respondante ang may tugon na neutral.
Lumalabas dito ang weighted mean na 4.03 na nangangahulugan sa scale value na
sumasang-ayon na sila ay may sapat na oras ng pahinga. Walo sa tatlumpung respondante
ang hindi sumasang-ayon na sila ay nakakapagpahinga ng maayos sa kasalukuyang
pagtatrabaho.
66
Talahanayan 3.34 May mas masaya at mas malusog na pamumuhay

5 10 33.33
4 16 53.34
3 4 13.33
2 0 0
1 0 0
na lubos na sumasang-ayon sa pahayag. Labing-anim (53.34%) ang may tugon na sila ay
sumasang-ayon. Apat (13.33%) sa mga respondante ang may tugon na neutral.
Lumalabas naman sa buong resulta ang weighted mean na 4.2 na nangangahulugan sa
scale value na sumasang-ayon na sila may mas masaya at malusog na pamumuhay sa
kasalukuyan. Karamihan sa mga respondante ang sumasang-ayon dito ngunit may iilan
na hindi sigurado o neutral lamang ukol dito.

67
Talahanayan 3.35 Nakakaiwas sa ibang gastusin

5 13 43.33
4 12 40
3 5 16.67
2 0 0
1 0 0
Ayon sa talahanayan sa itaas, labing-tatlo (43.33%) sa mga respondante ang may
tugon na lubos na sumasang-ayon sa pahayag. Labing-dalawa (40%) ang may tugon na
sila ay sumasang-ayon. Lima (16.67%) naman ang may tugon na neutral. Lumalabas
naman sa buong resulta ang pagkakaroon ng weighted mean na 4.27 na nangangahulugan
sa scale value na sumasang-ayon na sila ay nakakaiwas sa ibang gastusin. Halos 80% sa
mga respondante ang sumasang-ayon dito ngunit may lima na sa tingin nila ay mas
napapagastos sila sa kasalukuyang trabaho.

68
Talahanayan 3.36 Kabuuan ng positibong epekto na nararanasan ng mga empleyado
Tanong Weighted Mean Scale Value

Nagagawa ang iba pang 3.97 Sumasang-ayon
responsibilidad bukod sa
trabaho.
Hawak ko ang aking oras 3.97 Sumasang-ayon
(Pleksibol na iskedyul)
Nakakapagtrabaho ng malaya 4.1 Sumasang-ayon
Nakakapag-isip ng maayos 4.07 Sumasang-ayon
Nakakabawas sa distraksyon 3.9 Sumasang-ayon
mula sa mga katrabaho

Nakakabawas ng stress 3.9 Sumasang-ayon
Mas maraming oras para sa 4.43 Sumasang-ayon
pamilya
Malayong mahawa ng Covid- 4.57 Lubos na sumasang-ayon
19
May sapat na oras ng pahinga 4.03 Sumasang-ayon
May mas masaya at mas 4.2 Sumasang-ayon
malusog na pamumuhay
Nakakaiwas sa ibang gastusin 4.27 Sumasang-ayon
Talahanayan 3.37 Hirap sa pakikipagkomunikasyon sa mga katrabaho at boss
5 – Lubos na sumasang-ayon 5 16.67
4 - Sumasang-ayon 11 36.67
3 - Neutral 8 26.67
2 – Hindi sumasang-ayon 2 6.67

69
1 - Lubos na di sumasang-ayon 4 13.33

*Weighted mean = 3.37
Ayon sa nakalap na datos, sa pahayag na “Hirap sa pakikipagkomunikasyon sa
mga katrabaho at boss”. Lima (16.67%) na kalahok ang nagsabing sila ay lubos na
sumasang-ayon, labing isa (36.67%) ang sumasang-ayon, walo (26.67%) na may neutral
na pananaw. Mayroon ding dalawa (6.67%) na hindi sumasang-ayon at apat (13.33%) na
lubos na di sumasang-ayon. Ang datos dito ay mayroong weighted mean na 3.37.
Pinapakita sa lumabas na datos na lubhang marami ang hirap sa pakikipagkomunikasyon
sa mga katrabaho at kanilang boss ngunit mayroon ding mababang porsyento ang hindi
hirap sa pakikipagkomunikasyon.
Talahanayan 3.38 Hirap makapagfocus dahil sa ingay ng kapitbahay
3 - Neutral 7 23.33
2 – Hindi sumasang-ayon 6 20

70
*Weighted mean = 3.13
Ayon sa nakalap na datos, sa pahayag na “Hirap makapagfocus dahil sa ingay ng
kapitbahay”. Lima (16.67%) na kalahok ang nagsabing sila ay lubos na sumasang-ayon,
walo (26.67%) ang sumasang-ayon, pito (23.33%) na may neutral na pananaw. Mayroon
ding anim (20%) na hindi sumasang-ayon at apat (13.33%) na lubos na di sumasang-
ayon. Ang datos dito ay mayroong weighted mean na 3.13. Balanse o halos makamukha
ang lumabas na resulta na hirap makapagfocus dulot ng ingay ng kapitbahay
Talahanayan 3.39 Hindi maihiwalay ang trabaho sa personal na buhay
4 - Sumasang-ayon 9 30
3 - Neutral 11 36.67

71
*Weighted mean =3.3
Ayon sa nakalap na datos, sa pahayag na “Hindi maihiwalay ang trabaho sa
personal na buhay”. Apat (13.33%) na kalahok ang nagsabing sila ay lubos na sumasang-
ayon, siyam (30%) ang sumasang-ayon, labing-isa (36.67%) na may neutral na pananaw.
Mayroon ding apat (13.33%) na hindi sumasang-ayon at dalawa (6.67%) na lubos na di
sumasang-ayon. Ang datos dito ay mayroong weighted mean na 3.37. Pinapakita sa
lumabas na datos lubhang marami ang hindi maihiwalay ang trabaho sakani-kanilang
personal na buhay.
Talahanayan 3.40 Pagka-isolate at pagkawala ng motibasyon
5 – Lubos na sumasang-ayon 3 10
3 - Neutral 9 30
Weighted mean = 3.07

72
Ayon sa nakalap na datos, sa pahayag na “Pagka-isolate at pagkawala ng
motibasyon”. Tatlo (10%) na kalahok ang nagsabing sila ay lubos na sumasang-ayon,
siyam (30%) ang sumasang-ayon, siyam (30%) na may neutral na pananaw. Mayroon
ding dalawa (16.67%) na hindi sumasang-ayon at apat (13.33%) na lubos na di
lumabas na datos marami ang sumasang-ayon nunit pareho lang din nito ang tumugon na
neutral.
Talahanayan 3.41 Kawalan ng gana sa pagtatrabaho o burnt out
3 - Neutral 8 26.67

*Weighted mean =3.1
73
Ayon sa nakalap na datos, sa pahayag na “Kawalan ng gana sa pagtatrabaho o
burnt out”. Tatlo (10%) na kalahok ang nagsabing sila ay lubos na sumasang-ayon,
sampo (33.33%) ang sumasang-ayon, walo (26.67%) na may neutral na pananaw.
Mayroon ding lima (16.67%) na hindi sumasang-ayon at apat (13.33%) na lubos na di
lumabas na datos marami ang nawawalan ng gana sa pagtatrabaho o burnt out ngunit
marami din and sumagot ay netral.
Talahanayan 3.42 Depresyon at Takot
3 - Neutral 9 30

*Weighted mean =3.03

74
Ayon sa nakalap na datos, sa pahayag na “Depresyon at Takot”. Tatlo (10%) na
kalahok ang nagsabing sila ay lubos na sumasang-ayon, siyam (30%) ang sumasang-
ayon, siyam (30%) na may neutral na pananaw. Mayroon ding apat (13.33%) na hindi
sumasang-ayon at lima 16.67(%) na lubos na di sumasang-ayon. Ang datos dito ay
mayroong weighted mean na 3.03. Pinapakita sa lumabas na datos na lubhang marami
ang ang hindi depress o takot na mga respondante.
Talahanayan 3.43 Walang sariling espasyo upang makapagtrabaho
3 - Neutral 8 26.67

75
Ayon sa nakalap na datos, sa pahayag na “Walang sariling espasyo upang
makapagtrabaho”. lima (16.67%) na kalahok ang nagsabing sila ay lubos na sumasang-
ayon, walo (26.67%) ang sumasang-ayon, walo (26.67%) na may neutral na pananaw.
Mayroon ding dalawa (6.67%) na hindi sumasang-ayon at pito (23.33%) na lubos na di
lumabas na datos na marami ang may sariling espasyo at may iilang walang sariling
espasyo upang makapagtrabaho.
Talahanayan 3.44 Kakulangan sa mga kagamitan
3 - Neutral 8 26.67
2 – Hindi sumasang-ayon 3 10
1 - Lubos na di sumasang-ayon 6 20
76
Ayon sa nakalap na datos, sa pahayag na “Kakulangan sa mga kagamitan”. Apat
(13.33%) na kalahok ang nagsabing sila ay lubos na sumasang-ayon, siyam (30%) ang
sumasang-ayon, walo (26.67%) na may neutral na pananaw. Mayroon ding tatlo (10%)
na hindi sumasang-ayon at anim (20%) na lubos na di sumasang-ayon. Ang datos dito ay
mayroong weighted mean na 3.07. Pinapakita sa lumabas na datos na marami ang may
sapat na gamit sa pagtatrabaho ngunit at may kakulangan sa mga kagamitan.
Talahanayan 3.45 Mababang tiyansa ng promosyon.
3 - Neutral 11 36.67

*Weighted mean =2.8
77
Ayon sa nakalap na datos, sa pahayag na “Mababang tiyansa ng promosyon.”.
tatlo(%) na kalahok ang nagsabing sila ay lubos na sumasang-ayon, anim (20%) ang
sumasang-ayon, labing-sa (36.37%) na may neutral na pananaw. Mayroon ding dalawa
(6.67%) na hindi sumasang-ayon at walo (26.67%) na lubos na di sumasang-ayon. Ang
datos dito ay mayroong weighted mean na 2.8. Pinapakita sa lumabas na datos na
lubhang marami ang nag sagot ng neutral at matas ang hindi na sangayon sa mababang
tiyansa ng promosyon.
Talahanayan 3.46 Mahinang koneksyon ng internet
3 - Neutral 5 16.67

78
Ayon sa nakalap na datos, sa pahayag na “Mahinang koneksyon ng internet”.
Anim (20%) na kalahok ang nagsabing sila ay lubos na sumasang-ayon, walo (26.67%)
ang sumasang-ayon, lima (16.67%) na may neutral na pananaw. Mayroon ding apat
(13.33%) na hindi sumasang-ayon at pito (23.33%) na lubos na di sumasang-ayon. Ang
datos dito ay mayroong weighted mean na 3.07. Pinapakita sa lumabas na datos na
lubhang marami pa rin ay problema ang mahinang koneksyon ngunit may mataas na
porsyento ang may malakas na koneksyon.
Talahanayan 3.47 Kabuuan ng mga negatibong epekto na nararanasan ng mga
empleyado.
Pahayag Weighted Mean Scale Value
Hirap sa 3.37 Neutral
pakikipagkomunikasyon sa mga
katrabaho at boss
Hirap makapagfocus dahil sa 3.13 Neutral
ingay ng kapitbahay
Hindi maihiwalay ang trabaho sa 3.3 Neutral
personal na buhay
79
Pagka-isolate at pagkawala ng 3.07 Neutral
motibasyon
Kawalan ng gana sa 3.1 Neutral
pagtatrabaho o burnt out

Depresyon at Takot 3.03 Neutral
Walang sariling espasyo upang 3.07 Neutral
makapagtrabaho
Kakulangan sa mga kagamitan 3.07 Neutral
Mababang tiyansa ng 2.8 Hindi sumasang-ayon
promosyon.
Mahinang koneksyon ng internet 3.07 Neutral
LAGOM, KONKLUSYON AT REKOMENDASYON
Lagom
Ang pandemya na dinaranas ng mundo ay nagdulot ng malaking pagbabago sa
bawat isa maging sa mga organisasyon. Marahil sa pagbabagong dulot nito, ito ang
naging ugat upang magkaroon din ng pagbabago sa sistema ng pagtatrabaho ng mga
manggagawa. Ang pananaliksik na ito ay naglalayong ipakita at malaman ang negatibo at
positibong epekto ng pagtatrabaho mula sa bahay ng mga empleyado at sa kanilang
pagiging produktibo. Gayon na rin ang madetermina kung gaano nakakaimpluwensiya
ang pagtatrabaho sa bahay sa kanilang pagiging produktibo. Nalilimitahan ang pag-aaral

80
na ito sa mga empleyadong guro ng pampubliko at pribadong mga paaralan sa probinsya
ng Nueva Ecija na may kabuuang bilang ng tagatugon na tatlumpu. Ang mga
impormasyon na kakalapin ng mga mananaliksik ay iikot lamang sa kanilang persepsyon
at karanasan sa bagong sistema ng pagtatrabaho. Mapaglarawang pamamaraan ang
ginamit ng mga mananaliksik sa paglalarawan ng mga nakalap na datos mula sa kanilang
ginawang talatanungan na kanilang ipinamahagi sa kanilang mga tagatugon sa
pamamagitan ng “googleforms” na pinadala sa mga email address ng mga partisipante.
Sa pag aanalisa ng mga tugon, gumamit ang mga mananaliksik ng “weighted mean
formula” at “Likert’s Scale” upang mas maging angkop ang kalalabasang resulta.
Batay sa nakuhang resulta ng mga mananaliksik mula sa iba’t-ibang empleyado
na mula sa iba’t-ibang pampubliko at pribadong paaralan, sinasabing sa panahon ngayon
ang pagtatrabaho mula sa bahay ay may malaking tulong sa bawat indibidwal maliban sa
pananatiling ligtas sa kabila ng umusbong na sakit. Kung saan marami sa mga ito ang
nakararanas ng paglago at pagkatuto, gayon narin ang pagkakaroon ng mas mataas na
motibasyon. Sa kabila din ng malaking pagbabago, isa sa mga naging resulta ng
pananaliksik na ito ang pagpapakita na marami parin sa mga empleyadong ito ang
naibabalanse ang kani-kanilang buhay pagtatrabaho at personal na buhay na hindi
inaasahan ng mga mananaliksik dahil sa nakasanayan na ang mg manggagawa ay
kailangan pa pumasok sa kanilanh mga opisina o silid-aralan. Sa kabilang banda, sa
resulta ng saliksik na ito makikita din na marami pa rin sa mga partisipante ang may
kakulangan sa kagamitan pang-trabaho na masasabing negatibong epekto nito. Tunay
naman na mahirap gawin ang isang trabaho kung hindi sapat ang iyong kagamitan gayon
narin ang espasyo. Ngunit sa kabuuan, masasabi ng pananaliksik na ito na ang

81
pagtatrabaho sa kani-kanilang espasyo ay nagdudulot ng positibong epekto sa kanilang
pagiging produktibo sa kanilang pagtatrabaho.
Ang posibleng epekto ng pagtatrabaho mula sa bahay ang napili ng mga
mananaliksik dahil ito ay napapanahong sitwasyon ng bawat empleyado saan mang panig
ng mundo. Kanila itong napili bilang tema ng pananaliksik dahil nais ng mga
mananaliksik ipakita sa bawat empleyado ang posibleng maging epekto ng pagtatarabaho
mula sa bahay sa kanila at kanilang pagiging produktibo. Masasabing makakatulong ito
sa kanila sa pagpili ng tamang desisyon kung sila din ay may pagkakataon na pumili
kung pagtatrabaho mula sa bahay o pagtatrabaho ng harapan sa opisina.
Konklusyon
Batay sa mga datos na masusing sinuri ng mga mananaliksik hinggil sa mga
suliraning nais bigyang linaw sa pag-aaral na ito,
1. Ang mga suliraning kinakaharap ng mga empleyado sa pagtatrabaho mula sa
bahay ay ang walang maayos espasyo sa bahay, walang mga sapat na kagamitan
sa ganitong sitwasyon, at ang mahinang koneksyon ng internet na siyang mga
importante lalo na sa iskemang work from home. Dagdag pa rito, ang hindi
maiwasang takot at depresyon dahil sa pagkakaisolate kung kaya’t nagreresulta sa

82
pagkawala ng motibasyon na nakakaapekto sa pagbibigay o paghahatid ng may
kalidad na trabaho.
2. Nahinuha na ang mga positibong epekto na nararanasan sa iskema ng
pagtatrabaho mula sa bahay o Work from Home (WFH) ay nararamdamahan ng
karamihan sapagkat lumalabas sa resulta na angkop sa kasalukuyang sitwasyon
ang pagtatrabaho mula sa bahay dahil malayong mahawa ang mga empleyado sa
Covid-19 sa iskemang ito. Dagdag pa rito, mas nagagampanan nila ang iba pang
responsibilidad sa bahay bukod sa trabaho dahil hawak nila ang kanilang oras.
Mas nakakatipid at mas nakakapaglaan ng oras para sa pamilya kung kaya’t mas
motibado kumpara noong nasa tradisyonal na pagtatrabaho sa paaralan. Bagamat
ramdam ang positibong epekto nito, may mataas pa din na bahagdan ang mga
negatibong epektong nararasanan ng mga empleyado sa kasalukuyang iskema ng
pagtatrabaho mula sa bahay sapagkat ang karamihan ay hirap sa
pakikipagkomunikasyon sa mga katrabaho dahil na rin sa mabagal na koneksyon
ng internet. Hirap mag-focus dahil sa ingay sa kapaligiran at nagbigay takot at
depresyon sa karamihan dahil sa suliraning hindi maibalanse ang trabaho sa
personal na buhay.
3. Nahinuha na ang pagtatrabaho mula sa bahay ay may bahagya lamang na epekto
sa pagiging produktibo ng mga guro sapagkat parehas na 40% lamang ng mga
respondate ang nasisiyahan sa pagtatrabaho mula sa bahay at nakakaramdam na
mas produktibo sila. Dahil dito, masasabi na mas nakakaapekto ang mga
negatibong naranasan ng mga guro na nabanggit sa itaas sapagkat 60% ang hindi
nasisiyahan kung kaya hindi gaanong napabuti ang pagiging produktibo habang
83
nasa ilalim ng WFH. Sa implikasyon na ito, nahinuha na ang epekto ng
pagtatrabaho mula sa bahay ay nag iiba-iba sa perspektibo ng mga empleyado, sa
mga salik na nakakapekto sa produktibo at sa mga karanasan habang nasa ilalim
nito.
Rekomendasyon
Sa pananaliksik na ito, natalakay at nahinuha ng mga mananaliksik ang iba’t
ibang positibo at negatibong epekto na nararanasan ng mga empleyado na nakasailalim sa
work-from-home o ang pagtatrabaho sa bahay. Dahil dito, nahinuha ng mga mananaliksik
ang mga sumusunod na rekomendasyon:
1. Upang mas mapagtibay ang resulta na nahinuha, mas mainam na mas
palawigin ang bilang ng mga magiging respondante sa susunod na pag-aaal.

84
2. Mas mainam na makuha din ang pananaw ng mga manager ukol sa paksang
ito, ng sa gayon ay mapag-tuunan din ng pansin ang kanilang saloobin sa mga
pagbabagong hatid ng pagtatrabaho mula sa bahay.
Sa kabilang banda, bagamat ang mga ay parehas na nanggaling sa publiko at
pribadong sector, dahil sa kakulangan sa oras, hindi sapat at pantay ang bilang ng mga
respondante galing sa magkabilang sector, kung gayon,
3. Inirerekomenda ng mga mananaliksik na magkaroon ng pantay at sapat na
bilang ng respondante na magmumula sa publiko at pribadong sector upang
maari itong pagkumparahin at malaman ang relasyon ng mga epekto ng work
from home sa sektor na kanilang kinabibilangan, gayundin upang malaman
din ang pagkakaiba ng mga ito.
Ayon naman sa paksang pinag-aralan, nahinuha na maraming positibo at
negatibong epekto ang pagtatrabaho mula sa bahay. Dahil dito, inirerekomenda ng mga
mananaliksik ang mga sumusunod:
1. Magkaroon ng aktibidad o programa ang organisasyon na maaring maging daan
upang makapag-de-stress ang mga empleyado, ng sa gayon ay makatulong na
mabawasan ang stress na kanilang nararamdaman at mapagaan ang kanilang
pakiramdam.
2. Nararapat ding maging bukas ang lahat sa komunikasyon upang mamonitor ang
isa’t isa at ng sa gayon din ay magabayan ang mga empleyado sa mga
pagbabagong hatid ng pagtatrabaho mula sa bahay.

85
3. Panghuli, nais ipabatid ng mga mananaliksik na dapat ay lubos na masuportahan
ang sinuman na nakasailalim sa work-from-home upang lalong maiwasan ang
mga negatibong epekto na kaakibat ng pagbabagong ito.
SANGGUNIAN
Adams-Prassl, A., Boneva, T., Golin, M., and Rauh, C. (2020). Inequality in the impact
of the coronavirus shock: Evidence from real time surveys. Journal of Public
Economics, 189:104245.
Alon, T., Doepke, M., Olmstead-Rumsey, J., and Tertilt, M. (2020). The Impact of
COVID19 on Gender Equality. Covid Economics: Vetted and Real-Time Papers,
4:62–85.
Ammachchi, N. (2019). Remote-Working Leads to Productivity Loss: Study.

https://nearshoreamericas.com/remote-working-leads-to-productivity-loss-study/
86
Andrew, A., Cattan, S., Costa Dias, M., Farquharson, C., Kraftman, L., Krutikova, S.,
Phimister, A., and Sevilla, A. (2020). How Are Mothers and Fathers Balancing
Work and Family under Lockdown? Technical report, The Institute for Fiscal
Studies.
Baker, E., Avery, G. C. & Crawford, J. (2007). Satisfaction and Perceived Productivity
when Professionals Work from Home, Research and Practice in Human Resource
Management, 15(1), 37-62.
https://opus.lib.uts.edu.au/bitstream/10453/6434/1/2007000202.pdf
Bellmann, L., & Hübler, O. (2020). Working from home, job satisfaction and work–life
balance – robust or heterogeneous links?
Bao, L., Li, T., Xia, X., Zhu, K., Li, H., & Yang, X. (2021). How does working from
home AFFECT developer Productivity? -- a case study of Baidu During Covid-19
pandemic. Retrieved April 26, 2021, from https://arxiv.org/abs/2005.13167.
Barrero, J., Bloom, N., & Davis, S. (2020). Why working from home will stick?
Caramela, S., (2020). Ang Paggawa Mula sa Bahay ay Nagtataas ng Kakayahang

Gumawa. Https://www.businessnewsdaily.com/15259-working-from-home-
moreproductive.html#:~:text=The%20study%20found%20that%20working,of
%20their%20w ork-life%20balance.
De León, R., & Geller, J. (2020). How post-pandemic office spaces could change
corporate culture.
Feng, Z. and Savani, K. (2020), "Covid-19 created a gender gap in perceived work

productivity and job satisfaction: implications for dual-career parents working from
home", Gender in Management, Vol. 35 No. 7/8, pp. 719-736.
Garton, E., & Mankins, M. (2020). The pandemic is widening a corporate productivity
gap, from https://hbr.org/2020/12/the-pandemic-is-widening-a-corporate-
productivity-gap
Herrera III, et al., (2020). Philippines: alternative work arrangements.

https://www.taylorvinters.com//article/philippines-alternative-work-arrangements
Hill, B., (2020) Dealing with increases of stress and anxiety of homeworkers from
https://www.thehrdirector.com/features/flexible-working/dealing-with-an-
increased-riskof-stress-and-anxiety-as-more-employees-work-from-home/
Hurb, M. (2020). Advantages and Disadvantages of Working from Home. Latest News -
Office Reality. https://www.officereality.co.uk/blog/advantages-and-disadvantages-
of-working-from-home
87
Ion, C. (2020). What People Think About Work from Home During the COVID-19
Pandemic. https://medium.com/@cristinaion2989/what-people-think-about-work-
fromhome-during-the-covid-19-pandemic-5cb55670408d
Johnson, C. (2015). 20 Reasons to Let Your Employees Work from Home. Entrepreneur.
https://www.entrepreneur.com/article/253896
Liew (2020). WFH set to be mandatory in the philippines. HRM Asia.

https://hrmasia.com/wfh-set-to-be-mandatory-in-the-philippines/
Lippe, T., & Lippényi, Z. (2019). Co‐workers working from home and individual and
team performance.
Masayuki, M. (2020). Productivity of Working from Home during the COVID-19

Pandemic: Evidence from an Employee Survey, by MORIKAWA Masayuki.
Discussion papers. https://ideas.repec.org/p/eti/dpaper/20073.html.
Migrator. (2000). Advantages and disadvantages of employees working at home.

Nibusinessinfo.co.uk. https://www.nibusinessinfo.co.uk/content/advantages-and-
disadvantages-employees-working-home
Mitta, S. (2020). Work from home has been 'successful' during Covid-19 lockdown.
What next? The Economic Times.
https://economictimes.indiatimes.com/magazines/panache/work-from-home-has-
beensuccessful-during-covid-19-lockdown-whatnext/articleshow/75470580.cms?
utm_source=contentofinterest&utm_medium=text&utm _campaign=cppst
Ordinario, C. (2020). 'Work from home to stay beyond pandemic' from

https://businessmirror.com.ph/2020/10/13/work-from-home-to-stay-beyond-
pandemic/
Purwanto, A., Asbari, M., Fahlevi, M., & Mufid, A. (2020). Impact of Work from Home
(WFH) on Indonesian Teachers Performance During the Covid-19 Pandemic: An
Exploratory Study, International Journal of Advanced Science and Technology
29(5), 6235–6244.
Rahman, K. T., & Arif, Z. U. (2021). Working from Home during the COVID-19
Pandemic: Satisfaction, Challenges, and Productivity of Employees. International
Journal of Trade and Commerce-IIARTC, 9(2). https://doi.org/10.46333/ijtc/9/2/3
Saridakis, et al., (2021). Trabaho mula sa Bahay (Work from Home), Pagiging
Produktibo at Kabutihan ng empleyado: Mga Aralin mula sa COVID-19 at Mga
Implikasyon sa Hinaharap.
https://www.emeraldgrouppublishing.com/journal/itp/work-home-wfhemployee
productivity-and-wellbeing-lessons-covid-19-and-future
88
Sayed, A., & Peng, B. (2020). Covid Economics: VETTED AND REAL-TIME
PAPERS.
Silvermann, B. (2020). Are Employees More Productive Working from Home?
Song, Y., & Gao, J. (2019). Does telework stress employees out? A study on working at
home and subjective well-being for wage/salary workers
Ward, S. (2019). Why Working from Home Isn‟t for Everybody? The Balance Small
Business. https://www.thebalancesmb.com/the-disadvantages-of-working-at-
home2948688
Xiao, Y., Becerik-Gerber, B., Lucas, G., & Roll, S. C. (2020). Impacts of working from
home during covid-19 pandemic on physical and mental well-being of office
workstation users. Journal of Occupational & Environmental Medicine, 63(3), 181–
190. https://doi.org/10.1097/jom.0000000000002097
Zigu. (n.d.). Work from Home Definition | Human Resources (HR) Dictionary. MBA
Skool-Study.Learn. Share. https://www.mbaskool.com/business-concepts/human-
resources-hr-terms/16870-work-from-home.html
22
23APENDISE
2
APENDISE I. Talatanungan
4 Survey Questionnaire
I. Demographic Characteristics
Pangalan: _________________________
89
Edad: _______________
Kasarian: ______Lalake ________Babae
Sektor na Kinabibilangan: _____ Publikong Empleyado _____ Pribadong
Empleyado
II. General Perspektib
Panuto: Lagyang ng tsek (√ ) ang iyong tugon sa bawat katanungan.
1. Nararamdaman mo ba na ikaw ay mas produktibo sa pagtatrabaho mula sa bahay?
_____ OO ______ Hindi
2. Naranasan mo na bang magtrabaho mula sa bahay noon bago mangyari ang
pandemyang ito?
_____ OO ______ Hindi
3. Mahusay mo bang nababalanse ang iyong buhay trabaho at personal na buhay?
_____ OO ______ Hindi
4. Ikaw ba ay mayroong maayos na espasyo sa inyong tahanan upang
makapagtrabaho ng mas mahusay?
_____ OO ______ Hindi
5. Ikaw ba ay may sapat na mga kagamitan upang magawa ng maayos ang iyong
trabaho?
_____ OO ______ Hindi
6. Kayo ay may regular na kominikasyon ng inyong mga katrabaho at boss
_____ OO ______ Hindi
7. Nararamdaman mo ba na ang mga manggagawaa na nagtatrabaho mula sa bahay
ay nabibigayan ng sapat na suporta ng inyong oorganisasyon?
_____ OO ______ Hindi
8. Masaya ka ba sa pagtatrabaho mula sa bahay?
_____ OO ______ Hindi
9. Nakakaramdam ka ba ng kawalan ng motibasyon at kawalan ng gana magtrabaho
dulot ng pagtatrabaho mula sa bahay?
_____ OO ______ Hindi
10. Nararamdaman mob a na ikaw ay natututo o lumalago kahit na ikaw ay
nagtatrabaho mula sa bahay?
_____ OO ______ Hindi
III. Positibo at Negatibo

1. Sa scale na 1-10, gaano ka nasisiyahan sa pagtatrabaho sa bahay? __________
2. Sa scale na 1-10, gaano ka kaproduktibo sa pagtatrabaho sa bahay? _________
I-rate ang mga sumusunod na pangungusap gamit ang scale.
5- Lubos na sumasang-ayon
90
4- Sumasang-ayon
3- Neutral
2- Hindi sumasang-ayon
1- Lubos na di sumasang-ayon
Pahayag 5 4 3 2 1
Ang mga patakaran ng pagtatrabaho mula bahay ay
malinaw na naipahayag ng inyong kompanya.
Ang organisasyon na iyong kinabibilangan ay nagbibigay
ng tamang suporta sa mga manggagawang nagtatrabaho
mula sa bahay.
Ang iyong layunin sa pagtatrabaho mula sa bahay ay
malinaw sa bawat araw.
May malinaw na komunikasyon sa mga katrabaho at
manager kahit na nagtatrabaho mula sa bahay.
Nasisiyahan sa dalas ng komunikasyon mula sa mga
katrabaho at manager.
Nararamdaman na lubos na konektado sa iyong mga
kasamahan sa trabaho kahit na nasa bahay lamang.
Nararamdaman na natututo at lumalago kahit na
Sa aking palagay ay mayroon akong isang mahusay na
balanse sa trabaho at personal na buhay.
May sariling espasyo sa bahay na pinagtatrabahuhan.
May sapat na kagamitan upang magawa ang trabaho mula
sa bahay.
May malakas na koneksyon ng internet
Nagagawa kong manatili sa aking iskedyul kahit na ako ay
Nakapagpahinga ng regular ng dahil sa pagtatrabaho mula
sa bahay.
Nararamdaman ko na ako ay mas produktibo sa
pagtatrabho mula sa bahay.
Ang pagtatrabaho mula sa bahay ay nakatutulong upang
ako ay maging motibado.
91
Nagagawang alisin ang mode ng trabaho pagkatapos ng

araw
Ang pagtatrabaho mula sa bahay ay nagbibigay sa akin ng
mas mahabang oras para sa aking pamilya.
Ang pagtatrabaho mula sa bahay ay nagbibigay sa akin ng
mas mahabang oras upang magpahinga.
Ang pagtatrabaho mula sa bahay ay nakatutulong upang
ako ay makatipid.
Panuto: Piliin ang mga akmang epekto na nararanasan habang nakasailalim sa Work
From Home.
1. Ano ang (mga) positibong epekto ng Work From Home para sa iyo?
a. Nagagawa ang iba pang responsibilidad bukod sa trabaho.
b. Hawak ko ang aking oras (Pleksibol na iskedyul)
c. Nakakapagtrabaho ng malaya
d. Nakakapag-isip ng maayos
e. Nakakabawas sa distraksyon mula sa mga katrabaho
f. Nakakabawas ng stress
g. May mas mahabang oras na kasama ang pamilya
h. Malayong mahawa ng Covid-19
i. May sapat na oras ng pahinga
j. May mas masaya at mas malusog na pamumuhay
k. Di magastos
2. Ano ang (mga) negatibong epekto ng Work From Home para sa iyo?
a. Hirap makipagkomunikasyon sa mga katrabaho
b. Hirap makapagfocus dahil sa ingay ng kapitbahay
c. Hindi maihiwalay ang trabaho sa personal na buhay
d. Pagka-isolate at pagkawala ng motibasyon
e. Kawalan ng gana sa pagtatrabaho o burnt out
f. Takot at depresyon
g. Mabagal na internet
h. Walang sariling espasyo upang makapagtrabaho
i. Walang sapat na kagamitan upang mayari ang trabaho
j. Mababang tiyansa ng promosyon.
Panuto: Ayon sa iyong mga naging tugon sa unang tanong, i-rate gamit ang scale mula sa
1-5 kung gaano naapektuhan ng mga sumusunod na positibong epekto ng Work From
Home ang iyong pagiging produktibo sa trabaho.
Scoring Scale: Lubos na naaapektuhan ( 5 4 3 2 1 ) Lubos na hindi naapektuhan
92
Positibong epekto ng pagtatrabaho mula sa bahay

Nagagawa ang iba pang responsibilidad bukod sa trabaho. 5 4 3 2 1
Hawak ko ang aking oras (Pleksibol na iskedyul) 5 4 3 2 1
Nakakapagtrabaho ng malaya 5 4 3 2 1
Nakakapag-isip ng maayos 5 4 3 2 1
Nakakabawas sa distraksyon mula sa mga katrabaho 5 4 3 2 1
Nakakabawas ng stress 5 4 3 2 1
Mas maraming oras para sa pamilya 5 4 3 2 1
Malayong mahawa ng Covid-19 5 4 3 2 1
May sapat na oras ng pahinga 5 4 3 2 1
May mas masaya at mas malusog na pamumuhay 5 4 3 2 1
Nakakaiwas sa ibang gastusin 5 4 3 2 1
Panuto: Ayon sa iyong mga naging tugon sa pangalawang tanong sa itaas, i-rate gamit
ang scale mula sa 1-5 kung gaano naapektuhan ng mga sumusunod na negatibong epekto
ng pagtatrabaho mula sa bahay ang iyong pagiging produktibo sa trabaho.
Scoring Scale: Lubos na naaapektuhan ( 5 4 3 2 1) Lubos na hindi naapektuhan
Negatibong epekto ng pagtatrabaho mula sa bahay
Hirap sa pakikipagkomunikasyon sa mga katrabaho at boss 5 4 3 2 1
Hirap makapagfocus dahil sa ingay ng kapitbahay 5 4 3 2 1
Hindi maihiwalay ang trabaho sa personal na buhay 5 4 3 2 1
Pagka-isolate at pagkawala ng motibasyon 5 4 3 2
1
Kawalan ng gana sa pagtatrabaho o burnt out 5 4 3 2
1
Depresyon at Takot 5 4 3 2 1
Mahinang koneksyon ng internet 5 4 3 2
1
Walang sariling espasyo upang makapagtrabaho 5 4 3 2
1
Kakulangan sa mga kagamitan 5 4 3 2
93
1
Mababang tiyansa ng promosyon. 5 4 3 2
1
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
1
17
18
19
20
APPENDISE II Dokumentasyon
94
95
96
97

NILALAMAN

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

NILALAMAN

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

1

Ang Kaligiran ng Pag-aaral

Hindi lingid sa kaalaman nang nakararami na ang kapaligiran sa trabaho gayon na

rin ang sitwasyon sa kapaligiran ay may malaking epekto sa mga empleyado at

negatibo. Sa kasalukuyang panahon na ang buong mundo ay dumadaanas ng malalang

kagandahan ng tinatawag na work from home.

Idinulot ng Covid-19 sa bawat isa na mas maging matalino kung paano

malalampasan ang kasalukuyang sitwasyon. Sa kadahilanang ang mga tao ay limitado

makausad. Isa sa naging resulta ng pandemya ay ang pagkakaroon ng obligasyon ang

upang maparalisa ang madaming establisyimento. Ang sitwasyon na ito ay nagtagal at

nagsanhi ng pagbaba ng lagay ng ating ekonomiya, kung kaya't naisip ng marami na

ng pagtatrabaho na inilunsad ng mga organisasyon sa kapakanan ng kanilang mga

ang isang empleyado ay binibigyan ng pagkakatao na gawin ang kaniyang trabaho sa

organisasyong kanilang kinabibilangan.Sa pag-aaral na ito ninanais ng mga mananaliksik

na malaman kung ang kosepto ba ng pagtatarabaho ng mula ka tahanan ay isang

magandang ideya na nakakatulong sa paglago ng mga empleyado at sa kanilang

Paglalahad ng Suliranin/Layunin ng Pag-aaral

Epekto Nito Sa Pagiging Produktibo Ng Mga Empleyado” ay naglalayong sagutin ang

mga sumusunod na suliranin:

1. Ang propayl ng mga empleyado:

1.3 Antas ng Edukasyon

2. Ano-ano ang mga suliranin na kaakibat ng Work-from-Home Scheme na nararanasan

4. Ano-ano ang negatibong epekto ng paggawa mula sa bahay sa mga empleyadong

Ang Work-from-Home ay nakaka-impluwensiya sa mga empleyado sa dalawang

mataas na antas ng awtonomiya kumpara sa tradisyunal na tanggapan. At pinatutunayan

ito nina Hackman at Oldham (1976), na ito ay nakakaapekto sa motibasyon at pagganap

ng empleyado. Pangalawa, ang work-from-home ay nakakaapekto sa kondisyon ng

pagtatrabaho ng mga empleyado na sinasabing nagbibigay ng kalayaan at kaginhawaan

pagtatrabaho sa tanggapan na kung saan sumusunod sila sa iskedyul ng kompanya kahit

pagtatrabaho sa bahay ay nagdudulot ng pagkabawas ng stress sa trabaho.

Ang pag-aaral na ito ay gumamit ng independente at dependenteng baryabol,

ay ang iba’t-ibang positibo at negatibong epekto ng pagsailalim ng mga empleyado sa

empleyado. Sa kabilang banda, ang salik na baryabol o ang salik na nakaakapekto sa

parehas na baryabol na nauna ay ang mga direktiba sa implementasyon na ginagawa ng

mga organisasyon na kanilang kinabibilangan na maaring makagaan o di kaya naman ay

makabigat sa mga baryabol na nauna.

Ang pananaliksik na ito ay nagsisilbing gabay upang lubos na maunawaan ng mga

manggagawa ang mga positibo at negatibong epekto ng pagtatrabaho mula sa bahay at

epekto nito sa pagiging produktibo ng mga manggagawa. Sa pamamagitan ng pag-aaral

na ito, inaasahan ng mga mananaliksik na mabibigyan ng kaalaman ang mga

magtrabaho mula sa kanilang mga tahanan.

Ang pananaliksik na ito ay magsisilbing gabay at makatutulong sa mga

Sa mga mag-aaral, mahalaga na habang maaga pa lamang ay mapahayag na sa

kaisipin at makatulong ng malaki upang sila ay makapagdesisyon ng wasto sa pagpili

Sa mga manggagawa, makatutulong ang pananaliksik na ito upang lalong

mapalawak ang kanilang mga kaalaman sa mga positibo at negatibong epekto ng

pagtatrabaho mula sa bahay at ang kaugnayan nito sa kanilang pagiging produktibo

bilang mga manggagawa. Inaasahang sa pag-aaral na ito ay malalaman nila na ang

pagtatrabaho mula sa bahay ay maaring nakakabuti at maari rin na nakasasama sa ibang

aspekto ng kanilang buhay.

Sa mga kompanya, mahalagang malaman nila ang mga posibleng positibo at

negatibong epekto ng pagpapatupad ng pagtatrabaho mula sa bahay at ang kaugnayan

nito sa pagiging produktibo ng kanilang mga manggagawa upang magkaroon sila ng

agarang mabigyang solusyunan ang mga posibleng problemang dulot nito.

Sa mga susunod na mananaliksik, makatutulong ito upang maging batayan nila sa

kanilang pag-aaral at sila ay mabigyan ng karagdagang impormasyon at kaalaman.

Saklaw at Delimitasyon ng Pag-aaaral/Lawak at Limitasyon ng Pag-aaral

Ang pag-aaral na ito ay nakatuon sa paglalahad ng positibo at negatibong epekto

na nararanasan gayundin kung paano ito nakakaapekto sa pagiging produktibo ng isang

empleyado na nakasailalim sa "Work-from-home" o nagtatrabaho mula sa bahay mula sa

ibat-ibang lugar sa probinsiya ng Nueva Ecija. Sa pananaliksik na ito, ang bilang ng

magiging respondante ay tatlumpung (30) guro mula sa mga publiko at pribadong

publiko at pribadong paaralan mula sa Nueva Ecija. Ang mga impormasyon na

mahihinuha sa mga nasabing respondante ay iikot lamang sa kanilang mga karanasan sa