Professional Documents
Culture Documents
4.3. Phân Tích, Sơ Đồ Hóa Luận Cứ + Chuẩn Bị Đánh Giá Luận Cứ
4.3. Phân Tích, Sơ Đồ Hóa Luận Cứ + Chuẩn Bị Đánh Giá Luận Cứ
ỨNG DỤNG
Giảng viên: TRẦN THANH HÙNG
ĐT: 0366 455 466
Email: hungtt.khtn@tdmu.edu.vn
5/30/2021 Trần Thanh Hùng 1
Chuẩn hóa các luận cứ sau đây và cho biết chúng là
ngụy biện gì
Câu 6: Issac Newton là một thiên tài. Ông ấy có trí tuệ và tầm
nhìn hết sức sâu rộng. Ông ấy còn tin là có thượng đế. Thế thì, lí
do gì mà chúng ta không tin vào điều đó?
Câu 7: Đừng mua sắm ở đây, hàng hóa của họ chả ra sao cả!
Tôi từng mua lạc ở đây rồi, chúng bị mốc.
Câu 8:
A: “Em không làm điều đó, thưa cô. Bạn Ngọc có thể làm
chứng cho sự trung thực của em.”
B: “Tại sao cô phải tin bạn Ngọc?”
A: “Em đảm bảo với cô là bạn Ngọc là một người trung thực.”
5/30/2021 Trần Thanh Hùng 2
Chuẩn hóa các luận cứ sau đây và cho biết chúng là
ngụy biện gì
Câu 15: Suốt mấy tháng qua, chẳng có ai phản đối chính
sách tăng lương cho đối tượng là công nhân ở các nhà
máy, xí nghiệp nên tôi nghĩ đây thực sự là một chính sách
tốt.
Câu 17:
A: “Nạn tắc đường thường xuyên xảy ra do lượng xe máy
lưu thông quá nhiều. Để giải quyết vấn đề này, chúng ta
cần phải hạn chế xe máy lưu thông trên đường.”
B: “Không còn xe máy thì xây đường để làm gì?”
5/30/2021 Trần Thanh Hùng 3
Chuẩn hóa các luận cứ sau đây và cho biết chúng là
ngụy biện gì
Câu 18: Giờ chúng ta xét đến lập luận của giáo sư Tùng
trong việc ủng hộ sát nhập hai trường Đại học. Cũng khá
lâu rồi, kể từ hồi giáo sư bị kết án lái xe khi đang say rượu
3 năm về trước.
Câu 19: Bộ máy chính trị cũng tương tự như cơ thể con
người, làm việc có hiệu quả nhất khi được não bộ trực tiếp
điều khiển. Đây là lý do tại sao các chính phủ chuyên chế
lại hiệu quả hơn.
Câu 14: Sẽ tốt hơn nếu anh chịu nói ra điều chúng tôi
muốn biết. Anh đâu muốn bà mẹ già hay cô em gái của anh
bị khổ sở có đúng không?
5/30/2021 Trần Thanh Hùng 5
Chuẩn hóa các luận cứ sau đây và cho biết chúng là
ngụy biện gì
Câu 35: Thầy chấm điểm nương tay cho em chút nghen
thầy. Đừng để em rớt. Sự nghiệp của em phụ thuộc vào
điểm thi này. Nếu thầy chấm rớt thì sự nghiệp của em bị
hủy hoại mất!
Câu 45. Đã bao đời nay, tình yêu chỉ là giữa người nam và
người nữ, chứ có phải giữa người đồng giới tính đâu; do
đó, tình yêu đồng giới tính là không được.
Hợp lý
(2) Hôm nay chúng ta phải bắt đầu xây dựng lại
5/30/2021 Trần Thanh Hùng 10
PHÂN TÍCH LUẬN CỨ BẰNG CÁCH KIỂM TRA VỚI TỪ “DO ĐÓ”
(3) Thói quen thức khuya thường xuyên cực kỳ có hại cho sức
khỏe.
5/30/2021 Trần Thanh Hùng 13
SƠ ĐỒ HÓA LUẬN CỨ
Nhận diện từng phán đoán trong Hắn chửi như những người say rượu hát. Giá
đoạn văn và đánh số chúng theo hắn biết hát thì có lẽ hắn không cần chửi. Khổ
trình tự chúng xuất hiện. cho hắn và khổ cho người hắn lại không biết
hát. Thì hắn chửi, cũng như chiều nay hắn chửi.
• loại những câu không phải
phán đoán Sơ đồ cấu trúc luận cứ
1. Hắn chửi.
• tách các từ chỉ báo hay từ ngữ 2. Giá hắn biết hát thì có lẽ
không cấu tạo phán đoán 2 + 3
hắn không cần chửi.
Con số biểu thị kết luận đặt cuối 3. Hắn không biết hát.
sơ đồ và con số biểu thị tiền đề 4. Hắn chửi.
đặt trên kết luận với mũi tên từ 1
tiền đề hướng mũi đến kết luận.
5/30/2021 Trần Thanh Hùng 15
Cocaine là ma túy và ma túy là chất Cocaine là chất gây nghiện và nó là
gây nghiện. Do đó, cocaine là chất chất cấm. Do đó, bạn không nên
gây nghiện. dùng cocaine.
1 + 2 1 2
3 3
3 + 4
3 + 4 1 + 2
1 + 2
2 5
Nếu tiền đề đúng thì kết luận TẤT Nếu tiền đề đúng thì kết luận CÓ
YẾU/ CHẮC CHẮN đúng THỂ đúng
Luận cứ diễn dịch là luận cứ trong Luận cứ quy nạp là luận cứ trong
đó người lập luận cố gắng chứng đó tác giả luận cứ cố gắng chứng
minh rằng chân lý của kết luận TẤT minh chân lý của kết luận CÓ THỂ
YẾU/ CHẮC CHẮN được rút ra từ được rút ra từ các tiền đề.
các tiền đề.
5/30/2021 Trần Thanh Hùng 22
PHÂN BIỆT LUẬN CỨ DIỄN DỊCH VÀ LUẬN CỨ QUY NẠP
Từ chỉ báo tình thái của kết Từ chỉ báo tình thái của kết luận
luận diễn dịch là các từ như: quy nạp là các từ như: có lẽ, có
chắc chắn, tất yếu, tất phải thể, có khả năng, có thể hợp lý
là, nhất định là, v.v. khi cho rằng, v.v.
Tuy nhiên, trên thực tế các từ chỉ báo tình thái này có thể
được người ta cố ý sử dụng không đúng cách, làm cho một
luận cứ quy nạp trông có vẻ chắc chắn hơn
Các phán đoán mệnh đề là các phán Các phán đoán nhất quyết là các phán
đoán được hình thành từ các phán đoán biểu thị mối quan hệ của hai
đoán đơn và các liên từ logic, bao nhóm sự vật hay sự việc được nói
gồm các loại: phán đoán phủ định, đến, bao gồm các loại: khẳng định
phán đoán liên kết, phán đoán chung (toàn thể), phủ định chung
tuyển và phán đoán điều kiện. (toàn thể), khẳng định riêng (bộ
phận), và phủ định riêng (bộ phận).
5/30/2021 Trần Thanh Hùng 25
VÍ DỤ VỀ LUẬN CỨ MỆNH ĐỀ
Công ty X cung cấp dịch vụ viễn
thông hoặc dịch vụ thông tin.
(1) Công ty X cung cấp dịch vụ viễn thông Phán đoán tuyển
hoặc dịch vụ thông tin. (disjunction)
(2) Công ty X không cung cấp dịch vụ
Công ty X không cung cấp dịch
thông tin.
vụ thông tin.
(3) Công ty X cung cấp dịch vụ viễn thông. Phán đoán phủ định
(negation)
(1) Nếu trời mưa thì đường ướt. Nếu trời mưa thì đường ướt.
(2) Trời mưa. Phán đoán điều kiện
(conditional)
(3) Đường ướt.
5/30/2021 Trần Thanh Hùng 26
VÍ DỤ VỀ LUẬN CỨ NHẤT QUYẾT
(1) Chó rất giống mèo. (1) Những người thuận tay (1) Tôi thi rớt môn CT.
(2) Tôi dị ứng với mèo. trái mà tôi biết đều dùng (2) Thầy CT không thích
kéo bằng tay trái. tôi.
(3) Tôi cũng có thể dị
ứng với chó. (2) Tất cả những người (3) Thầy CT không thích tôi
thuận tay trái đều dung là nguyên nhân tôi thi
kéo bằng tay trái. rớt.
Luận cứ dùng phép loại kết luận rằng đa số hay tất luận cứ cung cấp chứng
suy để kết luận rằng vì cả phần tử của một nhóm cứ cho việc kết luận rằng
trường hợp này có đặc có đặc điểm nào đó dựa phán đoán nhân quả nào
điểm nào đó, trường hợp trên chứng cứ là một bộ đó là đúng.
kia cũng vậy. phận của nhóm ấy có đặc
điểm này.
5/30/2021 Trần Thanh Hùng 28
THẾ NÀO LÀ MỘT LUẬN CỨ TỐT
(3) Mùi thơm của hoa hồng là mùi thơm của thực vật.
Ví dụ 2:
(1) Hoa hồng là thực vật. Tiền đề đúng
(2) Hoa hồng ăn thịt. Tiền đề SAI
Ví dụ 1: Bất cứ thiên tài nào đều Ví dụ 2: Đa số các tác phẩm điện ảnh
có tham vọng lớn lao. Những do James Cameron đạo diễn đều được
người có tham vọng lớn lao đều đánh giá cao, do vậy tác phẩm điện ảnh
khổ sở, cho nên mọi thiên tài đều do ông đạo diễn sắp ra mắt vào đầu
là người khổ sở. năm sau cũng sẽ được đánh giá cao.
Câu 1: 95% số người tham gia phỏng vấn tại công ty này đều đã
tốt nghiệp đại học, và bạn là người tham gia phỏng vấn ở đây, do
đó tôi nghĩ ít nhất bạn cũng đã tốt nghiệp đại học rồi.
Câu 2: Chuột và người đều là động vật có xương sống, có khoảng
30.000 gen, có khởi nguồn là loài Eomaia Scansoria. Chuột có
phản ứng X khi được tiêm chất Y. Do đó, người cũng có phản ứng
X khi được tiêm chất Y.
Câu 3: Mọi con cá voi lưng đen đều là động vật có vú, do đó cá
voi là động vật có vú.
5/30/2021 Trần Thanh Hùng 34
Chuẩn hóa, cho biết là luận cứ diễn dịch hay quy nạp
Câu 4: Mọi con cá voi đều là động vật có vú, do đó cá voi lưng
đen là động vật có vú.
Câu 5: Các triết gia đều là những người giỏi nói xạo. Một số
người Hy Lạp rất giỏi nói xạo, vì họ là những triết gia.
Câu 6: Phần lớn kim loại đều có thể rắn. Do đó, mọi kim loại
đều là chất rắn.
Câu 7: Nếu Syria tấn công Israel thì Israel sẽ phản công lại.
Nếu Israel phản công lại thì các nước A-rập khác sẽ tham
chiến. Cho nên nếu Syria tấn công Israel thì các nước A-rập
khác sẽ tham chiến.
5/30/2021 Trần Thanh Hùng 35
Chuẩn hóa, cho biết là luận cứ diễn dịch hay quy nạp
Câu 8: Tất cả những ai chơi bóng chuyền ở trường bạn đều cao,
do đó, tất cả những ai chơi bóng chuyền cũng phải là người có
vóc dáng cao.
Câu 9: Trong logic học, chúng ta quan tâm đến các mệnh đề
chứ không quan tâm tới lòng tin, vì logic học không quan tâm
tới những gì trên thực tế người ta tin, mà nó chỉ quan tâm đến
những điều kiện xác định tính đúng đắn và sai lầm của các lòng
tin có thể có nào đó.