หน่ วยการเรียนรู้ที่ 5

พระกรุณาธิคุณของสถาบันพระมหากษัตริย์
ต่ อการพัฒนาชาติและสั งคมไทย

คาบที่ 17: ด้ านการป้องกันและรักษาเอกราชของชาติ

และด้ านการทานุบารุ งพระพุทธศาสนา
 ตัวชี้วดั ช่ วงชั้น

❖ วิเคราะห์ ประเด็นสาคัญของประวัติศาสตร์ ไทย

(ส 4.3 ม. 4-6/1)
❖ วิเคราะห์ ความสาคัญของสถาบันพระมหากษัตริย์
ต่ อชาติไทย (ส 4.3 ม. 4-6/2)
 แบบทดสอบก่ อนเรียน
สามารถเลือกได้ใน Folder ที่ 10
 หัวข้ อ

1. ด้ านการป้ องกันและรักษาเอกราชของชาติ
2. ด้ านการทานุบารุงพระพุทธศาสนา
1. ด้ านการป้องกันและรักษาเอกราชของชาติ

พระบรมราชานุสาวรีย์สมเด็จพระนเรศวรมหาราช
 พระมหากษัตริย์ไทยในระบอบสมบูรณาญาสิ ทธิราชย์ ทรงเป็ นผู้นา
ในการรบ ในการออกศึ กพระมหากษัต ริ ย์จะทรงเป็ นแม่ ทัพหลวงเพื่ อ
สร้ างขวัญและกาลังใจให้ แก่ เหล่ าทหารและไพร่ พล จึงรั กษาเอกราชของ
บ้ านเมืองไว้ ได้ เช่ น
สมัยอยุธยา สมเด็จพระนเรศวรมหาราชทรงทายุทธหัตถีกับพระ
มหาอุปราชาของพม่ า ทาให้ พม่ าไม่ กล้ามารุกรานไทยเป็ นเวลานาน
สมัย ธนบุ รี สมเด็จพระเจ้ าตากสิ นมหาราชทรงทาสงครามตลอด
รั ชสมัยในการรวบรวมหั วเมื องต่ าง ๆ ให้ เป็ นปึ กแผ่ น และขับไล่ ข้าศึ ก
ออกไปจากแผ่ นดิน
 นอกจากนี้มีการดาเนินนโยบายทางการเมื องการปกครองเพื่อป้ องกัน
ประเทศและรักษาเอกราชของชาติ เช่ น
สมัยอยุธยา สมเด็จพระนารายณ์ มหาราชทรงสร้ างเมื องลพบุ รีไว้ เป็ น
ราชธานีแห่ งที่ 2 และเตรี ยมสร้ างป้ อมปราการไว้ เพื่อต่ อต้ านข้ า ศึ ก เมื่ อชาว
ฮอลันดาส่ งเรื อรบมาปิ ดปากแม่ น้าเจ้ าพระยา
อีกทั้งยังทรงเจริญพระราชไมตรีกับพระเจ้ าหลุยส์ ที่ 14 ของฝรั่งเศส ซึ่ง
สมัยนั้นเป็ นทีน่ ่ าเกรงขาม ทาให้ ไม่ มชี าติยุโรปใดมารุ กราน
สมั ย รั ต นโกสิ น ทร์ พระบาทสมเด็ จ พระจอมเกล้ า เจ้ าอยู่ หั ว และ
พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้ าเจ้ าอยู่หัวทรงยอมเสี ยสละดินแดนบางส่ วน
ให้ ชาติมหาอานาจตะวันตก เพื่อรักษาเอกราชไว้ ดังนี้
 เสียให้ฝรั ่งเศสเมื่อ
พ.ศ. 2410
พ.ศ. 2431
พ.ศ. 2436
พ.ศ. 2446
เสียให้องั กฤษเมื่อ พ.ศ. 2449
พ.ศ. 2452
 นอกจากนี้ ทั้ง 2 พระองค์ ทรงปรั บปรุ งประเทศให้ ทันสมัยเพื่ อ
ป้ องกันการแทรกแซงจากชาติมหาอานาจ ทรงสนับสนุนให้ มีการเรียน
การสอนภาษาอังกฤษ ทรงให้ ใช้ การถวายคานับตามแบบชาติตะวัน ตก
ในการแสดงความเคารพ และสิ่ ง ที่สาคัญคื อ การเลิกระบบไพร่ แ ละ
ระบบทาส ทาให้ ประชาชนมีอิสรเสรี เท่ าเทียมกัน และทาให้ รอดพ้ น
จากการถูกครหาว่ าเป็ นประเทศที่ล้าหลัง ซึ่งมหาอานาจตะวันตกมักใช้
เป็ นข้ ออ้ างในการเข้ ามาแทรกแซงกิจการบ้ านเมื องไปจนถึงการเข้ า
ครอบครองยึดเอาเป็ นเมืองขึน้
 แม้ ร าชอาณาจั ก รไทยจะไม่ ไ ด้ เ ป็ นชาติ
มหาอาจ ไม่ ได้ มีแสนยานุ ภาพทางการทหาร
เทียบเท่ ากับชาติมหาอานาจตะวันตก
แต่ พระมหากษัตริย์ไทยก็สามารถป้ องกัน
ประเทศ รักษาเอกราชไว้ ได้

พระบรมราชานุสาวรีย์สมเด็จพระเจ้ าตากสิ นมหาราช

2. ด้ านการทานุบารุงพระพุทธศาสนา

รัชกาลที่ 5 และรัชกาล 9 เมื่อครั้งทรงพระผนวช

1. ทรงปฏิบัติธรรมด้ วยพระองค์ เองเพื่อเป็ นตัวอย่ างแก่ประชาชน
 2. การเผยแผ่ พระพุทธศาสนาทั้งในและนอกประเทศ

สมัยสมเด็จพระเจ้ าอยู่หัวบรมโกศ พระองค์ โปรดเกล้ าฯ ให้ ส่งคณะสมณทูต ไป

ลังกาเพื่อประกอบพิธีบรรพชาอุปสมบทให้ แก่ กุลบุตรชาวลังกา
สมัยพระบาทสมเด็จพระจุ ลจอมเกล้ าเจ้ าอยู่หัว มีการก่ อตั้งมหาวิทยาลัยจุ ฬา
ลงกรณราชวิทยาลัยและมหามกุฏราชวิทยาลัย เพื่อให้ เป็ นสถานศึกษาพระปริยตั ิธรรม
และวิชาการชั้นสู งสาหรับพระสงฆ์

มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย
3. การสร้ างและบรูณปฏิสังขรณ์ วดั วาอาราม

พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้ าจุฬาโลกมหาราช ทรงสร้ างวัดพระศรี

รัตนศาสดาราม
 พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้ าเจ้ าอยู่หัว ทรงสร้ างวัดขึน้ ใหม่ และทรง
ปฏิสังขรณ์ วดั เก่าจานวนมาก เช่ น วัดบวรนิเวศวิหาร วัดเทพธิดาราม

วัดเทพธิดาราม เขตพระนคร
 กิจกรรม
สามารถเลือกได้ใน Folder ที่ 7