01016331 โครงข่ายสือสารสายส่ง

(Communication Network and Tranmission Lines)

Lecture 01:Transmission Quantities

1
 Transmission Quantities
การสื อสารในระบบโทรคมนาคม เช่นด้านเสียง (โทรศัพท์) ด้านภาพ (โทรทัศน์) คือการเปลียนสัญญาณทางเสี ยงและภาพให้
เป็ นสัญญาณทางไฟฟ้ า เพือส่ งสัญญาณจากด้านส่ งไปยังด้านรับ ซึ งก็จะเปลียนสัญญาณทางไฟฟ้ าให้กลับเป็ นสัญญาณเดิมอีก
ครัง เช่นจากเสี ยงพูดผ่านไมโครโฟน ซึงจะเป็ นการเปลียนสัญญาณเสี ยงให้เป็ นสัญญาณทางไฟฟ้า จากนันสัญญาณทางไฟฟ้ า
ถูกส่ งไปยังลําโพง ซึงจะเป็ นการเปลียนสัญญาณทางไฟฟ้าให้กลับมาเป็ นสัญญาณทางเสี ยง เป็ นต้น
ซึงจําเป็ นต้องทราบว่าผลของการส่งผ่านของวงจรมีการลดทอนเป็ นอย่างไร ตามกฎของ Weber-Fecher
R
E  C ln
R0

โดยที E คือ ความแรงของการตอบสนองต่อความรู ้สึก (Response of Sense)

R คือ ความแรงของสิ งกระตุน้ ภายนอก (External Excitation)

C คือ ค่าคงที

R0 คือ ความแรงของสิ งกระตุน้ ภายนอกตําสุ ด เมือ E = 0

ดังนันการตอบสนองต่อความรู ้สึกของมนุษย์ จะเป็ นสัดส่ วนกับลอการิ ทึมของสิ งกระตุน้ ภายนอก โดยเหตุนีในการวัดการลดทอน

สัญญาณทางด้านสื อสารโทรคมนาคม จึงใช้ลอการิ ทึมกับสิ งนีเพือให้เป็ นสัดส่ วนกับการตอบสนอง

2
 Transmission Quantities
ปริมาณในสายส่งใด ๆ อาจเป็ นการสูญเสีย (loss) หรือการขยาย (gain) มักนิยมใช้ หน่วย dB (decibel) โดย
นิยามจากวงจร

ให้ P1 เป็ น ค่ากําลังขาเข้ า P2 เป็ นค่ากําลังขาออก และ V1 เป็ นค่าศักดาฝังขาเข้ า V2 เป็ นค่าศักดาฝังขาออก

จะได้วา่ ถ้า P2  P1 และ V2  V1 จะได้เป็ นค่ากําลังขยาย

P2  P1 และ V2  V1 จะได้เป็ นค่าการสู ญเสี ย

P1 V1 P
ค่าการสู ญเสี ย  10 log dB  20 log  10 ln 1 Neper 1 Neper  20log e = 8.685889 dB
P2 V2 P2

P P 1 dB 
1
ln10 = 0.115129 Neper
ค่ากําลังขยาย  10log 2 dB V
 20log 2  10 ln 2 Neper 20
P1 V1 P1

3
 Transmission Quantities

อัตราส่วนของเอาพุตต่ออินพุตเรี ยกว่า Transfer function เช่น

Output Voltage
Input Voltage = Voltage transfer function (gain หรือ loss)

Output Current
Input Current
= Current transfer function (gain หรือ loss)

ถ้าอัตราส่วนของอินพุตต่อเอาพุต เรี ยนว่า Transfer constant จะมี voltage transfer constant หรือ current transfer
constant และถ้ ามีการแก้ สมการจะกลายเป็ น transmission constant

4
 Transmission Quantities
Voltage transfer factor

1
V1  AV2  BI 2 ถ้า Z2  จะได้
Y2
แต่ V2   I 2 Z 2
V1 Y22  Y2  Y22  Y2
V1 AV2 I    
เอา V2 หารตลอด  B 2 V2 Y21  Y21  Y21
V2 V2 V2
V1
V1
 A
B ให้ n คือ voltage transfer constant  log
V2
V2 Z2
 B
Y22  log  A  
1
แต่ A
Y21
และ B  Z2 
Y21
Y Y 
 log  22 2 
V1 Y22  1  1  Y21 
  
V2 Y21  Y21  Z 2

5
 Transmission Quantities
Current transfer factor

V1  AV2  BI 2 I1 Y Y
หรื อ   Z 2  11
I1  CV2  DI 2 I 2 Y21 Y21
Y
Y Z 2  Y11 Y  1   Y11  Y11
Y
I1 V I    2 Y2
เอา I2 หารตลอด C 2 D 2 Y21 Y21

Y21
I2 I2 I2
I1
 C ( Z 2 )  D ให้ m คือ current transfer constant  log
I2
 CZ 2  D
 Z  Z 22 
 log  2
พิจารณาจากกระแสเข้าและออกจากโครงข่าย  Z 21 


I1
  CZ 2  D Y 
I2   Y11 
Y
 1  Z 22  log  2 
  Z2   Y21 
 Z 21  Z 21  
 
6 Z 2  Z 22

Z 21
 Transmission Quantities
Insertion transfer coefficient

จากรู ปต่อโหลด เข้ากับแหล่งจ่ายโดยตรงไม่ผา่ นโครงข่าย (คือไม่ใส่ โครงข่าย) โดยให้

POI คือ กําลังงานทีโหลดทีเนืองมาจากการใส่ โหลดเข้าทีแหล่งจ่าย

POI  V0 I 0  I 0 Z 2 ( I 0 )  I 02 Z 2

V0 V02
 V0 
Z2 Z2

7
 Transmission Quantities
Insertion transfer coefficient

จากรู ปที เมือมีโครงข่ายต่ออยู่ โดย V2   I 2 Z 2 ให้ SI = Insertion Coefficient

POI V0 I 0
P2  V2 (  I 2 ) SI  
P2 V2 ( I 2 )
 ( I 2 Z 2 )( I 2 )
I 02 Z 2 I 02 I0 I0
 I 22 Z 2   
I 22 Z 2 I 22 ( I 2 )(  I 2 )
V2 V22
 V2  I0
Z2 Z2 
( I 2 )

V02
Z2 V02
 2 
V 2 V22
Z2

V0
8 
V2
 Transmission Quantities
Insertion transfer coefficient

E
I0 
Z1  Z 2

E  V1  I1Z1

V1  E1  I1Z1

9
 Transmission Quantities
Insertion transfer coefficient

E  V1  I1Z1
( AZ 2  B)( I 2 ) [(CZ 2  D)( I 2 )]Z1 E
V1  E1  I1Z1
( AZ 2  B)( I 2 )  (CZ 2  D) Z1 ( I 2 ) E
V1  AV2  BI 2  A( I 2 Z 2 )  BI 2
[( AZ 2  B)  (CZ 2  D) Z1 ]( I 2 ) E
 ( AZ 2  B)( I 2 )

I1  CV2  DI 2  C ( I 2 Z 2 )  DI 2
( I 2 )  E
 (CZ 2  D)( I 2 ) [( AZ 2  B)  (CZ 2  D) Z1 ]

จาก V1  E1  I1Z1

( AZ 2  B)( I 2 )  E  I1Z1

 E  [(CZ 2  D)( I 2 )]Z1

10
 Transmission Quantities
Insertion transfer coefficient

E E
I0  ( I 2 ) 
Z1  Z 2 [( AZ 2  B)  (CZ 2  D) Z1 ] Insertion loss
 [( AZ 2  B )  (CZ 2  D ) Z1 ] 
log S I  log  
E  Z1  Z 2 
I0 Z1  Z 2
SI  
I2 E
[( AZ 2  B)  (CZ 2  D) Z1 ]

[( AZ 2  B)  (CZ 2  D) Z1 ]

Z1  Z 2

11
 Transmission Quantities
Open-circuit transfer coefficient

V0 Z11 1
S0  lim S I  lim S0  A  CZ1   Z1
Z 2  Z 2  V Z 21 Z 21
2

Z11  Z1
AZ 2  CZ1Z 2 Z ( A  CZ1 ) 
  2 Z 21
Z2 Z2
จาก current transfer factor
 A  CZ1
I1
 CZ 2  D
I2
โดยที ( AZ 2  B)  (CZ 2  D) Z1  AZ 2  B  CZ1Z 2  DZ1
Z 2  Z 22 Z 22  Z 2
 
Z 21 Z 21
 AZ 2  CZ1Z 2

Z1  Z 2  Z 2
หมายความว่าในการต่อโหลดด้วย Z1 แทนแล้วพิจารณาวงจรกลับกัน
12
 Transmission Quantities
Short-circuit transfer coefficient

B Z  1  Z 22
อัตราส่ วนของ VV เมือ short circuit ด้ านเอ้ าพุต (Z
0
2  0) SS 
Z1
D   
Z 21  Z1  Z 21
2

V0 I 1  1  Y11 1 Y
SI   0  Y1   11
V2  I 2   
Y21  Z1  Y21 Y21 Y21
[( AZ 2  B)  (CZ 2  D) Z1 ] 1
  Y1  Y11 
Z1  Z 2 Y21

V0
SS  lim S I
Z 2 
 lim
Z 2  V 
Y1  Y11 
2
Y21
B  DZ1 B

Z1

Z1
D เปรี ยนเทียนกับ Voltage transfer factor

โดยที ( AZ 2  B)  (CZ 2  D) Z1  AZ 2  B  CZ1Z 2  DZ1 V1


Y2  Y22 
V2 Y21
 B  DZ1
หมายความว่าเป็ นการต่อโหลดด้วย แทน แล้วพิจารณาวงจรกลับกัน
13 Z1  Z 2  Z1
 Transmission Quantities
Operating transmission Coefficient

ใช้โหลดมีค่าเท่ากับ Source impedance ซึงจะได้ maximum power transfer

Z1 เป็ น Resistive load แต่ถ้าเป็ น impedance load จะไม่ได้ maximum power transfer

POO คือ output power ทีโหลด เมือไม่มีโครงข่ายมาต่อ

P2 คือ output power ทีโหลด เมือมีโครงข่ายมาต่อ
14
 Transmission Quantities
Operating transmission Coefficient

operating transmission coefficient SB 

Z1  I OO 
 
Z2  I2 
VOO I OO
SB 
V2 ( I 2 ) 1 Z1  E 
  
2 Z 2  V2 
S B  eB
โดยที P  I 2R
โดยที B = complex number
  B  jB P  I 2R I R

B = Operation loss เมือเปรี ยบเทียบกับ operation transmission coefficient กับ Insertion transfer
coefficient จะได้ ความสัมพันธ์
B = Operation phase constant
Z1  I OO   I 0 
SB    
Z2  I0   I2 

Z1  Z 2 V0 I
15 
2 Z1Z 2
SI โดยที SI   0
V2  I 2
 Transmission Quantities
Operating transmission Coefficient

ถ้าเขียนเป็ น Z-parameter จะได้

โดยที S I  [( AZ 2  B)  (CZ 2  D) Z1 ]
Z1  Z 2
V1  E  Z1 I1  Z11 I1  Z12 I 2
SB Z  Z2
 1 SI V2  Z 2 (  I 2 )  Z 21 I1  Z 22 I 2
2 Z1Z 2


Z1  Z 2  [( AZ 2  B)  (CZ 2  D) Z1 ]  เมือนําค่า V1  Z11 I1  Z12 I 2 แทนค่าย้อนกลับจะได้
 
2 Z1Z 2  Z1  Z 2 
E  V1  Z1 I1  ( Z11 I1  Z12 I 2 )  Z1 I1

[( AZ 2  B)  (CZ 2  D) Z1 ]
  ( Z11 I1  Z1I1 )  Z12 I 2
2 Z1Z 2
 ( Z1  Z11 ) I1  Z12 I 2

16
 Transmission Quantities
Operating transmission Coefficient

แทนค่า I จะได้
1 แต่ Z12  Z 21 ในกรณี ทีเป็ น passive network จะได้
E  V1  Z1 I1 ( Z1  Z11 )( Z 2  Z 22 )  Z122
E ( I 2 )
 ( Z1  Z11 ) I1  Z12 I 2 Z12

Z1  Z 2  [( AZ 2  B)  (CZ 2  D) Z1 ] 
 V  Z 22 I 2 
 ( Z1  Z11 )  2
จาก SB   
  Z12 I 2 2 Z1Z 2  Z1  Z 2 
 Z 21 
 [( AZ 2  B)  (CZ 2  D) Z1 ] 
แทนค่า V จะได้
2 
 
 2 Z1Z 2 
 Z ( I )  Z 22 ( I 2 ) 
 ( Z1  Z11 )  2 2   Z12 I 2
 Z 21  1
 [( AZ 2  B)  (CZ 2  D) Z1 ]
2 Z1Z 2
( Z1  Z11 )( Z 2  Z 22 )( I 2 )
  Z12 I 2
Z 21
1 ( Z1  Z11 )  ( Z 2  Z 22 ) Z122

( Z1  Z11 )( Z 2  Z 22 )( I 2 )  Z12 Z 21 I 2 2 Z1Z 2 Z12

17 Z 21
 Transmission Quantities
Operating transmission Coefficient

1 Z1 Z2 
SB   M N 
2 Z2 Z1 

I1 V1
โดยที M N
I2 V2

ในกรณี ของ Z-parameter ของ Symmetrical lattice ได้ ว่า

Z11  Z 22 
 Z a  Zb  Z12 
 Zb  Z a 
2 2

ถ้าให้ Z1  Z 2  Z

SB 
 Z  Zb  Z  Z a 
Z  Zb  Z a 

18
 Transmission Quantities
Echo transmission Coefficient

นําวงจรสายส่ งต่อกับโครงข่าย จากรู ปข้างบนเปลียนเป็ นแรงเคลือนของคลืนสะท้อน

เปลียนเป็ นวงจรเสมือนด้วนแรงเคลือนของคลืนสะท้อนกลับ (Ee) และ ค่าอิมพีแดนซ์ (Z1)

19
 Transmission Quantities
Echo transmission Coefficient

Z i1 E  Ee
V1  E V1 
Z1  Z i1 2

1 E E
I1  E I1   e
Z1  Z i1 2Z1 2Z1

Z Z 
เทียบสมการจะได้ Ee   i1 1  E  E โดยที  = voltage reflection coefficient
 Z i1  Z1 

20
 Transmission Quantities
Echo transmission Coefficient

ถ้าเป็ นกําลังงานทีเกิดจาก E และ Pe โดยเป็ นกําลังงานทีเกิดจาก Ee แล้ว ถ้า source impedance และ resistance load คือ R2
ถ้า reactance network ไม่เกิดการลดทอนของ
S E  e E 
POO

E สัญญาณจะผ่านออกไป ที R2 จะได้ เป็ นกําลังงาน
Pe Ee P2 โดยจะเป็ น maximum power transfer
Zi1  Z1 P2 Pe
 = Echo transmission coefficient  e 2 B และ POO
 e 2 E
Zi1  Z1 POO

โดยที E = Echo transmission constant =  E  jE จับสมการทังสองมาบวกกัน

E = echo loss  log Z  Z i1 1 P2  Pe
 e 2 B  e 2 E
Z i1  Z1 POO

B = echo phase constant ถ้า e2 B  e 2 E  1

 Z  Z1 
 arg  i1  POO  P2  Pe
 Z i1  Z1 
21 P2  POO  Pe
 Transmission Quantities
การหาค่า SB ในเทอมของ Image parameter

จาก
Z 01 1 Z 02
A cosh  B  Z 01Z 02 sinh  C sinh  D cosh 
Z02 Z 01Z 02 Z 01

operating transmission coefficient

S B  eB
จาก ทํานองเดียวกัน
V1  E1  I 2 Z1  ( AZ 2  B)( I 2 )
I1  CV2  DI 2  (CZ 2  D)( I 2 )
 AZ 2 ( I 2 )  B(  I 2 )
 CZ 2 ( I 2 )  DI 2
 AV2  BI 2
1 V  Z 02
Z 01  sinh   2   cosh  ( I 2 )
 cosh  (V2 )  Z 01Z 02 sinh  ( I 2 ) Z 01Z 02  Z 02  Z 01
Z 02

Z 02   V2  

Z 01
(V2 cosh   Z 02 I 2 sinh  )
    sinh   I 2 cosh  
22 Z 02
Z 01   Z 02  
 Transmission Quantities
การหาค่า SB ในเทอมของ Image parameter

โดยที Z 2  Z 02 เมือ V2  ( I 2 ) Z 2  ( I 2 ) Z 02 E  V1  I1Z1

เขียนสมการใหม่ โดยแทนค่า V2  ( I 2 ) Z 2 Z 01 Z 02   Z 2  
 ( Z 2 cosh   Z 02 sinh  )( I 2 )     sinh   cosh   ( I 2 )Z1
Z 02 Z 01   Z 02  
Z 01
V1  (V2 cosh   Z 02 I 2 sinh  )
Z 02
  Z 01 Z 02  
   Z2  Z1  sinh   ( I 2 )
Z 01  Z 02 Z 01  
 ( Z 2 cosh   Z 02 sinh  )( I 2 )  
Z 02
ถ้ าให้ E  Z12 (  I 2 )
Z 02   V2  
I1     sinh   I 2 cosh   1
Z 01   Z 02   Z12 
2 Z 01Z 02
 Z 01  Z1  Z 02  Z 2  e   Z 01  Z1  Z 02  Z 2  e  

Z 02   Z2  
    sinh   cosh   ( I 2 )  e
 Z 01  Z1  Z 02  Z 2  1  e2  Z 01  Z1  Z 02  Z 2  
Z 01   Z 02    
2 Z 01Z 02   Z 01  Z1  Z 02  Z 2  
23
 Transmission Quantities
การหาค่า SB ในเทอมของ Image parameter

Z1  I OO  E  V1  I1Z1
SB   
Z2  I2 
Z 01 Z 02   Z 2  
 ( Z 2 cosh   Z 02 sinh  )( I 2 )     sinh   cosh   ( I 2 )Z1
1 Z1  E  Z 02 Z 01   Z 02  
  
2 Z 2  V2 
  Z 01 Z 02  
   Z2  Z1  sinh   ( I 2 )
 Z 02 Z 01  
 

ถ้ าให้ E  Z12 (  I 2 )

1
Z12 
2 Z 01Z 02
 Z 01  Z1  Z 02  Z 2  e   Z 01  Z1  Z 02  Z 2  e  

 e
 Z 01  Z1  Z 02  Z 2  1  e2  Z 01  Z1  Z 02  Z 2  
 
2 Z 01Z 02   Z 01  Z1  Z 02  Z 2  
24
 Transmission Quantities

Reference levels of various dB units

Unit type Reference use remark

dBa power 10-11.5 W Noise
dBmW power 1 mW Noise
dBrn power 10-12 W Noise
dBrnd power 10-12 W Signal
dBV voltage 1V Signal
dBmV voltage 1 mV Signal
dBV voltage 1 V Signal
dBW power 1W
dBX power 90 crosstalk crosstalk

25
 Transmission Quantities
ตัวอย่ าง กําหนดให้ ค่า Normalized input impedance ของวงจร Z in  0.8  j 0.2  โดยมีโครงข่ายดังรูป
I1 I2
1 2

1 Reactance
V1 V2 1
Network
E

1' 2'

จงคํานวณหา ก. ค่า E
ข. ค่ากําลังงานสะท้ อนมีกเปอร์
ี เซ็นต์
ค. ค่า operation loss ของวงจร
วิธที าํ ก) จาก Z i1  Z1
E = echo loss  20log dB
Z i1  Z1

Z in  R1 (0.8  j 0.2)  1
 20log  20 log
Zin  R1 (0.8  j 0.2)  1

1.8  j 0.2  3.28 

 20log  20log  
0.2  j 0.2  0.08 

 16.1 dB

26
 Transmission Quantities
ตัวอย่ าง กําหนดให้ ค่า Normalized input impedance ของวงจร Z in  0.8  j 0.2  โดยมีโครงข่ายดังรูป
I1 I2
1 2

1 Reactance
V1 V2 1
Network
E

1' 2'

จงคํานวณหา ก. ค่า E
ข. ค่ากําลังงานสะท้ อนมีกเปอร์
ี เซ็นต์
ค. ค่า operation loss ของวงจร
วิธที าํ ข) จาก POO คือ ค่ากําลังงานปรากฎทีโหลด
Pe คือ ค่ากําลังงานสะท้ อนกลับ
Pe 1
 10 E /10 
P00 41

 0.0245

27
 Transmission Quantities
ตัวอย่ าง กําหนดให้ ค่า Normalized input impedance ของวงจร Z in  0.8  j 0.2  โดยมีโครงข่ายดังรูป
I1 I2
1 2

1 Reactance
V1 V2 1
Network
E

1' 2'

จงคํานวณหา ก. ค่า E
ข. ค่ากําลังงานสะท้ อนมีกเปอร์
ี เซ็นต์
ค. ค่า operation loss ของวงจร
วิธที าํ ค) จาก 10 B /10  10 E /10  1

 B  10log 1  10 E /10


 10 log  0.9756 

 0.106 dB

28