‫اﻟﮕﻮي ﭘﻴﺎدهﺳﺎزي زﻧﺠﻴﺮه ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺻﻨﻌﺖ زﻧﺒﻮرداري ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ ﺑﻼﻛﭽﻴﻦ ‪ 

‬‬

‫‪4‬‬
‫ﻓﺮزاﻧﻪ ﻧﺎدري‪ ، 1‬ﻣﺤﻤﺪ ﻋﺒﺪه اﺑﻄﺤﻲ‪ ، 2‬ﻧﺪا ﺷﻴﺸﻮي‪ ،  3‬ﻋﺮﻓﺎن ﻧﻮروز‬
‫اﺳﺘﺎن ﺗﻬﺮان‪ -‬ﺗﻬﺮان‪ -‬ﺳﺎزﻣﺎن ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺻﻨﻌﺘﻲ ﻣﻠﻞ ﻣﺘﺤﺪ )ﻳﻮﻧﻴﺪو(‪ -‬ﻣﺪﻳﺮ ﻣﻠﻲ رﺳﺘﻪ زﻧﺒﻮرداري ﭘﺮوژه ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻛﺴﺐ و ﻛﺎر و اﺷﺘﻐﺎل ﭘﺎﻳﺪار ‪ ‬‬ ‫‪.١‬‬
‫اﺳﺘﺎن ﺗﻬﺮان‪ -‬ﺗﻬﺮان‪ -‬ﺳﺎزﻣﺎن ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺻﻨﻌﺘﻲ ﻣﻠﻞ ﻣﺘﺤﺪ )ﻳﻮﻧﻴﺪو(‪ -‬ﻣﺪﻳﺮ ﻣﻠﻲ رﺳﺘﻪ ‪ IT‬ﭘﺮوژه ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻛﺴﺐ و ﻛﺎر و اﺷﺘﻐﺎل ﭘﺎﻳﺪار ‪ ‬‬ ‫‪.٢‬‬
‫اﺳﺘﺎن ﺗﻬﺮان‪ -‬ﺗﻬﺮان‪ -‬ﺳﺎزﻣﺎن ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺻﻨﻌﺘﻲ ﻣﻠﻞ ﻣﺘﺤﺪ )ﻳﻮﻧﻴﺪو(‪ -‬ﻛﺎرﺷﻨﺎس ﺣﻮزه ‪ IT‬ﭘﺮوژه ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻛﺴﺐ و ﻛﺎر و اﺷﺘﻐﺎل ﭘﺎﻳﺪار ‪ ‬‬ ‫‪.٣‬‬
‫اﺗﺮﻳﺶ‪ -‬وﻳﻦ ‪ -‬ﺳﺎزﻣﺎن ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺻﻨﻌﺘﻲ ﻣﻠﻞ ﻣﺘﺤﺪ )ﻳﻮﻧﻴﺪو(‪ -‬ﻛﺎرﺷﻨﺎش ﭘﺮوژه ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻛﺴﺐ و ﻛﺎر و اﺷﺘﻐﺎل ﭘﺎﻳﺪار‬ ‫‪.۴‬‬
‫‪  f.naderi@unido.org‬‬
‫‪ ‬‬
‫ﭼﻜﻴﺪه‪:‬‬
‫ﺟﺎﻣﻌﻪ زﻧﺒﻮرداري ﻛﺸﻮر ﺑﺎ ‪ 85‬ﻫﺰار زﻧﺒﻮردار و ﺣﺪود ‪ 8.5‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻛﻠﻨﻲ زﻧﺒﻮرﻋﺴﻞ در ﺳﻄﺢ ﻛﺸﻮر ﻣﺸﻐﻮل ﺑﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻴﺶ از‬
‫‪ 540‬ﻛﺎرﮔﺎه ﺑﺴﺘﻪﺑﻨﺪي‪ ،‬ﻛﻨﺪوﺳﺎزي‪ ،‬ﺳﺎﺧﺖ ﻟﻮازم زﻧﺒﻮرداري و ﺳﺎﺧﺖ ﻣﻜﻤﻞ ﻏﺬاﻳﻲ ﻧﻴﺰ ﻓﻌﺎل ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬اﻳﻦﻫﺎ در ﻛﻨﺎر آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎهﻫﺎي‬
‫ﻛﻨﺘﺮل ﻛﻴﻔﻴﺖ‪ ،‬ﻓﺮوﺷﮕﺎهﻫﺎي ﺧﺮده ﻓﺮوﺷﻲ و ﻋﻤﺪه ﻓﺮوﺷﻲ‪ ،‬اﺟﺰاي اﺻﻠﻲ زﻧﺠﻴﺮه ﺗﺄﻣﻴﻦ ﺻﻨﻌﺖ زﻧﺒﻮرداري ﻛﺸﻮر را ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪.‬‬
‫اﻳﻦ زﻧﺠﻴﺮه در ﻛﺸﻮر ﺑﺎ ﻣﺸﻜﻼت و ﭼﺎﻟﺶﻫﺎي ﻣﺘﻌﺪدي روﺑﻪرو اﺳﺖ ﻛﻪ از ﺟﻤﻠﻪ آﻧﻬﺎ ﻣﻲﺗﻮان ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺖ ﻋﺴﻞ ﺗﻘﻠﺒﻲ و ﺗﻮزﻳﻊ آن اﺷﺎره‬
‫ﻛﺮد ﻛﻪ ﺳﺒﺐ اﻳﺠﺎد ﻋﺪم اﻃﻤﻴﻨﺎن در ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن و ﻗﻴﻤﺖﮔﺬاريﻫﺎي ﻧﺎﻣﺘﻨﺎﺳﺐ در ﻛﺸﻮر ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺗﻘﻠﺐ ﺑﻪ اﺷﻜﺎل ﻣﺨﺘﻠﻒ در ﻓﺮآﻳﻨﺪ‬
‫ﺗﻮﻟﻴﺪ و ﻳﺎ ﺑﻌﺪ از آن اﻧﺠﺎم ﺷﺪه و ﺑﻪ ﺳﺎدﮔﻲ و ﻳﺎ ﺣﺘﻲ ﺑﺎ اﻧﺠﺎم آزﻣﺎﻳﺸﺎت ﻧﻴﺰ اﻣﻜﺎن ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﺗﻘﻠﺒﺎت وﺟﻮد ﻧﺪارد‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد اﺟﺒﺎري ﻧﻴﺰ ﺑﺮاي ﻋﺴﻞ در ﻛﺸﻮر وﺟﻮد ﻧﺪارد و اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻓﻌﻠﻲ اﺧﺘﻴﺎري اﺳﺖ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ در ﺳﻄﺢ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﻧﻴﺰ ﻛﻪ اﻧﻮاع‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ وﺟﻮد دارد‪ ،‬ﺑﺎزﻫﻢ ﺗﻘﻠﺐ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﭼﺎﻟﺶ اﺻﻠﻲ ﻣﻄﺮح اﺳﺖ و ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﮔﺰارﺷﻲ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ‪ 75 ،‬درﺻﺪ از ﻋﺴﻞﻫﺎي ﻓﺮوﺷﻲ‬
‫در ﺑﺎزار‪ ،‬ﺟﻌﻠﻲ و ﺣﺎوي اﻓﺰودﻧﻲﻫﺎﻳﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻧﻤﻚ‪ ،‬ﺷﺮﺑﺖ ذرت و ﺷﻜﺮ ﺗﺼﻔﻴﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻓﻨﺎوريﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ از ﺟﻤﻠﻪ ﺑﻼﻛﭽﻴﻦ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان راﻫﻜﺎري ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺮاي ﻏﻠﺒﻪ ﺑﺮ اﻳﻦ ﻣﺸﻜﻞ در زﻧﺠﻴﺮه ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻋﺴﻞ و ﺳﺎﻳﺮ ﻣﻮاد ﻏﺬاﻳﻲ‬
‫ﻣﻄﺮح ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬ﺑﻼك ﭼﻴﻦ ﻳﻚ دﻓﺘﺮﻛﻞ دﻳﺠﻴﺘﺎﻟﻲ ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ ﺗﺨﺮﻳﺐ از ﻣﻌﺎﻣﻼت اﻗﺘﺼﺎدي اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮاي ﺿﺒﻂ ﻣﻌﺎﻣﻼت‬
‫ﻣﺎﻟﻲ ﺑﻠﻜﻪ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﺑﺮاي ﺛﺒﺖ ﻫﺮ داراﻳﻲ ارزﺷﻤﻨﺪي اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﻓﻨﺎوري ﭼﺎﻟﺶ ﻣﻬﻢ ﻋﺪم اﻋﺘﻤﺎد ﺑﻴﻦ آدمﻫﺎ و ﻧﻴﺎز ﺑﻪ واﺳﻄﻪﻫﺎي‬
‫ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺮاي اﻃﻤﻴﻨﺎن ﺑﺨﺸﻲ ﺑﻪ ﺗﺮاﻛﻨﺶﻫﺎي ﻣﺎﻟﻲ و ﺗﺠﺎري‪ ،‬را ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده رﻣﺰﮔﺬاري و ﻓﻨﺎوريﻫﺎي ﺷﺒﻜﻪاي ﺣﻞ ﻧﻤﻮده اﺳﺖ‪.‬‬
‫در دﻧﻴﺎ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻓﻨﺎوري‪ ،‬اﻗﺪام ﺑﻪ ﻃﺮاﺣﻲ راﻫﻜﺎرﻫﺎﻳﻲ ﺑﺮاي رﻓﻊ ﻣﺸﻜﻼت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ردﻳﺎﺑﻲ و ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﺎﻫﻴﺖ و اﺻﺎﻟﺖ‬
‫ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻏﺬاﻳﻲ در زﻧﺠﻴﺮه ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻧﻤﻮدهاﻧﺪ ﻛﻪ ﭼﻨﺪ ﻣﻮرد آﻧﻬﺎ در ﺣﻮزه ﺻﻨﻌﺖ زﻧﺒﻮرداري ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در اﻳﺮان ﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﺑﻬﺮهﮔﻴﺮي از داﻧﺶ‬
‫ﻓﻨﻲ ﺳﺎزﻣﺎن ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺻﻨﻌﺘﻲ ﻣﻠﻞ ﻣﺘﺤﺪ )‪ (UNIDO‬و ﺣﻤﺎﻳﺖ وزارت ﺗﻌﺎون‪ ،‬ﻛﺎر و رﻓﺎه اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و ﻫﻤﻜﺎري ﻧﻬﺎدﻫﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪاي و‬
‫ﺗﺸﻜﻞﻫﺎي اﻳﻦ ﺻﻨﻌﺖ‪ ،‬ﻳﻚ راﻫﻜﺎر ﺑﺮاي ﭘﻴﺎدهﺳﺎزي زﻧﺠﻴﺮه ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻋﺴﻞ و ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺟﺎﻧﺒﻲ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ ﺑﻼﻛﭽﻴﻦ ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﺪه ﻛﻪ در آن‬
‫از ﺳﺎﻳﺮ ﻓﻨﺎوريﻫﺎي ﻧﻮﻳﻦ ﻧﻈﻴﺮ اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ اﺷﻴﺎ ﻧﻴﺰ ﺑﺮاي ﻣﻜﺎﻧﻴﺰه ﻧﻤﻮدن ﻛﻨﺪوﻫﺎي ﻋﺴﻞ و رواﺑﻂ ﺑﻴﻦ اﺟﺰاي زﻧﺠﻴﺮه اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﮔﺮدد و‬
‫در اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ اﻟﮕﻮي ﭼﺎرﭼﻮب اﻳﻦ راﻫﻜﺎر ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﻲﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﺗﻤﺎﻣﻲ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻋﺴﻞ و ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺟﺎﻧﺒﻲ‪ ،‬از ﻣﻨﻄﻘﻪ اﺳﺘﻘﺮار ﺗﺎ ﻧﺤﻮه ﺗﻐﺬﻳﻪ‪ ،‬ﺑﺴﺘﻪﺑﻨﺪي‪ ،‬ﻣﻮاد اﻓﺮودﻧﻲ‪ ،‬ﻧﺘﺎﻳﺞ آزﻣﺎﻳﺸﺎت‬
‫و ‪ ...‬در اﻳﻦ ﺑﻼﻛﭽﻴﻦ ذﺧﻴﺮه ﺷﺪه و ﻣﺼﺮفﻛﻨﻨﺪﮔﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻳﻚ ﻣﻐﺎزه ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻛﺮده و ﻛﺪ ‪ QR‬ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ را اﺳﻜﻦ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺗﻤﺎﻣﻲ‬
‫اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﺤﺼﻮل را ﻣﺸﺎﻫﺪه و از ﺻﺤﺖ اﻃﻼﻋﺎت اﻃﻤﻴﻨﺎن ﺣﺎﺻﻞ ﻛﻨﻨﺪ اﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺗﻘﻠﺒﻲ‬
‫ﻛﻤﻚ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ در ﺑﻬﺒﻮد ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻣﺤﺼﻮل ﻋﺴﻞ ﻧﻴﺰ ﻣﺆﺛﺮ اﺳﺖ‪  .‬‬

‫ﻛﻠﻤﺎت ﻛﻠﻴﺪي‪ :‬ﺻﻨﻌﺖ زﻧﺒﻮرداري‪ ،‬زﻧﺠﻴﺮه ﺗﺄﻣﻴﻦ‪ ،‬ﺑﻼﻛﭽﻴﻦ‪ ،(Blockchain) ‬ﺗﻘﻠﺐ‪ ،‬ﺑﺮﻧﺪﺳﺎزي‬

‫‪ ‬‬