ИСТОРИЈА: МАКЕДОНИЈА ВО РАЗВИЕНИОТ СРЕДЕН ВЕК Дракуловска Анастасија II4
Животот и културата во Македонија од XI до крајот на XIV век
Посебноста на македонскиот народ
Македонците успеале да си ги задржат и негуваат своите етнички одлики како што
се јазикот, културата и обичаите, безразлика на тоа што постојано биле под нечија власт. Потврда за истрајноста на македонските белези биле писмата на охридскиот архи- еипископ Теофилакт, по потекло грк, кој сведочел за постоењето на нашата држава и јазик.
Писменоста и книжевноста
Во ова време уште било мошне силно влијанието на старословенската писменост и
култура. Од X век се употребувала кирилицата, а до XII век се користела и глаголицата. Освен црковно – обредните книги, се пишувале и средновековни романи и раскази како: романот „Александрида“посветен на Александар III Македонски, обработки на познатите дела „Тројанската војна“, „Илијада“, „Тристан и Изолда“ и други.
Архитектура и градежништво
Од страна на архитектурата се задржани тогашните тврдини како Скопското кале,
Марковите кули во Прилеп и други, кои биле изградени со високи камени ѕидови кои ги штителе од непријателите.
Уметност
Доста развиено во тоа време беше фреско-сликарството и иконописот.
Еден од најзначајните е фрескоживописот во Охрид, во црквата Св. Софија, изработен под влијание на византијците, но сепак и со некој македонски особини. Охрид бил црковно седиште и еден од најбогатите простори со фрески и икони. Иконите со ликот на Исус и светците биле сретнувани во секоја македонска црква, во куќите на богатите, феудалците и владетелите. Голем дел од од македонската средновековна уметност не е зачувана, таа била постојано жртва на оштетување. А многу штета настанало и во изминатите години поради терористички дејствија како фреските во црквата кај с. Матејче, минирање- то на црквите во с. Лешок и други. Зачувани се и копаничарски творби и една скулптура од дрво со ликот на Св. Климент.
Музиката
Црковното пеење и народното музичко творештво биле негувани во Македонија.
Зачувани се голем број ракописи со нотно писмо за богослужбите. Се споменуваат и ора и разни музички инструменти-труба,гусли,тимпани,кимвали..