GIỚI THIỆU VỀ KỸ THUẬT

TIÊM KHỚP

PGS. Trần Trung Dũng

 MỤC TIÊU
• Xác định các vị trí giải phẫu sử dụng trong tiêm khớp

• Kỹ thuật tiêm các khớp vai, khớp khuỷu, khớp gối, khớp cổ
chân
 NGUYÊN TẮC CHUNG
• Sự đồng thuận của người bệnh

• Chuẩn bị dụng cụ

• Tê vùng

• Tiêm khớp

• Hướng dẫn chăm sóc sau tiêm

 TRANG BỊ
• Kim tiêm cỡ 20-27 gause (cỡ nhỏ)

• Xi-lanh 1-10 ml

• Thuốc tê tại chỗ

• Băng gạc

• Hộp chống sốc

 LỰA CHỌN GÂY TÊ
• Không dùng
• Ethyl Clorid – “bình xịt lạnh”
• Lidocain: 1% - 2%
– Tác dụng sau 1-2 phút
– Kéo dài 1 tiếng
• Bupivacain: 0.25% - 0.5%
– Tác dụng sau 30 phút
– Kéo dài trong 8 tiếng
 CHUẨN BỊ DA VÙNG TIÊM
• Sát trùng bằng cồn hoặc chất sát trùng khác

• Găng tay vô khuẩn hoặc găng sạch

– Giữ một tay vô khuẩn để sờ, xác định vị trí

• Tiêm nội khớp cần vô trùng tốt

• Đánh dấu vùng da sẽ tiêm trước khi sát khuẩn

 CHĂM SÓC SAU TIÊM
• Đánh giá bệnh nhân cần nghỉ ngơi bao lâu

• Theo dõi tác dụng của thuốc tiêm

• Giảm đau sau tiêm: Chườm đá + liệu trình NSAID ngắn ngày

• Vận động: Nghỉ ngơi vùng khớp được tiêm vài ngày đến 1
tuần
 CĂN DẶN BỆNH NHÂN
• Có thể đau khi hết tác dụng thuốc tê

• Nếu đau tăng lên sau 48h, cần khám lại ngay

• Cảnh báo về các tác dụng phụ của thuốc

 BIẾN CHỨNG
• Tỉ lệ biến chứng rất thấp

• Tấy đỏ vùng tiêm: 2 – 5%

• Bệnh lý do tiêm khớp gây ra: 1/3000-5000 ca

• Đứt gân: < 1%

• Mất sắc tố da hoặc mất lớp mỡ dưới da vùng tiêm: < 1%

(tránh tiêm quá sát da)
 TẤY ĐỎ SAU TIÊM &
NHIỄM TRÙNG
• Tấy đỏ da sau tiêm:
– Phản ứng phòng vệ tự nhiên của cơ thể
– Xảy ra 6 – 24h sau tiêm, có thể kéo dài 2 – 4 ngày
– Có thể chọc dò khớp để loại trừ nhiễm trùng nếu kéo dài quá 4
ngày
• Nhiễm trùng
– Rất hiếm gặp
– Triệu chứng kéo dài trên 72h
– Sưng, nóng, đỏ, có thể có sốt
– Xác định bằng chọc dịch khớp
TIÊM KHỚP GỐI
 TIÊM KHỚP GỐI
• Đánh dấu đường vào khớp

• Cần biết rằng khớp gối mở rộng lên

phía trên cực trên xương bánh chè
khoảng 5-7 cm, đặc biệt khi khớp
bị tràn dịch
 TIÊM KHỚP GỐI
• Đường vào:

– Trước trong

– Trước ngoài

– Trên trong

– Trên ngoài
 TIÊM KHỚP GỐI
• Đường vào trên ngoài: lên trên 1 cm và ra ngoài 1 cm
so với góc trên ngoài bánh chè
 TIÊM KHỚP GỐI
• Tiêm đường trước ngoài với gối gấp:

• Điểm vào khớp ngay phía trên

đường khe khớp trước ngoài
• Phía ngoài gân bánh chè

• Kim song song mặt đất

• Chọc kim vào sâu 3 – 4cm

• Hướng vào tâm gối
 TIÊM KHỚP GỐI
• Tiêm đường trước ngoài với gối gấp:

Cần vào sâu 3 – 4cm để qua lớp mỡ Hoffa

Tiêm vai
 Tiêm khoang dưới mỏm cùng vai
• Đánh dấu mốc phía trước, bên ngoài, cạnh sau của mỏm cùng
vai
• Đưa kim vào từ gờ phía sau ngoài của mỏm cùng vai, hướng về
phía đối diện
 Tiêm khớp cùng đòn
• Hướng kim: Trực tiếp từ trên xuống dưới
 Tiêm khớp vai
❖ Đường sau
• Ngón cái nằm trên đường khớp, ngón khác đặt trên mỏm quạ
 Tiêm Khớp Vai
Đường trước
• Xuống dưới 1 cm, ra ngoài
1cm
• Hướng kim trực tiếp ra sau,
ra ngoài một chút
• Chạm xương, rút ra 1mm,
tiêm
Tiêm Vùng Khuỷu
 Tiêm Lồi Cầu Ngoài
❖ Giải phẫu ứng dụng/ Các mốc
• Lồi cầu ngoài ( Xương cánh tay)
• Chỏm xương cánh tay ( cảm nhận bằng cách sấp/ ngửa bàn tay)
• Cơ duỗi cổ tay quay
 Tiêm Lồi Cầu Ngoài
• Gấp khuỷu 90˚
• Khu vực mềm nhất
• Hướng kim từ dưới lên, sử dụng lồi cầu ngoài như báo hiệu
“backstop”
 Tiêm Lồi Cầu Trong
• Kỹ thuật tương tự viêm lồi cầu ngoài, mặt trong
 Tiêm khớp khuỷu
❖ Vị trí: Trung tâm của tam giác xác định bởi
• Chỏm xương quay
• Mỏm khuỷu
• Lồi cầu ngoài
TIÊM VÙNG CỔ BÀN CHÂN
 Khớp cổ chân
• Vị trí: Trước, ngoài gân chày trước
 Khớp bàn ngón chân
❖ Kỹ thuật:
• Giãn khớp
• Vị trí vào: mặt mu, gan chân