Đại học Kinh tế TP.

HCM Bài giảng môn Quản Trị Rủi Ro Tài Chính

Khoa Tài Chính

Sự h.thành & p.triển của TT kỳ hạn & giao sau

Hợp đồng kỳ hạn (forwards) là một thỏa thuận giữa hai

bên, người mua và người bán, trong đó yêu cầu giao một
hàng hóa tại một thời điểm trong tương lai với giá cả đã đồng
ý ngày hôm nay.
QUẢN TRỊ RỦI RO TÀI CHÍNH
Hợp đồng giao sau (futures) là một hợp đồng kỳ hạn đã
Cấu trúc Thị trường Kỳ hạn (Forwards) được tiêu chuẩn hóa, chúng được giao dịch trên một sàn
và Giao sau (Futures) giao dịch và được điều chỉnh theo thị trường hằng ngày
trong đó khoản lỗ của một bên được chi trả cho bên còn lại.

Financial Risk Management

Nội dung trình bày Sự h.thành & p.triển của TT kỳ hạn & giao sau
Cấu trúc thị trường kỳ hạn và giao sau
Sự hình thành và phát triển của thị trường kỳ hạn và giao sau Giao dịch kỳ hạn có rất nhiều trong cuộc sống thường ngày:
Cơ chế giao dịch giao sau
Hướng dẫn cách đọc yết giá giao sau
Tiền thuê căn hộ là một chuỗi các hợp đồng kỳ hạn.
So sánh hợp đồng kỳ hạn và hợp đồng giao sau
Quy trình thực hiện một giao dịch giao sau Việc đặt mua báo dài hạn cũng là một ví dụ về hợp đồng
Vai trò của công ty thanh toán bù trừ kỳ hạn vì trong đó không những đã chốt lại mức giá cho
ngày hôm nay (giao dịch giao ngay) mà còn cho những
ngày sau đó trong tương lai (giao dịch kỳ hạn).
Tài liệu đọc:
Chương 8, D.M.Chance, R. Brooks, “Sản phẩm phái sinh và quản trị rủi ro tài
chính”. NXB Cengage Learning.
Đại học Kinh tế TP.HCM
Khoa Tài Chính
Sự h.thành & p.triển của TT kỳ hạn & giao sau
Sự phát triển của thị trường kỳ hạn và giao sau:
Các phiên chợ thời Trung cổ
Châu Âu
Nhật Bản
Hội đồng Thương mại Chicago (CBOT) 1948
Sự h.thành & p.triển của TT kỳ hạn & giao sau
Thị trường giao sau Chicago
Chicago là trung tâm phân phối nông sản.
Nông dân Mỹ chịu tác động bởi mùa vụ, thời hạn giao
hàng và kho bãi.
Giá cả giảm đáng kể vào thời kỳ thu hoạch khi cung tăng
nhưng sau đó giá lại tăng đều đặn.
1848, một nhóm thương gia đã thực hiện bước đầu làm
nhẹ bớt vấn đề này bằng cách thành lập CBOT.
Bài giảng môn Quản Trị Rủi Ro Tài Chính
Sự h.thành & p.triển của TT kỳ hạn & giao sau
Thị trường giao sau Chicago
CBOT ban đầu được tổ chức vì mục đích chuẩn hóa số
lượng và chất lượng ngũ cốc.
Hợp đồng kỳ hạn đầu tiên ra đời cho phép nông dân có thể
giao ngũ cốc vào một ngày trong tương lai với một giá xác
định trước.
Nhà đầu cơ thấy rằng họ có thể mua bán hợp đồng hơn là
mua bán chính ngũ cốc đó.
1942 một sàn giao dịch giao sau hoàn chỉnh ra đời để thỏa
mãn nhu cầu đó.
Sự h.thành & p.triển của TT kỳ hạn & giao sau
Thị trường giao sau Chicago
1971, Hiệp ước Bretton Wood sụp đổi, tỷ giá các
nước biến động mạnh.
1972, hợp đồng giao tiền tệ ra đời là hợp đồng giao
sau tài chính đầu tiên trên thế giới.
1975, hợp đồng giao sau lãi suất ra đời.
1977, hợp đồng giao sau chứng khoán ra đời.
1980, hợp đồng giao sau chỉ số chứng khoán bắt
đầu thành công vang dội.
Đại học Kinh tế TP.HCM
Khoa Tài Chính
Sự h.thành & p.triển của TT kỳ hạn & giao sau
Ưu điểm
Thị trường kỳ hạn
Nhược điểm
Thị trường kỳ hạn là một thị trường lớn và rộng khắp trên
toàn thế giới. Những thành viên của thị trường là các ngân
hàng, các công ty và các chính phủ.
Thị trường OTC là thị trường không được thể chế hóa.
Hai bên ký kết hợp đồng kỳ hạn phải đồng ý thực hiện nghĩa
vụ với nhau tức là mỗi bên phải chấp nhận rủi ro tín dụng
của bên kia.
Bài giảng môn Quản Trị Rủi Ro Tài Chính
Thị trường kỳ hạn
Các điều khoản và điều kiện được thiết kế theo
nhu cầu cụ thể của hai bên.
Tính riêng biệt này đã mang đến sự linh hoạt
cho các thành viên tham gia, tiết kiệm tiền của
họ và cho phép thị trường thích ứng một cách
nhanh chóng với các thay đổi trong nhu cầu và
hoàn cảnh của thị trường.
Thị trường kỳ hạn
Một nhược điểm của hợp đồng kỳ hạn là không thể
bị hủy bỏ đơn phương mà không có sự thỏa thuận
của cả hai đối tác.
Nghĩa vụ của mỗi bên không thể được chuyển giao
cho bên thứ ba vì vậy hợp đồng kỳ hạn không có
tính thanh khoản cao.
Không có gì đảm bảo rằng sẽ không có một bên vỡ
nợ và hủy bỏ các nghĩa vụ hợp đồng.
Đại học Kinh tế TP.HCM Bài giảng môn Quản Trị Rủi Ro Tài Chính
Khoa Tài Chính

Thị trường giao sau Chicago Board of Trade (CBOT)

Agriculture Interest Rates Indices Metals

Sàn giao dịch giao sau là nơi giao dịch các hợp
Corn 30-yr U.S DJIA Futures CBOT mini-sized
đồng giao sau. Treasury Bonds Gold
Hợp đồng giao sau có thể được hiểu là một hợp
đồng kỳ hạn đã được tiêu chuẩn hóa. Soybeans 2,5,10-yr U.S Dow Jones ($10) CBOT mini-sized
Treasury Notes Silver
Chi tiết cho mỗi hợp đồng bao gồm quy mô hợp
đồng, đơn vị tính, dao động giá tối thiểu, cấp độ, và Soybean Oil ----- ----- -----
giờ giao dịch. Ngoài ra, hợp đồng còn phải nêu rõ
Wheat
các điều kiện giao hàng và giới hạn giá hàng ngày
Oats
cũng như tiến trình giao nhận hàng.
Rough Rice
---

Thị trường giao sau Chicago Mercantile Exchange (CME)

Commoditie Equity Foreign Ex Interest Weather
s Indices Rates
Một số sàn giao sau trên thế giới:
Beef S&P 500 Euro FX Eurodollar European
Sàn Giao Dịch Chicago (CME) Weather

Sàn Giao Dịch Tiền Tệ Quốc Tế

Singapore (SIMEX) Dairy Nadas 100 JBY LIBOR US Weather

Sàn giao dịch giao sau bận rộn nhất trên

thế giới là EUREX, là sàn giao dịch liên Hogs CHF Euro Yen
kết giữa Đức và Thụy Sĩ
Lumber CAD

GBP
Đại học Kinh tế TP.HCM
Khoa Tài Chính
Thị trường giao sau
Một số sàn giao sau trên thế giới:
Thị trường giao sau
Phân loại theo chiến lược giao dịch
Một số hợp đồng giao sau phổ biến:
Ngũ cốc và hạt có dầu
Gia súc sống và thịt
Thực phẩm và sợi
Kim loại và xăng dầu
Ngoại tệ
Trái phiếu và lãi suất
Chỉ số kinh tế
Chỉ số chứng khoán
Bài giảng môn Quản Trị Rủi Ro Tài Chính
NHÖÕNG NHAØ GIAO DÒCH TREÂN SAØN
Phân loại tổng quát
 Người môi giới hoa hồng thực hiện các giao dịch cho
người khác, cá nhân hoặc các định chế tài chính hoặc đại
diện cho một công ty môi giới. Các công ty môi giới này
được gọi là công ty hoa hồng giao sau (FCM).
 Thương gia hoa hồng là các cá nhân thực hiện kinh
doanh cho chính họ. Những người này cố gắng kiếm lời
bằng việc mua các hợp đồng với giá cho sẵn và bán chúng
với giá cao hơn.
NHÖÕNG NHAØ GIAO DÒCH TREÂN SAØN
• Phòng ngừa rủi ro (hedgers) nắm giữ một vị thế trên thị trường giao
ngay hay một vị thế dự kiến trong tương lai, sử dụng các công cụ phái
sinh ở một vị thế ngược lại để bảo vệ vị trí trên thị trường giao ngay
• Đầu cơ (speculators) kiếm lời từ việc cố gắng đoán chiều hướng của
thị trường và tìm cách vốn hóa chúng.
• Những người tìm chênh lệch giá (Spreaders) sử dụng chênh lệch
giá mua bán để đầu cơ với rủi ro thấp.
• Các nhà kinh doanh chênh lệch (Arbitrageurs) kiếm lời từ chênh
lệch trong giá cả của các vị thế giao ngay và giao sau biến động
ngược chiều nhau. Tương tự việc tận dụng lợi thế của giá quyền chọn
không tương thích với ngang giá quyền chọn mua – quyền chọn bán.
Đại học Kinh tế TP.HCM Bài giảng môn Quản Trị Rủi Ro Tài Chính
Khoa Tài Chính

Long Hedge Examples: Speculating Example

Date positon ft Comulative Một nhà đầu cơ tin rằng giá dầu thô sẽ có xu hướng gia tăng vào
Payoff
tháng tới, để vốn hóa kỳ vọng đó nhà đầu cơ có thể mua giao sau
13/10/2009 Buy 10 Corn $2.17 Sn - $2.17
futures dầu thô. HĐGS dầu thô trên NYMEX là 1000 thùng/1 HĐ. Ví dụ
13/11/2009 Sell 10 Corn $2.40 $2.40 - Sn nhà đầu cơ dự định mua 10 HĐ:
Futures
Net Payoff 50.000($2.40 - $2.17) = $11.500 Date Position ft Payoff
13/10/03 Buy 10 Oil Futures $31,60 Sn - $31,60
Một công ty mua 50.000 giạ ngô mỗi tháng, họ sử dụng hợp đồng giao sau để phòng 13/11/03 Sell 10 Oil Futures $31,43 $31,43 - Sn
ngừa rủi ro giá tăng. Họ mua 10 HĐGS trên CBOT (1HĐ = 5.000 giạ). Giả sử giá giao
Net Payoff 10.000($31,43 - $31,60) = - $1,700
sau ngô tăng từ $2.17 lên $2.40 mỗi giạ/1 tháng. Bằng việc đóng giao dịch vào tháng
11 bằng một vị thế đảo ngược (offseting transaction) công ty sẽ có 1 khoảng thu ròng
$11.500, khoảng này sẽ được dùng để bù đắp cho việc tăng giá của ngô trên thị Như vậy qua giao dịch trên nhà đầu cơ đã lổ ròng $1,700, điều này cho thấy
trường giao ngay vào cuối tháng. dự báo thị trường không chính xác của nhà đầu cơ

Short Hedge Example: NHÖÕNG NHAØ GIAO DÒCH TREÂN SAØN

Một công ty dự định bán 1000 ounces vàng đang có trong tài Phân loại kiểu giao dịch
khoản Ngân hàng. Để cố định giá vàng, công ty có thể bán
vàng giao sau. Mỗi hợp đồng giao sau vàng vật chất của • Các nhà đầu cơ nhỏ lẻ (scalpers) cố gắng kiếm lời từ
CBOT là 33,2 ounce => Cty cần mua 30 HĐ.
những thay đổi nhỏ trong giá hợp đồng.
Date Position ft Payoff
• Các nhà giao dịch trong ngày (Day traders) nắm giữ các vị
13/10/10 Sell 30 Gold $ 1150 $ 1150 - Sn thế không lâu hơn vòng đời của ngày giao dịch. Giống như
Futures
các nhà đầu cơ nhỏ lẻ, họ cố gắng kiếm lời từ các biến động
13/11/10 Buy 30 Gold $ 1170 Sn - $ 1170
Futures của thị trường ngắn hạn.
Net Payoff 1.000 ($1150 - $ 1170 = - $20.000 • Các nhà giao dịch vị thế (position trades) nắm giữ các giao
dịch có các kỳ hạn dài hơn so với các nhà đầu cơ nhỏ lẻ và
Lỗ ròng $20.000 trên giao sau sẽ được bù đắp vào việc bán các nhà giao dịch trong ngày.
giao ngay với giá cao hơn sau đó.
Đại học Kinh tế TP.HCM Bài giảng môn Quản Trị Rủi Ro Tài Chính
Khoa Tài Chính

NHÖÕNG NHAØ GIAO DÒCH NGOAØI SAØN Cơ chế giao dịch giao sau

• Nhà tư vấn giao dịch hàng hóa (CTA) là một cá nhân hoặc công ty
phân tích thị trường giao sau và lập các báo cáo, đưa ra lời khuyên,
giới thiệu mua và bán hợp đồng.
• Quỹ kinh doanh giao sau (Commodity pool operator - CPO) là
một cá nhân hoặc công ty nhận tiền từ công chúng và sử dụng các
khoản tiền này để giao dịch các hợp đồng giao sau.
• Thành viên hiệp hội (Associated person - AP) là một cá nhân có
liên kết với bất kỳ các cá nhân hoặc định chế nêu trên hoặc công ty
khác có tham gia kinh doanh giao sau.

Cơ chế giao dịch giao sau Cơ chế giao dịch giao sau

Công ty thanh toán bù trừ

Mở một tài khoản với người môi giới.
Đặt cọc tối thiểu. Công ty thanh toán bù trừ là một định chế và là nhà
Ký quỹ ban đầu là số tiền phải đặt cọc vào ngày bắt bảo đảm cho các giao dịch giao sau.
đầu giao dịch Công ty thanh toán bù trừ là một công ty độc lập và
Ký quỹ duy trì là số tiền mà mỗi bên phải góp thêm cổ đông của nó là các công ty thanh toán thành
vào để duy trì cho số tiền ký quỹ luôn ở mức tối viên.
thiểu nào đó. Mỗi công ty duy trì một số dư tài khoản với công ty
thanh toán bù trừ và phải đáp ứng những điều kiện
nhất định về mặt tài chính.
Đại học Kinh tế TP.HCM Bài giảng môn Quản Trị Rủi Ro Tài Chính
Khoa Tài Chính

Cơ chế giao dịch giao sau Cơ chế giao dịch giao sau

Thanh toán hàng ngày (marking to market)

Người ta sẽ tính toán chênh lệch giữa giá thanh toán

hiện tại và giá thanh toán ngày trước đó. Nếu chênh lệch
này là một số dương do giá thanh toán tăng, thì số tiền
sẽ được cộng thêm vào tài khoản ký quỹ của những
người nắm giữ vị thế mua. Số tiền này được thanh toán
từ tài khoản của những người nắm giữ vị thế bán.

Cơ chế giao dịch giao sau Yết giá giao sau

Đại học Kinh tế TP.HCM Bài giảng môn Quản Trị Rủi Ro Tài Chính
Khoa Tài Chính
SO SAÙNH HÔÏP ÑOÀNG KYØ HAÏN HÔÏP ÑOÀNG GIAO SAU
Thieát keá thích hôïp cho nhu caàu cuûa Ñöôïc tieâu chuaån hoùa
Yết giá giao sau Quy moâ hôïp ñoàng
töøng caù nhaân (£62.500, Can$100.000 v.v.)
Ngaøy giaù trò (hay laø Thieát keá thích hôïp cho nhu caàu Ñöïôc tieâu chuaån hoùa (vaøo thöù tö tuaàn thöù ba cuûa
ngaøy ñaùo haïn) töøng caù nhaân caùc thaùng 3,6,9,12 v.v.)

Caùc ngaân haøng, caùc nhaø moâi giôùi vaø

Caùc thaønh vieân tham Caùc ngaân haøng, caùc nhaø moâi giôùi vaø caùc coâng ty
caùc coâng ty ña quoác gia, nhöõng nhaø
gia ña quoác gia, thích hôïp cho caùc nhaø ñaàu cô
ñaàu tö phoøng ngöøa ruûi ro

Thöôøng laø khoâng, ñoâi khi ñoøi hoûi haïn Baét buoäc kyù göûi vôùi moät soá löôïng nhaát ñònh vaø
Yeâu caàu kyù quyõ
möùc tín duïng töø 5% - 10% ñieàu chænh theo thò tröôøng haøng ngaøy

Nhaø baûo ñaûm Khoâng Coâng ty thanh toaùn buø tröø

Thoâng qua maïng ñieän thoaïi Saøn giao dòch trung taâm vôùi heä thoáng thoâng tin
Nôi trao ñoåi
toaøn caàu toaøn caàu

Haàu heát ñöôïc quyeát toaùn bôûi caùc giao Haàu heát ñöôïc buø tröø vò theá, raát ít coù giao nhaän
Tính thanh khoaûn
nhaän tieàn teä thöïc söï thöïc söï
Ñöôïc xaùc ñònh bôûi cheânh leäch giaù mua
Chi phí giao dòch Phí moâi giôùi thoûa thuaän
vaø giaù baùn cuûa ngaân haøng

Thò tröôøng thöù caáp Phaûi thanh toaùn vôùi ngaân haøng Coù theå baùn treân thò tröôøng

Yết giá giao sau