Truyện cổ tích

I. TÌM HiỂU CHUNG

1.  Truyện cổ 6ch
- Khái niệm .
- Phân loại: Truyện cổ 7ch được chia làm 3 loại:
thần kì, loài vật và sinh hoạt.
- Truyện cổ 7ch thần kì:
+ Đặc trưng: Có sự tham gia của các yếu tố
thần kì vào Pến trình phát triển của truyện.
+ Nội dung: ước mơ về hạnh phúc gia đình,
công bằng xh, năng lực tuyệt vời của con
người.

2. Truyện Tấm Cám
- Trên thế giới có 564 kiểu
v Cô Lọ Lem (Pháp)
v Con cá vàng (Thái Lan)
v Đôi giày vàng (Chăm)
v  TÓM TẮT

 Chặng đời khi Tấm còn ở nhà

1 2 3 4 5

6 7 9 10
8
 1 2 3

4 5 6 7

Chặng đời khi Tấm đã vào cung

II. TÌM HiỂU VĂN BẢN
1. Mâu thuẫn, xung đột giữa Tấm và mẹ con Cám
a. Biểu hiện của mâu thuẫn, xung đột
* Chặng 1: Khi Tấm còn ở nhà
TẤM MẸ CON CÁM

- Mồ côi cả cha lẫn mẹ, ở - Dì ghẻ cay nghiệt, Cám được

với dì ghẻ. mẹ nuông chiều
- Làm lụng vất vả - Ăn trắng mặc trơn

- Bắt được giỏ tép đầy - Lừa trút giỏ tép, giành yếm đỏ

- Nuôi cá bống - Lừa ăn thịt cá bống

- Muốn đi xem hội - Bắt ngồi nhặt gạo trộn lẫn thóc

-Thử giày - Khinh miệt

- Được làm hoàng hậu - Ngạc nhiên, hằn học
Tấm Mẹ con Cám
*. Chặng 2: Khi Tấm đã vào cung

Tấm Mẹ con Cám

- Trèo cau - Chặt cây giết Tấm

- Hoá thành chim vàng anh - Giết vàng anh
-Thành cây xoan đào - Chặt xoan đào
- Hiện thân ở khung cửi
- Đốt khung cửi
- Hóa hành cây thị - quả
thị
- Mẹ con Cám chết
- Trở lại làm người, sống
hạnh phúc bên vua
b. Đánh giá
THẢO LUẬN NHÓM
Câu 1: Nhận xét về hành động của mẹ con Cám và
phản ứng của Tấm ở mỗi chặng?
Câu 2: Mâu thuẫn, xung đột giữa Tấm và mẹ con Cám
ở mỗi chặng phản ánh mâu thuẫn của các lực lượng
đối lập nào?
Câu 3: Nêu cách thức giải quyết mâu thuẫn của nhân
dân ta trong truyện.

CHẶNG MẸ CON CÁM TẤM BẢN CHẤT CÁCH GiẢI

MÂU THUẪN QUYẾT MÂU
THUẪN
1

2
b. Đánh giá
CHẶNG MẸ CON CÁM TẤM BẢN CHẤT CÁCH GiẢI
MÂU THUẪN QUYẾT MÂU
THUẪN
1 Hành hạ,
Khócà Mâu thuẫn
ngược đãi, Yếu tố kì
Yếu trong gia
tước đoạt ảo: Bụt
đuối, đình phụ
quyền lợi vật giúp đỡ
cam chịu quyền
chất và tinh
thần

2 Tìm cách
Không Mâu thuẫn Tấm đấu
tiêu diệt Tấm tranh không
khóc xã hội:
đến cùng, khoan
mạnh mẽ, Thiện- Ác
tước đoạt nhượng
quyết liệt
mạng sống
 CON ĐƯỜNG ĐI TỚI HẠNH PHÚC CỦA TẤM
(Từ cô gái mồ côi à hoàng hậu)

TRIẾT LÍ ƯỚC MƠ
“Ở hiền gặp lành” Công bằng- Hạnh phúc
Truyện cổ tích
KHỞI ĐỘNG
Câu 1. Dòng nào sau đây không phải là yếu tố
thần kì trong truyện cổ tích “Tấm Cám”?

•  A. Nhân vật Bụt

•  B. Xương cá bống
C. Miếng trầu têm cánh phượng
•  C
•  D. Sự hóa thân của Tấm
Câu 2. Tình +ết nào sau đây không tham gia vào việc
phát triển mâu thuẫn trong truyện?

A. Cha Tấm chết

•  A
•  B. Tấm nuôi cá bống
•  C. Tấm muốn đi xem hội
•  D. Tấm trở thành hoàng hậu
Câu 3. Mâu thuẫn được phản ánh trong
“Tấm Cám” chủ yếu là mâu thuẫn giữa:

•  A. Giai cấp thống trị với bị trị

B. Thiện và ác
•  B
•  C. Dì ghẻ và con chồng
•  D. Giàu sang với nghèo hèn
Câu 4. Cách giải quyết mâu thuẫn trong “Tấm Cám”
không tương ứng với ý nghĩa của câu tục ngữ nào sau
đây?

•  A. Ở hiền gặp lành

•  B. Ác giả ác báo
C. Lá lành đùm lá rách
•  C
•  D. Gieo gió gặp bão
Câu 5. Vì sao nhân vật Bụt không xuất hiện kể từ khi Tấm
vào cung:

•  A. Vì Bụt không xuất hiện lần thứ hai

•  B. Vì Tấm không cần Bụt giúp đỡ nữa
C. Vì Tấm phải tự đấu tranh để sinh tồn
•  C
•  D. Vì Tấm đã được nhà vua bảo vệ
 Câu 6. Nhận định nào sau đây không
đúng về mẹ con nhà Cám?

•  A. Muốn ’êu diệt Tấm đến cùng

•  B. Muốn chiếm đoạt tất cả những gì Tấm có
C. Luôn hối hận về tội lỗi của mình
•  C
•  D. Độc ác, tàn nhẫn đến cùng cực
 Câu 7. Sự phản kháng trước cái ác của
nhân vật Tấm là:

•  A. Hoàn toàn chủ động

B. Từ yếu ớt, thụ động đến mạnh mẽ, quyết
•  B
liệt
•  C. Quyết liệt từ đầu đến cuối
•  D. Chủ yếu nhờ sự giúp đỡ của thần linh
Câu 8. Sự biến hóa của Tấm trong “Tấm Cám” thể hiện
điều gì?

•  A. Mơ ước đổi đời của con người

•  B. Thể hiện niềm lạc quan của con người
•  C. Khát vọng được bất tử của con người
•  D
D. Sức trỗi dậy mãnh liệt của con người
trước sự vùi dập của cái ác.
Câu 9. Ý nghĩa của truyện “Tấm Cám” là:

•  A. Phản ánh mơ ước được tự do của con

người
•  B. Phản ánh ước mơ được sống giàu có
C. Phản ánh ước mơ về công bằng, hạnh phúc
•  C
trong xã hội
•  D. Phản ánh ước mơ có thần linh giúp đỡ
Không thể trông chờ sự cứu giúp xa xôi
Em đành phải đứng lên, phải gồng mình tranh đấu
Khi nước mắt dẫu trong, không đẩy lùi kẻ xấu
Thì sự căm hờn phải cất tiếng lên…
2. Sự hóa thân của Tấm
a. Những hình thức và quá trình biến
hóa của Tấm QUẢ THỊ

KHUNG CỬI

XOAN ĐÀO

VÀNG ANH

à Những vật bình dị,

thân thương, giàu giá
trị thẩm mĩ
 THẢO LUẬN NHÓM
Câu hỏi:Ở mỗi lần hóa thân, cô Tấm có
những lời nói, cử chỉ như thế nào? Nhận xét
về cô Tấm qua mỗi lần hóa thân.

NHÓM 1 CHIM VÀNG ANH

NHÓM 2 CÂY XOAN ĐÀO

NHÓM 3 KHUNG CỬI

NHÓM 4 QUẢ THỊ

Vàng ảnh vàng anh
Có phải vợ anh
Chui vào tay áo?
à Quấn quýt với vua

Phơi áo chồng tao

Phơi lao phơi sào
Chớ phơi bờ rào
Rách áo chồng tao!
CHIM VÀNG ANH à Nhắc nhở Cám
 CHIM VÀNG ANH

-  Sự hóa thân của

một linh hồn trong
sáng, hồn hậu.
- Báo hiệu một cô
Tấm đầy sức phản
kháng đã đứng lên.
 Cành lá sà xuống, che kín thành
bóng tròn như hai cái lọng cho vua
mắc võng hóng mát.
CÂY XOAN ĐÀO à Dịu dàng, chăm sóc cho
vua
 CÂY XOAN ĐÀO
Lòng cây màu
hồng như tấm lòng
son mãi không
phai qua bao thăng
trầm của Tấm.
 Cót ca cót két
Lấy tranh chồng chị
Chị khoét mắt ra
à Răn đe, tuyên chiến với Cám KHUNG CỬI

KHUNG CỬI

lên tiếng vạch mặt, tuyên chiến với
kẻ thù quyết liệt hơn.
Thị ơi thị
Thị rụng bị bà
Bà để bà ngửi
Chứ bà không ăn
 TỪ QUẢ THỊ BƯỚC RA

Dọn dẹp nhà cửa, nấu cơm, têm trầu cho bà lão
 -  Cô Tấm vừa đẹp bình
dị, vừa tươi mới rạng rỡ.
-  Quả thị vàng thơm như
vẻ đẹp và tấm lòng thơm
thảo của Tấm.
- Kết thúc đoạn đời đầy
bất hạnh và mở ra một
cuộc sống mới hạnh
phúc viên mãn của nhân
vật.
QUẢ THỊ
THẢO LUẬN THEO BÀN: Theo em, vì sao từ
quả thị, cô Tấm bước ra trở lại là người?
Em nghe không trái thị đã rơi xuống tay người
Trái không chỉ rơi vì sức hút đất đai
Trái rơi vì tay người ao ước
Khi trái chạm tay người và người ấm ủ
Thì lừng hương và cô Tấm bước ra
(Nguyễn Khoa Điềm)

SỨC MẠNH
DIỆU KÌ CỦA
TÌNH YÊU
THƯƠNG
 a. Các hình thức và quá trình biến hóa của Tấm

VÀNG ANH XOAN ĐÀO KHUNG CỬI QUẢ THỊ

- Quyến luyến -  Che cho vua -  Răn đe Cám -  Dọn dẹp nhà
vua. nằm võng cửa, nấu cơm
-  Nhắc nhở Cám

à Cô Tấm lương thiện, trong sáng, thủy chung,

chan chứa yêu thương, không khuất phục khi ý
thức được nỗi oan ức của mình.
b. Ý nghĩa sự hồi sinh của Tấm

VÀNG ANH XOAN ĐÀO KHUNG CỬI QUẢ THỊ

-  Sức sống mãnh liệt của cái Thiện và ước

nguyện đổi đời của nhân dân.
-  Quan niệm giàu tính nhân văn của nhân
dân về hạnh phúc.
-  Phải tự đấu tranh giành hạnh phúc thì hạnh
phúc mới bền lâu.
-  Hạnh phúc thực sự là hạnh phúc ở cõi đời
này.
 VAI TRÒ CỦA YẾU TỐ KÌ ẢO
•  Yếu tố kì ảo đã tạo nên một thế giới cổ 6ch
huyền diệu, đầy ắp không khí lãng mạn.
•  Thể hiện ước mơ, khát vọng của nhân dân ta
về công bằng, hạnh phúc ở đời.
Viết một đoạn văn (khoảng 5 dòng) cảm nhận về vẻ
đẹp của chi tiết cô Tấm hóa thân thành quả thị.
 TẤM CÁM
III. Tổng kết
* Nội dung:
-  Bản chất của các mâu thuẫn và xung đột
=> Giá trị hiện thực
n  Cảm thông trước số phận của người dân lao
động.
n  Sức sống và sự trỗi dậy mãnh liệt của con
người trước sự vùi dập, tấn công của cái Ác.
n  Ước mơ đổi đời -> niềm lạc quan trong cuộc
sống

=> Tinh thần nhân đạo

 TẤM CÁM
* Nghệ thuật:
- Cốt truyện ly kì hấp dẫn, khắc hoạ tính
cách nhân vật.
- Yếu tố kì ảo: tạo sức hấp dẫn và kết thúc
có hậu.
- Các câu văn vần: giàu chất thơ, khắc sâu
cốt truyện