BASAHIN ANG INYONG LEKSIYON SA MODYUL NA NASA KABANATA
II AT SAGUTIN ANG MGA SUMUSUNOD NA KATANUNGAN (HUWAG I- COPY PASTE ANG NASA MODYUL KUNDI IPALIWANAG ANG SAGOT BATAY SA PAG-INTINDI). NG LINGGUWISTIKONG VARAYTI? IPALIWANAG.
1. ANO ANG NAINTINDIHAN MO SA LINGGUWISTIKO AT
HEOGRAPIKONG VARAYTI SA PILIPINAS AYON KAY DONNA HOPE MORAN? IPALIWANAG ANG DALAWA.
Kung wika lang ang paguusapan, pilipinas ay napakayaman sa wika na
nagkakaroon ng mahigit isang daan na wika at apat na pong daan na diyalekto. Hindi maipagkakailala na marami tayong mga wika at diyalekto sa bansang pilipinas dahil sa heograpiyang lokasyon natin ngunit ang lahat ng wika sa pilipinas ay kabilang sa austronesian language family na kinabibilangan din ng mga bansang indonesia, malaysia,polynesia at iba pa. Mula sa austronesian language hanggang nagkaroon ng ibat ibang wika at diyalekto sa pilipinas na isa sa dahilan ng pagdami ng wika at diyalekto ay ang heograpiyang lokasyon ng isang lugar. Samantala, kung ang heograpikong lokasyon naman ang pag uusapan, ay nahahati sa tatlong malalaking grupo ang mga wika sa pilipinas. Una, ay ang northern philippine na kinabibilangan ng mga cordilleran subgroup at narito rin ang mga wikang dumagat, northern cordilleran, ilokano, central cordilleran at southern cordilleran. Sumakatuwid, ang meso-philippine group naman ang kinabibilangan ng mga north and south mangyan, gayundin na nabibilang dito ang mga wika ng palawan,central philippine na kinabibilangan ng mga tagalog, bikol at bisaya.
2. ANO ANG DAHILAN NG LINGGUWISTIKONG VARAYTI?
Ayon sa aking nabasa sa module, may dalwang dahilan ng lingguwistikong varayti.
Una, ang heograpiyang lokasyon ng mga speech community. Ano ang ibig sabihin nito, nagiging dahilan kase ang heograpiyang lokasyon ng isang speech community dahil kung ang isang komunidad ay nagkakalayo layo at pinaghihiwalay ng mga katubigan o kabundukan, doon nagsisimula na bumuo ng isang wika ang isang komunidad dahilan na sila lang ang nakakaintindi at naiiba sa karatig isla o komunidad. Pangalawa, ang language boundry. Ano ang ibig sabihin ng language boundry at paano ito naging dahilan ng lingguwistikong varayti? Ang language boundry ay ang paglipat ng isang komunidad sa karatig komunidad dala ng paglikas dahil sa isang bagyo o kalamidad. Nagiging dahilan ito ng lingguwistikong varayti dahil pag ang isang komunidad na may kakaibang wika at lumipat sa ibang lugar, may posibilidad na magsama ang dalawang wika dahilanan ng pagkabuo pa ng isang wika sa komunidad. 3. AYON SA MGA DALUBHASA, ANO ANG BATAYAN NG PAGKAKAIBA NG WIKA AT DIYALEKTO?
Kung iisipin, ano ng ba ang pagkakaiba ng wika at diyalekto, ayon nga sa
dalubhasa sa wika, ang pagkakaiba daw ng wika sa diyalekto ay ang “mutual eligibility” na kung saan kapag ang dalawang tao ay naguusap sa magkaibang speech variety at hindi nagkaintindihan. Ibig sabihin kapag magkaiba ng wika ang ginamit ng dalwang taong naguusap ay hindi sila magkakaintindihan. Samantala, pag ang dalawang tao naman ay nagusap na magkaiba ang speech variety pero may kunting pagkakatulad na may kunting pagkakaiba lamang sa tono at salita. Ibig sabihin ang kanilang ginagamit ay isang uri ng diyalekto na nanggaling sa iisang wika na parang ginawang ng kani kanilang bersyon. Ang dalawang tao na to na gumamit ng diyalekto nila ay nagkakaintindihan kumpara sa naunang sitwasyon. Sumakatuwid, ang wika ay mas malawak o malaki kaysa diyalekto, o sa ibang salita nanggaling ang diyakto sa wika.
4. ANO ANG EPEKTO NG LINGGUWISTIKONG VARAYTI?
Para sa akin, hindi maganda ang naging epekto ng lingguwistikong varayti
ngunit nagkaroon ng ganito dahil sa pagkawatakwatak ng mga pulo na nagkaroon ng kanya kanyang wika at diyalekto. Maituturing daw na multilingguwal ang mga pilipino dahil higit sa isa ang kanilang alam na wika. Kaya noong mga nakaraang digmaan, mahirap ang naging komunikasyon sa bansa dahil nga sa magkakaiba tayo ng wika at di tayo magkaintindihan, na kailangan pa ng translator para malaman kung ano ang ibig sabihin ng kanyang sinasabi. Kaya naman iniutos ni pangulong quezon na mamili ng tatanghaling wikang pambansa na ipapamahala sa surian ng wikang pambansa at ito ay wikang filipino.