BÀI TẬP TRUYỀN NHIỆT_KTTP2_HUFI

1. Phần truyền nhiệt

1.1. Lý thuyết
Câu 1 Khi nào quá trình truyền nhiệt được gọi là truyền nhiệt ổn định?

Câu 2 Khi nào quá trình truyền nhiệt được gọi là truyền nhiệt không ổn định?

Câu 3 Dẫn nhiệt là quá trình ?

Câu 4 Cấp nhiệt là quá trình ?

Câu 5 Đại lượng đặc trưng cho quá trình truyền nhiệt bằng dẫn nhiệt là đại lượng
nào?

Câu 6 Đại lượng đặc trưng cho quá trình truyền nhiệt bằng cấp nhiệt là đại lượng
nào?

Câu 7 Quá trình truyền nhiệt bằng dẫn nhiệt được xác định thông qua định luật nào?

Câu 8 Quá trình truyền nhiệt bằng cấp nhiệt được xác định thông qua định luật nào?

Câu 9 Trong tính toán truyền nhiệt bằng dẫn nhiệt, khi nào tường ống được xem như
tường phẳng?

Câu 10 Dòng đối lưu được chia thành mấy dạng?

Câu 11 Khi nào quá trình truyền nhiệt được gọi là truyền nhiệt đẳng nhiệt, ổn định?

Câu 12 Khi nào quá trình truyền nhiệt được gọi là truyền nhiệt biến nhiệt, ổn định?

Câu 13 Khi nào quá trình truyền nhiệt được gọi là truyền nhiệt biến nhiệt, không ổn
định?

Câu 14 Quá trình truyền nhiệt đẳng nhiệt giữa hai lưu chất qua tường một lớp xảy ra
mấy giai đoạn?

Câu 15 Quá trình truyền nhiệt đẳng nhiệt giữa hai lưu chất qua tường phẳng xảy ra

1
 theo thứ tự như thế nào?

Câu 16 Quá trình nhiệt lượng truyền từ lưu chất nóng đến tường là quá trình truyền
nhiệt gì?

Câu 17 Quá trình nhiệt lượng truyền từ tường đến lưu chất nguội là quá trình truyền
nhiệt gì?

Câu 18 Trong trường hợp tổng quát, hiệu số nhiệt độ trong truyền nhiệt đẳng nhiệt t
được xác định theo công thức nào ?

Câu 19 Trong trường hợp tổng quát, hiệu số nhiệt độ trong truyền nhiệt biến nhiệt ổn
định tlog được xác định theo công thức nào ?

Câu 20 Chiều chuyển động của lưu chất sẽ ảnh hưởng đến quá trình truyền nhiệt ?

Câu 21 Trong tính toán tlog thì giữa t1, t2 như thế nào?

Câu 22 Chiều chuyển động của lưu chất sẽ ảnh hưởng đến quá trình truyền nhiệt
trong trường hợp nào?

Câu 23 Tập hợp tất cả các giá trị nhiệt độ trong vật thể, trong môi trường tại cùng một
thời điểm được gọi là gì?

Câu 24 Tập hợp tất cả các điểm có cùng một giá trị nhiệt độ tại cùng một thời điểm
được gọi là gì?

Câu 25 Quá trình đối lưu tự nhiên xảy ra là do yếu tố nào?

Câu 26 Hãy chọn điều kiện không quan trọng khi chọn chất tải nhiệt ?

Câu 27 Chuẩn số đặc trưng cho quá trình cấp nhiệt ở bề mặt phân chia pha là chuẩn
số nào?

Câu 28 Chuẩn số đặc trưng cho tính chất vật lý của môi trường là chuẩn số nào?

Câu 29 Trường nhiệt độ là gì?

Câu 30 Mặt đẳng nhiệt là gì?

2
Câu 31 Đối với chất rắn, độ dẫn nhiệt (hay hệ số dẫn nhiệt) thay đổi như thế nào?

Câu 32 Trong các chất lỏng, chất nào có hệ số dẫn nhiệt giảm khi nhiệt độ tăng?

Câu 33 Trong các chất lỏng, chất nào có hệ số dẫn nhiệt tăng khi nhiệt độ tăng?

Câu 34 Quá trình đối lưu tự nhiên xảy ra là do yếu tố nào?

Câu 36 Đối với đa số chất lỏng, độ dẫn nhiệt (hay hệ số dẫn nhiệt) thay đổi như thế
nào?

Câu 37 Trong quá trình dẫn nhiệt ổn định, nhiệt lượng thay đổi như thế nào?

Câu 39 Sự thay đổi nhiệt độ trên một đơn vị chiều dài theo phương pháp tuyến với bề
mặt đẳng nhiệt là lớn nhất được gọi là gì?

Câu 40 Chuẩn số đặc trưng cho quá trình truyền nhiệt khi đối lưu tự nhiên được gọi là
gì ?

Câu 41 Quá trình truyền nhiệt đẳng nhiệt giữa hai lưu chất qua tường phẳng nhiều lớp
thì nhiệt lượng và nhiệt độ thay đổi như thế nào?

Câu 42 Giả sử nhiệt truyền từ trong ra ngoài trong một tường ống nhiều lớp thì nhiệt
lượng và nhiệt độ thay đổi như thế nào?

Câu 43 Đối với quá trình truyền nhiệt nào thì chiều của dòng lưu chất không ảnh
hưởng đến quá trình truyền nhiệt ?

Câu 44 Trong công thức Q = K.F.tlog thì tlog là gì?

Câu 45 Để ngăn bức xạ mặt trời cần chọn vật liệu có đặc điểm gì?

Câu 46 Để ngăn bức xạ mặt trời, cần chọn những loại vật liệu gì trong thực tế?

Câu 47 Trong truyền nhiệt phức tạp, để tăng cường trao đổi nhiệt bức xạ cần tiến
hành như thế nào?

Câu 48 Trong truyền nhiệt phức tạp, để tăng cường dẫn nhiệt cần tiến hành như thế
nào?

3
Câu 49 Đối với chất tải nhiệt đi phía vỏ trong thiết bị vỏ ống có hệ số cấp nhiệt nhỏ,
để tăng cường quá trình truyền nhiệt ta thường thiết kế thêm bộ phận nào sau
đây?

Câu 50 Trong trường hợp nào khi thêm các lớp cách nhiệt có thể làm nhiệt trở toàn
phần giảm?

Câu 51 Trong thiết bị vỏ ống bốc hơi gián tiếp, dòng lỏng bốc hơi được phân bố như
thế nào?

Câu 52 Dựa vào yếu tố nào để phân biệt giữa trao đổi nhiệt đối lưu tự nhiên và đối
lưu cưỡng bức?

Câu 53 Tại sao thiết bị truyền nhiệt loại vỏ ống trao đổi nhiệt với lưu chất có hệ số
cấp nhiệt nhỏ phải bố trí thêm gân hay cánh?

Câu 54 Chất tải nhiệt được bố trí đi ngoài ống trong thiết bị trao đổi nhiệt loại vỏ ống
thường có đặc điểm gì?

Câu 55 Khi sắp xếp ống trên vỉ ống của thiết bị truyền nhiệt ống chùm, trong trường
hợp nào sắp xếp theo đỉnh hình vuông?

Câu 56 Khi nào một vật thể được gọi là vật trắng tuyệt đối?

Câu 57 Những yếu tố nào không ảnh hưởng đến quá trình trao đổi nhiệt bằng đối lưu?

Câu 58 Để tăng hệ số truyền nhiệt một cách có hiệu quả cần tiến hành như thế nào?

Câu 59 Hệ số cấp nhiệt phụ thuộc các thông số nhiệt động nào?

Câu 60 Xác định hệ số cấp nhiệt bằng các cách nào?

1.2. Bài tập

Bài 1: Cho tường phẳng 1 lớp là gạch thường dày 200mm, kích thước 20003000 mm.
Nhiệt độ 2 bên tường lần lượt là 600oC và 50oC. Biết hệ số dẫn nhiệt của tường là 20
W/m.K. Tính lượng nhiệt dẫn qua tường.
Bài 2: Một thiết bị phản ứng có vỏ trong làm bằng thép không gỉ có bề dày 6 mm, hệ số
dẫn nhiệt 17,5 W/m.K. Phía ngoài vỏ có bọc một lớp cách nhiệt bông thủy tinh dày 100

4
mm, có hệ số dẫn nhiệt 0,04 W/m.K. Dung dịch trong thiết bị có nhiệt độ 120oC, nhiệt độ
bên ngoài môi trường là 35oC. Cho hệ số cấp nhiệt của dung dịch và của không khí lần
lượt là 340 kcal/m2.h.K và 11 kcal/m2.h.K.Tính:
a. Lượng nhiệt tổn thất ra môi trường?
b. Nhiệt độ tT1, tT2, tT3?
Bài 3: Tường phẳng 2 lớp: lớp thép không gỉ dày 5 mm, lớp cách nhiệt là vải amiăng
300mm. Nhiệt độ hai bên tường lần lượt là 120oC và 45oC. Biết hệ số dẫn nhiệt của thép
không gỉ và amiăng lần lượt là 17,5 W/m.K, 0,279 W/m.K. Tính nhiệt tổn thất qua một
đơn vị bề mặt tường và nhiệt độ tiếp xúc giữa hai lớp tường.
Bài 4: Một tường lò hai lớp có lớp trong là gạch chịu lửa có chiều dày 300 mm, và vỏ bọc
ngoài bằng thép có chiều dày 10 mm, với hệ số dẫn nhiệt của gạch và thép lần lượt là 1
kcal/m.h.K, và 40 kcal/m.h.K. Nhiệt độ trong lò là 800oC và nhiệt độ môi trường bên
ngoài bằng 45oC. Cho hệ số cấp nhiệt của không khí nóng trong lò và hệ số cấp nhiệt của
môi trường ngoài lò lần lượt là 300 kcal/m2.h.K, 14 kcal/m2.h.K. Tính:
a. Lượng nhiệt tổn thất ra môi trường xung quanh?
b. Nhiệt độ giữa hai lớp tường lò?
Bài 5: Một thiết bị phản ứng có có 3 lớp vỏ, lớp trong bằng thép không gỉ, lớp giữa là
bông thủy tinh và lớp ngoài là thép thường. Biết nhiệt độ thành trong thiết bị có nhiệt độ là
90oC và nhiệt độ bề mặt ngoài là 40oC. Xác định:
a. Lượng nhiệt tổn thất qua một đơn vị bề mặt tường.
b. Nhiệt độ tiếp xúc giữa các vách tường
Cho chiều dày lần lượt 3 lớp tường:
- Thép không gỉ dày 20 mm, hệ số dẫn nhiệt là 17,5 W/m.K.
- Bông thủy tinh có dày 100 mm, hệ số dẫn nhiệt là 0,0372 W/m.K.
- Thép thường có dày 5 mm, hệ số dẫn nhiệt là 46,5 W/m.K.
Bài 6: Tường lò có hai lớp:
Lớp gạch chịu lửa dày 400 mm
Lớp gạch thường dày 200 mm
Nhiệt độ bên trong của lò 1000oC, nhiệt độ của phòng xung quanh lò 35oC. Cho hệ
số dẫn nhiệt của gạch chịu lửa 1,005 W/m.K và của gạch thường 0,28 W/m.K. Biết hệ số
cấp nhiệt từ khí trong lò tới tường 450 kcal/m2.h.K. Hệ số cấp nhiệt từ tường đến không
khí 14 kcal/m2h.K. Xác định:
a. Nhiệt tổn thất từ bề mặt tường.

5
 b. Nhiệt độ tại vùng tiếp xúc giữa gạch chịu lửa và gạch thường và nhiệt độ hai bề
mặt tường.
Bài 7: Quá trình trao đổi nhiệt giữa hai lưu chất qua tường phẳng một lớp có nhiệt độ của
hai dòng lưu chất hai bên tường lần lượt 115oC, 40oC. Bề dày tường 10mm. Biết hệ số dẫn
nhiệt vật liệu làm tường là 46,5 W/m.K. Hệ số cấp nhiệt từ lưu chất tới tường và từ tường
đến lưu chất lần lượt là 50 W/m2.K; 12 W/m2.K. Xác định:
a. Hệ số truyền nhiệt ?
b. Lượng nhiệt truyền đi từ lưu chất nóng tới lưu chất nguội?
Bài 8: Một tường lò 2 lớp, gồm lớp gạch chịu lửa dày 500 mm, và lớp gạch thường dày
250 mm. Nhiệt độ không khí nóng bên trong lò 1300oC, không khí bên ngoài xung quanh
lò 40oC. Biết hệ số cấp nhiệt của không khí nóng tới tường là 500 kcal/m2.h.K, hệ số cấp
nhiệt từ tường tới không khí bên ngoài là 8 kcal/m2.h.K, hệ số dẫn nhiệt của gạch chịu lửa
1,05 W/m.K, của gạch thường là 0,659 kcal/m.h.K. Xác định:
a. Lượng nhiệt truyền đi qua tường?
b. Hệ số truyền nhiệt của thiết bị?
c. Nhiệt độ giữa 2 lớp tường?
Bài 9: Một lò đốt hình trụ gồm ba lớp, có đường kính trong của lò là 1 m, lớp trong cùng
xây bằng gạch chịu lửa dày 25 cm, hệ số dẫn nhiệt 1,05 W/m.K, chính giữa là lớp bông xỉ
dày 30 cm, hệ số dẫn nhiệt 0,076 W/m.K, và lớp ngoài c ùng bằng thép dày 2mm, hệ số
dẫn nhiệt 40 kcal/m.h.K, tường cao 3 m. Biết nhiệt độ bên trong lò 850oC, nhiệt độ không
khí bên ngoài lò 30oC. Cho hệ số cấp nhiệt của không khí nóng và của không khí bên
ngoài lần lượt là 350 kcal/m2h.K và 11 kcal/m2h.K. Tính:
a. Lượng nhiệt tổn thất ra môi trường?
b. Nhiệt độ giữa các lớp tường?
Bài 10: Một thiết bị trao đổi nhiệt ống xoắn ruột gà với ống truyền nhiệt có đường kính
1002 mm dài 20 m được làm bằng đồng đỏ có hệ số dẫn nhiệt 384 W/m. Biết lưu chất
nóng đi trong ống truyền nhiệt là hơi nước bão hòa có áp suất tuyệt đối bằng 2 bar, nhiệt
độ là 119,6oC. Nhiệt độ của lưu chất nguội bên ngoài ống truyền nhiệt là 108oC, hệ số cấp
nhiệt của lưu chất nguội là 350 W/m2.K, hệ số cấp nhiệt của hơi nước bão hòa là 9800
W/m2.K. Tính:
a. Hệ số truyền nhiệt của thiết bị?
b. Lượng nhiệt truyền đi từ lưu chất nóng tới lưu chất nguội?

6
Bài 11: Một thiết bị trao đổi nhiệt ống chùm với số ống truyền nhiệt là 90, đường kính
60x2 mm. Ống dài 3 m, làm bằng đồng thau có hệ số dẫn nhiệt 93 W/m.K. Thiết bị dùng
làm nguội dung dịch từ 120oC xuống 40oC bằng nước lạnh chảy ngược chiều, nhiệt độ
nước vào 20oC và ra 35oC. Biết hệ số cấp nhiệt của dung dịch là 240 kcal/m2h.K, hệ số cấp
nhiệt của nước lạnh là 150 kcal/m2h.K. Xác định:
a. Hệ số truyền nhiệt của thiết bị.
b. Lượng nhiệt trao đổi giữa 2 lưu chất.
Bài 12: Một ống truyền nhiệt có đường kính 1002 mm dài 40 m được làm bằng đồng đỏ
có hệ số dẫn nhiệt 330 kcal/m.h.K. Nhiệt độ 2 bên tường lần lượt là 115oC và 45oC. Tính
lượng nhiệt dẫn qua tường ống.
Bài 13: Một ống dẫn hơi làm bằng thép không gỉ dài 35 m, đường kính 512,5 mm được
bọc bằng một lớp cách nhiệt bằng sợi amiăng dày 30 mm. Nhiệt độ bề mặt ngoài lớp cách
nhiệt là 45oC, bề mặt trong ống là 200oC. Xác định lượng nhiệt tổn thất của ống dẫn hơi.
Cho hệ số dẫn nhiệt của thép không gỉ là 17,5 W/m.K, của sợi amiăng là 0,115 W/m.K.
Bài 14: Ống truyền nhiệt có đường kính 1002 mm , làm bằng đồng thanh có hệ số dẫn
nhiệt 64 W/m.K. Bên ngoài bọc lớp cách nhiệt bằng bông thủy tinh dày 50mm, hệ số dẫn
nhiệt là 0,035 W/m.K. Biết nhiệt độ bề mặt bên trong và bên ngoài của tường lần lượt là
120oC và 35oC. Tính lượng nhiệt tổn thất qua một đơn vị chiều dài ống và nhiệt độ tiếp
xúc giữa hai lớp tường.
Bài 15: Tìm nhiệt độ bề mặt trong của lớp vỏ nồi bằng inox dày 10 mm nếu như nhiệt độ
mặt lớp bọc cách nhiệt ngoài của nồi là 40oC. Chiều dày lớp bọc cách nhiệt là 300 mm.
Nhiệt kế cắm sâu vào 80 mm kể từ bề mặt ngoài và chỉ 70oC. Hệ số dẫn nhiệt của lớp bọc
cách nhiệt 0,279 W/m.K, của inox là 30 W/m.K.
Bài 16: Thiết bị trao đổi nhiệt làm bằng thép không gỉ dày 5 mm có hệ số dẫn nhiệt 17,5
W/m.K. Lớp cách nhiệt làm bằng sợi amiăng có chiều dày 50 mm, và hệ số dẫn nhiệt là
0,1115 W/m.K. Cho hệ số cấp nhiệt môi trường bên trong và ngoài lần lượt là 200
W/m2.K, 12 W/m2.K. Nhiệt độ chất lỏng bên trong thiết bị trao đổi nhiệt 80oC. Nhiệt độ
không khí bên ngoài 30oC. Xác định nhiệt độ tổn thất ra môi trường và nhiệt độ bên trong
và bên ngoài của các mặt tường của thiết bị trao đổi nhiệt và nhiệt độ tiếp xúc giữa hai lớp
tường.
Bài 17: Cho thiết bị truyền nhiệt loại ống chùm dùng hơi nước bão hòa có áp suất dư là 1
at, nhiệt độ là 119,6oC, để gia nhiệt cho dung dịch bên trong. Vỏ thiết bị được làm bằng
thép thường dày 4 mm có hệ số dẫn nhiệt 46,5 W/m.K. Nhiệt độ không khí xung quanh là

7
30oC. Cho hệ số cấp nhiệt của không khí và của hơi nước lần lượt là 16 kcal/m2h.K và
11500 kcal/m2h.K . Tính lượng nhiệt tổn thất và nhiệt độ hai bên bề mặt tường của vỏ thiết
bị.
Bài 18: Cho thiết bị truyền nhiệt loại vỏ bọc. Dùng hơi nước bão hòa có áp suất dư là 2 at,
nhiệt độ 132,9oC, để gia nhiệt cho dung dịch bên trong. Vỏ bọc bên ngoài được làm bằng
thép không gỉ dày 20 mm có hệ số dẫn nhiệt 17,5 W/m.K, diện tích của vỏ bọc ngoài của
thiết bị là 12 m2. Nhiệt độ không khí xung quanh là 35oC. Cho hệ số cấp nhiệt của không
khí và của hơi nước lần lượt là 16,5 W/m2.K và 12000 W/m2.K. Tính nhiệt tổn thất ra môi
trường và nhiệt độ hai bên bề mặt tường của vỏ thiết bị.
Bài 19: Nhiệt độ bức xạ bề mặt của tấm tole đen tuyệt đối có kích thước 1.05 x 6.0 m là 90
o
C
a. Tính bước sóng bức xạ (mm)
b. Tính công suất bức xạ của tấm tole trên theo Stefan-Boltzmann.
2. Phần đun nóng – làm nguội – ngưng tụ:
2.1. Lý thuyết
Khi chọn chất tải nhiệt cần chú ý những yêu cầu nào về sau đây chất tải
Câu 1
nhiệt?

Câu 2 Đun nóng bằng hơi nước bão hòa chỉ thực hiện trong trường hợp nào?

Câu 3 Hơi nước bão hòa có hệ số cấp nhiệt như thế nào?

Câu 4 Hơi nước bão hòa có giá trị nhiệt độ là bao nhiêu khi ở áp suất tuyệt đối 1 at?

Câu 5 Ưu điểm của đun nóng bằng khói lò là gì?

Câu 6 Nhược điểm của đun nóng bằng hơi nước bão hòa là gì?

Câu 7 Nhược điểm của đun nóng bằng khói lò là gì?

Câu 8 Quá trình đun nóng bằng dòng điện có thể tạo nhiệt độ đạt giá trị bao nhiêu?

Câu 9 Các chất tải nhiệt đặc biệt có đặc điểm gì?

Câu 10 Đun nóng bằng hơi nước trực tiếp thường áp dụng đối với lưu chất nào?

8
Câu 11 Trong đun nóng bằng hơi nước trực tiếp, các dòng phân bố như thế nào?

Tại sao trong các thiết bị đun nóng bằng hơi nước gián tiếp phải tháo nước
Câu 12
ngưng?

Quá trình đun nóng thường được sử dụng trong các quá trình nào trong công
Câu 13
nghệ hoá học?

Phương pháp làm nguội trực tiếp bằng nước đá thường áp dụng trong trường
Câu 14
hợp nào?

Khi làm nguội trực tiếp bằng phương pháp tự bay hơi sẽ xảy ra các quá trình
Câu 15
gì?

Trong quá trình làm nguội khí trực tiếp bằng chất lỏng thì chất lỏng phải thỏa
Câu 16
điều kiện gì?

Nếu làm nguội nhiệt độ cần đạt thấp hơn từ 1530oC thì dùng tác nhân làm
Câu 17
nguội nào?

Câu 18 Khi nào quá trình ngưng tụ được gọi là ngưng tụ bề mặt?

Câu 19 Khi nào quá trình ngưng tụ được gọi là ngưng tụ hỗn hợp?

Trong thiết bị ngưng tụ gián tiếp, các dòng lưu chất thường được phân bố như
Câu 20
thế nào?

Trong thiết bị ngưng tụ trực tiếp, để tăng hiệu quả truyền nhiệt, ta cần xử lý
Câu 21
như thế nào?

Khi nào thiết bị ngưng tụ trực tiếp được gọi là thiết bị ngưng tụ trực tiếp loại
Câu 22
khô?

Khi nào thiết bị ngưng tụ trực tiếp được gọi là tiết bị ngưng tụ trực tiếp loại
Câu 23
ướt?

Câu 24 Trong thiết bị ngưng tụ Baromet, chiều cao ống Baromet có giá trị bao nhiêu?

Câu 25 Trong thiết bị trao đổi nhiệt loại vỏ bọc, chiều cao của vỏ ngoài có đặc điểm

9
 gì?

Câu 26 Thiết bị truyền nhiệt loại vỏ ống 2-1, nghĩa là gì?

Câu 27 Thiết bị truyền nhiệt loại vỏ ống 1-1, nghĩa là gì?

Câu 28 Khói lò được tạo thành như thế nào?

Câu 29 Tại sao nguồn nhiệt cung cấp bằng khói lò ít được sử dụng hơn hơi nước bão
hòa?

Câu 30 Tại sao khi đun nóng bằng khói lò thiết bị thường nhanh hỏng?

Câu 31 Trong các nguồn nhiệt sau, loại nào dễ điều chỉnh nhất?

Câu 32 Ngưng tụ là gì?

Khi tổ chức dòng chảy trong thiết bị truyền nhiệt loại vỏ ống, để đạt mục đích
Câu 33
bền cơ học, dòng lưu chất có áp suất cao thường được bố trí như thế nào?

Tại sao trong thiết bị truyền nhiệt vỏ ống, dòng lưu chất có nhiệt độ cao
Câu 34
thường được bố trí phía trong ống?

Câu 35 Trong thiết bị truyền nhiệt vỏ ống xuôi chiều, trường hợp nào có thể xảy ra?

Trường hợp nào nhiệt độ ra của dòng lạnh có thể cao hơn nhiệt độ ra của
Câu 36
dòng nóng?

Cho một thiết bị truyền nhiệt vỏ ống 1-1 có nhiệt độ vào và ra đối với dòng
Câu 37 nóng lần lượt là 70oC và 40oC; dòng lạnh là 20oC và 45oC, phải tổ chức dòng
chảy theo trường hợp nào?

Câu 38 Trong thiết bị truyền nhiệt vỏ ống xuôi chiều 1-1, nhiệt độ vào và ra của dòng
lạnh lần lượt là t2đ=15oC và t2c=40oC; dòng nóng có nhiệt độ vào là t1đ=60oC,
nhiệt độ ra t1c sẽ như thế nào?

Câu 39 Trong thiết bị truyền nhiệt vỏ ống ngược chiều 1-1, nhiệt độ vào và ra của
dòng lạnh lần lượt là t2đ=15oC và t2c=40oC; dòng nóng có nhiệt độ vào là
t1đ=60oC, nhiệt độ ra t1c sẽ như thế nào?

10
Câu 40 Trong thiết bị vỏ ống dùng để ngưng tụ đẳng nhiệt dòng hơi có nhiệt độ là
80oC, dòng lạnh có nhiệt độ vào là t2đ=10oC, nhiệt độ ra t2c sẽ như thế nào?

Câu 41 Quá trình nấu nước bằng ấm trong sinh hoạt hằng ngày là quá trình nào?

Câu 42 Trong trường hợp ngưng tụ hơi tinh khiết ở áp suất không đổi thì nhiệt độ của
hơi sẽ thay đổi như thế nào?

Trong thiết bị vỏ ống dùng để bốc hơi đẳng nhiệt dòng chất lỏng có nhiệt độ
Câu 43 sôi là 40oC, dòng nóng (pha lỏng) có nhiệt độ vào là t1đ=90oC, nhiệt độ ra t1c
sẽ như thế nào?

Câu 44 Nhiệt hóa hơi của hơi nước bão hòa có đặc điểm gì?

Câu 45 Trong trường hợp nào hơi nước bão hòa không thể truyền nhiệt? Vì sao?

Câu 46 Thế nào là hơi quá nhiệt? Ưu điểm của hơi quá nhiệt so với hơi bão hòa?

Câu 47 Giữ nguyên áp suất, tăng nhiệt độ cho hơi bão hòa sẽ được hơi gì?

Câu 48 Tăng áp suất cho hơi bão hòa (nhiệt độ sẽ tăng theo) sẽ được hơi gì?

Câu 49 Ưu, nhược điểm của thiết bị trao đổi nhiệt loại ống lồng ống?

Câu 50 Ưu, nhược điểm của thiết bị trao đổi nhiệt loại ống xoắn?

Câu 51 Ưu, nhược điểm của thiết bị trao đổi nhiệt loại ống chùm?

Câu 52 Ưu, nhược điểm của thiết bị trao đổi nhiệt loại vỏ áo?

Câu 53 Ưu, nhược điểm của thiết bị trao đổi nhiệt loại tấm?

Câu 54 Ưu, nhược điểm của thiết bị trao đổi nhiệt loại xoắn ốc?

Câu 55 Ưu, nhược điểm của thiết bị trao đổi nhiệt loại xối tưới?

Câu 56 Ưu, nhược điểm của thiết bị trao đổi nhiệt loại có cánh tản nhiệt?

11
Câu 57 Ưu, nhược điểm của nguồn nhiệt khí thiên nhiên?

Câu 58 Ưu, nhược điểm của nguồn nhiệt khí tổng hợp (khí hóa than, CO+H 2)?

Ưu, nhược điểm của phương pháp đun nóng bằng dòng điện cảm ứng (bếp
Câu 59
từ)?

Câu 60 Ưu, nhược điểm của phương pháp đun nóng bằng bếp hồng ngoại (bức xạ)?

Câu 61 Ưu, nhược điểm của phương pháp đun nóng bằng điện trở?

Câu 62 Ưu, nhược điểm của phương pháp đun nóng bằng lò vi sóng?

Câu 63 Ưu, nhược điểm của phương pháp đun nóng sóng siêu âm?

2.2. Bài tập

Bài 1: Tính lượng nhiệt cần thiết để nâng 100 kg H2O từ nhiệt độ 20oC lên 80oC. Biết
nhiệt dung riêng của nước là 1 kcal/kg.K.
Bài 2: Tính lượng nhiệt cần thiết làm bay hơi hoàn toàn 500kg nước ở 119,6oC. Áp suất
làm việc là áp suất dư và bằng 1 at. Biết ẩn nhiệt hoá hơi của nước là 527 kcal/kg.
Bài 3: Một thiết bị trao đổi nhiệt kiểu ống lồng ống, dùng làm lạnh một dung dịch có lưu
lượng là 1200 kg/h từ nhiệt độ 100oC đến 60oC. Dung dịch được làm lạnh bằng nước lạnh
chảy cùng chiều, có nhiệt độ vào là 20oC, đi ra có nhiệt độ là 35oC. Cho nhiệt dung riêng
trung bình của dung dịch và của nước lần lượt là 3,8 kcal/kg.K và 1,0 kcal/kg.K, diện tích
truyền nhiệt của thiết bị là 12m2. Tính:
a) Lưu lượng nước cần sử dụng.
b) Hệ số truyền nhiệt
Bài 4: Một thiết bị ngưng tụ ống chùm dùng ngưng tụ hơi ethanol ở nhiệt độ không đổi
78,4oC với năng suất 1,5kg/s ethanol. Nước lạnh vào có nhiệt độ 25oC và đi ra 50oC. Cho
ẩn nhiệt hóa hơi của rượu ethanol ở áp suất tuyệt đối 1 at là 826 kJ/kg. Hệ số truyền nhiệt
của thiết bị là 250 kcal/m2.h.oC. Xác định:
a) Lưu lượng nước lạnh vào thiết bị
b) Diện tích bề mặt truyền nhiệt

12
Bài 5: Dùng hơi nước bão hòa ở áp suất dư 2 at để gia nhiệt cho 1500 kg/h hỗn hợp rượu
etylic từ 25oC lên 85oC. Biết nhiệt dung riêng của hỗn hợp rượu là 3500 J/kg.K, và ẩn
nhiệt hoá hơi của hơi nước bão hòa là 518,1 kcal/kg. Tính lượng hơi đốt cần thiết.
Bài 6: Một thiết bị trao đổi nhiệt kiểu ống chùm có diện tích bề mặt truyền nhiệt là 10 m2,
làm việc ngược chiều để đun nóng một hỗn hợp rượu với năng suất 600 kg/h từ nhiệt độ
25oC đến 80oC. Tác nhân đun nóng là một chất thải hữu cơ có nhiệt độ vào là 105oC và
nhiệt độ ra là 65oC. Cho nhiệt dung riêng trung bình của chất thải hữu cơ là 0,45 kcal/kg.K
và nhiệt dung riêng trung bình của hỗn hợp rượu là 0,85 kcal/kg.K. Hãy tính:
a) Lưu lượng chất thải hữu cơ đưa vào đun nóng
b) Hệ số truyền nhiệt của thiết bị
Bài 7: Một thiết bị trao đổi nhiệt kiểu ống chùm, dùng làm lạnh một dung dịch có lưu
lượng là 90 kg/ph từ nhiệt độ 120oC đến 50oC. Dung dịch được làm lạnh bằng nước lạnh
chảy ngược chiều, có nhiệt độ vào là 20oC, đi ra có nhiệt độ là 45oC. Cho nhiệt dung riêng
trung bình của dung dịch và của nước lần lượt là 2,800 kJ/kg.K và 4,186 kJ/kg.K, hệ số
truyền nhiệt của thiết bị là 340 W/m2K, cho nhiệt tổn thất bằng không. Xác định:
a) Lưu lượng nước cần sử dụng
b) Diện tích bề mặt truyền nhiệt
Bài 8: Một thiết bị trao đổi nhiệt ống chùm dùng ngưng tụ hơi rượu êtylíc với năng suất
500 kg/h. Biết hơi rượu ngưng tụ ở 78oC, và được làm lạnh bằng nước lạnh có nhiệt độ
vào là 20oC, nước đi ra là 40oC, diện tích truyền nhiệt của thiết bị bằng 30 m2, nhiệt dung
riêng của rượu và nước lần lượt là 3,06 kJ/kg.K, 1 kcal/kg.K, cho ẩn nhiệt ngưng tụ của
rượu bằng 197 kcal/kg. Tính:
a) Lượng nước lạnh đưa vào thiết bị?
b) Hệ số truyền nhiệt của thiết bị?
Bài 9: Một thiết bị ngưng tụ ống chùm, có diện tích bề mặt truyền nhiệt là 20 m2 dùng để
ngưng tụ hơi benzen ở áp suất thường với năng suất 1000 kg/h. Biết nhiệt độ hơi benzen
ngưng tụ ở nhiệt độ 80oC và ẩn nhiệt ngưng tụ 94 kcal/kg. Nước dùng làm lạnh có nhiệt độ
vào 24oC và nhiệt độ ra 34oC, nhiệt dung riêng trung bình của nước là 4186 J/kg.K. Cho
Qtt = 0. Xác định:
a) Lượng nhiệt trao đổi
b) Lượng nước đưa vào thiết bị
c) Hệ số K
Bài 10: Một thiết bị trao đổi nhiệt ống xoắn ruột gà có đường kính ống 80 2,5mm.
Chiều dài ống bằng 30m và làm bằng đồng thau với hệ số dẫn nhiệt 93 W/m.K. Hơi nước

13
bão hòa đi trong ống có áp suất tuyệt đối 6 at ngưng tụ ở nhiệt độ không đổi và bằng
158,1oC dùng để đun nóng cho dung dịch từ 30oC đến 80oC với năng suất 1500 kg/h. Cho
hệ số cấp nhiệt của hơi nước là 1050 W/m2K, và hệ số cấp nhiệt của dung dịch là 200
W/m2K. Xác định lượng nhiệt truyền đi từ hơi nước cho dung dịch và nhiệt dung riêng
trung bình của dung dịch đó.
Bài 11: Một thiết bị trao đổi nhiệt ống chùm có số ống là 100, đường kính ống 100 2
mm, chiều dài ống 3 m. Cần làm lạnh dung dịch đi trong ống có nhiệt độ giảm từ 120 oC
xuống 60oC. Nước làm lạnh chảy ngược chiều có nhiệt độ vào 20oC và đi ra 45oC, lượng
nước lạnh đi vào thiết bị 1,2 tấn/h. Cho nhiệt dung riêng của dung dịch và nước lần lượt là
0,8 kcal/kg.K và 1 kcal/kg.K. Tổn thất nhiệt độ ra môi trường 1000 kJ/h. Xác định:
a) Lưu lượng dung dịch vào thiết bị
b) Hệ số truyền nhiệt của thiết bị
Bài 12: Một thiết bị truyền nhiệt ống chùm dùng làm nguội khí Nitơ từ nhiệt độ 80oC
xuống 35oC bằng nước lạnh chảy ngược chiều có nhiệt độ vào 22oC và đi ra 32oC. Năng
suất ở diều kiện tiêu chuẩn là 1240 m3/h. Khối lượng riêng của khí Nitơ là 1,25 kg/m3.
Nhiệt dung riêng của khí Nitơ là 0,25 kcal/kg.K, nhiệt dung riêng trung bình của nước là
4,186 kJ.kg.K. Hệ số truyền nhiệt của thiết bị 60 kcal/m2.h.K. Xác định:
a) Lượng nhiệt truyền cho khí N2
b) Lượng nước làm lạnh cần thiết
c) Diện tích bề mặt truyền nhiệt
Bài 13: Hỏi 5 tấn dung dịch clorua canxi được gia nhiệt nóng lên đến nhiệt độ nào nếu
như sau 3h, lượng hơi nước bão hòa có (Ptđ = 2 at) ẩn nhiệt ngưng tụ bằng 527 kcal/kg, và
tiêu hao là 300 kg. Tổn thất nhiệt của thiết bị ra môi trường xung quanh trung bình là 600
kcal/h. Nhiệt độ ban đầu của dung dịch 20oC. Nhiệt dung riêng trung bình của dung dịch là
0,7 kcal/kg.K.
Bài 14: Một thiết bị trao đổi nhiệt ống chùm dùng đun nóng một dung dịch đường với
năng suất 800 kg/h, từ nhiệt độ 30oC đến 80oC, lưu chất nóng làm việc ngược chiều có
nhiệt độ giảm từ 120oC xuống 85oC. Biết hệ số truyền nhiệt của thiết bị 30 kcal/m2.h.độ,
nhiệt dung riêng của dung dịch đường và của lưu chất nóng lần lượt là 4800 J/kg.K, 310
kcal/kg.K. Tính:
a) Suất lượng lưu chất nóng vào thiết bị?
b) Diện tích bề mặt truyền nhiệt của thiết bị?
c) Diện tích bề mặt truyền nhiệt thay đổi như thế nào trong trường hợp hai lưu chất làm
việc cùng chiều.

14
Bài 15: Một thiết bị trao đổi nhiệt ống lồng ống dùng đun nóng một dung môi bằng hơi
nước bão hòa có nhiệt độ không đổi là 100oC. Hơi nước có hàm nhiệt là 2677 kJ/kg, dung
môi được gia nhiệt nóng có lưu lượng là 800 kg/h từ 25oC lên 70oC, với nhiệt dung riêng
của dung môi coi như không đổi và bằng 3200 J/kg.K. Nhiệt tổn thất bằng 5% tổng lượng
nhiệt vào, cho hệ số truyền nhiệt là 570 kcal/m2.h.K. Tính:
a) Lưu lượng hơi đốt cần dùng
b) Bề mặt truyền nhiệt cần thiết
Bài 16: Cho ống lồng ống, ống trong có d1/d2 = 45/55 mm; ống ngoài D1/D2 = 70/80 mm,
dòng nóng có vận tốc 1,0 m/s là nước chảy phía ngoài ống có nhiệt độ vào và ra là 95 oC
và 65 oC; dòng lạnh là nước có nhiệt độ vào và ra là 30oC và 60oC chuyển động ngược
chiều. Ống làm bằng đồng. Nhiệt độ trung bình vách nóng là 70 oC. Ống dài 5,0 m.
a. Tính nhiệt lượng trao đổi giữa dòng nóng và dòng lạnh.
b. Tính lưu lượng nước (kg/s) lạnh đi trong ống, giả sử nhiệt tổn thất là 15%.
c. Tính hiệu số nhiệt độ trung bình logarit và hệ số truyền nhiệt K ?
d. Tính hệ số cấp nhiệt của dòng nóng và dòng lạnh: tính theo K và theo Nu.
Bài 17: Ngưng tụ hơi nước sử dụng thiết bị truyền nhiệt ống lồng ống, dùng nước giải
nhiệt.
a. Hãy bố trí dòng chảy trong thiết bị, giải thích?
b. Biết dòng hơi vào có nhiệt độ 130oC, là hơi bão hòa khô. Nước ngưng ra có trạng thái
lỏng sôi. Dòng lạnh vào có nhiệt độ 35oC, ra có nhiệt độ 85oC. Mật độ dòng nhiệt truyền
qua dòng lạnh là 11000 w/m2. Tính hệ số truyền nhiệt.
c. Lưu lượng dòng lạnh là 3 lít/s. Tính nhiệt lượng mà dòng nóng truyền qua ống
(Qtt=0%).
d. Tính chuẩn số Re dòng lạnh biết ống có đường kính 25/30 mm.
Bài 18: Cho thiết bị truyền nhiệt ống lồng ống có các thông số sau:
Dòng nóng: là nước có nhiệt độ vào và ra là 85oC và 45oC, lưu lượng 11 lít/phút.
Dòng lạnh: là nước có nhiệt độ vào 35oC, lưu lượng 16 lít/phút, chảy ngược chiều với
dòng nóng.
Ống truyền nhiệt: Ống trong d1/d2= 40/44 mm, ống ngoài D1/D2= 50/55 mm, làm bằng
đồng thau.
a. Thiết bị này dùng để đun nóng. Hãy bố trí dòng chảy trong thiết bị, giải thích ?
b. Xác định nhiệt độ ra của dòng lạnh.
c. Tính hệ số cấp nhiệt phía nóng biết diện tích bề mặt truyền nhiệt 22 m2, hệ số cấp nhiệt
của dòng lạnh là 52 w/m2K?

15
Bài 19: Truyền nhiệt nước nóng và nước lạnh dùng thiết bị ống lồng ống.
a. Để đun nóng dòng lạnh, hãy bố trí dòng chảy trong thiết bị, giải thích?
b. Vẽ đồ thị biểu diễn quá trình này, biết nhiệt độ dòng nóng vào là 95oC, nóng ra là 65oC,
dòng lạnh vào 35oC, dòng lạnh ra 70oC.
c. Lưu lượng dòng nóng là 3 lít/s. Tính chuẩn số Nu và hệ số cấp nhiệt của dòng nóng biết
ống trong có d1/d2= 45/55 mm; ống ngoài D1/D2 = 70/80 mm. Nhiệt độ trung bình vách
ống của dòng nóng 80 oC.
Bài 20: Cho thiết bị truyền nhiệt ống lồng ống có các thông số sau: Dòng nóng là nước có
nhiệt độ vào 95oC, nhiệt độ ra 35oC, lưu lượng 20 lít/phút. Dòng lạnh là nước có nhiệt độ
vào 30oC, nhiệt độ ra 80oC, lưu lượng 12 lít/phút. Ống truyền nhiệt có đường kính ống
trong d1/d2 = 40/44 mm, ống ngoài D1/D2 = 50/55 mm, làm bằng thép không gỉ, dài 5,0 m.
a. Xác định chiều chuyển động của các dòng lưu chất trong trường hợp này?
b. Tính nhiệt lượng dòng nóng tỏa ra và dòng lạnh nhận vào. Tính nhiệt lượng tổn thất.
c. Xác định hiệu số nhiệt độ trung bình logarit và hệ số truyền nhiệt tổng quát K L.
d. Tính hệ số cấp nhiệt của dòng lạnh, dòng nóng: theo K L và theo chuẩn số Nu.
e. Tính mật độ dòng nhiệt dài.

3. Phần cô đặc – bốc hơi

3.1. Lý thuyết
Câu 1 Quá trình cô đặc là gì? Mục đích của cô đặc ?

Câu 2 Khi nào quá trình cô đặc được gọi là gián đoạn ?

Câu 3 Tại sao quá trình cô đặc thường tiến hành ở điều kiện chân không?

Câu 4 Trong cô đặc liên tục, dung dịch cho vào nồi thường ở điều kiện nào?

Câu 5 Cấu tạo của một nồi cô đặc về cơ bản gồm những bộ phận nào?

Câu 6 Dung dịch khi vào nồi được gia nhiệt tại bộ phận nào?

Câu 7 Hơi thứ bay lên trong quá trình cô đặc được gọi là gì?

Câu 8 Trong hệ thống thiết bị cô đặc, hơi ngưng tụ tại thiết bị ngưng tụ Baromet là?

16
Câu 9 Trong các quá trình sau, quá trình nào ngược với quá trình cô đặc?

Câu 10 Trong dòng sản phẩm sau khi cô đặc, hàm lượng chất tan như thế nào so với
dung dịch đầu?

Câu 11 Đặc điểm của quá trình cô đặc nhiều nồi là gì?

Câu 12 Trong cô đặc nhiều nồi xuôi chiều dung dịch và hơi đốt phân bố như thế nào?

Câu 13 Trong cô đặc nhiều nồi ngược chiều dung dịch và hơi đốt phân bố như thế
nào?

Câu 14 Trong quá trình cô đặc nhiều nồi xuôi chiều, dung dịch sẽ di chuyển sang các
nồi thế nào?

Câu 15 Trong quá trình cô đặc nhiều nồi ngược chiều, dung dịch sẽ di chuyển sang
các nồi thế nào?

Câu 16 Trong quá trình cô đặc nhiều nồi xuôi chiều, hệ số truyền nhiệt thay đổi như
thế nào?

Câu 17 Trong quá trình cô đặc nhiều nồi ngược chiều, hệ số truyền nhiệt thay đổi như
thế nào?

Câu 18 So với quá trình cô đặc nhiều nồi ngược chiều, thì xuôi chiều có đặc điểm gì?

Câu 19 Đối với dung dịch có độ nhớt lớn cần cô đặc đến nồng độ cao ta chọn phương
pháp cô đặc nào?

Câu 20 Khi nào phải thực hiện cô đặc chân không? Nên thực hiện quá trình cô đặc
chân không gián đoạn hay liên tục?

Câu 21 Khi nào phải thực hiện cô đặc có dùng bơm nhiệt? Ưu nhược điểm của
phương pháp này?

Câu 22 Ngưng tụ trực tiếp hơi thứ có ưu và nhược điểm gì?

Câu 23 Quá trình cô đặc nào không được phép ngưng tụ trực tiếp?

17
3.2. Bài tập
Bài 1: Cần làm bốc hơi bao nhiêu nước khỏi 1500 kg dung dịch NaCl để nâng nồng độ
của nó từ 8% lên 30% khối lượng.
Bài 2: Cần làm bốc hơi bao nhiêu nước từ 1 m3 dung dịch NaOH có khối lượng riêng
1560 kg/m3 nồng độ 65% khối lượng để có khối lượng riêng 1840 kg/m3 (98,% khối
lượng) và thể tích của dung dịch sau khi cô đặc là bao nhiêu.
Bài 3: Nồng độ ban đầu của dung dịch NaOH là 80 g trong 1 lít dung dịch. Khối lượng
riêng của dung dịch là 1010 kg/m3, dung dịch sau khi cô đặc là 1,555 g/cm3, tương ứng với
nồng độ dung dịch là 840 g/l. Hãy xác định lượng nước đã bốc hơi trên 1 tấn dung dịch
ban đầu.
Bài 4: Tính nồng độ cuối của dung dịch đường (theo % khối lượng) nếu thu được 1500 kg
nước từ 2700 kg dung dịch ở nồng độ 12% khối lượng bằng bốc hơi.
Bài 5: Một thiết bị bốc hơi làm việc ở áp suất khí quyển để cô đặc dung dịch NaCl từ 10%
lên 50% khối lượng. Năng suất theo nhập liệu của thiết bị là 1500 kg/h. Dòng nhập liệu có
nhiệt độ đầu là 20 oC và sản phẩm ra có nhiệt độ 110 oC. Hơi đốt là hơi nước bão hòa ở áp
suất tuyệt đối ở 3 kgf/cm2. Biết diện tích bề mặt truyền nhiệt của thiết bị là 52 m2. Tính:
a) Tính lượng hơi thứ bốc hơi
b) Tính chi phí (lượng) hơi đốt
c) Tính hệ số truyền nhiệt
Bài 6: Một thiết bị cô đặc làm việc ở áp suất khí quyển có năng suất theo nhập liệu 3500
kg/h, nồng độ ban đầu là 18% khối lượng, sau khi cô đặc nồng độ tăng lên 46% khối
lượng, nhiệt độ sôi trung bình của dung dịch trong thiết bị 105oC, hơi đốt tiêu hao là 850
kg/h áp suất dư của hơi đốt là 2 kgf/cm2 có nhiệt độ ngưng tụ là 132,8oC và ẩn nhiệt ngưng
tụ là 2171 kJ/kg. Thiết bị truyền nhiệt của buồng đốt có hệ số truyền nhiệt 370 W/m2K.
Tổn thất nhiệt ra môi trường xung quanh không đáng kể. Xác định:
a) Lượng nước tách ra khỏi dung dịch?
b) Diện tích truyền nhiệt của thiết bị?
Bài 7: Một thiết bị cô đặc có áp suất tuyệt đối trong buồng bốc là 0,5 at. Biết lượng nước
lạnh đưa vào thiết bị ngưng tụ Baromet là 35 m3/h. Nước vào có nhiệt độ 25oC và đi ra có
nhiệt độ 40oC. Dung dịch bột ngọt có nồng độ đầu 15% (khối lượng). Khối lượng sau khi
cô đặc nồng độ tăng lên 35% khốí lượng. Xác định năng suất thiết bị cô đặc. Biết rằng
hàm nhiệt của hơi thứ là 631,5 kcal/kg, khối lượng riêng của nước ở 25 oC là 997,08 kg/m3
và nhiệt dung riêng trung bình của nước là 4,186 kJ/kg.K.

18
Bài 8: Một thiết bị cô đặc dung dịch với năng suất 1,5 tấn/h. Nồng độ dung dịch tăng từ
20% lên 45% khối lượng. Cô đặc ở áp suất khí quyển. Hơi đốt đưa vào thiết bị có áp suất
dư là 7 at tương ứng nhiệt độ 169,6oC, ẩn nhiệt ngưng tụ 490,9 kcal/kg, độ ẩm 5%. Trong
buồng đốt có 60 ống truyền nhiệt, đường kính ống 80x2 mm và chiều dài mỗi ống 4 m.
Dung dịch vào có nhiệt độ 25oC và sản phẩm ra có nhiệt độ là 90oC. nhiệt độ sôi trung
bình của dung dịch 85oC, nhiệt dung riêng trung bình của dung dịch là 1,5 kcal/kg.K. Xác
định:
a) Lượng hơi đốt sử dụng.
b) Hệ số truyền nhiệt của thiết bị.
Bài 9: Một thiết bị cô đặc 1 nồi làm việc liên tục dùng cô đặc dung dịch NaNO3 từ nồng
độ 12% đến 40% khối lượng và năng suất theo dòng nhập liệu 5000 kg/h, dung dịch có
nhiệt dung riêng 0,88 kcal/kg.K. Dung dịch vào có nhiệt độ 34oC và nhiệt độ dung dịch ra
là 73oC, nhiệt độ sôi trung bình của dung dịch là 70oC. Hơi đốt vào thiết bị có áp suất 4 at,
nhiệt độ 143oC và ẩn nhiệt ngưng tụ 511,1 kcal/kg. Thiết bị làm việc ở áp suất chân không
với áp suất tuyệt đối là 0,2 at, hàm nhiệt hơi thứ 2609 kJ/kg. Cho nhiệt tổn thất 1500 kJ/h,
diện tích truyền nhiệt 50 m2. Tính:
a. Lượng hơi thứ bay lên
b. Lượng hơi đốt vào thiết bị
c. Tính hệ số truyền nhiệt thiết bị
Bài 10: Dung dịch xút nhập liệu vào thiết bị cô đặc làm việc ở áp suất chân không bằng
0,6 at, nhiệt lượng riêng của hơi thứ là 629,2 kcal/kg. Với năng suất theo nhập liệu là 2500
kg/h dung dịch NaOH, nồng độ từ 8% lên 35% khối lượng. Hơi đốt là hơi nước bão hòa có
áp suất tuyệt đối là 2 at, nhiệt độ của hơi đốt là 119,6oC. Biết rằng nhiệt độ của nhập liệu
và sản phẩm là 25oC và 85oC. Ẩn nhiệt ngưng tụ của hơi đốt là 2208 kJ/kg, nhiệt dung
riêng của dung dịch đầu là 3,2 kJ/kg.K. tổn thất nhiệt ra môi trường xung quanh là 120
kJ/h, và hệ số truyền nhiệt 220 kcal/m2h.K, nhiệt độ sôi trung bình của dung dịch trong
thiết bị bằng 80oC. Tính:
a.Tính lượng hơi thứ tách ra khỏi dung dịch?
b.Tính lượng hơi đốt cần thiết ?
c.Tính diện tích bề mặt truyền nhiệt?
Bài 11: Xác định nhiệt độ ra của nước từ thiết bị ngưng tụ Baromet (nhiệt độ nước vào
12oC, lưu lượng 38,6 m3/h) của 1 thiết bị cô đặc làm việc ở áp suất chân không 0,7
kgf/cm2, nhập liệu 2,4 tấn/h, cô đặc dung dịch từ 12% khối lượng lên 32% khối lượng? (bỏ
qua trở lực trên đường ống dẫn hơi thứ và tổn thất nhiệt độ)

19
Bài 12: Thiết bị cô đặc chân không làm việc ở áp suất chân không 0,2 kgf/cm2 để cô đặc
dung dịch cà phê từ 8% lên 36% khối lượng, nhập liệu 1500 kg/h. Nước ngưng tụ có nhiệt
độ vào là 15oC, ra 35oC. Hãy xác định lượng nước cung cấp:
a. Cho thiết bị ngưng tụ baromet.
b. Cho thiết bị ngưng tụ kiểu vỏ ống (nhiệt độ nước ngưng tụ thoát ra thấp hơn nhiệt độ
ngưng tụ là 5oC)
Bài 13: Trong hệ thống cô đặc 3 nồi xuôi chiều, tiến hành cô đặc 1 dung dịch từ 9%
lên 43% khối lượng, nhập liệu 1300 kg/h. Hãy tính nồng độ dung dịch ra từ các nồi
nếu cho rằng lượng hơi thứ của nồi sau hơn nồi trước 10%.
Bài 14: Cần phải có tối đa bao nhiêu nồi cho hệ cô đặc nhiều nồi dùng hơi đốt có áp
suất dư 2,3 kgf/cm2 cho nồi đầu và áp suất trong thiết bị ngưng tụ là 147 mmHg.
Tổng tổn thất nhiệt độ  = 41 K và chênh lệch nhiệt độ hữu ích ở các nồi không
dưới 8oC.
Bài 15: Trong hệ cô đặc 2 nồi xuôi chiều tiến hành cô đặc 1000 kg/h dung dịch
đường từ nồng độ 10% lên 15% khối lượng sau nồi 1 và 30% sau nồi 2. Nhiệt độ
dung dịch sau nồi 1 là 103oC, sau nồi 2 là 90oC. Hãy xác định khối lượng nước tự
bốc hơi trong nồi 2 và tỷ lệ lượng nước tự bốc hơi so với hơi thứ của nồi đó.
Bài 16: Trong 1 hệ thống cô đặc 2 nồi xuôi chiều, cô đặc dung dịch bột ngọt, nhập
liệu 1000 kg/h, từ nồng độ 8% lên 12% khối lượng sau nồi 1, nồi 1 làm việc ở áp
suất là 1 kgf/cm2, nồi 2 là 0,3 kgf/cm2. Nhiệt độ cuối cùng của dung dịch sau nồi 1
là 104oC, dung dịch cuối sau nồi 2 là 77oC. Hãy xác định nồng độ dung dịch sau nồi
2. Nếu cho rằng dùng toàn bộ hơi thứ của nồi đầu để đun nóng nồi 2 (không lấy hơi
phụ ra), bỏ qua tổn thất nhiệt.
Bài 17: Trong 1 hệ thống cô đặc 2 nồi xuôi chiều, cô đặc dung dịch bột ngọt, nhập
liệu 1000 kg/h, từ nồng độ 8% lên 12% khối lượng sau nồi 1, nồi 1 làm việc ở áp
suất là 1 kgf/cm2, nồi 2 là 0,3 kgf/cm2. Nhiệt độ cuối cùng của dung dịch sau nồi 1
là 104oC, dung dịch cuối sau nồi 2 là 77oC. Trong nồi 1 tạo 400 kg/h hơi thứ, một
phần dùng đốt cho nồi 2, còn lại lấy ra làm hơi phụ cho các nhu cầu khác. Hãy xác
định lượng hơi phụ lấy đi này nếu cho rằng tổn thất nhiệt không đáng kể.
Bài 18: Hệ thống cô đặc 2 nồi xuôi chiều, dùng để cô đặc dung dịch nước ép trái
cây, áp suất làm việc của nồi 1 là 1 kgf/cm2, nồi 2 là 0,6 kgf/cm2. Không có tách hơi
phụ, dung dịch từ nồi 1 nhập vào nồi 2 với lưu lượng 500kg/h, nồng độ 16% khối

20
lượng, nhiệt độ 103oC. Sau nồi 2 dung dịch có nhiệt độ 80oC, nồng độ 28% khối
lượng được đưa qua thiết bị trao đổi nhiệt để gia nhiệt cho dung dịch loãng nhập
vào nồi 1 có nhiệt độ ban đầu 25oC. Bỏ qua tổn thất nhiệt và tổn thất nhiệt độ. Xác
định:
a. Nồng độ ban đầu của dung dịch đưa vào hệ cô đặc.
b. Biến thiên nhiệt độ của dung dịch loãng trong thiết bị gia nhiệt nếu nhiệt độ của
dung dịch sau thiết bị gia nhiệt là 32oC.
c. Chi phí hơi đốt D1 (ở áp suất dư 2 kgf/cm2, độ ẩm 5%).
Cho nhiệt dung riêng trung bình của dung dịch đặc là 3,35kJ/kg.K
Bài 19: Trong thiết bị cô đặc có bơm nhiệt, tiến hành cô đặc 1 dung dịch từ 5% lên
15% khối lượng, nhập liệu ở nhiệt độ 70oC, sản phẩm thu được là 550 kg/h. Máy
nén hơi thứ từ 1 kgf/cm2 lên 3 kgf/cm2. Hãy xác định:
a. Lượng hơi đốt bổ sung (hơi nước bão hòa khô, áp suất dư 3 kgf/cm2)
b. Công suất cần thiết của máy nén, nếu hiệu suất là 0.72
Cho biết: tổn thất nhiệt độ =2,5K, bỏ qua ’’ và ’’’, và hiệt tổn thất là 5% tổng
nhiệt lượng đun nóng và bốc hơi
Bài 20: Cô đặc 1500 kg/h dung dịch nước trái điều. Nhiệt độ sôi của dung dịch này
ở áp suất thường là 101oC. Nồng độ dung dịch đầu là 5%, nồng độ dung dịch cuối là
70%.
a. Tính nhiệt độ sôi của dung dịch ở áp suất tuyệt đối 0,10 bar.
b. Tính lượng hơi thứ và lượng sản phẩm còn lại.
Bài 21: Cô đặc 2000 kg dung dịch nước trái thanh long bằng thiết bị cô đặc gián
đoạn, nồng độ đầu 15% chất khô, nồng độ cuối 80% chất khô. Nhiệt dung riêng và
nhiệt độ của dung dịch đầu lần lượt bằng 6,50 kJ/kg.độ, và 30oC. Nhiệt dung riêng
và nhiệt độ dung dịch cuối lần lượt bằng 7,00 kJ/kg.độ và 110oC. Hơi đốt có nhiệt
độ 130oC, bỏ qua các tổn thất nhiệt ra môi trường.
a. Tính lượng hơi đốt cần dùng để cô đặc dung dịch trên.
b. Tính lượng nước giải nhiệt cần dùng cho thiết bị ngưng tụ, biết nhiệt độ nước vào
là 25oC ra là 50oC.

21
Bài 22: Cô đặc 1000 kg/h dung dịch trà đinh lăng. Nhiệt độ sôi của dung dịch này ở
áp suất thường là 105oC. Nồng độ dung dịch đầu là 10%, nồng độ dung dịch cuối là
70%.
a. Tính nhiệt độ sôi của dung dịch ở áp suất 0,1 bar biết ở áp suất này nhiệt độ sôi
của nước là 45,84oC, và ẩn nhiệt hóa hơi là 2392 kJ/kg.
b. Tính lượng hơi thứ và lượng sản phẩn còn lại.
Bài 23: Cô đặc 1400 kg/h dung dịch nước ép bưởi. Nhiệt độ sôi của dung dịch này
ở áp suất thường (1 atm) là 102oC. Nồng độ dung dịch đầu là 4%, nồng độ dung
dịch cuối là 50%.
a. Tính nhiệt độ sôi của dung dịch ở áp suất 0,05 bar.
b. Tính lượng hơi thứ và lượng sản phẩm còn lại.
Bài 24: Cô đặc 900 kg dung dịch nước quả dứa bằng thiết bị cô đặc chân không,
nồng độ đầu 10% chất khô, nồng độ cuối 60% chất khô. Nhiệt dung riêng và nhiệt
độ của dung dịch đầu lần lượt bằng 7.0 kJ/kg.K, và 35oC. Nhiệt dung riêng và nhiệt
độ dung dịch cuối lần lượt bằng 7.5 kJ/kg.K và 102oC. Hơi đốt có nhiệt độ 130oC,
hơi thứ có nhiệt độ 100oC. Tính lượng hơi đốt cần để cô đặc dung dịch trên biết tổn
thất nhiệt bằng 15%.
Bài 25: Cô đặc 1000 kg dung dịch nước quả dứa bằng thiết bị cô đặc chân không,
nồng độ đầu 10% chất khô, nồng độ cuối 60% chất khô. Nhiệt dung riêng và nhiệt
độ của dung dịch đầu lần lượt bằng 7.0 kJ/kg.K, và 35oC. Nhiệt dung riêng và nhiệt
độ dung dịch cuối lần lượt bằng 7.5 kJ/kg.K và 102oC. Hơi đốt có nhiệt độ 130oC,
hơi thứ có nhiệt độ 100oC. Tính lượng hơi đốt cần để cô đặc dung dịch trên biết tổn
thất nhiệt bằng 15%.
Bài 26: Cô đặc 5000 kg/h dung dịch nước ép cốt dừa bằng hệ thống cô đặc liên tục
4 nồi xuôi chiều, nồng độ đầu 10% chất khô, nồng độ cuối 80% chất khô. Nhiệt
dung riêng và nhiệt độ của dung dịch đầu lần lượt bằng 3,80 kJ/kg.độ, và 30 oC.
Nhiệt dung riêng và nhiệt độ dung dịch cuối lần lượt bằng 4,10 kJ/kg.độ và 110 oC.
Hơi đốt có nhiệt độ 130oC, bỏ qua các tổn thất nhiệt ra môi trường.
a. Tính lượng hơi nước vào thiết bị ngưng tụ.
b. Tính nồng độ dung dịch cuối mỗi nồi cô đặc, biết lượng dung môi bốc hơi ở các
nồi bằng nhau.

22
c. Tính lượng hơi đốt cần dùng, giả sử hơi thứ 1 nồi được dùng làm hơi đốt cho nồi
thứ 2, hơi thứ nồi 2 dùng làm hơi đốt nồi 3, hơi thứ nồi 3 dung làm hơi đốt cho nồi 4
(tất cả đều có bổ sung nhiệt).
d. Tính lượng nước giải nhiệt cần dùng cho thiết bị ngưng tụ, biết nhiệt độ nước vào
là 25oC ra là 50oC.

4. Phần chần – hấp – thanh trùng – tiệt trùng

4.1. Lý thuyết
Câu 1 Trình bày mục đích của chần – hấp nguyên liệu, vật liệu thực phẩm?

Câu 2 Có bao nhiêu phương pháp chần – hấp nguyên liệu, vật liệu thực phẩm? Ưu
nhược điểm của từng phương pháp?

Câu 3 Trình bày đặc điểm kỹ thuật của các thiết bị được dùng cho phương pháp
chần trong bể chứa nước nóng (bath of hot water)?

Câu 4 Trình bày đặc điểm kỹ thuật của các thiết bị được dùng cho phương pháp
chần – hấp bằng hơi nước bão hòa (steam blanching)?

Câu 5 Trình bày sự biến đổi cảm quan và sự ảnh hưởng của quá trình chần – hấp
đến nguyên liệu, vật liệu thực phẩm?

Câu 6 Trình bày mục đích của thanh trùng (pasteurization) nguyên liệu, vật liệu và
sản phẩm thực phẩm/đồ uống?

Câu 7 Trình bày mục đích của tiệt trùng (sterilization) nguyên liệu, vật liệu và sản
phẩm thực phẩm/đồ uống?

Câu 8 So sánh đặc điểm kỹ thuật của thanh trùng với tiệt trùng? Hai phương pháp
này dùng chung một thiết bị được không, vì sao?

Câu 9 Trình bày phương pháp và đặc điểm kỹ thuật của thiết bị thanh trùng dạng bể
(batch pasteurizer).

Câu 10 Trình bày phương pháp và đặc điểm kỹ thuật của thiết bị thanh trùng dạng
HTST (High-Temperature-Short-Time).

23
Câu 11 Trình bày phương pháp và đặc điểm kỹ thuật của thiết bị thanh trùng dạng
băng tải dùng cho các loại thực phẩm – đồ uống đóng hộp.

Câu 12 Trình bày và so sánh ưu nhược điểm của các phương pháp tiệt trùng.

Câu 13 Trình bày phương pháp và đặc điểm kỹ thuật của thiết bị tiệt trùng nhiệt ẩm
(moist heat sterilization).

Câu 14 Trình bày phương pháp và đặc điểm kỹ thuật của thiết bị tiệt trùng nhiệt khô
(dry heat sterilization).

Câu 15 Trình bày phương pháp và đặc điểm kỹ thuật của thiết bị tiệt trùng dùng
hơi/khí hóa chất (chemical gas sterilization).

Câu 16 Trình bày phương pháp và đặc điểm kỹ thuật của thiết bị tiệt trùng dùng tia
bức xạ (radioactive sterilization).

Câu 17 Trình bày phương pháp và đặc điểm kỹ thuật của thiết bị lọc tiệt trùng cơ học
(mechanical filtration sterilization).

5. Phần sấy – chiên – rán

5.1. Lý thuyết
Câu 1 Quá trình sấy là gì? Động lực của quá trình sấy là gì? Mục đích của quá trình
sấy?

Câu 2 Phân biệt các quá trình sấy tiếp xúc, sấy đối lưu, sấy bằng tia hồng ngoại, sấy
bằng dòng điện cao tần, sấy thăng hoa, sấy lạnh dùng bơm nhiệt, sấy hóa lý?

Câu 3 Độ ẩm tuyệt đối, độ ẩm tương đối, hàm ẩm của không khí ẩm là gì? Đơn vị
đo?

Câu 4 Nhiệt độ điểm sương, nhiệt độ bầu ướt của không khí ẩm là gì?

Câu 5 Thế sấy là gì? Tăng thế sấy bằng cách nào?

Câu 6 Trong calorifier của quá trình sấy lý thuyết hàm ẩm của tác nhân sấy thay đổi
như thế nào? Độ ẩm tương đối của tác nhân sấy thay đổi như thế nào? Hàm
nhiệt của tác nhân sấy thay đổi như thế nào?

24
Câu 7 Trong thiết bị sấy của quá trình sấy lý thuyết hàm ẩm của tác nhân sấy thay
đổi như thế nào? Hàm nhiệt của tác nhân sấy thay đổi như thế nào?

Câu 8 Trong suốt quá trình sấy bằng không khí, thông số nào của tác nhân sấy
không thay đổi? Đại lượng nào của vật liệu sấy không đổi?

Câu 9 Trong quá trình sấy, loại liên kết giữa ẩm và vật liệu nào có thể và không thể
tách bằng sự giảm áp suất của thiết bị (sấy chân không)?

Câu 10 Trong vật liệu sấy, ẩm tự do là gì?

Câu 11 Trong quá trình sấy, loại liên kết giữa ẩm và vật liệu nào có thể và không thể
tách bằng năng lượng nhiệt của quá trình sấy?

Câu 12 Phương thức sấy nào thích hợp với những vật liệu không cho phép sấy ở nhiệt
độ cao?

Câu 13 Đường cong sấy là đường cong quan hệ giữa đại lượng nào? Đường cong tốc
độ sấy là đường cong quan hệ giữa các đại lượng nào?

Câu 14 Các giai đoạn trong quá trình sấy xảy ra theo trình tự nào?

Câu 15 Trong quá trình sấy, kết thúc giai đoạn đẳng tốc thì độ ẩm vật liệu sẽ đạt độ
ẩm nào?

Câu 16 Trong quá trình sấy, kết thúc giai đoạn giảm tốc thì độ ẩm vật liệu sẽ đạt độ
ẩm nào?

Câu 17 Mục đích của quá trình sấy là gì?

Câu 18 Thông số nào của không khí ẩm xác định được trên giản đồ không khí ẩm
Ramzin?

Câu 19 Khi sấy vật liệu bằng sành sứ, đồ gốm, ta thường chọn phương thức sấy nào?

Câu 20 Trong khi sấy, theo tuần tự ẩm được tách ra khỏi vật liệu theo từng giai đoạn
nào?

Câu 21 Có bao nhiêu phương pháp chiên rán? Ưu nhược điểm của các phương pháp?

25
Câu 22 Các loại dầu thực phẩm dùng để chiên phải có các yêu cầu kỹ thuật gì?

Câu 23 Dầu thực phẩm dùng để chiên tối đa được mấy lần? Vì sao?

Câu 24 Các loại dầu thực phẩm có nhiều nối đôi chưa bão hòa, có nên dùng để chiên
ở nhiệt độ cao không?

Câu 25 Dầu thực phẩm shortening là gì? Ưu nhược điểm của shortening khi dùng để
chiên rán?

Câu 26 Đặc điểm kỹ thuật của quá trình chiên nhúng dầu? Ưu nhược điểm của chiên
nhúng dầu?

Câu 27 Phương thức truyền nhiệt nào xảy khi thực hiện chiên bằng dầu thực phẩm?

Câu 28 Phương thức truyền nhiệt nào xảy khi thực hiện rán không dùng dầu thực
phẩm?

Câu 29 Đặc điểm kỹ thuật của quá trình chiên nhúng dầu, dưới áp suất chân không?
Ưu nhược điểm của phương pháp này?

Câu 30 Giải thích vì sao trước khi chiên nhúng dầu (dưới áp suất chân không), vật
liệu thường được cấp đông sâu (t  - 40oC) trước khi đưa vào nồi chiên?

Câu 31 Đặc điểm kỹ thuật của quá trình sấy thăng hoa? So sánh chi phí năng lượng
của quá trình sấy thăng hoa với các phương thức sấy khác?

Câu 32 Ưu nhược điểm của quá trình sấy thăng hoa? Nguyên liệu của quá trình sấy
thăng hoa phải có yêu cầu kỹ thuật gì?

Câu 33 Đặc điểm kỹ thuật của quá trình sấy nhiệt độ thấp (sấy lạnh), sử dụng bơm
nhiệt? So sánh chi phí năng lượng của quá trình sấy lạnh với các phương thức
sấy khác?

Câu 34 Ưu nhược điểm của quá trình sấy nhiệt độ thấp (sấy lạnh), sử dụng bơm
nhiệt? Nguyên liệu của quá trình sấy nhiệt độ thấp (sấy lạnh) phải có yêu cầu
kỹ thuật gì?

Câu 36 Đặc điểm kỹ thuật của quá trình sấy bằng hun khói? So sánh chi phí năng
lượng của quá trình sấy hun khói với các phương thức sấy khác?

26
Câu 37 Ưu nhược điểm của quá trình sấy bằng hun khói? Nguyên liệu của quá trình
sấy bằng hun khói và tác nhân sấy (khói lò) phải có yêu cầu kỹ thuật gì?

Câu 39 Đặc điểm kỹ thuật của thiết bị sấy dạng phòng (cabinet dryer)? So sánh ưu
nhược điểm của thiết bị sấy này với các thiết bị sấy khác?

Câu 40 Đặc điểm kỹ thuật của thiết bị sấy hầm (tunnel dryer)? So sánh ưu nhược
điểm của thiết bị sấy này với các thiết bị sấy khác?

Câu 41 Đặc điểm kỹ thuật của thiết bị sấy băng tải (conveyor dryer)? So sánh ưu
nhược điểm của thiết bị sấy này với các thiết bị sấy khác?

Câu 42 Đặc điểm kỹ thuật của thiết bị sấy thùng quay (rotary drum dryer)? So sánh
ưu nhược điểm của thiết bị sấy này với các thiết bị sấy khác?

Câu 43 Đặc điểm kỹ thuật của thiết bị sấy khí thổi (flash dryer)? So sánh ưu nhược
điểm của thiết bị sấy này với các thiết bị sấy khác?

Câu 44 Đặc điểm kỹ thuật của thiết bị sấy dạng tháp (tower grain dryer)? So sánh ưu
nhược điểm của thiết bị sấy này với các thiết bị sấy khác?

Câu 45 Đặc điểm kỹ thuật của thiết bị sấy phun (spray dryer)? So sánh ưu nhược
điểm của thiết bị sấy này với các thiết bị sấy khác?

Câu 46 Đặc điểm kỹ thuật của thiết bị sấy lớp tầng sôi (fluidized bed dryer)? So sánh
ưu nhược điểm của thiết bị sấy này với các thiết bị sấy khác?

Câu 47 Đặc điểm kỹ thuật của thiết bị sấy tiếp xúc? So sánh ưu nhược điểm của thiết
bị sấy này với các thiết bị sấy khác?

Câu 48 Đặc điểm kỹ thuật của thiết bị rang cà phê hạt bằng phương pháp tiếp xúc?

Câu 49 Đặc điểm kỹ thuật của thiết bị rang cà phê hạt bằng khí nóng? So sánh ưu
nhược điểm của phương pháp này với phương pháp rang tiếp xúc?

Câu 50 Đặc điểm kỹ thuật của thiết bị sấy thăng hoa (freeze dryer)? So sánh chi phí
chế tạo của thiết bị sấy thăng hoa với các thiết bị sấy khác (cùng năng suất
sản phẩm)?

Câu 51 Đặc điểm kỹ thuật của quá trình sấy bằng tia bức xạ hồng ngoại (infra-red
drying process)? So sánh chi phí năng lượng của quá trình sấy bằng tia bức xạ

27
 hồng ngoại với các phương thức sấy khác?

Câu 52 Đặc điểm kỹ thuật của quá trình sấy bằng tia bức xạ vi sóng (microwave
drying process)? So sánh chi phí năng lượng của quá trình sấy bằng tia bức xạ
hồng ngoại với các phương thức sấy khác?

Câu 53 Đặc điểm kỹ thuật của quá trình sấy bằng tia bức xạ mặt trời (solar drying
process)? Ưu nhược điểm của phương thức sấy này?

Câu 54 Phương thức sấy đối lưu gồm có các quá trình và thiết bị sấy nào?

5.2. Bài tập

Bài 1: Hãy xác định các thông số của không khí ẩm ở 40 oC và độ ẩm 50% bằng cách tra
trên đồ thị Ramzin.
Bài 2: Hãy xác định các thông số của không khí ẩm ở 80oC và enthalpy H = 150kj/kg
không khí có nhiệt độ t = 24oC và độ ẩm  =70% được đốt nóng trong calorifier đến nhiệt
độ 90oC. Hãy tìm hàm nhiệt H và độ ẩm của không khí khi ra khỏi calorifier.
Bài 3: Bằng giải tích hãy tìm giá trị hàm ẩm và hàm nhiệt H của không khí ở 30oC và  =
0,75; xem áp suất khí quyển P = 9,81.104 Pa ( 1 kgf/cm2). Xác định thể tích riêng của
không khí ẩm, tính cho 1kg không khí khô tức là cho (1 + m) kg hỗn hợp không khí ẩm.
Bài 4: Không khí ẩm có tư = 40oC, ts = 30oC xác định các thông số còn lại.
Bài 5: Không khí ẩm có H=120 kJ/kg, ts=30oC xác định các thông số còn lại.
Bài 6: Không khí ẩm có  = 50%, t = 50oC xác định các thông số còn lại.
Bài 7: Không khí ẩm có  = 60%, tư = 35oC xác định các thông số còn lại.
Bài 8: Không khí ẩm có t = 50 oC, tư = 35oC xác định các thông số còn lại.
Bài 9: Không khí ẩm có t = 60 oC, H=110 kj/kg xác định các thông số còn lại.
Bài 10: Không khí ẩm có t = 40 oC, Ph=30 mmHg xác định các thông số còn lại.
Bài 11: Một thiết bị sấy với năng suất theo nhập liệu là 2500 kg/h, vật liệu có độ ẩm giảm
từ 25% xuống còn 3% khối lượng theo vật liệu ướt. Biết trạng thái của không khí trước
khi vào bộ phận đốt nóng có to = 25 oC và 0 = 80%, trạng thái không khí sau khi rời khỏi
phòng sấy có t2 = 50oC và tư =40 oC. Cho nhiệt tổn thất bằng không.
Xác định:
a) Hàm ẩm và hàm nhiệt của không khí trước khi vào và sau khi ra khỏi máy sấy ?
b) Suất lượng không khí khô thổi vào máy?

28
 c) Lượng nhiệt cung cấp cho quá trình sấy?
Bài 12: Một thiết bị sấy có tuần hoàn 40% lượng khí thải, với năng suất theo sản phẩm ra
bằng 800 kg/h, vật liệu có độ ẩm giảm từ 35% xuống còn 4% khối lượng theo vật liệu ướt.
Biết trạng thái của không khí trước khi vào bộ phận đốt nóng có to=30oC và 0 =70%,
trạng thái không khí sau khi rời khỏi phòng sấy có t2 = 55 oC và 2 = 50%.
Xác định :
a) Hàm ẩm và hàm nhiệt của không khí trước khi vào và sau khi ra khỏi máy sấy?
b) Lưu lượng không khí khô tuyệt đối bổ sung vào máy?
c) Nhiệt lượng bổ sung cho quá trình sấy?
Bài 13: Một thiết bị sấy thùng quay, để sấy vật liệu có độ ẩm giảm từ 30% xuống còn 2%
khối lượng theo vật liệu ướt. Biết suất lượng không khí khô tuyệt đối thổi vào máy là
18000 kgkkk/h, và trạng thái của không khí trước khi vào bộ phận đốt nóng có to = 20oC
và 0 = 80%, trạng thái không khí sau khi rời khỏi phòng sấy có t2 = 50oC và 2 = 50%.
Không khí trước khi vào máy được đưa qua calorifier đun nóng bằng hơi nước bão hoà
khô ở áp suất tuyệt đối bằng 2 at có ẩn nhiệt ngưng tụ bằng 527 kcal/kg, cho lượng nhiệt
thất thoát bằng không.
Xác định:
a) Hàm ẩm và hàm nhiệt của không khí trước khi vào và sau khi ra khỏi máy sấy?
b) Năng suất máy theo vật liệu vào?
c) Lưu lượng hơi đốt sử dụng trong calorifier?
Bài 14: Một thiết bị sấy ngược chiều hoạt động liên tục theo phương án thông thường, với
các dữ kiện được cho sau đây:
Năng suất thiết bị sấy theo vật liệu ẩm Gđ =350 kg
Độ ẩm ban đầu của vật liệu X 1  42%

Độ ẩm cuối của vật liệu X 2  11%

Nhiệt độ vật liệu vào thiết bị sấy 1 = 18oC
Nhiệt độ vật liệu ra thiết bị sấy 2 = 47oC
Nhiệt dung riêng của vật liệu x 2  11%  C2 = 2,35 kJ/kg K
Trạng thái không khí
- Trước calorifier t0 =15oC, 0=70%
- Sau thiết bị sấy t2 =45oC, 2=60%
Khối lượng băng tải thép vận chuyển Gvc=600kg

29
 Tổn thất nhiệt ra môi trường xung quanh Qtt = 12% của tổng các thành phần nhiệt cân
bằng. Không khí được đốt nóng trong calorifier hơi nước.
Xác định : lượng tiêu hao không khí, lượng hơi và áp suất hơi đốt cung cấp cho
calorifier. Cho biết độ ẩm của hơi đốt là 6%
Bài 15: Trong thiết bị sấy thí nghiệm kiểu ống hơi, tiến hành sấy than bùn, kết quả được
ghi nhận như sau:
Năng suất (lượng than bùn khô tuyết đối) Lkhô = 11,2 kg/h
Trạng thái than bùn - hàm ẩm vào X 1 = 0,57 kg/kg

- hàm ẩm ra X 2 = 0,148 kg/kg

- nhiệt độ vào 1  20 o C

- nhiệt độ ra  2  50 o C
Nhiệt dung riêng của than bùn C 0  1,26 kJ / kg .K

Trạng thái không khí:

- trước khi sấy: t0=22oC,  0=0,34
- sau khi sấy: t2=82oC,  0=0,37
Áp suất trong thiết bị ngưng tụ Baromet P = 773 mmHg
Nhiệt độ hơi đốt t = 100oC
Diện tích bề mặt đốt nóng của ống F = 2,18 m2
Xác định: hệ số truyền nhiệt trung bình (tính cho hiệu nhiệt độ giữa hơi đốt và vật liệu
sấy).
Bài 16: Một thiết bị sấy lý thuyết dùng để sấy nông sản, năng suất nhập liệu 720kg/h (tính
theo vật liệu khô tuyệt đối). Độ ẩm ban đầu của vật liệu 50%, độ ẩm vật liệu sau khi sấy
10% (tính theo vật liệu ướt). Không khí trước khi vào calorifierr có nhiệt độ 30oC, thế sấy
5oC. Không khí sau khi được gia nhiệt có nhiệt độ 80oC, và không khí sau khi sấy có độ
ẩm 60%. Calorifier sử dụng hơi nước có 5% ẩm, áp suất tuyệt đối hơi đốt là 1,5 kg/cm2,
lượng nhiệt thất thoát bằng 10% tổng lượng nhiệt cần cung cấp.
Xác định:
a. Lượng không khí khô cần sử dụng.
b. Lượng hơi nước tiêu tốn trong calorifier.
c. Lượng không khí và lượng nhiệt cần tiêu tốn nếu tuần hoàn 40% khí thải.
Bài 17: Sấy 500 kg/h một loại vật liệu, độ ẩm ban đầu của vật liệu là 95% (vật liệu ướt),
độ ẩm sau sấy là 15% (vật liệu ướt). Nhiệt độ khí trời là 35oC độ ẩm 80%, được gia nhiệt
lên 95oC, rồi thổi vào buồng sấy, không khí ra khỏi buồng sấy độ ẩm 60%

30
a. Biểu diễn quá trình sấy này trên đồ thị không khí ẩm.
b. Tính lượng vật liệu thu được sau khi sấy và lượng ẩm đã bay ra (kg/h).
c. Tính lượng không khí khô cần thiết (kg/h) để sấy lượng vật liệu trên.
Bài 18: Một thiết bị sấy lý thuyết để sấy xoài với năng suất nhập liệu 500 kg/h. Độ ẩm vật
liệu đầu 90%, độ ẩm cuối 10%. Không khí sấy ban đầu có trạng thái trước khi vào bộ phận
đốt nóng A (t0=30oC, φo= 80%) và ra khỏi thiết bị sấy có nhiệt độ C (t2 = 40oC, φo= 60%).
a. Xác định lượng nước bốc hơi khỏi vật liệu xoài trong 1 giờ.
b. Tính suất lượng dòng không khí sấy và công suất nhiệt của thiết bị sấy.
Bài 19: Xác định suất lượng của dòng không khí khô và công suất gia nhiệt cần thiết trong
một thiết bị sấy lý thuyết để bốc hơi 10 kg ẩm/h từ vật liệu ẩm. Biết trạng thái ban đầu của
không khí (trước khi vào calorifier) là to=20oC φo=80% và trạng thái cuối của không khí
(sau khi rời khỏi phòng sấy) là t2=50oC và φ2=50%.
Bài 20: Thực hiện quá trình sấy hành cũ cắt khoanh trong thiết bị sấy đối lưu, quá trình
sấy thực có bổ sung nhiệt trong phòng sấy để =0. Lượng ẩm tách ra là 6 kg/h. Vật liệu
ẩm có độ ẩm đầu 85%, độ ẩm cuối 10% (theo vật liệu ướt). Các thông số trạng thái cho
dòng khí:
- Tại điểm 0: nhiệt độ bầu khô to= 30oC, nhiệt độ bầu ướt toư=25oC
- Tại điểm 2: nhiệt độ bầu khô t2 = 100oC, nhiệt độ bầu ướt t2ư = 45oC.
a. Quá trình sấy không tuần hoàn khí thải. Hãy xác định lượng nhập liệu, lượng không khí
khô và lượng nhiệt tiêu tốn?
b. Sấy tuần hoàn 50% khí thải. Hãy xác định lượng không khí khô và lượng nhiệt tiêu tốn?
Bài 21: Thực hiện quá trình sấy củ cải trong thiết bị sấy đối lưu, quá trình sấy thực có bổ
sung nhiệt trong phòng sấy để =0. Lượng ẩm tách ra là 12 kg/h. Vật liệu ẩm có độ ẩm
đầu 90%, độ ẩm cuối 5% (theo vật liệu ướt). Các thông số trạng thái cho dòng khí:
- Tại điểm 0: nhiệt độ bầu khô to=25oC, độ ẩm o=70%
- Tại điểm 2: nhiệt độ bầu khô t2= 90oC, độ ẩm 2=10%.
a. Quá trình sấy không tuần hoàn khí thải. Hãy xác định lượng nhập liệu, lượng không khí
khô và lượng nhiệt tiêu tốn?
b. Sấy tuần hoàn 60% khí thải. Hãy xác định lượng không khí khô và lượng nhiệt tiêu tốn?
Bài 22: Thực hiện quá trình sấy lá ngò gai trong thiết bị sấy đối lưu, quá trình sấy thực có
bổ sung nhiệt trong phòng sấy để =0. Lượng ẩm tách ra là 18 kg/h. Vật liệu ẩm có độ ẩm
đầu 75%, độ ẩm cuối 5% (theo vật liệu ướt). Các thông số trạng thái cho dòng khí:
- Tại điểm 0: nhiệt độ bầu khô to= 35oC, hàm ẩm Yo = 0,018 kg/kg kkk

31
- Tại điểm 2: nhiệt độ bầu khô t2= 100oC, độ ẩm là Y2= 0,040 kg/kg kkk.
a. Quá trình sấy không tuần hoàn khí thải. Hãy xác định lượng nhập liệu, lượng không khí
khô và lượng nhiệt tiêu tốn?
b. Sấy tuần hoàn 70% khí thải. Hãy xác định lượng không khí khô và lượng nhiệt tiêu tốn?
Bài 23. Một thiết bị sấy có năng suất 10 kg ẩm/h dùng để sấy bột đậu nành từ độ ẩm ban
đầu 55% xuống độ ẩm cuối 5% (trên căn bản vật liệu ướt).
a. Tính lượng nhập liệu và sản phẩm bột sấy thu được.
b. Tính lượng vật liệu khô tuyệt đối, độ ẩm đầu và cuối của bột dinh dưỡng trên căn bản
vật liệu khô.
Bài 24: Thực hiện quá trình chiên gián đoạn chân không nhúng dầu củ khoai môn. Biết
khối lượng ban đầu của nguyên liệu là 15 kg, khối lượng cuối của sản phẩm là 7 kg.
a. Tính lượng nước tách ra theo lý thuyết và độ chiên biểu kiến của thiết bị.
b. Nếu độ hút dầu là 5%, tính lượng dầu trong sản phẩm cuối.
c. Tính lượng nước tách ra thực tế và độ chiên thực tế của thiết bị.
Bài 25: Thực hiện quá trình chiên gián đoạn chân không nhúng dầu sầu riêng. Biết khối
lượng ban đầu của nguyên liệu là 10 kg, khối lượng cuối của sản phẩm là 6 kg.
a. Biết độ ẩm theo vật liệu đầu: xđ = 40%. Tính độ khô ban đầu của sầu riêng.
b. Biết độ ẩm theo vật liệu cuối: xc = 2%. Tính độ khô cuối của sầu riêng.
c. Tính lượng nước tách ra thực tế và độ chiên thực tế của thiết bị.
Bài 26: Thực hiện quá trình chiên gián đoạn, chân không nhúng dầu nguyên liệu mít múi.
Nguyên liệu được cấp đông ở -40oC, sau đó đưa vào nồi chiên dầu. Khối lượng ban đầu
của nguyên liệu là 15 kg, khối lượng cuối của sản phẩm là 10 kg.
a. Tính lượng nước tách ra theo lý thuyết và độ chiên biểu kiến của thiết bị.
b. Áp suất của nồi chiên là bao nhiêu để toàn bộ nước trong nguyên liệu thăng hoa hoàn
toàn.

32