‫)جزوه طالیی طراحی آموزشی)‬

‫دروس تخصصی متوسطه پودمان اول ( مهارت آموزان دانشگاه فرهنگیان )‬

‫‪ -2‬سنجش و ارزیابی‬ ‫‪ - 1‬روانشناسی تربیتی‬

‫‪ 3‬طراحی آموزشی‬

‫مدیر موسسه ‪ :‬دکتر میثم مهدوی‬

‫مولفین ‪ :‬استاد حسام سلمانیان‬

‫استاد طیبه ساالری ( ارشد ریاضی )‬

‫جلسه ‪ 1‬تا ‪59‬‬

‫‪1‬‬
 ‫جزوه طالیی نکات و تست های خط به خط طراحی آموزشی جلسه اول تا ‪25‬‬

‫مدیر موسسه ‪ :‬دکتر میثم مهدوی‬

‫مولفین ‪ :‬استاد حسام سلمانیان‬

‫استاد طیبه ساالری ( ارشد ریاضی )‬

‫نکته ‪ : 1‬طراحی به چه معناست؟‬

‫تعریف طراحی‬

‫‪ 1- 1‬کشف ‪،‬تفکر و تنظیم یک نظریه ذهنی با به کار گیری منابع موجود برای رسیدن به هدف طراحی نامیده‬
‫میشود‪.‬‬

‫‪ 2 – 1‬ترسیم‪ ،‬ساختن و آماده کردن پیش نویس یک نقشه با استفاده از منابع در دسترس برای هدف طراحی گفته‬
‫می شود‬

‫‪ 3- 1‬طراحی فراهم کردن یک نقشه و پیش نویس برای رسیدن به هدف از پیش تعیین شده است‪.‬‬

‫مجموعه تصمیمات و اقداماتی که هدف آن دست یابی هر چه بیشتر یادگیرنده به‬ ‫نکته ‪ : 2‬تعریف آموزش‪:‬‬
‫هدف های آموزشی است‬

‫نکته ‪ : 3‬تعریف طراحی آموزشی‬

‫پیش بینی و ارائه روشهای مطلوب آموزشی برای رسیدن به تغییرات مورد نظر در دانش ها‪،‬مهارت ها و عواطف و نگرش شاگردان طراحی‬
‫آموزشی نامیده می شود‪.‬‬

‫نکته ‪ : 4‬چند نکته در مورد آموزش ‪:‬‬

‫آموزش اساسی ترین نیاز بشر و وسیله هدایت زندگی و منبع اصلی تأمین نیروهای متخصص در جامعه است‪.‬‬

‫نیاز به آموزش فراتر و پیچیده تر نسبت به دیگر نیازهای اساسی بشر( خوراک‪ ،‬پوشاک‪ ،‬مسکن) می باشد‪.‬‬

‫آموزش بیانگر هویت یک جامعه است‬

‫آموزش الزمه ی فرهنگ پویاست‬

‫جوامع به واسطه آموزش می توانند نیروهای متخصص مورد نیاز خود را آماده کنند‪.‬‬

‫آموزش باعث پیشرفت یک جامعه می شود چرا که آموزش می تواند یک جامعه را به سمت پویایی و فرهنگی کامل‬
‫پیش ببرد‪.‬‬

‫‪2‬‬
‫ردی وهمکارانش در خصوص اهمیت و جایگاه طراحی آموزشی می گویند طراحی اموزشی به مثابه‬ ‫نکته ‪: 5‬‬
‫ی مهندسین عملکرد انسان می باشد‬

‫تعلیم و تربیت یعنی جلوگیری از آسیب پذیری جامعه وآگاهی اقشار مختلف جامعه و پیشبرد‬ ‫نکته ‪6 :‬‬
‫آنها‬

‫با توجه به جنگ سخت ‪،‬جنگ نرم و اپیدمی نوظهور کرونا متولیان تعلیم و تربیت در پی آن هستند با ارائه راهکارها‬
‫و آموزش های مناسب بتوانند آسیب پذیری جامعه را به حداقل برسانند‬

‫نکته ‪ 7 :‬تعلیم و تربیت در هر جامعه رکن اصلی و پایه موفقیت است ‪.‬‬

‫نکته ‪ : 8‬آموزش با توجه به تعلیم و تربیت الزمه ی بقای جامعه است‪.‬‬

‫نکته ‪ : 9‬طراحی آموزشی الزمه یک فرایند یاددهی_یادگیری رشد دهنده است‬

‫نکته ‪ : 10‬هدف طراحی آموزشی فراهم کردن فرصت یادگیری است‪.‬‬

‫معلم با توجه به عالیق فراگیران‪،‬شرایط محیطی‪،‬امکانات ومنابع موجود در راستای اهداف نظام آموزشی فرصت های‬
‫یادگیری و نظام مندی را طراحی می کند‪.‬‬

‫نکته ‪ : 11‬رسیدن دانش آموزان به جایگاه مورد انتظار را وضع مطلوب می نامیم‬

‫نکته ‪ : 12‬سناریوی معلم برای رسیدن دانش آموزان به وضع مطلوب را طراحی آموزشی می نامیم‪.‬‬

‫نکته ‪ : 13‬تعریف طراحی آموزشی ‪ :‬به ترسیم پله ها برای رسیدن فراگیران بسمت یادگیری را طراحی آموزشی‬
‫می گویند‪.‬‬

‫آموزش و پرورش(‪ )education‬در معنای وسیع و عام جریان یا فرایندی است با هدف رشد جسمانی و روانی و همه‬
‫جانبه ی شخصیت افراد به منظور کسب و درک معارف بشری و هنجارهای مورد پذیرش جامعه و کمک به شکوفا‬
‫شدن استعداد ها‬

‫تعلیم و تربیت جریانی است که در سراسر یک نظام حاکم است‪.‬‬

‫آموزش(‪)Instruction‬‬

‫تفاوت آموزش و پرورش ‪ :‬پرورش جریان منظم و مستمری است که همیشه در حال رخ دادن است اما آموزش یک‬
‫فرایند ی است که از پیش برنامه ریزی شده ابتدا و انتها دارد و مخاطبش مشخص است و برای گروه خاصی در نظر‬
‫گرفته می شود‬

‫آموزش یک وسیله برای پرورش است هدفهای آن نسبت به پرورش مشخص تر و دقیق تر است ‪.‬‬

‫‪3‬‬
 ‫آموزش ممکن است بدون حضور معلم یا از طریق رسانه ها صورت گیرد‬

‫آموزش محدود به زمان و مکان است‬

‫تدریس(‪)Teaching‬‬

‫نکته ‪ : 14‬مجموعه فعالیت هایی که برای ایجاد تغییر در رفتار فراگیر طراحی و اجرا می شود تدریس نامیده می‬
‫شود‪.‬‬

‫نکته ‪ : 15‬تدریس یک سلسله هدفهای از پیش طراحی شده و منظم را در بر می گیرد تا فراگیر را به یادگیری‬
‫برساند‪.‬‬

‫تدریس جزئی از آموزش محسوب می شودبا این تفاوت که تدریس به مجموعه فعالیت هایی گفته می شود که معلم‬
‫و شاگرد درتعامل با یکدیگرند ولی در آموزش ممکن است بدون حضور معلم یا از طریق رسانه ها صورت گیرد‬

‫آنچه در کالس درس در حضور معلم و فراگیران صورت می گیرد تدریس می گویند ‪.‬‬

‫فعالیت های از پیش تهیه شده مثل مواد آموزشی ‪،‬پاورپوینتی که می خواهد تهیه کند جز آموزش به حساب می‬
‫آیند‬

‫نکته ‪ : 16‬رابطه ی بین آموزش و تدریس‬

‫آموزش معنایی عام تر از تدریس دارد از این رو هر تدریسی آموزش است ولی هر آموزشی تدریس نیست‪.‬‬

‫نکته ‪ : 17‬ویژگی های تدریس‬

‫‪ --1‬وجود تعامل بین فراگیر و معلم‬

‫‪ -2‬فعالیت ها بر اساس اهداف از پیش تعیین شده باشند تا هدف محقق شود‬

‫‪ -3‬ایجاد فرصت و تسهیل یادگیری‬

‫‪ -4‬طراحی منظمی با توجه به امکانات و منابع در دسترس صورت گیرد‬

‫یعنی پیش از تدریس باید طرح درسی نگاشته شود‪.‬‬

‫نکته ‪ : 18‬کار آموزی(‪)Training‬‬

‫بخش کوچکی از پرورش ‪،‬آموزش و حتی تدریس محسوب میشود‪.‬‬

‫‪4‬‬
‫حرفه آموزی یا کارآموزی یک فرایند یاددهی یادگیری کوتاه مدت است که هدف آن صرفا آماده کردن افراد برای‬
‫پذیرفتن مشاغل و تخصص ها حرفه ای معین است ‪.‬‬

‫نکته ‪ : 19‬کارآموزی‪:‬‬

‫** گسترش دانش ‪،‬نگرش ‪،‬مهارت و الگوهای رفتاری یک فرد برای انجام دادن یک عملکرد مناسب در یک تکلیف یا‬
‫شغل معین است‪.‬‬

‫**کارآموزی می تواند با حضور معلم یا بدون حضور معلم صورت گیرد‪.‬‬

‫** کار آموزی مخاطب خود و یادگیرنده را برای انجام یک کار عملی و ورود به عرصه ی صنعت آماده می کند ‪.‬‬

‫نکته ‪ : 20‬یادگیری(‪)Learning‬‬

‫** رویکرد رفتار گرایانه‪ :‬تغییرات نسبتاًپایدار در رفتار یا توان رفتاری فرد مشروط بر آن که بر اثر تجربه حاصل شده‬
‫باشد‪.‬‬

‫** رویکرد شناخت گرایانه‪:‬یادگیری عبارت است از کسب بینش های جدید یا تغییر در بینش های گذشته‬

‫** رویکرد سازنده گرایانه‪ :‬خلق معنای شخصی در یادگیری تاکید دارد و معتقدند یادگیرنده باید بتواند در فرایند‬
‫اکتشاف و حل مسئله مد نظر را بسازد‬

‫نکته ‪ : 21‬نظام(سیستم)‬

‫** مجموعه ای از اجزای متعامل که برای رسیدن به یک هدف مشخص و مشترک با یکدیگر همکاری دارند‪.‬‬

‫** یک واحد مشخص هدف دارکه برای حصول به هدف های مورد نظر‪ ،‬کارها و اعمالی را به صورت هماهنگ انجام‬
‫دهد‪.‬‬

‫نکته ‪ : 22‬وجه تمایز نظام آموزشی با دیگر نظام ها در مشخص بودن هدف ها ست‪.‬‬

‫گاهی یک کالس درسی که شامل بر معلم و شاگردان است نظام می گوییم وگاهی یک مدرسه را نظام در نظر می‬
‫گیریم یا فراتر از آن نظام آموزشی یک منطقه یا استان ‪.‬‬

‫نکته ‪ : 24‬نظام آموزشی باید خروجی مشخصی داشته باشد‪.‬‬

‫نظام در تعلیم و تربیت‬

‫نکته ‪ : 25‬خصوصیت ویژه ی نظام های آموزشی آن است که مشتمل بر مواد و روشهای الزم برای دستیابی به هدف‬
‫های مشخص آموزشی باشد‪.‬‬

‫‪5‬‬
‫تنها نظام هایی را می توانیم به عنوان نظام آموزشی در نظر بگیریم که مجموعه ای از برنامه ها ‪ ،‬روش ها و مواد به‬
‫طور هماهنگ در راستای دستیابی شاگردان یا مخاطبین به سمت هدف های آموزشی تالش می کنند ‪.‬‬

‫برنامه ی آموزشی یک فرد برای خود‬

‫برنامه ی آموزشی یک فرد برای فرد دیگر‬

‫برنامه ی آموزشی یک گروه برای خود‬

‫برنامه ی آموزشی یک گروه برای گروه دیگر‬

‫برنامه ی آموزشی یک موسسه برای یک گروه‬

‫برنامه ی آموزشی یک فرد ‪ ،‬گروه یایک موسسه برای انبوه مخاطبان نظام آموزشی تلقی می شوند‬

‫چه نظامی را نظام آموزشی می دانیم ؟‬

‫نکته ‪ : 25‬تنها نظام هایی را نظام آموزشی می دانیم که در آن مجموعه برنامه ها ‪ ،‬روش ها و مواد به طور هماهنگ منجر به‬
‫دستیابی شاگردان به اهداف مشخص آموزشی شود ‪.‬‬

‫تفاوت آموزش و برنامه درسی‬

‫نکته ‪ : 26‬فعالیت هایی مثل روش تدریس جز طراحی آموزشی است‪.‬‬

‫نکته ‪ : 27‬در طراحی آموزشی به دنبال این هستیم که بتوانیم عناصر برنامه ی آموزشی را کنار هم قرار دهیم تا دانش آموزان‬
‫به یادگیری برسند ‪.‬‬

‫برنامه درسی ‪:‬چه باید آموخته شود؟‬

‫آموزش‪:‬چگونه آموخته شود؟‬

‫نکته ‪ : 27‬عناصرآموزش‪:‬‬

‫برنامه درسی‪،‬‬

‫روشها و تصمیمات‬

‫‪،‬معلم‪،‬یادگیرنده‪،‬هدف های مشخص‬

‫نکته ‪: 28‬عناصر برنامه درسی‪:‬هدف‪،‬محتوا‪،‬فعالیت های یادگیری‪،‬مواد و منابع‪،‬روش های تدریس‪،‬زمان‪،‬فضا‪،‬ارزشیابی و گروه بندی‬

‫‪6‬‬
 ‫نکته ‪ : 29‬سه جنبه اصلی سیستم ها‬

‫‪-1‬درون داد(‪(input‬‬

‫‪ -2‬فرآیند آموزش )‪(process‬‬

‫‪ -3‬برون داد )‪(output‬‬

‫نکته ‪ : 30‬درون دادها شامل ‪:‬یادگیرنده ‪،‬منابع انسانی ‪،‬دانش واطالعات ‪،‬منابع مالی و تجهیزات می باشد‪.‬‬

‫نکته ‪ : 31‬برون دادها شامل ‪ :‬بهبود مهارت‪،‬بهبود دانش‪،‬جامعه پذیری ‪،‬فرهنگ پذیری‪،‬بهبود نگرش و مسؤلیت پذیری می باشد‪.‬‬

‫** مهارت ‪،‬‬ ‫نکته ‪ : 31‬خروجی ها را در سه حیطه‬

‫** نگرش‬

‫**و دانش طبقه بندی می کنیم‪.‬‬

‫نکته ‪ : 32‬رمز بقای یک سیستم موفق بازخورد گرفتن است‪.‬‬

‫‪ - 1‬فناوری آموزشی ‪:‬‬

‫آموزش و به کار گیری یافته های علمی در موقعیت های عملی و آموزشی است‪.‬‬

‫ابزار و امکانات در رسانه های یادگیری‬

‫روش نظام مند طراحی ‪ ،‬اجرا ‪ ،‬ارزشیابی کل فرایند یادگیری در قالب هدفهای خاص‬

‫علم ‪ ،‬هنر و شیوه ایجاد برنامه های اموزشی یا تهیه آموزشی‬ ‫‪ -2‬طراحی آموزشی‪:‬‬

‫فرایند پیش بینی روش ها بر اساس اهداف در شرایط خاص‬

‫علم طراحی فرایند ایجاد ‪ ،‬ارزشیابی و تداوم موقعیت های است که یادگیری را هموار می کند‪.‬‬

‫نکته ‪ : 33‬طراحی آموزشی بخش مهمی از فناوری آموزشی محسوب می شود‪.‬‬

‫نکته ‪ : 34‬طراحی آموزشی از نگاه صاحب نظران‬

‫‪7‬‬
‫طراحی آموزشی ‪ ،‬پیش بینی و تنظیم رویدادهای آموزشی براساس اهداف ‪،‬محتوا و امکانات موجود با توجه به‬
‫ویژگیها و ساخت شناختی دانش آموزان است (فر دانش ‪.)1383،‬‬

‫نکته ‪ : 35‬طراحی آموزشی در دو سطح‬

‫خرد‬

‫و کالن صورت می گیرد ‪.‬‬

‫نکته ‪ : 36‬طراحی آموزشی در سطح خرد همان پیش بینی فعالیت ها و موقعیت های هست که معلم برای کالس درس‬
‫خود انجام می دهد‬

‫طراحی آموزشی را به عنوان یک فرایند سیستماتیک و اندیشمندانه تعریف کرده اند که در آن اصول یادگیری و‬
‫آموزش به منظور فعالیت های آموزشی در یک نقشه کلی بکار برده می شود(اسمیت ‪)2008،‬‬

‫نکته ‪ : 37‬مزایای طراحی آموزشی‪:‬‬

‫** به واسطه طراحی آموزشی معلم می تواند استفاده بهینه داشته باشد از هزینه ها و زمانی که در اختیارش قرار‬
‫میگیرد‬
‫** طراحی آموزشی بین معلم در یک مجموعه یا نظام‪.‬یک رقابت سازمانی ایجاد می کند‪.‬‬
‫** طراحی آموزشی انگیزه دانش اموزان را افزایش می دهد یعنی آنها را در جریان یاددهی –یادگیری با رغبت نگه‬
‫می دارد‬

‫** طراحی آموزشی به یادگیری اثربخش منجر می شود‬

‫و همچنین به واسطه طراحی آموزشی می توانیم یک ارزشیابی معتبر داشته باشیم‬

‫نکته ‪ : 38‬تاریخچه طراحی آموزشی‪:‬‬

‫عقل گرایی و تجربه گرایی دو خط فکری رایج است که توسط پیشگامان حوزه معرفت شناسی افالطون و ارسطو مطرح‬
‫شده است ‪.‬‬

‫** افالطون مطرح میکند روح آدمی پیش از اینکه با کالبد جسم ارتباط بگیرد و متولد بشود در عالم معنا سیر‬
‫میکند و به مجموعه ی از عقاید ومفاهیم رسیده و درک نموده است‬

‫** شاگرد افالطون مطرح میکند‪ :‬معرفت از طریق تجربه بدست می آید و ذهن انسان یک لوح نانوشته است که با‬
‫تجارب مختلف یاد میگیرد از این رو به نقش محیط در یادگیری و رشد تاکید داشت‪.‬‬

‫افالطون ‪،‬سقراط و ارسطو‪ :‬توجه به اساس شناختی یادگیری و حافظه را مطرح می کنند‪.‬‬

‫‪8‬‬
‫** جان الک ‪ 400‬سال بعد از ارسطو بعد تجربه گرایی در نظریه خودش ذهن انسان را لوح سفید میداندو معرفت با‬
‫کسب تجربه حاصل می شود‪.‬‬

‫** جان دیویی بین نظریه و عمل پیوند ایجاد میکند‪.‬دیویی زمینه ساز شکل گیری طراحی آموزشی است‪.‬‬

‫آنچه که ثرندایک مطرح می کند به عنوان اصول یادگیری ‪ ،‬روشهای تدریس‪ ،‬شیوه های ارزشیابی باعث شد‬
‫درطراحی آموزشی به کار گرفته شود و ضرورت طراحی اموزشی بیش از بیش احساس شود‪.‬‬

‫طراحی آموزشی و مراحل تحلیل و تنظیم آن‬

‫نکته ‪ : 39‬هدف از طراحی آموزشی‪:‬‬

‫‪ -1‬پیش بینی و نظم دادن به فرصت ها‬

‫‪ 2‬استفاده ی بهینه از امکانات در فرایند یاددهی – یادگیری‬

‫طراحی آموزشی یک فرایند پویاست که عناصر تشکیل دهنده ی آن دائما با یکدیگر در تعامل اند‪.‬‬

‫نکته ‪ : 40‬طراحی آموزشی دارای چهار مرحله می باشد ‪:‬‬

‫‪--1‬تحلیل و تنظیم هدف های آموزشی‬

‫‪ --2‬تحلیل و تعیین موقعیت آموزشی‬

‫‪ --3‬تعیین محتوا ‪ ،‬روش و وسیله‬

‫‪ -4‬تحلیل و تعیین نظام ارزشیابی‬

‫نکته ‪ : 41‬گام اول‪:‬تحلیل و تنظیم هدف های آموزشی‬

‫هدف ‪ :‬موقعیتی است که می خواهیم به آن برسیم و اشتیاق رسیدن به آن ‪ ،‬محرک فعالیت های معینی است که‬
‫وصول آن را ممکن می سازد‪.‬‬

‫هدفهای آموزشی‪:‬بیان کننده وضعیت مطلوب دانش آموزان در یک رویداد آموزشی‬

‫هدف در واقع نقطه پایان مسیر است‪.‬‬

‫هدف باید تغییرپذیر و قابل انعطاف باشد‬

‫نکته ‪ : 42‬اصول مد نظر در تعیین و تنظیم هدف های آموزشی ‪:‬‬

‫‪9‬‬
 ‫‪-1‬روش و وسیله باید متناسب با هدف انتخاب شود ‪.‬‬

‫‪-2‬هدف باید تغییر پذیر و قابل انعطاف باشد‪.‬‬

‫‪-3‬هدف باید فرد را به فعالیت بر انگیزه و به او جهت بدهد (اشتیاق رسیدن به مقصد دریادگیرنده را افزایش دهد)‬

‫‪-4‬هدف باید با اوضاع و احوال محیط شخص موافق باشد تا حصول آن میسر شود ‪( .‬هدفی که انتخاب می شوددر راستای‬
‫پاسخگویی به نیاز های جامعه باشد ‪).‬‬

‫‪-5‬هدف های تربیتی باید عینی ‪ ،‬قابل تصور و تحقق باشد ‪ (.‬هدف باید به گونه ای ترسیم شود که بتوانیم به آن برسیم‬
‫تعیین هدف های آموزشی ‪:‬‬

‫** ‪-‬فرایند یادگیری بهتر اتفاق می افتد ( با مشخص بودن مقصد ‪ ،‬هدف های بهتری انتخاب می کنیم )‬

‫** ‪-‬نتایج یادگیری موثرتر ومطلوب خواهد بود‬

‫** ‪-‬ارزشیابی با کیفیت بهتری انجام خواهد شد‬

‫** ‪-‬دانش آموزان خود ارزیاب خواهند شد ‪.‬‬

‫اگر اهداف اموزشی مشخص باشد نتایج اموزشی موثر تر و مطلوب تر خواهد بود‪.‬‬

‫هدف یعنی نتایجی که به دنبال ان هستیم‬

‫نکته ‪ : 43‬منابع تعیین هدف های آموزشی ‪:‬‬

‫‪- 1‬نیاز شاگرد‬

‫‪-2‬نیازجامعه‬

‫‪ -3‬دیدگاههای متخصصان‬

‫‪-1‬نیاز فراگیران‬ ‫نکته ‪ : 44‬جهان بینی جامعه ‪:‬‬

‫‪_2‬نیاز جامعه‬

‫‪_3‬ساخت دانش و دیدگاه متخصصان‬

‫‪10‬‬
 ‫نکته ‪ : 45‬هدفهای آموزشی آزمایشی‪:‬‬

‫‪-2‬فلسفه آموزش و پرورش‬

‫‪-3‬روانشناسی تربیت‬

‫‪- 4‬هدفهای خالص و صریح آموزشی‬

‫آقای بنجامین بلوم هدف ها را منطبق بر احساس نگرش و عالیق و شناخت و مهارت ها طبقه بندی کرد‬

‫طبقه بندی و تحلیل هدفهای صریح اموزشی در حیطه یادگیری ‪:‬‬

‫منظور از طبقه بندی وتحلیل هدفهای صریح اموزشی‪،‬تعیین راه ها و مراحل دقیق ومشخصی است که بعد از تحقق‬
‫انها تغیرات الزم در تفکر احساسات م مهارت های عملی شاگردان به وجود آید‪.‬‬

‫نکته ‪ : 46‬نتایج یادگیری شامل سه حیطه می باشد ‪:‬‬

‫‪_1‬شناختی‬

‫‪-2‬عاطفی‬

‫‪_3‬روانی حرکتی‬

‫نکته ‪ : 47‬و در سه قالب زیر قرار می گیرد ‪_1 :‬نگرش ‪_2‬کنش ‪ -3‬دانش‬

‫سطوح یادگیری در حیطه شناختی ‪ :‬هدفهای این حیطه بردانش معلومات و مهارتهای ذهنی تاکید دارد‪.‬‬

‫‪-1‬در پایین ترین سطح حیطه ی شناختی دانش است‬ ‫نکته ‪ : 48‬بلوم برای این حیطه ‪6‬سطح را تعریف می کند ‪.‬‬

‫‪-2‬سطح دوم درک و فهم‬

‫‪- 3‬سطح سوم حیطه ی شناختی کاربرد را مطرح می‬

‫کند‬

‫‪-4‬تحلیل‬

‫‪ -5‬ترکیب‬

‫‪ - 6‬قضاوت و ارزارزشیابی‬

‫‪11‬‬
 ‫‪ )1‬دانش (یاداوری یا بازشناسی)‬

‫نکته ‪ : 49‬یادگیری در این سطح صرفا جنبه ی حفظی دارد ‪ .‬این سطح برای تمام سطوح باالتر یادگیری به عنوان‬
‫یک پایه الزم است و مقدمه ای است برای رسیدن به سطح های باالتر‬

‫نکته ‪ : 50‬سطح دانش در دو جنبه بررسی می شود‪:‬‬

‫‪-1‬یاد آوری‬

‫‪ -2‬بازشناسی‬

‫بتوانیم مطالبی را که حفظ کردیم را یاد آوری کنیم و یا درلیستی که داده می شود بتوانیم مواردی را انتخاب کنیم‪،‬‬
‫در واقع بازشناسی داشته باشیم‪.‬‬

‫‪)2‬درک و فهم ‪:‬‬

‫این سطح به توانایی پی بردن به مفهوم یک مطلب و تبیین آن ها با جمالتی که شخص خودش می سازد اشاره دارد‬

‫دانش اموز وقتی در این سطح قرارگرفت می تواند درباره ی یک پدیده توضیح بدهد‬

‫** ترجمه‬ ‫نکته ‪ : 51‬یادگیری در سطح فهمیدن یا درک و فهم در سه جنبه بررسی می شود ‪:‬‬

‫‪ **-‬تفسیر‬

‫** برون یابی‬

‫نکته ‪ : 52‬ترجمه(برگرداندن) ‪ :‬تغییر دادن مطالب از شکلی به شکل دیگر بدون تغییر در معنی (اگر دانش آموز بتواند‬
‫یک شعر را به زبان امروزی باز نویسی کند در واقع ترجمه انجام داده است‪).‬‬

‫نکته ‪ : 53‬تفسیر ‪ :‬درک تدابیر گوناگون به کار رفته در انتقال مفاهیم و یک نوع باز آرایی مفاهیم در ذهن است‪ .‬فرد بتواند‬
‫برداشت خود را از یک تفسیر بیان کند ‪( .‬استنباط دانش آموز از مفهوم یک بیت شعر )‬

‫نکته ‪ : 54‬برون یابی‪:‬مهارت درتعمیم دادن یا به کارگیری اطالعات درطول زمان به منظور پیش بینی نتایج‬

‫( اطالعات موجود در تفسیر یک مقاله ی سیاسی را بیان کند و یا یک سلسله را به سلسله های دیگر تعمیم دهد و‬
‫فراتر از متن بسط داده و نتیجه گیری کند‪).‬‬

‫‪12‬‬
 ‫‪ )3‬به کار بستن (کاربرد) ‪:‬‬

‫بدین معنی که دانش آموز باید این مفاهیم را یاد گرفته و در زندگی خود به کار ببندد‪.‬‬

‫توانایی کاربرد اصول علمی ‪ ،‬فرضیه ها و دیگر مفاهیم انتزاعی در وضعیت و موقعیت مناسب (استفاده از اصول و‬
‫قوانین مثلثات در موقعیت جدید برای حل ومساله)‬

‫‪ )4‬تجزیه وتحلیل‬

‫شکستن مطلب و اجزاء تشکیل دهنده آن و یافت روابط بین اجزاء و نحوه سازمان یافتن آنها (یک جمله ادبی را از‬
‫نظر دستوری و نقش و روابط بین کلمات آن را مشخص کند)‬

‫یعنی یک کل را بشکنیم و به اجزاء تشکیل دهنده آن تقسیم کنیم و رابطه بین اجزاء را مشخص کنیم‪.‬‬

‫‪ )5‬ترکیب‬

‫در آمیختن قسمت هایی از تجارب گذشته یا مطلب جدید و بازسازی آن به صورت یک کل تازه ( طراحی یک طرح‬
‫آموزشی مناسب ‪ ،‬نوشتن یک مقاله یا شعر ‪ ،‬طراحی یک ابزار ‪ ،‬پیشنهاد یک طرح پژوهشی ‪ ،‬کشف یک رابطه ی‬
‫ریاضی و ‪ ) ...‬در این سطح دانش آموز قادر خواهد بود با استفاده از آنچه که یاد گرفته دست به خلق موردی جدید‬
‫بزند‪.‬‬

‫زمانی که یک دانش آموز بتواند انشاء بنویسد و یا یک دانشجو بتواند پروپوزال تحویل دهد در سطح یک ترکیب‬
‫قرار گرفته است‪.‬‬

‫‪ )6‬قضاوت و ارزشیابی ‪:‬‬

‫قضاوت در مورد امور ‪ ،‬اطالعات و حتی روش های روبه رو شدن با مسائل ( مقایسه دو قطعه ادبی از نظر نگارش و‬
‫صناعات ادبی و ترجیح یکی بر دیگری با ذکر دلیل توسط دانشجوی ادبیات)‬

‫نکته ‪ ) : 55‬سطوح یادگیری در حیطه عاطفی‬

‫هدفهایی که با نگرشها ‪،‬‬

‫عواطف ‪،‬‬

‫عالیق ‪،‬‬

‫احساسات و ارزشها سر و کار دارند‪.‬‬

‫نکته ‪ : 56‬حیطه ی عاطفی بلوم ‪:‬‬

‫‪13‬‬
 ‫تمام هدف هایی که با نگرش ‪ ،‬احساس ‪ ،‬عالیق و ارزش ها سرو کار دارند در این حیطه قرار می گیرند‪.‬‬

‫نکته ‪ : 56‬بلوم و همکارانش این حیطه را در پنج سطح معرفی کرده اند‪.‬‬

‫‪ -1‬در پایین ترین سطح (دریافت و توجه ) ‪ - 2،‬سطح باالتر (پاسخ دادن ) ‪-3 ،‬سطح سوم ( ارزش گذاری کردن )‬
‫‪-4‬سطح چهارم ( سازماندهی ارزش ها ) و‪ - 5‬در باالترین سطح این حیطه ( تبلور ارزش های سازمان یافته در‬
‫شخصیت ) ‪.‬‬

‫الزمه ی رسیدن به سطوح باالی این حیطه ‪ ،‬حرکت از پله های پایین تراست تا بتوانیم در باالترین نقطه ی حیطه‬
‫ی عاطفی یعنی تبلور ارزشها قرار بگیریم ‪.‬‬

‫سطح اول ‪:‬‬

‫‪ )1-2‬دریافت و توجه کردن ‪:‬‬

‫یادگیرنده نسبت به وجود پدیده یا محرک های معینی حساس می شود و نسبت به آن تمایل پیدا می کند‪ (.‬توجه به درس‬
‫توسط شاگرد ) ‪.‬‬

‫‪ ) 2-2‬پاسخ دادن ‪:‬‬

‫واکنش نشان دادن در مورد یک مسئله (شرکت داوطلبانه در بحث کالسی)‬

‫‪ )3-2‬ارزش گذاری‬

‫ارزش گذاری مستلزم باور یا نگرش نسبت به یک پدیده است (عالقه به پیشرفت ‪ ،‬احساس مسئولیت نسبت به محیط زیست ‪،‬‬
‫کوشش در جهت کمک به دیگران)‬

‫وقتی که دانش آموز به صحبت های معلم گوش می دهد و در بحث شرکت می کند دانش آموز عالقه مند می شود‬
‫و برایشش ارزش می شود که در محیط زیست هیچ زباله ای نریزد ‪ .‬ارزش گذاری مستلزم باور یا نگرش نسبت به‬
‫یک پدیده است مثل( عالقه به پیشرفت ‪ ،‬احساس مسئولیت به محیط زیست ‪ ،‬کوشش در جهت کمک به دیگران )‬

‫‪ )4-2‬سازمان دهی ارزش ها ‪:‬‬

‫در این سطح فرد مجموعه ای از ارزشها را بصورت یک نظام منسجم درونی می کند‪( .‬کوشش برای پیشرفت همکاسی ها‪،‬‬
‫تالش برای پاکیزه سازی محیط)‬

‫‪14‬‬
‫دانش آموزی که در یک فرایند شرکت کرده ‪ ،‬در واقع احترام به محیط زیست برایش یک ارزش شده ‪ ،‬اگر به عنوان‬
‫فردی از یک مجموعه این ارزش را به عنوان یک نظام برای خودش بپذیرد و آن را درونی کند و حتی در راستای‬
‫حفظ محیط زیست کمک کند ‪ ،‬یعنی در سطح سازماندهی و ارزش قرارگرفته است ‪.‬‬

‫‪ )5-2‬تبلور ارزش های سازمان یافته در شخصیت ‪:‬‬

‫در این مرحله ارزش یا مجموعه ای از ارزش ها در رفتار فرد انعکاس دائم پیدا می کند و جز فلسفه ی زندگی وی می شود‪.‬‬
‫(مخالفت در برابر انجام اعمال غیر اخالقی)‬

‫‪ )3‬سطوح یادگیری در حیطه روانی ‪ -‬حرکتی‬

‫انجام دادن مهارت های این سطح نیاز به همکاری اعصاب و ماهیچه هاست‪.‬‬

‫دانش آموز قرار است در این حیطه به این مهارت برسد که بتواند کارهایی را به طور فیزیکی انجام بدهد و به نوعی‬
‫بین ماهیچه و عصب خودش ارتباط برقرار کند‪ .‬این حیطه هم پنج سطح دارد ‪:‬‬

‫‪-1‬مشاهده و تقلید ‪ -2‬اجرای عمل بدون کمک ‪ -3‬وقت در عمل ‪ –4‬هماهنگی حرکات ‪ –5‬عادی شدن‬

‫‪ )1-3‬مشاهده و تقلید‬

‫فرد بدون دریافت کمک دیگران قادر به انجام یک مهارت حرکتی نیست‪ .‬در نتیجه یادگیرنده یک مهارت را مشاهده و صرفا ً‬
‫آن را تقلید می کند‪.‬‬

‫‪ )2-3‬اجرای عمل بدون کمک‬

‫اجرای آگاهانه عمل بدون راهنمائی معلم (بستن بند کفش به تنهایی) ‪.‬‬

‫‪ )3-3‬دقت در عمل‬

‫توانایی کنترل اعمال بر حسب نیاز و همراه بودن با سرعت و دقت و ظرافت (کاربرد صحیح مواد شیمیایی با رعایت نکات‬
‫ایمنی)‬

‫‪ )4-3‬هماهنگی حرکات ‪:‬‬

‫برقراری هماهنگی بین مجموعه ای از اعمال بطور همزمان با رعایت نظم و کارایی الزم (تایپ بدون نگاه کردن به صفحه کلید)‬

‫‪ )5-3‬عادی شدن عمل‬

‫انجام دادن کارهای دقیق و موزون به طور خودکار (رانندگی ‪ ،‬خیاطی)‬

‫اندرسون حیطه ی شناختی را در دو بعد بررسی می کند‪.‬‬

‫‪15‬‬
 ‫یادآوری‪ -‬فهمیدن – کاربرد‪ -‬تجزیه و تحلیل ‪ ،‬ارزشیابی و آفریدن‬

‫تفاوت های سطوح اندرسون با بلوم ‪:‬‬

‫‪-1‬اندرسون ‪ 6‬سطح حیطه ی شناختی را به صورت فعل به کار برده است یعنی بلوم آن ها را به صورت یک صفت‬
‫‪،‬یادآوری‪ ،‬درک و فهم‪ ،‬کاربرد مطرح کرده است ‪.‬‬

‫‪ -2‬اندرسون جای دوتا از سطح هارا جا به جا کرده (سطح پنجم وششم) یعنی جای آفریدن را با ارزشیابی جا به جا‬
‫کرده‬

‫تولید می کند‬ ‫نکته ‪ : 57‬آفریدن هم ‪ 4‬سطح دارد‪:‬‬

‫‪ -‬مونتاژ می کند‬

‫– طراحی می کند‬

‫و خلق می کند ‪.‬‬

‫نکته ‪ : 58‬کسی که خلق می کند در واقع در باالترین حیطه ی شناختی قرار گرفته است‪.‬‬

‫نکته ‪ : 59‬اهداف آموزشی در ‪ 4‬سطح مطرح می شوند ‪:‬‬

‫‪-1‬هدف های آرمانی یا دیریاب‬

‫‪ – 2‬هدف های کلی‬

‫‪ – 3‬هدف های واسطه ای یا جزیی‬

‫‪ – 4‬هدف های عینی‬

‫‪-1‬هدف های آرمانی یا غایی ‪:‬‬

‫نکته ‪ : 60‬این اهداف چشم انداز های یک نظام آموزشی را مشخص می کند و عموما دیریاب هستند ‪ .‬این اهداف‬
‫به اهداف غایی معرف اند و در سطح کالن برنامه آموزشی مورد توجه قرار می گیرند‪.‬‬

‫نکته ‪ : 61‬هدف غایی آموزش و پرورش رسیدن به خلیفة اهلل است که هدف بسیار بزرگی است‪.‬‬

‫مثال ‪:‬‬

‫آماده سازی دانش آموزان برای کسب مهارت گوش دادن ‪ ،‬خواندن و ‪( ..‬هدف غایی در دوره ابتدایی)‬

‫‪16‬‬
 ‫کسب روحیه همکاری (هدف غایی دوره متوسطه )‬

‫پرورش اعتماد به نفس و خود شناسی (هدف غایی دوره متوسطه )‬

‫آماده سازی فراگیر برای ورود به عرصه ی زندگی اجتماعی ( هدف غایی دوره ی متوسطه ی دوم )‬

‫هدف های غایی در دسترس نیست یعنی در سطح کالن توسط متخصصان برنامه ریزی درسی بر مبنای فلسفه ی‬
‫اجتماعی تعریف می شود‪.‬‬

‫این اهداف عبارتند ‪ :‬کلی ‪ ،‬واسطه ای و عینی‬ ‫نکته ‪ : 62‬برخی اهداف بیانگر نوع فعالیت های آموزشی هستند‪.‬‬
‫آموزشی معروف هستند‪.‬‬

‫این سه دسته هدف در فرایند اجرا بسیار مهم هستند ‪ ،‬دبیران باید همواره در آموزش خودشان به این اهداف توجه‬
‫کنند و بر مبناب این سه دسته هدف ‪ ،‬طراحی آموزشی انجام بدهند‪.‬‬

‫نکته ‪ : 63‬تحلیل آموزشی ‪:‬‬

‫فرایندی که طی آن هدف کلی را به هدف های واسطه ای و درنتیجه به هدفهای عینی تبدیل میکنیم‬

‫هدفهای کلی را به اهداف واسطه ای و در نهایت به اهداف عینی تبدیل می کنیم‪.‬‬

‫نکته ‪ : 64‬مراحل تحلیل و تنظیم اهداف آموزشی ‪:‬‬

‫مرحله اول ‪ :‬تعیین هدف یا اهداف کلی‬

‫مرحله دوم ‪ :‬تبدیل اهداف کلی به اهداف واسطه ای و جزیی‬

‫مرحله سوم ‪ :‬تبدیل اهداف واسطه ای و جزیی به اهداف رفتاری‬

‫مرحله چهارم ‪ :‬بازنگری و تنظیم مجدد اهداف آموزشی‬

‫یعنی در این مرحله هر کدام از اهداف را بر اساس اصول مد نظر که باید در آن رعایت شود بررسی می کنیم و‬
‫اگرنیاز به بازنگری باشد اینکار را انجام می دهیم‪.‬‬

‫مرحله اول‪:‬تعیین هدف های کلی ‪:‬‬

‫به آن دسته از اهداف آموزشی می گویند که دانش آموز قبل از دوره ی آموزشی فاقد آن بوده و معلم انتظار دارد در پایان‬
‫دوره بدان دست یابد‪.‬‬

‫هدف های کلی باید به صورت عبارت های کلی مطرح شوند‪.‬‬

‫نیاز به زمان بیشتری برای تحقق نسبت به اهداف دیگر دارد‪.‬‬

‫‪17‬‬
 ‫مثال آشنایی با عبارت های جبری ‪،‬درک مفهوم ایثار و شهادت شناخت محیط زیست‬

‫حق چاپ و تکثیر و انتشار جزوات با هر روش ( الکترونیکی و ‪ ) .....‬برای همه اشخاص مجاز نمی باشد و پیگرد قانونی دارد و با‬
‫متخلفین برابر مقرارت برخورد می شود شماره موسسه ‪ 02128424425 :‬شماره کارت‪( 5892101275110134 :‬میثم‬
‫‪2 -‬نرگس قاسمی‬ ‫مهدوی) مبلغ‪ 30/000 :‬تومان اسامی کاله برداران جزوات ‪- :‬ابوالفضل سوری‪603799178416‬‬
‫‪3 - 603799722791‬حسین حسن پور‪4 - 603799810934‬سیامند جهانی‪628023135435‬‬

‫سواالت چهار گزینه ای خط به خط جلسه اول تا دهم (طراحی آموزشی )‬

‫مدیر موسسه ‪ :‬دکتر میثم مهدوی‬

‫مولفین ‪ :‬استاد حسام سلمانیان‬

‫استاد طیبه ساالری ( ارشد ریاضی )‬

‫‪) 1‬اختراع ‪،‬تفکر و تنظیم یک نظریه ذهنی با به کارگیری منابع موجود برای رسیدن به هدف چه نامیده میشود؟‬

‫د)پرورش‬ ‫ج)تعلیم و تربیت‬ ‫ب) طراحی‬ ‫الف)آموزش‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ب پاسخ تشریحی‪ :‬کشف ‪،‬تفکر و تنظیم یک نظریه ذهنی با به کار گیری منابع موجود برای رسیدن به هدف طراحی نامیده میشود‪.‬‬

‫‪ )2‬جلوگیری از آسیب پذیری جامعه وآگاهی اقشار مختلف جامعه و پیشبرد آنها تعریف کدام یک از موارد زیر می باشد؟‬

‫د)آموزش‬ ‫ج)طراحی‬ ‫ب)طراحی آموزشی‬ ‫الف)تعلیم و تربیت‬

‫پاسخ ‪:‬گزینه الف پاسخ تشریحی‪ :‬تعلیم و تربیت یعنی جلوگیری از آسیب پذیری جامعه وآگاهی اقشار مختلف جامعه و پیشبرد آنها‬

‫‪ )3‬کدام مورد زیریکی از اساسی ترین نیاز بشر است‬

‫د‪ -‬آموزش‬ ‫ج‪ -‬مسکن‬ ‫ب‪ -‬پوشاک‬ ‫الف‪ -‬خوراک‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬نیاز به آموزش فراتر و پیچیده تر نسبت به دیگر نیازهای اساسی بشر( خوراک‪ ،‬پوشاک‪ ،‬مسکن) می باشد‪..‬‬ ‫پاسخ گزینه د‬

‫‪ )4‬پیش بینی و ارائه روشهای مطلوب آموزشی برای رسیدن به تغییرات مورد نظر در دانش ها‪،‬مهارت ها و عواطف و نگرش شاگردان ‪...........‬نامیده می‬
‫شود‪.‬‬

‫د)پرورش‬ ‫ج)طراحی آموزشی‬ ‫ب)تعلیم و تربیت‬ ‫الف)آموزش‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ج پاسخ تشریحی‪ :‬پیش بینی و ارائه روشهای مطلوب آموزشی برای رسیدن به تغییرات مورد نظر در دانش ها‪،‬مهارت ها و عواطف و نگرش‬
‫شاگردان طراحی آموزشی نامیده می شود‪.‬‬

‫‪ )5‬یک آموزش سودمند نیاز به کدام مورد از موارد زیر است؟‬

‫ب) فرهنگ مناسب‬ ‫الف )به جامعه مطلوب نیاز دارد‬

‫‪18‬‬
 ‫د) مهارت و استعداد‬ ‫ج) طرح و برنامه قبلی نیاز دارد‬

‫پاسخ تشریحی‪:‬یک آموزش سودمند نیاز به یک طرح و برنامه قبلی دارد‬ ‫پاسخ گزینه ج‬

‫‪ )6‬طراحی اموزشی به مثابه ی مهندسین عملکرد انسان می باشد این جمله از کیست‬

‫د‪ -‬ابن خلدون‬ ‫ج‪ -‬ماکس وبر‬ ‫ب – ردی و همکارانش‬ ‫الف – کارل مارکس‬

‫پاسخ گزینه ب پاسخ تشریحی‪ :‬ردی وهمکارانش در خصوص اهمیت و جایگاه طراحی آموزشی می گویند طراحی اموزشی به مثابه ی مهندسین‬
‫عملکرد انسان می باشد‬

‫‪ )7‬رسیدن دانش آموزان به جایگاه مورد انتظار‪.........‬می نامیم‪.‬‬

‫د)هدف‬ ‫ج)جایگاه مطلوب‬ ‫ب)وضع مطلوب‬ ‫الف)طراحی آموزشی‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬رسیدن دانش آموزان به جایگاه مورد انتظاررا وضع مطلوب می نامیم‬ ‫پاسخ‪:‬گزینه ب‬

‫‪ )8‬چه چیزی الزمه فرهنگ پویاست؟‬

‫د‪:‬تعلیم و تربیت‬ ‫ج‪:‬اطالعات‬ ‫ب‪:‬آموزش‬ ‫الف ‪:‬دانش‬

‫پاسخ ‪:‬ب پاسخ تشریحی‪ :‬آموزش الزمه فرهنگ پویاست‬

‫‪ )9‬فراهم کردن یک نقشه یک پیش نویس برای رسیدن به هدف های از پیش تعیین شده است را چه می نامیم؟‬

‫د)ایده‬ ‫ج ) نگرش‬ ‫ب)طراحی‬ ‫الف ) آموزش‬

‫پاسخ تشریحی‪:‬طراحی یعنی فراهم کردن یک نقشه یک پیش نویس برای رسیدن به هدف های از پیش تعیین شده است‪.‬‬ ‫پاسخ گزینه ب‬

‫‪ )10‬مجموعه تصمیمات و اقداماتی است که هدف آن دستیابی هرچه بیشتر یادگیرنده به هدفهای آموزشی است را چه می نامیم‬

‫د) تدریس‬ ‫ج) تعلیم و تربیت‬ ‫ب) طراحی‬ ‫الف ) آموزش‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬آموزش مجموعه تصمیمات و اقداماتی است که هدف آن دست یابی هر چه بیشتر یادگیرنده به هدف های‬ ‫پاسخ ‪:‬گزینه الف‬
‫آموزشی است‬

‫‪ )11‬طراحی آموزشی در کدام یک از حیطه های زیر طبقه بندی نمی شود؟‬

‫د) ایده ها‬ ‫ج) نگرش ها‬ ‫ب) مهارت ها‬ ‫الف)دانش ها‬

‫پاسخ تشریحی‪:‬تهیه نقشه های مشخص در مورد چگونگی دستیابی به هدفهای آموزشی در سه حیطه دانش ها ‪ ،‬مهارت‬ ‫پاسخ ‪:‬گزینه د‬
‫هاونگرش ها طبقه بندی می شود‬

‫‪)12‬چه چیزی بیان گر هویت یک جامعه است؟‬

‫د)طراحی‬ ‫ج)تدریس‬ ‫ب)آموزش‬ ‫الف)یادگیری‬

‫‪19‬‬
 ‫پاسخ‪ :‬گزینه ب پاسخ تشریحی‪ :‬آموزش بیانگر هویت یک جامعه است‪.‬‬

‫‪ )13‬رکن اصلی و پایه موفقیت جامعه است ؟‬

‫د)تعلیم و تربیت‬ ‫ج)طراحی آموزشی‬ ‫الف)یادگیری ب)تدریس‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬تعلیم و تربیت در هر جامعه رکن اصلی و پایه موفقیت است ‪.‬‬ ‫پاسخ‪ :‬گزینه د‬

‫‪ )14‬معنای وسیع و عام آموزش و پرورش کدام یک از موارد زیر است؟‬

‫د‪Training -‬‬ ‫ج‪Teaching -‬‬ ‫ب ‪Instruction -‬‬ ‫الف ‪education‬‬

‫پاسخ ‪ :‬گزینه ‪ 1‬پاسخ تشریحی ‪:‬آموزش و پرورش در معنای وسیع و عام خودش یعنی ‪ education‬به یک جریان یا فرایند منظم و مستمر گفته می‬
‫شود‬

‫‪ )15‬کدام گزینه زیر صحیح می باشد؟‬

‫الف) پرورش جریان منظم و مستمر است که همیشه در حال رخ دادن است‬

‫ب) اموزش همگانی است و برای گروه خاصی نیست‬

‫ج) اموزش باید حضور معلم یا از طریق رسانه ها صورت بگیرد‬

‫د) آموزش ابتدا و انتها ندارد‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬پرورش جریان منظم و مستمر است که همیشه درحال رخ دادن است اما اموزش یک فعالیت از پیش طرح ریزی‬ ‫پاسخ‪ :‬گزینه الف‬
‫شده است‪ .‬ابتدا و انتها دارد برای گروه خاصی در نظر گرفته‬

‫شده است مخاطبش معموال مشخص است‪.‬‬

‫‪ )16‬جوامع به واسطه‪ ...........‬می توانند نیروهای متخصص مورد نیاز خود را آماده کنند‪.‬‬

‫د)تعلیم و تربیت‬ ‫ج)طراحی‬ ‫ب)آموزش‬ ‫الف)پرورش‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬جوامع به واسطه آموزش می توانند نیروهای متخصص مورد نیاز خود را آماده کنند‪.‬‬ ‫پاسخ‪:‬گزینه ب‬

‫‪ )17‬کدام گزینه در مورد آموزش صحیح نمی باشد؟‬

‫الف)آموزش الزمه ی فرهنگ پویاست‪.‬‬

‫ب) جوامع به واسطه آموزش می توانند نیروهای متخصص مورد نیاز خود را آماده کنند‪.‬‬

‫ج) آموزش بیانگر هویت یک جامعه است‬

‫د)آموزش در کالس درس در حضور معلم و فراگیران صورت می گیرد‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬آنچه در کالس درس در حضور معلم و فراگیران صورت می گیرد تدریس می گویند ‪.‬‬ ‫پاسخ‪:‬گزینه د‬

‫‪20‬‬
 ‫‪ )18‬کدام یک ازتعاریف زیر مربوط به تدریس یا ‪ Teaching‬است؟‬

‫الف)سلسله هدفهای از پیش طراحی شده و منظم را در بر می گیرد تا فراگیر را به یادگیری برساند‪.‬‬

‫ب) تدریس یک وسیله برای پرورش است هدفهای آن نسبت به پرورش مشخص تر و دقیق تر است ‪.‬‬

‫ج‪ -‬تدریس ممکن است بدون حضور معلم یا از طریق رسانه ها صورت بگیرد‬

‫د) تدریس محدود به زمان و مکان است‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬گزینه های ب و ج و د مربوط به آموزش می باشند‬ ‫پاسخ ‪:‬گزینه الف‬

‫‪ )19‬بخش کوچکی از پرورش ‪ ،‬آموزش و حتی تدریس که هدف ان تربیت افراد برای پذیرفتن مشاغل و تخصص های مختلف می باشد چه نام دارد‬

‫د) ‪Training‬‬ ‫ج)‪Teaching‬‬ ‫ب) ‪Instruction‬‬ ‫الف) ‪education‬‬

‫پاسخ تشریحی‪:‬کارآموزی یا ‪ Training‬بخش کوچکی از پرورش ‪ ،‬آموزش و حتی تدریس که هدف ان تربیت افراد برای پذیرفتن‬ ‫پاسخ‪ :‬گزینه د‬
‫مشاغل و تخصص های مختلف می باشد‬

‫‪)20‬کدام جمله در مورد کارآموزی یا ‪Training‬صحیح نمی باشد ؟‬

‫الف) هدف ان تربیت افراد برای پذیرفتن مشاغل وتخصص های مختلف است‪.‬‬

‫ب) حرفه اموزی می تواند در حضور یا بدون حضورمعلم صورت بگیرد‬

‫ج) گسترش دانش‪ ،‬نگرش‪ ،‬مهارت و الگوهای رفتاری یک فرد برای انجام دادن یک عملکرد مناسب در یک تکلیف یا شغل معین‬

‫د) طراحی منظم با توجه به موقعیت و امکانات‬

‫پاسخ‪ :‬گزینه د پاسخ تشریحی‪ :‬گزینه د مربوط به ویژگی های تدریس می باشد‪.‬‬

‫‪ Learning )21‬یا یادگیری عبارت است از کسب بینش های جدید یا تغییر در بینش های گذشته این دیدگاه جز کدام یک از دیدگاه های زیر می‬
‫باشد؟‬

‫ب) رویکرد شناخت گرایانه‬ ‫الف) رویکرد رفتارگرایانه‬

‫د) رویکرد رفتارگرایانه و سازنده گرایانه‬ ‫ج) رویکرد سازنده گرایانه‬

‫پاسخ تشریحی‪:‬در رویکرد شناخت گرایانه یادگیری را کسب بینش های جدید یا تغییر در بینش های گذشته می دانند‬ ‫پاسخ ‪:‬گزینه ب‬

‫‪ )22‬کدام جمله در مورد ‪ Teaching‬یا تدریس صحیح نمی باشد ؟‬

‫الف) آنچه در کالس درس در حضور معلم و فراگیران صورت می گیرد تدریس می گویند ‪.‬‬

‫ب) هدف آن صرفا آماده کردن افراد برای پذیرفتن مشاغل و تخصص ها حرفه ای معین است ‪.‬‬

‫ج) تدریس به مجموعه فعالیت هایی گفته می شود که معلم و شاگرد درتعامل با یکدیگرند‬

‫د) مجموعه فعالیت هایی که برای ایجاد تغییر در رفتار فراگیر طراحی و اجرا می شود تدریس نامیده می شود‪.‬‬

‫‪21‬‬
 ‫پاسخ تشریحی‪ :‬هدف کارآموزی آماده کردن افراد برای پذیرفتن مشاغل و تخصص ها حرفه ای معین است‪.‬‬ ‫پاسخ‪ :‬گزینه ب‬

‫‪)23‬کدام مورد جز ویژگی های تدریس محسوب نمی شود؟‬

‫ب)آموختن مهارت خاصی برای ایجاد مشاغل‬ ‫الف) ایجاد فرصت و تسهیل یادگیری‬

‫د) طراحی منظم با توجه به امکانات و منابع موجود‬ ‫ج) وجود تعامل بین فراگیر و معلم‬

‫پاسخ تشریحی ‪:‬آموختن مهارت برای پذیرش مشاغل جز ویژگی های کارآموزی محسوب می شود‪.‬‬ ‫پاسخ‪:‬گزینه ب‬

‫‪ )24‬خلق معنای شخصی در یادگیری تاکید دارد و معتقدند یادگیرنده باید بتواند در فرایند اکتشاف و حل مسئله مد نظر را بسازد جز کدام یک از‬
‫رویکردهای یادگیری می باشد؟‬

‫د)رویکرد سازنده گرایانه‬ ‫ج)رویکرد شناخت گرایانه‬ ‫ب)رویکرد رفتار گرایانه‬ ‫الف)رویکرد عمل گرایانه‬

‫پاسخ ‪:‬گزینه د پاسخ تشریحی‪ :‬رویکرد سازنده گرایانه‪:‬خلق معنای شخصی در یادگیری تاکید دارد و معتقدند یادگیرنده باید بتواند در فرایند اکتشاف و‬
‫حل مسئله مد نظر را بسازد‬

‫‪ )25‬یادگیری عبارت است از کسب بینش های جدید یا تغییر در بینش های گذشته جز کدام یک از رویکردهای یادگیری می باشد؟‬

‫د)رویکرد سازنده گرایانه‬ ‫ج)رویکرد شناخت گرایانه‬ ‫ب)رویکرد رفتار گرایانه‬ ‫الف)رویکرد عمل گرایانه‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬رویکرد شناخت گرایانه‪:‬یادگیری عبارت است از کسب بینش های جدید یا تغییر در بینش های گذشته‬ ‫پاسخ ‪:‬گزینه ج‬

‫‪ )26‬تغییرات نسبتاًپایدار در رفتار یا توان رفتاری فرد مشروط بر آن که بر اثر تجربه حاصل شده باشد‪ .‬جز کدام یک از رویکردهای یادگیری می باشد؟‬

‫د)رویکرد سازنده گرایانه‬ ‫ج)رویکرد شناخت گرایانه‬ ‫ب)رویکرد رفتار گرایانه‬ ‫الف)رویکرد عمل گرایانه‬

‫پاسخ ‪:‬گزینه ب پاسخ تشریحی‪ :‬رویکرد رفتار گرایانه‪:‬تغییرات نسبتاًپایدار در رفتار یا توان رفتاری فرد مشروط بر آن که بر اثر تجربه حاصل شده باشد‪.‬‬

‫‪ )27‬طراحی منظمی با توجه به امکانات و منابع در دسترس از ویژگی های کدام یک از موارد زیر می باشد؟‬

‫د)آموزش‬ ‫ج)یادگیری‬ ‫ب)کارآموزی‬ ‫الف)تدریس‬

‫پاسخ‪:‬گزینه الف پاسخ تشریحی‪ :‬طراحی منظمی با توجه به امکانات و منابع در دسترس جز ویژگی تدریس می باشد‬

‫‪ )28‬محدود به زمان و مکان است؟‬

‫د)آموزش‬ ‫ج)یادگیری‬ ‫ب)کارآموزی‬ ‫الف)تدریس‬

‫پاسخ تشریحی ‪ :‬آموزش محدود به زمان و مکان است‬ ‫پاسخ ‪:‬گزینه د‬

‫‪ )29‬فرایند ی است که از پیش برنامه ریزی شده ا بتدا و انتها دارد و مخاطبش مشخص است و برای گروه خاصی در نظر گرفته می شود‪.‬‬

‫د)آموزش‬ ‫ج)یادگیری‬ ‫ب)کارآموزی‬ ‫الف)تدریس‬

‫‪22‬‬
‫پاسخ تشریحی‪ :‬آموزش یک فرایند ی است که از پیش برنامه ریزی شده ابتدا و انتها دارد و مخاطبش مشخص است و برای گروه‬ ‫پاسخ ‪:‬گزینه د‬
‫خاصی در نظر گرفته می شود ‪.‬‬

‫‪ )30‬جریانی است که در سراسر یک نظام حاکم است‪.‬‬

‫د)آموزش‬ ‫ج)یادگیری‬ ‫ب)تعلیم و تربیت‬ ‫الف)تدریس‬

‫پاسخ ‪:‬گزینه ب پاسخ تشریحی‪ :‬تعلیم و تربیت جریانی است که در سراسر یک نظام حاکم است‪.‬‬

‫‪ )31‬منبع اصلی تأمین نیروهای متخصص در جامعه است‪.‬‬

‫د)تدریس‬ ‫ج)یادگیری‬ ‫ب)تعلیم و تربیت‬ ‫الف)آموزش‬

‫پاسخ‪:‬گزینه الف پاسخ تشریحی‪:‬آموزش منبع اصلی تأمین نیروهای متخصص در جامعه است‪.‬‬

‫‪ )32‬فراهم کردن یک نقشه و پیش نویس برای رسیدن به هدف از پیش تعیین شده است‪.‬‬

‫د)تدریس‬ ‫ج)یادگیری‬ ‫ب)طراحی‬ ‫الف)آموزش‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ب پاسخ تشریحی‪ :‬طراحی فراهم کردن یک نقشه و پیش نویس برای رسیدن به هدف از پیش تعیین شده است‪.‬‬

‫‪ )33‬جنبه های اصلی سیستم ها کدام یک از موارد ذیل میباشد؟‬

‫د)همه موارد‬ ‫ج)برون داد‬ ‫ب)درون داد‬ ‫الف)فرایند‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د پاسخ تشریحی‪ :‬جنبه های اصلی یک سیستم‪ :‬درون داد – فرآیند – برون داد‬

‫‪ )34‬مجموعه ای از اجزای متعامل که برای رسیدن به یک هدف مشخص و مشترک با یکدیگرهمکاری دارند چه نامیده میشود؟‬

‫د)تعلیم و تربیت‬ ‫ج)طراحی آموزشی‬ ‫ب)آموزش و پرورش‬ ‫الف)نظام‬

‫پاسخ‪:‬گزینه الف پاسخ تشریحی‪:‬نظام مجموعه ای از اجزای متعامل است که برای رسیدن به یک هدف مشخص و مشترک با یکدیگر همکاری دارند‪.‬‬

‫‪ )35‬وجه تمایز نظام آموزشی با دیگر نظام ها در چیست ؟‬

‫ب)مشخص بودن هدف ها‬ ‫الف) مشخص بودن نگرش ها‬

‫د)مشخص بودن نگرش ها‬ ‫ج)داشتن برنامه ریزی از پیش طراحی شده‬

‫پاسخ ‪:‬گزینه ب پاسخ تشریحی‪ :‬وجه تمایز نظام آموزشی با دیگر نظام ها در مشخص بودن هدف ها ست‪.‬‬

‫‪)36-------------‬یک واحد مشخص هدف دارکه برای حصول به هدف های مورد نظر کارها و اعمالی را به صورت هماهنگ انجام می دهد چه نامیده‬
‫می شود؟‬

‫د) نظام‬ ‫ج)طراحی آموزشی‬ ‫ب)آموزش و پرورش‬ ‫الف)تعلیم و تربیت‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د پاسخ تشریحی‪ :‬واحدی که به صورت هدف دار کارهای هماهنگی انجام میدهد نظام است‬

‫‪23‬‬
 ‫‪ )37‬الزمه ی بقای یک جامعه است‪.‬‬

‫د)آموزش‬ ‫ج)طراحی آموزشی‬ ‫ب)تعلیم و تربیت‬ ‫الف)تدریس‬

‫پاسخ تشریحی‪:‬آموزش الزمه ی بقای یک جامعه است‪.‬‬ ‫پاسخ‪:‬گزینه د‬

‫‪ )38‬برنامه ی آموزشی یک موسسه برای یک گروه یک ‪........‬تلقی می شود‬

‫د)نظام آموزشی‬ ‫ج)نظام‬ ‫ب)تدریس‬ ‫الف)آموزش‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د پاسخ تشریحی‪ :‬چون درراستای دستیابی به سمت هدف های آموزشی تالش می کند نظام آموزشی ست‬

‫‪ )39‬فناوری آموزشی جزءکدام یک از گزینه های ذیل محسوب نمیگردد؟‬

‫الف)کاربرد یافته های های علمی در موقعیت های عملی و آموزشی است ‪.‬‬

‫ب)ابزار و امکانات و رسانه های یادگیری‬

‫ج)فرآیند پیش بینی روش ها بر اساس اهداف در شرایط خاص‬

‫د)روش نظام مند طراحی ‪،‬اجرا و ارزشیابی کل فرآیند یادگیری در قالب هدف های خاص‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬فرایند پیش بینی روشها براساس اهداف در شرایط خاص جز طراحی آموزشی محسوب می شود‪.‬‬ ‫پاسخ‪:‬گزینه ج‬

‫‪ )40‬برنامه ی آموزشی یک فرد ‪ ،‬گروه یایک موسسه برای مخاطبان ‪..........‬تلقی می شوند‬

‫د)نظام آموزشی‬ ‫ج)تعلیم و تربیت‬ ‫الف )طراحی آموزشی ب)آموزش‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د پاسخ تشریحی‪ :‬برنامه ی آموزشی یک فرد ‪ ،‬گروه یایک موسسه برای انبوه مخاطبان نظام آموزشی تلقی می شود‪.‬‬

‫‪)41‬کدام یک از موارد زیر جز عناصر آموزش قلمداد نمی شوند؟‬

‫د)یادگیرنده‬ ‫ج)معلم‬ ‫ب)هدف‬ ‫الف)برنامه درسی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ب پاسخ تشریحی‪:‬هدف جز عناصر برنامه درسی است‬

‫‪)42‬کدام یک از موارد زیر جز عناصر برنامه درسی قلمداد نمی شوند؟‬

‫د)معلم‬ ‫ج) ارزشیابی و گروهبندی‬ ‫ب) مواد و منابع‬ ‫الف) محتوا‬

‫پاسخ تشریحی‪:‬معلم جز عناصر آموزش تلقی می شود‪.‬‬ ‫پاسخ‪:‬گزینه د‬

‫‪ )43‬فعالیت هایی مثل روش تدریس جز‪............‬است‪.‬‬

‫د)آموزش‬ ‫ج)طراحی آموزشی‬ ‫ب)تعلیم و تربیت‬ ‫الف)تدریس‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ج پاسخ تشریحی‪ :‬فعالیت هایی مثل روش تدریس جز طراحی آموزشی محسوب میشوند‪.‬‬

‫‪24‬‬
 ‫‪)44‬در برنامه درسی به دنبال پاسخ دادن به چه سوالی هستیم؟‬

‫د)با چه روشی آموخته شود؟‬ ‫ج)چرا باید آموخته شود؟‬ ‫ب) چه بایدآموخته شود؟‬ ‫الف)چگونه آموخته شود؟‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ب پاسخ تشریحی‪:‬در برنامه درسی به دنبال پاسخ دادن به سوال چه باید آموخته شود؟هستیم‪.‬‬

‫‪)45‬کدام یک از موارد زیر جز درون دادها محسوب نمی شود؟‬

‫د)تجهیزات‬ ‫ج)بهبود دانش‬ ‫ب)منابع مالی‬ ‫الف)منابع انسانی‬

‫پاسخ ‪:‬گزینه ج پاسخ تشریحی‪:‬بهبود دانش جز خروجی ها یا همان برون دادها می باشد‪.‬‬

‫‪)46‬کدام یک از موارد زیر جز برون دادها محسوب نمی گردد؟‬

‫د)یادگیرنده‬ ‫ج)مسؤلیت پذیری‬ ‫ب)جامعه پذیری‬ ‫الف)بهبود مهارت‬

‫پاسخ تشریحی‪:‬یادگیرنده جز درون دادها می باشد‬ ‫پاسخ ‪:‬گزینه د‬

‫‪)47‬همه ی موارد به جز‪...........‬شامل درون دادها می باشد؟‬

‫د)بهبود و نگرش‬ ‫ج)تجهیزات‬ ‫ب)منابع انسانی‬ ‫الف)دانش و اطالعات‬

‫پاسخ ‪:‬گزینه د پاسخ تشریحی ‪:‬بهبود و نگرش جز برون دادها است‬

‫‪..........)48‬جز برون دادها می باشد‬

‫د)تجهیزات‬ ‫ج)دانش و اطالعات‬ ‫ب)منابع مالی‬ ‫الف)فرهنگ پذیری‬

‫پاسخ ‪:‬گزینه الف پاسخ تشریحی ‪:‬فرهنگ پذیری جز برون دادها می باشد بقیه موارد درون داد میباشند‬

‫‪......... )49‬جز درون دادها می باشد‬

‫د)منابع انسانی‬ ‫ج)جامعه پذیری‬ ‫ب)بهبود مهارت‬ ‫الف)بهبود دانش‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬منابع انسانی جز درون داد می باشد و بقیه موارد جز برون دادها می باشند‪.‬‬ ‫پاسخ ‪:‬گزینه د‬

‫‪)50‬کدام مورد جز طبقه بندی های خروجی ها یا برون دادها نیست ؟‬

‫د)دانش و اطالعات‬ ‫ج)دانش‬ ‫ب)نگرش‬ ‫الف)مهارت‬

‫پاشخ‪:‬گزینه د پاسخ تشریحی‪:‬خروجی ها در سه حیطه مهارت ‪ ،‬نگرش و دانش طبقه بندی کنیم‪.‬‬

‫‪)51‬رمزبقای یک سیستم موفق در چیست؟‬

‫د)دانش‬ ‫ج)مهارت‬ ‫ب)آزمایش‬ ‫الف )بازخورد گرفتن‬

‫پاسخ ‪:‬گزینه الف پاسخ تشریحی‪ :‬رمز بقای یک سیستم موفق بازخورد گرفتن است‪.‬‬

‫‪ )52‬طراحی آموزشی جزءکدام یک از گزینه های ذیل محسوب نمیگردد؟‬

‫‪25‬‬
 ‫الف)ابزار و امکانات و رسانه های یادگیری‬

‫ب)علم ‪ ،‬هنر و شیوه ی ایجاد برنامه های آموزشی یا تهیه ی آموزش‬

‫ج)فرآیند پیش بینی روش ها بر اساس اهداف در شرایط خاص‬

‫د)علم طراحی فرآیند ایجاد ‪ ،‬ارزشیابی و تدوام موقعیت های است که یادگیری را هموار می کند ‪.‬‬

‫پاسخ‪:‬گزینه الف پاسخ تشریحی‪:‬ابزار و امکانات و رسانه های یادگیری جز فناوری آموزشی محسوب می شود‪.‬‬

‫‪ ) 53‬پیش بینی و تنظیم رویدادهای آموزشی براساس اهداف‪ ،‬محتوا و امکانات موجود با توجه به ویژگیها و ساخت شناختی دانش آموزان است تعریف‬
‫کدام یک از موارد زیر است؟‬

‫د)یادگیری‬ ‫ج) ضرورت آموزشی‬ ‫ب)تحلیل آموزشی‬ ‫الف)طراحی آموزشی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه الف پاسخ تشریحی‪ :‬طراحی آموزشی ‪ ،‬پیش بینی و تنظیم رویدادهای آموزشی براساس اهداف ‪،‬محتوا و امکانات موجود با توجه به ویژگیها‬
‫و ساخت شناختی دانش آموزان است‬

‫‪)54‬کدام یک از موارد زیر جز مزایای طراحی آموزشی محسوب نمی شود؟‬

‫الف) طراحی آموزشی به یادگیری اثربخش منجر می شود‬

‫ب) به واسطه طراحی آموزشی می توانیم یک ارزشیابی معتبر داشته باشیم‬

‫ج) طراحی آموزشی انگیزه دانش اموزان را کاهش می دهد‬

‫د) به واسطه طراحی آموزشی معلم می تواند استفاده بهینه داشته باشد‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬طراحی آموزشی انگیزه دانش اموزان را افزایش می دهد یعنی آنها را در جریان یاددهی – یادگیری با رغبت نگه می‬ ‫پاسخ‪:‬گزینه ج‬
‫دارد‪.‬‬

‫‪..............................) 55‬را به عنوان یک فرآیند سیستماتیک و اندیشمندانه تعریف کرده اند که در آن اصول یادگیری و آموزش به منظور فعالیت های‬
‫آموزشی در یک نقشه کلی بکار برده می شوند‬

‫ج)یادگیری‬ ‫ج)ضرورت آموزشی‬ ‫ب)تحلیل آموزشی‬ ‫الف)طراحی آموزشی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه الف پاسخ تشریحی‪ :‬طراحی آموزشی یک فرآیند سیستماتیک و اندیشمندانه است که در آن اصول یادگیری و آموزش به منظور فعالیت‬
‫های آموزشی در یک نقشه کلی بکار برده می شوند‪.‬‬

‫‪) 56‬پیش خدمت در حوزه معرفت شناسی ‪ .........................................‬است‪.‬‬

‫د)افالطون و ارسطو‬ ‫ج) سقراط‬ ‫ب) ارسطو‬ ‫الف)افالطون‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د پاسخ تشریحی‪:‬پیشرودر حوزه معرفت شناسی افالطون و ارسطو است‪.‬‬

‫‪)57‬جان الک ‪ 400‬سال بعد از ارسطو بعد تجربه گرایی در نظریه خودش ذهن انسان را‪ ............................‬میداند‪.‬‬

‫الف)لوح سفید –کسب معرفت و استدالل با تجربه‬

‫‪26‬‬
 ‫ب) اصول یادگیری –روش های تدریس و شیوه های ارزشیابی‬

‫ج)توجه به اساس شناختی یادگیری و حافظه‬

‫د)ایجاد پیوند بین نظریه و عمل‬

‫پاسخ‪:‬گزینه الف پاسخ تشریحی‪:‬جان الک در نظریه خود ذهن انسان را لوح سفید –کسب معرفت و استدالل با تجربه می داند‪.‬‬

‫‪)58‬کدام یک از دانشمندان در حوزه معرفت شناسی مطرح میکند که روح آدمی پیش از اینکه با کالبد جسم ارتباط بگیرد و متولد بشود در عالم معنا‬
‫سیر میکند؟‬

‫د)دیویی‬ ‫ج)سقراط‬ ‫ب)ارسطو‬ ‫الف)افالطون‬

‫پاسخ‪:‬گزینه الف پاسخ تشریحی ‪:‬افالطون می گوید روح آدمی پیش از اینکه با کالبد جسم ارتباط بگیرد و متولد بشود در عالم معنا سیر میکند‬

‫‪)59‬با توجه به سخن کدام دانشمند کار معلم در این دنیا یاد آوری است چرا که روح قبل ورود به دنیا همه چیز را میداند‪.‬‬

‫د) جان الک‬ ‫ج) افالطون‬ ‫ب) ارسطو‬ ‫الف)سقراط‬

‫پاسخ تشریحی‪:‬با توجه ب سخن افالطون کار معلم در این دنیا یاد آوری است چرا که روح قبل ورود به دنیا همه چیز را میداند‪.‬‬ ‫پاسخ‪:‬گزینه ج‬

‫‪ ...................................................) 60‬بین نظریه وعمل پیوند ایجاد کرد‪.‬‬

‫د) جان الک‬ ‫ج) جان دیویی‬ ‫ب) ارسطو‬ ‫الف)افالطون‬

‫پاسخ تشریحی‪:‬دیویی بین نظریه وعمل پیوند ایجاد کرد‪.‬‬ ‫پاسخ‪:‬گزینه ج‬

‫‪)61‬هدف از طراحی آموزشی کدام یک از موارد ذیل می باشد؟‬

‫الف)پیش بینی و نظم دادن به فرصت ها و استفاده ی بهینه از امکانات در فرایند یاد دهی –یاد گیری‬

‫ب)علم ‪ ،‬هنر و شیوه ی ایجاد برنامه های آموزشی یا تهیه ی آموزش‬

‫ج)فرآیند پیش بینی روش ها بر اساس اهداف در شرایط خاص‬

‫د) توجه به اساس شناختی یادگیری و حافظه‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬هدف از طراحی آموزشی؛ پیش بینی و نظم دادن به فرصت ها و استفاده ی بهینه از امکانات در فرایند یاد دهی –‬ ‫پاسخ‪:‬گزینه الف‬
‫یاد گیری‬

‫‪)62‬در طراحی آموزشی معلمان و هنر آموزان باید کدامیک از موارد ذیل را در نظر بگیرند‬

‫الف)دروندادها و امکانات موجود در موقعیت را بررسی کنند و مجموع فعالیت های الزم برای تحقق اهداف را با نگاهی سیستمی پیش بینی و تنظیم‬
‫نمایند ‪.‬‬

‫ب)پیش بینی و نظم دادن به فرصت ها‬

‫ج)توجه به اساس شناختی یادگیری و حافظه‬

‫‪27‬‬
 ‫د) استفاده ی بهینه از امکانات در فرایند یاد دهی –یاد گیری‬

‫پاسخ‪:‬گزینه الف پاسخ تشریحی‪ :‬باید دروندادها و امکانات موجود در موقعیت را بررسی کنند و مجموع فعالیت های الزم برای تحقق اهداف را با نگاهی‬
‫سیستمی پیش بینی و تنظیم نماینددر نظر بگیرند‪.‬‬

‫‪................................) 63‬فرایندی پویا است که عناصر تشکیل دهنده آن دائما با یکدیگر در تعامل هستند؟‬

‫د)هنر تجسمی‬ ‫ج)تکنیک های طراحی‬ ‫ب)هنر ترسیمی‬ ‫الف)طراحی آموزشی‬

‫پاسخ ‪:‬گزینه الف پاسخ تشریحی‪:‬طراحی آموزشی فرایندی پویا است که عناصر تشکیل دهنده آن دائما با یکدیگر در تعامل هستند‪.‬‬

‫‪)64‬کدامیک از موارد ذیل جزء مراحل طراحی آموزشی محسوب نمیگردد؟‬

‫ب)تحلیل و تعیین موقعیت آموزشی‬ ‫الف)تحلیل و تنظیم هدف های آموزشی‬

‫د) پیش بینی و نظم دادن به فرصت ها‬ ‫ج)تعیین محتوا‪ ،‬روش و وسیله وتعیین نظام ارزشیابی‬

‫پاسخ ‪:‬گزینه د پاسخ تشریحی‪:‬همه موارد ذکر شده جزمراحل طراحی آموزشی محسوب می شوندجز گزینه د‬

‫‪)65‬بیان کننده وضعیت مطلوب دانش آموزان در یک رویداد آموزشی چه نامیده میشود؟‬

‫د)یادگیری‬ ‫ج)هدف آموزشی‬ ‫ب)عملکرد‬ ‫الف)هدف‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬بیان کننده وضعیت مطلوب دانش آموزان در یک رویداد آموزشی هدف آموزشی است‪.‬‬ ‫پاسخ‪:‬گزینه ج‬

‫‪)66‬کدام یک از موارد زیر جز اصول مد نظر در تعیین و تنظیم هدف های آموزشی نمی باشد؟‬

‫ب) روش و وسیله باید متناسب با هدف انتخاب شود ‪.‬‬ ‫الف) هدف باید تغییر پذیر و قابل انعطاف باشد‪.‬‬

‫د) هدف باید فرد را به فعالیت بر انگیزه و به او جهت بدهد‬ ‫ج) ارزشیابی با کیفیت بهتری انجام خواهد شد‬

‫پاسخ‪ :‬گزینه ج پاسخ تشریحی‪:‬گزینه ج جز ضرورت تعیین هدف میباشد‪.‬‬

‫‪)67‬کدام یک از موارد زیر جز ضرورت تعیین هدف های آموزشی محسوب نمی گردد؟‬

‫ب) ارزشیابی با کیفیت بهتری انجام خواهد شد‬ ‫الف) فرایند یادگیری بهتر اتفاق می افتد‬

‫د) تحلیل و تعیین نظام ارزشیابی‬ ‫ج) نتایج یادگیری موثرتر ومطلوب خواهد بود‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د پاسخ تشریحی‪ :‬گزینه د که جز مراحل طراحی آموزشی است ‪.‬‬

‫‪)68‬کدام یک از موارد زیر جز منابع تعیین هدفهای آموزشی نمی باشد؟‬

‫د)دیدگاهای متخصصان‬ ‫ج)نیاز جامعه‬ ‫ب)منابع انسانی‬ ‫الف)نیاز شاگرد‬

‫پاسخ ‪:‬گزینه ب پاسخ تشریحی‪:‬منابع تعیین هدفهای آموزشی عبارتند از نیاز شاگرد ‪،‬نیاز جامعه و دیدگاههای متخصصان‬

‫ارزیابی و تحلیل قرار می دهد‪.‬‬

‫‪)70‬کدام یک از موارد ذیل جزء نگارش هدفهای آموزشی نمی باشد؟‬

‫‪28‬‬
 ‫الف)براساس فعالیت های دانش آموزان تنظیم شوند ‪.‬‬

‫ب)توصیفی از نتایج یادگیری باشند‬

‫ج) صریح ‪،‬روشن و قابل فهم باشند ‪ ،‬قابل مشاهده باشد‬

‫د)مهارت آموز به بررسی چندین نمونه از طراحی های آموزشی موجود در مدارس بپردازد‬

‫پاسخ تشریحی‪:‬سه گزینه الف وب وج جزنگارش هدفهای نگارش محسوب می شوند‪.‬جز د‬ ‫پاسخ‪:‬گزینه د‬

‫‪)71‬هدف های آموزشی بیان کننده ی ‪ ...................‬است‬

‫الف)کاربرد یافته های های علمی در موقعیت های عملی و آموزشی است ‪.‬‬

‫ب)ابزار و امکانات و رسانه های یادگیری‬

‫ج)بیان کننده ی وضعیت مطلوب دانش آموزان در یک رویداد آموزشی‬

‫د) تحلیل و تعیین نظام ارزشیابی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ج پاسخ تشریحی‪ :‬هدف های آموزشی بیان کننده ی وضعیت مطلوب دانش آموزان در یک رویداد آموزشی است ‪.‬‬
‫‪) 72‬اصول مدنظر در تعیین و تنظیم هدف های آموزشی کدام یک از موارد ذیل نمیباشد؟‬
‫الف)هدف های تربیتی باید عینی‪ ،‬قابل تصور و تحقق باشد ‪.‬‬
‫ب)هدف هاتغییر نا پذیر وغیر قابل انعطاف باشند‬

‫ج)هدف باید فرد را به فعالیت برانگیزاند و به او جهت دهد‬

‫د)هدف باید با اوضاع و احوال محیط شخص موافق باشد تا حصول آن میسر شود‪.‬‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ب پاسخ تشریحی‪ :‬گزینه ب نادرست است هدف بایذ تغییر پذیر و قابل انعطاف باشد‪.‬‬

‫‪)73‬ضرورت تعیین هدف های آموزشی کدام یک از موارد ذیل را در بر نمیگیرد؟‬

‫الف) فرایند یادگیری بهتر اتفاق می افتد‪.‬‬

‫ب) نتایج یادگیری موثرتر و مطلوب تر خواهد بود‪.‬‬

‫ج)ارزشیابی با کیفیت بهتری انجام خواهد شدو دانش آموزان خود ارزیاب خواهند شد‪.‬‬

‫د) وضعیت مطلوب دانش آموزان در یک رویداد آموزشی مشخص خواهد شد‪.‬‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د پاسخ تشریحی‪:‬گزینه د تعریف هدفهای آموزشی می باشد‪.‬‬

‫‪)74‬منابع تعیین هدفهای آموزشی کدام یک ازموارد ذیل نیست؟‬

‫د)نیاز خانواده‬ ‫ج)دیدگاههای متخصصان‬ ‫ب)نیاز جامعه‬ ‫الف)نیاز شاگرد‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د پاسخ تشریحی‪:‬منابع تعیین هدفهای آموزشی عبارتند ازشاگرد ‪،‬نیاز جامعه ‪،‬دیدگاههای متخصصان‬

‫‪-------------------------------------------------------------------------------‬‬

‫‪29‬‬
‫‪ ) 75‬تعیین راهها و مراحل دقیق و مشخصی است که؛ بعد از تحقیق آنها تغییرات الزم در تفکر ‪،‬احساسات و مهارتهای عملی شاگردان به وجود می آید؟‬

‫ب)ضرورت تعیین هدف های آموزشی‬ ‫الف)هدفهای صریح آموزشی در حیطه یادگیری‬

‫د)هدفهای صریح آموزشی در حیطه شناختی‬ ‫ج)تعیین و تنظیم هدف های آموزشی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه الف پاسخ تشریحی‪ :‬منظور از طبقه بندی و تحلیل هدفهای صریح آموزشی‪ ،‬تعیین راهها و مراحل دقیق و مشخصی است که بعد از‬
‫تحقیق آنها تغییرات الزم در تفکر ‪،‬احساسات و مهارتهای عملی شاگردان به وجود می آید ‪.‬‬

‫‪)76‬کدام یک از موارد زیر جز هدفهای آموزشی آزمایشی محسوب نمیشود؟‬

‫ب)روانشناسی تربیت‬ ‫الف)فلسفه آموزش و پرورش‬

‫د)ساخت دانش و دیدگاه متخصصان‬ ‫ج)هدفهای خالص و صریح آموزشی‬

‫پاسخ تشریحی ‪:‬ساخت دانش و دیدگاه متخصصان جز جهان بینی جامعه محسوب می شود‪.‬‬ ‫پاسخ‪:‬گزینه د‬

‫‪) 77‬نتایج یادگیری شامل حیطه ها ی ‪ .........................................‬می باشد ‪.‬‬

‫د)همه موارد‬ ‫ج)حرکتی‬ ‫ب)عاطفی و روانی‬ ‫الف)شناختی ‪،‬‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د پاسخ تشریحی‪ :‬نتایج یادگیری شامل سه حیطه ی شناختی ‪،‬عاطفی و روانی حرکتی می باشد ‪.‬‬

‫‪)78‬هدفهای سطوح یادگیری در حیطه شناختی این حیطه بر ‪ .........................................‬تاکید دارد ‪ .‬از پایین ترین سطح‪ ................‬شروع گردیده و به‬
‫باالترین مرحله ‪ ............................‬میرسد‪.‬‬

‫الف)دانش‪ ،‬معلومات و مهارتهای ذهنی ‪ -‬دانش‪ -‬ارزیابی وقضاوت‬

‫ب)دانش‪ ،‬معلومات و مهارتهای ذهنی‪ -‬ارزیابی وقضاوت‪ -‬دانش‬

‫ج)آموزش‪ - -‬دانش‪ -‬ارزیابی وقضاوت‬

‫د)آموزش‪ - -‬ارزیابی وقضاوت‪ -‬دانش‬

‫گزینه الف پاسخ تشریحی‪ :‬هدفهای این حیطه بر دانش‪ ،‬معلومات و مهارتهای ذهنی تاکید دارد ‪ .‬از پایین ترین سطح(دانش) شروع گردیده و به‬
‫باالترین مرحله ( ارزشیابی وقضاوت) میرسد‪.‬‬

‫‪) 79‬یادگیری در این سطح صرفا جنبه حفظی دارد‪.‬این سطح برای تمام سطوح باالتر یادگیری به عنوان یک پایه الزم است‬

‫د) برون یابی‬ ‫ج) ترجمه‬ ‫ب) فهمیدن‬ ‫الف)دانش‬

‫پاسخ‪:‬گزینه الف پاسخ تشریحی‪ :‬یادگیری در سطح دانش صرفا جنبه حفظی دارد‪.‬این سطح برای تمام سطوح باالتر یادگیری به عنوان یک پایه الزم‬
‫است ‪.‬‬

‫‪)80‬مهارت در تعمیم دادن یا به کار گیری اطالعات در طول زمان به منظور پیش بینی نتایج ‪ .........................‬است؟‬

‫د) برون یابی‬ ‫ج) ترجمه‬ ‫ب) فهمیدن‬ ‫الف)دانش‬

‫‪30‬‬
 ‫پاسخ‪:‬گزینه د پاسخ تشریحی‪ :‬مهارت در تعمیم دادن یا به کار گیری اطالعات در طول زمان به منظور پیش بینی نتایج برون یابی است‪.‬‬

‫‪)81‬در کدام سطح از سطوح یادگیری به توانایی پی بردن به مفهوم یک مطلب و تبیین آن ها با جمالتی که شخص خودش می سازد اشاره دارد ؟‬

‫د)ترکیب‬ ‫ج)تحلیل‬ ‫ب)درک و فهم‬ ‫الف)دانش‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ب پاسخ تشریحی‪ :‬در سطح درک و فهم به توانایی پی بردن به مفهوم یک مطلب و تبیین آن ها با جمالتی که شخص خودش می سازد‬
‫اشاره دارد ‪.‬‬

‫‪)82‬درک تدابیر گوناگون به کار رفته در انتقال مفاهیم و یک نوع باز آرایی مفاهیم در ذهن است؟‬

‫د)برون یابی‬ ‫ج)ترجمه‬ ‫ب)تفسیر‬ ‫الف) برگرداندن‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ب پاسخ تشریحی‪:‬تفسیر درک تدابیر گوناگون به کار رفته در انتقال مفاهیم و یک نوع باز آرایی مفاهیم در ذهن است‪.‬‬

‫‪)83‬یادگیری در سطح فهمیدن یا درک و فهم دارای شامل همه موارد به جز‪.......‬است‪.‬‬

‫د)ترجمه‬ ‫ج)تحلیل‬ ‫الف)تفسیر ب)برون یابی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ج پاسخ تشریحی‪ :‬یادگیری در سطح فهمیدن یا درک و فهم در سه جنبه بررسی می شود ‪ :‬ترجمه ‪ -‬تفسیر ‪ -‬برون یابی‬

‫‪" )84‬اگر دانش آموز بتواند یک شعر را به زبان امروزی باز نویسی کند" جز کدام یک از سطوح یادگیری محسوب می شود؟‬

‫د)برون یابی‬ ‫ج)تحلیل‬ ‫ب)تفسیر‬ ‫الف)ترجمه‬

‫پاسخ‪:‬گزینه الف پاسخ تشریحی‪ :‬اگر دانش آموز بتواند یک شعر را به زبان امروزی باز نویسی کند در واقع ترجمه انجام داده است‬

‫‪) 85‬توانایی کاربرد اصول علمی ‪ ،‬فرضیه ها و دیگر مفاهیم انتزاعی در وضعیت و موقعیت مناسب مطرح میگردد؟‬

‫د)تحلیل‬ ‫ج) برون یابی‬ ‫ب) بکاربستن‬ ‫الف)فهمیدن‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬توانایی کاربرد اصول علمی ‪ ،‬فرضیه ها و دیگر مفاهیم انتزاعی در وضعیت و موقعیت مناسب از جمله موارد سطح‬ ‫پاسخ‪:‬گزینه ب‬
‫یادگیری در حیطه شناختی بکار بستن می باشد‪.‬‬

‫‪)86‬شکستن مطلب به اجزا تشکیل دهنده آن ویافتن روابط بین اجزا ونحوه ی سازمان یافتن آنها به چه معناست؟‬

‫د)تحلیل‬ ‫ج)بکاربستن‬ ‫ب) فهمیدن‬ ‫الف)دانش‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د پاسخ تشریحی‪ :‬شکستن مطلب به اجزا تشکیل دهنده آن ویافتن روابط بین اجزا ونحوه ی سازمان یافتن انها از جمله موارد سطح‬
‫یادگیری در حیطه شناختی تحلیل است‪.‬‬

‫‪) 87‬در آمیختن قسمت هایی از تجارب گذشته با مطالب جدید وباز سازی آن به صورت یک کل تازه‪ ..............‬است؟‬

‫د)ترکیب‬ ‫ج) بکاربستن‬ ‫ب)فهمیدن‬ ‫الف)دانش‬

‫پاسخ ‪:‬گزینه د پاسخ تشریحی‪ :‬در آمیختن قسمت هایی از تجارب گذشته با مطالب جدید وباز سازی آن به صورت یک کل تازه ترکیب است‪.‬‬

‫‪) 88‬درک تدابیر گوناگون به کار رفته در انتقال مفاهیم و یک نوع باز آرایی مفاهیم در ذهن در این سطح از یادگیری شناختی است (استنباط شاگرد از‬
‫مفهوم یک بیت شعر )‪.‬‬

‫‪31‬‬
 ‫د)برون یابی‬ ‫ج) ترجمه‬ ‫ب) تفسیر‬ ‫الف)دانش‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬درک تدابیر گوناگون به کار رفته در انتقال مفاهیم و یک نوع باز آرایی مفاهیم در ذهن است ‪(.‬استنباط شاگرد از‬ ‫پاسخ‪:‬گزینه ب‬
‫مفهوم یک بیت شعر )‬

‫‪)89‬انجام دادن مهارتهای این سطح نیازمند به همکاری اعصاب و ماهیچه هاست ؟‬

‫الف)سطوح یادگیری در حیطه روانی –حرکتی‬

‫ب)سطوح یادگیری در حیطه عاطفی‬

‫ج)سطوح یادگیری در حیطه شناختی‬

‫د)سطوح یادگیری در حیطه رفتاری‬
‫پاسخ‪:‬گزینه الف پاسخ تشریحی‪ :‬انجام دادن مهارتهای سطوح یادگیری در حیطه روانی –حرکتی نیازمند به همکاری اعصاب و ماهیچه هاست‪.‬‬

‫‪ ..................................) 90‬مستلزم باور با نگرش نسبت به یک پدیده در این سطح از یادگیری عاطفی است؟‬
‫د)برون یابی‬ ‫ج) دریافت و توجه کردن‬ ‫ب) پاسخ دادن‬ ‫الف)ارزش گذاری‬

‫پاسخ‪:‬گزینه الف پاسخ تشریحی‪:‬ارزش گذاری مستلزم باور با نگرش نسبت به یک پدیده در این سطح از یادگیری عاطفی است‬

‫‪)91‬یاد گیرنده نسبت به وجود پدیده یا محرک های معینی حساس می شود و نسبت به آن تمایل پیدا می کند‬

‫د)برون یابی‬ ‫ج) دریافت و توجه کردن‬ ‫ب)پاسخ دادن‬ ‫الف) ارزش گذاری‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ج پاسخ تشریحی‪ :‬یادگیرنده نسبت به وجود پدیده یا محرک های معینی حساس می شود و نسبت به آن تمایل پیدا می کند از جمله‬
‫موارد سطح یادگیری در حیطه عاطفی دریافت وتوجه کردن است‪.‬‬

‫‪) 92‬در این مرحله ارزش یا مجموعه ای از ارزشها در رفتار فرد انعکاس دایم پیدا می کند و جزء فلسفه زندگی او می شوند؟‬

‫د)تبلور ارزشهای سازمان یافته در شخصیت‬ ‫ج)دریافت و توجه کردن‬ ‫ب) پاسخ دادن‬ ‫الف)ارزش گذاری‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د پاسخ تشریحی‪ :‬در این مرحله ارزش یا مجموعه ای از ارزشها در رفتار فرد انعکاس دایم پیدا می کند و جزء فلسفه زندگی او می شوند از‬
‫جمله موارد سطح یادگیری در حیطه عاطفی تبلور ارزشهای سازمان یافته در شخصیت است‪.‬‬

‫‪)93‬فرد بدون دریافت کمک دیگران قادر به انجام یک مهارت حرکتی در این مرحله یادگیری نیست ‪.‬‬

‫د)مشاهده وتقلید کردن‬ ‫ج)دقت درعمل‬ ‫ب)پاسخ دادن‬ ‫الف) هماهنگی در حرکات‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د پاسخ تشریحی‪:‬فرد بدون دریافت کمک دیگران قادر به انجام یک مهارت حرکتی نیست‪ .‬یاد گیرنده یک مهارت را مشاهده و صرفا آن را‬
‫تقلید می کند‪ .‬مشاهده وتقلید کردن از جمله موارد سطح یادگیری در حیطه روانی – حرکتی است‪.‬‬

‫‪)94‬واکنش نشان دادن در مورد یک مسئله جز کدم یک از سطوح یادگیری محسوب می شود‬

‫د)سازمان دهی ارزش ها‬ ‫ج)پاسخ دادن‬ ‫ب)ارزش گذاری‬ ‫الف)دریافت و توجه‬

‫پاسخ ‪:‬گزینه ج پاسخ تشریحی‪ :‬واکنش نشان دادن در مورد یک مسئله از جمله موارد سطح یادگیری در حیطه عاطفی است‬

‫‪) 95‬انجام دادن کارهای دقیق و موزون به طور خودکار (رانندگی ‪،‬خیاطی )‪ .....................‬میباشد؟‬

‫‪32‬‬
 ‫د)عادی شدن در عمل‬ ‫ج)دقت درعمل‬ ‫ب) پاسخ دادن‬ ‫الف)هماهنگی در حرکات‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د پاسخ تشریحی‪ :‬انجام دادن کارهای دقیق و موزون به طور خودکار (رانندگی ‪،‬خیاطی ) از جمله موارد سطح یادگیری در حیطه روانی –‬
‫حرکتی عادی شدن در عمل است‪.‬‬

‫‪)96‬مشاهده وتقلید کردن جزء کدامیک از موارد ذیل میباشد؟‬

‫ب)سطوح یادگیری در حیطه عاطفی‬ ‫الف)سطوح یادگیری در حیطه روانی – حرکتی‬

‫د)سطوح یادگیری در حیطه رفتاری‬ ‫ج)سطوح یادگیری در حیطه شناختی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه الف پاسخ تشریحی‪:‬مشاهده وتقلید کردن از جمله موارد سطح یادگیری در حیطه روانی – حرکتی است‪.‬‬
‫‪) 97‬در این سطح فرد مجموعه ای از ارزش ها را به صورت یک نظام منسجم ‪،‬درونی می کند (کوشش برای پیشرفت همکالسی ها ‪،‬تالش برای پاکیزه‬
‫سازی محیط )‪.‬‬

‫د)عادی شدن در عمل‬ ‫ج)دقت درعمل‬ ‫ب) سازماندهی ارزشها‬ ‫الف) هماهنگی در حرکات‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ب پاسخ تشریحی‪ :‬در سازماندهی ارزشها فرد مجموعه ای از ارزش ها را به صورت یک نظام منسجم ‪،‬درونی می کند‬

‫‪)98‬هدفهای که با نگرش ها ‪ ،‬عواطف ‪،‬عالیق ‪،‬احساسات و ارزش ها سر و کار دارند؛ در این سطح جای دارد؟‬

‫ب)سطوح یادگیری در حیطه عاطفی‬ ‫الف)سطوح یادگیری در حیطه روانی –حرکتی‬

‫د)سطوح یادگیری در حیطه رفتاری‬ ‫ج)سطوح یادگیری در حیطه شناختی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ب پاسخ تشریحی‪ :‬هدفهای که با نگرش ها ‪،‬عواطف ‪،‬عالیق ‪،‬احساسات و ارزش ها سر و کار دارند در سطوح یادگیری‪ ،‬درحیطه عاطفی‬
‫جای دارد‪.‬‬
‫‪)99‬ارزش گذاری جزء کدام یک از موارد ذیل محسوب میگردد؟‬
‫الف)سطوح یادگیری در حیطه عاطفی‬
‫ب)سطوح یادگیری در حیطه روانی –حرکتی‬

‫ج)سطوح یادگیری در حیطه شناختی‬

‫د)سطوح یادگیری در حیطه رفتاری‬

‫پاسخ‪:‬گزینه الف پاسخ تشریحی‪:‬ارزش گذاری جزء سطوح یادگیری در حیطه عاطفی است‪.‬‬
‫‪)100‬بکاربستن وترکیب کردن جزءکدامیک از مراحل ذیل محسوب میگردد؟‬
‫الف)سطوح یادگیری در حیطه عاطفی‬
‫ب)سطوح یادگیری در حیطه روانی –حرکتی‬
‫ج)سطوح یادگیری در حیطه شناختی‬

‫د)سطوح یادگیری در حیطه رفتاری‬

‫پاسخ‪:‬گزینه جپاسخ تشریحی‪:‬بکاربستن وترکیب کردن جزء سطوح یادگیری در حیطه شناختی است‪.‬‬

‫‪)101‬این اهداف چشم اندازهای ی ک نظام آموزشی را مشخص می کنند و عموما دیر یاب هستند ‪ .‬این اهداف به اهداف غایی معروفند و در سطح کالن‬
‫برنامه آموزشی مورد توجه قرار می گیرند ‪.‬‬

‫‪33‬‬
 ‫د)گزینه ‪1‬و‪2‬‬ ‫ج)هدف آرمانی‬ ‫ب)هدف صوری‬ ‫الف) هدف اولیه‬
‫پاسخ‪:‬گزینه ج پاسخ تشریحی‪:‬هدف آرمانی‪ :‬این اهداف چشم اندازهای یک نظام آموزشی را مشخص می کنند و عموما دیر یاب هستند ‪ .‬این اهداف‬
‫به اهداف غایی معروفند‬
‫‪)102‬سطوح اهداف آموزشی کدام یک از موارد ذیل میباشد؟‬
‫د) همه موارد‬ ‫ج)واسطه ی یا جزیی وعینی‬ ‫ب)کلی‬ ‫الف)آرمانی یا دیر یاب‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د پاسخ تشریحی‪:‬همه موارد ذکر شده جز سطوح اهداف آموزشی می باشند‬

‫‪ )103‬انتخاب ‪ -‬افتراق – ادغام جزء کدام سطوح الیه های شناختی از دانش است؟‬

‫د)فراشناخت‬ ‫ج)پیش بینی‬ ‫ب)به کاربردن‬ ‫الف) بازسازی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه الف پاسخ تشریحی‪ :‬انتخاب ‪ -‬افتراق – ادغام مربوط به بازسازی است‬
‫‪)104‬خالصه کردن ‪ -‬طبقه بندی کردن ‪ -‬توضیح دادن جزء کدام سطوح الیه های شناختی از دانش است؟‬
‫د)فراشناخت‬ ‫ج)پیش بینی‬ ‫ب)به کاربردن‬ ‫الف) بازسازی‬
‫پاسخ‪:‬گزینه ج پاسخ تشریحی‪:‬خالصه کردن ‪ -‬طبقه بندی کردن ‪ -‬توضیح دادن مربوط به پیش بینی است‪.‬‬

‫‪)105‬دانش آموز واقعی ‪ -‬دانش مفهومی ‪ -‬دانش روندی جزء کدام سطوح الیه های شناختی از دانش است؟‬
‫د)فراشناخت‬ ‫ج)پیش بینی‬ ‫ب)به کاربردن‬ ‫الف) بازسازی‬
‫پاسخ تشریحی‪:‬دانش آموز واقعی ‪ -‬دانش مفهومی ‪ -‬دانش روندی جزء الیه های شناختی فراشناخت است‪.‬‬ ‫پاسخ‪:‬گزینه د‬

‫‪)106‬فهرست ‪ -‬تشخیص ‪ -‬یاد آوری جزء کدام سطوح الیه های شناختی از دانش است؟‬
‫د)فراشناخت‬ ‫ج)پیش بینی‬ ‫ب)به کاربردن‬ ‫الف) شناسایی‬
‫پاسخ‪:‬گزینه الف پاسخ تشریحی‪ :‬فهرست ‪ -‬تشخیص ‪ -‬یاد آوری جزء الیه های شناختی شناسایی از دانش است‬

‫‪)107‬فرآیندی که در طی آن هدف کلی آموزشی را به وظ ایف با اعمالی که فراگیر باید انجام دهد و یا معلومات و مهارت هایی که پس از اجرای آموزش‬
‫باید کسب کند ‪،‬تبدیل می شود ‪ ......................... .‬فرایندی که در طی آن ‪،‬هدف کلی به اهداف آموزشی واسطه ای (جزیی)و رفتاری تبدیل می شوند ‪.‬‬
‫د) هنر ترسیمی‬ ‫ج) تحلیل اموزشی‬ ‫ب) هنر نمایشی‬ ‫الف)طراحی آموزشی‬
‫پاسخ‪:‬گزینه ج پاسخ تشریحی‪ :‬تحلیل آموزشی فرآیندی که در طی آن هدف کلی آموزشی را به وظایف با اعمالی که فراگیر باید انجام دهد و یا معلومات‬
‫و مهارت هایی که پس از اجرای آموزش باید کسب کند ‪،‬تبدیل می شود‬

‫‪ .......................................) 108‬به آن دسته از اهداف آموزشی می گویند که دانش آموز قبل از دوره آموزشی فاقد آن بوده و معلم انتظار دارد در پایان‬
‫دوره بدان دست یابد ‪.‬‬

‫د)هدف اولیه‬ ‫ج)هدف غایی‬ ‫ب)هدف کلی‬ ‫الف)هدف جزئی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ب پاسخ تشریحی‪ :‬هدف های کلی به آن دسته از اهداف آموزشی می گویند که دانش آموز قبل از دوره آموزشی فاقد آن بوده و معلم‬
‫انتظار دارد در پایان دوره بدان دست یابد ‪.‬‬
‫‪ )109‬کدام یک از موارد ذیل جز؛ هدفهای کل محسوب نمیگردد؟‬
‫الف)آشنایی با عبارت های جبری‬

‫ب)درک مفهوم ایثار و شهادت‬

‫ج) شناخت محیط زیست‬

‫د)آماده سازی فراگیر برای ورود به عرصه ی زندگی اجتماعی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د پاسخ تشریحی‪:‬همه ی موارد جز گزینه د جز هدفهای کل محسوب می شوند‪.‬‬

‫‪34‬‬
 ‫‪) 110‬همه ی موارد جز ‪........‬جز سطوح یادگیری در حیطه شناختی محسوب می شوند؟‬

‫د)ارزش گذاری‬ ‫ج)تحلیل‬ ‫ب)درک و فهم‬ ‫الف)دانش‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د پاسخ تشریحی‪:‬ارزش گذاری جز سطوح یادگیری در حیطه عاطفی می باشد‪.‬‬

‫‪)111‬کدام یک از موارد زیر جز سطوح یادگیری در حیطه روانی‪-‬حرکتی می باشد؟‬

‫د)ترکیب‬ ‫ج)پاسخ دادن‬ ‫ب)عادی شدن‬ ‫الف)دانش‬

‫پاسخ ‪:‬گزینه ب پاسخ تشریحی‪:‬عادی شدن عمل جز سطوح یادگیری در حیطه روانی حرکتی می باشد‪.‬‬

‫‪)112‬کدام یک از موارد زیر جز سطوح عاطفی نمی باشد؟‬

‫د)سازماندهی ارزش ها‬ ‫ج)تحلیل‬ ‫ب)ارزش گذاری‬ ‫الف) پاسخ دادن‬

‫پاسخ تشریحی‪:‬تحلیل جز سطوح یادگیری در حیطه شناختی است‪.‬‬ ‫پاسخ ‪ :‬گزینه ج‬

‫‪) 113‬تبلور ارزش های سازمان یافته در شخصیت جز کدام یک از سطوح یادگیری می باشد؟‬

‫د)عاطفی –روانی‬ ‫ج)روانی –حرکتی‬ ‫ب)عاطفی‬ ‫الف)شناختی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ب پاسخ تشریحی‪ :‬تبلور ارزش های سازمان یافته در شخصیت جز سطوح یادگیری در حیطه عاطفی است‪.‬‬

‫‪ )114‬کدام یک از موارد زیر جز سطوح یادگیری در حیطه روانی‪-‬حرکتی می باشد؟‬

‫ب)وقت در عمل‪-‬تحلیل –ارزش گذاری‬ ‫الف)مشاهده و تقلید‪-‬وقت در عمل– هماهنگی حرکات‬

‫د)مشاهده و تقلید‪ -‬ارزش گذاری‪ -‬هماهنگی حرکات‬ ‫ج)هماهنگی حرکات‪-‬عادی شدن –تحلیل‬

‫پاسخ ‪:‬گزینه الف پاسخ تشریحی‪ :‬مشاهده و تقلید‪-‬وقت در عمل– هماهنگی حرکات جز سطوح یادگیری در حیطه روانی‪-‬حرکتی می باشد‬

‫‪)115‬باالترین سطح از سطوح یادگیری در حیطه عاطفی کدام است؟‬

‫ب) تبلور ارزش های سازمان یافته در شخصیت‬ ‫الف) دریافت و توجه‬

‫د)فضاوت و ارزشیابی‬ ‫ج)سازماندهی ارزش ها‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ب پاسخ تشریحی‪ :‬تبلور ارزش های سازمان یافته در شخصیت باالترین سطح از سطوح یادگیری در حیطه عاطفی است‬

‫‪ .........)116‬باید تغییر پذیر و قابل انعطاف باشد‪.‬‬

‫د)نگرش‬ ‫ج)وضع مطلوب‬ ‫ب)هدف‬ ‫‪---------------‬الف)آرمان‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ب پاسخ تشریحی‪:‬هدف باید تغییر پذیر و قابل انعطاف باشد‪.‬‬

‫‪ )117‬چه چیزی به یادگیری اثربخش منجر می شود)‬

‫‪35‬‬
 ‫د)طراحی‬ ‫ج)طراحی آموزشی‬ ‫ب)تعلیم و تربیت‬ ‫الف)آموزش‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ج پاسخ تشریحی‪ :‬طراحی آموزشی به یادگیری اثربخش منجر می شود‬

‫‪ )118‬علم ‪ ،‬هنر و شیوه ایجاد برنامه های اموزشی یا تهیه آموزشی چه نامیده می شود؟‬

‫د)تعلیم و تربیت‬ ‫ج)تدریس‬ ‫ب)فناوری آموزش‬ ‫الف)طراحی آموزشی‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬علم ‪ ،‬هنر و شیوه ایجاد برنامه های اموزشی یا تهیه آموزشی طراحی آموزشی گفته می شود‬ ‫پاسخ ‪:‬گزینه الف‬

‫‪ )119‬ابزار و امکانات در رسانه های یادگیری چه نامیده می شود؟‬

‫ج)فناوری آموزشی د)تدریس‬ ‫ب) طراحی آموزشی‬ ‫الف) تعلیم و تربیت‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬ابزار و امکانات در رسانه های یادگیری را فناوری آموزشی می گویند‬ ‫پاسخ‪:‬گزینه ج‬

‫‪)120‬فعالیت هایی نظیر برنامه ی آموزشی یک موسسه برای یک گروه جز ‪ ..........‬تلقی می شود؟‬

‫د)آموزش‬ ‫ج)فناوری آموزشی‬ ‫ب)نظام آموزشی‬ ‫الف)طراحی آموزشی‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬برنامه ی آموزشی یک موسسه برای یک گروه نظام آموزشی تلقی می شود‬ ‫پاسخ‪:‬گزینه ب‬

‫ابستگاه تست جلسه اول تا دهم (طراحی آموزشی )‬

‫‪)1‬به ترسیم پله ها برای رسیدن فراگیران بسمت یادگیری را را چه می گویند‬

‫د)وضع مطلوب‬ ‫ج)آموزش‬ ‫ب)طراحی‬ ‫الف) طراحی آموزشی‬

‫‪)2‬کدام یک از موارد زیر می تواند یک جامعه را به سمت پویایی و فرهنگی کامل پیش ببرد؟‬

‫د)تعلیم و تربیت‬ ‫ج)آموزش‬ ‫ب)طراحی آموزشی‬ ‫الف)طراحی‬

‫‪ )3‬کدام یک از موارد ذیل جز سیستم آموزشی محسوب نمی شود؟‬

‫د) منابع مالی‬ ‫ج) فرهنگ پذیری‬ ‫ب) جامعه پذیری‬ ‫الف)مسئولیت پذیری‬

‫‪ )4‬الزمه یک فرایند یاددهی_یادگیری رشد دهنده است‪.‬‬

‫د)تعلیم و تربیت‬ ‫ج)آموزش‬ ‫ب)طراحی آموزشی‬ ‫الف)طراحی‬

‫‪ )5‬هدف ‪...............‬فراهم کردن فرصت یادگیری است‪.‬‬

‫د)آموزش‬ ‫ج)طراحی آموزشی‬ ‫ب)تعلیم و تربیت‬ ‫الف)تدریس‬

‫‪ )6‬گسترش دانش ‪،‬نگرش ‪،‬مهارت و الگوهای رفتاری یک فرد برای انجام دادن یک عملکرد مناسب در یک تکلیف یا شغل معین است‪.‬‬

‫د)کارآموزی‬ ‫ج)تعلیم و تربیت‬ ‫ب)تدریس‬ ‫الف)یادگیری‬

‫‪36‬‬
 ‫‪ )7‬در آموزش به دنبال پاسخ دادن به چه سوالی هستیم؟‬

‫د)با چه روشی آموخته شود؟‬ ‫ج)چرا باید آموخته شود؟‬ ‫ب) چه بایدآموخته شود؟‬ ‫الف)چگونه آموخته شود؟‬

‫‪ )8‬ابزار و امکانات در رسانه های یادگیری جز کدام یک از موارد زیر محسوب می شود؟‬

‫د)آموزش و پرورش‬ ‫ج)طراحی آموزشی‬ ‫ب)فناوری آموزشی‬ ‫الف)نظام آموزشی‬

‫‪ )9‬کدام یک از موارد زیر جز عناصر آموزش قلمداد نمی شوند؟‬

‫د)یادگیرنده‬ ‫ج)معلم‬ ‫ب)هدف‬ ‫الف)برنامه درسی‬

‫‪ )10‬کدام یک از موارد زیر جز درون دادها محسوب نمی شود؟‬

‫د)تجهیزات‬ ‫ج)بهبود دانش‬ ‫ب)منابع مالی‬ ‫الف)منابع انسانی‬

‫‪ )11‬بیان کننده وضعیت مطلوب دانش آموزان در یک رویداد آموزشی چه نامیده میشود؟‬

‫د)یادگیری‬ ‫ج)هدف آموزشی‬ ‫ب)عملکرد‬ ‫الف)هدف‬

‫‪ )12‬توانایی کنترل اعمال بر حسب نیاز و همراه بودن با سرعت و دقت و ظرافت‪........‬نامیده می شود‬

‫د)عادی شدن عمل‬ ‫ج)اجرای عمل بدون کمک‬ ‫ب)مشاهده و تقلید‬ ‫الف) دقت در عمل‬

‫‪ )13‬در دسترس نیست یعنی در سطح کالن توسط متخصصان برنامه ریزی درسی بر مبنای فلسفه ی اجتماعی تعریف می شود‪.‬‬

‫د)مهارت‬ ‫ج)هدف غایی‬ ‫ب)نگرش‬ ‫الف)هدف‬

‫‪ )14‬فرایندی که طی آن هدف کلی را به هدف های واسطه ای و درنتیجه به هدفهای عینی تبدیل میکنیم‪.‬‬

‫د)فهم و درک‬ ‫ج)کاربرد‬ ‫ب) تحلیل آموزشی‬ ‫الف)هدف آرمانی‬

‫‪ )15‬تبلور ارزش های سازمان یافته در شخصیت جز کدام یک از سطوح یادگیری می باشد؟‬

‫د)عاطفی –روانی‬ ‫ج)روانی –حرکتی‬ ‫ب)عاطفی‬ ‫الف)شناختی‬

‫حق چاپ و تکثیر و انتشار جزوات با هر روش ( الکترونیکی و ‪ ) .....‬برای همه اشخاص مجاز نمی باشد و پیگرد قانونی دارد و با‬
‫متخلفین برابر مقرارت برخورد می شود شماره موسسه ‪ 02128424425 :‬شماره کارت‪( 5892101275110134 :‬میثم‬
‫‪2 -‬نرگس قاسمی‬ ‫مهدوی) مبلغ‪ 30/000 :‬تومان اسامی کاله برداران جزوات ‪- :‬ابوالفضل سوری‪603799178416‬‬
‫‪3 - 603799722791‬حسین حسن پور‪4 - 603799810934‬سیامند جهانی‪628023135435‬‬

‫‪37‬‬
‫پاسخنامه ایستگاه تست جلسه اول تا دهم طراحی آموزشی‬

‫سوال‬ ‫الف‬ ‫ب‬ ‫ج‬ ‫د‬

‫‪1‬‬ ‫*‬
‫‪2‬‬ ‫*‬
‫‪3‬‬ ‫*‬
‫‪4‬‬ ‫*‬
‫‪5‬‬ ‫*‬
‫‪6‬‬ ‫*‬
‫‪7‬‬ ‫*‬
‫‪8‬‬ ‫*‬
‫‪9‬‬ ‫*‬
‫‪10‬‬ ‫*‬
‫‪11‬‬ ‫*‬
‫‪12‬‬ ‫*‬
‫‪13‬‬ ‫*‬
‫‪14‬‬ ‫*‬
‫‪15‬‬ ‫*‬
‫‪16‬‬
‫‪17‬‬

‫‪38‬‬
 ‫جزوه طالیی نکات و تست های خط به خط طراحی آموزشی جلسه اول تا ‪25‬‬

‫مدیر موسسه ‪ :‬دکتر میثم مهدوی‬

‫مدیر گروه علمی ‪ :‬استاد حسام سلمانیان‬

‫استاد طیبه ساالری ( ارشد ریاضی )‬

‫گام اول در طراحی آموزشی‬

‫تحلیل و تنظیم مراحل اهداف آموزشی‬

‫نکته ‪ : 1‬اولین مرحله تحلیل و تنظیم مراحل اهداف آموزشی تعیین هدف کلی است‪.‬‬

‫هدف کلی موضوع درس یا فصل را مشخص می کند‪.‬‬

‫هر موضوع درسی تنها یک هدف کلی دارد‪.‬‬

‫هدف های کلی باید در قالب جمالت کلی و بدون فعل یعنی تیتروار نوشته شود‪.‬‬

‫اگر فعل هایی که به کار می رود «آشنایی » باشد یعنی به حیطه دانش‪-‬شناخت اشاره دارد‪.‬‬

‫مثال‪:‬‬

‫آشنایی با دنباله های عددی و تقریبات اعشاری یک عدد حقیقی‬

‫آشنایی دقیق با توابع و به کارگیری توابع در توصیف روابط بین کمیّت ها‬

‫آشنایی با توابع خاص ومهم مانند توابع چندجمله ای‪ ،‬کسری‪ ،‬رادیکالی‪ ،‬نمایی و لگاریتمی‬

‫تبدیل اهداف کلی به اهداف جزئی یا واسطه ای‬

‫نکته ‪ : 2‬دومین مرحله در تحلیل و تنظیم اهداف آموزشی تبدیل اهداف کلی به اهداف جزئی یا واسطه ای است‪.‬‬

‫اهداف جزئی‬

‫‪39‬‬
 ‫اهداف جزئی در راستای اهداف کلی قرار دارند‪.‬‬

‫اهداف جزئی از هدف کلی جزئی تر و همچنین از اهداف رفتاری کلی تر می باشند‬

‫ممکن است در هر هدف جزئی چندین هدف رفتاری وجود داشته باشد‪.‬‬

‫مثال‪:‬‬

‫آشنایی با ماشین ها یک هدف کلی‬

‫آشنایی با ماشین های ساده‬

‫آشنایی با ماشین های پیچیده‬

‫مقایسه ی انواع ماشین ها‬

‫بررسی فایده های ماشین ها‬

‫هدف های واسطه ای هستند‬

‫تبدیل اهداف واسطه ای به اهداف عینی یا رفتاری‬

‫نکته ‪ : 3‬مرحله ی بعدی تبدیل اهداف واسطه ای به اهداف عینی یا رفتاری است‬

‫این دسته از اهداف مربوط به نوع رفتار و قابلیت هایی است که از فراگیر انتظار می رود پس از یک فعالیت آموزشی‬
‫به آنها برسد‪.‬‬

‫نکته ‪ : 4‬برای نوشتن اهداف عینی باید از افعالی استفاده شود که صراحتاً هدف را بیان می کند‪.‬و نیاز به معنی‬
‫کردن آن نباشد‪.‬‬

‫نکته ‪ : 5‬برای نوشتن اهداف عینی باید از افعالی استفاده شود که قابل مشاهده و اندازه گیری باشند‪.‬‬

‫نکته ‪ : 6‬محور ارزشیابی نتایج گیری هنرجویان ‪ ،‬قابل مشاهده بودن آن نتایج است‪.‬‬

‫افعال عینی(رفتاری) قابل مشاهده و اندازه گیری‪:‬‬

‫فعل رفتاری باید قابل مشاهده ‪ ،‬قابل اندازه گیری و قابل بررسی باشد‪.‬‬

‫نمونه هایی از فعل های رفتاری‪:‬‬

‫تحلیل کردن‪ -‬صحبت کردن ‪ -‬فهرست کردن‪ -‬انتخاب کردن‪ -‬کشیدن‪ -‬آزمایش کردن‪ -‬مجزا کردن ‪ -‬تقسیم کردن ‪-‬‬
‫استنباط کردن‪ -‬نوشتن‬

‫‪40‬‬
‫اگر دانش آموز بتواند فعالیت یا حرکت ‪ ،‬متن و محاسبه ای را به خوبی انجام دهدکه قابل مشاهده باشد یعنی هدف‬
‫رفتاری را انجام داده ایم‪.‬‬

‫در نوشتن اهداف کلی افعالی را به کار می بریم که کلی هستند مثل درک کردن‪ -‬کسب کردن‪ -‬آشنا شدن –‬
‫دانستن‬

‫وقت ی هدف کلی را به هدف واسطه ای تبدیل می کنیم در نوشتن اهداف واسطه ای هم معموالً اهداف کلی به کار‬
‫می رود‪.‬‬

‫نکته ‪ : 7‬فرمت نوشتن اهداف واسطه ای همانند اهداف کلی است‪.‬‬

‫می توانیم به صورت تیتروار بنویسیم‬

‫نکته ‪ : 8‬افعال واسطه ای را می توانیم به صورت خبری بنویسیم‪.‬‬

‫مثال نوشتن هدف رفتاری‬

‫مثال‪ :‬هنرجویان باید بتوانند قسمت های مختلف موتور سواری را مشخص کنند‪.‬‬

‫دانش آموز در درس زیست بتواند قسمت های مختلف کلیه را نام ببرد و شکل آن را رسم کند‪.‬‬

‫هدف رفتاری هستند چون مشخص است از دانش آموز چه انتظاری داریم‪.‬‬

‫نکته ‪ : 9‬نکاتی که در نوشتن(نگارش) هدف رفتاری باید رعایت شود‪.‬‬

‫‪)1‬فعل قابل مشاهده و اندازه گیری باشد‪.‬‬

‫سه نمونه هدف رفتاری در زیر اشاره می کنیم‬

‫‪) 1‬دانش آموزبتواند با توجه به کتاب ماشین های ساده را در قالب چند جمله ی کوتاه تعریف کند‪.‬‬

‫‪)2‬با توجه به ویژگی های ماشین های ساده و ماشین های پیچیده آنها را در قالب چند جمله ی کوتاه مقایسه کند‪.‬‬

‫‪)3‬با استفاده از یک چوب‪ ،‬یک سطل و یک تکیه گاه و بدون کمک یک اهرم بسازد‪.‬‬

‫مثال اول تعریف کردن فعلی در سطح پایین حیطه ی شناختی بلوم است‪.‬‬

‫مثال دوم مقایسه کردن باالترین سطح حیطه ی شناختی بلوم یعنی قضاوت کردن است‪.‬‬

‫مثال سوم ساختن در سطح ترکیب پنجمین سطح حیطه ی شناختی بلوم است‪.‬‬

‫در نوشتن اهداف رفتاری باید به سطوح شناختی حیطه های سه گانه باید توجه داشته باشیم‪.‬‬

‫‪41‬‬
 ‫نکته ‪ : 10‬هدفهای کلی آموزشی‪:‬‬

‫‪-1‬هدف های واسطه ای ‪:1‬هدف رفتاری ‪،1‬هدف رفتاری‪،2‬هدف رفتاری ‪3‬‬

‫‪-2‬هدف واسطه ای ‪:2‬هدف رفتاری ‪،1‬هدف رفتاری ‪2‬‬

‫تقسیم هدف کلی به اهداف واسطه ای و عینی آموزش‪:‬‬

‫مثال‬

‫هدف کلی‬ ‫‪----‬‬ ‫آشنایی با کسرها‬

‫نکته ‪ : 11‬می تواند چهار هدف واسطه ای داشته باشد‬

‫** آشنایی باجمع کسرها‪،‬تفریق کسرها‪،‬ضرب کسرها و آشنایی با تقسیم کسرها‬

‫هر کدام از هدفهای واسطه ای یا جزئی میتواند یک سری هدفهای رفتاری دارد که انتظار می رود دانش آموز به آن‬
‫برسد‬

‫** هدف واسطه ای آشنایی با جمع کسرها را در نظر میگیریم و برای آن هدف رفتاری مشخص میکنیم‬

‫** دانش آموز بتواند جمع دوکسر را بر روی محور نشان دهد‪.‬‬

‫** جمع دوکسر را روی شکل نشان دهد‬

‫** دانش آموز بتواند جمع داده ها را با یکسان کردن مخرج ها حاصل آن را به دست آورد‪.‬‬

‫** نمونه ای از هدف رفتاری است که قابل مشاهده است و انتظار داریم که دانش آموز بتواند به آن برسد‪.‬‬

‫نکته ‪ :12‬ویژگی های هدف های عینی خوب‪:‬‬

‫هدفهای رفتاری برگرفته از هدفهای واسطهای یا جزئی هستند‬

‫هدف های واسطه ای از هدفهای کلی برگرفته شدهاند‪.‬‬

‫‪42‬‬
‫نکته ‪ : 13‬یک هدف عینی خوب چهار ویژگی دارد که سرواژههای آن مخاطب‪ ،‬رفتار‪ ،‬شرایط‪ ،‬و درجه موفقیت است‬
‫و کنار هم گذاشتیم به مرشد رسیدیم‬

‫رمز‪:‬مرشد‬

‫‪)1‬مخاطب در هدف رفتاری مشخص باشد‬

‫‪ )2‬رفتار مورد انتظار دانش آموز قابل مشاهده باشد‬

‫‪)3‬شرایطی که در آن رفتار انجام میگیرد‬

‫‪)4‬درجه موفقیت وی باید دقیقا مشخص باشد‬
‫پس یک هدف رفتاری و یا عینی خوب‪ ،‬هدفی است که در آن مرشد را ببینیم‬
‫مثال ازیک هدف رفتاری کامل‬
‫هنرجو در پایان دوره ماشیننویسی بتواند‪:‬‬
‫با استفاده از ده انگشت خود بدون نگاه به صفحه کلید ‪ 40‬واژه از ‪ 50‬واژه ی داده شده را در مدت زمان کمتر از سه‬
‫دقیقه تایپ کند‪.‬‬
‫چهار ویژگی هدف رفتاری را مشخص می کنیم‪(.‬مرشد)‬
‫مخاطب‪ :‬هنرجو‬
‫رفتار‪ :‬تایپ کردن‪.‬‬
‫شرایط ‪ 50‬واژه به هنرجو داده شده است‪.‬‬
‫درجهی موفقیت‪ :‬حداقل ‪ 40‬واژه از ‪ 50‬واژه را در مدت زمان کمتر از سه دقیقه تایپ کند‪.‬‬
‫‪ .1‬دانش آموز محور باشد‬ ‫نکته ‪ : 13‬چهار ویژگی اهداف مفید و قابل وصول‬
‫‪ .2‬توصیفی از نتایج یادگیری باشند‪.‬‬
‫‪ .3‬صریج و قابل فهم باشد‪.‬‬
‫‪.4‬قابل مشاهده و اندازهگیری باشند‪.‬‬
‫هدفهای فاقد ویژگیهای باال باید مورد بازنگری قرار بگیرد و یا از مجموعه هدفهای آموزشی حذف شوند‪.‬‬
‫نمونه ای از تحلیل و تنظیم هدف های آموزشی‪:‬‬
‫یکی از فصل های علوم‪:‬ماده تغییر می کند‪.‬‬
‫هدف کلی‪ :‬آشنایی با تغییرات مواد‬

‫تغییرات مواد چند نوع هستند؟‬

‫تغییرات مواد در دو دسته فیزیکی و شیمیایی قرارمیگیرند‪.‬‬

‫بیان سوال فوق یعنی هدف واسطه ای را مطرح می کنیم‪.‬‬

‫‪43‬‬
 ‫نکته ‪ : 14‬اهداف واسطه ای‪:‬‬

‫‪-1‬حیطه ی شناختی (دانستنی ها)‬ ‫در بررسی هدف های جزئی یا واسطه ای به سه حیطه توجه خواهیم کرد‪:‬‬

‫‪ -2‬حیطه ی عاطفی (نگرشی)‬

‫‪-3‬حیطه روانی ‪ -‬حرکتی (مهارتی)‬

‫‪-‬آشنایی با برخی تغییرات در مواد با حفظ خاصیت مواد از نظر رنگ‪،‬بو‪،‬مزه و‪...‬‬

‫‪-‬آشنایی با تغییرات مواد بدون حفظ خاصیت مواد از نظر رنگ‪،‬بو‪،‬مزه و‪...‬‬

‫‪-‬آشنایی با مفهوم تغییر فیزیکی‬

‫‪-‬آشنایی با مفهوم تغییر شیمیایی‬

‫نکته ‪ : 15‬چهار هدف فوق هدف های واسطه ای‪ ،‬هدف کلی یعنی آشنایی با تغییرات مواد هستند‪.‬‬

‫‪ -2‬حیطه ی عاطفی (نگرشی)‬

‫‪-‬عالقه مند بودن به بحث مورد نظر در کالس ‪-‬کارکردن منظم ‪-‬در گیر فعالیت های کالسی شدن‬

‫‪-‬فعال بودن در کار گروهی ‪-‬احترام به نظر همکالسی ها ‪-‬همکاری با سایر اعضا برای یافتن بهترین‬
‫پاسخ ها برای ارائه بهتر کار‬

‫هدفهای واسطه ای در حیطه ی عاطفی هستند‬

‫نکته ‪-3 : 16‬حیطه روانی ‪ -‬حرکتی (مهارتی)‬

‫‪-‬انجام فعالیت های فردی‪-‬گروهی وکالسی‬

‫‪-‬حل تمرینات ارائه شده به صورت مستقل بدون کمک و راهنمایی معلم‬

‫‪-‬عمل کردن هماهنگ و منظم در مراحل انجام کار‬

‫‪44‬‬
 ‫در این مبحث از درس‪،‬دانش آموز آزمایشی انجام دهد که تغییرات فیزیکی و شیمیایی را نشان دهد‪.‬‬

‫**این آزمایش به هماهنگی عصب و ماهیچه ها نیاز دارد یعنی در حیطه روانی‪ -‬حرکتی قرار گرفته است‪.‬‬

‫آنچه که در حیطه ی عاطفی به عنوان هدف های واسطه ای وجود دارد در تمامی درس ها صدق می کند‪.‬‬

‫زمانی که یک طراح آموزشی می خواهد مسئله ای را مطرح کند ممکن است فقط در یکی از این حیطه ها تمرکز‬
‫کند‪.‬‬

‫مثال در درس تربیت بدنی وقتی قرار است معلم هدف نویسی و تجزیه وتحلیل هدف را انجام دهد تمام هدف ها‬
‫غالبا در حیطه ی روانی‪ -‬حرکتی قرار میگیرد‪.‬ازاین رو ما می توانیم گاهاً بعضی از این حیطه ها را مورد بررسی قرار‬
‫ندهیم‪.‬‬

‫نکته ‪ : 18‬اهداف رفتاری‪:‬‬

‫‪ -1‬تغییر شیمیایی را تعریف کند(شناختی‪-‬دانش)‬

‫‪ -2‬تغییر فیزیکی را تعریف کند(شناختی‪-‬دانش)‬

‫‪ -3‬ویژگی های تغییرات شیمیایی را توضیح دهد(شناختی‪-‬درک و فهم)‬

‫‪ -4‬با کاربرد آموخته ها نوع تغییرات را مشخص کند(شناختی‪-‬کاربردی)‬

‫‪ -5‬با مشاهده و جمع آوری اطالعات تغییرات مواد را طبقه بندی کند(شناختی‪-‬ترکیب)‬

‫‪ -6‬به افراد گروه خود کمک میکند(عاطفی ‪-‬واکنش)‬

‫‪ -7‬با افراد گروه خود بحث میکند(عاطفی‪-‬واکنش)‬

‫‪ -8‬نظرات متنوع و مختلف را به افراد گروه پیشنهاد می کند(عاطفی‪-‬ارزش گذاری)‬

‫‪-9‬به مباحث درس علوم عالقه نشان می دهد(عاطفی‪-‬ارزش گذاری)‬

‫‪ -10‬مطالب آموخته شده را به سایر مثالهای محیط زندگی خویش تعمیم می دهد(عاطفی‪-‬سازماندهی)‬

‫‪-11‬فعالیت های خواسته شده را با راهنمایی معلم انجام می دهد(روانی حرکتی‪-‬تقلید)‬

‫‪ -12‬به طور مستقل جدول داده شده و آزمایشات مربوطه را کامل می کند(روانی حرکتی‪-‬اجرای مستقل)‬

‫‪ -13‬جدول آزمایشات و سایر فعالیت ها را با دقت و تمرکز انجام می دهد(روانی حرکتی‪-‬دقت)‬

‫‪ -14‬در فعالیت های گروهی و کالسی به طور هماهنگ عمل می کند(روانی حرکتی‪-‬هماهنگی در حرکات)‬

‫‪45‬‬
‫وظیفه طراح آموزشی در اولین مرحله این است که بتواند هدف های آموزشی را تجزیه و تحلیل کند و اگر نیاز به‬
‫بازنگری و تجدید نظر دارد این کار را انجام دهد‪.‬‬

‫نکته ‪ : 19‬مشخص بودن هدف به عنوان یک رکن و اساس در طراحی آموزشی است ‪.‬‬

‫کارکردهای هدفهای عینی خوب برای دبیران در تدریس‪:‬‬

‫چهار کارکرد برای هدفهای عینی خوب وجود دارد‬

‫‪)1‬تمرکز روی برنامه ریزی درسی‪:‬‬

‫شناسایی موضوعات مهم‪ ،‬توجه به تمام سطوح یادگیری و تعادل بخشی به برنامه درسی‬

‫نکته ‪ : 20‬برنامه ریزی درسی شامل ‪ 9‬عنصر است که از نظر برخی متخصصان چهار عنصر از اهمیت بیشتری‬
‫هدف ‪،‬‬ ‫برخوردارند و عناصر اصلی محسوب میشود که عبارتند از‪:‬‬
‫محتوا ‪،‬‬
‫روش های تدریس و ارزشیابی‬
‫از نگاه فرانسیس کالین عناصر دیگری از جمله فعالیتها‪ ،‬گروه بندی‪ ،‬زمان‪ ،‬رسانه و فعالیتهای یادگیری را به دیگر‬
‫عناصر برنامه درسی اشاره کنیم‪.‬‬

‫نکته ‪ : 21‬اصلی ترین عنصر برنامه درسی هدف است؛ با شناخت اهداف می توانیم در راستای هدف ها محتوا را در‬
‫نظر گرفته و تحلیل کنیم و همچنین فعالیتهایی را پیش بینی کنیم تا دانش آموزان را به سطوح باالتر یادگیری‬
‫برسانیم‪.‬‬
‫در نوشتن هدفها نباید تمام تمرکز خود را روی پایینترین سطح هر حیطه قرار دهیم؛ بلکه باید قسمت اعظم توجه‬
‫خود را روی سطوح عالی حیطه شناختی‪ ،‬مثل‪ :‬آفریدن قضاوت و داوری کردن و ‪ ...‬و یا باالترین سطوح حیطه‬
‫عاطفی مثل سازماندهی ارزش ها قرار دهیم‪.‬‬
‫‪)2‬طراحی رخداد های موثر آموزشی‪:‬‬

‫توجه به نیاز فراگیران ‪،‬نیاز جامعه و طراحی موقعیت های مناسب و اثربخش‬

‫‪ )3‬طراحی شیوه های ارزشیابی معتبر‪:‬‬

‫افزایش روایی و پایایی آزمون ها و در نتیجه ارزشیابی مطلوب‬

‫در درس "ارزشیابی از یادگیری" جدول هدف_محتوا وجود دارد‪.‬‬

‫‪46‬‬
‫جدول هدف محتوا جدولی است که معلم ها زمانی که می خواهند در پایان یک دوره یا در حین دوره ارزشیابی‬
‫تراکمی یا تکوینی انجام دهند ومیزان دستیابی دان ش آموزان به هدفهای آموزشی را مورد نقد و بررسی قرار دهند از‬
‫آن استفاده میکنند‪.‬‬

‫نکته ‪ : 22‬جدول هدف محتوا دو بعد دارد؛ در یک بعد هدفها نوشته می شود به این صورت که ممکن است یک‬
‫درس سی هدف رفتاری داشته باشد‪.‬‬
‫در بعد دیگر جدول هدف محتوا‪ ،‬ما باید برای هر یک از اهداف سوالی را در نظر بگیریم تا ارزشیابی ما روایی مطلوب‬
‫را داشته باشد‪.‬‬
‫روایی یک آزمون یعنی آزمون باید در راستای ارزیابی اهداف حرکت کند و باید آنچه را که در جست و جوی آن‬
‫است پیدا کند‪.‬‬

‫زمانی که هدف ها را تعر یف می کنیم قطعاً ارزشیابی معتبر تر خواهد بود؛ چون روایی دارد‪.‬‬

‫نکته ‪ : 23‬پایایی‪ :‬یعنی دانش اموزان در تکرار آزمون ها به نتایج یکسان و مشابهی دست پیدا کنند‪.‬‬

‫‪)4‬اجرای موثر تدریس‪:‬‬

‫مشخص بودن نتایج یادگیری‪ ،‬فعالیت ها و نحوه ارزشیابی‪.‬‬

‫مشخص بودن اهداف معلم را یاری می دهد که بتواند بهترین روش تدریس‪ ،‬بهترین ابزار و بهترین فعالیت را برای‬
‫دانشآموزان در نظر بگیرد و آنها را به سمت یادگیری مطلوب هدایت کند‪.‬‬

‫نکته ‪ : 24‬روشی که برای تعیین اهداف مورد استفاده قرار میگرفت به این صورت بود که‪:‬‬

‫‪-1‬هدف کلی مشخص شود‬

‫‪-2‬هدف کلی به اهداف جزئی و واسطهای تبدیل شود‬

‫‪-3‬هر کدام از اهداف واسطه ای به اهداف مشخص و قابل اندازه گیری که دارای فعل رفتاری است‪ ،‬تبدیل شوند‪.‬‬

‫به این سبک از تحلیل هدف‪ ،‬تنظیم و تحلیل هدف به سبک رفتارگرایی گویند‬

‫نکته ‪ : 25‬نقدهای وارد شده به تدوین اهداف به سبک رفتار گرایان‬

‫نقد اول‪ :‬تدوین اهداف به صورت ویژه به صالحیت ها و مهارت های جزئی منجر می شود‪ :‬اگر هدف ها به صورت‬
‫جزئی تعریف شوند‪ ،‬دستیابی دانش آموزان را به صالحیتها و مهارتهای کلی با مشکل روبهرو میکند؛ یعنی نگاه‬
‫آموزش و پرورش‪ ،‬نگاه نظام آموزشی را جزیی میکند‬

‫‪47‬‬
‫نقد دوم‪ :‬خالقیت و ابتکار را در فرایندهای آموزشی محدود میکند‪ :‬معلم را از به کارگیری خالقیت و ابتکار در‬
‫فعالیت های آموزشی سلب می کند‪ .‬اگر اهداف از قبل مشخص باشند معلم این اجازه را ندارد که بتواند بر مبنای‬
‫شرایط محیطی هدفهای ویژه ای را در کنار اهدافی که از قبل تعیین شده و در محتوای پیشبینی شده برای‬
‫دانشآموزان‪ ،‬در نظر بگیرد‪.‬‬

‫برنامه درسی رسمی‬

‫ایران دارای نظام آموزشی متمرکز است در رأس نظام برای کل استانها و شهرها و روستاهای کشور پیش بینی شده‬
‫است یعنی محتوا یکسان است‬

‫در راستای هدفهای تنظیم شده محتوای یکسان یعنی کتاب را برای دانش آموزان پیش بینی کردند‬

‫معلم باید در راستای اهداف و فعالیت های در نظر گرفته شده و پیش بینی شده در برنامه درسی متمرکز پیش رود‪.‬‬

‫آنچه که در برنامه درسی رسمی که معلم قرار است اجرا کند اتفاق میافتد‪ ،‬تحت تاثیر مسائلی چون روحیات معلم‪،‬‬
‫سواد‪ ،‬مهارتها و توانمندی های معلم و ‪ ...‬قرار دارد و ممکن است دچار ریزش شود و برنامه درسی رسمی در مرحله‬
‫ظهور و اجرا به آنچه که در نظام آموزشی پیشبینی شده و در نظر گرفته شده نرسد‪.‬‬

‫نکته ‪ : 26‬به برنامه درسی در کالس اجرا شده برنامه درسی اجرا شده میگوییم‬

‫بین برنامه درسی رسمی و برنامه درسی اجرا شده همیشه یک شکاف وجود دارد که می تواند ناشی از امکانات‪،‬‬
‫روحیات و شرایط دانشآموزان و‪ ...‬باشد‬

‫گاهی دانش آموزان با توجه به آمادگی جسمی و روانی و روحیاتی که دارند نمیتوانند آنچه را که معلم به عنوان‬
‫برنامه درسی رسمی تدریس می کند به طور کامل درک کنند که به آن برنامه درسی تجربه شده از طرف دانش‬
‫آموزان می گویند‪.‬‬

‫نکته ‪ : 27‬بین برنامه درسی اجرا شده و برنامه درسی تجربه شده نیز شکاف وجود دارد‪.‬‬

‫نقد سوم‪ :‬رفتارهای پیچیده ی سطح باالتر‪ ،‬از نظر دور می ماند؛ به این معنا که هدف های آموزشی ممکن است‬
‫دانشآموزان را در دستیابی به سطوح عالی حیطه ها ناکام بگذارد‪.‬‬

‫نقدچهارم‪ :‬هدفهای آموزشی‪ ،‬آموزش را غیرقابل انعطاف میسازد؛ یعنی در حقیقت با پیشبینی هدفهای آموزشی‪،‬‬
‫نظام آموزشی تبدیل به یک نظام ضد معلم میشود و معلم مجری محض است‪.‬‬

‫مرحله دوم در طراحی آموزشی‪:‬‬

‫تحلیل و تعیین موقعیت های آموزشی‬

‫‪48‬‬
‫تحلیل و تعیین موقعیت آموزشی فرایندی است که در آن ‪ ،‬رخدادها و تجارب یادگیری ‪،‬نوع ارتباط بین هدفها‪،‬‬

‫گروهای تدریس‪ -‬یادگیری ‪ ،‬رفتار ورودی و تعیین اولین گام آموزشی بر اساس ارزشیابی تشخیصی تحلیل و تدوین‬

‫می شود‬

‫‪-1‬رخدادهای آموزشی‬

‫نکته ‪ : 29‬مجموعه فعالیت های که معلم و فراگیران در یک زمان معین (یعنی در زمان تدریس) برای رسیدن به اهداف معین‬

‫انجام میدهند‪.‬رخدادهای آموزشی می گویند‪.‬‬

‫رخدادهای آموزشی دو دسته هستند‪:‬‬

‫‪)1‬فعالیتهای معلم‪ :‬فعالیت های که معلم انجام می دهد؛ شامل روش تدریس‪ ،‬توضیح دادن‪ ،‬نظارت کردن بر عملکرد‬

‫دانش آموزان‪ ،‬راهنمایی آنها و ارائه ی بازخورد‪ ،‬تکلیف دادن‪ ،‬گروه بندی دانش آموزان‪ ،‬تقویت و اصالح فعالیتهای‬

‫آموزشی‪ .‬در واقع‪ ،‬این موارد روشهای تدریس هستند و معلم محور است‪.‬‬

‫قطع ا یک برنامه ی درسی مطلوب‪ ،‬برنامه ای است که دانش آموز در آن منفعل نباشد‪ ،‬بلکه فعال و در تکاپو باشد ‪ .‬از‬

‫این رو به تجارب یادگیری پرداخته می شود‪.‬‬

‫‪)2‬تجارب یادگیری‪ :‬مجموعه فعالیت هایی که دانش آموزان برای رسیدن به نتایج یادگیری انجام میدهند‪ .‬مثل‬

‫پرسش و پاسخی که دانش آموز در آن مشارکت دارد‪ ،‬بحث‪ ،‬مطالعه ‪،‬تکلیف و آزمایشی که در کنار هم گروهی‬

‫خودش انجام می دهد‪( .،‬دانش آموز فعال)‬

‫گام دوم در تحلیل و تعیین موقعیت های آموزشی‬

‫‪-2‬رابطهی بین هدفهای آموزشی‬

‫هدفهای آموزشی را باید به گونهای مرتب و مشخص کنید که یادگیری های ساده در پایین و یادگیری های دشوار‬

‫در باال قرار بگیرد؛ در واقع همان تسلسل یادگیری یا سلسله مراتب آموزش که منطبق با آنچه گانیه مطرح می کند‪،‬‬

‫باید ابتدا به هدفهای پایین و سادهتر بپردازید و بعد به هدفهای باالتر و دشوار توجه شود‪.‬‬

‫نکته ‪ : 30‬مشکل ترین یادگیری (مهارت اصلی) همان هدف نهایی آموزش است‪.‬‬

‫‪49‬‬
‫تجزیه و تحلیل هدفها و مشخص کردن آنها از سه طریق انجام میشود؛ درواقع هدفهای آموزشی نهایی با اهداف‬

‫واسطهای به سه صورت ارتباط دارند‪:‬‬

‫‪)1‬ارتباط تسلسلی یا متوالی‪ :‬ممکن است ارجحیت یک هدف بر هدف دیگر مهم باشد؛ بنابراین ارتباط هدفها به گونهای‬

‫است که قبل از تحقق هدف پایینتر‪ ،‬رسیدن به هدف باالتر امکانپذیر نمیباشد‪.‬‬

‫مثال یادگیری ضرب اعداد ارجحیت دارد برای رسیدن به هدف باالتر و دشوارتر‪ ،‬یعنی تقسیم اعداد ‪.‬دانش آموز تا به هدف‬

‫پایینتر نرسد نمیتواند به هدف باالتر دست یابد‪.‬‬

‫در نمودار ارتباط تسلسلی هدفها‪:‬هدف اجرایی مرحله ‪ 1‬مقدمه است برای هدف اجرایی مرحله ‪ 2‬همینظور هدف اجرایی‬

‫مرحله ‪ 2‬باید آموخته شود تا به هدف اجرایی مرحله ‪ 3‬برسدو در نهایت وقتی دانش آموز این سه گام را طی کردبه هدف‬

‫اجرایی نهایی خواهد رسید‪.‬‬

‫‪)2‬ارتباط هم تراز یا موازی‪ :‬مفاهیم آموزشی نسبت به هم تقدم ندارند؛ بنابراین ممکن است اهداف آن هم در یک سطح‬

‫قرار بگیرند و نسبت به هم تقدم نداشته و در یک تراز قرار میگیرند‪.‬‬

‫در نمودار هم تراز هدفها ‪:‬هدف اجرایی مرحله ‪ 1‬و ‪ 2‬و ‪ 3‬و‪ 4‬در کنار هم (هم تراز)قرار میگیرند تا دانش آموز به هدف‬

‫اجرایی نهایی برسد‬

‫‪)3‬ارتباط ترکیبی‪ :‬اجزای هدفهای اجرایی نهایی را در یک سلسله هدفهای تسلسلی و هم تراز تشکیل میدهند؛ یعنی‬

‫هدف ها هم تراز و متوالی در کنار هم قرار بگیرند‪.‬‬

‫در نمودار ارتباط ترکیبی هدف ها‪:‬ترکیب هدف ها به صورت تسلسلی و هم تراز ‪،‬دو هدف اجرایی مرحله ای کنار هم قرار‬

‫میگیرند که هر کدام از این دو هدف نیازمند یک سری هدفهای اجرایی مرحله ای دیگر هستند که باید حاصل شود تا‬

‫دانش آموز به هدف اجرایی نهایی برسد‬

‫مثال‪ :‬نمونه طرح تسلسلی‪:‬اثبات زوج یا فرد بودن یک تابع‪.:‬نخست الزم است دانش آموز تابع را بشناسد و درمرحله بعد‬

‫بتواند دامنه و برد رامشخص کند ودر پایان به هدف خود برسد و زوج یا فرد بودن یک تابع را تشخیص بدهد‪.‬این مراحل‬

‫در تداوم یکدیگر هستند‪ .‬و هر کدام مقدمه است برای رسیدن به هدف بعدی‬

‫‪50‬‬
 ‫تعیین رفتار ورودی‬

‫در سومین مرحله از تحلیل و تعیین موقعیت آموزشی باید رفتار ورودی را تعیین کنیم‪.‬‬

‫رفتار ورودی پیش نیاز برای ورود دانش آموزان به فرایند آموزش است؛ یعنی دانشآموز باید مهارت و دانش الزم را برای‬

‫ورود به فرایند آموزش داشته باشد‪.‬‬

‫معلم بایدتعیین کند که آیا دانش آموز مهارت نگرش و دانش الزم را برای درس جدید دارد یا خیر‬

‫رفتارهای ورودی‪ :‬مهارتها و تواناییهای است که هنرجویان و یادگیرندگان باید قبل از شروع یک فعالیت آموزشی از‬

‫خودشان نشان دهند تا بتوانند به هدفهای رفتاری مطلوب دست یابند‪.‬‬

‫مثال‪ :‬اگر قرار است معلم تقسیم را آموزش دهد باید اطمینان داشته باشد که دانشآموزان ضرب را میدانند‬

‫معلم باید دراین مرحله رفتار ورودی دانش آموزان را تعیین کند که آیا پیش نیاز الزم را برای ورود به فرایند آموزشی‬

‫دارندیا نه و با قرار دادن دانش آموز در این فرآیند به هدفهای آموزشی رفتار نهایی دست پیدا کند‪.‬‬

‫ارزشیابی تشخیصی ‪:‬‬

‫معلم چگونه میتواند رفتار ورودی دانش آموز را تعیین کند؟‬

‫به واسطه ی ارزشیابی تشخیصی معلم میتواند رفتار ورودی دانشآموزان را تعیین کند‪.‬‬

‫بنابراین معلم به واسطه ی ارزشیابی تشخیصی میتواند به این سوال ها پاسخ دهد‬

‫‪)1‬آیا فراگیران مهارت الزم را برای ورود به مبحث جدید دارند؟‬

‫‪)2‬معلم چگونه میتواند متوجه شود که فراگیران از مباحثی که قرار است آموزش دهد چه مقدار میدانند؟‬

‫یک آزمون به نام آزمون رفتار ورودی وجود دارد که به واسطه ی آن معلم میتواند دانسته های قبلی و پیش نیاز مبحث‬

‫جدید را بسنجد‪.‬‬

‫‪51‬‬
‫پیش آزمون به معلم کمک می کند تا مشخص کند که دانش آموزان چه مقدار از مطالب جدید را میدانند و زمانی اجرا‬

‫میشود که معلم میخواهد سطح سواد دانش آموزان را نسبت به درس جدید بسنجد‬

‫نکته ‪ : 31‬تلفیق پیش آزمون با آزمون رفتار ورودی یا (آزمون آغازین) را ارزشیابی تشخیصی مینامیم‪.‬‬

‫ارزشیابی تشخیصی نباید حتما کتبی باشد و معلم میتواند با پرسیدن چند سال به صورت شفاهی از دانش آموزان رفتار‬

‫ورودی را در دانش آموزان تعیین کندو مشخص کند که آیا دانش آموزان برای ورود به درس جدید آمادگی دارند یا نه؟‬

‫نکته ‪ : 32‬ارزشیابی تشخیصی معیار سنجش رفتار ورودی بوده و به کمک آن میتوان اولین گام آموزشی خودش را به‬

‫دقت مشخص کند‪.‬‬

‫تعیین اولین گام آموزشی‪:‬‬

‫معلم باید از میزان شن اخت دانش آموزان نسبت به درس جدید اطالعاتی داشته باشند تا بتواند اولین گام آموزشی را‬

‫برنامه ریزی کند یعنی نقطه صفر تدریس خود را پیش بینی کند که به واسطه ارزشیابی تشخیصی امکان پذیر است‪.‬‬

‫اگر معلم به درستی نقطه شروع آغاز تدریس را مشخص نکند دو حالت پیش میآید‪:‬‬

‫‪ )1‬ممکن است نقطه آغاز تدریس معلم فراتر از دانش و شناخت و مهارت دانش آموزان نسبت به درس جدید باشد‪ .‬از این رو دانش‬

‫آموزان کم حوصله‪ ،‬دلزده و دلسرد میشوند و در نهایت آموزش را رها میکنند و مشغول شیطنت با همکالسی های خود‬

‫می شوند‪.‬‬

‫‪)2‬در حالت دیگر اگر معلم نقطه آغاز تدریس خود را پایین تر از سطح سواد دانش آموزان در نظر بگیرد یعنی مطالبی را در‬

‫کالس آموزش دهد که همه دانش آموزان به آن مسلط هستند‪ ،‬در این حالت دانش آموزان آموزش را رها خواهند کرد و‬

‫معلم در این شرایط از عنصر زمان به خوبی استفاده نمیکند‪ ،‬مدیریت زمان ندارد و زمان را از دست می دهد‬

‫نکته ‪ : 33‬تعیین اولین گام آموزشی به عنوان یکی از مطالب حساس و مهم از تحلیل و تعیین موقعیت آموزش شناخته‬

‫میشود‬

‫تفاوت طرح درس و طراحی آموزشی‪ :‬طرح درس محصول فرایند طراحی آموزشی است‬

‫‪52‬‬
 ‫یک طراح آموزشی از طرح درسهای متعددی بهره میگیرد تا دانش آموزان را به هدفهای آموزشی برساند‪.‬‬

‫نسبت طرح درس به طراحی آموزشی مثل نسبت درخت به جنگل است‬

‫طرح درس در خدمت طراحی آموزشی است‬

‫سومین گام از گام های طراحی آموزشی‬

‫تحلیل و تعیین محتوا‪،‬روش و وسایل آموزشی‬

‫این گام از طراحی آموزشی اگر متناسب با هدف ها انتخاب وتنظیم نشوند هر چند که هدفهای آموزشی بسیار خوب و‬

‫دقیق تنظیم شده باشند فعالیت های آموزشی هرگز دانش آموزان را به آنچه که باید برسانندهدایت نخواهند کرد‪.‬‬

‫آشنایی با اصول تنظیم و تحلیل محتوا‪ ،‬وسایل آموزشی و روش های تدریس به تنظیم و ابداع روشهای مناسب تدریس‬

‫کمک می کند‪،‬‬

‫معلمان را برای اینکه بتوانند کتاب ها و جزوات و وسایل آموزشی را بهتر نقد علمی کنند کمک می کند‪.‬‬

‫بنابراین تحلیل و تعیین محتوا ‪،‬روش و وسایل آمو زشی را به عنوان گام اساسی در طراحی آموزشی مورد توجه قرار‬

‫میگیرد تا معلمانی که فعالیت های خود را بر اساس طرح پیش بینی شده پی ریزی می کنند نگرش مطلوب و منظقی‬

‫در این زمینه به دست آورند‪.‬‬

‫‪)1‬تحلیل و تعیین محتوا‬ ‫این مرحله در سه بخش بررسی می شود‪:‬‬

‫‪ )2‬تحلیل و تعیین روش های تدریس‬

‫‪ )3‬تحلیل و تعیین وسایل آموزشی‬

‫بخش اول‪ :‬تحلیل و تعیین محتوا‬

‫نکته ‪ : 34‬نخستین گام به منظور تحقق اهداف‪ ،‬انتخاب محتوای آموزشی مطلوب است‪.‬‬

‫نکته ‪ : 35‬محتوای آموزشی باید بر اساس هدف های آموزشی تهیه و تنظیم شود‪.‬‬

‫‪53‬‬
 ‫توجه به انتخاب و محتوا به عنوان یک عنصر مهم در برنامه درسی تلقی میشود‪.‬‬

‫نظام آموزشی کشورمان که متمرکز است‪ ،‬سازمان یا نهادی وظیفه تدوین و تنظیم محتوا را برعهده دارد‬

‫مثال‪ :‬در کشور دفتر تحقیقات و برنامه ریزی و تألیف کتب درسی وزارت آموزش و پرورش این امر مهم را بر عهده دارد ‪.‬‬

‫در صورت کمبود محتوا معلمان می توانند با گزینش و تنظیم محتوای دیگر ‪،‬آن نقص را جبران کنند‬

‫گاهی ممکن است بر حسب تفاوت های فرهنگی یا مقتضیات جامعه و زمان‪ ،‬محتویات در نظر گرفته شده کار آمد نباشد‬

‫اگر کمبود محتوا داشتیم معلمانمی توانند با گزینش و تنظیم محتوای جایگزین آن نقص را جبران کنند‪.‬‬

‫نکته ‪ : 36‬برای کسب مهارت در چنین امری معلم‪:‬‬

‫‪)1‬قدرت تجزیه و ت حلیل علمی کتاب های درسی را به دست آورد ‪ .‬و بتوانند کتاب های درسی را نقد کنند و ناکارمدی‬

‫آنها را تعیین کنند‬

‫‪)2‬توانایی تهیه و تنظیم محتوای آموزشی را داشته باشد‪.‬‬

‫نکته ‪ : 37‬محتوا (‪)CONTENT‬‬

‫** تعریف محتوا از نظر (شعبانی‪ : )1384 ،‬اصول و مفاهیمی که به دانش آموزان ارائه می شود‪ ،‬تا ورود آنان را به‬
‫فعالیت های آموزشی و رسیدن آن ها را به هدفهای آموزشی امکان پذیر سازد‪.‬‬

‫** تعریف محتوا از نظر( خنیفر‪ :)1387،‬مجموعه ای از دانش ها‪ ،‬نگرش ها‪ ،‬مهارتهایی که از طریق آموزش به‬
‫یادگیرندگان منتقل می شود‪.‬‬

‫** تعریف محتوا از نظر( ملکی ‪ :)1387 ،‬در فرایند آموزش آن چه معلم برای تدریس‪ ،‬تدارک‪ ,‬پیش بینی نموده و‬
‫ضمن تدریس ارائه می کند و نیز تعامل دانش آموزان با یکدیگر حاصل می شود‪ ،‬همه بخشی از محتوا را تشکیل می‬
‫دهند‪.‬‬

‫یعنی عالوه بر مهارت ها‪،‬مفاهیم و نگرشهایی که تهیه کنندگان محتوا انتخاب کرده اند ‪،‬رابطه ی معلم با دانش آموز‬
‫و رابطه دانش آموزان با یکدیگر نیز بخشی از محتواست‪.‬‬

‫نتیجه‪:‬‬

‫نکته ‪ : 38‬محتوای آموزشی مجموعهای از مفاهیم‪ ،‬حقایق‪ ،‬اصول‪ ،‬تجربیات‪ ،‬مهارتها‪ ،‬فرایندها و ارزش های مرتبط‬
‫با یک موضوع درس است که برای رسیدن به هدف آموزش تدراک دیده می شود‪.‬‬

‫‪54‬‬
 ‫چیستی و ماهیت محتوا‬

‫رشتهی علمی جامعه شناسی در ابتدا به عنوان یک علم کلی که به مسائل اجتماع می پرداخت شناخته شده بود‪ .‬با‬
‫توجه به حساسیتی که یک جامعه شناس پیدا کرد امروزه‪ ،‬با گرایشهای متعددی مثل جامعه شناسی خانواده‪،‬‬
‫جامعه شناسی شهری‪ ،‬جامعه شناسی روستایی یا جامعه شناسی سیاسی و غیره مورد بررسی قرار می گیرد‪.‬‬

‫محتوای علمی هر رشته یا هر موضوع درسی‪ :‬مجموعه ای از مفاهیم‪ ،‬حقایق‪ ،‬اصول‪ ،‬مهارتها‪ ،‬فرایندها و ارزشهای‬
‫تخصصی تدوین شده در آن رشته یا موضوع درسی است که شناخت و کسب آنها یادگیری آن موضوع درسی را در‬
‫پی دارد‪.‬‬

‫نکته ‪ : 39‬بررسی رشته های علمی در چهار جنبه‪:‬‬

‫اصالحات یا مفاهیم‪ :‬به عنوان نام های کوتاهی برای هر فرایند پیچیده و انتزاعی‬

‫مجموعه ای از داده ها ‪،‬حقایق ‪ ،‬قوانین ونظریات پذیرفته شده در تاریخ رشته علمی‬

‫روش ها و تکنیک خاص جستجو و تحقیق در قلمرو معرفتی آن رشته‬

‫قواعد و معیارهای برای قضاوت و ارزیابی در رشته مد نظر‬

‫محتوای برنامه درسی صرفا به این چهار جنبه بپردازد‪ ،‬بلکه ساختار منطقی دانش یکی از عوامل موثر بر انتخاب و‬
‫سازمان دهی محتوا است و وسیله ای حساب می شود که در تحقق رشد و تربیت یادگیرندگان ایفای نقش می کند‪.‬‬

‫نکته ‪ : 40‬اشکال و قالب های ارائه ی محتوا‪:‬‬

‫‪)1‬محتوای مکتوب‪ :‬نوشته ها‪ ،‬تصاویر ‪،‬نمودارها‪ ،‬چارتها و جداول و متنهای است که در ایجاد کتاب های درسی‬
‫در نظر گرفته می شود‪ ،‬نه تنها کتاب های درسی‪ ،‬بلکه مجالت‪ ،‬روزنامه ها‪ ،‬مقاالت علمی منعکس کننده محتوا است‬
‫در قالب مکتوب‪.‬‬

‫‪)2‬محتوای شفاهی‪ :‬تمام توضیح هات راهنمایی هایی که معلم در کالس درس به صورت شفاهی به دانش آموزان‬
‫ارائه می دهد و آن ها را هدایت می کند که فعالیت ها را به نحو احسن انجام بدهند و به سمت یادگیری سوق پیدا‬
‫کند‬

‫‪)3‬محتوای الکترونیکی( مجازی)‪ :‬تمام فیلم های آموزشی‪ ،‬پادکست ها‪ ،‬ویس ها‪ ،‬انیمیشن ها و تصاویری که در‬
‫فضای مجازی در اختیار فراگیران قرار می گیرند و انتظار می رود که با روبرو شدن با این محتوا‪ ،‬دانش آموزان به‬
‫حدی از یادگیری برسند‪.‬‬

‫با توجه به رشد چشمگیر تکنولوژی در جامعه کنونی‪ ،‬م حتوای مجازی با محتوای الکترونیکی جایگاه بسیار واالیی‬
‫پیدا کرده همانطور که در دنیای امروز با توجه به مجازی شدن آموزشها این محتواها مقبولیت بسیاری پیدا کرده‬
‫است‪.‬‬

‫‪55‬‬
‫‪)4‬فعالیتهای یادگیری ‪ :‬فعالیت ها یا تجاربی که دانش آموزان در کالس درس انجام می دهند‪ ،‬تا به نتایج یادگیری‬
‫برسند آن ها هم جز محتوا حساب می شوند فعالیتی که معلم برای دانش آموزان در نظر می گیرند یا در کتاب درسی‬
‫از دانش آموزان خواسته شده که آن را انجام بدهد آن هم بخشی از محتوا است‪.‬‬

‫‪)5‬فعالیت های خارج از مدرسه ‪ :‬مثل بازدیدها و گردش های علمی که به عنوا ن برنامه درسی فوق برنامه شناخته‬
‫شده است آنها هم جزئی از محتوا است‪.‬‬

‫‪)6‬برنامه درسی پنهان یا ‪ :Hidden curriculum‬بخش نانوشتهی برنامه درسی است که معلمان در تعامل با دانش‬
‫آموزان یا دانش آموزان با همدیگر انجام می دهند‪.‬‬

‫کنش و رفتار معلم در فضای آموزشی‪ ،‬نگرش و ا دبیاتی که معلم از آن استفاده می کند و دانش آموزان را ناخودآگاه‬
‫تحت تاثیر قرار می دهد به عنوان برنامه درسی پنهان از آن یاد میشود‪.‬‬

‫نکته ‪ : 41‬برنامه درسی پنهان ماندگار تر از برنامه درسی رسمی است را جز محتوا در نظر می گیریم‪.‬‬

‫اصول انتخاب محتوا‬

‫تحقق هدفهای آموزشی منوط به تدارک محتوای مناسب و بهره گیری از آن در فرایند آموزش است‪.‬‬

‫همانظور که طراحان آموزشی متشکل از طراح آموزشی‪،‬متخصص موضوع و متخصصین رسانه به عنوان تیم طراحی‬
‫آموزشی در انتخاب عناصر باید حساسیت باالیی داشته باشند انتخاب محتوا را هم باید با دقت باال انجام بدهند‪.‬‬

‫‪ -1‬اهمیت‬ ‫نکته ‪ : 42‬اصول مد نظر ملکی در انتخاب محتوا‪:‬‬

‫‪- 2‬اعتبار ‪-3‬عالقه‬

‫‪-5‬قابلیت یادگیری‬ ‫‪- 4‬سودمندی‬

‫‪-6‬انعطاف پذیری‬

‫‪)1‬اصل اهمیت‪ :‬محتوای آموزشی باید از اهمیت باالیی برخوردار باشد‪ ،‬زیرا محتوا باید وسیله ای برای دستیابی‬
‫فراگیران به هدف های آموزشی باشد و در واقع توانایی ها‪ ،‬دانش ها و نگرش ها را تقویت کند‪.‬‬

‫اهمیت داشتن محتوا یک اصل در نظر گرفته می شود و به توانایی محتوای آموزشی در دستیابی به هدفهای‬
‫آموزشی باید برنامه ریزان و طراحان آموزشی توجه شایانی داشته باشند‪.‬‬

‫‪)2‬اصل اعتبار‪ :‬اطالعات‪ ،‬روش انجام دادن کارها و در کل دانش‪ ،‬روز به روز در جامعه کنونی در حال تغییر است‬
‫بنابرین بسیاری از معرفت ها‪ ،‬شناخت ها‪ ،‬مهارت ها و نگرش ها روز به روز کهنه می شوند و اعتبار خود را از دست‬
‫می دهند‪.‬‬

‫‪56‬‬
 ‫انفجاراطالعات سازمان ها را ملزم می سازد که خود را با آخرین تحوالت علمی منطبق سازند‪.‬‬

‫نکته ‪ : 43‬محتوای آموزشی هم باید در برگیرنده جدیدترین و روز آمدترین اطالعات باشد‬

‫‪)3‬اصل عالقه ‪ :‬محتوای آموزشی باید با گروه سنی ‪ ،‬قوه درک ‪ ،‬عالیق و رغبت دانش آموزان مطابقت داشته باشد تا‬
‫برای همه افراد با قابلیت های متفاوت‪ ،‬فرصت های مناسبی برای رسیدن به هدف های آموزشی فراهم کند‬
‫معنادار بودن محتوا برای زندگی به منظور ایجاد انگیزه درونی در یاد گیرنده به عنوان یک اصل باید در نظر گرفته‬
‫شود‬
‫‪)4‬اصل سودمندی‪ :‬م حتوای که طراحان آموزشی انتخاب می کنند و برنامه ریزان درسی به آن توجه دارند‪ ،‬باید در‬
‫صدد پاسخگویی به نیازهای فراگیران در جامعه باشد‬
‫نکته ‪ : 44‬کاربرد مفید محتوا در تامین نیازهای اجتماعی‪ ،‬سیاسی‪ ،‬شغلی و ‪ ...‬و جنبه های مختلف زندگی برای‬
‫یادگیرندگان به عنوان یک اصل مورد توجه است‪.‬‬
‫مثال‪ :‬در یک دوره آموزشی که در موسسه برگزار می شود‪ ،‬محتوا زمانی سودمند است که کارکنان را برای شغل مورد‬
‫نظر آماده کند‪.‬‬

‫‪)5‬اصل قابلیت یادگیری‪ :‬هر نوع محتوایی قابل یادگرفتن نیست‪ ،‬محتوا باید به گونه ی باشد که برای یادگیرندگان‪،‬‬
‫قابل یادگیری باشد ‪ .‬قابلیت یادگیری به اصول روانشاختی‪ ،‬سازمان دهی مناسب و توالی محتوا اشاره دارد‪......‬‬

‫باید توجه داشت محتوای یادگیری باید در حد توانایی ها و با توجه به ساخت شناختی یا تجارب قبلی یادگیرندگان‬
‫انتخاب شود‪.‬‬

‫‪)6‬اصل انعطاف پذیری‪ :‬میزان پوشش محتوا در یک دوره یا برنامه آموزشی با محدودیت هایی همراه است‬

‫نکته ‪ : 45‬انتخاب محتوا باید با توجه به عواملی نظیر زمان موجود ‪ ،‬فضا ‪،‬بودجه و امکانات صورت گیرد‬

‫‪)1‬توجه به مفاهیم ‪ ،‬قوانین و اصول هر علم‬ ‫نکته ‪ : 46‬دیگر اصول انتخاب محتوا (شعبانی ‪)1384‬‬
‫‪)2‬توالی مطالب‬
‫‪ )3‬میراث فرهنگی‬

‫‪57‬‬
‫‪)4‬پرورندان مفاهیم اساسی و‬
‫روش ها‬
‫‪ )5‬محتوا پایه ای برای آموزش‬
‫مداوم‬
‫‪ )6‬فرصت مناسب برای فعالیت های‬
‫یادگیری چندگانه‬

‫‪)1‬اصل توجه به مفاهیم ‪ ،‬قوانین و اصول هر علم‪ :‬مفاهیم موجود در محتوای آموزشی را باید در خزانه علوم مختلف‬
‫جستجو کرد‪.‬‬
‫خزانه هر علم به مجموعه اطالعات‪ ،‬میراث علمی و مجموعه دانش اندوخته شده و سازمان یافته هر علم اطالق می‬
‫شود‪ .‬مثال هر گاه بخواهیم راجع به محتوای درس روان شناسی تربیتی صحبت کنیم‪ ،‬باید به اصالحات ‪،‬وقایع‪،‬‬
‫قوانین و اصول و روش های این رشته توجه کنیم‪.‬‬
‫نکته ‪ :4 6‬اصطالحات‪ ،‬مفاهیم‪ ،‬قوانین روش ها و اصول هر رشته در تدوین محتوا مد نظر قرار گیرد‪.‬‬
‫اما نه اینکه تمام محتوا تمرکز بر اصطالحات ‪،‬مفاهیم و قوانین داشته باشد‪.‬‬

‫‪)2‬اصل توالی مطالب ‪ :‬تهیه و تنظیم مطالب محتوای آموزشی در یک خط سیر مشخص و با توجه به ساخت ویژه آن‬
‫رشته و یادگیریهای قبلی دانش آموزان باید صورت گیرد‬

‫نکته ‪ 47‬بنابراین اصل توالی مطالب به تنظیم و سلسله مراتبی محتوا اشاره دارد که باید ابتدا به مفاهیم کلی و ساده‬
‫اشاره شود و بعد در ادامه دانش آموزان به مفاهیم سختر و پیچیده تر دست پیدا کنند‪.‬‬

‫‪)3‬اصل توجه به میراث فرهنگی در انتخاب محتوا‬

‫محتوای آموزشی باید مطالب مربوط به میراث فرهنگی هر جامعه را در بر داشته باشد‪ ،‬زیرا هدف های آموزشی‬
‫همواره براساس ارزشها و فرهنگهای حاکم بر جامعه تنظیم می شود‪.‬‬

‫نکته ‪ : 48‬از این رو رسالت محتوای آموزشی ‪ :‬انتقال و تثبیت ارزشهای فرهنگی جامعه (محتوا در خدمت جامعه و‬
‫در خدمت میراث فرهنگی) این نگاه یک نگاه سنتی نسبت به انتخاب محتواست‪.‬‬

‫دیدگاه های اساسی در انتخاب محتوا‪:‬‬

‫‪ )1‬سنتی (محتوا در خدمت تابعیت )‬

‫‪58‬‬
‫نکته ‪ : 49‬هدف اصلی آموزش درسی انتقال میراث فرهنگی و وفاداری به سنت ها و میراث گذاشتگان است؛ یعنی‬
‫مدرسه و محتوای درسی در صدد است که آنچه که گذشتگان به عنوان یک میراث به ما تقدیم کرده است به دانش‬
‫آموزان بیاموزد‪.‬‬

‫‪ )2‬پویا (محتوا در خدمت تغییر و تحول)‬

‫مهمترین رسالت آمو زش مدرسه ای ‪ :‬توانا سازی دانش آموزان برای سازگاری و انطباق دادن خودشان با تغییر و‬
‫تحوالت جامعه است برای همین در این دیدگاه دروسی مانند علوم فناوری‪-‬زبان –کامپیوتر در محتوای برنامه های‬
‫درسی توجه های ویژه داده میشود زیرا که دانش آموزان به عنوان یادگیرندگان بتوانند در جامعه نیازهای خودشان را‬
‫مرتفع کنند‪.‬‬

‫‪ )3‬سازنده (محتوا برای تغییر)‬

‫وظیفه آموزش مدرسه ای ‪ :‬نه انطباق دانش آموزان با تغییرات ‪ ،‬بلکه زمینه سازی تغییرات اجتماعی برای ساخت‬
‫جامعه ی بهتر است یعنی دانش آموزان را به گونه ای تربیت کند که آنها بتوانند خودشان شرایطی برای خودشان‬
‫مهیا کنند یعنی بتوانند تغییراتی را در جامعه ایجاد کنند‬

‫به همین خاطر به دروسی مانند توجه به حقوق بشر ‪،‬مطالعات زنان در محتوای برنامه درسی از دیدگاه سازنده گرا‬
‫توجه ویژه به آن شده است‬

‫اصل بعدی در انتخاب محتوا‬

‫‪ )4‬پروراندن مفاهیم اساسی و روش ها‬

‫محتوای آموزشی باید بر پرورش فکر سازنده و رشد اندیشه تاکید بکند‬

‫نه اینکه بخواهد انبوه واقعیت های علمی را به دانش اموزان منتقل کند بلکه محتوا باید دانش آموزان را خالق ‪،‬‬
‫منتقد‪ ،‬سازنده تربیت کند‪.‬‬

‫دکتر شریعتی ‪ :‬ستایش گر معلمی هستم که اندیشیدن را به من بیاموزد نه اندیشهها را‪.‬‬

‫بنابراین محتوا باید به گونه ای انتخاب و طراحی شود که دانش آموزان را یاد گیرنده تربیت کند‪ ،‬نه ابنکه بخواهد‬
‫فقط به حفظ و نگهداری انبوهی از اطالعات بپردازد‪.‬‬

‫‪ )5‬انطباق با زمان آموزش‬

‫تناسب بین زمان ومحتوا ‪ :‬یعنی بین محتوای ارایه شده و زمانی که در اختیار معلم است تناسبی برقرار باشد‬

‫نقدهای به بعضی محتوای درسی مثل ریاضی وارد شده که معلمین در زمان مشخص شده نمی توانند محتوای کامل‬
‫کتاب درسی را پوشش بدهند‪ ،‬از این رو مجبور هستن در بعضی از ساعات دیگر انجام دهند‪.‬‬

‫‪59‬‬
‫این اتفاق معموال در دبستان می افتد وقتی معلم با حجم زیادی ازدرس ریاضی روبه رو شده است مجبور است که‬
‫به بعضی ازساعت های دروس دیگر مثل هنر یا ورزش دانش آموزان را بگیردکه این بزرگترین خطا است برای اینکه‬
‫بتواند محتوای درسی را کامل ارائه دهد‪.‬‬

‫‪ )6‬پایه ای برای آموزش مداوم‬

‫دانش آموزان باید زمینه ساز یادگیری تسلسلی فراگیران را فراهم کند‪ ،‬به گونه ای که هر مطلبی را که در این سال‬
‫تحصیلی فرا می گیرند زمینه ساز و پله ای برای آموختن مفاهیم جزئی تر و ویژه تر از رشته ی تخصصی خود باشد‪.‬‬

‫‪ )7‬فرصت مناسب برای فعالیت های یادیگیری چندگانه‬

‫نکته ‪ : 50‬محتوای اموزشی باید به دست یابی سطوح عالی (حیطه شناختی‪ ،‬حیطه روانی حرکتی و حیطه مهارتی )یادگیری باتوجه به‬
‫فعالیت های گوناگون توجه نماید‪.‬‬

‫شیوه های تجزیه وتحلیل محتوا‪:‬‬

‫تجزیه وتحلیل محتوا روشی علمی است برای ارزشیابی و تشریح عینی و منظم پیام های آموزشی‪.‬‬

‫برای اینکه تجربه وتحلیل محتوا ارزش علمی داشته باشد واز جهت گیری ها و غرض ورزی های شخصی برکنار‬
‫باشد باید از قواعد مشخصی پیروی کند‬

‫‪-1‬عینی بودن‬ ‫نکته ‪ : 51‬و حداقل چهار خصلت زیر را داشته باشد‬

‫‪-2‬منظم بودن‬

‫‪-3‬آشکار بودن‬

‫‪_4‬مقدار بودن‬

‫‪ )1‬عینی بودن‪:‬‬

‫یعنی هر تحلیل گر با به کار بردن آن روش تجزیه وتحلیل بتواند به همان نتایج دست یابد‪.‬‬

‫در نظر بگیرید که قرار است پژوهشگر تحلیلی بر روی یک کتاب درسی داشته باشد منظور از اینکه تجزیه و تحلیل‬
‫عینی باشد یعنی اگر پژوهشگر دیگری سال های بعد این کار را آنالیزکند باز به همان نتایج دست پیدا کند؛ پس‬
‫بررسی های انجام شده قابل بازبینی وقابل بررسی باشد‪.‬‬

‫مثالی در تحلیل محتوا‬

‫فرض کنید قرار است محققی تحلیل محتوای برنامه درسی مطالعات اجتماعی را از نظر میزان توجه به مهارتهای ده‬
‫گانه زندگی داشته باشد ‪.‬سازمان بهداشت جهانی را به ده مقوله مطرح می کند همدلی ‪ ،‬تصمیم گیری ‪ ،‬حل مساله‪،‬‬

‫‪60‬‬
‫تفکر خالق ‪ ،‬تقکر نقاد‪،‬کنترل استرس‪،‬کنترل هیجان‪ ،‬نمونه های از این مهارت زندگی هست‪ .‬باید بررسی کنیم کتاب‬
‫مطالعات اجتماعی متوسطه تا چه میزان به این مهارت های ‪10‬گانه توجه کرده یک نمونه مثال عینی از تحلیل‬
‫محتوا است ازاین روانتظار میرود که نتایج این تحقیق تکرار شدنی باشد‪.‬‬

‫مثال‪:‬تحلیل محتوای برنامه درسی فیزیک براساس الگوی مریل‬

‫اصول و قوانین‬

‫روش کار‬

‫مفهوم‬

‫حقیقت‬

‫مرحله دوم تجزیه و تحلیل محتوا منظم بودن است‪.‬‬

‫‪)2‬منظم بودن‬

‫یعنی براساس تمامی واحد ها و مقوله های که برای برسی در نظر گرفته شده اند‪ ،‬تحلیل محتوا صورت گیرد‬

‫منظور از منظم بودن جلوگیری از هرگونه انتخاب خود آگاهانه است که درآن تحلیل گر تنها به عناصر قابل انطباق با‬
‫نظریات خود توجه کند‪.‬‬

‫یعنی در تجزیه وتحلیل به تمام عناصر موجود در محتوا توجه شود‪.‬‬

‫مرحله سوم تجزیه وتحلیل محتوا آشکار بودن است‪.‬‬

‫‪)3‬آشکاربودن‬

‫در تحلیل محتوا الزاما باید به متن یا پیام آشکار توچه شود وتحلیل گر از استنباط های شخصی و قضاوت و حدس‬
‫ها وهمجنین تحلیل های حدسی خود داری کند؛‬

‫آشکار بودن یعنی از استنباط های شخصی و پیش داوری های فردی در تحلیل محتوا جلوگیری شود‪.‬‬

‫مرحله چهارم تجزیه و تحلیل محتوا مقداری بودن است‪.‬‬

‫‪)4‬مقداری بودن‬

‫‪61‬‬
‫خصلت مقداری بودن در واقع جانشین جنبه های ذهنی و استنباطی بررسی و تحلیل های نظری است با یک مقیاس‬
‫دقیق ارائه نشده اند و از این رو الزم اس ت که محتوا را به واحدها و مقوله های خاص طبقه بندی کرد ‪ ...‬این نوع‬
‫تحلیل محتوا در زمره ی تحلیل های کمی (مقداری) قرار می گیرد‪.‬‬

‫یعنی تا حد امکان نتایج با مقادیر و طبقه بندی ها ارائه شود تا از برداشت های ذهنی جلوگیری شود‪.‬‬

‫نکته ‪ : 53‬مراحل تحلیل محتوا‪:‬‬

‫در تحلیل محتوا اگر تحلیل گر براساس یک روند منظم و منطقی بیش نرود‪ ،‬نتیجه مطلوبی به دست نخواهد آورد‬
‫مهمترین مراحل تجزیه و تخلیل محتوا‪:‬‬

‫‪ )1‬مشخص ساختن هدف تحلیل‬

‫‪ )2‬جمع آوری نمونه های مورد تحلیل‬

‫‪ )3‬تقسیم مجموعه مورد بررسی به واحد های مختلف‬

‫‪ )4‬طبقه بندی واحدها‬

‫‪ )5‬ارزیابی عینی طبقه‬

‫‪)1‬مشخص ساختن هدف تحلیل‬

‫برای جلوگیری از اتالف وقت و استنباط های غلط ضروری است که تحلیلگر هدف خود را از بررسی محتوا به طور‬
‫دقیق و عینی مشخص کند‪ .‬هر چه هدف های تحلیل‪ ،‬صریح تر و مشخص تر شود‪ ،‬تجزیه وتحلیل بهتری صورت‬
‫خواهد گرفت و میتواند روش مناسب تری برای تحلیل محتوا انتخاب کند‪.‬‬
‫جلوگیری از اتالف وقت و استنباط غلط و تجزیه و تحلیل بهتر و جامع تر‬

‫‪)2‬جمع آوری نمونه های مورد تحلیل‪:‬‬

‫پژوهشگر در این گام جامعه و نمونه خودش را تعیین و مشخص میکند که قرار است که به بررسی و تحلیل چه‬
‫موضوعی بپردازد‬

‫انتخاب جامعه و نمونه‪:‬‬

‫جمع آوری موادی که در تجزیه و تحلیل بررسی خواهند شد‪.‬‬

‫مثال‪:‬تحلیل برنامه درسی ریاضی متوسطه با الگوی ویلیام رومی (از سه زاویه ی توجه به متن ‪،‬عکس و پرسش ها)‬

‫مثال ‪:‬با تحلیل سخنان پرزیدنت از منظر توجه به مسائل اجتماعی و‪....‬‬

‫‪62‬‬
 ‫‪ )3‬تقسیم مورد مجموعه به واحد های مختلف ‪:‬‬

‫کلمات ‪ :‬کوچکترین واحد مورد بررسی در تحلیل محتوا است‪ .‬برای مثال دریک کتاب چه تعداد واژگان مفاهیم عینی‬
‫را تداعی میکند و چه میزان مفاهیم انتزاعی را یادآوری میکند‪.‬‬

‫جمالت‪ :‬چه تعداد صرفا به توصیف پدیده‪ ،‬چه تعداد تامل برانگیز یا به فعالیت وا داشتن است‪ ،‬چه تعداد از جمالت‬
‫به نوعی تفکر خالق و تفکر واگرای دانش آموز را تقویت میکند‪.‬‬

‫تصاویر‪ :‬گاها ممکن است پژوهشگری بخواهد تصاویر یک کتاب درسی را مورد نقد و بررسی قرار بدهد که تا چه میزان‬
‫تصاویر دانش آموزان را به اهداف یادگیری بهتر میرساند‪.‬‬

‫پرسشها‪ :‬همان طور که در الگوی ویلیام رومی مطرح کردیم پرسشهای که در کتاب درسی به آن اشاره شده است‬
‫چه مقدار دانش آموزان را به سطوح عالی حیطه شناختی می رساند‪ ،‬چه مقدار از پرسشها جوابش درکتاب هست؛‬
‫یعنی تفکر همگرا را تقویت میکند یا بالعکس تا چه میزان به تفکر واگرا توجه دارد‪.‬‬

‫نمادها‪ :‬مثال در یک تحلیل‪ ،‬برنامه های تلوزیونی یکی از شبکه های کودک و نوجوان مورد تحلیل قرار گرفت و‬
‫میزان توجه یا تکرار نمادهای آن شبکه آن برنامه تلوزیونی مورد بررسی قرار گرفته بود‪.‬‬

‫مضامین‪ :‬پر ارزش ترین واحدی که در تجزیه و تحلیل مد نظر قرار می گیرد‪ ،‬یکی از مشکالت تحلیل مضمون‪ ،‬عدم‬
‫امکان تعیین واحد مضمونی است زیرا که ممکن است یک جمله حاوی چندین مضمون و یا چندین بند فقط یک‬
‫مضمون را در خود داشته باشد‪.‬‬

‫‪ )4‬طبقه بندی واحدها‪:‬‬

‫در این مرحله باید واحد های مورد بررسی را بر اساس ارزش و اولویت طبقه بندی کرد؛ از این رو طبقه بندی باید‬
‫جامع باشد و مجموع محتوا را بر بگیرد و عناصر هر طبقه در طبقه ی دیگر تداخل نداشته باشد‪.‬‬

‫‪ )5‬ارزیابی عینی طبقهها‪:‬‬

‫نکته ‪ :54‬ارزیابی پایانی با توجه به هدف بررسی به صورت زیر می باشد‪:‬‬

‫‪-‬تجزیه و تحلیل فراوانی‬

‫‪ -‬تجزیه و تحلیل همبستگی‬

‫‪ -‬تجزیه و تحلیل جهت گیری‬

‫تجزیه و تحلیل فراوانی‪ :‬بیشتر شدت و وسعت و اهمیت عناصر مورد نظر در محتوا را مورد بررسی قرار می دهد‪.‬‬

‫تجزیه و تحلیل همبستگی‪ :‬صرفا به توصیف فراوان و عناصر نمی پردازد‪ ،‬روابط و همبستگی عناصر مورد بررسی قرار‬
‫می گیرد‪ .‬مثال در محتوا انسجام فکری وجود دارد یا نه؟‬

‫‪63‬‬
‫تجزیه و تحلیل جهت گیری‪ :‬گرایش ها و عقاید پنهان برنامه درسی در متن بررسی و تحلیل می شود‪ ،‬مشخص می‬
‫کند یک متن‪ ،‬یک محتوا‪ ،‬یک سخنرانی تا چه میزان به مضامین پنهان توجه دارد‪.‬‬

‫مالک های ارزیابی محتوا‬

‫هر معلم یا طراح آموزشی پیش از انتخاب محتوا و تدریس محتوای آموزشی‪ ،‬باید بر اساس مالک هایی به تحلیل و‬
‫ارزیابی محتوا بپردازد‪.‬‬

‫اگر پاسخ به سواالت‬

‫مثبت بود معلم یا طراح آموزشی می تواند با محتوایی که پیش رو دارد طراحی برنامه درسی را ادامه دهد و دانش‬
‫آموزان را به سمت یادگیری هدایت کند در غیر این صورت طراح آموزشی باید با توجه به تفاوت های فردی دانش‬
‫آموزان‪ ،‬به انتخاب محتوای جایگزین ‪،‬طراحی فعالیت ها‪ ،‬رسانه ها و متونی که بتواند دانش آموزان را بهتر به سمت‬
‫یادگیری هدایت کند‪.‬دست به تغییر و بازنگری بزند‪.‬‬

‫‪ )1‬آیا محتوا رفتارهایی که انتظار داریم در شاگردان می پروراند؟‬

‫‪ )2‬آیا محتوا بر اساس توانایی های ذهنی و عملی فراگیران تهیه شده است؟‬
‫‪ )3‬آیا محتوا توالی مناسب دارد؟‬
‫‪ )4‬آیا محتوا با اصول و مفاهیم علمی آن درس مغایرتی ندارد؟‬
‫‪ )5‬آیا محتوا با مدت زمان تخصیص یافته برای یادگیری انطباق دارد؟‬

‫تحلیل و تدوین روش تدریس‬

‫تحلیل و تعیین محتوا‪ ،‬روش تدریس و وسایل آموزشی‪ ،‬سومین مرحله از مراحل طراحی آموزشی است‪.‬‬

‫معلم پس از تجزیه و تحلیل محتوا و قبل از تعیین وسایل آموزشی‪ ،‬باید خط مشی و روش تدریس مناسب خود را‬
‫پیش بینی و تعیین کند‪.‬‬

‫تعریف تدریس ‪ :‬به مجموعه فعالیت هایی گفته می شود که در راستای رساندن دانش آموزان به سمت اهداف در‬
‫جریان یاددهی و یادگیری ( یعنی در حضور معلم و دانش آموزان ) اتفاق می افتد‪.‬‬

‫تدریس به منظور رساندن دانش آموزان به وضع مطلوب یا همان یادگیری است‪.‬‬

‫تعریف روش تدریس ‪ :‬به مجموعه تدابیر منظمی که معلم برای رسیدن به هدف با توجه به شرایط و امکانات در‬
‫دسترس اتخاذ می کند‪ ،‬روش تدریس می گویند‪.‬‬

‫روش تدریس‪ ،‬یک راه منظم‪ ،‬باقاعده و منطقی برای ارائه ی دروس به منظور رساندن دانش آموزان به وضع مطلوب‬
‫می باشد‪.‬‬

‫‪64‬‬
 ‫چند نکته ی مهم در ارتباط با روش تدریس‬

‫معلم بدون آنکه روی روش تدریس شناخت کافی داشته باشد‪ ،‬هرگز نمی تواند روش تدریس مناسبی را برای جریان‬
‫یاددهی و یادگیری خودش انتخاب کند‪.‬‬

‫هر روش تدریس در یک موقعیت خاص با محتوا و شاگردان خاص ‪ ،‬ممکن است نتایج و کارایی خاص داشته باشد‬
‫پس ذاتا نمی توانیم بگوییم که یک تدریس عالی و ایده آل است یا بگوییم این روش تدریس‪ ،‬روش تدریس کارا و‬
‫مناسبی نیست‪.‬‬

‫نکته ‪ : 55‬خوب بودن یک روش تدریس به نحوه ی اجرای آن بستگی دارد‪.‬‬

‫‪)1‬مربی یا معلم‬ ‫فعالیت های تدریس بر تعامل سه رکن اصلی استوار است ‪:‬‬

‫‪)2‬فراگیر‬

‫‪)3‬محتوا‬

‫درک درست روابط کیفی بین این سه عامل حکایت از آن دارد که مربی نمی تواند فقط به محتوای درسی اکتفا کند‬
‫و انتظار داشته باشد که با استفاده از محتوای تدوین شده ( کتاب درسی ) دانش آموز به یادگیری برسد‬

‫باید روش تدریسی را اتخاذ نماید که محتواهای دیگری را هم راستا با محتوای کتاب درسی‪ ،‬برای تجارب یادگیری‬
‫دانش آموزان در نظر بگیرد‪ ،‬تا یادگیری آن ها حاصل شود‪ .‬پس برای اینکه یک تدریس پویا‪ ،‬داینامیک و به نوعی در‬
‫حال تغییر و موثر داشته باشیم‪ ،‬باید اصولی را بطور کامل بشناسیم‪.‬‬

‫قوانین یادگیری‬

‫نکته ‪ : 56‬سورندایک اصولی را برای یادگیری مطرح می کند که شامل موارد زیر است ‪:‬‬

‫‪)1‬قانون آمادگی ‪)2‬قانون اثر ‪)3‬قانون تمرین ‪)4‬قانون تقدم ‪)5‬قانون شدت ‪)6‬قانون عدم کاربرد‬

‫‪)1‬قانون آمادگی ‪ :‬دانش آموز در جریان تدریس باید از نظر جسمی‪ ،‬عاطفی‪ ،‬ذهنی‪ ،‬شناختی و عقلی در حد مطلوبی‬
‫قرار گرفته باشد‪.‬‬

‫اگر دانش آموز در جریان تدریس حال مطلوبی داشته باشد‪ ،‬معلم می تواند این انتظار را داشته باشد که تدریسش‬
‫موفق بوده و یادگیری حاصل شود‬

‫نکته ‪) 2 : 57‬قانون اثر ‪ :‬سورندایک در این قانون می گوید اگر ارتباط خوشایندی بین یک محرک و پاسخ احساس‬
‫شود‪ ،‬رابطه ی بین آن دو تقویت می شود‪ .‬این امر در جریان تدریس هم اتفاق می افتد‪،‬‬

‫‪65‬‬
‫اگر دانش آموز در جریان تدریس هنگام روبرو شدن با موقعیت ها و فعالیت ها‪ ،‬احساس رضایت داشته باشد قطعا‬
‫یادگیری بهتر اتفاق می افتد‪ .‬پس معلم باید در جریان تدریس فعالیت هایی را پیش بینی کند که برای دانش آموزان‬
‫دلچسب و رضایت بخش باشد‪.‬‬

‫انسانها مایلندتجاربی که مطلوب و رضایت بخش هستند را بپذیرند و تکرار کنند و از آنهایی که اثر ناخوشایند دارند‬
‫اجتناب ورزند‪.‬‬

‫حق چاپ و تکثیر و انتشار جزوات با هر روش ( الکترونیکی و ‪ ) .....‬برای همه اشخاص مجاز نمی باشد و پیگرد قانونی دارد و با‬
‫متخلفین برابر مقرارت برخورد می شود شماره موسسه ‪ 02128424425 :‬شماره کارت‪( 5892101275110134 :‬میثم‬
‫‪2 -‬نرگس قاسمی‬ ‫مهدوی) مبلغ‪ 30/000 :‬تومان اسامی کاله برداران جزوات ‪- :‬ابوالفضل سوری‪603799178416‬‬
‫‪3 - 603799722791‬حسین حسن پور‪4 - 603799810934‬سیامند جهانی‪628023135435‬‬

‫سواالت چهار گزینه ای خط به خط جلسه‪ 11‬تا ‪( 25‬طراحی آموزشی‬

‫مدیر موسسه ‪ :‬دکتر میثم مهدوی‬

‫مدیر گروه علمی ‪ :‬استاد حسام سلمانیان‬

‫استاد طیبه ساالری ( ارشد ریاضی )‬

‫‪)1‬اولین مرحله تحلیل و تنظیم مراحل اهداف آموزشی تعیین کدام یک از موارد زیراست؟‬

‫الف) تبدیل اهداف واسطه ای و جزیی به اهداف رفتاری‬

‫ب) تعیین هدف یا اهداف کلی‬

‫ج) تبدیل اهداف کلی به اهداف واسطه ای و جزیی‬

‫د) بازنگری و تنظیم مجدد اهداف آموزشی‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬اولین مرحله تحلیل و تنظیم مراحل اهداف آموزشی تعیین هدف کلی است‪.‬‬ ‫پاسخ‪:‬گزینه ب‬

‫‪ )2‬اهداف ‪ .......‬در راستای اهداف‪ ........‬قرار دارند‪.‬‬

‫ب) رفتاری‪-‬جزئی‬ ‫الف) کلی‪-‬جزئی‬

‫د)جزئی – رفتاری‬ ‫ج)جزئی‪-‬کلی‬

‫پاسخ‪ :‬گزینه ج پاسخ تشریحی‪ :‬اهداف جزئی در راستای اهداف کلی قرار دارند‪.‬‬

‫‪ )3‬در هر هدف جزئی چندین هدف رفتاری وجود داشته باشد‪.‬‬

‫د)آموزشی‬ ‫ج)رفتاری‬ ‫ب)کلی‬ ‫الف) واسطه ای‬

‫‪66‬‬
 ‫پاسخ‪:‬گزینه ج پاسخ تشریحی‪ :‬ممکن است در هر هدف جزئی چندین هدف رفتاری وجود داشته باشد‪.‬‬

‫‪ )4‬این دسته از اهداف مربوط به نوع رفتار و قابلیت هایی است که از فراگیر انتظار می رود پس از یک فعالیت آموزشی به آنها برسد جز کدام یک از‬
‫مراحل تحلیل و تنظیم مراحل اهداف آموزشی محسوب می شود؟‪.‬‬

‫الف) بازنگری و تنظیم مجدد اهداف آموزشی‬

‫ب) تبدیل اهداف کلی به اهداف واسطه ای و جزیی‬

‫ج) تبدیل اهداف واسطه ای و جزیی به اهداف رفتاری‬

‫د) تعیین هدف یا اهداف کلی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ج پاسخ تشریحی‪ :‬رفتار و قابلیت هایی که از فراگیر انتظار می رود پس از یک فعالیت آموزشی به آنها برسد جز تبدیل اهداف واسطه ای‬
‫و جزیی به اهداف رفتاری محسوب می شود‪.‬‬

‫‪ ) 5‬هر موضوع درسی چند هدف کلی می تواند داشته باشد؟‬

‫ب)دو هدف کلی‬ ‫الف)تنها یک هدف کلی‬

‫د)بیشتر از یک یا دو هدف کلی‬ ‫ج)بدون هدف کلی‬

‫پاسخ ‪:‬گزینه الف پاسخ تشریحی‪ :‬هر موضوع درسی تنها یک هدف کلی دارد‬

‫‪ )6‬برای نوشتن کدام اهداف باید از افعالی استفاده شود که صراحتاً هدف را بیان می کند؟‬

‫د)اهداف عینی‬ ‫ج)اهداف جزئی‬ ‫ب)اهداف واسطه ای‬ ‫الف)اهداف کلی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د پاسخ تشریحی‪ :‬برای نوشتن اهداف عینی باید از افعالی استفاده شود که صراحتاً هدف را بیان می کند‬

‫‪ )7‬آشنایی با دنباله های عددی و تقریبات اعشاری یک عدد حقیقی‪...‬به کدام حیطه اشاره دارد‪.‬‬

‫ب)عاطفی –ارزش گذاری‬ ‫الف)شناختی‪ -‬کاربردی‬

‫د) شناختی‪-‬درک و فهم‬ ‫ج)دانش –شناخت‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ج پاسخ تشریحی‪ :‬اگر فعل هایی که به کار می رود «آشنایی » باشد یعنی به حیطه دانش‪-‬شناخت اشاره دارد‪.‬‬

‫‪ )8‬افعال واسطه ای را به چه صورت می توانیم بنویسیم؟‬

‫د)جزئی‬ ‫ج)پرسش‬ ‫ب)خبری‬ ‫الف) رفتاری‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ب پاسخ تشریحی‪ :‬افعال واسطه ای را می توانیم به صورت خبری بنویسیم‪.‬‬

‫‪ )9‬کدام یک از موارد زیر میتواند یک هدف کلی باشد؟‬

‫ب)آشنایی با جمع کسرها‬ ‫الف)آشنایی با کسرها‬

‫د)آشنایی با تقسیم کسرها‬ ‫ج)آشنایی با ضرب کسرها‬

‫‪67‬‬
‫پاسخ‪:‬گزینه الف پاسخ تشریحی‪ :‬گزینه الف یه موضوع اصلی و کلی است که می تواند موضوع یک فصل یا درس باشد ولی بقیه گزینه ها جزیی از‬
‫گزینه الف به حساب می آیند در واقع هدف واسطه ای محسوب میشوند‪.‬‬

‫‪ )10‬کدام یک از موارد زیر از ویژگی های هدف های عینی خوب صحیح نمی باشد؟‬

‫الف) مخاطب در هدف رفتاری مشخص باشد‬

‫ب) رفتار مورد انتظار دانش آموز قابل مشاهده باشد‬

‫ج) شرایطی که در آن رفتار انجام میگیرد‬

‫د) درجه موفقیت فرد نامشخص باشد‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د پاسخ تشریحی‪ :‬درجه موفقیت باید دقیقا مشخص باشد‬

‫‪ )11‬مقایسه ی انواع ماشین ها چه نوع هدفی می تواند باشد؟‬

‫د)هدف عینی‬ ‫ج)هدف واسطه ای‬ ‫ب)هدف رفتاری‬ ‫الف)هدف کلی‬

‫پاسخ ‪:‬گزینه ج پاسخ تشریحی‪ :‬مقایسه ی انواع ماشین ها یک هدف واسطه ای برای هدف کلی آشنایی با ماشین ها است‬

‫‪ )12‬آشنایی با مفهوم تغییر فیزیکی وآشنایی با مفهوم تغییر شیمیایی در درس آشنایی با تغییرات مواد جز کدام یک از اهداف محسوب می شوند؟‬

‫ب)هدف واسطه ای در حیطه روانی‪ -‬حرکتی‬ ‫الف) هدف واسطه ای در حیطه شناختی‬

‫د)هدف رفتاری در حیطه روانی حرکتی‬ ‫ج)هدف رفتاری در حیطه شناختی‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬دو هدف فوق هدف های واسطه ای در حیطه شناختی(دانستنی ها)‪ ،‬هدف کلی یعنی آشنایی با تغییرات مواد‬ ‫پاسخ‪:‬گزینه الف‬
‫هستند‪.‬‬

‫‪ )13‬عالقه مند بودن به بحث مورد نظر در کالس‪-‬کارکردن منظم ‪-‬در گیر فعالیت های کالسی شدن در مبحث آشنایی با تغییرات مواد جز کدام یک از‬
‫اهداف محسوب می شوند؟‬

‫ب) هدف واسطه ای در حیطه شناختی‬ ‫الف) هدف واسطه ای در حیطه روانی‪ -‬حرکتی‬

‫د) هدف رفتاری در حیطه شناختی‬ ‫ج) هدفهای واسطه ای در حیطه ی عاطفی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ج پاسخ تشریحی ‪ :‬هدفهای فوق جز هدفهای واسطه ای در حیطه عاطفی (نگرشی) محسوب می شوند‪.‬‬

‫‪ ) 14‬آزمایش هایی که به هماهنگی عصب و ماهیچه ها نیاز دارد جز کدام یک از حیطه ها ی یادگیری محسوب می شوند؟‬

‫ب)حیطه روانی‪-‬حرکتی‬ ‫الف)حیطه شناختی‬

‫د)حیطه دانستنی ها‬ ‫ج)حیطه نگرشی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ب پاسخ تشریحی‪ :‬آزمایش هایی که به هماهنگی عصب و ماهیچه ها نیاز دارد یعنی در حیطه روانی‪ -‬حرکتی قرار میگیرد؟‬

‫‪)15‬در درس آشنایی با تغییرات مواد هدف رفتاری دانش آموز بتواند« ویژگی های تغییرات شیمیایی را توضیح دهد »در کدام حیطه و سطح قرار دارد؟‬

‫ب)عاطفی –ارزش گذاری‬ ‫الف)شناختی‪ -‬کاربردی‬

‫‪68‬‬
 ‫د) شناختی‪-‬درک و فهم‬ ‫ج)شناختی –دانش‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د پاسخ تشریحی‪ :‬ویژگی های تغییر شیمیایی را توضیح دهد جز حیطه شناختی و سطح درک و فهم محسوب می شود‪.‬‬

‫‪ ) 16‬فهرست کردن‪،‬آزمایش کردن‪،‬استنباط کردن و نوشتن جز کدام یک از موارد زیر محسوب می شوند؟‬

‫د)فعل خبری‬ ‫ج)فعل واسطه ای‬ ‫ب)فعل جزیی‬ ‫الف)فعل رفتاری‬

‫پاسخ‪ :‬گزینه الف پاسخ تشریحی‪ :‬فهرست کردن‪،‬آزمایش کردن ‪،‬استنباط کردن و نوشتن نمونه هایی از فعل رفتاری هستند‪.‬‬

‫‪ «- )17‬به طور مستقل جدول داده شده و آزمایشات مربوطه را کامل می کند» یک نوع هدف رفتاری در مبحث تغییرات مواد جز حیطه‪.........‬و سطح‬
‫‪.........‬محسوب می شود؟‬

‫ب)روانی حرکتی‪-‬هماهنگی در حرکات‬ ‫الف)روانی حرکتی‪-‬دقت‬

‫د)روانی حرکتی‪-‬تقلید‬ ‫ج)روانی حرکتی‪ -‬اجرای مستقل‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ج پاسخ تشریحی‪ :‬به طور مستقل جدول داده شده و آزمایشات مربوطه را کامل می کند(روانی حرکتی‪-‬اجرای مستقل)‬

‫‪)18‬کدام یک از هدفهای رفتاری زیر جز حیطه روانی‪ -‬حرکتی و سطح عادی شدن می باشد؟‬

‫الف) فعالیت ها را با مهارت و تبحر انجام می دهد‪.‬‬

‫ب) جدول آزمایشات و سایر فعالیت ها را با دقت و تمرکز انجام می دهد‪.‬‬

‫ج) فعالیت های خواسته شده را با راهنمایی معلم انجام می دهد‪.‬‬

‫د) به مباحث درس علوم عالقه نشان می دهد‪.‬‬

‫پاسخ‪:‬گزینه الف پاسخ تشریحی‪:‬گزینه ب و ج حیطه روانی حرکتی هستند ولی سطح عادی شدن نیستند و گزینه د حیطه عاطفی می باشد‪.‬‬

‫‪ )19‬وظیفه طراح آموزشی در اولین مرحله کدام است؟‬

‫الف) طراحی شیوه های ارزشیابی معتبر‬

‫ب) تجزیه و تحلیل هدفهای آموزشی‬

‫ج) تمرکز روی برنامه ریزی درسی‬

‫د) طراحی رخداد های موثر آموزشی‬

‫پاسخ ‪:‬گزینه ب پاسخ تشریحی‪ :‬وظیفه طراح آموزشی در اولین مرحله این است که بتواند هدف های آموزشی را تجزیه و تحلیل کند و اگر نیاز به‬
‫بازنگری و تجدید نظر دارد این کار را انجام دهد‪.‬‬

‫‪) 20‬درک کردن‪،‬کسب کردن‪،‬آشنا شدن و دانستن جز کدام یک از موارد زیر محسوب می شوند؟‬

‫د)فعل رفتاری‬ ‫ج)فعل واسطه ای‬ ‫ب)فعل جزیی‬ ‫الف)فعل خبری‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د پاسخ تشریحی‪ :‬در نوشتن اهداف کلی افعالی را به کار می بریم که کلی هستند مثل درک کردن‪ -‬کسب کردن‪ -‬آشنا شدن – دانستن‬

‫‪69‬‬
 ‫‪)21‬کدام یک از موارد زیر جز ویژگی اهداف مفید و قابل وصول نمی باشد؟‬

‫ب) توصیفی از نتایج یادگیری باشند‪.‬‬ ‫الف) معلم محور باشد‬

‫د) قابل مشاهده و اندازهگیری باشند‬ ‫ج) صریج و قابل فهم باشد‪.‬‬

‫پاسخ‪:‬گزینه الف پاسخ تشریحی‪:‬از ویژگی های اهداف مفید و قابل وصول این است که دانش آموز محور باشد نه معلم‪.‬‬

‫‪)22‬دانش آموز بتواند« با افراد گروه خود بحث میکند» جز کدام یک از اهداف و در چه حیطه و سطحی می باشد؟‬

‫ب)واسطه ای‪ ،‬عاطفی‪ -‬ارزش گذاری‬ ‫الف)واسطه ای‪ ،‬عاطفی‪ -‬واکنش‬

‫د)رفتاری‪،‬عاطفی‪-‬ارزش گذاری‬ ‫ج)رفتاری‪،‬عاطفی –واکنش‬

‫پاسخ‪:‬گزبنه ج پاسخ تشریحی‪ :‬با افراد گروه خود بحث میکند(عاطفی‪-‬واکنش) و جز اهداف رفتاری است‪.‬‬

‫‪)23‬هدفهای رفتاری برگرفته از‪...............‬هستند‪.‬‬

‫د)هدف آموزشی‬ ‫ج)هدف کلی‬ ‫ب)هدف عینی‬ ‫الف)هدف واسطه ای‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬هدفهای رفتاری برگرفته از هدفهای واسطهای یا جزئی هستند‬ ‫پاسخ‪:‬گزینه الف‬

‫‪ )24‬کارکردهای هدفهای عینی خوب برای دبیران در تدریس همه ی موارد زیر به جز‪..........‬می باشد؟‬

‫ب) طراحی رخداد های موثر آموزشی‬ ‫الف) تمرکز روی برنامه ریزی درسی‬

‫د)بازنگری و تجدید نظر‬ ‫ج) طراحی شیوه های ارزشیابی معتبر‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د پاسخ تشریحی‪:‬بازنگری و تجدید نظر جز وظایف طراحی آموزشی می باشد‪.‬‬

‫‪ )25‬نحوه نوشتن اهداف واسطه ای همانند ‪...........‬است‪.‬‬

‫د)کلی‬ ‫ج)جزیی‬ ‫ب)رفتاری‬ ‫الف) عینی‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬فرمت نوشتن اهداف واسطه ای همانند اهداف کلی است‪.‬‬ ‫پاسخ‪:‬گزینه د‬

‫‪ )26‬دانش آموز در درس زیست بتواند قسمت های مختلف کلیه را نام ببرد و شکل آن را رسم کند‪ .‬چه نوع هدفی است؟‬

‫ج)جزیی د)کلی‬ ‫ب)واسطه ای‬ ‫الف) رفتاری‬

‫پاسخ ‪:‬گزینه الف پاسخ تشریحی‪ :‬هدف رفتاری است چون مشخص است از دانش آموز چه انتظاری داریم‪.‬‬

‫‪)27‬هدفهای واسطه ای مشتق گرفته از ‪..........‬هستند‪.‬‬

‫د)کلی‬ ‫ج)جزیی‬ ‫ب)رفتاری‬ ‫الف) عینی‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬هدفهای واسطه ای برگرفته از هدفهای کلی هستند‬ ‫پاسخ‪:‬گزینه د‬

‫‪ )28‬توجه به نیاز فراگیران ‪،‬نیاز جامعه و طراحی موقعیت های مناسب و اثربخش مربوط به کدام یک از کارکردهای هدف های عینی خوب می باشد؟‬

‫ب) طراحی رخداد های موثر آموزشی‬ ‫الف) تمرکز روی برنامه ریزی درسی‬

‫‪70‬‬
 ‫د) اجرای موثر تدریس‬ ‫ج) طراحی شیوه های ارزشیابی معتبر‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬توجه به نیاز فراگیران ‪،‬نیاز جامعه و طراحی موقعیت های مناسب و اثربخش یعنی طراحی رخدادهای موثر آموزشی‬ ‫پاسخ‪:‬گزینه ب‬

‫‪ )29‬از نگاه فرانسیس کالین چه عناصر دیگری عالوه بر عناصر اصلی جز عناصر برنامه درسی به حساب آیند؟‬

‫الف)هدف‪،‬محتوا‪،‬گروه بندی‪،‬فعالیت های یادگیری‬

‫ب) روشهای تدریس ‪،‬ارزشیابی‪،‬فعالیت ها ‪،‬زمان‬

‫ج) فعالیتها‪ ،‬گروه بندی‪ ،‬زمان‪ ،‬رسانه و فعالیتهای یادگیری‬

‫د) رسانه و فعالیت های یادگیری‪،‬روشهای تدریس‪،‬هدف‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ج پاسخ تشریحی‪ :‬از نگاه فرانسیس کالین عناصر دیگری ازجمله فعالیتها‪ ،‬گروه بندی‪ ،‬زمان‪ ،‬رسانه و فعالیتهای یادگیری را به دیگر‬
‫عناصر برنامه درسی اضافه می کند‪.‬‬

‫‪)30‬عناصر اصلی برنامه درسی کدامند؟‬

‫الف) هدف ‪ ،‬محتوا ‪ ،‬روش های تدریس و ارزشیابی‬

‫ب) فعالیتها‪ ،‬گروه بندی‪ ،‬زمان‪ ،‬رسانه و فعالیتهای یادگیری‬

‫ج) روشهای تدریس ‪،‬ارزشیابی‪،‬فعالیت ها ‪،‬زمان‬

‫د) رسانه و فعالیت های یادگیری‪،‬روشهای تدریس‪،‬هدف‬

‫پاسخ تشریحی‪:‬عناصر اصلی برنامه درسی عبارتند از‪ :‬هدف ‪ ،‬محتوا ‪ ،‬روش های تدریس و ارزشیابی‬ ‫پاسخ‪:‬گزینه الف‬

‫‪ )31‬شناسایی موضوعات مهم‪ ،‬توجه به تمام سطوح یادگیری و تعادل بخشی به برنامه درسی جز کدام یک از کارکردهای هدف های عینی خوب‬
‫محسوب می شوند؟‬

‫ب) تمرکز روی برنامه ریزی درسی‬ ‫الف) طراحی رخداد های موثر آموزشی‬

‫د) طراحی شیوه های ارزشیابی معتبر‬ ‫ج) اجرای موثر تدریس‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬تمرکز روی برنامه درسی یعنی‪ :‬شناسایی موضوعات مهم‪ ،‬توجه به تمام سطوح یادگیری و تعادل بخشی به برنامه‬ ‫پاسخ‪:‬گزینه ب‬
‫درسی‬

‫‪ )32‬طراحی شیوه های ارزشیابی معتبریعنی‪:‬‬

‫الف) شناسایی موضوعات مهم‪ ،‬توجه به تمام سطوح یادگیری و تعادل بخشی به برنامه درسی‬

‫ب) مشخص بودن نتایج یادگیری‪ ،‬فعالیت ها و نحوه ارزشیابی‪.‬‬

‫ج) توجه به نیاز فراگیران ‪،‬نیاز جامعه و طراحی موقعیت های مناسب و اثربخش‬

‫د) افزایش روایی و پایایی آزمون ها و در نتیجه ارزشیابی مطلوب‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د پاسخ تشریحی‪ :‬طراحی شیوه های ارزشیابی معتبریعنی افزایش روایی و پایایی آزمون ها و در نتیجه ارزشیابی مطلوب‬

‫‪71‬‬
 ‫‪)33‬کدام یک از موارد زیر تعریف اجرای موثر تدریس محسوب می شود؟‬

‫الف) شناسایی موضوعات مهم‪ ،‬توجه به تمام سطوح یادگیری و تعادل بخشی به برنامه درسی‬

‫ب) مشخص بودن نتایج یادگیری‪ ،‬فعالیت ها و نحوه ارزشیابی‪.‬‬

‫ج) توجه به نیاز فراگیران ‪،‬نیاز جامعه و طراحی موقعیت های مناسب و اثربخش‬

‫د) افزایش روایی و پایایی آزمون ها و در نتیجه ارزشیابی مطلوب‬

‫پاسخ تشریحی‪:‬اجرای موثر تدریس یعنی‪ :‬مشخص بودن نتایج یادگیری‪ ،‬فعالیت ها و نحوه ارزشیابی‬ ‫پاسخ‪:‬گزینه ب‬

‫‪ )34‬معلم ها زمانی که می خواهد در پایان یک دوره یا در حین دوره ارزشیابی تراکمی یا تکوینی انجام دهد ومیزان دستیابی دانش آموزان به هدفهای‬
‫آموزشی را مورد نقد و بررسی قرار دهد از‪................‬استفاده می کنند؟‬

‫د)برنامه درسی رسمی‬ ‫ج)جدول هدف محتوا‬ ‫ب)روایی آزمون‬ ‫الف)پایایی آزمون‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ج پاسخ تشریحی‪ :‬در همچین مواردی از جدول هدف محتوا استفاده می کنند‪.‬‬

‫‪ )35‬آزمون باید در راستای ارزیابی اهداف حرکت کند و باید آنچه را که در جست و جوی آن است پیدا کند‪........‬نامیده می شود‪.‬‬

‫د)برنامه درسی تجربه شده‬ ‫ج)برنامه درسی رسمی‬ ‫ب)پایایی آزمون‬ ‫الف)روایی یک آزمون‬

‫پاسخ‪:‬گزینه الف پاسخ تشریحی‪ :‬روایی یک آزمون یعنی آزمون باید در راستای ارزیابی اهداف حرکت کند و باید آنچه را که در جست و جوی آن است‬
‫پیدا کند‪.‬‬

‫‪ )36‬دانش اموزان در تکرار آزمون ها به نتایج یکسان و مشابهی دست پیدا کنند‪.‬‬

‫د)برنامه درسی رسمی‬ ‫ج)جدول هدف محتوا‬ ‫ب)پایایی آزمون‬ ‫الف)روایی یک آزمون‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬پایایی‪ :‬یعنی دانش اموزان در تکرار آزمون ها به نتایج یکسان و مشابهی دست پیدا کنند‪.‬‬ ‫پاسخ‪:‬گزینه ب‬

‫‪)37‬کدام یک از موارد زیر جز نقد اول از نقدهای وارد شده به تدوین اهداف به سبک رفتار گرایان محسوب می شود؟‬

‫الف) خالقیت و ابتکار را در فرایندهای آموزشی محدود میکند‬

‫ب) رفتارهای پیچیده ی سطح باالتر‪ ،‬از نظر دور می ماند‬

‫ج) تدوین اهداف به صورت ویژه به صالحیت ها و مهارت های جزئی منجر می شود‬

‫د) هدفهای آموزشی‪ ،‬آموزش را غیرقابل انعطاف میسازد؛‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬نقد اول‪ :‬تدوین اهداف به صورت ویژه به صالحیت ها و مهارت های جزئی منجر می شود‬ ‫پاسخ‪:‬گزینه ج‬

‫‪ )38‬معلم باید در راستای اهداف و فعالیت های در نظر گرفته شده و پیش بینی شده در برنامه درسی متمرکز پیش رود‪.‬‬

‫ب)برنامه درسی اجرا شده‬ ‫الف)برنامه درسی رسمی‬

‫د)برنامه درسی پنهان‬ ‫ج)برنامه درسی تجربه شده‬

‫‪72‬‬
‫پاسخ تشریحی‪:‬در برنامه درسی رسمی معلم باید در راستای اهداف و فعالیت های در نظر گرفته شده و پیش بینی شده در برنامه‬ ‫پاسخ‪:‬گزینه الف‬
‫درسی متمرکز پیش رود‪.‬‬

‫‪ )39‬گاهی دانش آموزان با توجه به آمادگی جسمی و روانی و روحیاتی که دارند نمیتوانند آنچه را که معلم به عنوان برنامه درسی رسمی تدریس می‬
‫کند به طور کامل درک کنند که به آن برنامه درسی ‪ .............‬می گویند‪.‬‬

‫ب)برنامه درسی اجرا شده‬ ‫الف)برنامه درسی رسمی‬

‫د)برنامه درسی پنهان‬ ‫ج)برنامه درسی تجربه شده‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬گاهی دانش آموزان با توجه به آمادگی جسمی و روحیاتی که دارند نمیتوانند آنچه را که معلم به عنوان برنامه درسی‬ ‫پاسخ‪:‬گزینه ج‬
‫رسمی تدریس می کند به طور کامل درک کنند که به آن برنامه درسی تجربه شده از طرف دانش آموزان می گویند‪.‬‬

‫‪ )40‬هدفهای آموزشی‪ ،‬آموزش را غیرقابل انعطاف میسازد جز کدام یک از نقدهای وارد شده به تدوین اهداف به سبک رفتار گرایان محسوب می شود؟‬

‫د)نقد چهارم‬ ‫ج)نقد سوم‬ ‫ب)نقد دوم‬ ‫الف)نقد اول‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬نقدچهارم‪ :‬هدفهای آموزشی‪ ،‬آموزش را غیرقابل انعطاف میسازد‬ ‫پاسخ‪:‬گزینه د‬

‫‪ )41‬هدف های آموزشی ممکن است دانشآموزان را در دستیابی به سطوح عالی حیطه ها ناکام بگذارد‪ .‬جز کدام یک از نقدهای وارد شده به تدوین‬
‫اهداف به سبک رفتار گرایان محسوب می شود؟‬

‫د)نقد چهارم‬ ‫ج)نقد سوم‬ ‫ب)نقد دوم‬ ‫الف)نقد اول‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬نقد سوم‪ :‬رفتارهای پیچیده ی سطح باالتر‪ ،‬از نظر دور می ماند؛ به این معنا که هدف های آموزشی ممکن است‬ ‫پاسخ‪ :‬گرینه ج‬
‫دانشآموزان را در دستیابی به سطوح عالی حیطه ها ناکام بگذارد‬

‫‪ )42‬فرایندی است که در آن ‪ ،‬رخدادها و تجارب یادگیری ‪،‬نوع ارتباط بین هدفها‪ ،‬گروهای تدریس‪ -‬یادگیری ‪،‬رفتار ورودی و تعیین اولین گام آموزشی‬
‫بر اساس ارزشیابی تشخیصی تحلیل و تدوین می شود‪.‬‬

‫ب) تحلیل و تعیین موقعیت آموزشی‬ ‫الف) تحلیل و تنظیم هدف های آموزشی‬

‫د)تعیین اولین گام آموزشی‬ ‫ج)تعیین رفتار ورودی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ب پاسخ تشریحی‪ :‬تحلیل و تعیین موقعیت آموزشی فرایندی است که در آن ‪ ،‬رخدادها و تجارب یادگیری ‪،‬نوع ارتباط بین هدفها‪ ،‬گروهای‬
‫تدریس‪ -‬یادگیری ‪ ،‬رفتار ورودی و تعیین اولین گام آموزشی بر اساس ارزشیابی تشخیصی تحلیل و تدوین می شود‬

‫‪ )43‬مجموعه فعالیتهای که معلم و فراگیران در یک زمان معین (یعنی در زمان تدریس) برای رسیدن به اهداف معین انجام میدهند‪.‬‬

‫ب) تحلیل و تعیین موقعیت آموزشی‬ ‫الف)رخدادهای آموزشی‬

‫د)تعیین رفتار ورودی‬ ‫ج) تحلیل و تنظیم هدف های آموزشی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه الف پاسخ تشریحی‪ :‬مجموعه فعالیتهای که معلم و فراگیران در یک زمان معین (یعنی در زمان تدریس) برای رسیدن به اهداف معین‬
‫انجام میدهند‪.‬رخدادهای آموزشی می گویند‪.‬‬

‫‪ )44‬روش تدریس‪ ،‬توضیح دادن‪ ،‬نظارت کردن بر عملکرد دانش آموزان‪ ،‬راهنمایی آنها و ارائه ی بازخورد جز‪............‬محسوب می شوند‬

‫‪73‬‬
 ‫ب) تحلیل و تعیین موقعیت آموزشی‬ ‫الف)تجارب یادگیری‬

‫د)فعالیت های معلم‬ ‫ج) تحلیل و تنظیم هدف های آموزشی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د پاسخ تشریحی‪ :‬فعالیتهای معلم‪ :‬فعالیتهای که معلم انجام می دهد؛ شامل روش تدریس‪ ،‬توضیح دادن‪ ،‬نظارت کردن بر عملکرد‬
‫دانش آموزان‪ ،‬راهنمایی آنها و ارائه ی بازخورد‬

‫‪ )45‬مجموعه فعالیتهایی که دانش آموزان برای رسیدن به نتایج یادگیری انجام میدهند‪ .‬مثل پرسش و پاسخی که دانش آموز در آن مشارکت داردچه‬
‫نامیده می شود؟‬

‫ب) تحلیل و تعیین موقعیت آموزشی‬ ‫الف)تجارب یادگیری‬

‫د)فعالیت های معلم‬ ‫ج) تحلیل و تنظیم هدف های آموزشی‬

‫پاسخ ‪:‬گزینه الف پاسخ تشریحی‪ :‬تجارب یادگیری‪ :‬مجموعه فعالیتهایی که دانش آموزان برای رسیدن به نتایج یادگیری انجام میدهند‪ .‬مثل پرسش و‬
‫پاسخی که دانش آموز در آن مشارکت دارد‬

‫‪ )46‬بحث‪ ،‬مطالعه ‪،‬تکلیف و آزمایشی که دانش آموز در کنار هم گروهی خودش انجام می دهد جز‪..........‬محسوب می شود‬

‫ب) تحلیل و تعیین موقعیت آموزشی‬ ‫الف) تحلیل و تنظیم هدف های آموزشی‬

‫د)فعالیت های معلم‬ ‫ج) تجارب یادگیری‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ج پاسخ تشریحی‪ :‬تجارب یادگیری‪ :‬مجموعه فعالیتهایی که دانش آموزان برای رسیدن به نتایج یادگیری انجام میدهندشامل بحث‪،‬‬
‫مطالعه ‪،‬تکلیف و آزمایشی که دانش آموز در کنار هم گروهی خودش انجام می دهد‬

‫‪)47‬سخت ترین مهارت اصلی‪..........‬است‪.‬‬

‫د)هدف رفتاری‬ ‫ج)هدف واسطه ای‬ ‫الف)هدف نهایی آموزش ب)هدف کلی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه الف‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬مشکل ترین یادگیری (مهارت اصلی) همان هدف نهایی آموزش است‪.‬‬

‫‪ )48‬ممکن است ارجحیت یک هدف بر هدف دیگر مهم باشد؛ بنابراین ارتباط هدفها به گونهای است که قبل از تحقق هدف پایینتر‪ ،‬رسیدن به هدف‬
‫باالتر امکانپذیر نمیباشد‪.‬‬

‫د)ارتباط تسلسلی‬ ‫ج)ارتباط ترکیبی‬ ‫ب)ارتباط موازی‬ ‫الف)ارتباط هم تراز‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د پاسخ تشریحی‪ :‬ارتباط تسلسلی یا متوالی‪ :‬ممکن است ارجحیت یک هدف بر هدف دیگر مهم باشد؛ بنابراین ارتباط هدفها به گونهای‬
‫است که قبل از تحقق هدف پایینتر‪ ،‬رسیدن به هدف باالتر امکانپذیر نمیباشد‪.‬‬

‫‪ )49‬در نمودار‪ ...........‬هدف اجرایی مرحله ‪ 1‬و ‪ 2‬و ‪ 3‬و‪ 4‬در کنار هم قرار میگیرند تا دانش آموز به هدف اجرایی نهایی برسد‪.‬‬

‫د)ارتباط تسلسلی‬ ‫ج) ترکیبی‬ ‫ب) متوالی‬ ‫الف) هم تراز‬

‫پاسخ ‪:‬گزینه الف پاسخ تشریحی‪ :‬در نمودار هم تراز هدفها ‪:‬هدف اجرایی مرحله ‪ 1‬و ‪ 2‬و ‪ 3‬و‪ 4‬در کنار هم (هم تراز)قرار میگیرند تا دانش آموز به‬
‫هدف اجرایی نهایی برسد‬

‫‪74‬‬
‫‪)50‬در کدام نمودار‪،‬دو هدف اجرایی مرحله ای کنار هم قرار میگیرند که هر کدام از این دو هدف نیازمند یک سری هدفهای اجرایی مرحله ای دیگر‬
‫هستند که باید حاصل شود تا دانش آموز به هدف اجرایی نهایی برسد؟‬

‫د)ارتباط تسلسلی‬ ‫ج) ترکیبی‬ ‫ب) متوالی‬ ‫الف) هم تراز‬

‫پاسخ ‪:‬گزینه ج پاسخ تشریحی‪ :‬در نمودار ارتباط ترکیبی هدف ها ترکیب هدف ها به صورت تسلسلی و هم تراز است‪.‬‬

‫‪ )51‬مهارتها و تواناییهای است که هنرجویان و یادگیرندگان باید قبل از شروع یک فعالیت آموزشی از خودشان نشان دهند تا بتوانند به هدفهای رفتاری‬
‫مطلوب دست یابند‪.‬‬

‫ب) تحلیل و تعیین موقعیت آموزشی‬ ‫الف)رخدادهای آموزشی‬

‫د)رفتارهای ورودی‬ ‫ج) تحلیل و تنظیم هدف های آموزشی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د پاسخ تشریحی‪ :‬رفتارهای ورودی‪ :‬مهارتها و تواناییهای است که هنرجویان و یادگیرندگان باید قبل از شروع یک فعالیت آموزشی از‬
‫خودشان نشان دهند تا بتوانند به هدفهای رفتاری مطلوب دست یابند‪.‬‬

‫‪ )52‬معلم چگونه میتواند رفتار ورودی دانش آموز را تعیین کند؟‬

‫ب) به واسطه ی آزمون رفتار ورودی‬ ‫الف) به واسطه ی ارزشیابی تشخیصی‬

‫د)به واسطه ی تجارب یادگیری‬ ‫ج)به واسطه ی پیش آزمون‬

‫پاسخ‪:‬گزینه الف پاسخ تشریحی‪ :‬به واسطه ی ارزشیابی تشخیصی معلم میتواند رفتار ورودی دانشآموزان را تعیین کند‪.‬‬

‫‪ )53‬اثبات زوج یا فرد بودن یک تابع جز کدام یک از مراحل تجزیه و تحلیل هدفها و مشخص کردن آنها محسوب می شود؟‬

‫د)ارتباط تسلسلی‬ ‫ج) ترکیبی‬ ‫ب) متوالی‬ ‫الف) هم تراز‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د پاسخ تشریحی‪:‬در ارتباط تسلسلی نخست دانش آموز تابع را و درمرحله بعد دامنه و برد رامشخص ودر پایان به هدف خود می رسد و‬
‫زوج یا فرد بودن یک تابع را تشخیص می دهد‪.‬این مراحل در تداوم یکدیگر هستند‪ .‬و هر کدام مقدمه است برای رسیدن به هدف بعدی‬

‫‪ )54‬آزمونی که به واسطه ی آن معلم میتواند دانسته های قبلی و پیش نیاز مبحث جدید را بسنجد‪.‬‬

‫ب) آزمون رفتار ورودی‬ ‫الف) ارزشیابی تشخیصی‬

‫د)بتجارب یادگیری‬ ‫ج)پیش آزمون‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ب پاسخ تشریحی‪ :‬یک آزمون به نام آزمون رفتار ورودی وجود دارد که به واسطه ی آن معلم میتواند دانسته های قبلی و پیش نیاز مبحث‬
‫جدید را بسنجد‪.‬‬

‫‪ )55‬معلم کمک آن میتواند اولین گام آموزشی خودش را به دقت مشخص کند‪.‬‬

‫د)ارزشیابی تشخیصی‬ ‫ج)آزمون رفتار ورودی‬ ‫ب)پیش آزمون‬ ‫الف)آزمون آغازین‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د پاسخ تشریحی‪ :‬بهکمک ارزشیابی تشخیصی معلم میتواند اولین گام آموزشی خودش را به دقت مشخص کند‪.‬‬

‫‪ )56‬تعیین ‪ ................‬به عنوان یکی از مطالب حساس و مهم از تحلیل و تعیین موقعیت آموزش شناخته میشود‪.‬‬

‫ب) اولین گام آموزشی‬ ‫الف) آزمون ورودی‬

‫‪75‬‬
 ‫د)ارزشیابی تشخیصی‬ ‫ج) پیش آزمون‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ب پاسخ تشریحی‪ :‬تعیین اولین گام آموزشی به عنوان یکی از مطالب حساس و مهم از تحلیل و تعیین موقعیت آموزش شناخته میشود‬

‫‪ )57‬اولین گام طراحی آموزشی چیست؟‬

‫ب)تحلیل و تعیین موقعیت آموزشی‬ ‫الف)تحلیل و تنظیم هدف های آموزشی‬

‫د)تحلیل و تعیین روش های تدریس‬ ‫ج)تحلیل و تعیین محتوا‬

‫پاسخ‪:‬گزینه الف پاسخ تشریحی‪:‬اولین گام در طراحی آموزشی تحلیل و تنظیم هدف های آموزشی است‪.‬‬

‫‪ )58‬کدام مرحله از طراحی آموزشی معلمان را برای اینکه بتوانند کتاب ها و جزوات و وسایل آموزشی را بهتر نقد کنند توانمند می کند؟‬

‫ب) تحلیل و تعیین محتوا‪،‬روش و وسایل آموزشی‬ ‫الف)تحلیل و تنظیم هدف های آموزشی‬

‫د)تحلیل و تعیین روش های تدریس‬ ‫ج)تحلیل و تعیین محتوا‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ج پاسخ تشریحی‪ :‬تحلیل و تعیین محتوا‪،‬روش و وسایل آموزشی معلمان را برای اینکه بتوانند کتاب ها و جزوات و وسایل آموزشی را بهتر‬
‫نقد کنند توانمند می کند‪.‬‬

‫‪)59‬کدام یک از موارد زیر جز مراحل تحلیل و تعیین محتوا نیست؟‬

‫ب) تحلیل و تعیین محتوا‬ ‫الف) تحلیل و تنظیم هدف های آموزشی‬

‫د) تحلیل و تعیین وسایل آموزشی‬ ‫ج) تحلیل و تعیین روش های تدریس‬

‫پاسخ ‪:‬گزینه الف پاسخ تشریحی‪ :‬تحلیل و تنظیم هدف های آموزشی جز مراحل طراحی آموزشی می باشد‪.‬‬

‫‪ )60‬به عنوان یک عنصر مهم در برنامه درسی تلقی میشود‪.‬‬

‫ب) تحلیل و تعیین وسایل آموزشی‬ ‫الف) تحلیل و تعیین روش های تدریس‬

‫د)توجه به هدفها‬ ‫ج) توجه به انتخاب و محتوا‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ج پاسخ تشریحی‪ :‬توجه به انتخاب و محتوا به عنوان یک عنصر مهم در برنامه درسی تلقی میشود‪.‬‬

‫‪ )61‬هدف های آموزشی باید از دوصافی ‪.....‬و‪ ....‬عبور بکنند؟‬

‫الف)فلسفه علمی و روانشناسی‬

‫ب)فلسفه آموزش پرورش و روانشناسی تربیتی‬

‫ج)فلسفه ساختاری و آموزش و پرورش‬

‫د)فلسفه آموزش و پرورش و علمی‬

‫پاسخ ‪:‬گزینه ب پاسخ تشریحی‪ :‬هدف های آموزشی باید از دوصافی فلسفه آموزش پرورش و روانشناسی تربیتی عبور کنند‪.‬‬

‫‪ )62‬تفاوت طرح درس و طراحی آموزشی در چیست؟‬

‫‪76‬‬
 ‫الف)طرح درس محصول طراحی آموزشی است‬

‫ب)طراحی آموزشی محصول طرح درس است‬

‫ج)هیچ تفاوتی با هم ندارند‬

‫د)طرح درس مستقل از طراحی آموزشی است‬

‫پاسخ ‪:‬گزینه الف پاسخ تشریحی‪ :‬تفاوت طرح درس و طراحی آموزشی‪ :‬طرح درس محصول فرایند طراحی آموزشی است‪.‬‬

‫‪ )63‬نسبت طرح درس به طراحی آموزشی مثل نسبت ‪ ...........‬است‪.‬‬

‫د)درخت به جنگل‬ ‫ج)شکوفه به درخت‬ ‫ب)دریاچه به دریا‬ ‫الف) آب به گل‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د پاسخ تشریحی ‪ :‬نسبت طرح درس به طراحی آموزشی مثل نسبت درخت به جنگل است‬

‫‪ )64‬درایران که نظام آموزشی آن متمرکز است چه سازمان یا نهادی وظیفه تدوین و تنظیم محتوا را برعهده دارد؟‬

‫الف) آموزش و پرورش‬

‫ب)وزارت آموزش و پرورش‬

‫ج)دفتر تحقیقات و برنامه ریزی آموزش وپرورش‬

‫د) دفتر تحقیقات و برنامه ریزی و تألیف کتب درسی وزارت آموزش و پرورش‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د پاسخ تشریحی‪ :‬در کشور دفتر تحقیقات و برنامه ریزی و تألیف کتب درسی وزارت آموزش و پرورش این امر مهم را بر عهده دارد‪.‬‬

‫‪ )65‬در صورت کمبود محتوا معلمان می توانند با گزینش و تنظیم محتوای دیگر ‪،‬آن نقص را جبران کنند برای کسب چنین مهارتی کدام یک از‬
‫گامهای زیر ضروری نمی باشد؟‬

‫الف) معلم روشهای صحیح تدریس را بیاموزد‬

‫ب) معلم بتوانند کتاب های درسی را نقد کنند و ناکارمدی آنها را تعیین کنند‬

‫ج) معلم توانایی تهیه و تنظیم محتوای آموزشی را داشته باشد‪.‬‬

‫د)معلم قدرت تجزیه و تحلیل علمی کتاب های درسی را به دست آورد‬

‫پاسخ‪:‬گزینه الف پاسخ تشریحی‪ :‬معلم باید قدرت تجزیه و تحلیل علمی کتاب های درسی را بدست آورد و بتوانند کتاب های درسی را نقد کنند و‬

‫ناکارمدی آنها را تعیین کنند و همچنین توانایی تهیه وتنظیم محتوای آموزشی داشته باشند‪.‬‬

‫‪ ) 66‬تعریف محتوا از دیدگاه خنیفرکدام یک از موارد زیر می باشد؟‬

‫الف) اصول و مفاهیمی که به دانش آموزان ارائه می شود‪ ،‬تا ورود آنان را به فعالیت های آموزشی و رسیدن آن ها را به هدفهای آموزشی امکان پذیر‬

‫سازد‪.‬‬

‫‪77‬‬
‫ب) در فرایند آموزش آن چه معلم برای تدریس‪ ،‬تدارک ‪ ,‬پیش بینی نموده و ضمن تدریس ارائه میکند و نیز تعامل دانش آموزان با یکدیگر حاصل می‬

‫شود‪ ،‬همه بخشی از محتوا را تشکیل می دهند‪.‬‬

‫ج) مجموعه ای از دانش ها‪ ،‬نگرش ها‪ ،‬مهارتهایی که از طریق آموزش به یادگیرندگان منتقل می شود‪.‬‬

‫د) عالوه بر مهارت ها‪،‬مفاهیم و نگرشهایی که تهیه کنندگان محتوا انتخاب کرده اند ‪،‬رابطه ی معلم با دانش آموز و رابطه دانش آموزان با یکدیگر نیز‬

‫بخشی از محتواست‪.‬‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ج پاسخ تشریحی‪ :‬تعریف محتوا از نظر( خنیفر‪ :)1387،‬مجموعه ای از دانش ها‪ ،‬نگرش ها‪ ،‬مهارتهایی که از طریق آموزش به‬

‫یادگیرندگان منتقل می شود‪.‬‬

‫‪ )67‬مجموعه ای از مفاهیم‪ ،‬حقایق‪ ،‬اصول‪ ،‬مهارتها‪ ،‬فرایندها و ارزشهای تخصصی تدوین شده در آن رشته یا موضوع درسی است که شناخت و کسب‬

‫آنها یادگیری آن موضوع درسی را در پی دارد‪.‬‬

‫الف)محتوای علمی هر رشته یا هر موضوع درسی‬

‫ب) اصطالحات یا مفاهیم درسی‬

‫ج) قواعد و معیارهای درسی‬

‫د)مقدمه و فهرست درسی‬

‫پاسخ‪ :‬گزینه الف پاسخ تشریحی‪ :‬محتوای علمی هر رشته یا هر موضوع درسی‪ :‬مجموعه ای از مفاهیم حقایق اصول تجربیات مهارت ها فرایندها و‬

‫ارزش های تخصصی تدوین شده در آن رشته‬

‫‪ ) 68‬جنبه های بررسی رشته های علمی شامل کدام یک از موارد زیر نمی شود؟‬

‫ب) داده ها ‪،‬حقایق ‪ ،‬قوانین ونظریات پذیرفته شده‬ ‫الف) اصطالحات یا مفاهیم‬

‫د) محتوای علمی هر رشته یا هر موضوع درسی‬ ‫ج) قواعد و معیارهای برای قضاوت و ارزیابی‬

‫پاسخ ‪:‬گزینه د پاسخ تشریحی‪:‬گزینه د جز جنبه های بررسی رشته های علمی محسوب نمی شود‪.‬‬

‫‪ )69‬عنوان نام های کوتاه برای هر فرایند پیچیده و انتزاعی چه نامیده می شود؟‬

‫ب) داده ها ‪،‬حقایق ‪ ،‬قوانین ونظریات پذیرفته شده‬ ‫الف) اصطالحات یا مفاهیم‬

‫د) محتوای علمی هر رشته یا هر موضوع درسی‬ ‫ج) قواعد و معیارهای برای قضاوت و ارزیابی‬

‫پاسخ ‪:‬گزینه الف پاسخ تشریحی‪ :‬اصالحات یا مفاهیم‪ :‬به عنوان نام های کوتاهی برای هر فرایند پیچیده و انتزاعی‬

‫‪78‬‬
 ‫‪)70‬کدام یک از موارد زیر جز قالب های ارائه محتوا محسوب نمی شود؟‬

‫ب)روشهای یادگیری‬ ‫الف) فعالیت های یادگیری‬

‫د)محتوای مجازی‬ ‫ج) فعالیت های خارج از مدرسه‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ب پاسخ تشریحی‪:‬روشهای یادگیری جز فالب های ارائه محتوا محسوب نمی شود‪.‬‬

‫‪ )71‬نوشته ها‪ ،‬تصاویر ‪،‬نمودارها‪ ،‬چارتها و جداول جز کدام یک از قالب های ارائه محتوا می باشد؟‬

‫د)فعالیت های یادگیری‬ ‫ج) محتوای مجازی‬ ‫ب)محتوای شفاهی‬ ‫الف)محتوای مکتوب‬

‫پاسخ ‪:‬گزینه الف پاسخ تشریحی‪:‬محتوای مکتوب شامل نوشته ها‪ ،‬تصاویر ‪،‬نمودارها‪ ،‬چارتها و جداول و متنهای است که رایجا در ایجاد کتاب های‬

‫درسی در نظر گرفته می شود‬

‫‪ )72‬تمام توضیحهات راهنمایی هایی که معلم در کالس درس به صورت شفاهی به دانش آموزان ارائه می دهد و آنها را هدایت می کند جز قالب‬

‫‪ ........‬در نظر گرفته می شوند‪.‬‬

‫د)فعالیت های یادگیری‬ ‫ج) محتوای مجازی‬ ‫ب)محتوای شفاهی‬ ‫الف)محتوای مکتوب‬

‫پاسخ ‪:‬گزینه ب پاسخ تشریحی‪ :‬تمام توضیحهات راهنمایی هایی که معلم در کالس درس به صورت شفاهی به دانش آموزان ارائه می دهد و آنها را‬

‫هدایت می کند در قالب شفاهی قرار می گیرند‪.‬‬

‫‪ )73‬بازدیدها و گردش های علمی که به عنوان برنامه درسی فوق برنامه شناخته شده است جزئی ازکدام قالب محتوا است‪.‬؟‬

‫ب)محتوای شفاهی‬ ‫الف) فعالیت های یادگیری‬

‫د)محتوای مجازی‬ ‫ج) فعالیت های خارج از مدرسه‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ج پاسخ تشریحی‪:‬فعالیت های خارج از مدرسه شامل بازدیدها و گردش های علمی که به عنوان برنامه درسی فوق برنامه شناخته شده‬

‫است‬

‫‪ )74‬کنش و رفتار معلم در فضای آموزشی‪ ،‬نگرش و ادبیاتی که معلم از آن استفاده می کند و دانش آموزان را ناخودآگاه تحت تاثیر قرار می دهد به عنوان‬

‫‪ ..........‬از آن یاد میشود‪.‬‬

‫د)برنامه درسی پنهان‬ ‫ج)برنامه درسی رسمی‬ ‫الف)برنامه درسی تجربه شده ب)برنامه درسی اجرا شده‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د پاسخ تشریحی‪ :‬کنش و رفتار معلم در فضای آموزشی‪ ،‬نگرش و ادبیاتی که معلم از آن استفاده می کند و دانش آموزان را ناخودآگاه تحت تاثیر‬

‫قرار می دهد به عنوان برنامه درسی پنهان از آن یاد میشود‪.‬‬

‫‪ )75‬برنامه درسی ‪...........‬ماندگار تر از برنامه درسی‪ .........‬است ‪.‬‬

‫‪79‬‬
 ‫د)پنهان‪ -‬اجرا شده‬ ‫ج)اجرا شده –رسمی‬ ‫ب)رسمی – پنهان‬ ‫الف)پنهان‪ -‬رسمی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه الف پاسخ تشریحی‪ :‬برنامه درسی پنهان ماندگار تر از برنامه درسی رسمی است ‪.‬‬

‫‪) 76‬کدام یک از موارد زیر جز اصول مد نظر ملکی در انتخاب محتوا نمی باشد؟‬

‫د)عالقه‬ ‫ج)اعتبار‬ ‫ب)اهمیت‬ ‫الف) توالی مطالب‬

‫پاسخ‪:‬گزینه الف پاسخ تشریحی ‪:‬توالی مطالب جز اصول انتخاب محتوا از دیدگاه شعبانی است‪.‬‬

‫‪ )77‬توانایی محتوای آموزشی در دستیابی به هدفهای آموزشی جز کدام اصل محسوب می شود؟‬

‫د)سودمندی‬ ‫ج)اهمیت‬ ‫ب)عالقه‬ ‫الف)اعتبار‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ج پاسخ تشریحی‪:‬اصل اهمیت یعنی به توانایی محتوای آموزشی در دستیابی به هدفهای آموزشی‬

‫‪ )78‬معنادار بودن محتوا برای زندگی به منظور ایجاد انگیزه درونی در یاد گیرنده جز کدام یک از اصول انتخاب محتوا به حساب آید؟‬

‫د)عالقه‬ ‫ج)اعتبار‬ ‫ب)اهمیت‬ ‫الف) سودمندی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د پاسخ تشریحی‪:‬اصل عالقه یعنی معنادار بودن محتوا برای زندگی به منظور ایجاد انگیزه درونی در یاد گیرنده به عنوان یک اصل باید در نظر‬

‫گرفته شود‬

‫‪ )79‬کدام یک از موارد زیر به اصل انعطاف پذیری اشاره دارد؟‬

‫الف) معنادار بودن محتوا برای زندگی به منظور ایجاد انگیزه درونی در یاد گیرنده به عنوان یک اصل باید در نظر گرفته شود‬

‫ب) محتوای آموزشی هم باید در برگیرنده جدیدترین و روز آمدترین اطالعات باشد‬

‫ج) انتخاب محتوا باید با توجه به عواملی نظیر زمان موجود ‪ ،‬فضا ‪،‬بودجه و امکانات صورت گیرد‬

‫د) کاربرد مفید محتوا در تامین نیازهای اجتماعی‪ ،‬سیاسی‪ ،‬شغلی و ‪ ...‬و جنبه های مختلف زندگی برای یادگیرندگان‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ج پاسخ تشریحی‪:‬اصل انعطاف پذیری یعنی انتخاب محتوا باید با توجه به عواملی نظیر زمان موجود ‪ ،‬فضا ‪،‬بودجه و امکانات صورت گیرد‬

‫‪ )80‬اصل قابلیت یادگیری به همه ی موارد زیر جز ‪ ........‬اشاره می کند‪.‬‬

‫د) توالی محتوا‬ ‫ج) سازمان دهی مناسب‬ ‫الف) اصول روانشاختی ب) میزان پوشش محتوا‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ب پاسخ تشریحی‪ :‬قابلیت یادگیری به اصول روانشاختی‪ ،‬سازمان دهی مناسب و توالی محتوا اشاره دارد‬

‫‪ )81‬کدام یک از اصول زیر جز اصول انتخاب محتوا از دیدگاه شعبانی نمی باشد؟‬

‫‪80‬‬
 ‫ب) توالی مطالب‬ ‫الف) میراث فرهنگی‬

‫د)انعطاف پذیری‬ ‫ج) توجه به مفاهیم ‪ ،‬قوانین و اصول هر علم‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د پاسخ تشریحی‪:‬انعطاف پذیری جز اصول انتخاب محتوا از دیدگاه ملکی می باشد‪.‬‬

‫‪ )82‬محتوای که طراحان آموزشی انتخاب می کنند و برنامه ریزان درسی به آن توجه دارند‪ ،‬باید در صدد پاسخگویی به نیازهای فراگیران در جامعه باشد جز‬

‫کدام اصل از اصول انتخاب محتوا از دیدگاه ملکی می باشد؟‬

‫د)اصل انعطاف پذیری‬ ‫ج)اصل اهمیت‬ ‫ب)اصل عالقه‬ ‫الف)اصل سودمندی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه الف پاسخ تشریحی‪ :‬اصل سودمندی‪ :‬محتوای که طراحان آموزشی انتخاب می کنند و برنامه ریزان درسی به آن توجه دارند‪ ،‬باید در صدد‬

‫پاسخگویی به نیازهای فراگیران در جامعه باشد‬

‫‪)83‬اصل اعتبار‪ ،‬اهمیت‪ ،‬محتوا پایه ای برای آموزش مداوم و انعطاف پذیری کدام یک جز اصول ملکی نمی باشد؟‬

‫د)محتوا پایه ای برای آموزش مداوم‬ ‫ج)انعطاف پذیری‬ ‫ب)اعتبار‬ ‫الف)اهمیت‬

‫پاسخ‪ :‬گزینه د پاسخ تشریحی ‪:‬اصل محتوا پایه ای برای آموزش جز اصول انتخاب محتوا از دید شعبانی می باشد‬

‫‪ )84‬اصطالحات‪ ،‬مفاهیم‪ ،‬قوانین روش ها و اصول هر رشته در تدوین محتوا مد نظر قرار گیرد‪ .‬مربوط به کدام اصل از اصول انتخاب محتوا شعبانی می باشد؟‬

‫الف) اصل توجه به مفاهیم ‪ ،‬قوانین و اصول هر علم‬

‫ب) فرصت مناسب برای فعالیت های یادگیری چندگانه‬

‫ج) محتوا پایه ای برای آموزش مداوم‬

‫د) پرورندان مفاهیم اساسی و روش ها‬

‫پاسخ‪:‬گزینه الف پاسخ تشریحی‪ :‬اصطالحات‪ ،‬مفاهیم‪ ،‬قوانین روش ها و اصول هر رشته در تدوین محتوا مد نظر قرار گیرد مربوط به اصل توجه به مفاهیم ‪،‬‬

‫قوانین و اصول هر علم می باشد‪.‬‬

‫‪ )85‬اصل ‪............‬به تنظیم و سلسله مراتبی محتوا اشاره دارد که باید ابتدا به مفاهیم کلی و ساده اشاره شود و بعد در ادامه دانش آموزان به مفاهیم سختر و‬

‫پیچیده تر دست پیدا کنند‪.‬‬

‫د)اصل انعطاف پذیری‬ ‫ج)اصل توالی مطالب‬ ‫ب)اصل اعتبار‬ ‫الف)اصل اهمیت‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ج پاسخ تشریحی‪:‬اصل توالی مطالب به تنظیم و سلسله مراتبی محتوا اشاره دارد که باید ابتدا به مفاهیم کلی و ساده اشاره شود و بعد در ادامه‬

‫دانش آموزان به مفاهیم سختر و پیچیده تر دست پیدا کنند‬

‫‪81‬‬
 ‫‪)86‬کدام اصل از اصول مد نظر ملکی در انتخاب محتوا توانایی ها‪ ،‬دانش ها و نگرش ها را تقویت می کند؟‬

‫د)اصل انعطاف پذیری‬ ‫ج)اصل توالی مطالب‬ ‫ب)اصل اعتبار‬ ‫الف)اصل اهمیت‬

‫پاسخ‪:‬گزینه الف پاسخ تشریحی‪ :‬اصل اهمیت‪ :‬محتوای آموزشی باید از اهمیت باالیی برخوردار باشد‪ ،‬زیرا محتوا باید وسیله ای برای دستیابی فراگیران به‬

‫هدف های آموزشی باشد و در واقع توانایی ها‪ ،‬دانش ها و نگرش ها را تقویت کند‪.‬‬

‫‪)87‬همه ی موارد زیر جز دیدگاه های اساسی در انتخاب محتوا محسوب می شوند به جز‪.......‬‬

‫د)فعال‬ ‫ج)سازنده‬ ‫ب)پویا‬ ‫الف) سنتی‬

‫پاسخ ‪:‬گزینه د پاسخ تشریحی‪ :‬دیدگاه های اساسی در انتخاب محتوا عبارتند از‪ :‬سنتی(محتوا در خدمت تابعیت)‪،‬پویا(محتوا در خدمت تغییر و تحول)‬

‫وسازنده (محتوا برای تغییر)‬

‫‪)88‬در کدام دیدگاه مدرسه و محتوای درسی در صدد است که آنچه که گذشتگان به عنوان یک میراث به ما تقدیم کرده است به دانش آموزان بیاموزد‪.‬‬

‫د)فعال‬ ‫ج)سازنده‬ ‫ب)پویا‬ ‫الف) سنتی‬

‫پاسخ ‪ :‬گزینه الف پاسخ تشریحی‪ :‬در دیدگاه سنتی مدرسه و محتوای درسی در صدد است که آنچه که گذشتگان به عنوان یک میراث به ما تقدیم کرده‬

‫است به دانش آموزان بیاموزد‪.‬‬

‫‪ )89‬مهمترین رسالت آموزش مدرسه ای دردیدگاه پویا چه چیزی را بیان می کند؟‬

‫الف) انتقال و تثبیت ارزشهای فرهنگی جامعه‬

‫ب) توجه به حقوق بشر ‪،‬مطالعات زنان در محتوای برنامه درسی‬

‫ج) توانا سازی دانش آموزان برای سازگاری و انطباق دادن خودشان با تغییر و تحوالت جامعه‬

‫د) ‪ :‬نه انطباق دانش آموزان با تغییرات ‪ ،‬بلکه زمینه سازی تغییرات اجتماعی برای ساخت جامعه ی بهتر‬

‫پاسخ‪ :‬گزینه ج پاسخ تشریحی‪ :‬مهمترین رسالت آموزش مدرسه ای ‪:‬توانا سازی دانش آموزان برای سازگاری و انطباق دادن خودشان با تغییر و تحوالت‬

‫جامعه‬

‫‪)90‬مهمترین رسالت محتوای آموزشی پیست؟‬

‫الف) انتقال و تثبیت ارزشهای فرهنگی جامعه‬

‫ب) توجه به حقوق بشر ‪،‬مطالعات زنان در محتوای برنامه درسی‬

‫ج) توانا سازی دانش آموزان برای سازگاری و انطباق دادن خودشان با تغییر و تحوالت جامعه‬

‫‪82‬‬
 ‫د) ‪ :‬نه انطباق دانش آموزان با تغییرات ‪ ،‬بلکه زمینه سازی تغییرات اجتماعی برای ساخت جامعه ی بهتر‬

‫پاسخ‪:‬گزینه الف پاسخ تشریحی‪ :‬رسالت محتوای آموزشی ‪ :‬انتقال و تثبیت ارزشهای فرهنگی جامعه (محتوا در خدمت جامعه و در خدمت میراث فرهنگی)‬

‫‪ )91‬سخن دکتر شریعتی که بیان می کند ستایش گر معلمی هستم که اندیشیدن را به من بیاموزد نه اندیشهها را‪.‬جز کدام یک از اصول انتخاب محتوا‬

‫محسوب می شود؟‬

‫ب)پرورندان مفاهیم اساسی و روش ها‬ ‫الف) توجه به مفاهیم ‪ ،‬قوانین و اصول هر علم‬

‫د) فرصت مناسب برای فعالیت های یادگیری چندگانه‬ ‫ج) محتوا پایه ای برای آموزش مداوم‬

‫پاسخ ‪:‬گزینه ب پاسخ تشریحی‪:‬سخن دکتر شریعتی مربوط به اصل پرورندان مفاهیم اساسی و روش ها از اصول انتخاب محتوای شعبانی است‪.‬‬

‫‪ )92‬وظیفه آموزش مدرسه ای در دیدگاه سازنده به چه موضوعی اشاره می کند؟‬

‫الف) انتقال و تثبیت ارزشهای فرهنگی جامعه‬

‫ب) توجه به حقوق بشر ‪،‬مطالعات زنان در محتوای برنامه درسی‬

‫ج) توانا سازی دانش آموزان برای سازگاری و انطباق دادن خودشان با تغییر و تحوالت جامعه‬

‫د) ‪ :‬نه انطباق دانش آموزان با تغییرات ‪ ،‬بلکه زمینه سازی تغییرات اجتماعی برای ساخت جامعه ی بهتر‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د پاسخ تشریحی‪ :‬وظیفه آموزش مدرسه ای ‪ :‬نه انطباق دانش آموزان با تغییرات ‪ ،‬بلکه زمینه سازی تغییرات اجتماعی برای ساخت جامعه ی‬

‫بهتر است‬

‫‪ )93‬در کدام دیدگاه از دیدگاهای اساسی انتخاب محتوا دروسی مانند توجه به حقوق بشر ‪،‬مطالعات زنان در محتوای برنامه درسی توجه ویژه به آن شده‬

‫است؟‬

‫د)سنتی‬ ‫ج)سازنده‬ ‫ب)پویا‬ ‫الف) مدرن‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ج پاسخ تشریحی‪ :‬دروسی مانند توجه به حقوق بشر ‪،‬مطالعات زنان در محتوای برنامه درسی از دیدگاه سازنده گرا توجه ویژه به آن شده است‬

‫‪ )94‬محتوای آموزشی باید بر پرورش فکر سازنده و رشد اندیشه تاکید بکند جز کدام یک از اصول انتخاب محتوا محسوب می شود؟‬

‫ب) محتوا پایه ای برای آموزش مداوم‬ ‫الف) توجه به مفاهیم ‪ ،‬قوانین و اصول هر علم‬

‫د) فرصت مناسب برای فعالیت های یادگیری چندگانه‬ ‫ج)پرورندان مفاهیم اساسی و روش ها‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ج پاسخ تشریحی‪ :‬منظور از پرورندان مفاهیم اساسی و روش ها این است که محتوای آموزشی باید بر پرورش فکر سازنده و رشد اندیشه تاکید‬

‫بکند‬

‫‪83‬‬
‫‪ )95‬محتوای اموزشی باید به دست یابی سطوح عالی (حیطه شناختی‪ ،‬حیطه روانی حرکتی و حیطه مهارتی )یادگیری باتوجه به فعالیت های گوناگون توجه‬

‫نمایدجز کدام یک از اصول انتخاب محتوا محسوب می شود؟‬

‫ب) محتوا پایه ای برای آموزش مداوم‬ ‫الف) توجه به مفاهیم ‪ ،‬قوانین و اصول هر علم‬

‫د) فرصت مناسب برای فعالیت های یادگیری چندگانه‬ ‫ج)پرورندان مفاهیم اساسی و روش ها‬

‫پاسخ ‪:‬گزینه د پاسخ تشریحی‪ :‬محتوای اموزشی باید به دست یابی سطوح عالی یادگیری باتوجه به فعالیت های گوناگون توجه نماید یعنی فرصت مناسب‬

‫برای فعالیت های یادگیری چندگانه‬

‫‪) 96‬اصل پایه ای برای آموزش مداوم از اصول انتخاب محتوا چه مطلبی را بیان می کند؟‬

‫الف) بین محتوای ارایه شده و زمانی که در اختیار معلم است تناسبی برقرار باشد‬

‫ب) دانش آموزان باید زمینه ساز یادگیری تسلسلی فراگیران را فراهم کند‪،‬‬

‫ج) محتوای آموزشی باید بر پرورش فکر سازنده و رشد اندیشه تاکید کند‬

‫د) توانا سازی دانش آموزان برای سازگاری و انطباق دادن خودشان با تغییر و تحوالت جامعه‬

‫پاسخ‪ :‬گزینه ب پاسخ تشریحی‪ :‬دانش آموزان باید زمینه ساز یادگیری تسلسلی فراگیران را فراهم کندیعنی پایه ای برای آموزش مداوم‬

‫‪ )97‬روشی علمی است برای ارزشیابی و تشریح عینی و منظم پیام های آموزشی‬

‫ب)تهیه و تنظیم محتوا‬ ‫الف)تجزیه و تحلیل محتوا‬

‫د)برنامه درسی پنهان‬ ‫ج)ارزشیابی تشخیصی‬

‫پاسخ ‪:‬گزینه الف پاسخ تشریحی‪ :‬تجزیه وتحلیل محتوا روشی علمی است برای ارزشیابی و تشریح عینی و منظم پیام های آموزشی‪.‬‬

‫‪)98‬کدام یک از موارد زیر جز ویژگی های تجزیه و تحلیل محتوا محسوب نمی شوند؟‬

‫د)آشکار بودن‬ ‫ج)فعال بودن‬ ‫ب)منظم بودن‬ ‫الف) عینی بودن‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ج پاسخ تشریحی‪ :‬ویژگی های تجزیه و تحلیل محتوا عبارتند از‪:‬عینی بودن‪،‬منظم بودن‪،‬آشکار بودن ومقدار بودن‬

‫‪ )99‬از ویژگی های تجزیه و تحلیل محتوا عینی بودن عبارت است از‪:‬‬

‫الف) در تجزیه وتحلیل به تمام عناصر موجود در محتوا توجه شود‪.‬‬

‫ب) از استنباط های شخصی و پیش داوری های فردی در تحلیل محتوا جلوگیری شود‬

‫‪84‬‬
 ‫ج) تا حد امکان نتایج با مقادیر و طبقه بندی ها ارائه شود تا از برداشت های ذهنی جلوگیری شود‬

‫د) هر تحلیل گر با به کار بردن آن روش تجزیه وتحلیل بتواند به همان نتایج دست یابد‪.‬‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د پاسخ تشریحی‪ :‬عینی بودن یعنی هر تحلیل گر با به کار بردن آن روش تجزیه وتحلیل بتواند به همان نتایج دست یابد‪.‬‬

‫‪...........)100‬یعنی از استنباط های شخصی و پیش داوری های فردی در تحلیل محتوا جلوگیری شود‪.‬‬

‫د)آشکار بودن‬ ‫ج)مقداری بودن‬ ‫ب)منظم بودن‬ ‫الف) عینی بودن‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د پاسخ تشریحی‪ :‬آشکار بودن یعنی از استنباط های شخصی و پیش داوری های فردی در تحلیل محتوا جلوگیری شود‪.‬‬

‫‪ )101‬از ویژگی های تجزیه و تحلیل محتوا منظم بودن یعنی‪:‬‬

‫الف) در تجزیه وتحلیل به تمام عناصر موجود در محتوا توجه شود‪.‬‬

‫ب) از استنباط های شخصی و پیش داوری های فردی در تحلیل محتوا جلوگیری شود‬

‫ج) تا حد امکان نتایج با مقادیر و طبقه بندی ها ارائه شود تا از برداشت های ذهنی جلوگیری شود‬

‫د) هر تحلیل گر با به کار بردن آن روش تجزیه وتحلیل بتواند به همان نتایج دست یابد‪.‬‬

‫پاسخ‪:‬گزینه الف پاسخ تشریحی‪:‬منظم بودن یعنی در تجزیه وتحلیل به تمام عناصر موجود در محتوا توجه شود‪.‬‬

‫‪ ) 102‬کدام یک از موارد زیر از مهمترین مراحل تجزیه و تحلیل محتوا نمی باشد؟‬

‫ب) جمع آوری نمونه های مورد تحلیل‬ ‫الف) طبقه بندی واحدها‬

‫د) مشخص ساختن هدف تحلیل‬ ‫ج)تحلیل و تدوین روش تدریس‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬تحلیل و تدوین روش تدریس جز مراحل تجزیه و تحلیل محتوا محسوب نمی شود‪.‬‬ ‫پاسخ‪:‬گزینه ج‬

‫‪ )103‬جلوگیری از اتالف وقت و استنباط غلط و تجزیه و تحلیل بهتر و جامع تر ‪،‬جز کدام یک از مراحل تجزیه و تحلیل محتوا محسوب می شود؟‬

‫ب) جمع آوری نمونه های مورد تحلیل‬ ‫الف) مشخص ساختن هدف تحلیل‬

‫د) ارزیابی عینی طبقه‬ ‫ج) طبقه بندی واحدها‬

‫پاسخ‪:‬گزینه الف پاسخ تشریحی‪ :‬برای جلوگیری از اتالف وقت و استنباط های غلط ضروری است که تحلیلگر هدف خود را از بررسی محتوا به طور دقیق و‬

‫عینی مشخص کند‪.‬‬

‫‪ )104‬کوچکترین واحد مورد بررسی در تحلیل محتوا است‪.‬‬

‫‪85‬‬
 ‫د)مضامین‬ ‫ب)کلمات ج)تصاویر‬ ‫الف)نماد‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ب پاسخ تشریحی‪ :‬کلمات ‪:‬کوچکترین واحد مورد بررسی در تحلیل محتوا است‬

‫‪ )105‬پر ارزشترین واحدی که در تجزیه و تحلیل مد نظر قرار می گیرد؟‬

‫د)مضامین‬ ‫ج)جمالت‬ ‫ب)نمادها‬ ‫الف)تصاویر‬

‫پاسخ ‪:‬گزینه د پاسخ تشریحی‪ :‬مضامین‪ :‬پر ارزشترین واحدی که در تجزیه و تحلیل مد نظر قرار می گیرد‪،‬‬

‫‪ )106‬کدام یک از موارد زیر شامل تقسیم مورد مجموعه به واحد های مختلف نمی باشد؟‬

‫د)کلمات‬ ‫ج)جمالت‬ ‫ب)جدولها‬ ‫الف)مضامین‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ب پاسخ تشریحی‪:‬تقسیم مورد مجموعه به واحدهای مختلف شامل‪:‬جمالت‪،‬کلمات‪،‬تصاویر‪،‬نمادها‪،‬پرسش ها و مضامین می باشد‬

‫‪ )107‬در کدام مرحله از مراحل تجزیه و تحلیل محتوا باید واحد های مورد بررسی را بر اساس ارزش و اولویت طبقه بندی کرد؟‬

‫ب) تقسیم مورد مجموعه به واحد های مختلف‬ ‫الف) ارزیابی عینی طبقهها‬

‫د)جمع آوری نمونه های مورد تحلیل‬ ‫ج)طبقه بندی واحد ها‬

‫پاسخ ‪:‬گزینه ج پاسخ تشریحی‪:‬در طبقه بندی واحدها تجزیه و تحلیل محتوا باید واحد های مورد بررسی را بر اساس ارزش و اولویت طبقه بندی کرد‬

‫‪ )108‬ارزیابی عینی طبقه ها شامل همه ی موارد زیر به جز‪...........‬می باشد؟‬

‫ب)تجزیه و تحلیل فراوانی‬ ‫الف)تجزیه و تحلیل نسبی‬

‫د)تجزیه و تحلیل جهت گیری‬ ‫ج)تجزیه و تحلیل همبستگی‬

‫پاسخ ‪:‬گزینه الف پاسخ تشریحی‪ :‬ارزیابی عینی طبقه ها شامل ‪:‬تجزیه و تحلیل فراوانی‪،‬همبستگی و جهت گیری می باشد‪.‬‬

‫‪ : )109‬بیشتر شدت و وسعت و اهمیت عناصر مورد نظر در محتوا را مورد بررسی قرار می دهد ‪.‬جز کدام یک از تجزیه و تحلیل محسوب می شود؟‬

‫ب)تجزیه و تحلیل فراوانی‬ ‫الف)تجزیه و تحلیل نسبی‬

‫د)تجزیه و تحلیل جهت گیری‬ ‫ج)تجزیه و تحلیل همبستگی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ب پاسخ تشریحی‪ :‬تجزیه و تحلیل فراوانی‪ :‬بیشتر شدت و وسعت و اهمیت عناصر مورد نظر در محتوا را مورد بررسی قرار می دهد‪.‬‬

‫‪ ) 110‬وقتی بخواهیم تجزیه و تحلیل کنیم آیا در محتوا انسجام فکری وجود دارد یا خیر؟ از کدام نوع تجزیه و تحلیل استفاده می کنیم؟‬

‫ب)تجزیه و تحلیل نسبی‬ ‫الف)تجزیه و تحلیل جهت گیری‬

‫‪86‬‬
 ‫د)تجزیه و تحلیل همبستگی‬ ‫ج)تجزیه و تحلیل فراوانی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د پاسخ تشریحی‪ :‬تجزیه و تحلیل همبستگی‪ :‬صرفا به توصیف فراوان و عناصر نمی پردازد‪ ،‬روابط و همبستگی عناصر مورد بررسی قرار می دهد؛‬

‫مثال در محتوا انسجام فکری وجود دارد یا نه؟‬

‫‪ )111‬گرایش ها و عقاید پنهان برنامه درسی در متن بررسی و تحلیل می شود‪ ،‬مشخص می کند یک متن‪ ،‬یک محتوا‪ ،‬یک سخنرانی تا چه میزان به مضامین‬

‫پنهان توجه دارد‪.‬مربوط به تجزیه و تحلیل ‪...........‬می باشد‪.‬‬

‫ب)تجزیه و تحلیل نسبی‬ ‫الف)تجزیه و تحلیل جهت گیری‬

‫د)تجزیه و تحلیل همبستگی‬ ‫ج)تجزیه و تحلیل فراوانی‬

‫پاسخ ‪:‬گزینه الف پاسخ تنشریحی‪ :‬تجزیه و تحلیل جهت گیری‪ :‬گرایش ها و عقاید پنهان برنامه درسی در متن بررسی و تحلیل می شود‪ ،‬مشخص می کند‬

‫یک متن‪ ،‬یک محتوا‪ ،‬یک سخنرانی تا چه میزان به مضامین پنهان توجه دارد‪.‬‬

‫‪ )112‬به مجموعه فعالیت هایی گفته می شود که در راستای رساندن دانش آموزان به سمت اهداف در جریان یاددهی و یادگیری اتفاق می افتد‪.‬‬

‫د)برنامه درسی‬ ‫ج)یادگیری‬ ‫ب)روش تدریس‬ ‫الف)تدرس‬

‫پاسخ ‪:‬گزینه الف پاسخ تشریحی‪ :‬تدریس ‪ :‬به مجموعه فعالیت هایی گفته می شود که در راستای رساندن دانش آموزان به سمت اهداف در جریان یاددهی و‬

‫یادگیری اتفاق می افتد‪.‬‬

‫‪ )113‬یک راه منظم‪ ،‬باقاعده و منطقی برای ارائه ی دروس به منظور رساندن دانش آموزان به وضع مطلوب می باشد‪.‬‬

‫د)برنامه درسی‬ ‫ج)یادگیری‬ ‫ب)روش تدریس‬ ‫الف)تدرس‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ب پاسخ تشریحی‪ :‬روش تدریس‪ ،‬یک راه منظم‪ ،‬باقاعده و منطقی برای ارائه ی دروس به منظور رساندن دانش آموزان به وضع مطلوب می باشد‪.‬‬

‫‪ )114‬خوب بودن یک روش تدریس به ‪............‬بستگی دارد‬

‫د)معلم یا مربی‬ ‫ج)نحوه ی اجرای تدریس‬ ‫ب)کتب درسی مناسب‬ ‫الف)مشخص بودن هدف ها‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ج پاسخ تشریحی‪ :‬خوب بودن یک روش تدریس به نحوه ی اجرای آن بستگی دارد‪.‬‬

‫‪ ) 115‬کدام یک از موارد زیر جز رکن های اصلی فعالیت های تدریس محسوب نمی شود؟‬

‫د)کتب درسی کمکی‬ ‫ج)محتوا‬ ‫ب)فراگیر‬ ‫الف)مربی یا معلم‬

‫پاسخ ‪:‬گزینه د پاسخ تشریحی‪ :‬فعالیت های تدریس بر تعامل سه رکن اصلی استوار است ‪)1:‬مربی یا معلم ‪)2‬فراگیر ‪)3‬محتوا‬

‫‪87‬‬
 ‫‪ )116‬کدام یک از موارد زیر جز اصول سورندایک دریادگیری محسوب نمی شود؟‬

‫د)قانون شدت‬ ‫ج)قانون اثر‬ ‫الف) قانون آمادگی ب)قانون ماتقدم‬

‫پاسخ ‪:‬گزینه ب پاسخ تشریحی‪ :‬قانون تقدم جز اصولی است که سورندایک مطرح کرد نه قانون ماتقدم‬

‫‪ )117‬اگر دانش آموز در جریان تدریس حال مطلوبی داشته باشد‪ ،‬معلم می تواند این انتظار را داشته باشد که تدریسش موفق بوده و یادگیری حاصل‬

‫شودمربوط به کدام یک از اصول یادگیری سوراندایک می باشد؟‬

‫د)قانون اثر‬ ‫ج)قانون عدم کاربرد‬ ‫ب) قانون تمرین‬ ‫الف)قانون آمادگی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه الف پاسخ تشریحی‪ :‬اگر دانش آموز در جریان تدریس حال مطلوبی داشته باشد‪ ،‬معلم می تواند این انتظار را داشته باشد که تدریسش موفق بوده‬

‫و یادگیری حاصل شود جز قانون آمادگی محسوب می شود‪.‬‬

‫‪ )118‬قانون ‪...........‬بیان می کند اگر دانش آموز در جریان تدریس هنگام روبرو شدن با موقعیت ها و فعالیت ها‪ ،‬احساس رضایت داشته باشد قطعا یادگیری‬

‫بهتر اتفاق می افتد‪.‬‬

‫د)قانون اثر‬ ‫ج)قانون عدم کاربرد‬ ‫ب) قانون تمرین‬ ‫الف)قانون آمادگی‬

‫پاسخ ‪:‬گزینه د پاسخ تشریحی‪:‬قانون اثر‪ :‬اگر دانش آموز در جریان تدریس هنگام روبرو شدن با موقعیت ها و فعالیت ها‪ ،‬احساس رضایت داشته باشد قطعا‬

‫یادگیری بهتر اتفاق می افتد‪.‬‬

‫‪ )119‬مرحله نهایی از مراحل تجزیه و تحلیل محتوا کدام یک از موارد زیر می باشد؟‬

‫ب) تقسیم مورد مجموعه به واحد های مختلف‬ ‫الف) ارزیابی عینی طبقهها‬

‫د)جمع آوری نمونه های مورد تحلیل‬ ‫ج)طبقه بندی واحد ها‬

‫پاسخ‪:‬گزینه الف پاسخ تشریحی‪:‬گام نهایی در تجزیه و تحلیل محتوا ارزیابی عینی طبقه ها است‪.‬‬

‫‪ )120‬سورندایک در این قانون می گوید اگر ارتباط خوشایندی بین یک محرک و پاسخ احساس شود‪ ،‬رابطه ی بین آن دو تقویت می شود‪ .‬این امر در جریان‬

‫تدریس هم اتفاق می افتد‪.‬‬

‫د)قانون اثر‬ ‫ج)قانون عدم کاربرد‬ ‫ب) قانون تمرین‬ ‫الف)قانون آمادگی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د پاسخ تشریحی‪ :‬قانون اثر ‪ :‬سورندایک در این قانون می گوید اگر ارتباط خوشایندی بین یک محرک و پاسخ احساس شود‪ ،‬رابطه ی بین آن دو‬

‫تقویت می شود‪ .‬این امر در جریان تدریس هم اتفاق می افتد‬

‫ابستگاه تست جلسه‪11‬تا ‪( 25‬طراحی آموزشی )‬

‫‪88‬‬
 ‫‪)1‬دومین مرحله در تحلیل و تنظیم اهداف آموزشی کدام است؟‬

‫ب)تعیین هدف یا اهداف کلی‬ ‫الف)بازنگری و تنظیم مجدد اهداف آموزشی‬

‫د)تبدیل اهداف کلی به اهداف واسطه ای‬ ‫ج)تبدیل اهداف جزیی به اهداف کلی‬

‫‪)2‬تحلیل کردن ‪،‬صحبت کردن‪،‬تقسیم کردن جز کدام یک از موارد زیر است ؟‬

‫د)فعل خبری‬ ‫ج)فعل واسطه ای‬ ‫ب)فعل جزیی‬ ‫الف)فعل رفتاری‬

‫‪)3‬اصلی ترین عنصر برنامه درسی چیست؟‬

‫د)ارزشیابی تشخیصی‬ ‫ج)هدف‬ ‫ب)روش های تدریس‬ ‫الف)محتوا‬

‫‪ )4‬روشهای تدریسی که معلم محور هستند چه نامیده می شود؟‬

‫د)فعالیت های معلم‬ ‫ج)برنامه درسی اجرا شده‬ ‫ب)برنامه درسی‬ ‫الف)تجارب یادگیری‬

‫‪)5‬در کدام ارتباط مفاهیم آموزشی نسبت به هم تقدم دارند؟‬

‫د)متوالی‬ ‫ج)تسلسلی‬ ‫الف)ترکیبی ب)هم تراز‬

‫‪)6‬تلفیق پیش آزمون با آزمون ورودی‪.................‬نامیده می شود؟‬

‫ب)ارزشیابی تشخیصی‬ ‫الف)آزمون رفتار ورودی‬

‫د)پیش آزمون‬ ‫ج)آزمون آغازین‬

‫‪)7‬نخستین گام در تحقق اهداف‪...............‬است‪.‬‬

‫ب)انتخاب برنامه درسی مناسب‬ ‫الف)انتخاب محتوای آموزشی مطلوب‬

‫د)توجه به محیط و شرایط آموزشی‬ ‫ج)توجه به روشهای تدریس‬

‫‪) 8‬مجالت ‪،‬روزنامه ها و مقاالت علمی در قالب ‪.......‬ارائه کننده محتواست‪.‬‬

‫د)مکتوب‬ ‫ج)فعالیت های یادگیری‬ ‫الف)شفاهی ب)مجازی‬

‫‪ )9‬بخش نانوشته ی برنامه ی درسی است که معلمان در تعامل با دانش آموزان یا دانش آموزان با یکدیگر انجام می دهند؟‬

‫ب)برنامه درسی پنهان‬ ‫الف)برنامه درسی رسمی‬

‫د)برنامه درسی تجربه شده‬ ‫ج)برنامه درسی اجرا شده‬

‫‪89‬‬
 ‫‪ ) 10‬کدام یک از موارد زیر جز اصول انتخاب محتوا از دیدگاه شعبانی می باشد؟‬

‫د)اعتبار‬ ‫ج)انعطاف پذیری‬ ‫الف)اصل اهمیت ب)میراث فرهنگی‬

‫‪ ) 11‬تا حد امکان نتایج با مقادیر و طبقه بندی ها ارائه می شود تا از برداشت های ذهنی جلوگیری شود ‪.‬این ویژگی مربوط به کدام یک از ویژگی های‬

‫تجزیه و تحلیل محتوا می باشد؟‬

‫د)آشکار بودن‬ ‫ج)عینی بودن‬ ‫ب)مقداری بودن‬ ‫الف)منظم بودن‬

‫‪ ) 12‬تحلیل برنامه درسی ریاضی متوسطه با الگوی ویلیام رومی جز کدام یک از مراحل تجزیه و تحلیل محتوا محسوب می شود؟‬

‫ب)جمع آوری نمونه های مورد تحلیل‬ ‫الف)مشخص ساختن هدف ها‬

‫د)ارزیابی عینی طبقه‬ ‫ج)طبقه بندی واحدها‬

‫‪) 13‬به مجموعه ی تدابیر منظمی که معلم برای رسیدن به هدف با توجه به شرایط و امکانات در دسترس اتخاذ می کند‪...........‬می گویند‪.‬‬

‫د)برنامه درسی‬ ‫ج)یادگیری‬ ‫ب)روش تدریس‬ ‫الف)تدریس‬

‫‪)14‬قانون‪............‬بیان می کند دانش آموز در جریان تدریس ب اید از نظر جسمی ‪،‬عاطفی‪،‬ذهنی ‪،‬شناختی و عقلی در حد مطلوب قرار بگیرد‪.‬‬

‫د)آمادگی‬ ‫ج)تمرین‬ ‫الف)اثر ب)شدت‬

‫‪)15‬طرح درس در خدمت ‪..................‬است‪.‬‬

‫د)یادگیری‬ ‫ج)برنامه درسی‬ ‫ب)روش تدریس‬ ‫الف)طراحی آموزشی‬

‫د‬ ‫‪1‬‬

‫الف‬ ‫‪2‬‬

‫ج‬ ‫‪3‬‬

‫د‬ ‫‪4‬‬

‫‪90‬‬
 ‫ب‬ ‫‪5‬‬

‫ب‬ ‫‪6‬‬

‫الف‬ ‫‪7‬‬

‫د‬ ‫‪8‬‬

‫ب‬ ‫‪9‬‬

‫ج‬ ‫‪10‬‬

‫ب‬ ‫‪11‬‬

‫ب‬ ‫‪12‬‬

‫ب‬ ‫‪13‬‬

‫د‬ ‫‪14‬‬

‫الف‬ ‫‪15‬‬

‫جزوه طالیی نکات و تست های خط به خط طراحی آموزشی ‪26‬تا ‪35‬‬

‫مدیر موسسه ‪ :‬دکتر میثم مهدوی‬

‫مدیر گروه علمی ‪ :‬استاد حسام سلمانیان‬

‫استاد طیبه ساالری ( ارشد ریاضی )‬

‫‪91‬‬
 ‫قوانین یادگیری‬

‫نکته ‪ :‬سورندایک اصولی را برای یادگیری مطرح می کند که شامل موارد زیر است ‪:‬‬

‫‪)1‬قانون آمادگی ‪)2‬قانون اثر ‪)3‬قانون تمرین ‪)4‬قانون تقدم ‪)5‬قانون شدت ‪)6‬قانون عدم‬

‫نکته ‪ :‬قانون تمرین ‪ :‬تکرار و تمرین دریادگیری ودوام آن‪ ،‬تاثیر فراوان دارد‪.‬‬

‫اگرجریان تدریس به گونه ای باشد که با تکرار و تمرین همراه شود دانش آموزان بعد از اینکه مطلب را فرا گرفتند‪،‬‬
‫با یک سری تمرین روبرو شوند تا بتوانند داده ها و اطالعات خودشان را مرور و تکرار کنند‪ ،‬یادگیری آن ها ماندگار‬
‫تر است‪.‬‬

‫طبق نظریه ی اوینگ ها وس‪ ،‬زمانی که دانش آموز در کالس درس در اوج یادگیری قرار گرفت ‪24‬ساعت بعد اگر‬
‫تکرار و تمرین نداشته باشد ‪،‬تقریبا ‪ 80‬درصد از آن اطالعات را از دست می دهد زیرا نتوانسته محتوای فرا گرفته‬
‫شده را به سمت حافظه ی بلند مدتش هدایت کند‪.‬‬

‫اگر روز دوم معلم مطلب را برای دانش آموز تکرار کرد و دوباره دانش آموز دراوج قرار گرفت ‪،‬این بار براساس منحنی‬
‫فراموشی اوینگ هاوس بجای ‪ 24‬ساعت دو شبانه روز طول می کشد تا بخشی از اطالعاتی که دانش آموز فرا گرفته‬
‫ریزش نماید‪ .‬اگر این اتفاق تا ‪ 16‬روز ادامه داشته باشد ‪،‬معلم با استفاده از الگوی ( ‪ )16-8-4- 2-1‬و بر مبنای توجه‬
‫به این فاصله ها‪ ،‬تمرین هایی را جهت تثبیت یادگیری فراگیران پیش بینی نماید آنوقت یادگیری کامل رخ داده‬
‫است‪.‬‬

‫نکته ‪ :‬قانون تقدم ‪ :‬معموال نخستین خاطرات کالس درس بیشتر در ذهن باقی می مانند که اصطالحا به آن ‪first ،‬‬
‫‪ effect‬می گویند‪.‬‬

‫معلمان معموال در اولین تجربه های خود با دانش آموزان ‪،‬شرایطی را ایجاد می کنند که این اتفاق همیشه در ذهن‬
‫دانش آموزان ماندگار می شود‪.‬‬

‫نکته ‪ :‬قانون شدت ‪ :‬یک واقعهی مهیج و جذاب بیشتر از یک رویداد عادی و کسل کننده در ذهن باقی می ماند‪.‬‬

‫مثال ‪ :‬اجرای کالس های پویا برای دانش آموزان‬

‫نکته ‪ :‬قانون عدم کاربرد ‪ :‬مهارت و دانشی که بکار گرفته نشود به تدریج و به میزان زیادی فراموش می شود‪ .‬پس‬
‫باید زمینه ی استفاده از آنچه که در کالس درس آموخته می شود را در محیط واقعی فراهم کرد تا مورد استفاده‬
‫قرار گرفته و به اصطالح ماندگار شود‪.‬‬

‫‪)1‬کسل کنندگی‬ ‫موانع یادگیری‬

‫‪92‬‬
 ‫‪) 2‬پیچیدگی‬

‫‪)3‬آزردگی‬

‫‪)4‬سایر عوامل‬

‫‪)1‬شرایط کسل کننده ی محیط ( کسل کنندگی) ‪:‬‬

‫اگر فعالیتی که معلم برای دانش آموزان در نظر می گیرد یا خیلی دشوار یا بسیار سطحی و آسان باشد باعث می‬
‫شود دانش آموز نتواند از عهده ی انجام آن برآید و باعث ایجاد احساس ناکامی و کسل کنندگی برای دانش آموز می‬
‫شود‪.‬‬

‫کوتاهی معلم در برانگیختن عالقه و جلب توجه دانش آموزان‪ ،‬عدم تفهیم درست مطالب به فراگیران و پیش بینی‬
‫فعالیتهای خیلی آسان یا فوق العاده دشوار برای دانش آموزان پس از تدریس ‪،‬از عوامل کسل کنندگی برای دانش‬
‫آموزان می باشند‪.‬‬

‫‪)2‬پیچیدگی جریان یادگیری ( پیچیدگی) ‪:‬‬

‫ارائه ی مطالب زیاد و پیچیده ‪،‬گفته های متناقض و ارتباط ندادن مطالب به یکدیگر از عوامل پیچیدگی و در نتیجه‬
‫از موانع یادگیری محسوب می شوند‪.‬‬

‫‪)3‬آزردگی ( رفتار رنجش آور معلم)‪:‬‬

‫رفتاررنجش آور معلم‪،‬روابط نامطلوب ‪،‬بی نظمی‪،‬دیر آمدن به کالس‪ ،‬از عوامل ایجاد آزردگی برای دانش آموزان می‬
‫باشد‪.‬‬

‫‪)4‬عوامل دیگردر عدم تحقق یادگیری ‪ :‬ترس از شکست‪ ،‬نگرانی از مسخره شدن و آزار دیدن‪.‬‬

‫این اضطراب و استرس هایی که ممکن است معلم یا خانواده ها به دانش آموزان تحمیل کنند ‪،‬خود مانع یادگیری‬
‫است‪ .‬پس معلم باید یک کالس آرام و سرشار از ارتباطات مطلوب را برای دانش آموزان فراهم کند که آن ها به‬
‫سمت یادگیری بیشتر ترغیب شده و در جریان تدریس‪ ،‬حضوری فعال داشته باشند‪.‬‬

‫نکات کمک کننده به یک تدریس خوب‬

‫‪)1‬سازمان دهی محتوای درس‪ :‬معلم باید محتوای درس را که ممکن است محتوای مکتوب ( کتاب درسی ) یا فایل‬
‫صوتی ارائه شده باشد را بخوبی درک کرده و بداند که این محتوا‪،‬کدام هدف های رفتاری را باید پوشش بدهد‪،‬‬
‫بنابراین آن هدف ها را سازماندهی کرده تا تدریس موفق تری داشته باشد‪.‬‬

‫‪93‬‬
‫‪)2‬آغاز هر جلسهی درس با یک شرح کلی و اجمالی از موضوع و محتوای درس‪ :‬معلم باید تدریس را با اشاره به‬
‫کلیت درس آغاز کند و یک شمای کلی از درس به دانش آموزان بدهد‪.‬‬

‫‪)3‬بیان مطالب به شکل واضح و روشن‪ :‬یعنی معلم باید در طول تدریس آنقدر ساده و شفاف و واضح با بچه ها‬
‫صحبت کند که بتوانند به راحتی مطالب را درک کنند‪.‬‬

‫‪)4‬تدریس با سرعت مناسب و آهسته ‪ :‬یعنی معلم نخواهد تدریس یک فصل را یک روزه تمام کند‪ .‬به زبان ساده ‪،‬باید‬
‫سیر تدریس و سیر رسیدن به مراحل و هدف ها به صورت تدریجی‪ ،‬منطقی و متوالی باشد؛ تدریس از گفتن مطالب‬
‫ساده شروع شده و تا رسیدن به مراحل پیچیده و سخت ادامه پیدا کند‪.‬‬

‫‪)5‬استفاده از ارزشیابی ( تشخیصی _ تکوینی _ پایانی )‪ :‬این ارزشیابی ها بعنوان یک قسمت مهم در جریان تدریس‪،‬‬
‫مورد استفاده قرار می گیرند‪.‬‬

‫‪)6‬خاتمه ی تدریس همراه با احساس نشاط و اقناع فراگیر و آموزشگر‪ :‬فرآیند کالس باید آنقدرخوشایند باشد که‬
‫دانش آموزان در پایان جلسه با لبخند از کالس خارج شوند‬

‫نکته ‪ :‬ویژگیهای یک تدریس خوب و ایده آل‬

‫تدریسی ایده آل است که دارای ویژگی های ذیل است ‪:‬‬

‫‪)1‬استفاده از روش های متعدد در تدریس ‪ :‬یک معلم موفق باید از روش های متعدد در تدریس استفاده کند برای‬
‫مثال ‪ :‬هم روش توضیحی و هم استفاده از رسانه ها‪ ،‬گروه بندی دانش آموزان برای انجام فعالیت های یادگیری و این‬
‫همان استفاده از یادگیری مشارکتی است‪.‬‬

‫‪)2‬یادگیری فعال ‪ :‬اگر جریان یاددهی و یادگیری فعال باشد و معلم نقش تمام کننده و اصلی را نداشته و فقط نقش‬
‫تسهیل کننده و هدایت بچه ها را به عهده بگیرد‪ ،‬بچه ها نسبت به جریان یادگیری عالقه مند شده وبه خوبی در‬
‫فعالیت ها مشارکت می کنند‪.‬‬

‫‪)3‬تهیه و تنظیم طرح درس و استفاده از آن ‪ :‬معلم الزم است از ابتدا تا انتهای ساعت درسی‪ ،‬از ابزاری بعنوان طرح‬
‫درس یا نقشه ی راه استفاده کند‪ .‬تا بتواند کالس را به خوبی اداره کند‪.‬‬

‫اگر معلم طرح درس نداشته باشد دانش آموزان مدیریت کالس را برعهده می گیرند‪.‬‬

‫‪)4‬برانگیختن انگیزش دانش آموزان ‪ :‬معلم باید تدریس را بادرگیر کردن دانش آموزان شروع کند‪ .‬برای آغاز هر‬
‫جلسه از کالس باید برای دانش آموزان یک سوپرایز داشته باشد تا بتواند نگاه همه ی دانش آموزان را در یک کانون‬
‫جمع کندکه این همان ایجاد انگیزه برای فراگیران است‪.‬‬

‫‪94‬‬
‫‪)5‬رعایت تفاوت های فردی فراگیران ‪ :‬معلم باید به تفاوت های فردی فراگیران توجه کند‪ ،‬شاید بیان این مطلب در‬
‫گفتار راحت باشد ولی در عمل نیاز به مدیریت‪ ،‬درایت و خالقیت بسیار دارد‪.‬‬

‫تصمیمات مرتبط با مدیریت زمان‬

‫نکته ‪ :‬عواملی که به مدیریت زمان کمک می کنند ‪:‬‬

‫‪)1‬داشتن طرح درس‪ :‬اولین و اصلی ترین مسئله ای که در این ارتباط باید به آن توجه کرد‪ ،‬داشتن طرح درس است‪.‬‬

‫‪)2‬تنظیم زمان‪ ،‬متناسب با روش تدریس و محتوای مطالب ‪ :‬باید بین زمان تدریس بعنوان یک عنصر که در اختیار‬
‫ماست و روش تدریس و محتوا تناسب وجود داشته باشد‪.‬‬

‫مثال ‪ :‬روش تدریس اعضای تیم‪ ،‬یکی از روش های تدریس است که ‪ 5‬مرحله دارد و زمان بر است‪ .‬اگر معلم‬
‫بخواهد از این روش تدریس استفاده کند باید زمان کافی داشته و حداقل یک ساعت و نیم را پیش بینی کند‪.‬‬

‫اگر این روش تدریس را برای آموزش یکی از درسهای درس تاریخ در نظر بگیریم و دانش آموزان نتوانند به مرحله ی‬
‫آخر تدریس برسند‪ ،‬روح مطلب به خوبی ادا نشده و روش تدریس کارایی الزم را ندارد و در نتیجه دانش آموزان‬
‫انگیزه ی خود را از دست می دهند‪ .‬پس بهتر است به تناسب بین روش تدریس‪ ،‬زمان و محتوای درس توجه کنیم‪.‬‬

‫نکته ‪ :‬راه دیگر برای داشتن مدیریت زمان‪ ،‬شناسایی اهداف آموزشی است که مهم تر از شناخت محتواست‪.‬‬

‫‪)3‬شناسایی فعالیت های تحت نظارتی و غیر نظارتی ‪ :‬معلم باید پیش بینی کند که فعالیت در نظر گرفته برای دانش‬
‫آموزان باید تحت نظارت معلم انجام شود و یا میتواند غیر نظارتی بوده و دانش آموز‪ ،‬آن تکلیف را در خانه نیز انجام‬
‫دهد‪.‬‬

‫اگر کتاب ریاضی را در نظر بگیریم‪ ،‬معموال با یک فعالیت شروع شده‪ ،‬بعد کار در کالس و در انتها تمرین دارد‪ .‬کار در‬
‫کالس‪ ،‬باید در کالس انجام شده و تحت نظارت معلم باشد‪ .‬فعالیت ها نیز نیاز به پرسش و پاسخ در جریان تدریس‬
‫دارد ولی تمرین ها می تواند در خانه توسط دانش آموزان انجام شود‪ .‬اگر معلم پیش بینی خوبی روی نوع فعالیت ها‬
‫و نوع تمرین و نوع موقعیت داشته باشد‪ ،‬می تواند زمان را مدیریت کند‪.‬‬

‫‪)4‬تعیین دقیق فعالیت های معلم و تجارب یادگیری ‪ :‬کمک می کند که معلم بتواند زمان را مدیریت کرده و کالسی‬
‫مطلبوب داشته باشد‪.‬‬

‫نکته ‪ :‬مهارت های دوازده گانه ی تدریس موفق‬

‫‪)1‬مهارت در تعیین هدف های رفتاری ‪ :‬به عنوان یک معلم باید این مهارت را داشته باشیم که هدف هر درس یا‬
‫محتوا را شناسایی کرده‪ ،‬منطبق بر سر فصل‪ ،‬هدف ها را هم پیش بینی کنیم‪.‬‬

‫‪95‬‬
‫راهنمای تدریس را می توان از سایت چاپ و تالیف کتب درسی دانلود کرده و قبل از آن که بخواهیم طرح درس‬
‫بنویسیم‪ ،‬اهداف را مشاهده کنیم‪.‬‬

‫‪)2‬مهارت در شروع دلچسب ‪ :‬داشتن یک شروع دلچسب یعنی یک شروع همراه با انگیزه یا درگیر کردن مطلوب‬
‫دانش آموزان (‪)engage‬‬

‫‪ ، Engage‬یکی از مراحل الگوی تدریس است‪.‬‬

‫مثال‪:‬معلم برای تدریس درس پوشاک مردم ایران‪ ،‬می تواند یا با پوشیدن یک لباس محلی و یا باآوردن چند نمونه از‬
‫لباس های محلی برای دانش آموزان ایجاد انگیزه کرده و شروع دلچسبی برای تدریس خود داشته باشد‪.‬‬

‫فرق نمی کند که معلم قرار است چه درسی بدهد ( قرآن‪ ،‬پیام های آسمانی‪ ،‬عربی‪ ،‬فیزیک‪ ،‬تربیت بدنی و غیره )‪،‬‬
‫سعی کند با بیان یک جمله و یا یک شعر زیبا‪ ،‬نمایش یک انیمیشن کوتاه‪ ،‬سوپرایزی را برای بچه ها در نظر گرفته تا‬
‫کالس جذاب شود‪.‬‬

‫‪)3‬مهارت در ارزشیابی تشخیصی‪ :‬اینکه معلم بتواند نقطه ی آغاز تدریس خودش را پیش بینی کند‪ ،‬یک مهارت‬
‫است‪.‬‬

‫‪)4‬مهارت در اجرای روش تدریس‪ :‬یعنی به کارگیری روشهای تدریس متنوع‪.‬‬

‫در یک طرح درس نباید الزاما یک روش تدریس گنجانده شود‪ ،‬چون توجه به تفاوت های فردی دانش آموزان مهم‬
‫بوده‪ ،‬بنابراین باید از چند روش تدریس به موازات هم بهره گیریم‪.‬‬

‫‪)5‬مهارت در توجه به فراگیران ‪ :‬معلم در هر شرایطی باید کامال به فراگیرانش توجه کند و نگاهش را در گوشه گوشه‬
‫ی کالس توزیع نماید و هر جا ضرورت دارد‪ ،‬با گوشه ی چشم به دانش آموز تذکر بدهد و یا با یک نگاه تایید کننده‬
‫و لبخند‪ ،‬دانش آموز را تایید نماید‪.‬‬

‫‪)6‬مهارت در پرسش و پاسخ ‪ :‬این مهارت بسیار مهم است که معلم بتواند با پرسش و پاسخ‪ ،‬فراگیران را اصطالحا به‬
‫آهان برساند‪ .‬کالسی موفق است که مدام‪ ،‬طنین آهان در آن نواخته شود یعنی آنقدر دانش آموزان خوب درگیر‬
‫درس شوند که به اکتشاف و یادگیری برسند و بدون اینکه معلم بخواهد منتقل کننده ی اطالعات باشد‪ ،‬برای نشان‬
‫دادن درک مطلب‪ ،‬کلمه ی آهان را تکرار کنند‪.‬‬

‫‪)7‬مهارت در تشویق فراگیران ‪ :‬تشویق کردن فراگیران‪ ،‬جایگاه بسیار مهمی دارد و از هر نظر می تواند از رفتارهای‬
‫نامطلوب ضعیف یا حاد‪ ،‬جلوگیری کند‬

‫به واسطه ی تشویق می توانیم دانش آموزان را کنترل کنیم‪.‬‬

‫‪96‬‬
‫‪)8‬مهارت استفاده از وسایل آموزشی ‪ :‬به کارگیری وسایل آموزشی و انتخاب آن ها‪ ،‬یک مهارت است تا بتوانیم جریان‬
‫تدریس را روان تر کنیم‪.‬‬

‫‪)9‬مهارت در استفاده از حرکات بیانگر ( زبان بدن ) ‪ :‬یعنی بتوانیم حاالت چهره و دست و راه رفتن را به عنوان یک‬
‫مهارت در کالس مدیریت کنیم‪.‬‬

‫‪)10‬مهارت در خلق مثال ‪ :‬معلم موفق به دنبال چاشنی در تدریس خود می گردد‪ .‬چاشنی یعنی همان مثال هایی‬
‫که عنوان می کند یعنی بتواند با گفتن یک مطلب علمی و با ضمیمه کردن یک مثال‪ ،‬دانش آموزان را به همان آهان‬
‫( اصطالحا یادگیری مطلوب ) برساند‪.‬‬

‫‪)11‬مهارت در تنظیم ساختار مطالب ( مقدمه چینی‪ ،‬زمان بندی‪ ،‬جمع بندی و‪ : ) ...‬اینکه پیش بینی کنیم در ابتدا‬
‫و همچنین در میانه ی تدریس‪ ،‬چه مطالبی باید برای دانش آموزان ارائه شود و در نهایت جمع بندی چگونه باشد‪.‬‬

‫‪)12‬مهارت در پایان دادن درس ‪ :‬اگر بتوانیم دانش آموزان را در انتهای درس‪ ،‬با پرسیدن چند سوال محک زده تا‬
‫بفهمیم یادگیری به خوبی اتفاق افتاده یا خیر؟ آیا دانش آموزان تا حد امکان به اهداف موردنظر رسیده اند یا نه؟‬
‫پایان تدریس خوبی داریم و در نهایت با توجه به قانون تکرار و تمرین‪ ،‬باید در انتهای هر تدریس موفق تکالیفی را‬
‫برای دانش آموزان پیش بینی نماییم‪.‬‬

‫شرایط محیط برگزاری کالس‬

‫نکته ‪ :‬موقعیت یا محیطی را که برای اجرای تدریس انتخاب می کنیم باید دارای شرایط ذیل باشد ‪:‬‬

‫آرام و بی سرو صدا باشد‪ ،‬نور کافی و تهویه ی مناسب داشته باشد‪،‬فضای کالس متناسب با تعداد نفرات‪ ،‬گرمی و‬
‫سردی متناسب با فصول سال داشته باشد‪ .‬در صورتی که از روش مشارکتی استفاده می کنیم صندلی ها قابل حرکت‬
‫باشند‪.‬‬

‫مثال ‪ :‬اگر در طرح درس ما قرار است دانش آموزان در چند گروه ‪ 5‬نفره قرار گیرند‪ ،‬باید پیش بینی کنیم که آیا‬
‫فضای کالس برای این کار مناسب است یا نه؟ به این مورد مدیریت فضا می گویند‪.‬‬

‫راه های مقابله با تفاوت های فردی‬

‫‪)1‬از روشهای تدریس وسایل آموزشی متنوع استفاده کرد‬

‫رفتارگرایی‪ :‬خواه ناخواه جریان آموزشی کشور که هدف گذاری می شود و از قبل همه چیز مشخص شده که قرار‬
‫است که دانش آموزان به چه نقطه ای برسن رفتارگرایی محسوب می شود‪.‬‬

‫شناخت گرایی‪ :‬وقتی بیشتر روی ذهن دانش آموز کارمی کنیم و حفظیات را برای دانش آموز تقویت می کنیم‬
‫رویکرد شناخت گرایی است‬

‫‪97‬‬
‫سازنده گرایی‪ :‬وقتی معلم موقعیتی را فراهم می کند که دانش آموزان یاد بگیرند وخود معلم مطلب را به دانش آموز‬
‫تقدیم نکند؛ اصطالحا یاد گرفتن را به دانش آموز یاد بدهد‪ ،‬نه اینکه اندیشه ها(جمله دکتر شریعتی)‬

‫برای اینکه تفاوت های فردی مورد توجه قرار بگیرد باید از روشهای تدریس متوع و وسایل آموزشی گوناگون‬
‫استفاده کرد‪.‬‬

‫‪ )2‬وقت کافی برای خودآموزی بایداختصاص داد (از طریق بحث‪،‬تفکرو گفتگوی بین شاگردان)‬

‫باید به عنوان معلم روشی را به کار ببندیم که تا حد امکان به طور متناوب به سواالت دانش آموزان در جلسات‬
‫گوناگون پاسخ داده شود‪ .‬تا رسالت نظام آموزشی که تقویت تفکر واگرا و روحیه پرسشگری است عکس عمل نکند‪.‬‬

‫‪ )3‬به کار گروهی و عملی بیشتر پرداخته شود‬

‫بایدبه صورت تیمی پیش رفت وقتی که به صورت گروهی کار انجام می شود دانش آموزان با قرار گرفتن کنار هم به‬
‫صورت گروهی و گروهبندی ممکن است که همه دانش آموزان ضعیف در یک گروه و دانش آموزان قوی با فعالیت‬
‫های ویژه در یک گروه دیگر یا به روش دیگر که هر گروه دوتا متوسط یکی قوی و دوتا قوی داشته باشد که با‬
‫همدیگر تعامل داشته باشند و یک دست باشند‪.‬‬

‫پس اگر کارهای گروهی را انجام دهند قطعا به تفاوت های فردی بیشتر توجه می شود‪.‬‬

‫‪ )4‬در صورت لزوم به شکل انفرادی با فرد خاص صحبت کرد‪.‬‬

‫معلم می تواند بر حسب نیازجریان تدریس زمانی که دانش آموزان فعالیت ها را انجام میدهند کناردانش آموزی که‬
‫یادگیری برایش با سرعت کمتری همراه است باشد و چند نکته درس را برایش تکرار کند که کمک می کند تا تفاوت‬
‫های فردی دانش آموزان مورد اهمیت و توجه قرار بگیرد‪.‬‬

‫تعلیمی‬ ‫نکته ‪ :‬روش های اداره ی یک جلسه‬

‫مشارکتی‬

‫نکته ‪ : :‬تعلیمی‪ :‬آموختنی است و معلم نقش اساسی را ایفا می کند انتقال دهنده دانش است‪.‬‬

‫نکته ‪ :‬مشارکتی‪ :‬همه دانش آموزان در جریان تدریس شرکت می کنند و در پی یادگیری هستند فعالیت های‬
‫فردی یا گروهی برای دانش آموزان پیش بینی شده است و روش مناسبی محسوب میشود‪.‬‬

‫‪ )1‬از نظرسیر تاریخی‬ ‫نکته ‪ :‬تقسیم بندی های روش تدریس‬

‫‪ )2‬میزان درگیری فراگیر‬

‫‪98‬‬
 ‫‪ )3‬نحوه ی ارائه وپرداختن به هدف های آموزشی‬

‫‪)1‬روشهای تدریس از نظر سیر تاریخی‬

‫نکته ‪ :‬روشهای تدریس از نظر سیر تاریخی به دو دسته کلی تقسیم می شوند‪:‬‬

‫الف)روشهای سنتی‬

‫ب) روش نوین( متکی بر یافته های روانشناسی و علوم تربیتی)‬

‫الف)روش های سنتی‪ :‬فعال و غیر فعال‬

‫فعال شامل ‪:‬آزمایشی‪،‬گردش علمی‪، ،‬شاگرد‪-‬استادی‪،‬حل مسئله و چند حسی‬

‫غیر فعال شامل ‪:‬تمرینی‪،‬بازگویی(حفظ کردنی)‪،‬سخنرانی‪،‬توضیحی هستند که در این روش دانش آموزان منفعل‬
‫هستند‪.‬‬

‫ب)روش های نوین‬

‫شامل‪:‬اعضای تیم‪ ،‬قصه گویی‪،‬یادگیری فردی و کارائی تیم ایفای نقش‪،‬مشارکتی‪،‬آزمایشی‪،‬قیاس و‬

‫استقرا‪،‬اکتشافی‪،‬پروژه(واحد کار)‪،‬نمایشی‪،‬گزارش صبحگاهی‪،‬حل مسئله‪،‬گروهای کوچک ‪،‬گردش علمی‪،‬روش تلفیقی‬

‫نکته ‪ :‬روشهای تدریس از نظر ارائه مطالب و پرداختن به اهداف آموزشی‪:‬‬

‫‪) 1‬روش مستقیم‪:‬در این روش نکات و مطالب و پیامهای آموزشی مشتقیماً ارائه می شود و پرداختن به هدفها جنبه‬
‫ای مشخص و بارز دارد‪.‬‬

‫مثل روش توضیحی ‪،‬روش سخنرانی ‪،‬موعظه و نصیحت مستقیم و‪....‬‬

‫‪)2‬غیر مستقیم ‪:‬ارائه پیام‪،‬ان تقال دانش و تغییر در نگرش به صورت غیر مستقیم ارائه می شود‪.‬‬

‫روشهای هنری مثل ایفای نقش ‪،‬بازی های آموزشی ‪،‬روشهای فعال مبتنی بر عالیق یادگیرنده‬

‫نکته ‪ :‬روشهای تدریس از نظر میزان فعال بودن فراگیر‪:‬‬

‫‪ .1‬فعال‪ :‬در این روش فعال بودن یادگیرنده و مشارکت وی در امر یادگیری (تدریس) عامل اساسی به شمار میآید‪.‬‬

‫‪ )1‬روش حل مسئله ‪ )2‬شیوه اکتشافی ‪ )3‬بحث گروهی‪ ) 4‬گردش علمی ‪ )5‬ایفای نقش ‪ )6‬پروژه و واحد کار ‪)7‬‬
‫تدریس اعضای تیم ‪ )8‬کارایی تیم‬

‫نمونه هایی از روش تدریس هستند که دانش آموزان نقش فعال و پویا دارند‪.‬‬

‫‪99‬‬
 ‫‪ .2‬غیر فعال‪:‬تأکید بر حفظ مطالب دارد و به دنبال تقویت کردن ماهیچه ذهن است‬

‫نکته ‪ - :‬یادگیری مبتنی بر حافظه است و مطالب به ذهن سپرده میشود‪.‬‬

‫نکته ‪ - :‬تدریس به صورت دسته جمعی و یکسان برای عموم فراگیران انجام میشود‪ ،‬مانند سخنرانی‪ .‬و به‬
‫تفاوتهای فردی مانند هوش‪ ،‬استعداد و میزان رشد و قدرت یادگیری افراد توجهی نمیشود و یا بسیار کمتر توجه‬
‫میشود‪.‬‬

‫نکته ‪ - :‬فراگیران توجهی به ابتکار و خالقیت از خودشان نشان نمیدهند‬

‫نکته ‪ - :‬اثرات روشهای غیر فعال پایدار نیست‪.‬‬

‫نکته ‪ - :‬آموختههای فراگیران پس از امتحان به دست فراموشی سپرده میشود چون در جریان یادگیری نقشی‬
‫نداشته است‪.‬‬

‫نکته ‪ - :‬وسیله تدریس و محوریت معموال منحصر به فرادهنده (استاد) و کتاب بوده و از وسایل تجربی‪ ،‬سمعی و‬
‫بصری و فناوری آموزشی به ندرت استفاده میشود‪ .‬مانند روش توضیحی و روش سخنرانی‪.‬‬

‫معرفی چندروش تدریس‪:‬‬

‫‪)1‬روش حفظ و تکرار‬

‫ارائه مفاهیم به صورت شفاهی یا کتبی از طرف معلم و تکرار و حفظ کردن و پس دادن آن از توسط شاگردان‪.‬‬

‫پاداش و تنبیه از عوامل ایجاد انگیزه هستند و هدف اصلی پرورش نیروهای مجرد ذهنی است‪.‬‬

‫در روش تدریس حفظ و تکرار معلم و محتوا در کنار هم قرار می گیرند و دانش آموز یا فراگیر باید به آنها توجه‬
‫داشته باشد‬

‫نکته ‪ :‬محاسن روش حفظ و تکرار‪:‬‬

‫‪)1‬مناسب برای به خاطر سپردن اصول‪ ،‬قواعد و قوانین در علوم مختلف‪.‬‬

‫‪ )2‬مفید برای تعیلم و تربیت جمعی به منظور حفظ و نگهداری معتقدات‪ ،‬تاریخ‪ ،‬فرهنگ و ادبیات یک ملت‪.‬‬

‫‪ )3‬مناسب برای معلمان کمتجربه‪ .‬حتی والدین هم میتوانند از این روش تدریس استفاده بکنند‪.‬‬

‫‪ )4‬موثر در پرورش و تربیت صفاتی از قبیل اطاعت‪ ،‬احترام به گذشته‪ ،‬احترام به بزرگان‪.‬‬

‫‪ )5‬ارزان و بدون نیاز به امکانات و تجهیزات‪.‬‬

‫‪100‬‬
 ‫نکته ‪ :‬محدودیتهای روش حفظ و تکرار‪:‬‬

‫‪ )1‬ارتباط و همکاری متقابل بین معلم و شاگرد وجود ندارد‪.‬‬

‫‪ )2‬به علت وجود انضباط خشک باعث ایجاد و توسعه روابط بین معلم و شاگرد نمیشود‪.‬‬

‫‪ )3‬وسیله مناسبی برای برانگیختن حس کنجکاوی شاگردان نیست‪( .‬بیزاری شاگردان)‬

‫‪ )4‬افراد متفکر‪ ،‬تحلیلگر و نقاد پرورش نمیدهد‪.‬‬

‫‪ )5‬عدم توجه به تفاوتهای فردی و وجود فعالیت یکنواخت‪.‬‬

‫‪ )6‬عدم توجه به عالقه و رغبت دانشآموزان‪.‬‬

‫‪ )7‬عدم رابطه معلومات کسب شده با زندگی واقعی‪.‬‬

‫‪ )8‬عدم پرورش افراد فعال و شایسته برای زندگی اقتصادی و اجتماعی‪.‬‬

‫‪)2‬روش پرکاربرد سخنرانی‬

‫روشی است که مفاهیم به صورت شفاهی از طرف معلم ارائه میشود و شاگردان گوش میدهند‪.‬‬

‫مراحل اجرا‪:‬‬

‫‪)1‬آمادگی برای سخنرانی‪:‬‬

‫الف) از نظر تجهیزات مانند میکروفون فضای مناسب‪ ،‬نور کافی؛‬

‫ب) آمادگی عاطفی سخنران باید از نظر روحی آماده باشد تا ارائه مناسبی داشته باشد؛‬

‫ج) از نظر زمان‪ .‬یعنی موقعیتی که انتخاب شده است چه از نظر زمانی و فیزیکی مناسب باشد‪.‬‬

‫‪ )2‬مقدمه برای سخنرانی‪:‬‬

‫الف) از طریق ایجاد رابطه بین معلم و شاگرد برای مثال ارتباط چشمی‪ ،‬یک احوال پرسی‪ ،‬حضور و غیاب و‪...‬‬

‫ب) جلب توجه شاگردان با گفتن یک جمله‪ ،‬یک لطیف‪ ،‬خاطرهگویی‪ ،‬قصهگویی‪ ،‬یک بیت شعر و‪ ....‬دانشآموزان را‬
‫درگیر بکنیم‪.‬‬

‫‪ )3‬متن و محتوای سخنرانی‪:‬‬

‫‪101‬‬
 ‫الف) شناخت عالیق و خواستههای فراگیران؛‬

‫ب) ایجاد انگیزش با مثال زدن‪ ،‬خاطره گویی‪ ،‬شوخی کردن و مزاح و‪...‬؛‬

‫ج) بیان صریح هدفها و نکات مهم سخنرانی؛‬

‫د) استفاده از پیشسازماندهنده؛ یعنی ابتدا کلیتی از مطلب را خدمت فراگیران ارائه دهیم و آنچه را که قرار است‬
‫یاد بدهیم‪ ،‬به نوعی با یافتههای قبلی آنها بسط بدهیم یعنی همان موردی که آزوبل مطرح کرده است‪.‬‬

‫‪ )4‬جمعبندی و نتیجهگیری‪:‬‬

‫یک سخنرانی خوب باید دارای یک جمعبندی باشد‪ .‬پرسش و فعال کردن اطالعات شاگردان با پرسیدن سواالت از‬
‫اطرافیان تا متوجه شود که مطلب به خوبی ادا شده است یا خیر و در انتها از مخاطبان بخواهد که اگر پرسشی دارند‬
‫بپرسند‪.‬‬

‫نکات الزم در خصوص متن سخنرانی‪:‬‬

‫الف) جامع بودن محتوا‪:‬‬

‫یعنی متن سخنرانی باید تمام هدفهای آموزشی را در برداشته باشد‪.‬‬

‫ب) سازماندهی منطقی محتوا با یکی از روشهای زیر‪:‬‬

‫رابطه جز با کل‪ -‬همبستگی تسلسلی‪-‬ایجاد رابطه میان محتوا و هدف‪-‬همبستگی بین کلمات با عبارات وسازماندهی‬
‫بر اساس مقایسه‬

‫ج) استمرارتوجه شاگردان در طول ارائه محتوا‬

‫رابطه جز با کل‪:‬‬

‫یعنی سخنرانی ایده کلی را به مفاهیم جزئی تقسیم کند و ارتباط آنها را با هم مشخص کند این نوع سازماندهی ‪،‬‬
‫طبقه بندی سلسله مراتبی نامیده میشود‪.‬‬

‫گشتالت رابطه جز با کل را معرفی می کند‪.‬‬

‫همبستگی تسلسلی‪:‬‬

‫یک نوع سازماندهی بر اساس توالی زمانی ( یعنی ابتدا مطالب آسان سپس مطالب سخت) ‪،‬علت و معمولی‪ ،‬با توالی‬
‫موضوع (یعنی آنچه به دانش آموزان در قالب سخنرانی ارائه می شود با مطالب قبلی ارتباط داشته باشد‪ ،‬تا برسد به‬
‫مطالب جدید) است‪.‬‬

‫‪102‬‬
 ‫ایجاد رابطه میان محتوا و هدف‪:‬‬

‫یعنی مشخص و برجسته کردن مفهوم اصلی ودوری جستن از مطالب و مفاهیمی است که با مطالب اصلی سنخیتی‬
‫ندارند (سازماندهی زنجیره ای)‬

‫به عبارت دیگر در حین سخنرانی مطالبی را که می گوییم هدفش را مشخص کنیم و بگوییم که دنبال چه هدفی‬
‫هستیم که به این مباحث ورود می کنیم‪.‬‬

‫سازماندهی بر اساس همبستگی کلمات یا عبارات‪:‬‬

‫سخنران کلمات یا عباراتی را بطور آشکار در ساخت سازماندهی اش بکار می گیرد و با تکرار آنها شاگرد را در یک‬
‫مورد خاص آموزش می دهد‪.‬‬

‫یعنی کلید واژگانی که استفاده می کنیم که نشان دهنده اهمیت و مسئله و موضوع باشد‪.‬‬

‫سازماندهی بر اساس مقایسه‪:‬‬

‫مقایسه تمام یا بخشی از یک سخنرانی با یک یا دو موضوع دیگر بر اساس معیاری واضح و روشن‪.‬‬

‫استمرار توجه شاگردان در طول ارائه محتوا از طریق فعالیت های زیر امکان پذیر است‪:‬‬

‫تغییر کانال های ارتباطی‪:‬‬

‫یعنی در سخنرانی فقط به زبان و گفتار به عنوان یک کانال بسنده نکنیم‪ ،‬هر جا نیاز باشد فیلم ببینیم سخنرانی باید‬
‫تلفیقی با رسانه های دیگر باشد‬

‫فعالیت جسمی‪:‬‬

‫جایی که نیاز است مخاطبین را دعوت به انجام حرکات ورزشی تو کالس های درسی کنیم یک ساعت نیم قرار است‬
‫دانش آموزان روی نیمکت های چوبی بنشینند پس هنگام درس می توانیم از این تکنیک استفاده کنیم‪.‬‬

‫استفاده از طنز‪:‬‬

‫سحنران موفق کسی است که می تواند در سخنرانی خودش از طنز بهره بگیرد‪.‬کسی که در سخنرانی طناز است‬
‫ممکن است ‪ 3‬یا ‪ 4‬ساعت گروهی را بدون اینکه احساس خستگی کنند به سخنرانی دعوت کند‬

‫شور و حرارت سخنرانی‪:‬‬

‫اگر با هیجان مطلب ارائه شود قطعا مخاطبین را بیشتر درگیر سخنرانی می کند‪.‬‬

‫‪103‬‬
 ‫پرسش و پاسخ در حین سخنرانی ‪:‬‬

‫اگر بخواهیم تا پایان جلسه سخنرانی مخاطبین را همراه ما باشد‪ ،‬هنگام سخنرانی پرسش و پاسخ داشته باشید و‬
‫بگویید کسی االن سوالی داره ما در خدمتیم‪.‬‬

‫نکته ‪ :‬محاسن روش سخنرانی‪:‬‬

‫مختص کالسهای پرجمعیت است‬

‫توانایی ارائه مطالب پیچیده بصورت تکرار با کلمات متفاوت‬

‫بیشتر از کتاب ها‪ ،‬ذوق و عالقه و شور و حرارت ایجاد می کند‬

‫بسیار ارزان است‬

‫بسیار انعطاف پذیر است یعنی مراحل مشخصی ندارد که الزاما پس از گذراندن از این مرحله باید به مرحله بعدی‬
‫برویم در صورتی که بعضی روش های تدریس فعال و امروزی این انعطاف را ندارند‪.‬‬

‫معایب روش سخنرانی‪:‬‬

‫به علت متکلم وحده بودن معلم و انفعالی بودن شاگرد قدرت تکلم شاگرد چندان تقویت نمی شود‬

‫به تفاوت های فردی توجهی نمی شود‬

‫بطور صحیح به کار برده نمی شود‬

‫سازگار ومناسب هر معلمی نیست(مختص معلمین با قدرت بیان باال)‬

‫‪)3‬روش پرسش و پاسخ ‪:‬‬

‫روشی است که معلم به وسیله آن شاگرد را با پرسش و پاسخ متوالی به تفکر درباره مفهومی جدید یا بیان مطلبی‬
‫تشویق می کند در این روش شاگرد تالش می کند با کوشش های ذهنی‪ ،‬از معلوم به مجهول حرکت کند این روش‬
‫را روش سقراطی نیز گفته اند‪.‬‬

‫نکته ‪ :‬روش پرسش و پاسخ بر سه اصل متکی است‪:‬‬

‫‪ )1‬وجود سوال یا مساله که کنجکاوی شاگردان را برانگیزد‬

‫‪ )2‬طرح سوال های متوالی برای تداوم فعالیت های ذهنی‬

‫‪ )3‬هدایت تالش ذهن برای کشف آگاهانه مساله تا در نتیجه به خالقیت فکری و کسب دانش منجر گردد‬

‫‪104‬‬
 ‫‪)1‬تشخیص و تحریک تفکر‪،‬توانایی ها و عالیق‬ ‫نکته ‪ :‬هدف از روش پرسش و پاسخ‪:‬‬

‫‪)2‬تقویت قدرت استدالل‬

‫‪)3‬سنجش و قضاوت‬

‫‪ )4‬استفاده از تجارب و دانسته های گذشته‬

‫‪)5‬ایجاد اعتماد به نفس در شاگرد‬

‫تقویت اعتماد به نفس‬ ‫نکته ‪ :‬محاسن روش پرسش و پاسخ‪:‬‬

‫ایجاد عالقه و تقویت تفکر خالق‬

‫تقویت قدرت استدالل و اظهار نظر‬

‫تشویق شاگردان به شرکت در بحث و فعالیت های آموزشی‬

‫افزایش انگیزه‪ ،‬فعالیت‪ ،‬مطالعه و تحقیق‬

‫برای کالسهای پرجمعیت مناسب نیست‬ ‫نکته ‪ :‬معایب روش پرسش و پاسخ‬

‫مستلزم هدفهای مشخص و وقت زیاد است‬

‫در صورت عدم تسلط و مهارت معلم ممکن است به پراکندگی و انحراف بحث بیانجامد‪.‬‬

‫در همه دروس قابل اجرا نیست‬

‫نکته ‪ :‬هرم یادگیری‬

‫یک هرم را در نظر بگیرید‪.‬‬

‫راس هرم سخنرانی و تدریس ‪:‬وقتی به سخنرانی و یادگیری اکتفا کنیم‪ ،‬یادگیری دانش آموزان در حد ‪ %5‬است‬

‫وقتی که از وسایل صوتی و تصویری در کنار تدریس استفاده می کنیم‪ ،‬یادگیری به ‪ %20‬می رسد‪ .‬اگر سخنرانی‬
‫همراه با خواندن و مطالعه باشد‪ ،‬یادگیری در حد‪%10‬است‬

‫استفاده از تصویر و عکس در متن در نوشته در سخنرانی یادگیری بهتری را در پی دارد‪ .‬اگر یادگیری همراه با‬
‫نمایش باشد‪ ،‬دانش آموزان تا حدود ‪%30‬مطالب را یاد می گیرد؛ یعنی به صورت نمایش علمی بخواهیم چگونگی‬
‫استفاده از یک ابزار را به مخاطبین یاد بدهیم و یک وسیله ا در پیشگاه حاضرین نمایش دهیم و چگونگی کارکردن با‬

‫‪105‬‬
‫آن را مطرح کنیم اینجا دانش آموزان تا ‪%30‬کار را یاد می گیرند ولی اگر خودشان درگیر آن وسیله شوند‪ ،‬قطعا‬
‫بیشتر یاد می گیرند‪.‬‬

‫اگر آموزش به صورت گروهی و بحث باشد تا ‪ %50‬مطالب را پوشش می دهد‪.‬‬

‫اگر با تکرار و تمرین صورت بگیرد‪ ،‬تقریبا ‪ 3/4‬مطالب را یاد می گیرند‬

‫اگر دانش آموزان را در گروه های تقسیم بندی کردیم واز آنها خواستیم که مطالب را یاد گرفته را به دیگران به‬
‫همکالسی های خودشان آموزش بدهند‪ ،‬اینجاست که تقریبا یادگیری آنها در حد صد درصد می شود‬

‫‪)4‬روش نمایشی(نمایش علمی)‪:‬‬

‫در این روش ‪ ،‬افراد مهارت های خاصی را از طریق دیدن فرا می گیرند و معلم طرز کاربرد وسیله ای یا چگونگی‬
‫ساخت یک شی را نشان می دهد‪ .‬اولین روشی است که بشر برای آموختن مهارت ها کار برده است‪.‬‬

‫مثال‪ :‬ساقه ای را از یک گیاه را سرکالس می آوریم و با برش عرضی که روی ساقه ایجاد می کنیم می خواهیم‬
‫آوندهای چوبی و آوند های آبکشی را به دانش آموزان نشان می دهیم روش نمایش علمی محسوب می شود‪.‬‬

‫نکته ‪ :‬روش نمایشی نسبت به روش سخنرانی مطلوب تر است هر چند که باید در کنارش سخنرانی هم باشد‬

‫نکته ‪ :‬مراحل روش نمایش علمی‪:‬‬

‫‪ )1‬آمادگی‪ :‬ابزار آماده باشد‪ ،‬چیدمان کالس و‪ ...‬افراد دید خوبی نسبت به پدیدهای که قرار است مشاهده بکنند‬
‫داشته باشند‪.‬‬

‫‪ )2‬توضیح‪ :‬معلم توضیحاتی به فراگیران ارائه دهد‪ :‬مانند کار با میکروسکوپ‪.‬‬

‫‪ )3‬نمایش‪ :‬به فراگیران یک به یک نشان داده شود و اصولی را که نیاز است به فراگیران یاد دهد‪.‬‬

‫‪ )4‬آزمایش و سنجش‪ :‬معلم میتواند از فراگیران سوال بکند و از آنها بخواهد که یک به یک از وسایل استفاده بکنند‬
‫تا متوجه شود آنها یاد گرفتهاند یا خیر‪.‬‬

‫‪ )1‬در صورت نبودن امکانات کافی مناسب ترین روش برای آموختن مهارت ها است‪.‬‬ ‫نکته ‪ :‬محاسن‪:‬‬

‫مثال می توانیم فرایند گالب گیری کاشان به واسطه نمایش یک فیلم آموزش دهیم‪.‬‬

‫‪ )2‬به کار گیری اشیای حقیقی و واقعی در آموختن‬

‫محدودیت ها‪:‬‬

‫‪106‬‬
‫چون شاگردان نمی توانند از راه تجارب مستقیم و از راه عمل و تمرین و تکرار مهارت الزم را کسب کنند‪ ،‬یادگیری‬
‫کیفیت چندان خوبی ندارد و صرفا در مرحله مشاهده و تقلید قرار میگیرند‪.‬‬

‫‪)5‬روش ایفای نقش ‪:‬‬

‫در این روش فرد یا افرادی از شاگردان موضوعی را به صورت نمایشنامه اجرا می کنند‬

‫‪ )1‬معلم یا مسئول اجرا‬ ‫نکته ‪ :‬افرادی که در روش ایفای نقش شرکت دارند عبارتند از‪:‬‬

‫‪ )2‬ایفاگران نقش‬

‫‪ )3‬مشاهده کنندگان‬

‫‪ )1‬تعیین موضوع و نوشتن آن به صورت نمایشنامه‬ ‫نکته ‪ :‬مراحل اجرای روش ایفای نقش‪:‬‬

‫‪ )2‬فراهم کردن شرایط و وسایل‬

‫‪ )3‬تعیین نقشهایی که باید ایفا شوند‬

‫‪ )4‬آماده کردن فراگیران برای ایفای نقش‬

‫‪ )5‬توضیح مختصر در مورد موضوع و هدف‬

‫‪ )6‬اجرای نمایشنامه‬

‫‪ )7‬بحث و ارزشیابی محتوا و چگونگی اجرای آن‬

‫نکته ‪ :‬محاسن روش ایفای نقش‪:‬‬

‫ایجاد شوق و هیجان برای مشاهده نمایش‬

‫سهیم شدن فراگیران مشاهده کننده در احساس ایفاگران نقش‬

‫فراهم شدن زمینه بحث گروهی‬

‫روش مفیدی برای رفع کمرویی است‬

‫برای دروسی مانند تاریخ و علوم اجتماعی مفید است‬

‫‪107‬‬
‫مثال‪ :‬در درس علوم اجتماعی مهارت نه گفتن را به دانش آموزان آموزش دهیم ؛می توانیم یک سری موقعیت ها را‬
‫پیش بینی کنیم و موقعیتی را در کالس درس بوجود آوریم تا دانش آموز اگر با چنین مسئله ای در زندگی اجتماعی‬
‫واقعی روبرو شد بداند که چطور برخورد کندو چطور نه بگویند‪.‬‬

‫برای تحقق پیچیده آموزشی مفید نیست‬ ‫نکته ‪ :‬محدودیت های روش تدریس ایفای نقش‪:‬‬

‫یک روش آموزشی جدی تلقی نمی شود‬

‫یک اجرای درست به صرف وقت کافی و تهیه تدارکات نیاز دارد‬

‫نظم هم تا حدی از بین میرود‬

‫‪)6‬روش گردش علمی‪:‬‬

‫روش بسیار کارآمدی است معموال برای گروههای کوچک می توانیم گروهی از دانش آموزان را آماده کنیم و آنها را به‬
‫فضای بیرون ببریم تا با تماشای پدیده ها مطالبی را یاد بگیرند‬

‫گردش علمی کوتاه مدت و سریع‬ ‫نکته ‪ :‬انواع روش گردش علمی از نظر زمان‪:‬‬

‫گردش علمی یک یا دوساعتی‬

‫گردش علمی روزانه‬

‫گردش علمی هفتگی و ماهانه‬

‫پیوند فعالیتهای مدرسه با جامعه‪،.‬‬ ‫نکته ‪ :‬محاسن گردش علمی‪:‬‬

‫کسب تجارب واقعی و فعال بودن شاگردان‬

‫نبود امکانات کافی‪،‬‬ ‫نکته ‪ :‬معایب گردش علمی‪:‬‬

‫نیاز به زمان بیشتر‪،‬‬

‫برهم زدن برنامه رسمی مدرسه‪.‬‬

‫‪)7‬روش تدریس بحث گروهی‪:‬‬

‫گفتگویی است سنجیده ومنظم درباره موضوعی خاص که مورد عالقه اکثر شرکت کنندگان در بحث است‬

‫این روش برای کالسهایی قابل اجرا است که جمعیتی بین ‪6‬تا ‪ 20‬نفر داشته باشند‬

‫نکته ‪ :‬این روش در مورد دروس و محتواهایی قابل اجرا است که دارای ویژگیهای زیر باشند‪:‬‬

‫‪108‬‬
 ‫نکته ‪ :‬مورد عالقه مشترک شرکت کنندگان در بحث باشد‬

‫نکته ‪ :‬شاگردان درباره آن اطالعات الزم را داشته باشند یا بتواند کسب کنند‬

‫درباره آن بتوان نظریه های مختلف و متفاوت اظهار داشت ( علوم اجتماعی ‪ ،‬فلسفه‪،‬روانشناسی‪ ،‬پیام های آسمانی‪)...‬‬

‫در اینجا الزم است معلم در شروع بحث به دانش آموزان یادآوری کند که روز بعد در مورد این مطالب بحث و گفتگو‬
‫داشته باشیم و الزم است دانش آموزان با پیش زمینه ذهنی با یک مطالعه در این بحث شرکت کنند‪.‬‬

‫مراحل اجرا‪:‬‬

‫‪ )1‬انتخاب موضوع‪،‬‬ ‫نکته ‪ :‬مرحله اول‪ :‬آمادگی و برنامه ریزی شامل‪:‬‬

‫‪ ) 2‬تعیین زمینه های مشترک‪،‬‬

‫‪ )3‬تعیین نحوه آرایش شبکه های ارتباطی‪،‬‬

‫‪ )4‬انتخاب افراد و تعیین نقش آنها‬

‫نکته ‪ :‬مرحله دوم‪ :‬اجرای روش بحث گروهی‬

‫انواع آرایش شبکه های ارتباطی‬

‫متمرکز ‪ :‬معلم یا یکی از دانش آموزان قوی در مرکز ومحور ارتباط است‬

‫حالتهای مختلف متمرکز‪:‬چرخی‪،‬زنجیره ای و ‪ y‬شکل‬

‫غیر متمرکز‪ :‬همه افراد فرصت مساوی دارند و شخصی به عنوان مرکز قرار نمی گیرد‬

‫حالتهای غیرمتمرکز عبارتند از‪:‬دایره ای و چند کانالی ‪،‬تلفیقی یا ترکیبی‬

‫شبکه ارتباطی چرخی‪:‬‬

‫شخصی که در مرکز شبکه ارتباطی قرار دارد مطالب را از بقیه می گیرد وقتی که به حل مسأله و تصمیم گیری‬
‫نهایی رسید‪ ،‬نتیجه را به افراد باز می گرداند‪(.‬آرایش چرخی)‬

‫‪109‬‬
 ‫شبکه ارتباط زنجیره ای‪:‬‬

‫در این نوع شبکه معموأل سلسله مراتب حاکم است (کار یک گروه هنری)‬

‫شبکه ارتباطی ‪ y‬شکل‪:‬‬

‫معلم بین دو اظهار نظر متفاوت اعتدال برقرار می کند و آن را به صورت پیام به قسمت پایین شبکه ارتباطی انتقال‬
‫می دهد‪.‬‬

‫شبکه ارتباطی دایره ای و چند کانالی ‪:‬‬

‫افراد گروه ف رصت بیشتری برای ارتباط با یکدیگر دارند ‪ ،‬این نوع شبکه ارتباطی در بحث گروهی قوی ترین و مؤثر‬
‫ترین نوع ارتباط است‪.‬‬

‫شبکه ارتباط تلفیقی‪ :‬معلم با افرادخاص ضمن هدایت بحث‪،‬مانعی برای ارتباط آزاد و چندکانالی نیستند‪.‬که دو تا‬
‫نقش تعریف میشود‪:‬منشی گروه و رهبر یا مدیر گروه و افراد می توانند با هم بحث داشته باشند‬

‫نکته ‪ :‬اعضای شرکت کننده در یک بحث گروهی‪:‬‬

‫اداره کننده یا رهبر گروه‬

‫شاگردان ‪ :‬هدفشان رسیدن به یادگیری است‪.‬‬

‫منشی گروه‪ :‬نتیجه بحث را یادداشت می کند‪،‬‬

‫شخص مطلع (میهمان)‪ .‬مثال از یک شخص جانباز دعوت کنیم تا درباره جنگ صحبت کند‪،‬‬

‫ناظر یا ارزیاب‪.‬کسی که باید نظارت کند و جمع بندی کند‬

‫الف) فراهم کردن امکانات‬ ‫نکته ‪ :‬وظایف معلم در روش بحث گروهی‪:‬‬

‫ب) شرکت در بحث‬

‫ج) کنترل و هدایت بحث‬

‫درباره موضوع مورد بحث فکر ومطالعه کنند‬ ‫نکته ‪ :‬وظایف شاگردان در جریان بحث گروهی‪:‬‬

‫عقاید وتجربیات خود را در جلسه مطرح کنند‬

‫به دقت به جریان بحث و گفتگو گوش دهند‬

‫‪110‬‬
‫درصورت عدم توجه از اعضا بخواهند که آن را دوباره توضیح‬
‫دهند‬

‫نکته ‪ :‬محاسن سهیم شدن افراد در عقاید و تجربیات یکدیگر‪:‬‬

‫تقویت همکاری واحساس دوستی در بین اعضا‬

‫فراهم شدن فرصتی برای ارزیابی خود‬

‫تقویت روحیه نقاد و اعتماد به نفس‬

‫کاهش هراس افراد کم رو و خجالتی‬

‫تقویت قدرت مدیریت و رهبری‬

‫تقویت قدرت استدالل و اندیشه‬

‫نکته ‪ :‬محدودیت ها در روش بحث گروهی‬

‫برای کالسهای پر جمعیت قابل اجرا نیست‬

‫برای شاگردان دوره ابتدایی چندان مناسب نیست‬

‫روش اجرای آن بسیار مشکل است و به مهارت احتیاج دارد‬

‫‪)8‬روش تدریس آزمایشی‬

‫این روش بر اصول یادگیری اکتشافی و رویکرد سازنده گرایانه استوار است؛ به این معنا که در این روش مستقیما‬
‫چیزی آموزش داده نمی شود‪ ،‬بلکه موقعیت و شرایطی فراهم می شود‪ ،‬تا شاگردان خود از طریق آزمایش به پژوهش‬
‫بپردازند و جواب مسأله را کشف کنند‪.‬‬

‫نکته ‪ :‬نقش معلم در این روش هدایت شاگردان و نظارت بر کار آنها است‪.‬‬

‫نکته ‪ :‬محاسن روش آزمایشی‪:‬‬

‫‪)1‬یادگیری با ثبات تر و موثرتر است‬

‫‪)2‬یادگیری روش آزمایش کردن عالوه بر دست یافتن به هدفهای آموزشی‪.‬‬

‫‪ )3‬تقویت انگیزه مطالعه و تحقیق‪.‬‬

‫‪)4‬ارضای حس کنجکاوی و اعتماد به نفس‪.‬‬

‫‪111‬‬
 ‫‪)5‬تقویت نیروی اختراع و تفکر علمی‪.‬‬

‫‪)6‬شیرین کردن فعالیت آموزشی برای شاگردان‪.‬‬

‫در مقایسه با سایر روشها از نظر اقتصادی گران است‪.‬‬ ‫نکته ‪ :‬محدودیت ها‪:‬‬

‫نیاز به معلمان مجرب و آگاه دارد‪.‬‬

‫اطالعات کمتری را در اختیار شاگردان قرار می دهد؛‬

‫در صورت عدم کنترل ممکن است غلط اجرا شود‪.‬‬

‫در رویکرد سازنده گرایانه و روش تدریس آزمایشی هدف انتقال مطالب نیست‪ ،‬بلکه هدف خلق محیط برای تجربه‬
‫کردن و ساخت معنا به واسطه خود دانش آموزان است‪.‬‬

‫‪)9‬روشهای آموزش انفرادی‬

‫در این روشها ‪ ،‬شاگردان برحسب تواناییهایشان پیش می روند و معلم نیز وقت کمتری صرف تدریس و زمان‬
‫بیشتری صرف رسیدگی به فرد فرد شاگردان می کند ؛ البته اولین و اساسی ترین گام در راه تحقق چنین هدفی‬
‫پذیرفتن مفهوم "شاگرد محوری" است‬

‫نکته ‪ :‬روشهای آموزشی انفرادی از نظر نحوه اجرا و مواد آموزشی عبارتند از‪:‬‬

‫آموزش برنامه ای(‪)PI‬‬

‫این روش را اسکینر مطرح کرد محتوای آموزشی را به گام های کوچکتر روی کاغد تبدیل کردزمانی که دانش آموزان‬
‫به هر کدام از هدف ها رسیدند هدف های بعدی را دنبال کنند تا در نهایت به عمده مطالب دسترسی پیدا کنند‪.‬‬

‫آموزش به وسیله کامپیوتر (‪)CAI‬‬

‫دقیقا همان آموزش برنامه ای است ولی برنامه نویسی شده است‪.‬‬

‫آموزش انفرادی تجویز شده (‪)IPI‬‬

‫به این صورت است که معلم برای مخاطب خودش برنامه ای را می نویسد برای دانش آموزان که به صورت خصوصی‬
‫است برنامه ای را پیش بینی می کند‪.‬‬

‫آموزش انفرادی هدایت شده (‪)IGE‬‬

‫یک گام پیشرفته تر از آموزش تجویز شده است که همراه با دانش آموزان تا وصول به نتایج نهایی انجام می شود‪.‬‬

‫‪112‬‬
 ‫‪ )1‬رعایت تفاوت فردی‪،‬‬ ‫نکته ‪ :‬هدف های آموزش انفرادی‪:‬‬

‫‪ )2‬رشد استقالل در عمل و یادگیری‪،‬‬

‫‪ )3‬عادت به مطالعه‪،‬‬

‫‪)4‬ایجاد مهارت در مطالعه‬

‫‪ )5‬مطالعه خود هدایت شده و مستقل‬

‫گام سوم‪ :‬تحلیل و تعیین محتوا‪ ،‬روش و وسایل آموزشی‬

‫نکته ‪ :‬تحلیل و تعریف وسایل آموزشی‬

‫جنبه ی کمک رسانی‪ :‬ابزارهایی که معلمان می توانند در تدریس از آن ها کمک بگیرند‪.‬‬

‫جنبه ی ارتباطی ‪ :‬حامل هایی برای ایجاد ارتباط صحیح وموثر و پایدار با دانش آموزان است‪.‬‬

‫وسایل آموزشی‪:‬جز الزم و حتمی فرایند تدریس‬

‫فراگیر‪،‬‬ ‫نکته ‪ :‬سه عنصر اصلی تدریس‪:‬‬

‫پیام آموزشی‬

‫معلم‬

‫حامل های ارتباطی‪ ،‬منظور همان وسایل آموزشی هستند که به دامنه گسترده ای از ابزارهایی‪ ،‬مثل کتاب درسی ‪،‬‬
‫محتوای یک سخنرانی ‪ ،‬فیلم آموزشی و ابزارهایی که در جریان تدریس کمک می کند‬

‫حضور وسایل ارتباطی یا حامل های ارتباطی( وسایل آموزشی )در جریان آموزش بسیار ضروری است‪ .‬پس هر‬
‫آموزش دهنده یا معلمی یک مصرف کننده وسایل آموزشی است یعنی همیشه از آن استفاده می کند پس وسایل‬
‫آموزشی جز الزم و حتمی نظام آموزش وجریان تدریس است‪.‬‬

‫تعریف وسایل آموزشی‪:‬‬

‫نکته ‪ :‬کلیه ی تجهیزات وامکاناتی که می تواند در محیط یادگیری‪ ،‬شرایطی را برای یادگیری سریع تر‪ ،‬آسان تر‪،‬‬
‫بادوام تر و موثر تر به وجود آورد‪.‬‬

‫‪)1‬وسایل آموزشی معیاری‪،‬‬ ‫نکته ‪ :‬انواع وسایل آموزشی‬

‫‪)2‬وسایل آموزشی تسهیل کننده‪.‬‬

‫‪113‬‬
 ‫‪)1‬وسایل آموزشی معیاری‪:‬‬

‫وسایلی که از یادگیرنده خواسته می شود در مورد آن توضیح دهد‪،‬با آن کار کند و‪....‬‬

‫جز معیارهای یادگیری هستند و در هدف های فعالیت آموزشی آورده شده اند‪ .‬یادگیری را از طریق تمرین و مهارت‬
‫آسان می کنند این وسایل نه تنها تا پایان جریان آموزش حضور دارند بلکه در هنگام ارزشیابی حضورشان ضروری‬
‫است‬

‫وسایل آموزشی تسهیل کننده‪:‬‬

‫نقششان کمک به درک بهتر مطلب و اطالع بیشتر از موضوعی است و پس از آن از جریان آموزش خارج می شوند‬

‫جزو معیارهای یادگیری نیستند و آموزش را عینی و فهم مطالب را آسانتر می کنند(مانند فیلم و اسالید) به شاگرد‬
‫در کسب مهارت کمک می کنند‪.‬‬

‫به عبارت دیگر وسایلی هستند که به جریان بهتر یاد گیری می کنند پس از اینکه نقششان را ایفا کردند از فرایند‬
‫آموزش خارج می شوند و نیاز نیست که در مرحله ارزشیابی مورد استفاده قرار بگیرند‪.‬‬

‫به جای لفظ وسایل کمک آموزشی از وسایل آموزشی استفاده میکنیم‬

‫این مجموعه توسط موسسه نوین استخدام جمع آوری شده است‪ .‬دوستانی که مستقیما این مجموعه را از موسسه نوین‬
‫استخدام تهیه نکردهاند و از کافی نتهای سراسر کشور و یا دوستان تهیه کردهاند بدانند تهیه کنندگان این مجموعه اصال‬
‫راضی نیستند‪.‬‬

‫شماره موسسه‪ 02128424425 :‬شماره کارت‪( 5892101275110134 :‬میثم مهدوی) مبلغ‪ 30/000 :‬تومان‬

‫سواالت چهار گزینه ای خط به خط جلسه ‪ 26‬تا ‪( 35‬طراحی آموزشی )‬

‫مدیریت موسسه نوین استخدام ‪ :‬دکتر میثم مهدوی‬

‫مدیرگروه ‪ :‬استاد حسام سلمانیان‬

‫مولف ‪ :‬طیبه ساالری‬

‫‪)1‬تکرار و تمرین دریادگیری ودوام آن‪ ،‬تاثیر فراوان دارد‪ .‬مشمول کدام قانون می باشد؟‬

‫د)قانون شدت‬ ‫ج)قانون تمرین‬ ‫ب)قانون تقدم‬ ‫الف)قانون اثر‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ج‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬قانون تمرین ‪ :‬تکرار و تمرین دریادگیری ودوام آن‪ ،‬تاثیر فراوان دارد‪.‬‬

‫‪114‬‬
‫‪)2‬معلمان معموال در اولین تجربه های خود با دانش آموزان ‪،‬شرایطی را ایجاد می کنند که این اتفاق همیشه در ذهن دانش آموزان ماندگار می‬
‫شود‪.‬مربوط به کدام یک از قوانین یادگیری می باشد؟‬

‫د)قانون شدت‬ ‫ج)قانون تمرین‬ ‫ب)قانون اثر‬ ‫الف)قانون تقدم‬

‫پاسخ‪:‬گزینه الف‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬ساختن خاطره در اولین دیدار با دانش آموزان مربوط به قانون تقدم می باشد‪.‬‬

‫‪)3‬یک واقعهی مهیج و جذاب بیشتر از یک رویداد عادی و کسل کننده در ذهن باقی می ماند‪. .‬مربوط به کدام یک از قوانین یادگیری می باشد؟‬

‫د)قانون شدت‬ ‫ج)قانون تمرین‬ ‫ب)قانون تقدم‬ ‫الف)قانون اثر‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬قانون شدت ‪ :‬یک واقعهی مهیج و جذاب بیشتر از یک رویداد عادی و کسل کننده در ذهن باقی می ماند‪.‬‬

‫‪)4‬قانون عدم کاربرد بیان می کند‪........‬‬

‫الف) یک واقعهی مهیج و جذاب بیشتر از یک رویداد عادی و کسل کننده در ذهن باقی می ماند‪.‬‬

‫ب) معموال نخستین خاطرات کالس درس بیشتر در ذهن باقی می مانند‬

‫ج) تکرار و تمرین دریادگیری ودوام آن‪ ،‬تاثیر فراوان دارد‪.‬‬

‫د) مهارت و دانشی که بکار گرفته نشود به تدریج و به میزان زیادی فراموش می شود‬

‫پاسخ‪ :‬گزینه د‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬قانون عدم کاربرد ‪ :‬مهارت و دانشی که بکار گرفته نشود به تدریج و به میزان زیادی فراموش می شود‬

‫‪)5‬کدام ک از موارد زیر جز موانع یادگیری محسوب نمی شود؟‬

‫د)کسل کنندگی‬ ‫ج)آزردگی‬ ‫الف)عدم کاربرد ب)پیچیدگی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه الف‬

‫پاسخ تشریحی‪:‬عدم کاربرد جز قوانین یادگیری سورندایک است‪.‬‬

‫‪)6‬کوتاهی معلم در برانگیختن عالقه و جلب توجه دانش آموزان از عوامل ‪...........‬برای دانش آموزان می باشند؟‬

‫د)سایر موارد‬ ‫ج)کسل کننده‬ ‫ب) آزردگی‬ ‫الف)پیچیدگی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ج‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬کوتاهی معلم در برانگیختن عالقه و جلب توجه دانش آموزان از عوامل کسل کنندگی برای دانش آموزان می باشند‪.‬‬

‫‪)7‬ارائه ی مطلب زیاد‪،‬گفته های متناقض و ارتباط ندادن مطالب به یکدیگر از عوامل ‪ ........‬از موانع یادگیری محسوب می شوند‪.‬‬

‫د)سایر موارد‬ ‫ج)کسل کننده‬ ‫ب) آزردگی‬ ‫الف)پیچیدگی‬

‫‪115‬‬
 ‫پاسخ‪:‬گزینه الف‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬ارائه ی مطالب زیاد و پیچیده ‪،‬گفته های متناقض و ارتباط ندادن مطالب به یکدیگر از عوامل پیچیدگی و در نتیجه از موانع یادگیری‬
‫محسوب می شوند‪.‬‬

‫‪ )8‬اگر فعالیتی که معلم برای دانش آموزان در نظر می گیرد یا خیلی دشوار یا بسیار سطحی و آسان باشد باعث می شود دانش آموز نتواند از عهده ی‬
‫انجام آن برآید و باعث ایجاد احساس ناکامی و‪ ..........‬برای دانش آموز می شود‪.‬‬

‫د)کسل کنندگی‬ ‫ج)آزردگی‬ ‫الف)عدم کاربرد ب)پیچیدگی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬اگر فعالیتی که معلم برای دانش آموزان در نظر می گیرد یا خیلی دشوار یا بسیار سطحی و آسان باشد باعث می شود دانش آموز نتواند‬
‫از عهده ی انجام آن برآید و باعث ایجاد احساس ناکامی و کسل کنندگی برای دانش آموز می شود‬

‫‪)9‬روابط نامطلوب ‪،‬بی نظمی‪،‬دیر آمدن به کالس‪ ،‬از عوامل ‪.............‬برای دانش آموزان می باشد‪.‬‬

‫د)کسل کنندگی‬ ‫ج)آزردگی‬ ‫الف)سایر موارد ب)پیچیدگی‬

‫پاسخ‪ :‬گزینه ج‬

‫پاسخ تشریحی‪:‬روابط نامطلوب ‪،‬بی نظمی‪،‬دیر آمدن به کالس‪ ،‬از عوامل ایجاد آزردگی برای دانش آموزان می باشد‪.‬‬

‫‪ ) 10‬کدام یک از ویژگی های زیر جز ویژگی های یک تدریس خوب و ایده آل محسوب نمی شود؟‬

‫ب)برانگیختن انگیزش دانش آموزان‬ ‫الف)داشتن طرح درس‬

‫د)استفاده از روشهای تدریس متعدد‬ ‫ج)رعایت تفاوت های فردی فراگیران‬

‫پاسخ‪:‬گزینه الف‬

‫پاسخ تشریحی‪:‬داشتن طرح درس جز عواملی است که به مدیریت زمان کمک میکند‪.‬‬

‫‪)11‬نکات کمک کننده به یک تدریس خوب عبارتند از‪:‬‬

‫الف)سازماندهی محتوای درس‪،‬بیان مطالب به شکل واضح و روشن‬

‫ب)رعایت تفاوت های فردی فراگیران‪،‬برانگیختن انگیزش دانش آموزان‬

‫ج)مهارت در تعیین هدفهای رفتاری‪،‬مهارت در شروع دلچسب‬

‫د)مهارت در ارزشیابی تشخیصی‪،‬مهارت دراجرای روش تدریس‬

‫پاسخ‪:‬گزینه الف‬

‫پاسخ تشریحی‪:‬نکاتی که به تدریس خوب کمک میکنند عبارتند از‪ :‬سازماندهی محتوای درس‪،‬بیان مطالب به شکل واضح و روشن‬

‫‪) 12‬روابط نامطلوب و شیطنت های دانش آموزان در کالس درس جز کدام یک از عوامل موانع یادگیری به حساب می آید؟‬

‫د)کسل کنندگی‬ ‫الف)سایر موارد ب)آزردگی ج)پیچیدگی‬

‫‪116‬‬
 ‫پاسخ‪:‬گزینه ب‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬روابط نامطلوب و شیطنت های دانش آموزان در کالس درس از عوامل ایجاد آزردگی برای دانش آموزان می باشد‪.‬‬

‫‪ ) 13‬کدام یک از موارد زیر جز مهارتهای دوازده گانه تدریس موفق محسوب نمی شود؟‬

‫د) پیچیدگی‬ ‫ج) پرسش و پاسخ‬ ‫ب)ارزشیابی تشخیصی‬ ‫الف)شروع دلچسب‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د‬

‫پاسخ تشریحی‪:‬پیچیدگی جز موانع یادگیری است‪.‬‬

‫‪ )14‬معلم برای تدریس درس پوشاک مردم ایران‪ ،‬می تواند یا با پوشیدن لباس محلی و یا باآوردن چند نمونه از لباس های محلی برای دانش آموزان‬
‫ایجاد انگیزه کند جز کدام یک از مهارت های دوازده گانه تدریس موفق به حساب می آید؟‬

‫الف)تعیین هدفهای رفتاری ب)شروع دلچسب ج)ارزشیابی تشخیصی د)اجرای روش تدریس‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ب‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬معلم می تواند با پوشیدن لباس محلی و یا آوردن نمونه های لباس محلی در دانش آموزان ایجاد انگیزه کرده و شروع دلچسبی برای‬
‫تدریس خود داشته باشد‪.‬‬

‫‪ ) 15‬کدام یک از موارد زیر جز مهارتهای دوازده گانه تدریس موفق محسوب می شود؟‬

‫ب) رعایت تفاوتهای فردی فراگیران‬ ‫الف) استفاده از وسایل آموزشی‬

‫د) استفاده از روش های متعدد در تدریس‬ ‫ج) یادگیری فعال‬

‫پاسخ‪:‬گزینه الف‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬گزینه های ب و ج و د جز ویژگی های تدریس خوب و ایده آل هستند‪.‬‬

‫‪ )16‬تدریس از گفتن مطالب ساده شروع شده و تا رسیدن به مراحل پیچیده و سخت ادامه پیدا کند جزکدام یک از نکات کمک کننده به یک تدریس‬
‫خوب محسوب می شود؟‬

‫ب)تدریس با سرعت آهسته و مناسب‬ ‫الف)بیان مطالب به شکل واضح و روشن‬

‫د)سازماندهی محتوای درس‬ ‫ج)شروع با طرح کلی و اجمالی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ب‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬تدریس با سرعت آهسته و مناسب‪ :‬تدریس از گفتن مطالب ساده شروع شده و تا رسیدن به مراحل پیچیده و سخت ادامه پیدا‬

‫‪ )17‬اولین و اصلی ترین مسئله ای که درمدیریت زمان کالس درس باید به آن توجه کرد‪......... ،‬است‪.‬‬

‫ب)شناخت محتوا‬ ‫الف)شناسایی اهداف آموزشی‬

‫د)روش تدریس‬ ‫ج)داشتن طرح درس‬

‫‪117‬‬
 ‫پاسخ‪:‬گزینه ج‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬اولین و اصلی ترین مسئله ای که در این ارتباط باید به آن توجه کرد‪ ،‬داشتن طرح درس است‪.‬‬

‫‪.............. )18‬یعنی به کارگیری روشهای تدریس متنوع‪.‬‬

‫ب)مهارت در اجرای روش تدریس‬ ‫الف)مهارت در ارزشیابی تشخیصی‬

‫د)مهارت در پرسش و پاسخ‬ ‫ج)مهارت در توجه به فراگیران‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ب‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬مهارت در اجرای روش تدریس‪ :‬یعنی به کارگیری روشهای تدریس متنوع‪.‬‬

‫‪ )19‬به واسطه ی ‪ ............‬می توانیم دانش آموزان را کنترل کنیم و از هر نظر می تواند از رفتارهای نامطلوب ضعیف یا حاد‪ ،‬جلوگیری کند‬

‫ب)داشتن طرح درس‬ ‫الف)پرسش و پاسخ‬

‫د)تشویق کردن‬ ‫ج)ارزشیابی تشخیصی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬به واسطه ی تشویق می توانیم دانش آموزان را کنترل کنیم و از هر نظر می تواند از رفتارهای نامطلوب ضعیف یا حاد‪ ،‬جلوگیری کند‬

‫‪ )20‬آموختنی است و معلم نقش اساسی را ایفا می کند انتقال دهنده دانش است‬

‫د)مشارکتی‬ ‫ج)مطالعه‬ ‫ب)یادگیری‬ ‫الف) تعلیمی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه الف‬

‫پاسخ تشریحی‪:‬تعلیمی‪ :‬آموختنی است و معلم نقش اساسی را ایفا می کند انتقال دهنده دانش است‬

‫‪)21‬همه ی موارد زیر جز تقسیم بندی های روش تدریس هستند جز‪.........‬؟‬

‫ب) نحوه ی ارائه وپرداختن به هدف های آموزشی‬ ‫الف)از نظر سیر تاریخی‬

‫د)از لحاظ سیر فرهنگی‪-‬قومی‬ ‫ج) میزان درگیری فراگیر‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬تقسیم بندی های روش تدریس عبارتند از‪ )1:‬از نظرسیر تاریخی ‪ ) 2‬میزان درگیری فراگیر ‪ )3‬نحوه ی ارائه وپرداختن به هدف های‬
‫آموزشی‬

‫‪ )22‬روشهای تدریس از نظر سیر تاریخی به دو دسته ‪........‬و‪ ..........‬تقسیم می شوند‪.‬‬

‫د)نوین –قومی‬ ‫ج)سنتی – نوین‬ ‫ب)سنتی‪-‬اطالعات‬ ‫الف)فرهنگی‪ -‬اجتماعی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ج‬

‫‪118‬‬
‫پاسخ تشریحی‪ :‬روشهای تدریس از نظر سیر تاریخی به دو دسته کلی روشهای سنتی و روش نوین( متکی بر یافته های روانشناسی و علوم تربیتی)‬
‫تقسیم می شوند‪.‬‬

‫‪ )23‬آزمایشی‪،‬گردش علمی‪، ،‬شاگرد‪-‬استادی جز کدام دسته از روشهای تدریس محسوب می شود؟‬

‫د)نوین‬ ‫ج)سنتی –غیرفعال‬ ‫ب)مستقیم‬ ‫الف)سنتی –فعال‬

‫پاسخ‪:‬گزینه الف‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬روشهای تدریس سنتی از نظر سیر تاریخی به دو دسته فعال و غیر فعال تقسیم می شوند که آزمایشی‪،‬گردش علمی و شاگرد استادی‬
‫جز دسته ی فعال محسوب می شوند‪.‬‬

‫‪ )24‬اعضای تیم‪ ،‬قصه گویی‪،‬یادگیری فردی و کارائی تیم ایفای نقش جز کدام دسته از روشهای تدریس محسوب می شوند؟‬

‫د) میزان درگیری فراگیر‬ ‫ج)سنتی غیر فعال‬ ‫ب)نوین‬ ‫الف)سنتی فعال‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ب‬

‫پاسخ تشریحی‪:‬روشهای نوین شامل‪ :‬اعضای تیم‪ ،‬قصه گویی‪،‬یادگیری فردی و کارائی تیم ایفای نقش‬

‫‪ )25‬روشهای تدریس از نظر سیر تاریخی دسته ی سنتی و گروه غیر فعال شامل ‪........‬‬

‫الف) حل مسئله و چند حسی‬

‫ب) گزارش صبحگاهی‪،‬حل مسئله‪،‬گروهای کوچک‬

‫ج) تمرینی‪،‬بازگویی(حفظ کردنی)‪،‬سخنرانی‪،‬توضیحی‬

‫د) مشارکتی‪،‬آزمایشی‪،‬قیاس و استقرا‪،‬اکتشافی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ج‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬غیر فعال شامل ‪:‬تمرینی‪،‬بازگویی(حفظ کردنی)‪،‬سخنرانی‪،‬توضیحی‬

‫‪ )26‬در این روش نکات و مطالب و پیامهای آموزشی مشتقیماً ارائه می شود و پرداختن به هدفها جنبه ای مشخص و بارز دارد‪.‬‬

‫د)غیر فعال‬ ‫ج)فعال‬ ‫ب)غیر مستقیم‬ ‫الف)مستقیم‬

‫پاسخ‪:‬گزینه الف‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬روش مستقیم‪:‬در این روش نکات و مطالب و پیامهای آموزشی مشتقیماً ارائه می شود و پرداختن به هدفها جنبه ای مشخص و بارز دارد‪.‬‬

‫‪ )27‬در کدام روش تدریس پاداش و تنبیه از عوامل ایجاد انگیزه هستند و هدف اصلی پرورش نیروهای مجرد ذهنی است؟‬

‫د)نمایشی‬ ‫ج)پرسش و پاسخ‬ ‫الف) حفظ و تکرار ب)سخنرانی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه الف‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬در روش تدریس حفظ وتکرار پاداش و تنبیه از عوامل ایجاد انگیزه هستند و هدف اصلی پرورش نیروهای مجرد ذهنی است‬

‫‪119‬‬
 ‫‪ )28‬تأکید بر حفظ مطالب دارد و به دنبال تقویت کردن ماهیچه ذهن است جز کدام یک از روشهای تدریس محسوب می شود؟‬

‫د)غیر فعال‬ ‫ج)غیر مستقیم‬ ‫ب)فعال‬ ‫الف)مستقیم‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬غیر فعال‪:‬تأکید بر حفظ مطالب دارد و به دنبال تقویت کردن ماهیچه ذهن است‬

‫‪ )29‬کدام یک از موارد زیر جز محاسن روش حفظ و تکرار محسوب می شود؟‬

‫الف) بیشتر از کتاب ها‪ ،‬ذوق و عالقه و شور و حرارت ایجاد می کند‬

‫ب) توانایی ارائه مطالب پیچیده بصورت تکرار با کلمات متفاوت‬

‫ج) موثر در پرورش و تربیت صفاتی از قبیل اطاعت‪ ،‬احترام به گذشته‪ ،‬احترام به بزرگان‪.‬‬

‫د) عدم پرورش افراد فعال و شایسته برای زندگی اقتصادی و اجتماعی‪.‬‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ج‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬روش حفظ و تکرار موثر در پرورش و تربیت صفاتی از قبیل اطاعت‪ ،‬احترام به گذشته‪ ،‬احترام به بزرگان است‪.‬‬

‫‪)30‬در کدام روش تدریس یادگیری مبتنی بر حافظه است و مطالب به ذهن سپرده میشود‪.‬‬

‫د)غیر فعال‬ ‫ج)فعال‬ ‫ب)غیر مستقیم‬ ‫الف)مستقیم‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د‬

‫پاسخ تشریحی ‪:‬در روش غیرفعال یادگیری مبتنی بر حافظه است و مطالب به ذهن سپرده میشود‪.‬‬

‫‪)31‬کدام یک از موارد زیر جز محدودیت های روش تدریس حفظ و تکرار نمی باشد؟‬

‫الف) ارتباط و همکاری متقابل بین معلم و شاگرد وجود ندارد‪.‬‬

‫ب) عدم توجه به عالقه و رغبت دانشآموزان‪.‬‬

‫ج) عدم رابطه معلومات کسب شده با زندگی واقعی‪.‬‬

‫د) سازگار ومناسب هر معلمی نیست(مختص معلمین با قدرت بیان باال)‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬گزینه د جز معایب روش تدریس سخنرانی می باشد‪.‬‬

‫‪ )32‬ارائه مفاهیم به صورت شفاهی یا کتبی از طرف معلم و تکرار و حفظ کردن و پس دادن آن از توسط شاگردان‪.‬جز کدام یک از روشهای تدریس‬
‫محسوب می شود؟‬

‫د)نمایشی‬ ‫ج)پرسش و پاسخ‬ ‫الف) حفظ و تکرار ب)سخنرانی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه الف‬

‫‪120‬‬
‫پاسخ تشریحی‪:‬حفظ و تکرار‪ :‬ارائه مفاهیم به صورت شفاهی یا کتبی از طرف معلم و تکرار و حفظ کردن و پس دادن آن از توسط شاگردان‪.‬‬

‫‪ ) 33‬کدام یک از موارد زیر جز محاسن روش تدریس حفظ و تکرار نمی باشد؟‬

‫الف) ارزان و بدون نیاز به امکانات و تجهیزات‪.‬‬

‫ب) مناسب برای به خاطر سپردن اصول‪ ،‬قواعد و قوانین در علوم مختلف‪.‬‬

‫ج) بیشتر از کتاب ها‪ ،‬ذوق و عالقه و شور و حرارت ایجاد می کند‬

‫د) موثر در پرورش و تربیت صفاتی از قبیل اطاعت‪ ،‬احترام به گذشته‪ ،‬احترام به بزرگان‪.‬‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ج‬

‫پاسخ تشریحی‪:‬گزینه ج جز محاسن روش تدریس سخنرانی است‪.‬‬

‫‪)34‬کدام یک از موارد زیر جز محاسن سخنرانی محسوب نمی گردد؟‬

‫الف) بیشتر از کتاب ها‪ ،‬ذوق و عالقه و شور و حرارت ایجاد می کند‬

‫ب) بسیار ارزان است‬

‫ج) توانایی ارائه مطالب پیچیده بصورت تکرار با کلمات متفاوت‬

‫د) مناسب برای به خاطر سپردن اصول‪ ،‬قواعد و قوانین در علوم مختلف‪.‬‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د‬

‫پاسخ تشریحی‪:‬گزینه د جز محاسن روش تدریس حفظ و تکرار است‪.‬‬

‫‪)35‬کدام روش تدریس افراد متفکر‪ ،‬تحلیلگر و نقاد پرورش نمیدهد؟‬

‫د)بحث گروهی‬ ‫ج)ایفای نقش‬ ‫ب)پرسش و پاسخ‬ ‫الف)حفظ و تکرار‬

‫پاسخ‪:‬گزینه الف‬

‫پاسخ تشریحی‪:‬روش تدریس حفظ و تکراریکی از معایب و محدودیت هایی که دارد افراد متفکر‪ ،‬تحلیلگر و نقاد پرورش نمیدهد‪.‬‬

‫‪) 36‬همه ی موارد زیر به جز ‪...............‬از معایب روش تدریس سخنرانی محسوب می شوند‪.‬‬

‫الف) بطور صحیح به کار برده نمی شود‬

‫ب) به تفاوت های فردی توجهی نمی شود‬

‫ج) به علت متکلم وحده بودن معلم و انفعالی بودن شاگرد قدرت تکلم شاگرد چندان تقویت نمی شود‬

‫د) عدم پرورش افراد فعال و شایسته برای زندگی اقتصادی و اجتماعی‬

‫پاسخ ‪:‬گزینه د‬

‫پاسخ تشریحی‪:‬گزینه د جز معایب روش حفظ و تکرار می باشد‬

‫‪121‬‬
 ‫‪)37‬همه ی موارد جز مراحل اجرای روش تدریس به شیوه ی سخنرانی هستند به جز‪.......‬‬

‫الف) آمادگی برای سخنرانی‬

‫ب) متن و محتوای سخنرانی‬

‫ج)داشتن هدف و محتوا‬

‫د) جمعبندی و نتیجهگیری‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ج‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬گزینه ج جز مراحل اجر در روش تدریس سخنرانی نیست‪.‬‬

‫‪)38‬کدام یک از موارد زیر جز مراحل اجرای آمادگی برای سخنرانی محسوب نمیگردد؟‬

‫الف) شناخت عالیق و خواستههای فراگیران؛‬

‫ب) از نظر تجهیزات مانند میکروفون فضای مناسب‪ ،‬نور کافی؛‬

‫ج) آمادگی عاطفی سخنران باید از نظر روحی آماده باشد تا ارائه مناسبی داشته باشد؛‬

‫د) از نظر زمان‪ .‬یعنی موقعیتی که انتخاب شده است چه از نظر زمانی و فیزیکی مناسب باشد‪.‬‬

‫پاسخ‪:‬گزینه الف‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬گزینه الف جز مراحل اجرای متن و محتوای سخنرانی محسوب می شود‪.‬‬

‫‪............)39‬یعنی سخنرانی ایده کلی را به مفاهیم جزئی تقسیم کند و ارتباط آنها را با هم مشخص کند‪.‬‬

‫ب)رابطه جز با کل‬ ‫الف)همبستگی تسلسلی‬

‫د) سازماندهی بر اساس مقایسه‬ ‫ج) ایجاد رابطه میان محتوا و هدف‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ب‬

‫پاسخ تشریحی‪:‬رابطه جز با کل یعنی یعنی سخنرانی ایده کلی را به مفاهیم جزئی تقسیم کند و ارتباط آنها را با هم مشخص کند این نوع سازماندهی ‪،‬‬
‫طبقه بندی سلسله مراتبی نامیده میشود‪.‬‬

‫‪ )40‬مشخص و برجسته کردن مفهوم اصلی ودوری جستن از مطالب و مفاهیمی است که با مطالب اصلی سنخیتی ندارند ‪.‬‬

‫ب)رابطه جز با کل‬ ‫الف)همبستگی تسلسلی‬

‫د) سازماندهی بر اساس مقایسه‬ ‫ج) ایجاد رابطه میان محتوا و هدف‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ج‬

‫پاسخ تشریحی‪:‬ایجاد رابطه میان محتوا و هدف یعنی مشخص و برجسته کردن مفهوم اصلی ودوری جستن از مطالب و مفاهیمی است که با مطالب‬
‫اصلی سنخیتی ندارند‬

‫‪122‬‬
 ‫‪)41‬روش تدریس ‪...............‬مناسب برای معلمان کمتجربه‪.‬وحتی والدین هم میتوانند از این روش تدریس استفاده بکنند‪.‬‬

‫د)بحث گروهی‬ ‫ج)ایفای نقش‬ ‫ب)پرسش و پاسخ‬ ‫الف)حفظ و تکرار‬

‫پاسخ‪:‬گزینه الف‬

‫پاسخ تشریحی‪:‬روش تدریس حفظ و تکرارمناسب برای معلمان کمتجربه‪.‬وحتی والدین هم میتوانند از این روش تدریس استفاده بکنند‪.‬‬

‫‪ )42‬سخنران کلمات یا عباراتی را بطور آشکار در ساخت سازماندهی اش بکار می گیرد و با تکرار آنها شاگرد را در یک مورد خاص آموزش می دهد‪.‬‬

‫ب)رابطه جز با کل‬ ‫الف)همبستگی تسلسلی‬

‫د) سازماندهی بر اساس مقایسه‬ ‫ج) سازماندهی بر اساس همبستگی کلمات یا عبارات‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ج‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬سازماندهی بر اساس همبستگی کلمات یا عبارات یعنی سخنران کلمات یا عباراتی را بطور آشکار در ساخت سازماندهی اش بکار می‬
‫گیرد و با تکرار آنها شاگرد را در یک مورد خاص آموزش می دهد‪.‬‬

‫‪ )43‬مقایسه تمام یا بخشی از یک سخنرانی با یک یا دو موضوع دیگر بر اساس معیاری واضح و روشن‪.‬‬

‫ب)رابطه جز با کل‬ ‫الف)همبستگی تسلسلی‬

‫د) سازماندهی بر اساس مقایسه‬ ‫ج) سازماندهی بر اساس همبستگی کلمات یا عبارات‬

‫پاسخ ‪:‬گزینه د‬

‫پاسخ تشریحی‪:‬سازماندهی براساس مقایسه‪ :‬مقایسه تمام یا بخشی از یک سخنرانی با یک یا دو موضوع دیگر بر اساس معیاری واضح و روشن‪.‬‬

‫‪ )44‬در سخنرانی فقط به زبان و گفتار به عنوان یک کانال بسنده نکنیم‪ ،‬هر جا نیاز باشد فیلم ببینیم سخنرانی باید تلفیقی با رسانه های دیگر باشد‪.‬‬

‫ب)پرسش و پاسخ در حین سخنرانی‬ ‫الف)شور و حرارت سخنرانی‬

‫د)استفاده از طنز در سخنرانی‬ ‫ج)تغییر کانال ارتباطی‬

‫پاسخ ‪:‬گزینه ج‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬تغییر کانال ارتباطی یعنی در سخنرانی فقط به زبان و گفتار به عنوان یک کانال بسنده نکنیم‪ ،‬هر جا نیاز باشد فیلم ببینیم سخنرانی‬
‫باید تلفیقی با رسانه های دیگر باشد‬

‫‪ )45‬روشی است که مفاهیم به صورت شفاهی از طرف معلم ارائه میشود و شاگردان گوش میدهند‪.‬‬

‫د)حفظ و تکرار‬ ‫ج)بحث گروهی‬ ‫ب)سخنرانی‬ ‫الف)پرسش و پاسخ‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ب‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬روش سخنرانی روشی است که مفاهیم به صورت شفاهی از طرف معلم ارائه میشود و شاگردان گوش میدهند‪.‬‬

‫‪ )46‬استمرار توجه شاگردان در طول ارائه محتوا از طریق فعالیت های زیربه جز‪ ..........‬امکان پذیر است‪.‬‬

‫‪123‬‬
 ‫ب)تغییر کانال ارتباطی‬ ‫الف)سازماندهی براساس مقایسه‬

‫د)شور و حرارت سخنرانی‬ ‫ج)فعالیت جسمی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه الف‬

‫پاسخ تشریحی‪:‬سازماندهی بر اساس مقایسه جز نکاتی است که در مورد متن سخنرانی باید رعایت شود‪.‬‬

‫‪)47‬کدام روش تدریس مخصوص کالسهای پرجمعیت است؟‬

‫د)بحث گروهی‬ ‫ج)پرسش و پاسخ‬ ‫ب)سخنرانی‬ ‫الف)حفظ و تکرار‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ب‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬روش تدریس سخنرانی مخصوص کالسهای پرجمعیت است‪.‬‬

‫‪ )48‬متن سخنرانی باید تمام هدفهای آموزشی را در برداشته باشدجز کدام یک از نکاتی است که در سخنرانی باید رعایت شود؟‬

‫الف) سازماندهی منطقی محتوا با روش همبستگی تسلسلی‬

‫ب) استمرارتوجه شاگردان در طول ارائه محتوا‬

‫ج) جامع بودن محتوا‬

‫د) سازماندهی منطقی محتوا با روش رابطه جز با کل‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ج‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬جامع بودن محتوایعنی متن سخنرانی باید تمام هدفهای آموزشی را در برداشته باشد‪.‬‬

‫‪ )49‬در این روش شاگرد تالش می کند با کوشش های ذهنی‪ ،‬از معلوم به مجهول حرکت کند این روش را روش سقراطی نیز گفته اند‪.‬‬

‫د)بحث گروهی‬ ‫ج)پرسش و پاسخ‬ ‫ب)سخنرانی‬ ‫الف)حفظ و تکرار‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ج‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬در این روش شاگرد تالش می کند با کوشش های ذهنی‪ ،‬از معلوم به مجهول حرکت کند این روش را روش سقراطی نیز گفته اند‪.‬‬

‫‪ )50‬روش پرسش و پاسخ بر سه اصل زیر به جز‪..............‬متکی است‪.‬‬

‫الف) وجود سوال یا مساله که کنجکاوی شاگردان را برانگیزد‬

‫ب) طرح سوال های متوالی برای تداوم فعالیت های ذهنی‬

‫ج) هدایت تالش ذهن برای کشف آگاهانه مساله تا در نتیجه به خالقیت فکری و کسب دانش منجر گردد‬

‫د) استفاده از تجارب و دانسته های گذشته و تقویت قدرت استدالل‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬استفاده از تجارب و دانسته های گذشته و تقویت قدرت استدالل جز اهداف پرسش و پاسخ محسوب می شوند‪.‬‬

‫‪124‬‬
‫‪ )51‬در این روش ‪ ،‬افراد مهارت های خاصی را از طریق دیدن فرا می گیرند و معلم طرز کاربرد وسیله ای یا چگونگی ساخت یک شی را نشان می‬
‫دهد‪.‬‬

‫د)حفظ و تکرار‬ ‫ج)بحث گروهی‬ ‫ب)سخنرانی‬ ‫الف)نمایشی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه الف‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬در روش نمایشی ‪ ،‬افراد مهارت های خاصی را از طریق دیدن فرا می گیرند و معلم طرز کاربرد وسیله ای یا چگونگی ساخت یک شی را‬
‫نشان می دهد‪.‬‬

‫‪)52‬همه ی موارد زیر به جز‪.............‬جز محاسن روش تدریس پرسش و پاسخ محسوب می شوند؟‬

‫الف) تقویت اعتماد به نفس‬

‫ب) افزایش انگیزه‪ ،‬فعالیت‪ ،‬مطالعه و تحقیق‬

‫ج) به کار گیری اشیای حقیقی و واقعی در آموختن‬

‫د) تشویق شاگردان به شرکت در بحث و فعالیت های آموزشی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ج‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬گزینه ج جز محاسن روش تدریس نمایش علمی است‪.‬‬

‫‪ )53‬در این روش ‪ ،‬افراد مهارت های خاصی را از طریق دیدن فرا می گیرند و معلم طرز کاربرد وسیله ای یا چگونگی ساخت یک شی را نشان می دهد‪.‬‬

‫د)روش پرسش و پاسخ‬ ‫ب)روش ایفای نقش ج)روش سخنرانی‬ ‫الف)روش نمایش علمی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه الف‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬در روش نمایش علمی ‪ ،‬افراد مهارت های خاصی را از طریق دیدن فرا می گیرند و معلم طرز کاربرد وسیله ای یا چگونگی ساخت یک‬
‫شی را نشان می دهد‪.‬‬

‫‪)54‬کدام یک از موارد زیر جز اهداف روش تدریس پرسش و پاسخ است؟‬

‫الف) تشویق شاگردان به شرکت در بحث و فعالیت های آموزشی‬

‫ب) تقویت قدرت استدالل و اظهار نظر‬

‫ج) ایجاد عالقه و تقویت تفکر خالق و تقویت اعتماد به نفس‬

‫د) ایجاد اعتماد به نفس در شاگرد و سنجش و قضاوت‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬بقیه موارد جز محاسن روش پرسش و پاسخ می باشند‪.‬‬

‫‪)55‬ساقه ای را از یک گیاه را سرکالس می آوریم می خواهیم آوندهای چوبی و آوند های آبکشی را به دانش آموزان نشان می دهیم روش ‪..........‬‬
‫محسوب می شود‪.‬‬

‫‪125‬‬
 ‫د)روش پرسش و پاسخ‬ ‫ب)روش ایفای نقش ج)روش نمایش علمی‬ ‫الف) روش سخنرانی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ج‬

‫پاسخ تشریحی‪:‬چون دانش آموزان مهارت خاصی را از طریق دیدن به دست می آورند روش نمایشی علمی است‪.‬‬

‫‪ )56‬همه موارد زیز جزمراحل روش نمایش علمی محسوب می شوند به جز‪..........‬‬

‫د)مشاهده کنندگان‬ ‫ج)نمایش‬ ‫ب)توضیح‬ ‫الف)آمادگی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬گزینه د جز افرادی که در روش ایفای نقش شرکت دارند محسوب می شوند‪.‬‬

‫‪)57‬کدام یک از موارد زیر جز اهداف روش پرسش و پاسخ نیست؟‬

‫الف) تشخیص و تحریک تفکر‪،‬توانایی ها و عالیق‬

‫ب) فراهم شدن زمینه بحث گروهی‬

‫ج) سنجش و قضاوت‬

‫د) استفاده از تجارب و دانسته های گذشته‬

‫پاسخ‪:‬کزینه ب‬

‫پاسخ تشریحی‪:‬گزینه ب جز محاسن روش ایفای نقش می باشد‪.‬‬

‫‪ )58‬در صورت نبودن امکانات کافی مناسب ترین روش برای آموختن مهارت ها است‪.‬‬

‫د)روش پرسش و پاسخ‬ ‫ب)روش ایفای نقش ج)روش نمایش علمی‬ ‫الف) روش سخنرانی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ج‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬در صورت نبودن امکانات کافی روش نمایش علمی مناسب ترین روش برای آموختن مهارت ها است‬

‫‪)59‬کدام یک از موارد زیر جز معایب روش پرسش و پاسخ نمی باشد؟‬

‫الف) مستلزم هدفهای مشخص و وقت زیاد است‬

‫ب) در صورت عدم تسلط و مهارت معلم ممکن است به پراکندگی و انحراف بحث بیانجامد‬

‫ج) برهم زدن برنامه رسمی مدرسه‪.‬‬

‫د) در همه دروس قابل اجرا نیست‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ج‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬گزینه ج جز معایب روش گردش علمی است‪.‬‬

‫‪ )60‬به کار گیری اشیای حقیقی و واقعی در آموختن از محاسن کدام روش تدریس است؟‬

‫‪126‬‬
 ‫ج)روش ایفای نقش د)روش گردش علمی‬ ‫الف)روش نمایش علمی ب)روش بحث گروهی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه الف‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬به کار گیری اشیای حقیقی و واقعی در آموختن از محاسن روش نمایش علمی است‪.‬‬

‫‪)61‬روش‪ ...........‬برای کالسهای پرجمعیت مناسب نیست‪.‬‬

‫د)بحث گروهی‬ ‫ج)پرسش و پاسخ‬ ‫ب)سخنرانی‬ ‫الف)حفظ و تکرار‬

‫پاسخ‪ :‬گزینه ج‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬روش پرسش و پاسخ برای کالسهای پرجمعیت مناسب نیست‪.‬‬

‫‪ )62‬در کدام روش تدریس یادگیری کیفیت چندان خوبی ندارد و صرفا در مرحله مشاهده و تقلید قرار میگیرد؟‬

‫ج)روش ایفای نقش د)روش نمایش علمی‬ ‫الف) روش گردش علمی ب)روش بحث گروهی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬در روش نمایش علمی چون شاگردان نمی توانند از راه تجارب مستقیم و از راه عمل و تمرین و تکرار مهارت الزم را کسب کنند‬
‫یادگیری کیفیت چندان خوبی ندارد و صرفا درمرحله مشاهده و تقلید قرار میگیرند‪.‬‬

‫‪ )63‬در این روش فرد یا افرادی از شاگردان موضوعی را به صورت نمایشنامه اجرا می کنند‪.‬‬

‫ج)روش ایفای نقش د)روش نمایش علمی‬ ‫الف) روش گردش علمی ب)روش بحث گروهی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ج‬

‫پاسخ تشریحی‪:‬روش ایفای نقش‪:‬فرد یا افرادی از شاگردان موضوعی را به صورت نمایشنامه اجرا می کنند‪.‬‬

‫‪)64‬همه موارد زیر جز افرادی که در روش ایفای نقش شرکت دارند محسوب می شوند به جز‪.........‬‬

‫د)کارگردان‬ ‫ج)مشاهده کنندگان‬ ‫ب)ایفاگران نقش‬ ‫الف)مسئول اجرا‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬افرادی که در روش ایفای نقش شرکت دارند عبارتند از‪ )1:‬معلم یا مسئول اجرا ‪ )2‬ایفاگران نقش ‪ )3‬مشاهده کنندگان‬

‫‪) 65‬کدام یک از موارد زیر جز مراحل اجرای ایفای نقش نمی باشد؟‬

‫الف) تعیین موضوع و نوشتن آن به صورت نمایشنامه‬

‫ب) فراهم کردن شرایط و وسایل‬

‫ج) تعیین نقشهایی که باید ایفا شوند‬

‫د) فراهم شدن زمینه بحث گروهی‬

‫پاسخ ‪:‬گزینه د‬

‫‪127‬‬
 ‫پاسخ تشریحی‪:‬گزینه د جزمحاسن ایفای نقش می باشد؟‬

‫‪ )66‬کدام روش تدریس برای رفع کمرویی مناسب است؟‬

‫ج)روش ایفای نقش د)روش نمایش علمی‬ ‫الف) روش گردش علمی ب)روش بحث گروهی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ج‬

‫پاسخ تشریحی‪:‬از محاسن روش ایفای نقش این است که برای رفع کمرویی مناسب است‪.‬‬

‫‪) 67‬کدام یک از موارد زیر جز محاسن روش تدریس محسوب نمی شود؟‬

‫الف) فراهم شدن زمینه بحث گروهی‬

‫ب) کسب تجارب واقعی و فعال بودن شاگردان‬

‫ج) برای دروسی مانند تاریخ و علوم اجتماعی مفید است‬

‫د) سهیم شدن فراگیران مشاهده کننده در احساس ایفاگران نقش‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ب‬

‫پاسخ تشریحی‪:‬گزینه ب جز محاسن روش گردش علمی محسوب می شود‪.‬‬

‫‪) 67‬کدام گزینه در مورد محدودیت های روش تدریس ایفای نقش صحیح نمی باشد؟‬

‫الف)برای تحقق پیچیده آموزشی مفید نیست‬

‫ب)یک روش آموزشی جدی تلقی می شود‬

‫ج)یک اجرای درست به صرف وقت کافی و تهیه تدارکات نیاز دارد‬

‫د)نظم هم تا حدی از بین میرود‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ب‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬از محدودیت های روش ایفای نقش این است که یک روش آموزشی جدی تلقی نمی شود‬

‫‪)68‬روش‪ ............‬روش بسیار کارآمدی است معموال برای گروههای کوچک می توانیم گروهی از دانش آموزان را آماده کنیم و آنها را به فضای بیرون‬
‫ببریم تا با تماشای پدیده ها مطالبی را یاد بگیرند‪.‬‬

‫ج)روش ایفای نقش د)روش نمایش علمی‬ ‫الف) روش گردش علمی ب)روش بحث گروهی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه الف‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬روش گردش علمی‪ :‬روش بسیار کارآمدی است معموال برای گروههای کوچک می توانیم گروهی از دانش آموزان را آماده کنیم و آنها را‬
‫به فضای بیرون ببریم تا با تماشای پدیده ها مطالبی را یاد بگیرند‪.‬‬

‫‪ )69‬این روش برای کالسهایی قابل اجرا است که جمعیتی بین ‪6‬تا ‪ 20‬نفر داشته باشند‪.‬‬

‫‪128‬‬
 ‫ج)روش ایفای نقش د)روش نمایش علمی‬ ‫الف) روش گردش علمی ب)روش بحث گروهی‬

‫پاسخ ‪:‬گزینه ب‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬روش بحث گروهی برای کالسهایی قابل اجرا است که جمعیتی بین ‪6‬تا ‪ 20‬نفر داشته باشند‪.‬‬

‫‪)70‬کدام یک از گزینه های زیر جز گردش های علمی از نظر زمان محسوب نمی شود؟‬

‫الف) گردش علمی کوتاه مدت و سریع ب) گردش علمی یک یا دوساعتی‬

‫د) گردش علمی ساالنه‬ ‫ج) گردش علمی هفتگی و ماهانه‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د‬

‫پاسخ تشریحی‪:‬انواع گردش علمی عبارتند از‪:‬گردش علمی کوتاه مدت و سریع ‪،‬گردش علمی یک یا دوساعتی‪،‬گردش علمی روزانه‪،‬گردش علمی هفتگی‬
‫و ماهانه‬

‫‪)71‬از محاسن کدام روش پیوند فعالیتهای مدرسه با جامعه است؟‬

‫ج)روش ایفای نقش د)روش نمایش علمی‬ ‫الف) روش گردش علمی ب)روش بحث گروهی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه الف‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬محاسن روش گردش علمی ‪ :‬پیوند فعالیتهای مدرسه با جامعه‬

‫‪ )72‬انواع آرایش شبکه های ارتباطی عبارتنداز‪:‬‬

‫الف)فعال‪،‬غیر فعال‬

‫ب)مستقیم ‪،‬غیر مستقیم‬

‫ج)متمرکز ‪،‬غیر متمرکز‬

‫د)زنده‪،‬غیر مستقیم‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ج‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬انواع آرایش شبکه های ارتباطی ‪:‬متمرکز و غیر متمرکز‬

‫‪ )73‬این روش بر اصول یادگیری اکتشافی و رویکرد سازنده گرایانه استوار است‪.‬‬

‫ج)روش ایفای نقش د)روش نمایش علمی‬ ‫الف) روش گردش علمی ب)روش تدریس آزمایشی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ب‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬روش تدریس آزمایشی‪ :‬بر اصول یادگیری اکتشافی و رویکرد سازنده گرایانه استوار است‪.‬‬

‫‪ )74‬کسب تجارب واقعی و فعال بودن شاگردان از محاسن کدام نوع روش تدریس می باشد؟‬

‫ج)روش ایفای نقش د)روش نمایش علمی‬ ‫الف) روش گردش علمی ب)روش تدریس آزمایشی‬

‫‪129‬‬
 ‫پاسخ‪:‬گزینه الف‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬محاسن روش گردش علمی‪ :‬کسب تجارب واقعی و فعال بودن شاگردان‬

‫‪)75‬کدام گزینه جز معایب گردش علمی محسوب نمی شود؟‬

‫الف)نبود امکانات کافی‪،‬‬

‫ب)نیاز به زمان بیشتر‪،‬‬

‫ج)برهم زدن برنامه رسمی مدرسه‪.‬‬

‫د) برای کالسهای پر جمعیت قابل اجرا نیست‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د‬

‫پاسخ تشریحی‪:‬گزینه د جز معایب روش بحث گروهی می باشد‪.‬‬

‫‪ )76‬معلم یا یکی از دانش آموزان قوی در مرکز ومحور ارتباط است‪.‬‬

‫د)غیر فعال‬ ‫ج)فعال‬ ‫ب)غیر متمرکز‬ ‫الف)متمرکز‬

‫پاسخ‪:‬گزینه الف‬

‫پاسخ تشریحی‪:‬متمرکز‪ :‬معلم یا یکی از دانش آموزان قوی در مرکز ومحور ارتباط است‬

‫‪ )77‬در این نوع شبکه معموأل سلسله مراتب حاکم است (کار یک گروه هنری)‬

‫ب)شبکه ارتباطی زنجیره ای‬ ‫الف)شبکه ارتباطی ‪ y‬شکل‬

‫د)شبکه ارتباط تلفیقی‬ ‫ج)شبکه ارتباط دایره ای‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ب‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬در شبکه ارتباط زنجیره ای معموأل سلسله مراتب حاکم است (کار یک گروه هنری)‬

‫‪ )78‬همه افراد فرصت مساوی دارند و شخصی به عنوان مرکز قرار نمی گیرد‪.‬‬

‫د)غیر فعال‬ ‫ج)فعال‬ ‫ب)غیر متمرکز‬ ‫الف)متمرکز‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ب‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬غیر متمرکز‪ :‬همه افراد فرصت مساوی دارند و شخصی به عنوان مرکز قرار نمی گیرد‪.‬‬

‫‪ )79‬کدام یک از گزینه های زیر جزحالتهای مختلف متمرکز محسوب نمی شود؟‬

‫ج)تلفیقی د)‪ y‬شکل‬ ‫ب)زنجیره ای‬ ‫الف)چرخی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ج‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬حالتهای مختلف متمرکز‪:‬چرخی‪،‬زنجیره ای و ‪ y‬شکل‬

‫‪130‬‬
‫‪ )80‬شخصی که در مرکز شبکه ارتباطی قرار دارد مطالب را از بقیه می گیرد وقتی که به حل مسأله و تصمیم گیری نهایی رسید‪ ،‬نتیجه را به افراد باز‬
‫می گرداند‪.‬‬

‫ج)آرایش تلفیقی د)‪ y‬شکل‬ ‫ب)آرایش زنجیره ای‬ ‫الف)آرایش چرخی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه الف‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬شخصی که در مرکز شبکه ارتباطی قرار دارد مطالب را از بقیه می گیرد وقتی که به حل مسأله و تصمیم گیری نهایی رسید‪ ،‬نتیجه را‬
‫به افراد باز می گرداند‪(.‬آرایش چرخی)‬

‫‪ )81‬معلم بین دو اظهار نظر متفاوت اعتدال برقرار می کند و آن را به صورت پیام به قسمت پایین شبکه ارتباطی انتقال می دهد‪.‬‬

‫ب)شبکه ارتباطی زنجیره ای‬ ‫الف)شبکه ارتباطی ‪ y‬شکل‬

‫د)شبکه ارتباط تلفیقی‬ ‫ج)شبکه ارتباط دایره ای‬

‫پاسخ‪:‬گزینه الف‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬شبکه ارتباطی ‪ y‬شکل‪:‬معلم بین دو اظهار نظر متفاوت اعتدال برقرار می کند و آن را به صورت پیام به قسمت پایین شبکه ارتباطی‬
‫انتقال می دهد‪.‬‬

‫‪)82‬کدام یک از گزینه های زیر جز محاسن روش بحث گروهی نمی باشد؟‬

‫الف)تقویت همکاری واحساس دوستی در بین اعضا‬

‫ب)فراهم شدن فرصتی برای ارزیابی خود‬

‫ج)تقویت روحیه نقاد و اعتماد به نفس‬

‫د) یادگیری با ثبات تر و موثرتر است‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬یادگیری با ثبات تر و موثرتر است جز محاسن روش آزمایشی است‪.‬‬

‫‪ )83‬کدام یک از گزینه های زیر جز محاسن روش آزمایشی نمی باشد؟‬

‫الف)یادگیری روش آزمایش کردن عالوه بر دست یافتن به هدفهای آموزشی‪.‬‬

‫ب) تقویت انگیزه مطالعه و تحقیق‪.‬‬

‫ج)ارضای حس کنجکاوی و اعتماد به نفس‪.‬‬

‫د) تقویت قدرت مدیریت و رهبری‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د‬

‫پاسخ تشریحی‪:‬تقویت قدرت مدیریت و رهبری جز محاسن روش بحث گروهی است‪.‬‬

‫‪ )84‬تقویت قدرت استدالل و اندیشه از محاسن روش‪..............‬می باشد‪.‬‬

‫‪131‬‬
 ‫د)نمایشی‬ ‫ج)ایفای نقش‬ ‫الف) بحث گروهی ب)آزمایشی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه الف‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬تقویت قدرت استدالل و اندیشه از محاسن روش بحث گروهی می باشد‪.‬‬

‫‪ )85‬نقش معلم در این روش هدایت شاگردان و نظارت بر کار آنها است‪.‬‬

‫د)نمایشی‬ ‫ج)ایفای نقش‬ ‫الف) بحث گروهی ب)آزمایشی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ب‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬نقش معلم در روش تدریس آزمایشی هدایت شاگردان و نظارت بر کار آنها است‪.‬‬

‫‪ )86‬افراد گروه فرصت بیشتری برای ارتباط با یکدیگر دارند ‪ ،‬این نوع شبکه ارتباطی در بحث گروهی قوی ترین و مؤثر ترین نوع ارتباط است‪.‬‬

‫ب)شبکه ارتباطی زنجیره ای‬ ‫الف)شبکه ارتباطی ‪ y‬شکل‬

‫د)شبکه ارتباط تلفیقی‬ ‫ج)شبکه ارتباط دایره ای و چند کانالی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ج‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬شبکه ارتباطی دایره ای و چند کانالی ‪:‬افراد گروه فرصت بیشتری برای ارتباط با یکدیگر دارند ‪ ،‬این نوع شبکه ارتباطی در بحث گروهی‬
‫قوی ترین و مؤثر ترین نوع ارتباط است‪.‬‬

‫‪ )87‬معلم با افراد خاص ضمن هدایت بحث‪،‬مانعی برای ارتباط آزاد و چندکانالی نیستند‪.‬که دو تا نقش تعریف میشود‪:‬منشی گروه و رهبر یا مدیر گروه و‬
‫افراد می توانند با هم بحث داشته باشند‪.‬‬

‫ب)شبکه ارتباطی زنجیره ای‬ ‫الف)شبکه ارتباطی ‪ y‬شکل‬

‫د)شبکه ارتباط تلفیقی‬ ‫ج)شبکه ارتباط دایره ای و چند کانالی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬شبکه ارتباط تلفیقی‪:‬معلم با افرادخاص ضمن هدایت بحث‪،‬مانعی برای ارتباط آزاد و چندکانالی نیستند‪.‬که دو تا نقش تعریف‬
‫میشود‪:‬منشی گروه و رهبر یا مدیر گروه و افراد می توانند با هم بحث داشته باشند‪.‬‬

‫‪)89‬کدام یک از گزینه های زیر جز وظایف معلم در روش بحث گروهی نمی باشد؟‬

‫ب) شرکت در بحث‬ ‫الف) فراهم کردن امکانات‬

‫د) مطرح عقاید وتجربیات خود‬ ‫ج) کنترل و هدایت بحث‬

‫پاسخ ‪:‬گزینه د‬

‫پاسخ تشریحی ‪:‬گزینه د جز وظایف شاگردان می باشد‪.‬‬

‫‪)90‬کدام گزینه جز وظایف شاگردان در جریان بحث گروهی نیسن؟‬

‫الف)درباره موضوع مورد بحث فکر ومطالعه کنند‬

‫‪132‬‬
 ‫ب)عقاید وتجربیات خود را در جلسه مطرح کنند‬

‫ج)به دقت به جریان بحث و گفتگو گوش دهند‬

‫د)شرکت کردن در بحث و گفتگو‬

‫پاسخ ‪:‬گزینه د‬

‫پاسخ تشریحی‪:‬گزینه د جز وظایف معلم می باشد‪.‬‬

‫‪ )91‬یک گام پیشرفته تر از آموزش تجویز شده است که همراه با دانش آموزان تا وصول به نتایج نهایی انجام می شود‪.‬‬

‫ب) آموزش انفرادی تجویز شده (‪)IPI‬‬ ‫الف) آموزش انفرادی هدایت شده (‪)IGE‬‬

‫د) آموزش برنامه ای(‪)PI‬‬ ‫ج) آموزش به وسیله کامپیوتر (‪)CAI‬‬

‫پاسخ‪:‬گزینه الف‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬آموزش انفرادی هدایت شده (‪:)IGE‬یک گام پیشرفته تر از آموزش تجویز شده است که همراه با دانش آموزان تا وصول به نتایج نهایی‬
‫انجام می شود‪.‬‬

‫‪ )92‬کدام گزینه جز اهداف آموزش انفرادی نمی باشد؟‬

‫الف) رعایت تفاوت فردی‪،‬‬

‫ب) رشد استقالل در عمل و یادگیری‪،‬‬

‫ج) عادت به مطالعه‪،‬‬

‫د) تقویت قدرت مدیریت و رهبری‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬تقویت قدرت مدیریت و رهبری جز محاسن روش تدریس بحث گروهی است‪.‬‬

‫‪ )93‬در کدام یک از روشهای تدریس در صورت عدم کنترل ممکن است غلط اجرا شود؟‬

‫د)نمایشی‬ ‫ج)ایفای نقش‬ ‫الف) بحث گروهی ب)آزمایشی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ب‬

‫پاسخ تشریحی ‪:‬یکی از محدودیتهای روش آزمایشی این است که در صورت عدم کنترل ممکن است غلط اجرا شود‪.‬‬

‫‪)94‬کدام یک از روشهای آموزش انفرادی زیر توسط اسکینر مطرح شده است؟‬

‫ب) آموزش انفرادی تجویز شده‬ ‫الف) آموزش انفرادی هدایت شده‬

‫د) آموزش برنامه ای‬ ‫ج) آموزش به وسیله کامپیوتر‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د‬

‫‪133‬‬
 ‫پاسخ تشریحی ‪:‬آموزش برنامه ای (‪ )PI‬توسط اسکینر مطرح شد‪.‬‬

‫‪ )95‬همان آموزش برنامه ای است ولی برنامه نویسی شده است‪.‬‬

‫ب) آموزش انفرادی تجویز شده‬ ‫الف) آموزش انفرادی هدایت شده‬

‫د) آموزش رسانه ای‬ ‫ج) آموزش به وسیله کامپیوتر‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ج‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬آموزش به وسیله کامپیوتر (‪)CAI‬دقیقا همان آموزش برنامه ای است ولی برنامه نویسی شده است‪.‬‬

‫‪)96‬محتوای آموزشی را به گام های کوچکتر روی کاغد تبدیل مبکند و زمانی که دانش آموزان به هر کدام از هدف ها رسیدند هدف های بعدی را‬
‫دنبال میکنند تا در نهایت به عمده مطالب دسترسی پیدا کنند‪.‬‬

‫ب) آموزش انفرادی تجویز شده‬ ‫الف) آموزش انفرادی هدایت شده‬

‫د) آموزش برنامه‬ ‫ج) آموزش به وسیله کامپیوتر‬

‫پاسخ ‪:‬گزینه د‬

‫پاسخ تشریحی‪:‬آموزش برنامه ای محتوای آموزشی را به گام های کوچکتر روی کاغد تبدیل مبکند و زمانی که دانش آموزان به هر کدام از هدف ها‬
‫رسیدند هدف های بعدی را دنبال میکنند تا در نهایت به عمده مطالب دسترسی پیدا کنند‪.‬‬

‫‪ : )97‬ابزارهایی که معلمان می توانند در تدریس از آن ها کمک بگیرند‪.‬‬

‫د)جنبه ی ارتباطی‬ ‫ج)جنبه یادگیری‬ ‫ب)جنبه ی آموزش‬ ‫الف)جنبه ی کمک رسانی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه الف‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬جنبه ی کمک رسانی‪ :‬ابزارهایی که معلمان می توانند در تدریس از آن ها کمک بگیرند‪.‬‬

‫‪ )98‬کلیه ی تجهیزات وامکاناتی که می تواند در محیط یادگیری‪ ،‬شرایطی را برای یادگیری سریع تر‪ ،‬آسان تر‪ ،‬بادوام تر و موثر تر به وجود آورد‪.‬‬

‫ج)حامل های ارتباطی د)جنبه ی ارتباطی‬ ‫ب) وسایل آموزشی‬ ‫الف)جنبه ی کمک رسانی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ب‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬وسایل آموزشی‪:‬کلیه ی تجهیزات وامکاناتی که می تواند در محیط یادگیری‪ ،‬شرایطی را برای یادگیری سریع تر‪ ،‬آسان تر‪ ،‬بادوام تر و‬
‫موثر تر به وجود آورد‪.‬‬

‫‪ )99‬یادگیری را از طریق تمرین و مهارت آسان می کنند این وسایل نه تنها تا پایان جریان آموزش حضور دارند بلکه در هنگام ارزشیابی حضورشان‬
‫ضروری است‪.‬‬

‫ب) وسایل آموزشی‬ ‫الف) وسایل آموزشی معیاری‬

‫د) وسایل آموزشی تسهیل کننده‬ ‫ج)حامل های ارتباطی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه الف‬

‫‪134‬‬
‫پاسخ تشریحی‪:‬وسایل آموزشی معیاری یادگیری را از طریق تمرین و مهارت آسان می کنند این وسایل نه تنها تا پایان جریان آموزش حضور دارند بلکه‬
‫در هنگام ارزشیابی حضورشان ضروری است‪.‬‬

‫‪ )100‬وسایلی هستند که به جریان بهتر یاد گیری می کنند پس از اینکه نقششان را ایفا کردند از فرایند آموزش خارج می شوند و نیاز نیست که در‬
‫مرحله ارزشیابی مورد استفاده قرار بگیرند‪.‬‬

‫ب) وسایل آموزشی‬ ‫الف) وسایل آموزشی معیاری‬

‫د) وسایل آموزشی تسهیل کننده‬ ‫ج)حامل های ارتباطی‬

‫پاسخ‪ :‬گزینه د‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬وسایل آموزشی تسهیل کننده وسایلی هستند که به جریان بهتر یاد گیری می کنند پس از اینکه نقششان را ایفا کردند از فرایند‬
‫آموزش خارج می شوند و نیاز نیست که در مرحله ارزشیابی مورد استفاده قرار بگیرند‪.‬‬

‫ایستگاه تست از جلسه ‪ 26‬تا ‪ 35‬طراحی آموزشی‬

‫‪1‬معموال نخستین خاطرات کالس درس بیشتر در ذهن باقی می مانند که اصطالحا به آن ‪................‬می گویند‪.‬‬

‫د)قانون اثر‬ ‫ج)قانون شدت‬ ‫ب)‪first effect‬‬ ‫الف)قانون تمرین‬

‫‪)2‬قانون تمرین ‪...........................‬‬

‫الف) یک واقعهی مهیج و جذاب بیشتر از یک رویداد عادی و کسل کننده در ذهن باقی می ماند‪.‬‬

‫ب) معموال نخستین خاطرات کالس درس بیشتر در ذهن باقی می مانند‬

‫ج) تکرار و تمرین دریادگیری ودوام آن‪ ،‬تاثیر فراوان دارد‪.‬‬

‫د) مهارت و دانشی که بکار گرفته نشود به تدریج و به میزان زیادی فراموش می شود‬

‫‪ )3‬عدم تفهیم درست مطالب به فراگیران و پیش بینی فعالیتهای خیلی آسان یا فوق العاده دشوار برای دانش آموزان پس از تدریس جز کدامیک‬
‫از موانع یادگیری محسوب می شوند؟‬

‫د)کسل کنندگی‬ ‫ج)سایر موارد‬ ‫ب) آزردگی‬ ‫الف)پیچیدگی‬

‫‪ )4‬ترس از شکست‪ ،‬نگرانی از مسخره شدن و آزار دیدن جز کدامیک ازموارد موانع یادگیری محسوب می شود؟‬

‫د)کسل کنندگی‬ ‫ج)آزردکی‬ ‫الف)سایر موارد ب)پیچیدگی‬

‫‪ )5‬این روش تدریس بسیار انعطاف پذیر است یعنی مراحل مشخصی ندارد که الزاما پس از گذراندن از این مرحله باید به مرحله بعدی برویم‪.‬‬

‫د)سخنرانی‬ ‫ج)پرسش و پاسخ‬ ‫ب)نمایشی‬ ‫الف)حفظ و تکرار‬

‫‪ )6‬گروهای کوچک ‪،‬گردش علمی‪،‬روش تلفیقی جز روشهای تدریس‪............‬هستند‪.‬‬

‫د)غیرفعال‬ ‫ج)فعال‬ ‫ب)نوین‬ ‫الف)سنتی‬

‫‪135‬‬
‫‪ )7‬همه دانش آموزان در جریان تدریس شرکت می کنند و در پی یادگیری هستند فعالیت های فردی یا گروهی برای دانش آموزان پیش بینی‬
‫شده است و روش مناسبی محسوب میشود‪.‬‬

‫د)مشارکتی‬ ‫ج)مطالعه‬ ‫ب)یادگیری‬ ‫الف) تعلیمی‬

‫‪)8‬فراگیران توجهی به ابتکار و خالقیت از خودشان نشان نمیدهند مربوط به کدام یک از روشهای‬

‫تدریس می باشد؟‬

‫د)مستقیم‬ ‫ج)غیر مستقیم‬ ‫الف)فعال ب)غیرفعال‬

‫‪ )9‬در روش تدریس‪ ...........‬معلم و محتوا در کنار هم قرار می گیرند و دانش آموز یا فراگیر باید به آنها توجه داشته باشد‬

‫د)نمایشی‬ ‫ج)پرسش و پاسخ‬ ‫الف) حفظ و تکرار ب)سخنرانی‬

‫‪)10‬کدام روش تدریس باعث تقویت قدرت استدالل و اظهار نظر در دانش آموزان می شود؟‬

‫د)نمایشی‬ ‫ج)پرسش و پاسخ‬ ‫الف) حفظ و تکرار ب)سخنرانی‬

‫‪ )11‬اولین روشی است که بشر برای آموختن مهارت ها کار برده است‪.‬‬

‫د)روش حفظ و تکرار‬ ‫الف)روش نمایش علمی ب)روش ایفای نقش ج)روش سخنرانی‬

‫‪ )12‬توضیح مختصر در مورد موضوع و هدف از مراحل اجرای روش‪...........‬می باشد؟‬

‫د)روش حفظ و تکرار‬ ‫الف)روش نمایش علمی ب)روش ایفای نقش ج)روش سخنرانی‬

‫‪ )13‬گفتگویی است سنجیده ومنظم درباره موضوعی خاص که مورد عالقه اکثر شرکت کنندگان در بحث است ‪.‬‬

‫د)روش بحث گروهی‬ ‫الف)روش نمایش علمی ب)روش ایفای نقش ج)روش سخنرانی‬

‫‪ )14‬همان آموزش برنامه ای است ولی برنامه نویسی شده است‪.‬‬

‫ب) آموزش انفرادی تجویز شده‬ ‫الف) آموزش انفرادی هدایت شده‬

‫د) آموزش برنامه ای‬ ‫ج) آموزش به وسیله کامپیوتر‬

‫‪ )15‬حامل هایی برای ایجاد ارتباط صحیح وموثر و پایدار با دانش آموزان است‪.‬‬

‫ج)حامل های ارتباطی د)جنبه ی ارتباطی‬ ‫ب) وسایل آموزشی‬ ‫الف)جنبه ی کمک رسانی‬

‫این مجموعه توسط موسسه نوین استخدام جمع آوری شده است‪ .‬دوستانی که مستقیما این مجموعه را از موسسه نوین‬
‫استخدام تهیه نکردهاند و از کافی نت های سراسر کشور و یا دوستان تهیه کردهاند بدانند تهیه کنندگان این مجموعه اصال‬
‫راضی نیستند‪.‬‬

‫شماره موسسه‪ 02128424425 :‬شماره کارت‪( 5892101275110134 :‬میثم مهدوی) مبلغ‪ 30/000 :‬تومان‬

‫‪136‬‬
 ‫پاسخنامه ایستگاه تست جلسه ‪ 26‬تا ‪35‬‬

‫سوال‬ ‫الف‬ ‫ب‬ ‫ج‬ ‫د‬

‫‪1‬‬ ‫*‬
‫‪2‬‬ ‫*‬
‫‪3‬‬ ‫*‬
‫‪4‬‬ ‫*‬
‫‪5‬‬ ‫*‬
‫‪6‬‬ ‫*‬
‫‪7‬‬ ‫*‬
‫‪8‬‬ ‫*‬
‫‪9‬‬ ‫*‬
‫‪10‬‬ ‫*‬
‫‪11‬‬ ‫*‬
‫‪12‬‬ ‫*‬
‫‪13‬‬ ‫*‬
‫‪14‬‬ ‫*‬
‫‪15‬‬ ‫*‬

‫‪137‬‬
 ‫جزوه طالیی نکات و تست های خط به خط طراحی آموزشی ‪36‬تا ‪45‬‬

‫مدیریت موسسه نوین استخدام ‪ :‬دکتر میثم مهدوی‬

‫مدیرگروه ‪ :‬استاد حسام سلمانیان‬

‫مولف ‪ :‬طیبه ساالری‬

‫نکات جلسه ‪ 36‬تا ‪45‬‬

‫نقش وسایل آموزشی در فرآیند آموزشی‪ -‬یادگیری‬

‫‪)1‬فراهم کردن اساس ملموس برای تفکر و ساختن مفاهیم‪ :‬یعنی زمانی که از وسایل آموزشی در حین تدریس‬
‫استفاده میکنیم‪ ،‬باعث میشود دانش آموز به طور عینی آن را لمس کند‪.‬‬

‫‪)2‬ایجاد عالقه در امر یادگیری‪ :‬وقتی دانش آموز می بیند معلم خود‪ ،‬تدریس را با وسایل آموزشی شروع کرده است‬
‫رغبت و میل شان برای یادگیری بیشتر است‪.‬‬

‫‪)3‬فراهم ساختن پایه های یادگیری تدریجی و تکمیلی‪ :‬استفاده از وسایل برای یادگیری باعث می شود دانش آموز به‬
‫صورت تخصصی تر با مطالب روبه رو شود‪.‬‬

‫‪)4‬در اختیار قرار دادن تجارب واقعی و حقیقی‪.‬‬

‫‪)5‬فراهم نمودن پیوستگی افکار‪.‬‬

‫‪)6‬گسترش دامنه لغات فراگیر‪:‬‬

‫‪)7‬انتقال سریع معنا و مفاهیم آموزشی‪.‬‬

‫‪)8‬افزایش عمق و میزان یادگیری‪.‬‬

‫‪138‬‬
‫یکی از روشهای تدریس‪ ،‬قصه گویی است‪.‬ممکن است در دوره متوسطه کاربرد کمتری داشته باشد اما میتواند پیامها‬
‫رابه دانش آموزان انتقال دهد و مفاهیم را برای دانش آموزان ایجاد کند‪.‬‬

‫انواع وسایل آموزشی‬

‫کتاب‪ ،‬مجله و روزنامه _ واقعیتهای آموزشی_ وسایل ترسیمی‪ :‬نمودار‪ ،‬چارت_وسایل غیر ترسیمی‪ :‬عکس و‬
‫تصویر_دستگاههای آموزشی‪ :‬کیس‪ ،‬مانیتور و‪_...‬وسایل سه بُعدی‪:‬موالژ‪ ،‬ماکت و ‪_...‬تابلوهای آموزشی _داستانها و‬
‫حکایات_پروژکتورها و ماشینهای آموزشی‬

‫لزوما وسایل آموزشی فیزیکی و برقی نیستند بلکه میتوانند واقعیتها و تجربه های آموزشی نیز باشند‪.‬‬

‫معیارهای انتخاب وسایل آموزشی‬

‫‪)1‬هدفهای عینی‬

‫‪)2‬ویژگیهای آموزشی وسیله‬

‫الف)عالوه بر ارائه و انتقال مطالب و مفاهیم جدید‪ ،‬فراهم آوری امکان تکرار فراگرفته های گذشته‪.‬‬

‫ب) جلب توجه و عالقه شاگردان را نسبت به موضوع آموزش‪.‬‬

‫ج)افزایش کیفیت یادگیری‪.‬‬

‫د)تشویق فراگیران به پاسخگویی و ابراز واکنش‬

‫‪)3‬ویژگیهای فنی وسیله‬

‫الف)توانایی انتقال پیام مورد نظر‬

‫ب)قابلیت حمل و نقل‬

‫ج)سهولت کاربرد‬

‫د)سهولت دستکاری و تعمیر‬

‫ه)قابلیت رجوع‬

‫‪)4‬شرایط و امکانات اجرایی‬

‫الف)تعداد فراگیران‬

‫ب)وضعیت و اندازه کالس‬

‫‪139‬‬
 ‫ج)زمان الزم‬

‫د)در دسترس بودن‬

‫ه)اقتصادی بودن‬

‫کتاب درسی هدف نیست‪ ،‬بلکه وسیله است تا دانش آموز به هدف برساند ولی متاسفانه معلمان به کتاب درسی به‬
‫عنوان هدف می نگرند و تمام دغدغه معلم تمام کردن کتاب است‪.‬‬

‫گام اول‪ :‬تحلیل و تنظیم هدف‬ ‫گام چهارم ‪:‬تحلیل و تعیین نظام آموزشی‬

‫گام دوم‪ :‬تحلیل و تعیین موقعیت آموزشی‬

‫گام سوم‪ :‬تحلیل و تعیین محتوا‪ ،‬روش و وسایل آموزشی‬

‫گام چهارم‪ :‬تحلیل و تعیین نظام ارزشیابی‬

‫آخرین مرحله از مراحل طراحی آموزشی‬

‫ارزشیابی به عنوان یکی از عناصر مهم و اساسی برنامه درسی مورد توجه است‪.‬‬

‫تمامی صاحب نظران در کلید واژه عناصر برنامه درسی‪ ،‬به ارزشیابی به عنوان یک خرده نظام در دل نظام آموزشی‬
‫اشاره کردند پس به عنوان عنصر اصلی شناخته شده است‪.‬‬

‫فرآیند برنامه درسی دارای سه بخش است‪ )1 :‬طراحی ‪ )2‬اجرا ‪ )3‬ارزشیابی‬

‫به واسطه ارزشیابی موفقیت یک نظام آموزشی را می توانیم بررسی کنیم ‪.‬‬

‫به واسطه ارزشیابی می توانیم پیش بینی کنیم که آیا دانش آموزان به نتایج مطلوب دست یافته اند یا خیر؟‬

‫اجرا به فرآیند طراحی‪ ،‬اعتبار می بخشد؛ یعنی طرحی که نوشته شده است و تا به اجرا نرسد به اون ارزشمندی‬
‫دست پیدا نخواهد کرد‪.‬‬

‫نتایج حاصل از اجرا‪ ،‬ارزشمند بودن یا نبودن طراحی را مشخص می کند‪.‬‬

‫طراحی و اجرا دو فرآیند مکمل هم هستند‬

‫تغییرات در طراحی یا اجرا باید مبتنی بر مالک های معتبر باشد و این مالکهای معتبرازایجاد تغییرات در طراحی و‬
‫اجرا از ارزشیابی حاصل می شود‪.‬‬

‫‪140‬‬
‫ارزشیابی پس از اجرا یک طرح یا برنامه صورت می گیرد اما به اعتقاد اکثر طراحان آموزشی ‪،‬نظام ارزشیابی باید‬
‫قبل از اجرا در فرایند طراحی ‪،‬معین شود‪.‬‬

‫نظام ارزشیابی‪ ،‬نشان دهنده ی میزان تسلط فراگیر بر هدف های آموزشی است‬

‫هدف از طراحی و اجرای برنامه آموزشی‪ ،‬ایجاد تغییرات(تغییر در دانش‪،‬نگرش و مهارت) در دانش آموزان است‪.‬‬

‫ابتدا باید انواع نتایج یا تغییراتی که از برنامه طراحی شده انتظار داشته وهمچنین مالک ها تشخیص این تغییرات‬
‫دانش آموزان قبل‬ ‫تعیین شود که نیازمند داشتن اطالعات یاپیش زمینه ای در مورد نگرش‪ ،‬دانش و مهارت‬
‫وبعد از اجرا برنامه است ‪.‬‬

‫مفهوم ارزشیابی‬

‫مفهوم ارزشیابی از پیشگامان و صاحب نظران‬

‫رالف تایلر‪ :‬ارزشیابی وسیله ای جهت تعیین میزان موفقیت برنامه در رسیدن به هدف های آموزشی مطلوب موردنظر‬
‫است‪.‬‬

‫استافل بیم‪ :‬ارزشیابی فرآیند تعیین‪ ،‬گردآوری و فراهم کردن اطالعات برای قضاوت در مسائل خاص است‪ .‬پس مبنا‬
‫ارزشیابی‪ ،‬قضاوت است‪.‬‬

‫ورتن و ساندرز‪ :‬ارزشیابی فعالیتی رسمی است برای تعیین کیفیت‪ ،‬اثربخشی یا ارزش یک برنامه‪ ،‬فرآورده‪ ،‬پروژه‪،‬‬
‫فرآیند‪ ،‬یا هدف برنامه درسی‪ .‬یعنی با ارزشیابی تمامی اجزا سیستم مورد قضاوت و بررسی قرار می گیرد‪.‬‬

‫کرانباخ‪ :‬ارزشیابی‪ ،‬جمع آوری و استفاده از اطالعات برای تصمیم گیری در مورد یک برنامه آموزشی است‪ .‬تعیین‬
‫موفقیت یا عدم موفقیت برنامه ی آموزشی فقط از طریق ارزشیابی در موقعیت واقعی صورت می گیرد‪.‬‬

‫وجه اشتراک همه ی تعریف ها در ارزشیابی" قضاوت و تصمیم گیری "است‪.‬‬

‫ارزشیابی باید به طراحان و مجریان برنامه های درسی در روشن کردن حیطه های تصمیم گیری و تعیین مالک های‬
‫قضاوت و استاندارهای عملکرد کمک کند‪.‬‬

‫به وسطه ارزشیابی می توانیم یک طرح را مورد قضاوت قرار دهیم و به واسطه قضاوتی که انجام می شود تصمیم‬
‫گیری های جدید را در فرایند طراحی آموزشی اعمال می کنیم‪.‬‬

‫دو کارکرد ارزشیابی‪:‬‬

‫‪: 1‬طراحان را از نتایج کار خود مطلع و آنان را در بهینه سازی طرح آموزشی یاری می کند‪.‬طراح درباره ی‬
‫اعتبار‪،‬کفایت و مطلوبیت برخی از ابعاد برنامه ی آموزشی تصمیم گیری می کند‪.‬‬

‫‪141‬‬
‫‪:2‬پیش بینی ارزشیابی در حین اجرا و پس از آن و اتخاذ تدابیر الزم برای سایر ارزشیابی ها(مانند ارزشیابی عملکردی‬
‫و ارزشیابی از طریق آموزش)‬

‫ارزشیابی عبارت است از استفاده از تجربه های گذشته برای طراحی و تدریس بهتر در حال و آینده‪.‬‬

‫نقاط ضعف و قوت موجود در طراحی آموزشی (شامل نقاط قوت و ضعف هدف‪،‬محتوا‪،‬روش تدریس و انتخاب‬
‫وسایل)‪،‬صحت و دقت نحوه ی ارزشیابی و میزان آمادگی دانش آموزان برای پذیرش آموزش های بعدی‪ ،‬نمونه‬
‫اطالعاتی است که ارزشیابی در اختیار معلم قرار می دهد‬

‫اصالح و تقویت برنامه‪ ،‬هدف اصلی ارزشیابی است‪.‬‬

‫تعریف کلی ارزشیابی‬

‫ارزشیابی فعالیت روش مند و علمی است که ابعاد مختلف سیستم آموزشی را در معرض قضاوت قرار می دهد و‬
‫تصمیم گیری در مورد آن را ممکن می سازد‪.‬‬

‫مراحل تحلیل و تعیین نظام ارزشیابی‬

‫‪ )1‬تغییرات و توانایی مورد نظر‪،‬چه به صورت هدف های نوشته شده و چه در ذهن معلم باشد باید دقیقا تعریف شود‪.‬‬

‫‪ )2‬تعیین معیار موفقیت یاد گیرنده که برای قضاوت درباره عملکرد او مورد استفاده قرار خواهد گرفت‪ .‬یعنی معیار‬
‫مشخص باشد که دانش آموز به چه میزانی از هدف دست پیدا کند چه مقدار پاسخ را از خودش بروز دهد‪.‬‬

‫‪ )3‬سرانجام باید ‪ ،‬با توجه به انتظاراتی که مدرس از بازده دارد‪ ،‬نوع سوال را مشخص کنیم‪.‬‬

‫تعریف هدف های مشخص ما را قادر می سازد در استنباط های خود دربارهی میزان یادگیری فراگیران به انتخاب‬
‫شاخص های روشن و غیر مبهم بپردازیم؛ یعنی بتوانیم سوالهای خوبی را پیش بینی کنیم که بواسطه آنها ارزشیابی‬
‫را انجام دهیم از این رو در انتخاب سواالت و در طراحی ارزشیابی دو معیار مد نظر قرار می دهیم‪.‬‬

‫‪ )1‬معیار مطلق‪ :‬برای مثال گفته شود پاسخگویی درست به ‪ 8‬سوال از ده سوال به مثابه ی تسلط دانش آموز است‬

‫‪ )2‬معیار نسبی‪ :‬یک آزمون برای یک کالس اجرا و سطح موفقیت با توجه به توزیع نمره ها در داخل کالس تعیین‬
‫می گردد‬

‫دانش آموزان با همدیگر مقایسه می شوند‬

‫معموال از ارزشیابی مطلق بیشتر استفاده می شود تا معیار نسبی‪.‬‬

‫ارزشیابی دو نوع است‪:‬‬

‫‪142‬‬
 ‫ارزشیابی وابسته به مالک یا ارزشیابی وابسته به هنجار که نسبی است‬

‫ارزشیابی وابسته به مالک یک معیار مطلق دارد یعنی از قبل مشخص است که اگر این تعداد را پاسخ داده شود‬
‫شخص به هدف های مطلوب رسیده و می تواند به مقطع باالتر رود‪.‬‬

‫ولی ارزشیابی وابسته به هنجار به این حالت است که افراد که در آزمون شرکت می کنند با همدیگر مقایسه می‬
‫شوند‪.‬‬

‫ارزشیابی ها باید " مالک مدار" باشد‪:‬یعنی بتوان به کمک آنها تعیین کرد که آیا عملکرد دانش آموزان با توجه به‬
‫معیار های موفقیت ‪ ،‬رضایت بخش بوده است یا نه‬

‫تفسیر پاسخ سواالت تشریحی‪ ،‬به وسیله فرد نمره گذار انجام می شود؛ از این رو درجه ی درستی پاسخ‪ ،‬بستگی به‬
‫موقعیت نمره گذار دارد(طرح این سواالت ساده‪،‬اما نمره گذاری آن زمان بر است)‬

‫در سواالت عینی‪ ،‬دانش آموز از یک مجموعه پاسخ‪ ،‬یکی را انتخاب می کند و نمره گذاری به سلیقه ی نمره گذار‬
‫بستگی ندارد(طرح این سواالت زمان بر‪،‬اما نمره گذاری آن ساده است)‬

‫به واسطه سواالت عینی می توانیم دقیق تر مالک ها را بررسی کنیم‪.‬‬

‫سواالت عینی معموال سطوح پایین حیطه شناختی و یا حیطه روانی ‪-‬حرکتی مورد بررسی قرار میدهد‪ .‬آزمون‬
‫مناسب برای ارزشیابی‪ ،‬آزمونی است که تلفیقی از سواالت عینی و سواالت گسترده پاسخ باشد‪.‬‬

‫در نمره گذاری سواالت تشریحی‪ ،‬امکان دارد احساسات و برداشت های نمره گذار در نمره گذاری تاثیر بگذارد؛ مضافا‬
‫اینکه تغییراتی که در حیطه عاطفی و روانی‪-‬حرکتی قرار دارند به هیچ وجه با سوال نوشتنی اعم از عینی یا تشریحی‬
‫امکان پذیر نخواهد بود‪.‬‬

‫درکنار استفاده از سواالت عینی و تشریحی آنچه که به عنوان معیار ارزشیابی می تواند مدنظر قرار بگیرد‪ ،‬استفاده از‬
‫روش مشاهده ی مستقیم و مستمر در حاالت و رفتار مختلف یا روش های مناسب که در کالس درس صورت می‬
‫گیرد‪.‬‬

‫در پایه های پایین تر دانش آموزان به واسطه پوشه کار مورد ارزشیابی قرار می گیرند و مشخص می شود که دانش‬
‫آموزان چه مقدار از انتظارات را برآورده کردند‪ .‬اما در مقاطع باالتر معموال معلمین متوسل به استفاده از سواالت‬
‫عینی و تشریحی برای بررسی میزان موفقیت دانش آموزان در نظام آموزشی می شوند‪.‬‬

‫دالیل رضایت بخش نبودن نتایج ارزشیابی‬

‫‪)1‬بیان نشدن هدف های آموزشی به طور صریح و روشن یا متناسب نبودن اهداف انتخابی با ویژگی ها و نیازهای‬
‫فراگیران‪.‬‬

‫‪143‬‬
 ‫‪)2‬مناسب نبودن کیفیت محتوا‪.‬‬

‫‪ )3‬عدم تناسب روش های تدریس و وسایل آموزشی با محتوا و هدف‪.‬‬

‫‪ )4‬فراهم نشدن موقعیت مطلوب برای یادگیری‪.‬‬

‫‪ )5‬ناتوانی دانش آموز در انجام فعالیت های آموزشی با وجود مشکالتی که باعث شود فرصت یادگیری نداشته باشد‪.‬‬

‫‪ )6‬عدم تناسب با فعالیت ها و اهداف‪ .‬نحوهی ارزشیابی ما یا عملکردی که از دانش آموزان انتظار داریم باید متناسب‬
‫با حیطه ای باشد که دانش آموز در پی دست یابی به آن است‪.‬‬

‫مشخص بودن اهداف باعث می شود که بتوانیم دست به انتخاب محتوای دقیق بزنیم‪ ،‬روش ها را به طور دقیق‬
‫انتخاب کنیم و در انتها ارزشیابی مطلوب و پایایی‪ ،‬یک ارزشیابی با خاصیت روایی مطلوب انجام بدهیم‪.‬‬

‫نحوه ی ارزشیابی میزان یادگیری دانش آموزان باید بالفاصله پس از تدارک اهداف آموزشی تهیه و تنظیم شود‪.‬‬

‫دو نکته باید رعایت بشود‪ :‬اول‪ ،‬پرسش ها متناسب با اهداف آموزشی انتخاب و تدوین شوند‪ .‬دوم‪ ،‬اهداف به وضوح‬
‫بیان شوند‪ ،‬تا در پی آن پرسش ها مشخص بشوند و ارزشیابی واقعی در پی داشته باشیم‪.‬‬

‫ارزشیابی مارا به اصالح برنامه می رساند؛ یعنی نتیجه ارزشیابی‪ ،‬تصمیم گیری و قضاوت و در نهایت اصالح برنامه‬
‫است‪.‬‬

‫پس از بررسی میزان یادگیری فراگیران و عوامل موثر آن‪ ،‬باید اقدامات الزم برای رفع نقایص و اشکاالت موجود به‬
‫عمل آید‪.‬‬

‫اقداماتی که معلم باید برای اصالح برنامه انجام بدهد‪:‬‬

‫‪)1‬اهداف آموزشی را صریح تر و روشن تر بیان کند یا متناسب با نیاز و توانایی دانش آموزان انتخاب کند‪.‬‬

‫‪)2‬محتوا آموزشی را بازبینی و در صورت نامطلوب بودن‪ ،‬محتوای مناسب با اهداف و توان فراگیران را انتخاب کند‬

‫‪)3‬روش های تدریس خود را بررسی و تحلیل کند‪ .‬در صورت عدم موفقیت در بازده‪ ،‬عیوب تدریس را یافته و آن ها‬
‫را رفع کند‪.‬‬

‫‪)4‬انتخاب تجارب یادگیری جدید؛ زیرا ممکن است تجارب قبلی برای رسیدن به هدف کافی نباشد‪ .‬تجارب یادگیری‪:‬‬
‫فعالیتهایی که دانش آموزان برای رسیدن به هدف و آن موقعیتها روبه رو شدند و معلم در دومین مرحله طراحی‬
‫آموزشی آنها را انتخاب کرده است‪.‬‬

‫‪144‬‬
‫‪)5‬پیش بینی برای استفاده ی بهتر از وسایل موجود و انتخاب وسایل آموزشی بهتر و مطلوب باتوجه به امکانات و‬
‫شرایط موجود‪.‬‬

‫‪ )6‬تجدید نظر در مسئولیت های افرادی که در فعالیت های آموزشی با او مشارکت دارند‪.‬‬

‫‪)7‬تحلیل و بررسی مدت زمان اجرای برنامه درسی و اصالح آن‪ ،‬در صورتی که زمان تدریس محتوای مورد نظر‬
‫متناسب نباشد؛ یعنی بررسی کند آیا زمان کافی برای رسیدن دانش آموز به هدف پیش بینی شده است یا خیر‪.‬‬

‫‪ )8‬بازنگری و اصالح روش های ارزشیابی‬

‫درس طراحی آموزشی ویدیو ‪40‬‬

‫ارزشیابی و اصالح مستمر برنامه ها و فعالیت های آموزشی معلم را نسبت به فعالیت های روبه رشد خود امیدوارمی‬
‫سازد و از او معلمی موفق و موثرمیسازد‪.‬‬

‫ذات ارزشیابی‪ ،‬اصالح و تصمیم گیری است‪.‬‬

‫انواع ارزشیابی‬

‫‪)1‬ارزشیابی تراکمی ‪ )2‬ارزشیابی تکوینی ‪ )3‬ارزشیابی تاییدی ‪ )4‬ارزشیابی ویژگی های ورودی ‪ )5‬ارزشیابی‬
‫تشخیصی ‪ )6‬ارزشیابی عملکرد‬

‫‪)1‬ارزشیابی تراکمی‪:‬‬

‫ارزشیابی است که در پایان یک فرآیند و یا یک دوره آموزشی انجام می شود‪.‬‬

‫ارزشیابی تراکمی ارزشیابی نهایی یا مجموعی نیز نامیده می شود؛زیرا مجموعه ای از اهداف آموزشی را در خودش‬
‫جای داده است‪.‬‬

‫ارزشیابی تراکمی به کل فرآیند تدریس توجه دارد‬

‫ارزشیابی تراکمی ناظر برمیزان تحقق هدفهای آموزشی در پایان آموزشی است‪.‬‬

‫هدف‪ :‬اتخاذ تصمیمات آموزشی در مورد ارتقای مخاطبان‪ ،‬اعطای مدرک تحصیلی به دانش آموزان تا به پایه ی باالتر‬
‫بروند‪،‬دادن امتیاز تحصیلی‪ ،‬تعیین اثربخشی و کارایی معلم و میزان موفقیت معلم در اجرای مراحل مختلف طرح‬
‫آموزشی و‪ ...‬است‪.‬‬

‫ارزشیابی تراکمی ‪ :‬امتحان های خردادماه‬

‫ویژگیهای ارزشیابی تراکمی‬

‫‪145‬‬
 ‫‪)1‬دارای قطعیت بیشتر است؛ یعنی مشخص است و به تمامی هدف ها توجه کرده است‪.‬‬

‫‪ )2‬اطالعات بیشتری در زمینه دانش و مهارت در اختیار معلم قرار می دهد‪.‬‬

‫‪ )3‬ناظر بر کل سیستم و می توانیم موقعیت نهایی را بررسی کنیم‪.‬‬

‫‪ )4‬با استفاده از نتایج آن‪ ،‬مشکالت کلی سیستم آموزشی تعیین شده‪ ،‬اساس افزایش بازده آن فراهم می شود‪.‬‬

‫‪ )5‬اثربخشی و کارایی آموزش‪ ،‬کیفیت اجرای روش های تدریس‪ ،‬مطلوبیت اهداف آموزشی‪ ،‬سودمندی رسانه ها و‬
‫مواد آموزشی‪.‬‬

‫‪)2‬ارزشیابی تکوینی‬

‫تفاوت ارزشیابی تکوینی با ارزشیابی تراکمی‬

‫تفاوت ارزشیابی تراکمی در این است که تراکم‪ ،‬همانطور که از نامش مشخص است تراکمی از هدف های آموزشی را‬
‫در دل خود دارد اما ارزشیابی تکوینی مرحله ای است یعنی در حین اجرای کار و طراحی آموزش صورت می گیرد‪.‬‬

‫ارزشیابی تکوینی در حین تهیه‪ ،‬آزمایش و طراحی آموزشی انجام می شود و بر فرآیند و بازده آموزشی تاکید می‬
‫کند‪.‬‬

‫هدف ارزشیابی تکوینی‬

‫آگاهی از نحوه ی یادگیری فراگیر برای تعیین نقاط قوت و ضعف یادگیری آنان‪ ،‬تشخیص مشکالت روش آموزشی در‬
‫دستیابی به هدف های آموزشی معین و مشخص‪.‬‬

‫ارزشیابی تکوینی‪ ،‬ارزشیابی است که معلم می تواند در پایان یک بخش یا یک فصل از درس انجام بدهد‪.‬‬

‫ارزشیابی مستمر ‪،‬نمونه ای از ارزشیابی تکوینی است‪.‬‬

‫کارایی ارزشیابی تکوینی‬

‫بازخوردی خوب برای معلم و دانش آموزان درباره روند پیشرفت فعالیت ها و میزان دستیابی به هدف ها به ما بدهد‪.‬‬

‫‪ )2‬نیاز به جمع آوری اطالعات نسبتا دقیق از طریق مشاهده‪ ،‬مصاحبه شفاهی و آزمون‪.‬‬

‫به واسطه ارزشیابی تکوینی می توانیم مشخص کنیم که دانش آموز آیا به اهداف تا حد مطلوب دست پیدا کردا است‬
‫یا خیر‪ ،‬منظور از اهداف‪ ،‬اهداف بخشی از محتوای برنامه درسی است‪.‬‬

‫در الگوی دیک و کاری‪ ،‬ارزشیابی تکوینی سه مرحله دارد‪:‬‬

‫‪146‬‬
‫‪)1‬آزمون روی یک یادگیرنده؛ یعنی به طور تصادفی یک دانش آموز را انتخاب می کند و آزمون را روی آن انجام‬
‫بدهد و مشخص کند که آیا دانش آموز به هدف رسیده است یا خیر‪.‬‬

‫‪ )2‬آزمایش روی گروه کوچک؛ یعنی همان آزمون را روی گروه کوچک شش یا هفت نفره اجرا می کند و اینجا مورد‬
‫قضاوت قرار میدهد و میزان دستیابی دانش آموزان به هدفها را به واسطه ی یک نمونه از گروه خودش‪.‬‬

‫‪ )3‬آزمایش میدانی؛ یعنی آزمون در کل کالس‪.‬‬

‫فایده این الگو این است که خود معلم می تواند خودِ ارزشیابی و خودِ آزمون را قضاوت کند‪.‬‬

‫‪)3‬ارزشیابی تاییدی‬

‫توسط موریسون‪ ،‬راس و کِمپ عنوان شد‪.‬‬

‫ارزشیابی تاییدی‪ ،‬سنجش میزان تحقق هدف های آموزشی پس از گذشت مدت خاصی از آغاز آموزش(نه در پایان)‬
‫در پی دارد‪.‬‬

‫به واسطه ارزشیابی تاییدی‪ ،‬می توانیم میزان تحقق هدف های آموزشی دانش آموزان را در پایان بخشی از یک دوره‬
‫مشخص کنیم‪.‬‬

‫ارزشیابی تاییدی یک فعالیت پیگیرانه است؛ یعنی به واسطه آن معلم مشخص می کند که اینجا به بعد فرآیند درسی‬
‫خودش را‪ ،‬چگونگی تدریس خودش را تغییر بدهد‪ ،‬پس به واسطه ارزشیابی تاییدی میتوانیم در دل مسیر تغییراتی‬
‫را ایجاد کنیم‪.‬‬

‫درس طراحی آموزشی ویدیو ‪41‬‬

‫ارزشیابی ویژگی های ورودی‬

‫ارزشیابی ویژگی های ورودی ارزشیابی آغازین نیز نامیده می شود‬

‫ارزشیابی ویژگی های ورودی به جبران نارسایی های احتمالی دانش آموزان به واسطه آموزش ترمیمی می پردازد‪.‬‬

‫هدف‪ :‬آگاهی از توانایی ها و آمادگی های قبلی یادگیرنده یعنی مشخص بشود که آیا دانش آموزان دانش و مهارت‬
‫الزم را برای شرکت در فعالیت های درس جدید را دارند یا نه؟‬

‫این ارزشیابی در ابتدای آموزش اجرا می شود‪.‬‬

‫ارزشیابی تشخیصی‪:‬‬

‫در طول دوره ولی در ابتدای هر درس جدیدانجام می گیرد‪.‬‬

‫‪147‬‬
‫درصورت لزوم آموزش های ترمیمی ارائه می شود یعنی اگر معلم احساس کرد دانش آموزان در درس جدید مشکل‬
‫دارند به واسطه این ارزشیابی باید مشکالت را رفع کند و بعد درس جدید را بدهد‪.‬‬

‫هدف‪:‬‬

‫‪)1‬شناسایی مشکالت یادگیری‬

‫‪)2‬تعیین نقاط ضعف یادگیری‬

‫‪)3‬تعیین روش های مناسب برای رفع مشکالت معلمان‬

‫ارزشیابی عملکرد‪ :‬نوعی ارزشیابی تراکمی یا نهایی است‬

‫به واسطه ارزشیابی عملکرد معلم می تواند به طیف عظیمی از اهداف آموزشی دست پیدا کند‪.‬‬

‫می تواند مشخص کند که دانش آموزان در زمینه مهارت ها و نگرش ها به چه حدی از هدف ها دست پیدا کردند‬

‫معلم موفق کسی است که در تک تک دقایق کالس که همزمان که تدریس می کند با مشاهده رفتار و عملکرد دانش‬
‫آموزان آنها را مورد ارزیابی قرار بدهد‬

‫برای ارزشیابی عملکرد ابزارهای متنوعی معرفی شده است از جمله‪:‬‬

‫آزمون های کتبی‪ ،‬آزمون های شفاهی ‪ ،‬کار پوشه ‪ ،‬فهرست مشاهدات ( چک لیست) ‪ ،‬پروژه و آزمونهای عملکردی از‬
‫جمله روش های دسترسی به این فرایند است که باید متناسب با موضوع آموزشی‪ ،‬ویژگی های مخاطبان و عملکرد‬
‫مورد انتظار پیش بینی ‪ ،‬طراحی و تدوین شود‪.‬‬

‫طراحی آموزشی و نظریههای یادگیری در سه رویکرد رفتارگرایی‪،‬شناخت گرایی و سازنده گرایی‬

‫رفتارگرایی ‪Behaviorism‬‬
‫این رویکرد طرفداران خاص خود از جمله‪:‬جان بی واتسون‪ ،‬ایول پاولوف‪ ،‬ادوارد ثرندایک بی اف اسکینر را داشت‪.‬‬
‫جان بی واتسون پدر علم روانشناسی رفتار گرایی است‪ .‬با توجه به میزان مطالعه مستدل و مستند به علوم غیر‬
‫آزمودنی به رفتار‪ ،‬عالقمند می شود و وارد حوزه روانشناسی رفتارگرایی می شود و این عقیده را داشته که‬
‫روانشناسی باید بر رفتار تاثیر بگذارد‪.‬‬
‫ایول پاولوف آزمایش های بسیار زیادی در زمینه ایجاد یادگیری و شکل دهی یادگیری انجام داد و نتایج آزمایش‬
‫خود را به حاالت انسانی تعمیم داد و به عنوان شرطی سازی نوع اول ازش یاد می کنند‪.‬‬
‫بی اف اسکینر در مطالعات خود به بررسی محرک و پاسخ و تقویت بین محرک و پاسخ پرداخته و شرطی شدن نوع‬
‫دوم مطرح می کند‪.‬‬

‫‪148‬‬
‫ادوارد ثرندایک در زمینه کوشش وخطا نظریه ای مطرح کرد و با ارائه قوانین یادگیری یا اصول یادگیری‪ ،‬خدمت‬
‫بزرگی به علم رفتار گرایی کرد‪.‬‬
‫بررسی رفتارگرایی و ویژگی های آن‬
‫پارادایم فلسفی رفتارگرایی ‪،‬اثبات گرایی یا پوزیتیویسم است‪ .‬اثبات گرایی یعنی هر چیز قابل مشاهده و عینی مورد‬
‫بررسی قرار بگیرد یعنی در واقع رفتارگرایی به دنبال بررسی آنچه که عینیت دارد و ماهیت خارجی دارد هستند از‬
‫این رو ریشه و خاستگاه فلسفی رفتار گرایان را پوزیتیویسم می دانیم‪.‬‬
‫هاشم فرادانش در مقاله ای به مقایسه ‪ 3‬رویکرد رفتار گر ایی‪ ،‬شناخت گرایی و سازنده گرایی پرداخته اینطور اذعان‬
‫می کند که رفتار گرایی ریشه در اندیشه تجربه گرایی دارد‪.‬‬
‫تجربه گرایان یا رئالیسمها اینطور مطرح می کنند که دانش بیرون از ذهن انسان است و در دل محیط باید دنبال‬
‫یادگیری باشیم از آن جهت که رویکرد رفتارگرایی بر محیط در رشد و شکل گیری رفتار آدمی بسیار تاکید دارد ‪.‬‬
‫تجربه گرایی اساس فلسفی رفتار گرایی است‪.‬‬
‫اهداف در رویکرد رفتارگرایی ‪:‬‬

‫ب) قابل اندازه گیری رفتاری‬ ‫الف)از پیش تعیین شده‬

‫یادگیری در رویکرد رفتارگرایی ‪:‬‬

‫تغییر در شکل رفتار یا فراوانی عملکرد قابل مشاهده‬
‫تغییر نسبتاً پایدار در رفتار یا توان رفتاری بر اثر تجربه ( تعریف معروف کیمبل از یادگیری)‬
‫یادگیری یک ماهیت بیرونی دارد یعنی به واسطه تغییراتی که در رفتار شخص حاصل می شود می توانیم نتیجه‬
‫بگیریم که یادگیری حاصل شده به شرط اینکه بر اثر تجربه حاصل شده باشد‪.‬‬
‫تقویت رابطه بین محرک و پاسخ و همچنین به کلید واژه هایی مانند تمیز‪ ،‬شکل دهی رفتار‪ ،‬محوسازی یا خاموشی‬
‫رفتار مورد توجه قرار می گیرد‪.‬‬
‫نقش مدرس در رویکرد رفتارگرایی‪:‬‬

‫الف) نقش فعال ب) شکل دهی رفتار‬

‫نقش معلم در رویکرد رفتارگرایی‪ :‬از آنجا که هدفها از پیش تعین شده است و معلم وظیفه تعیین و طراحی محیط‬
‫را بر عهده دارد و از ابتدا تا انتهای مسیر باید موقعیت هایی بر مبنای هدف های مشخص شده را برای دانش آموزان‬
‫پیش بینی کند معلم در رویکرد رفتار گرایی نقش فعال دارد‪.‬‬
‫نقش فراگیر‪ :‬منفعل‬

‫دانش آموزان نقش منفعل دارند‪ ،‬دانش آموزان فقط باید در موقعیت های که معلم پیش بینی کرده حضور پیدا کنند‬
‫و پاسخ هایی که معلم از قبل انتظار دارد از خودشان بروز دهند از این جهت دانش آموزان در فرایند آموزش با‬
‫داشتن یک نقش انفعالی ممکن است جریان تدریس برای شان کسل کننده و آزار دهنده باشد‪.‬‬

‫‪149‬‬
 ‫محیط یادگیری در رویکرد رفتارگرایی ‪:‬‬

‫الف) نقش مهم محرک های محیط در یادگیری‬

‫ب) محیط از پیش طراحی شده‬

‫در رویکرد رفتار گرایی به طور مصنوعی محیط از پیش طراحی می شود و با قرار گرفتن در محیط و تقویتی که بین‬
‫محرک و پاسخ ها حاصل می شود یادگیری را برای دانش آموزان در پی دارد‪.‬‬
‫ارزشیابی در رویکرد رفتارگرایی ‪:‬‬

‫وابسته به مالک و منطبق بر هدف های از پیش تعیین شده‬

‫در این رویکرد هدف ها از پیش مشخص شده است ارزشیابی باید وابسته به این هدف ها باشد یعنی ارزشیابی در‬
‫رویکرد رفتار گرایی وابسته به مالک است و مالک در واقع همان هدف های آموزشی است‬
‫نکات آموزشیدر رویکرد رفتار گرایی‪:‬‬
‫رویکرد سیستمی‬
‫تجزیه رفتار‬
‫تمرین و تکرار‬
‫یک پاسخ صحیح برای مسائل‬
‫آموزش انفرادی‬
‫بازخوردهای متوالی‬
‫رسانه‬
‫رویکرد سیستمی‪:‬‬
‫طراحی آموزشی از نظر رفتار گرایی از نیمه قرن بیستم همزمان با جنگ جهانی دوم و ضرورتی که نظامیان به‬
‫آموزش سریع داشتند باعث شد مورد توجه بیشتری قرار بگیرد‪.‬‬
‫جیمسون بین در طراحی آموزش نگرش سیستمی را وارد می کند‬
‫‪ ‬گالسر هم با مطرح کردن دقیق تر اصطالح سیستم آموزشی یا نظام آموزشی مشخص می کند که‬
‫یک نظام آموزشی به منزله آموزش به منزله یک سیستم از اجرایی تشکیل شده که تک تک این‬
‫اعضا در راستای رسیدن به یک هدف مشخص یک خروجی مشخص قدم بردارد‬
‫در رویکرد رفتارگرایی که یک رویکرد سیستمی غالب است از این جهت معلم باید ورودی های خود را بررسی کند به‬
‫تحلیل و آنالیز یک به یک درون دادها بپردازد با در نظر گرفتن یک فرایند مطلوب به خروجی های مطلوب دست‬
‫پیدا کند‪.‬‬
‫تجزیه رفتار‪:‬‬

‫‪150‬‬
‫در رویکرد رفتارگرایی هدف ها به هدف های جزئی تری تبدیل می شوند یا آموزش به گام های کوچکتری تبدیل‬
‫می شوند این نگرش را اسکینر مطرح می کند اسکینر اذعان داشت که آموزش باید به صورت برنامه ای پیش برود‬
‫تئوری آموزش برنامه ای اسکینر نقطه عطف طراحی آموزشی با رویکرد رفتار گرایی بود‪.‬‬
‫درآموزش برنامه ای دانش را به گام های کوچکتر تقسیم می کند و دانش آموزان با قرار گرفتن در این الگو در‬
‫موفقیت آموزشی باید یک به یک گام ها را پی بگیرند و با گذراندن هر کدام از این مراحل در دادن پاسخ مناسب به‬
‫مرحله بعد ارتقا پیدا کنند و در نهایت به مجموعه هدف ها یا هدف کلی دست پیدا کنند‪.‬‬
‫تمرین و تکرار‪:‬‬
‫معلم باید مدام پس از آموزش برای دانش آموزان فعالیت ها و تمرین های در نظر بگیرد که آنها بتوانند در موقعیت‪،‬‬
‫پاسخ خودرا تکرار کنند فراموشی در رویکرد رفتار گرایی تکرار نشدن پاسخ است؛ پس معلم باید با دادن تکالیف به‬
‫دانش آموزان از فراموشی جلوگیری کند‪.‬‬
‫یک پاسخ صحیح برای مسائل‪:‬‬
‫دانش آموزان در آموزش برنامه ای باید در هر مرحله یا در هر گام کوچک پاسخ مشخصی به آموزگار بدهند که‬
‫مشخص شود آیا می تواند به مرحله بعد راه پیدا کند یا نه‬
‫آموزش انفرادی‪:‬‬
‫در رویکرد رفتار گرایی آموزش انفرادی بسیار مورد توجه است زیرا که آموزش برنامه ای دانش آموزان منطبق با‬
‫ویژگی های شخصیتی آنها در نظر گرفته می شود وهر کدام از دانش آموزان باید یراساس سرعت شخصی خودشان با‬
‫گرفتن باز خوردهای مرتبط با عملکرد خودشان به مرحله بعد به سمت یادگیری حرکت کنند‪.‬‬
‫باز خوردهای متوالی‪:‬‬
‫نیاز است که دانش آموزان در این رویکرد مدام تقویت کنیم البته نه به این صورت که پس از انجام دادن هر فعالیت‬
‫با پاسخ درست معلم آن را تقویت کند بلکه تقویت معلم باید به صورت نسبی در فاصله های زمانی متناوب باشد‪.‬‬
‫رسانه‪:‬‬
‫رفتار گرایان به رسانه ها بسیار توجه داشتند از این رو به عنوان یک معلم اگر قرار باشد با رویکرد رفتار گرایانه دست‬
‫به طراحی آموزشی بزنیم باید توجه ویژهای داشته باشیم به رسانه ها ‪،‬وسایل و مواد آموزشی‪.‬‬
‫مزیت های رویکرد رفتار گرایی‪:‬‬

‫الف) تعریف اهداف آموزشی‬

‫ب) آماده بودن محیط یادگیری‬

‫محدودیت های رویکرد رفتار گرایی‬

‫‪ )1‬محدودیت های مربوط به هدف های رفتاری‪:‬‬

‫‪151‬‬
‫وقتی که هدف های رفتاری از پیش تعیین شده باشد دانش آموزان آزادی عمل زیادی ندارند حتی معلم هم مجبور‬
‫است در جریان خطی آموزش حرکت کند و نمی تواند آموزشهای جدید را با دستیابی به نکات و تولیدات علمی‬
‫جدید را در پی داشته باشد و معلم باید آنچه که از قبل تجویز شده برای دانش آموزان را در پی بگیرد چون جریان‬
‫مشخص است و به صورت خطی باید این مسیر طی شود‪.‬‬
‫‪ )2‬منفعل بودن یادگیری‪:‬‬
‫یعنی جریان یاددهی یادگیری برای دانش آموزان کسل کننده و آزار دهنده است چون نقش انفعالی دارند‪.‬‬
‫‪ )3‬یادگیری سطحی‪:‬‬
‫دانش آموزان در رویکرد رفتاری فقط به یادگیری سطحی می رسند‪.‬‬
‫‪ )4‬وابستگی بیش از حد به محرک های محیطی‪:‬‬
‫یعنی تا محتوا نباشد تا محرک درآن محیط نباشد‪ ،‬دانش آموزان آن پاسخ را از خود بروز نمی دهند؛ یعنی یادگیری‬
‫منوط به بودن محیط و محرک ها در آن محیط درآن موقعیت هاست‪.‬‬
‫شناخت گرایی )‪:)Cognitivism‬‬
‫‪Concentrating on the mental act ivies of the mind‬‬
‫یعنی شناخت گرایی روی فعالیت های عالی ذهن تمرکز دارد‪.‬‬
‫رفتار گرایی رویکردی غالب تا نیمه اول قرن بیستم بود ار آنجا که رفتارگرایان به فرایندهای عالی ذهن یعنی به تفکر‬
‫آدمی که وجه تمایز انسان با سایر مخلوقات است توجه نداشتند و فقط رفتار را در انسان بررسی می کردند‪.‬‬
‫دانشمندان هر کدام با ارائه تئوری های مرتبط با خودشان به تبین فرایندهای ذهن پرداختند‪.‬‬
‫جروم برونر‪:‬حیطه های ‪ 3‬گانه را مطرح کرد و اولین حیطه خودش را حیطه شناختی نام گذاشت و در حیطه‬
‫شناختی به فرایندهای عالی ذهن مثل تجزیه و تحلیل ‪ ،‬استدالل و قضاوت پرداخت‪.‬‬
‫گانیه‪ :‬به سلسه مراتب آموزش پرداخت واین نظر را داشت که باید آموزش از آموختن مفاهیم عینی شروع شود تا به‬
‫سمت مفاهیم ذهنی و انتزاعی پیش رود‪.‬‬
‫آزوبل‪ :‬پیش سازمان دهنده ها را مطرح می کند‪.‬‬
‫پیاژه‪ :‬در مورد ویژگی های رشد شناختی دانش آموزان تئوری را مطرح می کند‪.‬‬
‫آنچه که تک تک این صاحب نظران مطرح می کنند زمینه توجه بیش از حد به مکتبی به نام شناخت گرایی شد‬
‫اما ما می خواهیم به طور دقیق تر در مورد این مکتب یا رویداد صحبت کنیم‪.‬‬
‫پارادایم فلسفی‪:‬‬
‫الف) تعبیری‪:‬‬
‫ب) تجربه گرایی‬

‫‪152‬‬
‫پارادایم فلسفی رویکرد تعبیری هست یعنی به دنبال تفسیر و تشریح فرایندهای عالی ذهن و در واقع در پی درک‬
‫مفاهیم ذهن است‪.‬‬
‫پارادایم تعبیری نقطه مقابل پوزیتیویسیم است پوریتیویسم ها به بررسی افعال قابل مشاهده می پرداختند اما‬
‫پارادایم تعبیری به دنبال درک و تفسیر اصالت انسانی یعنی تفکر است‪.‬‬
‫فردانش اینطور اذعان کرد که شناخت گرایی ریشه در مکتب فلسفی تجربه گرایی دارد زیرا که تجربه گرایان این‬
‫عقیده را دارند که محتوا و دانش یادگیری بیرون از ذهن انسان است معلم باید زمینه ای را فراهم کند که این‬
‫ساخت دانش در ذهن فراگیر حاصل شود و به نوعی مستقل شود‪.‬‬
‫پارادایم فلسفی شناخت گرایی تعبیری و از زاویه دیگر رئالیست است ‪.‬‬
‫اهداف شناخت گرایی‪:‬‬
‫الف)از پیش تعیین شده‬
‫ب) انتزاعی و ذهنی‬
‫اهدافی که رویکرد شناخت گرایی در پی دارد مانند رویکرد رفتار گرایی شناخت گرایی هم هدف ها به صورت عینی‬
‫مطرح می شود اما اینجا جنبه های ذهنی و انتزاعی هم در هدف های رویکرد شناخت گرایی مطرح است‪.‬‬
‫یادگیری‪:‬‬
‫فرایندهای ذهنی ؛ دریافت ‪،‬پردازش‪ ،‬ذخیره سازی و بازیابی اطالعات‬
‫یادگیری در رویکرد شناخت گرایی به فرایند های عالم ذهن مانند دریافت کردن‪ ،‬پردازش کردن اطالعات‪ ،‬ذخیره و‬
‫بازیابی اطالعات‪ ،‬حافظه کوتاه مدت و حافظه بلند مدت اشاره دارد‪.‬‬
‫یادگیری تغییراتی است که در فرایندهای ذهن صورت می گیرد‬
‫از این جهت یادگیری در رویکرد شناخت گرایی تغییراتی است که در فرایندهای ذهن صورت می گیرد‪.‬‬
‫یادگیری های قبلی نقش مهم در یاد گیری مطالب جدید دارند و در واقع در یادگیری این رویکرد یادگیری های‬
‫قبلی دانش آموزان نقش بسیار مهمی دارد ابتدا زمینه ذهنی را در ذهن آنها جستجو کند طرحوارههای ذهنی آنها را‬
‫مورد بررسی قرار دهد و دانش جدید را بر مبنای دانش پیشین یا دانش قبلی آنها پایه گذاری کند‪.‬‬
‫توجه به فراشناخت به عنوان عالی ترین شکل یادگیری‬
‫فراشناخت در واقع عالی ترین شکل یادگیری در رویکرد شناخت گرایی است‪.‬‬
‫به واسطه فرا شنا خت است که شخص می تواند خودش را مدیریت کند که چگونه یاد گرفتن را یاد بگیرد و به خود‬
‫تنظیمی دست پیدا کند‪.‬‬
‫نقش مدرس‬
‫الف) فعال‬
‫ب) تحلیل یادگیرنده وآگاهی از کیفیت ساخت شناختی وی‬

‫‪153‬‬
‫معلم در این رویکرد نقش فعالی دارد چون که قرار است محیط را طوری طراحی کند که دانش آموزان با قرار گرفتن‬
‫در محیط به دانش دست پیدا کند به آکاهی و شناخت دست پیدا کند از این رو تحلیل یادگیرنده و آگاهی از کیفیت‬
‫ساخت شناختی دانش آموزان که به واسطه این آگاهی معلم د انش جدید بر مبنای ساخت دانش آموز پایه گذاری‬
‫کند از این جهت می گوییم که معلم یک نقش فعال در این رویکرد دارد‪.‬‬
‫نقش فراگیر‪ :‬الف) فعال ب) توجه به فعال ساختن شناختی خود‬
‫فراگیر هم در این رویکرد نقش فعال دارد زیرا که دانش آموز به ساخت شناختی ذهن خودش توجه می کند اول آن‬
‫را فعال می کند آن را از حالت تعادل خارج می کند تا دانش جدید را بپذیرد‪.‬‬
‫نظریه خبر پردازی ذهن را از ‪ 3‬بحش حافظه حسی‪ ،‬حافظه کوتاه مدت‪ ،‬حافظه بلند مدت متشکل می داند و ازاین‬
‫جهت یادگیری یعنی انتقال مطالب به حافظه بلند مدت با استفاده از پذیرش محرک ها درون حافظه حسی توجه‬
‫کردن به آنها و انتقال آنها به حافظه کوتاه مدت با تمرین و تکرار می توانیم آنچه را که در حافظه کوتاه مدت که‬
‫گنجایش محدودی هم دارد مطالب را به سمت حافظه بلند مدت انتقال بدهیم و بعدها آن را بازیابی یا باز خوانی‬
‫کنیم‪.‬‬
‫دانش آموز در رویکرد شنا خت گرایی باید با توجه کردن با تکرار و تمری مطالب را به حافظه بلند مدت خودش‬
‫انتقال بدهد و یاد بگیرد‪.‬‬
‫محیط یاد گیری‪:‬‬
‫الف) نقش مهم محرک های محیط در یادگیری‬
‫ب)محیط از پیش طراحی شده‬
‫محیط یادگیری همانند رویکرد رفتارگرایی در اینجا هم معلم باید محیط را از پیش طراحی کند تا دانش آموز با‬
‫روبرو شدن با موقعیت ها با تفکر داشتن با بینش داشتن با تکرار و تمرین به یاد گیری دست پیدا کند‪.‬‬
‫ارزشیابی‪:‬‬
‫همانند رویکرد رفتارگرایی ارزشیابی وابسته به مالک ومنطبق بر هدف های از پیش تعین شده است‪.‬‬
‫هدف ها در این رویکرد هم از قبل تعیین ش ده است اما بیشتر جنبه ذهنی‪ ،‬انتزاعی پیدا می کند قرار است میزان‬
‫دست یابی دانش آموز به هدف ها مالک ارزشیابی باشد‪.‬‬
‫در رویکرد شناخت گرایی ارزشیابی وابسته به مالک است و میزان دست یابی دانش آموزان به هدف های از پیش‬
‫تعیین شده به منزله رسیدن به موفقیت محسوب می شود‪.‬‬
‫نکات آموزشی‪:‬‬

‫الف)توجه به محدودیت حافظه ی کوتاه مدت‬

‫ب) انگیزش درونی‬

‫در رویکرد رفتارگرایی به واسطه تقویت کردن و پاداش دادن که انگیزش بیرونی است دانش آموزان تشویق می شوند‬
‫که پاسخ شان را تکرار کنند یعنی رفتار را بیشتر از خودشان بروز بدهند‪ .‬اما در رویکرد شناخت گرایی لذتی که‬

‫‪154‬‬
‫دانش آموز از یادگیری می برد به عنوان یک انگیزش درونی مورد توجه است معلم باید انگیزش های درونی در‬
‫رویکرد شناخت گرایی توجه ویژه داشته باشد‪.‬‬

‫مزایا‪:‬‬

‫الف) پرورش مهارت های تفکر سطح باال‬

‫ب) نقش فعال یادگبرنده‬

‫ج) یادگیری از طریق فعال کردن ساخت شناختی‬

‫در رویکرد رفتار گرایی تفکر خالق‪ ،‬تفکر نقاد یا حل مسئله هیچ جایگاهی نداشت‬

‫در رویکرد شناخت گرایی به مهارت های تفکر خالق ‪،‬تفکر نقاد توجه ویژهای می شود دانش آموز به استدالل و‬
‫قضاوت دست می زند دانش آموز تجزیه و تحلیل میکند و با توجه به این که نقش فعالی در جریان یاددهی ‪-‬‬
‫یادگیری دارد باید ساخت شناختی خودش را فعال کند و مطالب جدید معلم را در ذهن خودش طبقه بندی کند و با‬
‫دانش پیشین خودش با طرحواره های ذهنی خودش آنها را بسط بدهد‪.‬‬

‫محدودیت ها‪:‬‬

‫الف) محدودیت های مربوط به هدف های رفتاری‬

‫ب) وابستگی به محرک های محیطی‬

‫وابستگی بیش از اندازه دانش آموز به محرک های محیطی برای پاسخ دادن این زمینه را ایجاد می کند که دانش‬
‫آموز فقط در حضور موقعیت در حضور محیط بتواند پاسخ های مربوط را از خودش بروز بدهد‪.‬‬

‫سازنده گرایی‪:‬‬

‫سازنده گرایی شاخه ای از رویکرد شناخت گرایی است با این تفاوت شناخت گرایان ذهن را به عنوان یک ابزار یا‬
‫وسیله یرای شناخت جهان برای شناخت وقایع و حقایق می دانستند اما سازنده گرایی ذهن را به منزله یک صافی‬
‫می داند که قرار است درون دادهای محیطی از آن رد بشود و با دستکاری که دانش آموز بر روی محیط انجام می‬
‫دهد و تفسیر شخصی که انجام می دهد نتیجه این پاالیش می شود معنا و یادگیری برای دانش آموز پس در رویکرد‬
‫سازنده گرایی دانش آموز دانش را برای خودش ایجاد می کند دانش را برای خودش می سازد‬

‫پارادایم فلسفی رویکرد سازنده گرایی‪:‬‬

‫الف)انتقادی‬

‫طرفداران این رویکرد را مورد نقد قرار می دهند معترض هستند که چرا باید دانش و تکنولوژی و علم و دیوان‬
‫ساالری که از شاخصه های نظام سرمایه داری هستند باید اینگونه احاطه داشته باشند بر جریان فکری افراد‪ .‬اینکه‬

‫‪155‬‬
‫افراد باید منطبق بر چارچوب های از قبل مشخص شده ای حرکت کنند آزادی را از آنها دور می کند یعنی این‬
‫احتمال را کم می کند که دانش آموز بخواهد در جریان درس در مورد هنجار ها سوال بپرسد پس طرفداری رویکرد‬
‫سازنده گرایی نقد دارند به رویکرد شناخت گرایی و رفتارگرایی‪.‬‬

‫ب) ایده الیستی‬

‫خاستگاه سازنده گرایی را می توانیم ایدئالیست بدانیم‪ .‬ایدئالیست ها برخالف رئالیست ها که دانش را بیرون از ذهن‬
‫انسان می دانند و درون محیط می دانستند ایدئالیست ها معتقدند که دانش درون ذهن انسان است و باید یاد آوری‬
‫بشوند‪.‬‬

‫اهداف در رویکرد سازنده گرایی‪:‬‬

‫الف) کلی‬

‫ب) انعطاف پذیر‬

‫در رویکرد سازنده گرایی هدف ها به صورت عینی مشخص و از قبل تعیین شده مطرح نمی شود هدف ها کلی و‬
‫انعطاف پذیر است البته این به منزله این نیست که در رویکرد سازنده گرایی معلم طرح درس ندارد بله طرح درس‬
‫دارد ولی با انعطاف بسیار باال تا حدی مشخص است ک ه قرار است دانش آموزان به چه دانشی دست پیدا کنند چگونه‬
‫خالق معنا کنند برای خودشان اما موقعیت ها از پیش طراحی شده نیست مانند رویکرد رفتارگزایی هدف ها تعریف‬
‫شده نیست مانند شناخت گرایی‪.‬‬

‫یادگیری در رویکرد سازنده گرایی‪:‬‬

‫یاد گیری؛ ساختن فعاالنه دانش از طریق دستکاری محیط و تعامل با آن‬

‫سازنده گرایان ذهن را به منزله یک صافی می دانند که قرار است درون دادهای محیطی را از خودش بروز دهند‬
‫نتیجه این پاالیش یا عبور از این صافی در واقع می شود دانش که تفسیر شخصی خود فرد است‪.‬‬

‫نقش معلم‪ :‬الف)تسهیل کننده ب) راهنما‬

‫معلم مان ند یک رهبر دانش آموزان به سمتی هدایت می کند که خودشان برای خودشان دانش را ایجاد کنند معنا‬
‫سازی کنند پس معلم در رویکرد سازنده گرایی یک نقش تسهیل کنندگی دارد‪.‬‬

‫نقش فراگیر‪ :‬مسئول و فعال‬

‫دانش آموز هم نقش فعال دارد زیرا قرار است که به واسطه تفسیر و روبرو شدن با محیط و تعامل با همنوعانش به‬
‫خلق دانش بپردازد از این جهت دانش آموز در این رویکرد نقش مسئول وفعال قلمداد می شود‪.‬‬

‫‪156‬‬
 ‫این مجموعه توسط موسسه نوین استخدام جمع آوری شده است‪ .‬دوستانی که مستقیما این مجموعه را از موسسه نوین‬
‫استخدام تهیه نکردهاند و از کافی نتهای سراسر کشور و یا دوستان تهیه کردهاند بدانند تهیه کنندگان این مجموعه اصال‬
‫راضی نیستند‪.‬‬

‫شماره موسسه‪ 02128424425 :‬شماره کارت‪( 5892101275110134 :‬میثم مهدوی) مبلغ‪ 30/000 :‬تومان‬

‫سواالت چهار گزینه ای خط به خط جلسه‪ 36‬تا ‪( 45‬طراحی آموزشی )‬

‫مدیریت موسسه نوین استخدام ‪ :‬دکتر میثم مهدوی‬

‫مدیرگروه ‪ :‬استاد حسام سلمانیان‬

‫مولف ‪ :‬طیبه ساالری‬

‫‪)1‬کدام یک از گزینه های زیر جز نقش وسایل آموزشی در فرآیند آموزشی‪ -‬یادگیری محسوب نمی شود؟‬

‫الف) ایجاد عالقه در امر یادگیری ب) فراهم نمودن پیوستگی افکار‬

‫د) سهولت دستکاری و تعمیر‬ ‫ج) گسترش دامنه لغات فراگیر‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د‬

‫پاسخ تشریحی‪:‬سهولت دسنکاری و تعمیر جز ویژگی های فنی وسایل آموزشی می باشد‪.‬‬

‫‪) 2‬روش تدریسی که در دوره متوسطه کاربرد زیادی ندارد اما برای انتقال مفاهیم وپیامها به دانش آموزان مناسب است‪.‬‬

‫د)ایفای نقش‬ ‫ج)نمایشی‬ ‫ب)قصه گویی‬ ‫الف)روش سخنرانی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ب‬

‫پاسخ تشریحی ‪ :‬روش تدریس قصه گویی یکی از روشهای تدریس است که در دوره متوسطه کاربرد فراوانی ندارد ولی میتواند پیامها را به دانش آموزان‬
‫انتقال دهد و مفاهیم را برای دانش آموزان ایجاد کند‪.‬‬

‫‪ )3‬کدام یک از گزینه های زیر جز نقش وسایل آموزشی در فرآیند آموزشی‪ -‬یادگیری محسوب می شود؟‬

‫ب) ب)قابلیت حمل و نقل‬ ‫الف) در اختیار قرار دادن تجارب واقعی و حقیقی‬

‫د)سهولت دستکاری و تعمیر‬ ‫ج)سهولت کاربرد‬

‫پاسخ‪:‬گزینه الف‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬بقیه گزینه ها جز ویژگی های فنی وسایل آموزشی محسوب می شوند‪.‬‬

‫‪ )4‬فراهم ساختن پایه های یادگیری تدریجی و تکمیلی جز‪....................‬در فرایند آموزشی‪ -‬یادگیری محسوب می شود‪.‬‬

‫ب)ویژگی های فنی وسایل آموزشی‬ ‫الف) ویژگی های آموزشی وسایل آموزشی‬

‫د)شرایط و امکانات اجرایی وسایل آموزشی‬ ‫ج)نقش وسایل آموزشی‬

‫‪157‬‬
 ‫پاسخ‪:‬گزینه ج‬

‫پاسخ تشریحی‪:‬یکی از نقشهای وسایل آموزشی در فرایند یاددهی ‪-‬یادگیری فراهم ساختن پایه های یادگیری تدریجی و تکمیلی است‪.‬‬

‫‪ )5‬کدام یک از گزینه های زیر جز وسایل آموزشی فیزیکی و برقی نیستند؟‬

‫ب) واقعیتهای آموزشی و حکایتها‬ ‫الف) کتاب‪،‬مجله و روزنامه‬

‫د)تابلوهای آموزشی‬ ‫ج) دستگاهای آموزشی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ب‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬لزوما وسایل آموزشی فیزیکی و برقی نیستند بلکه میتوانند واقعیتها و تجربه های آموزشی و حکایات نیز باشند‪.‬‬

‫‪ )6‬کدام یک از موارد زیر جز معیارهای انتخاب وسایل آموزشی به حساب نمی آیند؟‬

‫ب) ویژگیهای فنی وسیله‬ ‫الف) ویژگیهای آموزشی وسیله‬

‫د) هدفهای کلی‬ ‫ج)شرایط و امکانات اجرایی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د‬

‫پاسخ تشریحی ‪:‬از معیارهای انتخاب وسایل آموزشی هدفهای عینی می باشد نه هدفهای کلی‬

‫‪) 7‬همه گزینه های زیرجز ویژگی های آموزشی وسایل آموزشی محسوب می شوند به جز‪.........‬‬

‫الف) جلب توجه و عالقه شاگردان را نسبت به موضوع آموزش‪.‬‬

‫ب)افزایش کیفیت یادگیری‪.‬‬

‫ج) قابلیت رجوع‬

‫د)تشویق فراگیران به پاسخگویی و ابراز واکنش‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ج‬

‫پاسخ تشریحی‪:‬قابلیت رجوع جز ویژگی های فنی وسایل آموزشی محسوب می شوند‪.‬‬

‫‪ ) 8‬کدام یک از گزینه های زیر جز ویژگی های فنی وسایل آموزشی محسوب نمی شود؟‬

‫ب)قابلیت حمل و نقل‬ ‫الف) الف)توانایی انتقال پیام مورد نظر‬

‫د) وضعیت و اندازه کالس‬ ‫ج)سهولت کاربرد‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬وضعیت و اندازه کالس جز ویژگی های شرایط و امکانات اجرایی می باشد‪.‬‬

‫‪)9‬کدام یک از موارد زیر جز جز ویژگی های فنی وسایل آموزشی محسوب می شود؟‬

‫الف) سهولت دستکاری و تعمیر ب) ب)وضعیت و اندازه کالس‬

‫‪158‬‬
 ‫د)در دسترس بودن‬ ‫ج)زمان الزم‬

‫پاسخ‪:‬گزینه الف‬

‫پاسخ تشریحی ‪:‬سهولت دستکاری و تعمیر یکی از ویژگی های فنی وسایل آموزشی است‪.‬‬

‫‪)10‬قابلیت رجوع یکی از ویژگی های‪ ...............‬است‪.‬‬

‫ب) ویژگیهای فنی وسیله‬ ‫الف) ویژگیهای آموزشی وسیله‬

‫د) هدفهای عینی‬ ‫ج)شرایط و امکانات اجرایی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ب‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬قابلیت رجوع یکی از ویژگی های فنی وسایل آموزشی است‪.‬‬

‫‪)11‬همه موارد در حیطه شرایط و امکانات اجرایی محسوب می شوند به جز‪......‬؟‬

‫ب)وضعیت و اندازه کالس‬ ‫الف) الف)تعداد فراگیران‬

‫د)قابلیت رجوع‬ ‫ج)زمان الزم‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬قابلیت رجوع یکی از ویژگی های فنی وسایل آموزشی است‪.‬‬

‫‪ ) 12‬در دسترس بودن و اقتصادی بودن جز ویژگی های‪..................‬محسوب می شوند‪.‬‬

‫ب) ویژگیهای فنی وسیله‬ ‫الف) ویژگیهای آموزشی وسیله‬

‫د) هدفهای عینی‬ ‫ج)شرایط و امکانات اجرایی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ج‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬در دسترس بودن و اقتصادی بودن از جمله ویژگی های شرایط و امکانات اجرایی می باشد‪.‬‬

‫‪)13‬کدام یک از نقشها (کارکردها) ی وسایل آموزشی موجب می شود تا دانش آموز به طور عینی از آن وسیله استفاده کند و آن را لمس کند؟‬

‫الف) انتقال سریع معنا و مفاهیم آموزشی ب) افزایش عمق و میزان یادگیری‬

‫د) فراهم کردن اساس ملموس برای تفکر و ساختن مفاهیم‬ ‫ج) توانایی انتقال پیام مورد نظر‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬فراهم کردن اساس ملموس برای تفکر و ساختن مفاهیم‪ :‬یعنی زمانی که از وسایل آموزشی در حین تدریس استفاده میکنیم‪ ،‬باعث‬
‫میشود دانش آموز به طور عینی آن را لمس کند‪.‬‬

‫‪159‬‬
 ‫‪ )14‬کدام یک از نقشها (کارکردها) ی وسایل آموزشی موجب می شود تا دانش آموز به صورت تخصصی تر با مطالب روبه رو شود؟‬

‫الف) انتقال سریع معنا و مفاهیم آموزشی ب) فراهم ساختن پایه های یادگیری تدریجی و تکمیلی‬

‫د) فراهم کردن اساس ملموس برای تفکر و ساختن مفاهیم‬ ‫ج) توانایی انتقال پیام مورد نظر‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ب‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬فراهم ساختن پایه های یادگیری تدریجی و تکمیلی‪ :‬استفاده از وسایل برای یادگیری باعث می شود دانش آموز به صورت تخصصی تر‬
‫با مطالب روبه رو شود‪.‬‬

‫‪)15‬آخرین مرحله از مراحل طراحی آموزشی کدام است؟‬

‫ب) تحلیل و تعیین محتوا‪ ،‬روش و وسایل آموزشی‬ ‫الف) تحلیل و تنظیم هدف‬

‫د) تحلیل و تعیین موقعیت آموزشی‬ ‫ج) تحلیل و تعیین نظام ارزشیابی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ج‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬گام چهارم و آخرین مرحله از طراحی آموزشی تحلیل و تعیین نظام ارزشیابی است‪.‬‬

‫‪) 16‬کدام یک از گزینه های زیر جز بخش های فرایند برنامه درسی نمی باشد؟‬

‫د)محتوا‬ ‫ج)طراحی‬ ‫ب)اجرا‬ ‫الف)ارزشیابی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬فرآیند برنامه درسی دارای سه بخش است‪ )1 :‬طراحی ‪ )2‬اجرا ‪ )3‬ارزشیابی‬

‫‪) 17‬به وسیله چه چیزی می توانیم میزان موفقیت یک نظام آموزشی را بررسی کنیم؟‬

‫د)محتوا‬ ‫ج)طراحی‬ ‫ب)اجرا‬ ‫الف)ارزشیابی‬

‫پاسخ ‪:‬گزینه الف‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬به واسطه ارزشیابی موفقیت یک نظام آموزشی را می توانیم بررسی کنیم‪.‬‬

‫‪)18‬چه چیزی به فرایند طراحی اعتبار می بخشد؟‬

‫د)محتوا‬ ‫ج)هدف‬ ‫ب)اجرا‬ ‫الف)ارزشیابی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ب‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬اجرا به فرآیند طراحی‪ ،‬اعتبار می بخشد؛ یعنی طرحی که نوشته شده است و تا به اجرا نرسد به اون ارزشمندی دست پیدا نخواهد کرد‪.‬‬

‫‪) 19‬به واسطه چه چیزی میتوانیم پیش بینی کنیم آیا دانش آموزان به نتایج مطلوب رسیدند یا خیر؟‬

‫د)ارزشیابی‬ ‫ج)هدف‬ ‫ب)اجرا‬ ‫الف)طرح درس‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د‬

‫‪160‬‬
 ‫پاسخ تشریحی‪ :‬به واسطه ارزشیابی می توانیم پیش بینی کنیم که آیا دانش آموزان به نتایج مطلوب دست یافته اند یا خیر؟‬

‫‪)20‬طراحی و اجرا نسبت به هم ‪ ...............‬هستند‪.‬‬

‫د)عکس‬ ‫ج)مستقیم‬ ‫الف)مکمل ب)متضاد‬

‫پاسخ ‪:‬گزینه الف‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬طراحی و اجرا دو فرآیند مکمل هم هستند‪.‬‬

‫‪ )21‬از دیدگاه اکثر طراحان آموزشی ‪،‬نظام ارزشیابی باید ‪ ..............‬در فرایند طراحی ‪،‬معین شود‪.‬‬

‫ج)قبل از اجرا د) بدون نیاز به اجرا‬ ‫ب)پس از اجرا‬ ‫الف)هم زمان با جرا‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ج‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬به اعتقاد اکثر طراحان آموزشی ‪،‬نظام ارزشیابی باید قبل از اجرا در فرایند طراحی ‪،‬معین شود‪.‬‬

‫‪ )22‬نظام ارزشیابی‪ ،‬نشان دهنده ی چه چیزی است؟‬

‫ب)تسلط یادگیری فراگیران در فرایند یادگیری‬ ‫الف)میزان رشد فکری فراگیران‬

‫د) میزان تسلط فراگیر بر هدف های آموزشی‬ ‫ج)میزان موفقیت نظام آموزشی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬نظام ارزشیابی‪ ،‬نشان دهنده ی میزان تسلط فراگیر بر هدف های آموزشی است‪.‬‬

‫‪ )23‬ارزشیابی وسیله ای جهت تعیین میزان موفقیت برنامه در رسیدن به هدف های آموزشی مطلوب موردنظر است‪.‬این دیدگاه مربوط به کدام یک از‬
‫صاحب نظران زیر می باشد؟‬

‫د) کرانباخ‬ ‫ج) رالف تایلر‬ ‫ب) استافل بیم‬ ‫الف) ورتن و ساندرز‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ج‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬رالف تایلر‪ :‬ارزشیابی وسیله ای جهت تعیین میزان موفقیت برنامه در رسیدن به هدف های آموزشی مطلوب موردنظر است‪.‬‬

‫‪)24‬ورتن و ساندرز ارزشیابی را چگونه معرفی می کنند؟‬

‫الف) ارزشیابی وسیله ای جهت تعیین میزان موفقیت برنامه در رسیدن به هدف های آموزشی مطلوب موردنظر است‪.‬‬

‫ب) ارزشیابی فرآیند تعیین‪ ،‬گردآوری و فراهم کردن اطالعات برای قضاوت در مسائل خاص است‪.‬‬

‫ج) ارزشیابی فعالیتی رسمی است برای تعیین کیفیت‪ ،‬اثربخشی یا ارزش یک برنامه‪ ،‬فرآورده‪ ،‬پروژه‪ ،‬فرآیند‪ ،‬یا هدف برنامه درسی‪.‬‬

‫د) ارزشیابی‪ ،‬جمع آوری و استفاده از اطالعات برای تصمیم گیری در مورد یک برنامه آموزشی است‪.‬‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ج‬

‫‪161‬‬
‫پاسخ تشریحی‪ :‬ورتن و ساندرز‪ :‬ارزشیابی فعالیتی رسمی است برای تعیین کیفیت‪ ،‬اثربخشی یا ارزش یک برنامه‪ ،‬فرآورده‪ ،‬پروژه‪ ،‬فرآیند‪ ،‬یا هدف برنامه‬
‫درسی‪.‬‬

‫‪ )25‬از نظر کدام یک از صاحب نظران زیر ارزشیابی فرآیند تعیین‪ ،‬گردآوری و فراهم کردن اطالعات برای قضاوت در مسائل خاص است‪.‬‬

‫د) کرانباخ‬ ‫ج) رالف تایلر‬ ‫ب) استافل بیم‬ ‫الف) ورتن و ساندرز‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ب‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬استافل بیم‪ :‬ارزشیابی فرآیند تعیین‪ ،‬گردآوری و فراهم کردن اطالعات برای قضاوت در مسائل خاص است‪.‬‬

‫‪)26‬از دیدگاه کرانباخ ارزشیابی چیست؟‬

‫الف) ارزشیابی وسیله ای جهت تعیین میزان موفقیت برنامه در رسیدن به هدف های آموزشی مطلوب موردنظر است‪.‬‬

‫ب) ارزشیابی فرآیند تعیین‪ ،‬گردآوری و فراهم کردن اطالعات برای قضاوت در مسائل خاص است‪.‬‬

‫ج) ارزشیابی فعالیتی رسمی است برای تعیین کیفیت‪ ،‬اثربخشی یا ارزش یک برنامه‪ ،‬فرآورده‪ ،‬پروژه‪ ،‬فرآیند‪ ،‬یا هدف برنامه درسی‪.‬‬

‫د) ارزشیابی‪ ،‬جمع آوری و استفاده از اطالعات برای تصمیم گیری در مورد یک برنامه آموزشی است‪.‬‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬کرانباخ‪ :‬ارزشیابی‪ ،‬جمع آوری و استفاده از اطالعات برای تصمیم گیری در مورد یک برنامه آموزشی است‪.‬‬

‫‪)27‬وجه اشتراک تعریفهای ارزشیابی در چیست؟‬

‫ب)جمع آوری و استفاده از اطالعات‬ ‫الف)قضاوت و تصمیم گیری‬

‫د)موفقیت یا عدم موفقیت برنامه درسی‬ ‫ج)تعیین میزان موفقیت برنامه‬

‫پاسخ‪:‬گزینه الف‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬وجه اشتراک همه ی تعریف ها در ارزشیابی" قضاوت و تصمیم گیری "است‪.‬‬

‫‪ )28‬فعالیت روش مند و علمی است که ابعاد مختلف سیستم آموزشی را در معرض قضاوت قرار می دهد و تصمیم گیری در مورد آن را ممکن می‬
‫سازد‪.‬‬

‫ج)ارزشیابی د)تدریس‬ ‫ب)اجرا‬ ‫الف)طراحی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ج‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬ارزشیابی فعالیت روش مند و علمی است که ابعاد مختلف سیستم آموزشی را در معرض قضاوت قرار می دهد و تصمیم گیری در مورد‬
‫آن را ممکن می سازد‪.‬‬

‫‪ ) 29‬کدام یک از مراحل زیر جز مراحل تحلیل و تعیین نظام ارزشیابی نمی باشد؟‬

‫الف) برای یک کالس اجرا و سطح موفقیت با توجه به توزیع نمره ها در داخل کالس تعیین گردد‬

‫ب) تغییرات و توانایی مورد نظر‪،‬چه به صورت هدف های نوشته شده و چه در ذهن معلم باشد باید دقیقا تعریف شود‪.‬‬

‫‪162‬‬
 ‫ج) تعیین معیار موفقیت یاد گیرنده که برای قضاوت درباره عملکرد او مورد استفاده قرار خواهد گرفت‬

‫د) سرانجام باید ‪ ،‬با توجه به انتظاراتی که مدرس از بازده دارد‪ ،‬نوع سوال را مشخص کنیم‪.‬‬

‫پاسخ‪ :‬گزینه الف‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬گزینه الف تعریف معیار نسبی است‪.‬‬

‫‪ )30‬پاسخگویی درست به ‪ 8‬سوال از ده سوال به مثابه ی تسلط دانش آموز است ‪.‬این نتیجه گیری جز کدام یک از معیارهای ارزشیابی محسوب می‬
‫شود؟‬

‫د)معیار پراکندگی‬ ‫ج)معیار مطلق‬ ‫ب)معیار نسبی‬ ‫الف)معیار تراکمی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ج‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬معیار مطلق است زیرا از قبل مشخص است که اگر این تعداد را پاسخ داده شود شخص به هدف های مطلوب رسیده و می تواند به‬
‫مقطع باالتر رود‪.‬‬

‫‪ )31‬یک آزمون برای یک کالس اجرا و سطح موفقیت با توجه به توزیع نمره ها در داخل کالس تعیین می گردد‪.‬‬

‫د)معیار پراکندگی‬ ‫ج)معیار مطلق‬ ‫ب)معیار نسبی‬ ‫الف)معیار تراکمی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ب‬

‫پاسخ تشریحی‪:‬چون در اینجا دانش آموزان با همدیگر مقایسه می شوندمعیار نسبی است‪.‬‬

‫‪)32‬ارزشیابی ها چگونه باید انجام بگیرند؟‬

‫د)کلی‬ ‫ج)عینی‬ ‫ب)هدفمند‬ ‫الف)مالک مدار‬

‫پاسخ ‪:‬گزینه الف‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬ارزشیابی ها باید " مالک مدار" باشد‪:‬یعنی بتوان به کمک آنها تعیین کرد که آیا عملکرد دانش آموزان با توجه به معیار های موفقیت ‪،‬‬
‫رضایت بخش بوده است یا نه؟‬

‫‪ )33‬تفسیر پاسخ سواالت تشریحی به وسیله چه کسی است؟ و درجه درستی پاسخ به چه چیزی بستگی دارد؟‬

‫ب)فردنمره گذار‪ /‬سلیقه دلخواه‬ ‫الف) نظام آموزشی‪ /‬سلیقه دلخواه‬

‫د) فرد نمره گذار‪ /‬موقعیت نمره‬ ‫ج)نظام آموزشی‪ /‬موقعیت نمره‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬تفسیر پاسخ سواالت تشریحی‪ ،‬به وسیله فرد نمره گذار انجام می شود؛ از این رو درجه ی درستی پاسخ‪ ،‬بستگی به موقعیت نمره گذار‬
‫دارد‪.‬‬

‫‪ )34‬سواالت عینی معموال سطوح ‪ ......................‬مورد بررسی قرار میدهد‪.‬‬

‫ب)باال حیطه شناختی وعاطفی‬ ‫الف)پایین حیطه رفتاری و روانی – حرکتی‬

‫‪163‬‬
 ‫د)باال حیطه رفتاری و عاطفی‬ ‫ج)پایین حیطه شناختی و روانی –حرکتی‬

‫پاسخ ‪:‬گزینه ج‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬سواالت عینی معموال سطوح پایین حیطه شناختی و یا حیطه روانی‪-‬حرکتی مورد بررسی قرار میدهد‪.‬‬

‫‪ )35‬آزمون مناسب برای ارزشیابی‪ ،‬آزمونی است که شامل چه چیزی باشد؟‬

‫ب)تنها دارای سواالت عینی باشد‬ ‫الف) فقط دارای سواالت تشریحی‬

‫د)تلفیقی از سواالت عینی و سواالت گسترده پاسخ‬ ‫ج)شامل سواالت چهار گزینه ای‬

‫پاسخ ‪:‬گزینه د‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬آزمون مناسب برای ارزشیابی‪ ،‬آزمونی است که تلفیقی از سواالت عینی و سواالت گسترده پاسخ باشد‪.‬‬

‫‪)36‬در پایه های پایین تر و ابتدایی دانش آموزان توسط چه چیزی مورد ارزشیابی قرار می گیرند؟‬

‫ب)تنها دارای سواالت عینی باشد‬ ‫الف) فقط دارای سواالت تشریحی‬

‫د)تلفیقی از سواالت عینی و سواالت گسترده پاسخ‬ ‫ج)توسط پوشه کار‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ج‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬در پایه های پایین تر دانش آموزان پوشه کار دارند و به واسطه پوشه کار مورد ارزشیابی قرار میگیرند و مشخص میشود که دانش‬
‫آموزان چه مقدار از انتظارات را برآورده کردند‪.‬‬

‫‪ )37‬کدام یک عوامل زیر جز دالیل رضایت بخش نبودن نتایج ارزشیابی محسوب نمی شود؟‬

‫الف) مناسب بودن کیفیت محتوا‬

‫ب) عدم تناسب روش های تدریس و وسایل آموزشی با محتوا و هدف‬

‫ج) فراهم نشدن موقعیت مطلوب برای یادگیری‬

‫د) عدم تناسب با فعالیت ها و اهداف‬

‫پاسخ‪:‬گزینه الف‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬مناسب بودن محتوا جز دالیل رضایت بخش نبودن نتایج ارزشیابی محسوب نمی شود‪.‬‬

‫‪ )38‬فعالیتهایی که دانش آموزان برای رسیدن به هدف و آن موقعیتها روبه رو شدند و معلم در دومین مرحله طراحی آموزشی آنها را انتخاب کرده‬
‫است‪.‬‬

‫د)طرح درس‬ ‫ج)تجارب یادگیری‬ ‫ب)آموزش‬ ‫الف)فرایند یادگیری‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ج‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬تجارب یادگیری‪ :‬فعالیتهایی که دانش آموزان برای رسیدن به هدف و آن موقعیتها روبه رو شدند و معلم در دومین مرحله طراحی‬
‫آموزشی آنها را انتخاب کرده است‪.‬‬

‫‪164‬‬
 ‫‪ )39‬کدام نوع ارزشیابی در پایان یک فرآیند و یا یک دوره آموزشی انجام می شود؟‬

‫د)ارزشیابی عملکرد‬ ‫ج)ارزشیابی تاییدی‬ ‫ب)ارزشیابی تراکمی‬ ‫الف)ارزشیابی تکوینی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ب‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬ارزشیابی تراکمی‪ :‬ارزشیابی است که در پایان یک فرآیند و یا یک دوره آموزشی انجام می شود‪.‬‬

‫‪ )40‬ارزشیابی‪.........‬در حین تهیه‪ ،‬آزمایش و طراحی آموزشی انجام می شود و بر فرآیند و بازده آموزشی تاکید می کند‪.‬‬

‫د)ارزشیابی عملکرد‬ ‫ج)ارزشیابی تاییدی‬ ‫ب)ارزشیابی تراکمی‬ ‫الف)ارزشیابی تکوینی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه الف‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬ارزشیابی تکوینی در حین تهیه‪ ،‬آزمایش و طراحی آموزشی انجام می شود و بر فرآیند و بازده آموزشی تاکید می کند‪.‬‬

‫‪)41‬کدام نوع ارزشیابی توسط موریسون‪ ،‬راس و کِمپ مطرح شد؟‬

‫د)ارزشیابی عملکرد‬ ‫ج)ارزشیابی تاییدی‬ ‫ب)ارزشیابی تراکمی‬ ‫الف)ارزشیابی تکوینی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ج‬

‫پاسخ تشریحی‪:‬ارزشیابی تاییدی توسط موریسون‪ ،‬راس و کِمپ عنوان شد‪.‬‬

‫‪ )42‬ارزشیابی ‪ .............‬ارزشیابی نهایی یا مجموعی نیز نامیده می شود؛زیرا مجموعه ای از اهداف آموزشی را در خودش جای داده است‪.‬‬

‫د)ارزشیابی عملکرد‬ ‫ج)ارزشیابی تاییدی‬ ‫ب)ارزشیابی تراکمی‬ ‫الف)ارزشیابی تکوینی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ب‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬ارزشیابی تراکمی ارزشیابی نهایی یا مجموعی نیز نامیده می شود؛زیرا مجموعه ای از اهداف آموزشی را در خودش جای داده است‪.‬‬

‫‪)43‬کدام یک از گزینه های زیر جز ویژگی های ارزشیابی تراکمی محسوب نمی شود؟‬

‫الف) دارای قطعیت بیشتر است؛ یعنی مشخص است و به تمامی هدف ها توجه کرده است‬

‫ب) نیاز به جمع آوری اطالعات نسبتا دقیق از طریق مشاهده‪ ،‬مصاحبه شفاهی و آزمون‪.‬‬

‫ج) اطالعات بیشتری در زمینه دانش و مهارت در اختیار معلم قرار می دهد‪.‬‬

‫د) ناظر بر کل سیستم و می توانیم موقعیت نهایی را بررسی کنیم‪.‬‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ب‬

‫پاسخ تشریحی‪:‬گزینه ب جز ویژگی های ارزشیابی تکوینی می باشد‪.‬‬

‫‪ )44‬کدام نوع ارزشیابی به کل فرایند تدریس توجه دارد؟‬

‫د)ارزشیابی عملکرد‬ ‫ج)ارزشیابی تراکمی‬ ‫ب)ارزشیابی تاییدی‬ ‫الف)ارزشیابی تشخیصی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ج‬

‫‪165‬‬
 ‫پاسخ تشریحی‪:‬ارزشیابی تراکمی به کل فرآیند تدریس توجه دارد‪.‬‬

‫‪ )45‬ارزشیابی تکوینی مرحله ای است یعنی در حین اجرای کار و طراحی آموزش صورت می گیرد‪.‬‬

‫د)ارزشیابی تکوینی‬ ‫ج)ارزشیابی تراکمی‬ ‫ب)ارزشیابی تاییدی‬ ‫الف)ارزشیابی تشخیصی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬ارزشیابی تکوینی مرحله ای است یعنی در حین اجرای کار و طراحی آموزش صورت می گیرد‪.‬‬

‫‪ )46‬کدام یک از گزینه های زیر ارزشیابی آغازین نیز نامیده می شود؟‬

‫د)ارزشیابی تکوینی‬ ‫الف)ارزشیابی ویژگی های ورودی ب)ارزشیابی تاییدی ج)ارزشیابی تراکمی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه الف‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬ارزشیابی ویژگی های ورودی ارزشیابی آغازین نیز نامیده می شود‪.‬‬

‫‪ )47‬کدام ارزشیابی ناظر برمیزان تحقق هدفهای آموزشی در پایان آموزشی است؟‬

‫د)ارزشیابی عملکرد‬ ‫ج)ارزشیابی تاییدی‬ ‫ب)ارزشیابی تراکمی‬ ‫الف)ارزشیابی تکوینی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ب‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬ارزشیابی تراکمی ناظر برمیزان تحقق هدفهای آموزشی در پایان آموزشی است‪.‬‬

‫‪)48‬کدام یک از موارد زیر جز اهداف ارزشیابی تراکمی نیست؟‬

‫الف) اتخاذ تصمیمات آموزشی در مورد ارتقای مخاطبان‬

‫ب) اعطای مدرک تحصیلی به دانش آموزان تا به پایه ی باالتر بروند‪ ،‬دادن امتیاز تحصیلی‬

‫ج) تعیین اثربخشی و کارایی معلم و میزان موفقیت معلم در اجرای مراحل مختلف طرح آموزشی‬

‫د) آگاهی از توانایی ها و آمادگی های قبلی یادگیرنده‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬گزینه د جز اهداف ارزشیابی ویژگی های ورودی است‪.‬‬

‫‪ )49‬به واسطه کدام ارزشیابی می توانیم مشخص کنیم که دانش آموز آیا به اهداف تا حد مطلوب دست پیدا کردا است یا خیر؟‬

‫د)ارزشیابی عملکرد‬ ‫ج)ارزشیابی تاییدی‬ ‫ب)ارزشیابی تراکمی‬ ‫الف)ارزشیابی تکوینی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه الف‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬به واسطه ارزشیابی تکوینی می توانیم مشخص کنیم که دانش آموز آیا به اهداف تا حد مطلوب دست پیدا کردا است یا خیر‬

‫‪ )50‬ارزشیابی ‪ ...........‬ارزشیابی است که معلم می تواند در پایان یک بخش یا یک فصل از درس انجام بدهد‪.‬‬

‫د)ارزشیابی تکوینی‬ ‫الف)ارزشیابی ویژگی های ورودی ب)ارزشیابی تاییدی ج)ارزشیابی تراکمی‬

‫‪166‬‬
 ‫پاسخ‪:‬گزینه د‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬ارزشیابی تکوینی‪ ،‬ارزشیابی است که معلم می تواند در پایان یک بخش یا یک فصل از درس انجام بدهد‪.‬‬

‫‪)51‬کدام یک از گزینه های زیر جز مراحل ارزشیابی تکوینی در الگوی دیک و کاری نیست؟‬

‫ب)آزمون روی دو یا سه یادگیرنده‬ ‫الف)آزمون روی یک یادگیرنده‬

‫د)آزمون میدانی‬ ‫ج)آزمون روی گروه کوچک‬

‫پاسخ ‪:‬گزینه ب‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬مراحل ارزشیابی تکوینی در الگوی دیک و کاری عبارتند از آزمون روی یک یادگیرنده‪ ،‬آزمون روی گروه کوچک و آزمون میدانی‬

‫‪ )52‬ارزشیابی مستمر ‪،‬نمونه ای از ارزشیابی‪ ..............‬است‪.‬‬

‫د)ارزشیابی عملکرد‬ ‫ج)ارزشیابی تکوینی‬ ‫ب)ارزشیابی تراکمی‬ ‫الف)ارزشیابی تاییدی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ج‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬ارزشیابی مستمر ‪،‬نمونه ای از ارزشیابی تکوینی است‪.‬‬

‫‪ )53‬یعنی به طور تصادفی یک دانش آموز را انتخاب می کند و آزمون را روی آن انجام بدهد و مشخص کند که آیا دانش آموز به هدف رسیده است یا‬
‫خیر؟‬

‫ب)آزمون ورودی‬ ‫الف)آزمون روی یک یادگیرنده‬

‫د)آزمون میدانی‬ ‫ج)آزمون روی گروه کوچک‬

‫پاسخ‪:‬گزینه الف‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬آزمون روی یک یادگیرنده؛ یعنی به طور تصادفی یک دانش آموز را انتخاب می کند و آزمون را روی آن انجام بدهد و مشخص کند که‬
‫آیا دانش آموز به هدف رسیده است یا خیر‪.‬‬

‫‪ )54‬اگر معلم احساس کرد دانش آموزان در درس جدید مشکل دارند به واسطه کدام ارزشیابی باید مشکالت را رفع کند و بعد درس جدید را آغاز‬
‫کند؟‬

‫د)ارزشیابی تشخیصی‬ ‫ج)ارزشیابی تکوینی‬ ‫ب)ارزشیابی تراکمی‬ ‫الف)ارزشیابی تاییدی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬اگر معلم احساس کرد دانش آموزان در درس جدید مشکل دارند به واسطه ارزشیابی تشخیصی باید مشکالت را رفع کند و بعد درس‬
‫جدید را بدهد‪.‬‬

‫‪)55‬کدام ارزشیابی درصورت لزوم آموزش های ترمیمی ارائه می شود؟‬

‫د)ارزشیابی عملکرد‬ ‫ج)ارزشیابی تکوینی‬ ‫ب)ارزشیابی تراکمی‬ ‫الف)ارزشیابی تشخیصی‬

‫‪167‬‬
 ‫پاسخ ‪:‬گزینه الف‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬ارزشیابی تشخیصی درصورت لزوم آموزش های ترمیمی ارائه می شود‪.‬‬

‫‪ )56‬این ارزشیابی در ابتدای آموزش اجرا می شود؟‬

‫ب)ارزشیابی ویژگی های ورودی‬ ‫الف)ارزشیابی تاییدی‬

‫د)ارزشیابی تشخیصی‬ ‫ج)ارزشیابی تکوینی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ب‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬ارزشیابی ویژگی های ورودی در ابتدای آموزش اجرا می شود‪.‬‬

‫‪)57‬کدام یک از ارزشیابی ها نوعی ارزشیابی تراکمی یا نهایی است؟‬

‫ب)ارزشیابی ویژگی های ورودی‬ ‫الف)ارزشیابی تاییدی‬

‫د)ارزشیابی عملکرد‬ ‫ج)ارزشیابی تکوینی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د‬

‫پاسخ تشریحی‪:‬ارزشیابی عملکرد‪ :‬نوعی ارزشیابی تراکمی یا نهایی است‪.‬‬

‫‪)58‬کدام یک از اهداف زیر جز هدفهای ارزشیابی تشخیصی محسوب نمی شود؟‬

‫الف) تعیین روش های مناسب برای رفع مشکالت معلمان‬

‫ب) تعیین نقاط ضعف یادگیری‬

‫ج) تعیین اثربخشی و کارایی معلم‬

‫د) شناسایی مشکالت یادگیری‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ج‬

‫پاسخ تشریحی‪:‬گزینه ج جز اهداف ارزشیابی تراکمی است‪.‬‬

‫‪ )59‬به واسطه کدام ارزشیابی می توانیم میزان تحقق هدف های آموزشی دانش آموزان را در پایان بخشی از یک دوره مشخص کنیم؟‬

‫ب)ارزشیابی ویژگی های ورودی‬ ‫الف)ارزشیابی تاییدی‬

‫د)ارزشیابی عملکرد‬ ‫ج)ارزشیابی تکوینی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه الف‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬به واسطه ارزشیابی تاییدی‪ ،‬می توانیم میزان تحقق هدف های آموزشی دانش آموزان را در پایان بخشی از یک دوره مشخص کنیم‪.‬‬

‫‪ )60‬آگاهی از نحوه ی یادگیری فراگیر برای تعیین نقاط قوت و ضعف یادگیری آنان‪ ،‬تشخیص مشکالت روش آموزشی در دستیابی به هدف های‬
‫آموزشی معین و مشخص جز اهداف کدام ارزشیابی محسوب می شوند؟‬

‫‪168‬‬
 ‫ب)ارزشیابی ویژگی های ورودی‬ ‫الف)ارزشیابی تاییدی‬

‫د)ارزشیابی عملکرد‬ ‫ج)ارزشیابی تکوینی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ج‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬آگاهی از نحوه ی یادگیری فراگیر برای تعیین نقاط قوت و ضعف یادگیری آنان‪ ،‬تشخیص مشکالت روش آموزشی در دستیابی به هدف‬
‫های آموزشی معین و مشخص جز اهداف ارزشیابی تکوینی هستند‪.‬‬

‫‪ )61‬ارزشیابی ‪..........‬سنجش میزان تحقق هدف های آموزشی پس از گذشت مدت خاصی از آغاز آموزش را در پی دارد‪.‬‬

‫ب)ارزشیابی ویژگی های ورودی‬ ‫الف)ارزشیابی تاییدی‬

‫د)ارزشیابی عملکرد‬ ‫ج)ارزشیابی تکوینی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه الف‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬ارزشیابی تاییدی‪ ،‬سنجش میزان تحقق هدف های آموزشی پس از گذشت مدت خاصی از آغاز آموزش را در پی دارد‪.‬‬

‫‪ )62‬امتحان های خرداد ماه جز کدام ارزشیابی محسوب می شوند؟‬

‫ب)ارزشیابی ویژگی های ورودی‬ ‫الف)ارزشیابی تاییدی‬

‫د)ارزشیابی تراکمی‬ ‫ج)ارزشیابی تکوینی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬چون کل فرایند تدریس توجه دارد تراکمی محسوب می شود‪.‬‬

‫‪ )63‬اثربخشی و کارایی آموزش‪ ،‬کیفیت اجرای روش های تدریس‪ ،‬مطلوبیت اهداف آموزشی‪ ،‬سودمندی رسانه ها و مواد آموزشی‪ ،‬از جمله ویژگی های‬
‫ارزشیابی‪............‬هستند‪.‬‬

‫ب)ارزشیابی ویژگی های ورودی‬ ‫الف)ارزشیابی تاییدی‬

‫د)ارزشیابی عملکرد‬ ‫ج)ارزشیابی تراکمی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ج‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬اثربخشی و کارایی آموزش‪ ،‬کیفیت اجرای روش های تدریس‪ ،‬مطلوبیت اهداف آموزشی‪ ،‬سودمندی رسانه ها و مواد آموزشی‪ ،‬از ویژگی‬
‫های ارزشیابی تراکمی هستند‪.‬‬

‫‪ )64‬نیاز به جمع آوری اطالعات نسبتا دقیق از طریق مشاهده‪ ،‬مصاحبه شفاهی و آزمون از جمله کارایی ارزشیابی‪................‬هستند‪.‬‬

‫ب)ارزشیابی ویژگی های ورودی‬ ‫الف)ارزشیابی تاییدی‬

‫د)ارزشیابی تکوینی‬ ‫ج)ارزشیابی تراکمی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د‬

‫پاسخ تشریحی‪:‬کارایی ارزشیابی تکوینی‪ :‬نیاز به جمع آوری اطالعات نسبتا دقیق از طریق مشاهده‪ ،‬مصاحبه شفاهی و آزمون‬

‫‪169‬‬
 ‫‪ )65‬ارزشیابی ‪ ..............‬به جبران نارسایی های احتمالی دانش آموزان به واسطه آموزش ترمیمی می پردازد‪.‬‬

‫ب)ارزشیابی ویژگی های ورودی‬ ‫الف)ارزشیابی تاییدی‬

‫د)ارزشیابی تکوینی‬ ‫ج)ارزشیابی تراکمی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ب‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬ارزشیابی ویژگی های ورودی به جبران نارسایی های احتمالی دانش آموزان به واسطه آموزش ترمیمی می پردازد‪.‬‬

‫‪ )66‬در ارزشیابی آغازین معلم به جبران نارسایی های احتمالی دانش آموزان به واسطه ‪..........‬می پردازد؟‬

‫د) آزمون های ترمیمی‬ ‫ب) یادآوری نکات ج) پیش آزمون‬ ‫الف)طرح درس‬

‫پاسخ‪ :‬گزینه د‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬در ارزشیابی آغازین معلم به جبران نارسایی احتمالی دانش آموزان به واسطه آزمون های ترمیمی می پردازد‪.‬‬

‫‪ )67‬آگاهی از توانایی ها و آمادگی های قبلی یادگیرنده جز هدفهای کدام ارزشیابی می باشد؟‬

‫ب)ارزشیابی ویژگی های ورودی‬ ‫الف)ارزشیابی تاییدی‬

‫د)ارزشیابی تکوینی‬ ‫ج)ارزشیابی تراکمی‬

‫پاسخ ‪:‬گزینه ب‬

‫پاسخ تشریحی‪:‬هدف ارزشیابی ویژگی های ورودی‪ :‬آگاهی از توانایی ها و آمادگی های قبلی یادگیرنده‬

‫‪ )68‬به واسطه کدام ارزشیابی معلم می تواند به طیف عظیمی از اهداف آموزشی دست پیدا کند؟‬

‫ب)ارزشیابی ویژگی های ورودی‬ ‫الف)ارزشیابی عملکرد‬

‫د)ارزشیابی تکوینی‬ ‫ج)ارزشیابی تراکمی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه الف‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬به واسطه ارزشیابی عملکرد معلم می تواند به طیف عظیمی از اهداف آموزشی دست پیدا کند‪.‬‬

‫‪ )69‬معلم موفق چه کسی است؟‬

‫الف) گرفتن آزمونها پی در پی و ارزیابی یادگیری دانش آموزان‬

‫ب) ارزیابی با مشاهده رفتار و عملکرد دانش آموزان‬

‫ج) سخت گیری نکردن در گرفتن آزمونها و همراهی با دانش آموزان‬

‫د) همراهی و شرکت کردن در بحث کالسی با دانش آموزن‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ب‬

‫‪170‬‬
‫پاسخ تشریحی‪ :‬معلم موفق کسی است که در تک تک دقایق کالس که همزمان که تدریس می کند با مشاهده رفتار و عملکرد دانش آموزان آنها را‬
‫مورد ارزیابی قرار بدهد‪.‬‬

‫‪ )70‬آزمون های کتبی‪ ،‬آزمون های شفاهی ‪ ،‬کار پوشه‪،‬چک لیست جز کدام ارزشیابی محسوب می شوند؟‬

‫ب)ارزشیابی ویژگی های ورودی‬ ‫الف)ارزشیابی تاییدی‬

‫د)ارزشیابی عملکرد‬ ‫ج)ارزشیابی تراکمی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬برای ارزشیابی عملکرد ابزارهای متنوعی معرفی شده است از جمله‪:‬آزمون های کتبی‪ ،‬آزمون های شفاهی ‪ ،‬کار پوشه ‪ ،‬فهرست‬
‫مشاهدات ( چک لیست) ‪ ،‬پروژه‬

‫‪)71‬پدر علم روانشناسی رفتار گرایی چه کسی است؟‬

‫د) بی اف اسکینر‬ ‫ج) جان بی واتسون‬ ‫ب) ادوارد ثرندایک‬ ‫الف)ایول پالوف‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ج‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬جان بی واتسون پدر علم روانشناسی رفتار گرایی است‪.‬‬

‫‪ )72‬چه کسی آزمایش های بسیار زیادی در زمینه ایجاد یادگیری و شکل دهی یادگیری انجام داد و نتایج آزمایش خود را به حاالت انسانی تعمیم داد‬
‫و به عنوان شرطی سازی نوع اول ازش یاد می کنند؟‬

‫د) بی اف اسکینر‬ ‫ج) جان بی واتسون‬ ‫ب) ادوارد ثرندایک‬ ‫الف)ایول پالوف‬

‫پاسخ‪:‬گزینه الف‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬ایول پاولوف آزمایش های بسیار زیادی در زمینه ایجاد یادگیری و شکل دهی یادگیری انجام داد و نتایج آزمایش خود را به حاالت‬
‫انسانی تعمیم داد و به عنوان شرطی سازی نوع اول ازش یاد می کنند‪.‬‬

‫‪)73‬کدام یم از صاحب نظران زیر اعتقاد دارد که روانشناسی باید بر رفتار تاثیر بگذارد‪.‬‬

‫د) بی اف اسکینر‬ ‫ج) جان بی واتسون‬ ‫ب) ادوارد ثرندایک‬ ‫الف)ایول پالوف‬

‫پاسخ ‪:‬گزینه ج‬

‫پاسخ تشریحی‪:‬جان بی واتسون اعتقاد داشت که روانشناسی باید بر رفتار تاثیر بگذارد‪.‬‬

‫‪)74‬کدام یک از صاحب نظران زیر مطرح می کندکه رفتار گرایی ریشه در اندیشه تجربه گرایی دارد؟‬

‫د) بی اف اسکینر‬ ‫ج) جان بی واتسون‬ ‫ب) هاشم فرادانش‬ ‫الف)ایول پالوف‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ب‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬هاشم فرادانش در مقاله ای به مقایسه ‪ 3‬رویکرد رفتار گرایی‪ ،‬شناخت گرایی و سازنده گرایی پرداخته اینطور اذعان می کند که رفتار‬
‫گرایی ریشه در اندیشه تجربه گرایی دارد‪.‬‬

‫‪............. )75‬با توجه به میزان مطالعه مستدل و مستند به علوم غیر آزمودنی به رفتار‪ ،‬عالقمند می شود و وارد حوزه روانشناسی رفتارگرایی می شود‪.‬‬

‫‪171‬‬
 ‫د) جان بی واتسون‬ ‫ج) بی اف اسکینر‬ ‫ب) هاشم فرادانش‬ ‫الف)ایول پالوف‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬واتسون با توجه به میزان مطالعه مستدل و مستند به علوم غیر آزمودنی به رفتار‪ ،‬عالقمند می شود و وارد حوزه روانشناسی رفتارگرایی‬
‫می شود‪.‬‬

‫‪)76‬کدام روانشناس در زمینه کوشش وخطا نظریه ای مطرح کرد و با ارائه قوانین یادگیری یا اصول یادگیری‪ ،‬خدمت بزرگی به علم رفتار گرایی کرد؟‬

‫د) جان بی واتسون‬ ‫ج) بی اف اسکینر‬ ‫ب) هاشم فرادانش‬ ‫الف) ادوارد ثرندایک‬

‫پاسخ‪ :‬گزینه الف‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬ادوارد ثرندایک در زمینه کوشش وخطا نظریه ای مطرح کرد و با ارائه قوانین یادگیری یا اصول یادگیری‪ ،‬خدمت بزرگی به علم رفتار‬
‫گرایی کرد ‪.‬‬

‫‪)77‬کدام یک از گزینه های زیر اساس فلسفی رفتار گرایی است؟‬

‫د) پوزیتیویسم‬ ‫ب) پارادایم فلسفی ج)تجربه گرایی یا رئالیسم‬ ‫الف)اثبات گرایی‬

‫پاسح‪:‬گزینه ج‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬تجربه گرایی یا رئالیسم اساس فلسفی رفتار گرایی است‪.‬‬

‫‪ )78‬در مطالعات خود به بررسی محرک و پاسخ و تقویت بین محرک و پاسخ پرداخته و شرطی شدن نوع دوم مطرح می کند‪.‬‬

‫د) جان بی واتسون‬ ‫ج) بی اف اسکینر‬ ‫ب) هاشم فرادانش‬ ‫الف) ادوارد ثرندایک‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ج‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬بی اف اسکینر در مطالعات خود به بررسی محرک و پاسخ و تقویت بین محرک و پاسخ پرداخته و شرطی شدن نوع دوم مطرح می کند‪.‬‬

‫‪ ......... )79‬یعنی هر چیز قابل مشاهده و عینی مورد بررسی قرار بگیرد یعنی در واقع رفتارگرایی به دنبال بررسی آنچه که عینیت دارد و ماهیت خارجی‬
‫دارد هستند‪.‬‬

‫د) رئالیسم‬ ‫ب) پارادایم فلسفی ج)تجربه گرایی‬ ‫الف)اثبات گرایی‬

‫پاسخ ‪:‬گزینه الف‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬اثبات گرایی یعنی هر چیز قابل مشاهده و عینی مورد بررسی قرار بگیرد یعنی در واقع رفتارگرایی به دنبال بررسی آنچه که عینیت دارد‬
‫و ماهیت خارجی دارد هستند‪.‬‬

‫‪ )80‬پارادایم فلسفی رفتارگرایی ‪.................‬است‪.‬‬

‫د) رئالیسم‬ ‫ب) پارادایم فلسفی ج)تجربه گرایی‬ ‫الف)اثبات گرایی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه الف‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬پارادایم فلسفی رفتارگرایی ‪،‬اثبات گرایی یا پوزیتیویسم است‪.‬‬

‫‪172‬‬
‫‪)81‬چه گروهی مطرح می کنند که دانش بیرون از ذهن انسان است و در دل محیط باید دنبال یادگیری باشیم از آن جهت که رویکرد رفتارگرایی بر‬
‫محیط در رشد و شکل گیری رفتار آدمی بسیار تاکید دارد؟‬

‫د) پوزیتیویسم‬ ‫ب) پارادایم فلسفی ج)تجربه گرایان‬ ‫الف)اثبات گرایان‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ج‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬تجربه گرایان یا رئالیسمها مطرح می کنند که دانش بیرون از ذهن انسان است و در دل محیط باید دنبال یادگیری باشیم از آن جهت‬
‫که رویکرد رفتارگرایی بر محیط در رشد و شکل گیری رفتار آدمی بسیار تاکید دارد‪.‬‬

‫‪)82‬کدام یک از گزینه های زیر جز اهداف مشترک رویکرد رفتارگرایی و شناخت گرایی محسوب می شود؟‬

‫ج) قابل اندازه گیری رفتاری د) از پیش تعیین شده‬ ‫الف)انعطاف پذیری ب) انتزاعی و ذهنی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د‬

‫پاسخ تشریحی‪:‬اهداف از پیش تعیین شده هم جز اهداف رویکرد رفتارگرایی است و هم رویکرد شناخت گرایی‬

‫‪)83‬قابل اندازه گیری رفتار از اهداف کدام رویکرد می باشد؟‬

‫الف)رویکرد رفتار گرایی ب)رویکرد شناخت گرایی ج)رویکرد سازنده گرایی د)رویکرد تجربه گرایی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه الف‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬یکی از اهداف رویکرد رفتارگرایی قابل اندازه گیری رفتار است‪.‬‬

‫‪)84‬معلم و فراگیر به ترتیب در رویکرد رفتار گرایی چه نقشی بر عهده دارند؟‬

‫د)فاعل‪ -‬منفعل‬ ‫ج)بیننده‪-‬فعال‬ ‫ب)فعال‪ -‬منفعل‬ ‫الف)منفعل‪ -‬فعال‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ب‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬معلم در رویکرد رفتار گرایی نقش فعال و فراگیر نقش منفعل دارد‪.‬‬

‫‪ )85‬در کدام رویکرد محیط از پیش طراحی می شود ؟‬

‫الف)رویکرد رفتار گرایی ب)رویکرد شناخت گرایی ج)رویکرد سازنده گرایی د)رویکرد تجربه گرایی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه الف‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬در رویکرد رفتار گرایی به طور مصنوعی محیط از پیش طراحی می شود ‪.‬‬

‫‪)86‬کدام یک از گزینه های زیر جز نکات نکات آموزشی در رویکرد رفتار گرایی محسوب نمی شود؟‬

‫د)آموزش گروهی‬ ‫ج) آموزش انفرادی‬ ‫ب) تجزیه رفتار‬ ‫الف) رویکرد سیستمی‬

‫پاسخ ‪:‬گزینه د‬

‫پاسخ تشریحی‪:‬آموزش گروهی جز نکات آموزشی در رویکرد رفتارگرایی نیست‪.‬‬

‫‪173‬‬
 ‫‪)87‬طراحی آموزشی از نظر رفتارگرایی از چه دوره ای و همزمان با چه چیزی مورد توجه قرار گرفت؟‬

‫الف)قرن نوزدهم همزمان با نیاز نظامیان برای آموزش سریع‬

‫ب)قرن بیستم و همزمان با وقوع جنگ جهانی دوم و ضرورت نظامیان به آموزش سریع‬

‫ج) نیمه قرن بیستم همزمان با جنگ جهانی دوم و نیاز نظامیان به آموزش سریع‬

‫د)نیمه قرن بیست و یکم همزمان با جنگ جهانی دوم و نیاز نظامیان به آموزش سریع‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ج‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬طراحی آموزشی از نظر رفتار گرایی از نیمه قرن بیستم همزمان با جنگ جهانی دوم و ضرورتی که نظامیان به آموزش سریع داشتند‬
‫باعث شد مورد توجه بیشتری قرار بگیرد‪.‬‬

‫‪)88‬چه کسی در طراحی آموزش نگرش سیستمی را وارد می کند؟‬

‫د) جیمسون بین‬ ‫ج)اسکینر‬ ‫الف)واتسون ب)گالسر‬

‫پاسخ ‪:‬گزینه د‬

‫پاسخ تشریحی‪:‬جیمسون بین در طراحی آموزش نگرش سیستمی را وارد می کند‪.‬‬

‫‪ )89‬چه چیزی نقطه عطف طراحی آموزشی با رویکرد رفتار گرایی بود؟‬

‫ب) ارائه طرح درس برنامه ای اسکینر‬ ‫الف)تئوری آموزش برنامه ای جیمسون بین‬

‫د) تئوری آموزش برنامه ای اسکینر‬ ‫ج)ارائه طرح درس برنامه ای جیمسون بین‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬تئوری آموزش برنامه ای اسکینر نقطه عطف طراحی آموزشی با رویکرد رفتار گرایی بود‪.‬‬

‫‪)90‬کدام یک از گزینه های زیر جز مزیت های رویکرد رفتار گرایی می باشد؟‬

‫ب) نقش فعال یادگبرنده‬ ‫الف) تعریف اهداف آموزشی‬

‫د) پرورش مهارت های تفکر سطح باال‬ ‫ج) یادگیری از طریق فعال کردن ساخت شناختی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه الف‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬مزیت های رویکرد رفتار گرایی‪ :‬تعریف اهداف آموزشی‪ ،‬آماده بودن محیط یادگیری‬

‫‪ ........)91‬یعنی جریان یاددهی یادگیری برای دانش آموزان کسل کننده و آزار دهنده است‪.‬‬

‫د)پیچیدگی‬ ‫ج)کسل کنندگی‬ ‫ب)منفعل بودن یادگیری‬ ‫الف)یادگیری سطحی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ب‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬منفعل بودن یادگیری‪:‬یعنی جریان یاددهی یادگیری برای دانش آموزان کسل کننده و آزار دهنده است چون نقش انفعالی دارند‪.‬‬

‫‪174‬‬
 ‫‪ )92‬کدام یک از گزینه های زیر جز محدودیت های رویکرد رفتارگرایی نیست؟‬

‫ب) وابستگی بیش از حد به محرک های محیطی‬ ‫الف) منفعل بودن یادگیری‬

‫د)پیچیدگی یادگیری‬ ‫ج) یادگیری سطحی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د‬

‫پاسخ تشریحی‪:‬محدودیتهای رویکرد رفتار گرایی عبارتند از‪ :‬منفعل بودن یادگیری‪ ،‬وابستگی بیش از حد به محرک های محیطی‪،‬یادگیری سطحی و‬
‫محدودیت های مربوط به هدف های رفتاری‬

‫‪ )93‬رویکرد شناخت گرایی روی ‪.................‬تمرکز دارد‪.‬‬

‫د)تفکرات ذهن‬ ‫الف)فعالیت های عالی ذهن ب) رفتار در انسان ج)برنامه های انسان‬

‫پاسخ‪:‬گزینه الف‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬یعنی شناخت گرایی روی فعالیت های عالی ذهن تمرکز دارد‪.‬‬

‫‪)94‬چه کسی حیطه های ‪ 3‬گانه را مطرح کرد و اولین حیطه خود را حیطه شناختی نام گذاشت؟‬

‫د) آزوبل‬ ‫ج) جروم برونر‬ ‫ب) پیاژه‬ ‫الف) گانیه‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ج‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬جروم برونر‪:‬حیطه های ‪ 3‬گانه را مطرح کرد و اولین حیطه خودش را حیطه شناختی نام گذاشت‪.‬‬

‫‪ ..........)95‬پیش سازمان دهنده ها را مطرح می کند‪.‬‬

‫د) آزوبل‬ ‫ج) جروم برونر‬ ‫ب) پیاژه‬ ‫الف) گانیه‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬آزوبل‪ :‬پیش سازمان دهنده ها را مطرح می کند‪.‬‬

‫‪ )96‬به سلسه مراتب آموزش پرداخت و این نظر را داشت که باید آموزش از آموختن مفاهیم عینی شروع شود تا به سمت مفاهیم ذهنی و انتزاعی پیش‬
‫رود‪.‬‬

‫د) آزوبل‬ ‫ج) جروم برونر‬ ‫ب) پیاژه‬ ‫الف) گانیه‬

‫پاسخ‪:‬گزینه الف‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬گانیه‪ :‬به سلسه مراتب آموزش پرداخت واین نظر را داشت که باید آموزش از آموختن مفاهیم عینی شروع شود تا به سمت مفاهیم‬
‫ذهنی و انتزاعی پیش رود‪.‬‬

‫‪............ )97‬به دنبال درک و تفسیر اصالت انسانی یعنی تفکر است‪.‬‬

‫د) تجربه گرایی‬ ‫ج) پارادایم تعبیری‬ ‫ب) پوزیتیویسیم‬ ‫الف)رئالیسم‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ج‬

‫‪175‬‬
 ‫پاسخ تشریحی‪ :‬پارادایم تعبیری به دنبال درک و تفسیر اصالت انسانی یعنی تفکر است‪.‬‬

‫‪)98‬چه کسی در حیطه شناختی به فرایندهای عالی ذهن مثل تجزیه و تحلیل ‪ ،‬استدالل و قضاوت پرداخت؟‬

‫د) آزوبل‬ ‫ج) جروم برونر‬ ‫ب) پیاژه‬ ‫الف) گانیه‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ج‬

‫پاسخ تشریحی‪:‬جروم برونر در حیطه شناختی به فرایندهای عالی ذهن مثل تجزیه و تحلیل ‪ ،‬استدالل و قضاوت پرداخت‪.‬‬

‫‪) 99‬پارادایم فلسفی رویکرد شناخت گرایی از ‪..............‬و‪............‬تشکیل شده است ‪.‬‬

‫ب)تعبیری و اثبات گرایی‬ ‫الف)تعبیری و تجربه گرایی‬

‫د)تجربه گرایی و رئالیسم‬ ‫ج)تجربه گرایی و پوزیتیویسیم‬

‫پاسخ‪:‬گزینه الف‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬پارادایم فلسفی رویکرد شناخت گرایی متشکل از تعبیری و تجربه گرایی است‪.‬‬

‫‪ )100‬پارادایم فلسفی ‪ ............‬است و به دنبال تفسیر و تشریح فرایندهای عالی ذهن و در واقع در پی درک مفاهیم ذهن است‪.‬‬

‫ب) رویکرد تعبیری ج) پوزیتیویسیم د) تجربه گرایی‬ ‫الف)رئالیسم‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ب‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬پارادایم فلسفی رویکرد تعبیری هست یعنی به دنبال تفسیر و تشریح فرایندهای عالی ذهن و در واقع در پی درک مفاهیم ذهن است‪.‬‬

‫‪ )101‬انتزاعی و ذهنی بودن از جمله اهداف کدام رویکرد می باشد؟‬

‫الف)رویکرد سازنده گرایی ب)رویکرد رفتار گرایی ج)رویکرد تجربه گرایی د)رویکرد شناخت گرایی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬از جمله اهداف رویکرد شناخت گرایی عبارتند از‪:‬انتزاعی و ذهنی‪ ،‬از پیش تعیین شده‪.‬‬

‫‪ )102‬در رویکرد شناخت گرایی‪ ............‬به فرایند های عالم ذهن مانند دریافت کردن‪ ،‬پردازش کردن اطالعات‪ ،‬ذخیره و بازیابی اطالعات‪ ،‬حافظه کوتاه‬
‫مدت و حافظه بلند مدت اشاره دارد‪.‬‬

‫د)تدریس‬ ‫ج)یاددهی‬ ‫الف)آموزش ب)یادگیری‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ب‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬یادگیری در رویکرد شناخت گرایی به فرایند های عالم ذهن مانند دریافت کردن‪ ،‬پردازش کردن اطالعات‪ ،‬ذخیره و بازیابی اطالعات‪،‬‬
‫حافظه کوتاه مدت و حافظه بلند مدت اشاره دارد‪.‬‬

‫‪ )103‬عالی ترین شکل یادگیری در رویکرد شناخت گرایی چیست؟‬

‫ج)یادآوری د)تکرار و تمرین‬ ‫الف)فراشناخت ب)دانش‬

‫‪176‬‬
 ‫پاسخ‪ :‬گزینه الف‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬فراشناخت در واقع عالی ترین شکل یادگیری در رویکرد شناخت گرایی است‪.‬‬

‫‪ )104‬نقش فراگیر در رویکرد سازنده گرایی چیست؟‬

‫ج)تسهیل کننده د) مسئول و فعال‬ ‫ب)مسئول‬ ‫الف)راهنما‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬نقش فراگیردر رویکرد سازنده گرایی‪ :‬مسئول و فعال‬

‫‪ )105‬چه کسانی در رویکرد سازنده گرایی معتقدند که دانش درون ذهن انسان است و باید یاد آوری بشوند؟‬

‫د) پوزیتیویسم ها‬ ‫د)تجربه گرایان‬ ‫الف)رئالیست ها ب)ایده ئالیست ها‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ب‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬ایدئالیست ها معتقدند که دانش درون ذهن انسان است و باید یاد آوری بشوند‪.‬‬

‫‪ )106‬کدام یک از گزینه های زیر جز مزایای رویکرد شناخت گرایی نیست؟‬

‫الف) پرورش مهارت های تفکر سطح باال‬

‫ب) نقش فعال یادگبرنده‬

‫ج) یادگیری از طریق فعال کردن ساخت شناختی‬

‫د) آماده بودن محیط یادگیری‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬آماده بودن محیط یادگیری از جمله مزایای رویکرد رفتار گرایی است‪.‬‬

‫‪)107‬در کدام رویکرد به مهارت های تفکر خالق ‪،‬تفکر نقاد توجه ویژهای می شود؟‬

‫الف)رویکرد سازنده گرایی ب)رویکرد رفتار گرایی ج)رویکرد تجربه گرایی د)رویکرد شناخت گرایی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬در رویکرد شناخت گرایی به مهارت های تفکر خالق ‪،‬تفکر نقاد توجه ویژهای می شود‪.‬‬

‫‪ )108‬خاستگاه سازنده گرایی ‪ ..................‬است‪.‬‬

‫د) پوزیتیویسم‬ ‫د)تجربه گرایی‬ ‫ب)ایده ئالیست‬ ‫الف)رئالیست‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ب‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬خاستگاه سازنده گرایی را می توانیم ایدئالیست بدانیم‪.‬‬

‫‪)109‬نقش معلم در رویکرد سازنده گرایی چیست؟‬

‫‪177‬‬
 ‫د)راهنما و تسهیل کنندگی‬ ‫الف)مسئول ب)فعال ج)راهنما‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬نقش معلم‪:‬تسهیل کننده و راهنما‬

‫‪ )110‬در کدام رویکرد لذتی که دانش آموز از یادگیری می برد به عنوان یک انگیزش درونی مورد توجه است؟‬

‫الف)رویکرد سازنده گرایی ب)رویکرد رفتار گرایی ج)رویکرد تجربه گرایی د)رویکرد شناخت گرایی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د‬

‫پاسخ تشریحی‪ :‬در رویکرد شناخت گرایی لذتی که دانش آموز از یادگیری می برد به عنوان یک انگیزش درونی مورد توجه است‪.‬‬

‫ایستگاه تست از جلسه ‪ 36‬تا ‪ 45‬طراحی آموزشی‬

‫‪)1‬کدام یک از گزینه های زیر جز نقش وسایل آموزشی در فرآیند آموزشی‪ -‬یادگیری محسوب نمی شود؟‬

‫الف) انتقال سریع معنا و مفاهیم آموزشی ب) افزایش عمق و میزان یادگیری‬

‫د) فراهم کردن اساس ملموس برای تفکر و ساختن مفاهیم‬ ‫ج) توانایی انتقال پیام مورد نظر‬

‫‪)2‬یکی از ویژگی های‪ .................‬این است که عالوه بر ارائه و انتقال مطالب و مفاهیم جدید‪ ،‬فراهم آوری امکان تکرار فراگرفته های گذشته را نیز دارد‪.‬‬

‫ب) ویژگیهای فنی وسیله‬ ‫الف) ویژگیهای آموزشی وسیله‬

‫د) هدفهای عینی‬ ‫ج)شرایط و امکانات اجرایی‬

‫‪ )3‬یکی از عناصر مهم و اساسی برنامه درسی‪.............‬است‪.‬‬

‫د)ارزشیابی‬ ‫ج)طراحی آموزشی‬ ‫ب)محتوا‬ ‫الف) هدف‬

‫‪)4‬ارزشیابی ‪ ............‬طرح یا برنامه صورت می گیرد‪.‬‬

‫ج)همزمان با اجرا د) بدون نیاز به اجرا‬ ‫ب)پس از اجرا‬ ‫الف)قبل از جرا‬

‫‪ )5‬از دیدگاه کدام صاحب نظر مبای ارزشیابی ‪،‬قضاوت است؟‬

‫د) استافل بیم‬ ‫ج) رالف تایلر‬ ‫ب) کرانباخ‬ ‫الف) ورتن و ساندرز‬

‫‪)6‬هدف اصلی ارزشیابی چیست؟‬

‫د)رسیدن ب هدفها‬ ‫ج)اصالح و تقویت برنامه‬ ‫الف)قضاوت و تصمیم گیری ب)برنامه ریزی‬

‫‪ )7‬در پایه های متوسطه و باالتر دانش آموزان توسط چه چیزی مورد ارزشیابی قرار می گیرند؟‬

‫ب)تنها دارای سواالت عینی باشد‬ ‫الف) فقط دارای سواالت تشریحی‬

‫‪178‬‬
 ‫د)تلفیقی از سواالت عینی و سواالت گسترده پاسخ‬ ‫ج)توسط پوشه کار‬

‫‪ )8‬در طول دوره ولی در ابتدای هر درس جدید انجام می گیرد‪.‬‬

‫د)ارزشیابی عملکرد‬ ‫ج)ارزشیابی تاییدی‬ ‫ب)ارزشیابی تراکمی‬ ‫الف)ارزشیابی تشخیصی‬

‫‪ )9‬ارزشیابی‪...............‬یک فعالیت پیگیرانه است‪.‬‬

‫د)ارزشیابی عملکرد‬ ‫ج)ارزشیابی تراکمی‬ ‫ب)ارزشیابی تاییدی‬ ‫الف)ارزشیابی تشخیصی‬

‫‪............ )10‬یعنی همان آزمون را روی گروه کوچک شش یا هفت نفره اجرا می کند و اینجا مورد قضاوت قرار میدهد و میزان دستیابی دانش آموزان به‬
‫هدفها را به واسطه ی یک نمونه از گروه خودش‪.‬‬

‫ب)آزمون ورودی‬ ‫الف)آزمون روی یک یادگیرنده‬

‫د)آزمون میدانی‬ ‫ج)آزمون روی گروه کوچک‬

‫‪ )11‬با استفاده از نتایج ‪ ...............‬مشکالت کلی سیستم آموزشی تعیین شده‪ ،‬اساس افزایش بازده آن فراهم می شود‪.‬‬

‫د)ارزشیابی عملکرد‬ ‫ج)ارزشیابی تشخیصی‬ ‫ب)ارزشیابی تاییدی‬ ‫الف)ارزشیابی تراکمی‬

‫‪)12‬کدام ارزشیابی بازخوردی خوب برای معلم و دانش آموزان درباره روند پیشرفت فعالیت ها و میزان دستیابی به هدف ها به ما می دهد‪.‬‬

‫د)ارزشیابی تکوینی‬ ‫ج)ارزشیابی تشخیصی‬ ‫ب)ارزشیابی تاییدی‬ ‫الف)ارزشیابی تراکمی‬

‫‪)13‬معلم به واسطه کدام ارزشیابی می تواند مشخص کند که دانش آموزان در زمینه مهارت ها و نگرش ها به چه حدی از هدف ها دست پیدا کردند؟‬

‫د)ارزشیابی تکوینی‬ ‫ج)ارزشیابی تشخیصی‬ ‫ب)ارزشیابی عملکرد‬ ‫الف)ارزشیابی تراکمی‬

‫‪ )14‬ریشه و خاستگاه فلسفی رفتار گرایان‪ ............‬است‪.‬‬

‫د) تجربه گرایی‬ ‫ب) پارادایم فلسفی ج) پوزیتیویسم‬ ‫الف)اثبات گرایی‬

‫‪)15‬چه کسی مطرح کرد آموزش باید به صورت برنامه ای پیش برود؟‬

‫د) جیمسون بین‬ ‫ج)اسکینر‬ ‫الف)واتسون ب)گالسر‬

‫‪ )16‬در رویکرد شناخت گرایی چه کسی در مورد ویژگی های رشد شناختی دانش آموزان تئوری را مطرح می کند‪.‬‬

‫د) آزوبل‬ ‫ج) جروم برونر‬ ‫ب) پیاژه‬ ‫الف) گانیه‬

‫‪ )17‬پارادایم تعبیری نقطه مقابل‪ ..............‬است‪.‬‬

‫ب) رویکرد تعبیری ج) پوزیتیویسیم د) تجربه گرایی‬ ‫الف)رئالیسم‬

‫‪ )18‬به واسطه چه چیزی شخص می تواند خودش را مدیریت کند که چگونه یاد گرفتن را یاد بگیرد و به خود تنظیمی دست پیدا کند؟‬

‫ج)یادآوری د)تکرار و تمرین‬ ‫الف)فراشناخت ب)دانش‬

‫‪ )19‬در کدام رویکرد تفکر خالق‪ ،‬تفکر نقاد یا حل مسئله هیچ جایگاهی ندارد؟‬

‫‪179‬‬
 ‫الف)رویکرد سازنده گرایی ب)رویکرد رفتار گرایی ج)رویکرد تجربه گرایی د)رویکرد شناخت گرایی‬

‫‪ )20‬در کدام رویکرد به واسطه تقویت کردن و پاداش دادن که انگیزش بیرونی است دانش آموزان تشویق می شوند که پاسخ شان را تکرار کنند؟‬

‫الف)رویکرد سازنده گرایی ب)رویکرد رفتار گرایی ج)رویکرد تجربه گرایی د)رویکرد شناخت گرایی‬

‫ج‬ ‫‪1‬‬
‫الف‬ ‫‪2‬‬
‫د‬ ‫‪3‬‬
‫ب‬ ‫‪4‬‬
‫د‬ ‫‪5‬‬
‫ج‬ ‫‪6‬‬
‫د‬ ‫‪7‬‬
‫الف‬ ‫‪8‬‬
‫ب‬ ‫‪9‬‬
‫ج‬ ‫‪10‬‬
‫الف‬ ‫‪11‬‬
‫د‬ ‫‪12‬‬
‫ب‬ ‫‪13‬‬
‫ج‬ ‫‪14‬‬
‫ج‬ ‫‪15‬‬
‫ب‬ ‫‪16‬‬
‫ج‬ ‫‪17‬‬
‫الف‬ ‫‪18‬‬
‫ب‬ ‫‪19‬‬
‫ب‬ ‫‪20‬‬

‫جزوه طالیی نکات و تست های خط به خط طراحی آموزشی ‪46‬تا ‪59‬‬

‫مدیریت موسسه نوین استخدام ‪ :‬دکتر میثم مهدوی‬

‫مدیرگروه ‪ :‬استاد حسام سلمانیان‬

‫مولف ‪ :‬طیبه ساالری و خانم موسوی و خانم احمدی‬

‫بخش اول‪ :‬فایل ‪ 46‬تا ‪ +52‬فایل ‪6‬‬

‫نکته‪ :1‬محیط یادگیری در رویکرد سازنده گرایی شبیه محیط واقعی زندگی است‬

‫نکته ‪ :2‬محیط یادگیری در رویکرد سازنده گرایی این تفاوت را با شناخت گرایی و رفتارگرایی دارد که در رویکرد‬
‫رفتارگرایی وشناخت گرایی معلم است که دست به ایجاد محیط می زند به صورت مصنوعی اما در رویکرد سازنده‬
‫گرایی باید با موقعیت های واقعی زندگی روبرو بشود و دانش آموزان با دستکاری محیط به تفسیر شخصی می‬
‫پردازند یعنی معنا برای خودشان خلق می کنند‬

‫نکته‪ :2‬انواع ارزشیابی در رویکرد سازنده گرایی شامل‪:‬‬

‫‪180‬‬
 ‫الف) خود ارزیابی‬

‫ب) ارزیابی همتایان‬

‫ج)ارزیابی معلم‬

‫نکته‪ :4‬نکات آموزشی در رویکرد سازنده گرایی شامل‪:‬‬

‫الف)پرورش تعامل و مشارکت ب)افکار گوناگون‬

‫ج) مذاکره و گفتگو د)یادگیری با تاکید بر حل مسئله‬

‫ح)آموزش از مسائل ساده به سمت پیچیده خ) روش های گوناگون ارائه‬

‫نکته‪ :5‬مزایای رویکرد سازنده گرایی شامل‪:‬‬

‫الف)حل مسائل واقعی ب) تقویت تعامل در شکلهای مختلف‬

‫نکته‪ :6‬محدودیت های رویکرد سازنده گرایی شامل‪:‬‬

‫الف) ناهماهنگی بین یاد گیرندگان ب)مناسب نبودن برای همه سنین‬

‫ج) مناسب نبودن برای همه ی موضوعات درسی د) دشواری ارزیابی‬

‫نکته‪ :7‬رویکرد سازنده گرایی بیشتر مناسب درس های علوم وفیزیک بود‬

‫نکته‪ :8‬رویکرد یادگیری در رویکرد رفتار گرایی‪ :‬تغییر رفتار بیرونی بر اثرشرطی سازی‬

‫نکته‪ :9‬رویکرد یادگیری در رویکرد شناخت گرایی‪ :‬کسب دانش و تغییر در ساختارهای ذهن‬

‫نکته‪ :10‬رویکرد یادگیری در رویکرد سازنده گرایی‪ :‬اکتشاف شخصی مبتنی بر دریافت شهودی و خلق معنا از طریق‬
‫تجربه‬

‫نکته‪ :11‬انواع یادگیری در رویکرد رفتارگرایی‪:‬‬

‫تقویت محرک وپاسخ ‪،‬‬

‫تشحیص‪،‬‬

‫تعمیم وتداعی‬

‫نکته‪ :12‬انواع یادگیری در رویکرد شناخت گرایی‪ :‬ذخیره کوتاه مدت حسی‪،‬حافظه کوتاه مدت و حافظه بلند مدت‬

‫نکته‪ :13‬نوع یادگیری در رویکرد سازنده گرایی‪ :‬مشکل گشایی‬

‫‪181‬‬
 ‫نکته‪ :14‬عوامل موثر بر یادگیری در رویکرد رفتارگرایی‪:‬‬

‫عوامل محیطی؛‬

‫محرک ها‪،‬‬

‫تقویت ها‬

‫نکته‪ :15‬عوامل موثر بریادگیری در رویکرد شناخت گرایی‪:‬‬

‫عوامل محیطی؛ توضیح ها‪ ،‬نمایش ها‪،‬‬

‫ارائه‪ ،‬مثال و غیرمثال‪ ،‬تمرین‪ ،‬بازخورد اطالعاتی‬

‫نکته‪ :16‬عوامل موثر بر یادگیری در رویکرد سازنده گرایی‪ :‬فرد‪،‬عوامل محیطی وتعامل بین آن ها‬

‫نکته‪ :17‬نقش حافظه دریادگیری در رویکرد رفتارگرایی‪ :‬مورد بحث نیست‬

‫نکته‪ :18‬نقش حافظه در یادگیری در رویکرد شناخت گرایی‪ :‬نقش مهم دارد‪،‬آن چه در حافظه به شکل های مختلف‬
‫نگهداری می شود و نحوه سازماندهی آن تابع چگونگی نگهداری آن است‬

‫نکته‪ :19‬نقش حافظه دریادگیری در رویکرد سازنده گرایی‪:‬‬

‫حافظه جاری‬

‫معطوف به حال‬

‫نکته‪ :20‬اگر ما به دنبال طراحی آموزشی سازنده هستیم ما بهتر است که از هر‪ 3‬رویکرد رفتارگرایی شناخت‬
‫گرایی و سازنده گرایی به صورت تلفیقی استفاده کنیم تا به نوعی طراحی آموزشی مطلوب تر دست پیدا کنیم‬

‫نکته‪ :21‬انتقال یادگیری در رویکرد شناخت گرایی شامل‪ :‬یادگیری همه جانبه مورد انتقال بهتر و بیشتر می شود‬

‫نکته‪:22‬انتقال یادگیری در رویکرد ساختارگرایی شامل‪:‬یادگیری در زمینه انجام می شود و انتقال بدون زمینه‬
‫ممکن می شود‬

‫نکته‪:23‬اهدف رویکرد رفتارگرایی شامل‪ :‬هدف های رفتاری از قبل تعیین شده‬

‫نکته‪ :24‬اهداف رویکرد شناخت گرایی شامل‪ :‬هدف های از قبل تعیین شده وعبارات هدف است‬

‫نکته ‪ :25‬اهداف رویکرد ساختارگرایی شامل‪:‬هدف ها شخصی و قابل توافق‬

‫نکته‪:26‬راهبردهای کالن آموزشی در رویکرد رفتارگرایی شامل‪ :‬ارائه آموزش و امکان تمرین وبازخورد است‬

‫‪182‬‬
 ‫نکته ‪ :27‬راهبردهای کالن آموزش در رویکرد شناخت گرایی شامل‪ :‬برنامه ریزی برای راهبردهای شناختی یادگیری‬

‫نکته‪ :28‬راهبرد کالن آموزش در رویکرد ساختارگرایی شامل‪:‬‬

‫شاگرد فعال‪،‬‬

‫خودگردها‪،‬‬

‫متفکر‬

‫نکته‪:29‬راهبردهای رسانه ای در رویکرد رفتارگرایی شامل‪ :‬انواع رسانه ها‪،‬آموزش با کمک رایانه‬

‫نکته‪:30‬راهبردهای رسانه ای در رویکرد شناخت گرایی شامل‪ :‬آموزش مبتنی بر رایانه است‬

‫نکته‪:32‬راهبرد های رسانه ای در رویکرد ساختارگرایی شامل‪ :‬محیط های پاسخگو‬

‫نکته‪:33‬ارزشیابی در رویکرد رفتارگرایی شامل‪ :‬فرایندها و محصول قابل ارزشیابی است‬

‫نکته‪:34‬ارزشیابی در رویکرد شناخت گرایی شامل‪ :‬ارزشیابی تشخیصی است واز بازنمایی ها و پردازش های ذهنی‬
‫شاگرد است‬

‫نکته‪:35‬ارزشیابی دررویکرد ساختار گرایی شامل‪ :‬فرایندها و محصول است‬

‫نکته‪ :36‬اگر ما به دنبال طراحی آموزشی سازنده هستیم ما بهتر است که از هر‪ 3‬رویکرد رفتارگرایی شناخت‬
‫گرایی و سازنده گرایی به صورت تلفیقی استفاده کنیم تا به نوعی طراحی آموزشی مطلوب تر دست پیدا کنیم‬

‫نکته‪ :37‬الگوهای طراحی آموزشی در سطح بینالمللی از سه سطح رفتارگرایانه‪ ،‬شناختگرایانه و سازنده گرایانه‪.‬‬

‫نکته‪ :38‬الگوی رفتارگرایانه‪ ،‬همان الگوی ‪ 4‬مرحله ای است‪ .‬عناصر در این الگو وجهه اشتراک تمام الگوهای‬
‫آموزشی است‪ .‬الگوی عوامل ‪ 5‬گانه بسیار شبیه به الگوی عوامل ‪4‬گانهاست‪.‬‬

‫اهداف واسطهای و رفتاری‪.‬‬ ‫‪ .1‬تعیین هدفهای آموزشی اهداف کلی‬

‫‪ .2‬تحلیل موقعیت آموزشی؛ وقایع و تجارب یادگیری‬

‫‪ .3‬رفتار ورودی دانشآموزان تعریف و مشخص میشود؛ ارزشیابی تشخیصی‪ .‬تعیین محتوا‪ ،‬روش و وسیله‬

‫‪ .4‬تعیین نظام ارزشیابی به مانند الگوی عوامل آموزشی‬

‫‪ .5‬در مرحله آخرکه تنها تفاوت این الگو با الگوی چهارگانه است‪ ،‬اصالح و تقویت برنامه با ارزشیابی و بازبینی صورت‬
‫میگیرد‬

‫نکته‪ :39‬الگو طراحی آموزشی دانشگاه ایندیانا‬

‫ارائه‬ ‫وسیله آموزشی‬ ‫سازماندهی‬ ‫تعیین محتوا‪،‬‬ ‫تعیین ویژگیهای مخاطب‪،‬‬ ‫تعیین اهداف‪،‬‬

‫‪183‬‬
 ‫ارزشیابی‬

‫** این یک الگوی تلفیقی طراحی آموزشی است که در دل خودش اجرا و ارزشیابی را به عنوان دو گام مکمل‬
‫طراحی آموزشی دارد‪.‬‬

‫نکته‪ :40‬الگوی ‪ ASSURE‬بیان شده توسط رابرت هینیچ‪ ،‬میشل مولندا‪ ،‬جیمز دی راسل‪ ،‬شارون ای اسمالدینو‪،‬‬
‫یک الگوی سیستمیاست یعنی نگرش نظاممند به طراحی آموزشی دارد و به درونداد‪ ،‬فرآیند و برونداد توجه ویژهای‬
‫دارد‪ .‬در این الگو رسانههای آموزشی نقش حساسی دارند‪ .‬این الگو مناسب موضوعات علمی مختلف است و بسیار‬
‫رایج است‪.‬‬

‫نکته‪ :41‬مراحل الگوی‪:ASSURE‬‬

‫*تعیین ویژگیهای عمومی و کلی یادگیرندگان‬ ‫‪ .1‬تحلیل یادگیرندگان(‪)Analyze learners‬‬

‫*تعیین ویژگیهای اختصاصی یادگیرندگان‬

‫* شناخت دانش و مهارتهای فعلی شاگردان‪،‬‬

‫*تعیین سبکهای یادگیری‬

‫*بررسی ویژگیهای شناختی و انگیزشی‬

‫‪ .2‬بیان اهداف آموزشی (‪)State objectives‬‬

‫*تعیین هدف کلی آموزش‬

‫*تعیین هدف های عمومی آموزش‬

‫*توجه به معیارهای الزم برای تدوین هدف های آموزشی‬

‫‪184‬‬
 ‫‪ .3‬انتخاب روشها‪ ،‬رسانهها و مواد آموزشی(‪)Select methods, media and materials‬‬

‫*تعیین رسانهی موثر و مناسب‬

‫*تعیین در دسترس بودن رسانهها‬

‫*استفاده از رسانههای متنوع و متناسب‬

‫*انتخاب روش تدریس مناسب‬

‫‪ .4‬کاربرد رسانهها و مواد آموزشی (‪)Utilize media and materials‬‬

‫*آمادهکردن رسانهها و موادآموزشی‬

‫*فراهمکردن شرایط مناسب برای اجرای آموزش‬

‫*بررسی شرایط موردنیاز‬

‫*آمادهشدن معلم برای تدریس‬

‫‪ .5‬مشارکت یادگیرندگان (‪)Require learner participation‬‬

‫*تعیین چگونگی مشارکت و همکاری یادگیرندگان در کالس‬

‫*بررسی مهارتهای موردنیاز شاگردان برای مشارکت‬

‫‪ .6‬ارزشیابی و بازنگری آموزش (‪)Evaluate and revise‬‬

‫* بررسی میزان اثربخشی تدریس‬
‫* سنجش یادگیری شاگردان‬
‫*اصالح تدریس و یادگیری براساس اطالعات به دستآمده‬

‫نکته ‪ :42‬سبکهای یادگیری‬

‫‪185‬‬
 ‫‪ / ADDIE‬مراحل الگوی ‪:ADDIE‬‬ ‫نکته‪ :43‬از انواع الگوهای رفتارگرایی‬
‫مراحل‪:‬‬
‫‪.1‬تحلیل و بررسی ( ‪)Analysis‬‬
‫‪ .2‬طراحی (‪)Design‬‬
‫‪ .3‬تهیه (‪)Development‬‬
‫‪ .4‬اجرا ( ‪)Implementation‬‬
‫‪ .5‬ارزشیابی ( ‪)Evaluation‬‬

‫نکته‪:44‬‬
‫‪.1‬تحلیل و بررسی ( ‪)Analysis‬‬
‫جمع آوری اطالعاتی درباره مخاطبان‪ ،‬نیازهای یادگیرندگان‪ ،‬بودجه‪ ،‬محدودیتهای موجود و‪ ...‬مخاطبان چه‬
‫کسانی هستند؟ ‪ /‬نیاز یادگیرندگان آنها چیست؟ و طبق نیازشان اهداف را تعیین کنیم‪ /.‬تا چه اندازه بودجه در‬
‫اختیار ما قرار دارد؟ ‪ /‬به چه روشهایی میتوان آموزش را ارائه کرد؟ ‪ /‬محدودیتهای موجود در فضا و مکان‬
‫کدام اند؟‪ /‬چه موقع باید پروژه پایان پذیرد؟‪ /‬فراگیران باید چه کاری انجام دهند تا مشخص شود که به‬
‫شایستگیهای مورد نظر دست یافتهاند؟ دانش آموز چه نیاز عاطفیای دارد؟ چه نیاز شناختیای دارد؟ ساخت‬
‫شناختی ذهن او را درنظر بگیریم و اینکه از هر نظر به تجزیه و تحلیل موضوع میپردازیم‪.‬‬
‫‪ .2‬طراحی (‪)Design‬‬
‫عمدهترین فعالیتی که در این مرحله انجام میشود‪ :‬انتخاب مناسبترین محیط آموزشی متناسب با هدف هاست‪ .‬در‬
‫این مرحله طراح آموزش طرح مبسوطی از آموزش را تدارک میبیند که‬

‫‪186‬‬
 ‫شامل‪:‬‬
‫*انتخاب روشها و رسانههای آموزشی(انتخاب محیط سنتی یا تکنولوژی در محیط‬
‫آموزش‬
‫*آموزش با توضیحات شفاهی یا با فیلم و عکس)‬
‫*تصمیمگیری دربارهی راهبردهای آموزشی‬
‫*طراحی هدفهای عینی‪ ،‬آزمون و نیز طرح آموزش‬
‫* در این مرحله چگونگی رسیدن به اهداف طراحی میشود‪.‬‬

‫** برنامهریزان آموزشی در این فاز به طراحی ارزشیابی‪ ،‬انتخاب فرمت آموزش و ساختن استراتژی عملکرد میپردازند‪.‬‬

‫‪ -‬طراحی ارزشیابی‪:‬‬
‫در طراحی ارزشیابی باید اهداف را مد نظر قرار داد‪ .‬در نوشتن اهداف باید به فاز اول این الگو که بررسی بود‬
‫اهمیت دهیم و ویژگیهای یادگیرندگان را بشناسیم و طبق آن اهداف را تعیین کنیم‪ .‬دانشآموزان را باید به‬
‫صورت واقعی و تجربی بسنجیم‪ .‬از اینکه جمالت در ارزشیابی واضح و روشن هستند و نکات دستوری و نگارشی‬
‫رعایت شده است مطمئن شویم‪ .‬همچنین‪ ،‬از وسوسهی طراحی سواالت پیچیده که دانشآموزان را دچار اضطراب‬
‫کند بپرهیزید‪.‬‬

‫‪ -‬انتخاب فرمت آموزش‪:‬‬

‫* روش سنتی‬

‫* با ایمیل‪ ،‬با تلویزیون‪ ،‬کتابکار‪ ،‬اینترنت و‪...‬‬

‫* ترکیبی از اینها‬

‫‪ -‬ساختن دستورالعمل عملکرد‪:‬‬

‫به یادگیری محتوای درسی میانجامد شامل‪:‬‬
‫ارائه دادن‪ ،‬خواندن‪ ،‬بحث کردن‪ ،‬پروژهها‪ ،‬کارهای عملی‪ ،‬ارزیابیها‪ ،‬فعالیتها‪.‬‬

‫کری و همکارانش خالصهای از ‪ 5‬مولفهی اصلی که جزو ساختن استراتژی دستورالعمل هستند را ارائه دادند‪:‬‬
‫ایجاد راهی برای شرح دادن نکات درسی‬ ‫ایجاد انگیزه‬ ‫‪.1‬فعالیتهای مقدماتی‬
‫حتما مثال را در طرح درس داشته باشید‬ ‫محتوایتان کوتاه و مختصر باشد‬ ‫‪ .2‬محتوای ارائه‬

‫دادن تمرین به آنها و بازخورد دادن به آنها‬ ‫‪ .3‬مشارکت یادگیرندگان‬

‫ارزشیابی نهایی‪ ،‬ارزشیابی تکوینی و ارزشیابی نگرش‬ ‫‪ .4‬ارزشیابی‬
‫‪ .5‬به انجام رساندن فعالیت تا آخر‬

‫‪187‬‬
 ‫نکته‪:46‬‬

‫‪ .3‬تهیه ( ‪:)Development‬‬

‫* انتخاب یا تدارک رسانهها و مواد آموزشی مورد نیاز‬

‫* تصمیمگیری دربارهی فعالیتهای گروهی یا انفرادی‬
‫* تهیه کتابچه‪ ،‬بروشور‪ ،‬راهنما‪ ،‬سیدیهای کمک آموزشی یا نرمافزارهای آموزشی‬
‫یا یادگیری است‪( .‬که بسیار مهم است)‬

‫پاراگرافهایی که‬ ‫‪ -‬ساخت دستورالعمل نمونه‪ :‬بخشی از نقشه یا طرحی است که شما میخواهید بکشید‬
‫شما باید به کارمند‬ ‫توضیح میخواهید بنویسید و نیز استراتژی عملکرد که حین طراحی نوشته اید‬
‫تازه کار مسیر را نشان دهید و ایدهها و بازخورد را نیز به او بگویید‪.‬‬
‫‪ -‬تهیه وسایل آموزشی‪:‬‬

‫جدی گرفتن زمان و دانستن آن که در‬ ‫تهیه برگهی ارزشیابی‬ ‫‪ -‬نحوهی پیشبرد خالصه مطالب‬
‫چند دقیقه قرار است آن مطلب تدریس شود‪.‬‬

‫نکته‪:47‬‬
‫‪ .4‬اجرا ( ‪)Implementation‬‬
‫در این مرحله طراح‪ ،‬طرحش را اجرا میکند و از برنامه ی آموزشی پشتیبانی میکند تا مشکالت احتمالی فنی را‬
‫رفع کند‪ .‬در هنگام اجرای برنامه ممکن است مشکالتی به وجود آید مثال رسانههای آموزشی مورد نظر به خوبی‬
‫مورد استفاده قرار نگیرند یا فعالیتهای گروهی به خوبی صورت نپذیرد‪ .‬در این گونه مواقع مدرس باید با حفظ‬
‫خونسردی در صدد رفع مشکالت برآید و همواره مواد و روشهای جایگزین را در نظر داشته باشد‪.‬‬
‫در مرحله اجرایی‪ 3 ،‬زیر مرحله وجود دارد‪:‬‬
‫* آموزش دادن به آموزش دهنده مثل معلم‬
‫* آماده کردن یادگیرندگان‬
‫* سازماندهی فضای یادگیری‬
‫نکته‪:48‬‬

‫‪ .5‬ارزشیابی ( ‪)Evaluation‬‬
‫ارزشیابی فرآیندی مستمر است که از مرحله ی تحلیل آغاز میشود و در سرتاسر فرایند طراحی آموزشی ادامه دارد‪.‬‬
‫به واسطه ارزشیابی می توانیم طرح مان را مورد ارزیابی قرار دهیم و ببینیم آیا توانسته نتایج و انتظارات ما را‬
‫برآورده کند یا خیر‪ .‬در مرحله ارزشیابی طرح آموزشی از همه ابعاد بررسی میشود ( ارزیابی از عملکرد فراگیران‪،‬‬
‫رسانهها و روشها‪ ،‬فرآیند آموزشی‪ ،‬بازبینی و اصالح)‪ .‬همچنین میتوانیم به واسطهی اجرای ارزشیابی‪ ،‬خود فرایند‬
‫ارزشیابی را هم مورد ارزیابی و نقد قرار دهیم‪.‬‬

‫همچنین اجرای آزمونهای الکترونیکی الزم برای اطمینان از کسب معیارهای آموزشی و ارزشیابی پایانی برای‬

‫‪188‬‬
 ‫سنجش برونداد درسی آموزشی و بررسی اعتبار برنامه از فعالیتهای این مرحله میباشد‪.‬‬

‫مرحله ی ارزشیابی دو بخش دارد‪.1 :‬ارزشیابی سازنده‬

‫* ارزشیابی تک به تک‬
‫* ارزشیابی گروه کوچک‬

‫‪ .2‬ارزشیابی تلخیصی‪ 4‬برونداد را در اینجا ارزیابی میکنیم‪:‬‬

‫*واکنش یا بازخورد (استفاده از روش لیکرتی یا تعدادی سوال بسته‬

‫پاسخ)‬

‫*یادگیری ( امتحان گرفتن کتبی یا عملی یا شفاهی)‬

‫*رفتار ‪ /‬نتایج ( مثل میزان لذتبخش بودن)‪.‬‬

‫نکته‪ :49‬تئوری جان دیویی در طراحی آموزشی به دنبال بسط دادن است تا بتواند بین یافته های علمی و موقعیت‬
‫های عملی ارتباط ایجاد کند‪.‬‬

‫سطح عملکرد مطلوب و‬ ‫نکته‪ :50‬طراحی آموزشی با یک رویکرد رفتارگرایانه با هدف رساندن فراگیران به‬
‫هدف های آموزشی از پیش تعیین شده در این دهه مطرح شد و به عنوان یک علم‬ ‫دستیابی آنها به سمت‬
‫شناخته شد‪.‬‬
‫** طراحی آموزشی قدمتی به اندازه عمر بشر دارد‪ ،‬ولی طراحی آموزشی به عنوان یک علم از دهه ‪1950‬شناخته‬
‫شد؛ پس دهه ‪ 1950‬را دهه شکل گیری طراحی آموزشی می دانیم‪.‬‬

‫نکته‪ :51‬عوامل و اتفاقاتی که در شکل گرفتن طراحی آموزشی نقش داشته است‪:‬‬
‫* جنگ جهانی دوم و نیازی که نظامیان به آموزش سریع داشتند‬
‫* تئوری رالف تایلر با عنوان هدف های آموزش عینی‬

‫* ارائه اصول اساسی رفتارگرایی خصوصا مطرح کردن آموزش برنامه ای توسط‬
‫(نقطه عطفی را در طراحی آموزشی با رویکرد رفتارگرایی ایجاد کرد‪).‬‬ ‫اسکینر‬

‫* تئوری طبقه بندی هدف های آموزشی بلوم‬

‫* افزایش جمعیت‬
‫* پرتاب سفینه اسپوتینگ توسط روس ها‬
‫زیرا نظریه ی طراحی سیستم ها را به فناوری‬ ‫پدر نهضت طراحی آموزشی سیستمی‬ ‫نکته‪ :52‬جمیز فین‬
‫آموزشی پیوند زد‪.‬‬
‫نکته‪ :53‬عناصر پنج گانهی اصطالح سیستم آموزشی از دیدگاه رابرت گالسر‪:‬‬

‫‪189‬‬
 ‫‪ .1‬هداف سیستم یا هدف های آموزشی‪ .2 /‬درون داد سیستم یا رفتار ورودی‬

‫‪ .3‬فرایند های سیستم یا فعالیت های آموزشی‪ .4 /‬ناظر سیستم یا سنجش عملکردی‬

‫‪ .5‬منطق تحقیق و توسعه؛ در هر موقعیت سیستم به دنبال بازخورد است‪.‬‬

‫مهارت ها باید از جزئی به‬ ‫نظریهی سلسله مراتبی آموزشی‬ ‫نکته‪ :54‬رابرت گانیه در دهه ‪1960‬‬
‫اینجا مفاهیم عالی ذهن مطرح شد و به طرحواره‬ ‫سمت مهارت های پیچیده در یادگیری پیش بینی شود‬
‫های ذهن توجه بیشتری شد‪.‬‬

‫نکته‪ :55‬عوامل زمینه ساز تفکر شناختی که باعث ایجاد مکتب شناخت گرایی شد‪:‬‬
‫* ارائه تئوری نظریهی سلسله مراتبی آموزشی‬
‫* طرح ایده ی پیش سازمان دهنده توسط آزوبل (در ارتباط بین مطالب آموزش و زمینهی‬
‫کلیتر)‬
‫* ارائه ی تئوری یادگیری اکتشافی برونر‬
‫* ارائه ی نظریه رشد شناختی پیاژه‬
‫* ناتوا نی نظریه یادگیری رفتارگرایانه در بیان کردن اشکال پیچیده یادگیری مثل حل مسئله‬

‫و یا مباحثی چون بینش‪ ،‬شناخت‪ ،‬حافظه‪ ،‬فرایندهای ذهنی‬

‫نکته‪ :56‬الگوهای نظریه آموزشی با ماهیت شناختی در دهه ‪ 1970‬شکل گرفت‪.‬‬

‫نکته‪ :57‬در دهه ‪ 1990‬طراحان به رویکرد ساختن گرایی (سازندهگرایی) توجه داشتند‪.‬‬

‫نکته‪ :58‬ویژگیهای رویکرد سازندهگرایی‪:‬‬

‫* همکاری یادگیرندگان با یکدیگر برای حل مسائل‬ ‫* تاکید بر حل مسائل پیچیده و واقعی‬

‫* به کار بردن اصطالح محیط یادگیری به جای طراحی آموزشی‬ ‫* بررسی مسائل از چشم اندازهای گوناگون‬
‫* آگاهی از نقش فراگیر در فرایند ساخت شناختی دانش * مسئولیت پذیری یادگیرندگان در قبال یادگیری‬
‫* هدف ها از پیش مشخص شده نیست * ایجاد محیطی برای بروز یادگیری فعال و خلق دانش توسط یادگیرنده است‪.‬‬
‫* یادگیرنده از دیدگاه ساختن گرایی فعال‪ ،‬خود تنظیم‪ ،‬هدف دار و سازنده است تا از طریق کاوش و اکتشاف و حل مسئله‬
‫برای خودش دانش را خلق کند‪.‬‬

‫نکته‪ :59‬برخی از وقایع مهم وتاثیر گذار بر طراحی آموزشی‪:‬‬

‫برخی از وقایع مهم وتاثیر گذار برطراحی آموزشی‬ ‫مورد‬

‫‪190‬‬
 ‫شکل گیری دانش پایه ی تعلیم و تربیت‬ ‫قبل از ‪1920‬‬
‫تالش برای ایجاد ارتباط بین نیازهای جامعه وآموزش‬ ‫دهه ‪1920‬‬
‫ظهور برنامه های آموزش انفرادی‬

‫تدوین هدف های تعلیم و تربیت توسط رالف تایلر‬ ‫دهه ‪1930‬‬
‫مطرح شدن ارزشیابی تکوینی توسط تایلر‬

‫شکل گیری مفهوم هدف های عینی‬

‫شدت گرفتن نیاز به آموزش سریع نظامیان به سبب جنگ‬ ‫دهه ‪1940‬‬
‫جهانی دوم‬

‫کاربرد رسانه های مختلف دیداری و شنیداری در آموزش‬

‫شکل گیری نقش متخصص فناوری آموزشی‬

‫کوشش های ثرندایک در مورد اصول یادگیری و تئوری جان‬

‫دیویی‬

‫توسعه ی اصول آموزشی برمبنای مطالعات اسکینر‬ ‫دهه ‪1950‬‬

‫ابداع آموزش برنامه ای‬

‫طبقه بندی هدف های آموزشی توسط بلوم‬

‫پیشرفت و گسترش دیدگاه رفتارگرایی‬

‫اوج گرفتن نهضت هدف های رفتاری‬ ‫دهه ‪1960‬‬

‫ورود نظریه سیستم ها به فرایند طراحی آموزشی‬

‫معرفی مفهوم سیستم آموزشی توسط گالسر‬

‫پیدایش نخستین الگوی طراحی آموزشی‬

‫طرح اندیشه های رابرت گانیه در طراحی آموزشی‬

‫ظهور دیدگاه شناخت گرایی و افول رفتارگرایی‬

‫تالش برای توسعه راهبردهای آموزشی و الگوهای‬ ‫دهه ‪1970‬‬

‫طراحیآموزشی‬

‫ازدیاد الگوهای طراحی آموزشی‬

‫تکوین روش های نیاز سنجی‬

‫تسلط رویکرد شناخت گرایی بر طراحی آموزشی‬

‫گسترش کاربرد طراحی آموزشی در سازمان های مختلف‬ ‫دهه ‪1980‬‬

‫گسترش کاربرد اصول روانشناختی در طراحی آموزشی‬

‫ظهور و پیشرفت آموزش مبتنی بر رایانه (‪)CBI‬‬

‫ظهور نظریه ی یادگیری ساخت گرایی‬ ‫دهه ‪ 1990‬و پس از آن‬

‫‪191‬‬
 ‫تاکید بر تهیه ی مواد به صورت چندرسانه ای‬

‫پیدایش شبکه جهانی وب‬

‫شکل گیری محیط های یادگیری الکترونیکی‬

‫کاربرد طراحی آموزشی در محیط های الکترونیکی‬

‫نکته‪ :60‬روند های آتی در طراحی آموزشی‪:‬‬

‫الف) کاربرد هوش مصنوعی در طراحی آموزشی‬

‫ب) تعامل بیشتر با علوم و پژوهش در زمینه طراحی آموزشی‬
‫ج) کاربرد هوش تاکید بر تفاوت های فرد و انعطاف پذیری‬
‫د)توجه به انتقال یادگیری‬
‫ح) تخصصی تر شدن حوزه طراحی آموزشی به عنوان یک علم و قلمرو معرفتی‬

‫بخش دوم‪ :‬جزوه طالیی فایل ‪ 53‬تا ‪59‬‬

‫نکته‪ :1‬الگوی های رفتاری والتردیک و لوکری را الگوی سیستمی می تامند‬

‫نکته‪ :2‬الگوی سیستمی ‪ 9‬مرحله دارد شامل‪:‬‬

‫‪ )1‬شناسایی غایت های آموزشی‪ )2‬انجام تحلیل آموزشی‪ ) 3‬تعیین رفتارهای ورودی و ویژگی های یادگیرنده‬

‫‪ )4‬تدوین اهداف عملکردی‪ )5‬تهیه پرسشهای مالکی‪ )6‬تعیین و تدوین راهبرد آموزشی‬

‫‪ )7‬تهیه وانتخاب مواد آموزشی‪ ) 8‬طراحی و اجرای ارزشیابی تکوینی‪ )9‬طراحی و اجرای ارزشیابی تراکمی‬

‫نکته‪ :3‬اگر دانش آموزان صالحیت الزم یا پیش نیازهای الزم برای آغاز درس جدید را نداشتند اینجا معلم باید‬
‫دست به آموزش ترمیمی بزند‬

‫نکته‪ :4‬به منظور جایابی فراگیران وشناسایی نقطه ضعف آنها معلم به تهیه پرسشهای مالکی که از پیش تهیه کرده‬
‫می کند‬

‫نکته‪ :5‬طراحی و اجرای ارزشیابی تکوینی ابتدا روی یک یادگیرنده بعد یک گروه کوچک مثل ‪5‬یا‪ 6‬نفره سپس‬

‫‪192‬‬
 ‫گروههای بزرگتر مانند کالس درس انجام می شود‬

‫نکته‪ :6‬طراحی و اجرای ارزشیابی تراکمیبا هدف ارزشیابی کارایی سیستم آموزشی و عملکرد آن در موقعیت واقعی‬
‫انجام می گیرد‬

‫نکته ‪:7‬ارزشیابی تراکمی در پایان یک دوره انجام میگیرد‬

‫نکته‪ :9‬الگوهای رفتاری شامل‪:‬‬

‫** ‪ )1‬الگوی چهارگانه **‪ )2‬الگوی پنج گانه‬

‫**‪ )3‬دانشگاه ایندیانا **‪ )4‬الگوی اشور **‬

‫‪)5‬الگوی ادی ** ‪ )6‬الگوی کمپ‬

‫نکته‪ :10‬الگوی رفتاری کمپ را جرالدای کمپ(‪ )Jerrold.E.Kemp‬و گری آرموریسون(‪)Gary.R.Morrison‬و‬

‫استیون ام راس(‪ )Steven.M.Ross‬را طراحی کردند‬

‫نکته‪ :11‬الگوی رفتاری کمپ مناسب رویکرد های مختلف و موضوعات مختلف است‬

‫نکته‪ :12‬مراحل طراحی الگوی کمپ شامل ‪ 9‬مرحله‪:‬‬

‫‪)1‬مشکالت آموزشی‪)2‬ویژگی های یادگیرنده‪)3‬تحلیل یادگیرنده‬

‫‪)4‬هدف های آموزشی‪)5‬سازمان دهی محتوا‪)6‬راهبردهای آموزشی‬

‫‪)7‬طراحی پیام ‪)8‬تهیه آموزش‪)9‬ابزارهای ارزشیابی است‬

‫نکته‪ :13‬یک سری مراحل در سرتاسر این الگو جاری است مثل ارزشیابی تراکمی ‪،‬بازنگری ‪ ،‬برنامه ریزی ‪،‬اجرا کردن ‪،‬‬
‫ارزشیابی تراکمی ‪،‬مدیریت و خدمات پشتیبانی اینا منابعی هستند که طراح باید به هرلحظه به آنه توجه داشته باشد‬

‫نکته‪ :13‬وقتی که دانش آموز کار عملی انجام می دهند و به مهارتی دست پیدا می کنند مانند انجام پروژه ما از‬
‫آن به عنوان تحلیل وظیفه یا تحلیل کار یاد می کنیم‬

‫نکته‪ :14‬زمانی که دانش آموز قرار است به یک سری مفاهیم دست پیدا کند ما از به عنوان تحلیل محتوا یاد می‬
‫کنیم‬

‫نکته‪ :15‬گانیه یکی از پیشگامان و صاحب نظران به نام مکتب شناخت گرایی است‬

‫نکته‪ :16‬الگوی شناخت گرایی برگرفته از نظریه های شناختی ونظریه پردازش اطالعات است‬

‫نکته ‪ :17‬تقویت کردن ؛مجاورت؛ تکرار وتمرین جز اصول الگوی رفتارگرایانه است‬

‫نکته‪ :19‬رابرت گانیه نظریه شناختی و فرایند پردازش یادگیری سلسله مراتبی را ارائه داد‬

‫نکته‪ :20‬بازده های یادگیری شامل‪ :‬مهارت های ذهنی‪،‬راهبردهای شناختی‪،‬اطالعات کالمی‪،‬مهارت های حرکتی‪،‬نگرش‬

‫‪193‬‬
 ‫ها است‬

‫نکته‪ :21‬مهارت های ذهنی در بازده های یادگیری شامل تمیز دادن‪،‬مفهوم عینی‪،‬مفهوم تعریف شده‪،‬قاعده‪،‬قاعده سطح‬
‫باال است‬

‫نکته‪ :22‬اطالعات کالمی در بازده های یادگیری الگوی گانیه شامل‪ :‬یادگیری کلمات‪،‬یادگیری حقایق‪،‬یادگیری معنادار‬
‫است‬

‫نکته‪ :23‬الگوی گانیه وبریکز را رویدادهای آموزشی هم می نامند‬

‫نکته‪ :24‬در الگوی گانیه اگر دانش آموز بخواهد به مفهوم قاعده درسطوح باالتر دست پیدا کند ابتدا باید پیش‬
‫نیازش یعنی مفاهیم عینی و سپس مفهوم تعریف شده درک کند وبا قاعده ها آشنا شود تا در نهایت قواعد سطح‬
‫باال را درک کند یعنی یادگیری سلسه مراتبی است در الگوی گانیه‬

‫نکته‪ :25‬شرایط یادگیری دو نوع است شرایط بیرونی و شرایط درونی‬

‫نکته ‪ :26‬شرایط درونی‪:‬شرایطی هستند که در درون ذهن آدمی وجود دارد مانند حاالت عاطفی مطلوب‪،‬انگیزه ای‬
‫که فراگیردر شروع درس دارد‪،‬ساخت شناختی ذهن خودش از مطالب قبلی‪،‬طرحواره های ذهن خودش‬

‫نکته‪ :27‬مثال های که معلم می زند توضیحاتی که طبقه بندی شده انجام می دهد و محتوایی که معلم به فراگیر‬
‫ارائه می دهد اینا شرایط بیرونی هستند‬

‫نکته‪ :28‬خیلی از مطالب صدا و تصویر ‪3‬ثانیه درحافظه حسی می ماند‬

‫نکته‪ :29‬به طور میانگین ‪7‬کارکتردر حافظه کوتاه مدت قرار دارد‬

‫نکته‪ :30‬مراحل یادگیری در الگوی گانیه شامل‪:‬‬

‫‪) 1‬دریافت محرک از طریق گیرنده های حسی از طریق حواس پنج گانه‬

‫‪)2‬ثبت اطالعات در حافظه حسی‪ )3‬ادراک انتخابی‪ )4‬مرور ذهنی‬

‫‪ )5‬رمزگذاری معنایی‪ )6‬بازیابی اطالعات‪ )7‬تولید پاسخ‪)8‬عملکرد‬

‫نکته‪ :31‬اگر محرک های های که از طریق گیرنده های حسی وارد حافظه حسی شده اند مورد توجه قرار گیرد آن‬
‫محرک ها وارد حافظه کوتاه مدت می شود‬

‫نکته‪ :32‬یادگیری بازیابی اطالعات است یعنی هرجا نیازباشد اطالعات را از حافظه بلند مدت بازیابی کنیم باید‬
‫آنها را به سمت حافظه کوتاه مدت هدایت کنیم و از طریق محرک های حسی بیان کنیم‬

‫نکته‪ :33‬تولید پاسخ در الگوی گانیه ازاطالعاتی است که از حافظه کوتاه مدت یا حافظه فعال بدست می آید انجام‬
‫می شود‬

‫نکته‪ :34‬رویدادهای آموزشی در الگوی گانیه شامل‪:‬‬

‫‪194‬‬
 ‫‪)1‬جلب توجه یادگیرنده‪ )2‬بیان هدف های آموزشی ‪ )3‬فراخوان یادگیری های گذشته‬

‫‪ )4‬عرضه مطالب محرک ‪ )5‬ارائه راهنمای یادگیری ‪ )6‬فراخواندن عملکرد‬

‫‪ )7‬ارائه بازخورد‪ )8‬سنجش عملکرد‪ )9‬تسهیل یاد آوری و انتقال یادگیری‬

‫نکته‪)1 :35‬جلب توجه یادگیرنده‪ )2‬بیان هدف های آموزشی‪ ) 3‬فراخوان یادگیری های گذشته این سه مورد جز‬
‫شرایط درونی یادگیری است در رویدادهای آموزشی گانیه است‬

‫نکته‪ :36‬معلم درس را از طریق گفتمان‪،‬پرسش وپاسخ ‪،‬نمایش فیلم درس جدید را آغاز می کند‬

‫نکته‪ :37‬عملکرد دانش آموز به واسطه آزمون ها به واسطه مشاهده کردن مورد سنجش و ارزیابی قرار می گیرد‬

‫نکته‪ :38‬الگوی چارلز رایکلوت الگوی شناخت گرایی است‬

‫نکته‪ :39‬الگوی چارلز رایکلوت را الگوی شرح وبسط هم می نامند‬

‫نکته‪ :40‬در الگوی چارلز رایکلوت یادگیری به صورت کل نگراست‬

‫نکته‪ :41‬الگوی چارلز رایکلوت الگوی روانشناسی شناختی است‬

‫نکته‪ :42‬درالگوی چارلز رایکلوت ابتدا مفاهیم کلی بیان می شود سپس وارد جزییات می شود‬

‫نکته‪ :43‬الگوی چارلز رایکلوت در سطح کالن مورد توجه قرار می گیرد‬

‫نکته‪ :44‬الگوی چارلز رایکلوت مناسب حیطه های شناختی و روانی حرکتی است و کمترین کاربرد را در حیطه‬
‫عاطفی قرار می گیرد‬

‫نکته‪ :45‬انواع محتوا در الگوی شرح و بسط شامل‪:‬محتوای نظری(موضوعی) و محتوای عملی است‬

‫نکته‪ :46‬انواع محتوای نظری در الگوی شرح و بسط شامل‪:‬محتوای مفهومی و محتوای قانونی است‬

‫نکته‪ :47‬چگونگی کار کردن با یک وسیله یا آشنا شدن با مراحل انجام کار محتوای عملی است‬

‫نکته‪ :48‬محتوای نظری روی مفاهیم تاکید دارند روی اصول و قوانین تاکید دارد‬

‫نکته‪ :48‬دروس تخصصی رشته ادبیات و فیزیک جز محتوای نظری اسست‬

‫نکته‪ :49‬مفاهیمی مفهومی محتوای نظری چیستی یک پدیده بررسی می کند‬

‫نکته‪ :50‬وقتی می گوییم امواج لرزی را تعریف کنیدیعنی چیستی امواج لرزی در محتوای نظری مفهومی بررسی‬
‫میشود‬

‫نکته‪ :51‬مفاهیم قانونی محتوای نظری چرایی یک پدیده را بررسی می کند‬

‫نکته‪ :52‬وقتی می گوییم چرا امواج لرزی اتفاق می افتد در واقع ما داریم قانون یک محتوای نظری را مورد بررسی‬

‫‪195‬‬
 ‫قرار می دهیم‬

‫نکته‪ :53‬اصول سازماندهی آموزش در الگوی شرح وبسط شامل‪:‬‬

‫‪ )1‬ترتیب ساده به پیچیده ‪)2‬ترتیب ارائه پیش نیازهای یادگیری ‪ )3‬جمع بندی (مثال‪،‬نمایش فیلم ‪،‬توضیح‪،‬تصویر و‪)...‬‬

‫‪ )4‬ترکیب قسمت های مختلف آموزش با تعمیم وآزمون تشخیصی ‪ )5‬تمثیل‬

‫‪ ) 6‬فعال کردن راهبرد های شناختی مانند استفاده از یاد یار و سازمنده ها ‪ )7‬کنترل یاد گیرنده‬

‫نکته‪ :54‬بخش های مختلف را که دانش آموز فرا گرفته را اینجا باید معلم با همدیگر ارتباط بدهد رابطه علت و‬
‫معلولی آنها را با همدیگر مشخص کند و آن را تعمیم بدهد اینجا معلم می تواند ازآزمون تشخیصی استفاده کند و‬
‫مشخص کند که آیا دانش آموزان مفاهیم را فرا گرفتندیا خیر‬

‫نکته‪ :55‬معلم موفق در الگوی چارلز رایکلوت معلمی است که برا هر بخش که ارائه می دهد مثال های مناسب‬
‫استفاده کند‬

‫نکته‪ :56‬معلم با استفاده از پیش سازمنده ها یا به کارگیری یادیارها و استفاده از فرایند کدگذاری زمینه به‬
‫یادسپاری هر چه بهتر مطالب را برای دانش آموز فراهم می کند‬

‫نکته‪ :57‬راهبردهای سازمان دهی الگوی چارلز رایکوت شامل‪)1:‬سازماندهی موضوعی‪)2‬سازماندهی مارپیچی است‬

‫نکته‪ :58‬سازماندهی موضوعی یعنی آموزش موضوع تا زمانی که شخص مطلب را درک کند‬

‫نکته‪ :59‬سازمان دهی مارپیچی یعنی تسلط یاد گیرندگان بر موضوع به تدریج و در مراحل مختلف است‬

‫نکته‪ :60‬درسازمان دهی مارپیچی موضوع های متعددی را کنار هم قرار می دهیم و به صورت مارپیچی از هر‬
‫کدام از موضوع ها به صورت سطحی مطالبی را ارائه می کنیم‬

‫نکته‪ :61‬روش ایجاد توالی در الگوی چارلز رایکلوت شامل‪:‬‬

‫‪)1‬شرح و بسط مفهومی‬

‫‪)2‬شرح و بسط نظری‬

‫‪)3‬ساده سازی شرایط است‬

‫نکته‪ :62‬شرح وبسط مفهومی در روش ایجاد توالی در الگوی شرح وبسط شامل‪:‬‬

‫الف) تخصص موضوعی‬

‫ب) مفاهیم ( جامع و جزئی)‬

‫ج) تحلیل سلسله مراتبی‬

‫نکته‪ :63‬شرط بسط مفهومی برای آموزش تخصص یک موضوع مناسب است‬

‫‪196‬‬
 ‫نکته‪ :64‬درشرط بسط مفهومی ابتدا کلیت مفهوم را برای دانش آموزان مطرح می کنیم سپس وارد جزئیات می‬
‫شویم‬

‫نکته‪ :70‬شرح و بسط نظری شامل‪:‬‬

‫الف‪ :‬تخصص موضوعی‬

‫ب‪:‬اصول(اصول عام و خاص)‬

‫ج)تحلیل نظری (رابطه علت و معلولی)‬

‫نکته‪ :71‬شرح وبسط نظری برای آموزش تحصص موضوع استفاده می شود و به نوعی وقتی می خواهیم اصول را‬
‫برای فراگیر آموزش بدهیم ابتدا اصول عام را بررسی می کنیم و سپس وارد اصول خاص می شویم‬

‫نکته‪ :72‬ساده سازی شرایط شامل‪:‬‬

‫الف)تخصص عملی ب)روش کار ج)تحلیل مسیر است‬

‫نکته‪ :73‬وقتی می خواهیم روش کار یک موضوع یا یک وسیله را برای فراگیر آموزش بدهیم ما از این روش ایجاد‬
‫توالی استفاده می کنیم‬

‫نکته‪ :74‬در روش ساده سازی شرایط به نوعی با تحلیل مسیر و مشخص کردن گام به گام فرایندها آموزش را‬
‫برای فراگیر تسهیل می کنیم‬

‫نکته‪ :75‬مراحل طراحی در روش چارلز رایکلوت شامل‪:‬‬

‫‪ )1‬تعیین نوع محتوا( عملی است یانظری) ‪)2‬تجزیه و تحلیل موضوع اصلی(بررسی کل درس)‬

‫‪)3‬تعیین مفاهیم و اطالعات الزم برای آموزش هر بخش(زمان ارائه ی هر بخش)‬

‫‪) 4‬تعیین عمل و دامنه ی ارائه ی هر یک از مطالب محتوا(با توجه به توانایی فراگیر)‬

‫‪)5‬طراحی ساختار داخلی هر یک از درس ها با توجه به اصول ‪ 7‬گانه‬

‫نکته‪ :76‬الگوی دیوید مریل(‪ )david Merrill‬الگوی شناخت گرایی است‬

‫نکته‪ :77‬الگوی مریل را الگوی نمایش اجرا نیز می نامند‬

‫نکته‪ :78‬الگوی مریل نوع هدف های آموزشی ‪ ،‬روش یادگیری و چگونگی آموزش راتعیین می کند‬

‫نکته‪ :79‬دیوید مریل توجه ویژه به هدف های آموزشی دارد‬

‫نکته‪ :80‬انواع محتوا در الگوی مریل شامل‪)1:‬حقیقت‪)2‬مفهوم‪)3‬روش کار‪)4‬اصول و قوانین است‬

‫نکته‪ :81‬انواع عملکرد در الگوی مریل شامل‪)1:‬یادآموری‪)2‬کاربرد‪)3‬کشف(ابداع) است‬

‫‪197‬‬
 ‫نکته‪ :82‬ترکیب محتوا و عملکرد می تواند ماتریسی را به ما بدهد که به واسطه آن بتوانیم مطالب را برای‬
‫فراگیران سازماندهی کنیم و بر مبنای آن ارزشیابی را انجام دهیم‬

‫نکته‪ :83‬اجزای آموزش در الگوی مریل شامل‪:‬تعمیم و نمونه است‬

‫نکته‪ :84‬تعمیم در اجزای آموزش الگوی مریل شامل‪:‬الف)تعریف مفاهیم ب)شرح کلی مراحل انجام کار و شرح‬
‫کلی یک اصل یا قانون است‬

‫نکته‪ :85‬نمونه در اجزای آموزش الگوی مریل شامل‪ :‬مثال یا مورد است‬

‫نکته‪ :86‬مثال از تعریف مفاهیم در تعمیم مثل تعریف حکومت‬

‫نکته‪ :87‬مثال ازشرح کلی مراحل انجام کار مثل طراحی یک جدول در محیط اکسل یا قانون باالبری‬

‫نکته‪ :88‬یک مثال از تعریف حکومت در تعمیم حکومت دیکتاتوری است‬

‫نکته ‪ :89‬یک مثال از طراحی جدول در تعمیم گفته شد طراحی جدول‪ 3,4‬است‬

‫نکته ‪ :90‬یک مثال از قانون باالبری در تعمیم چگونگی اوج گرفتن هواپیما و باال رفتن آن با اختالف فشاری که‬
‫باال و پایین هواپیما صورت می گیرد‬

‫نکته‪ :91‬انواع ارائه درالگوی مریل شامل‪ :‬الف‪:‬بیانی(توضیحی)ب‪:‬سوالی(پرسشی) است عالوه بر این تقسیم بندی‬
‫دو نوع ارائه در الگوی مریل است ارائه اولیه و ارائه ثانویه است‬

‫نکته‪ :92‬ارائه اولیه بیانی شامل‪ :‬بیان تعمیم و بیان مثال است و ارائه اولیه سوالی شامل‪ :‬سوال ازتعمیم و سوال از‬
‫مثال است‬

‫نکته‪ :92‬ارائه اولیه برای آموزش مفاهیم به معلم ها کمک می کند‬

‫نکته ‪ :93‬انواع ارائه ثانویه شامل‪:‬‬

‫‪)1‬شرح و بسط حافظه ای‪ )2‬شرح و بسط واژگانی‪ )3‬شرح و بسط پیش نیاز‬

‫‪ )4‬شرح و بسط زمینه ای‪ )5‬شرح و بسط کمکی ‪ )6‬شرح و بسط شکل ارائه‬

‫‪ )7‬شرح و بسط بازخورد ‪ )8‬شرح و بسط راهنمایی‬

‫نکته‪ :94‬معلم به واسطه یاد یارها یا پیش سازمان دهنده ها جریان آموزش را برای دانش آموزان همراه می کند‬
‫مثل رمز گذاری این همان شرح وبسط حافظه ای است‬

‫نکته‪ :95‬وقتی معلم در مورد کاربرد درس جدید در موقعیت های واقعی در زندگی برای دانش آموزان صحبت می‬
‫کند به آنها می گویید که آنچه شما میآموزید این فواید را برای شما خواهدداشت و به نوعی کاربرد مطالب را برای‬

‫‪198‬‬
 ‫آنها بازگو کند این همان شرح وبسط زمینه ای است‬

‫نکته‪ :96‬وقتی که معلم از فراگیر می خواهد با استفاده از یک مدل یا چارت یا طبقه بندی که انجام می دهد‬
‫ارتباط بین مفاهیم را که ارائه می دهد بهتر درک کند این همان شرح وبسط ارائه است‬

‫نکته‪ :97‬قواعد طراحی در الگوی مریل شامل‪:‬تفکیک‪،‬تنوع‪،‬دشواری‪،‬همتاسازی است‬

‫نکته‪:98‬مراحل طراحی در الگوی مریل شامل‪ ) :‬تحلیل یادگیری‪ ،‬تعیین نوع مطلب آموزشی‪ ،‬تعیین نوع عملکرد مورد‬
‫انتظار ‪ ،‬تعیین انواع ارائه ی اولیه‬

‫نکته‪ :101‬الگوی دیوید جوناسن(‪ )david jonassen‬الگوی ساختن گرایی بود‬

‫نکته‪ :102‬مراحل الگو دیوید جوناسون شامل‪)1 :‬طرح سوال‪،‬مورد‪،‬مسئله یا پروژه‪ )2‬طرح مجموعه ای از موارد مربوط‪)3‬‬
‫منابع اطالعاتی‪ )4‬ابزارهای شناختی‪ )5‬ابزارهای مباحثه و همکاری‪ )6‬پشتیبانی اجتماعی‪/‬زمینه‬

‫نکته‪ :103‬طرح سوال در مراحل الگوی جوناسن شامل‪ :‬الف) جالب و جذاب بودن ب) مربوط به فراگیران باشد ج)درگیر‬
‫کننده د) مطرح کردن مسئله به صورت ناقص‬

‫نکته‪ :104‬جان دویویی نظر جالبی دارد او می گویدمعلمی که خود طرح مسئله می کند و خود پاسخ مسئله را‬
‫مطرح می کند معلمی است که در واقع دارد به دانش آموز خیانت می کند چون تفکر کردن را دارد از آنها دور‬
‫می کند‬

‫نکته‪ :105‬طرح مجموعه ای از موارد مربود در الگوی جوناسون شامل‪ :‬الف)پشتیبانی از حافظه ی شاگردب) بهبود‬
‫انعطاف پذیری شناختی‬

‫نکته‪ :106‬فعالیت های آموزشی در الگوی جوناسون شامل‪ :‬الف) الگوسازی ب) مربی گری ج) پشتیبانی‬

‫نکته‪ :107‬الگوی راجر دبلیو بایبی(‪ )Rodger.w.Bybee‬الگوی ساختارگرایی است‬

‫نکته‪ :108‬الگوی راجز دبیلو بایبی را الگوی بایبی(‪)5E‬می نامند‬

‫نکته‪ :109‬الگوی راجز دبیلو بایبی‪ 5‬مرحله دارد که به ترتیب شامل‪ )1:‬فعال سازی‪)2‬اکتشاف ‪)3‬توضیح دادن ‪)4‬شرح‬
‫وبسط ‪)5‬ارزشیابی‬

‫نکته‪:110‬الگوی دکتر اسماعیل زارعی زوارکی الگوی تلفیقی وبومی است‬

‫نکته‪ :111‬الگوی دکتر زارعی زوارکی ‪ 5‬مرحله دارد شامل‪:‬‬

‫الف)تجزیه و تحلیل‬

‫ب)طراحی‬

‫ج)اجرا‬

‫د)ارزشیابی‬

‫‪199‬‬
 ‫ح)اصالح وتجدید نظر‬

‫نکته‪ :112‬تجزیه و تحلیل در الگوی دکتر زارعی زوارکی شامل‪:‬‬

‫‪)1‬تعریف مشکل‪)2‬شناسایی منبع مشکل‬

‫‪)3‬تعیین راه حل های مشکل‪)4‬گزارش نتایج‬

‫نکته‪:113‬طراحی درالگوی دکتر زارعی زوارکی شامل‪)1 :‬تجزیه و تحلیل یادگیرندگان‪)2‬تهیه اهداف آموزش‪)3‬تهیه‬
‫محتوای آموزشی‪ )4‬تعیین روش های آموزشی‪)5‬تعیین رسانه ها و مواد آموزشی‪)6‬تعیین فعالیت های یاددهی‬
‫یادگیری‪)7‬تعیین فضای آموزشی‪)8‬تعیین نظام ارزشیابی ‪ ) 9‬تعیین نیروی انسانی مورد نیاز‪)10‬تعیین چگونگی مدیریت‬
‫فرایند و منابع پشتیبانی‬

‫نکته‪ :114‬اجرا در الگوی دکتر زارعی زوارکی شامل‪)1 :‬اجرای آزمایشی ‪ )2‬تجزیه و تحلیل نتایج ‪ )3‬تجدید نظر و اعمال‬
‫اصالحات الزم ‪ )5‬اجرای گسترده و کامل برنامه‬

‫نکته‪:115‬ارزشیابی در الگوی تلفیقی دکتر زارعی زوارکی شامل‪:‬‬

‫ارزشیابی درونی‬

‫ارزشیابی بیرونی‬

‫نکته‪:116‬اصالح وتجدید نظر در الگوی تلفیقی دکتر زارعی زوارکی شامل‪ :‬اعمال اصالحات الزم در برنامه ی آموزشی‬

‫نکته‪:117‬الگوی دکتر هاشم فردانش و دکتر حسین زنگنه الگوی تلفیقی بومی است‬

‫نکته ‪ :118‬الگوی دکتر فردانش و دکتر زنگنه براساس الگوی مریل است‬

‫نکته‪:119‬الگوی دکتر فردانش و دکتر زنگنه را الگوی آموزش مفاهیم است‬

‫نکته ‪:120‬مراحل الگوی دکتر فردانش و دکتر زنگنه به ترتیب شامل‪:‬‬

‫‪)1‬تجزیه و تحلیل‪)2‬تعیین بازده ها‪)3‬بیان مفهوم وبافت‬

‫‪ )4‬بیان پیش نیاز ها ‪)5‬تدارک فضای کار‬

‫‪)6‬تولید معنا ورابطه ها ‪ )7‬انتقال یادگیری ‪ )8‬ارزشیابی‬

‫نکته‪ :121‬در تمامی مراحل الگوی طراحی آموزشی پشتیبانی‪ ،‬تسهیل گری‪ ،‬توجه به منابع و ابزارهای کسب‬
‫اطالعات مد نظر قرار می گیرند به واسطه این الگو می توانیم به تولید دانش برسیم‬

‫‪200‬‬
 ‫نکته ‪:122‬تجزیه و تحلیل در الگوی دکتر فردانش و زنگنه شامل‪:‬‬

‫الف)یادگیرنده‬

‫ب) محتوا یا موضوع‬

‫ج) منابع یادگیری‬

‫نکته‪ :123‬تعیین بازده ها در الگوی دکتر فردانش و زنگنه مانند الگوی مریل شامل‪:‬‬

‫الف‪:‬مفاهیم ب) راهبردهای شناختی ج)نگرش ها د)اطالعات کالمی ح)مهارت های حرکتی‬

‫نکته‪ :124‬بیان مفهوم و بافت در الگوی دکتر فردانش و زنگنه شامل‪:‬‬

‫**ج)ضرورت و اهمیت موضوع‬ ‫** ب)زمینه‬ ‫**الف)جلب توجه‬

‫نکته‪ :125‬تدارک فضای کار در الگوی دکتر فردانش و زنگنه شامل‪:‬‬

‫** د) قابلیت های معناسازی‬ ‫**ب) الهام گیری‬ ‫** الف)اشیاو اشکال‬

‫نکته‪ :125‬تولید معنا و رابطه ها در الگوی تلفیقی دکتر فردانش و زنگنه شامل‪:‬‬

‫راهبردهای رمزگذاری‬ ‫راهبردهای رمز گذاری ساده‬

‫پیچیده‬

‫آموزش‬ ‫راهبردهای یکپارچگی‬

‫فراشناختی‬

‫نکته‪ :126‬انتقال یادگیری در الگوی تلفیقی فردانش و زنگنه شامل‪:‬‬

‫موقعیت های شبیه سازی شده‬ ‫موقعیت های واقعی‬

‫جلسات بحث‬ ‫نقد کار‬

‫نکته‪ :126‬ارزشیابی در الگوی تلفیقی فردانش وزنگنه شامل‪:‬‬

‫گزارش از فرایند کار‬

‫مجموعه کارها‬

‫پاسخ گویی به سواالت مبتنی بر تفکر‬

‫پایان جلسات طراحی آموزشی‬

‫حق چاپ و تکثیر و انتشار جزوات با هر روش ( الکترونیکی و ‪ ) .....‬برای همه اشخاص مجاز نمی باشد و پیگرد قانونی دارد و با‬

‫‪201‬‬
 ‫متخلفین برابر مقرارت برخورد می شود شماره موسسه ‪ 02128424425 :‬شماره کارت‪( 5892101275110134 :‬میثم‬
‫‪2 -‬نرگس قاسمی‬ ‫مهدوی) مبلغ‪ 30/000 :‬تومان اسامی کاله برداران جزوات ‪- :‬ابوالفضل سوری‪603799178416‬‬
‫‪3 - 603799722791‬حسین حسن پور‪4 - 603799810934‬سیامند جهانی‪628023135435‬‬

‫سواالت چهار گزینه ای خط به خط جلسه ‪ 46‬تا ‪( 59‬طراحی آموزشی )‬

‫مدیریت موسسه نوین استخدام ‪ :‬دکتر میثم مهدوی‬

‫مدیرگروه ‪ :‬استاد حسام سلمانیان‬

‫مولف ‪ :‬طیبه ساالری‬

‫سواالت طالیی ‪ 15‬فایل آخر طراحی‪ 46 ،‬تا ‪ +59‬ویدیو‪6‬‬

‫‪)1‬نقش حافظه در رویکرد شناخت گرایی چگونه است؟‬

‫ب) نحوه سازماندهی آن تابع چگونه نگهداری آن مطالب است‬ ‫الف) حافظه مورد بحث نیست‬

‫د)مورد ب وج‬ ‫ج)نقش مهم دارد‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د‪ **،‬حافظه در رویکرد شناخت گرایی نقش مهم دارد‪،‬آن چه در حافظه به شکل های مختلف نگهداری می شود و نحوه سازماندهی آن‬
‫تابع چگونگی نگهداری آن است‬

‫‪)2‬انوع یادگیری در رویکرد رفتارگرایی چگونه است؟‬

‫د)گزینه الف وج‬ ‫ج)تعمیم و تداعی‬ ‫ب)مشکل گشایی‬ ‫الف)تقویت محرک وپاسخ‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د‪**،‬انواع یادگیری در رویکرد رفتارگرایی شامل‪:‬تقویت محرک و پاسخ‪،‬تشخیص‪،‬تعمیم و تداعی است‬

‫‪ ) 3‬کدام مورد از عوامل موثر بریادگیری در رویکرد رفتارگرایی نیست؟‬

‫د)محرک‬ ‫ج)تقویت ها‬ ‫ب)فرد‬ ‫الف)عوامل محیطی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ب‪ **،‬عوامل موثر بر یادگیری در رویکرد رفتارگرایی‪:‬عوامل محیطی‪،‬محرک ها‪،‬تقویت ها‬

‫‪ )4‬تعریف یادگیری در رویکرد شناخت گرایی کدام است؟‬

‫ب) کسب دانش وتغییر در ساختارهای ذهن‬ ‫الف)تغییر رفتار بیرونی بر اثر شرطی سازی‬

‫د)خلق معنا از طریق تجربه‬ ‫ج)اکتشاف شخصی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ب‪ **،‬تعریف یادگیری در رویکرد شناخت گرایی کسب دانش و تغییر در ساختارهای ذهن می باشد‬

‫________________________________________________________________________________________‬
‫_____‬

‫‪ )5‬ارزشیابی در رویکرد شناخت گرایی چگونه است؟‬

‫‪202‬‬
 ‫ب)ارزشیابی تشخیصی از بازنمایی ها و پردازش های ذهنی‬ ‫الف) فرایندها ومحصول قابل ارزشیابی است‬

‫د) گزینه الف وج‬ ‫ج) فرایند ها ومحصول‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ب‪ **،‬ارزشیابی در رویکرد شناخت گرایی تشخیصی است واز بازنمایی ها و پردازش های ذهنی شاگرد‬

‫‪)6‬راهبردهای رسانه ای در رویکرد شناخت گرایی چگونه است؟‬

‫د)گزینه ب وج‬ ‫ج)انواع رسانه ها‬ ‫ب)محیط های پاسخگو‬ ‫الف)آموزش مبتنی بر رایانه است‬

‫پاسخ‪:‬گزینه الف‪ **،‬راهبردهای رسانه ای در رویکرد شناخت گرایی آموزش مبتنی بر رایانه است‬

‫________________________________________________________________________________________‬
‫_____‬

‫‪)7‬راهبرد های کالن آموزشی در رویکرد ساختن گرایی چگونه است؟‬

‫د)گزینه الف و ج‬ ‫ج) متفکر‬ ‫ب)ارائه آموزش‬ ‫الف)شاگرد فعال‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د‪**،‬رهبراد های کالن آموزش در رویکرد ساختن گرایی شاگرد فعال‪،‬خودگرها‪،‬متفکر است‬

‫‪) 8‬ناهماهنگی بین یادگیرندگان از محدودیت های کدام رویکرد است؟‬

‫د) تلفیقی‬ ‫ج) ساختارگرایی‬ ‫ب) شناخت گرایی‬ ‫الف)رویکرد رفتارگرایی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ج‪**،‬در رویکرد ساختارگرایی بین یادگیرندگان ناهماهنگی وجود دارد‬

‫‪) 9‬تقویت تعامل در شکلهای مختلف از مزایاهای کدام رویکرد است؟‬

‫د)تلفیقی‬ ‫ج)ساختن گرایی‬ ‫ب)شناخت گرایی‬ ‫الف)رویکرد رفتارگرایی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ج‪**،‬حل مسائل واقعی و تقویت تعامل در شکلهای مختلف از مزایاهای رویکرد ساختارگرایی است‬

‫‪)10‬راهبردهای رسانه ای در رویکرد ساختن گرایی چگونه است؟‬

‫د) محیط های پاسخگو‬ ‫ج)آموزش مبتنی بر رایانه‬ ‫ب)آموزش با کمک رایانه‬ ‫الف) انواع رسانه‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د‪**،‬راهبردهای رسانه ای در رویکرد ساختن گرایی محیط های پاسخگو است‬

‫‪)11‬ارزیابی همتایان از انواع ارزشیابی کدام رویکرد است؟‬

‫د)تلفیقی‬ ‫ج)ساختن گرایی‬ ‫ب)شناخت گرایی‬ ‫الف)رویکرد رفتارگرایی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ج‪**،‬انواع ارزشیابی در رویکرد سازنده گرایی شامل‪ :‬الف) خود ارزیابی ب) ارزیابی همتایان ج)ارزیابی معلم‬

‫‪)12‬نوع یادگیری در رویکرد شناخت گرایی است؟‬

‫د)عوامل محیطی‪،‬توضیح ها‪،‬نمایش ها‬ ‫ج)گزینه ب ود‬ ‫ب) مثال ها و غیرمثال ها‬ ‫الف)تقویت ها‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ج‪**،‬انواع یادگیری در رویکرد شناخت گرایی شامل‪:‬عوامل محیطی‪،‬توضیح ها‪،‬نمایش ها‪،‬ارائه‪،‬مثال وغیر مثال‪،‬تمرین‪،‬بازخورد اطالعات‬

‫‪ )13‬دومین مرحله از عوامل چهارگانه الگوهای رفتارگرایی چیست؟‬

‫د) تحلیل آموزشی‬ ‫ج) تعیین اهداف‬ ‫ب) تعیین نظام ارزشیابی‬ ‫الف) تعیین محتوا‬

‫پاسخ گزینهای‪ :‬د ** دومین مرحله از عوامل چهارگانه الگوهای رفتارگرایی‪ ،‬تحلیل آموزشی است که ‪ 4‬زیر مرحله دارد‬

‫‪203‬‬
 ‫‪ )14‬گام دوم در الگو طراحی آموزشی دانشگاه ایندیانا کدام است؟‬

‫د) تعیین ویژگیهای مخاطب‬ ‫ج) ارائه‬ ‫ب) سازماندهی‬ ‫الف) تعیین محتوا‬

‫پاسخ‪ :‬گزینه د ** ‪ .1‬تعیین اهداف‪ .2 ،‬تعیین ویژگیهای مخاطب‪ .3 ،‬تعیین محتوا‪ .4،‬سازماندهی ‪ .5/‬وسیله آموزشی‪ .6 /‬ارائه ‪.7 /‬ارزشیابی‬

‫‪ ) 15‬تنها تفاوت الگوی عوامل پنج گانه با الگوی عوامل چهارگانه کدام است؟‬

‫ب) ارزشیابی تشخیصی‬ ‫الف) تحلیل موقعیت آموزشی‬

‫د) تعیین نظام ارزشیابی‬ ‫ج) اصالح و تقویت برنامه با ارزشیابی و بازبینی‬

‫پاسخ‪ :‬گزینه ج ** در مرحله اخر یعنی مرحله پنجم که تنها تفاوت این الگو با الگوی چهارگانه است‪ ،‬اصالح و تقویت برنامه با ارزشیابی و بازبینی‬
‫صورت میگیرد‪.‬‬

‫‪ )16‬رفتار ورودی دانشآموزان به وسیلهی کدام یک از موارد زیر صورت میگیرد؟‬

‫د) تحلیل موقعیت آموزشی‬ ‫ج) تعیین نظام ارزشیابی‬ ‫ب) ارزشیابی تشخیصی‬ ‫الف) تعیین اهداف‬

‫پاسخ‪ :‬گزینه ب ** ‪ .‬شناسایی رفتار ورودی به واسطهی آزمون آغازین یا ارزشیابی تشخیصی است‪.‬‬

‫‪ )17‬کدام یک از الگوهای زیر شباهت بسیاری با الگوی عوامل چهارگانه دارد؟‬

‫د) الگوی عوامل پنج گانه‬ ‫ج) الگوی دانشگاه ایندیانا‬ ‫ب) الگوی اشور‬ ‫الف) الگوی ادی‬

‫پاسخ‪ :‬گزینه د ** الگوی عوامل ‪ 5‬گانه بسیار شبیه به الگوی عوامل ‪4‬گانهاست‪.‬‬

‫‪ )18‬کدام یک از مراحل زیر جزو الگوی عوامل پنج گانه نیست؟‬

‫د) تعیین اهداف‬ ‫ج) تعیین نظام ارزشیابی‬ ‫ب) تعیین ویژگی های مخاطب‬ ‫الف) تعیین محتوا‬

‫پاسخ‪ :‬گزینه ب ** تعیین ویژگی های مخاطب جزو الگوی طراحی آموزشی دانشگاه ایندیاناست‪.‬‬

‫‪ ) )19‬الگوی عوامل چهارگانه شامل کدام نظریههاست؟‬

‫د) شناختگرایی‬ ‫ج) سازنده گرایی‬ ‫ب) روانکاوی‬ ‫الف) رفتارگرایی‬

‫پاسخ‪ :‬گزینه الف ** الگوی رفتارگرایانه‪ ،‬همان الگوی ‪ 4‬مرحلهای است‪ .‬عناصر در این الگو وجهه اشتراک تمام الگوهای آموزشی است‪.‬‬

‫‪ )20‬کدام یک از مراحل زیر در الگوی رفتارگرایانه مقدم است؟‬

‫ب) تعیین هدف کلی به جزئی‬ ‫الفَ) تعیین هدف جزئی به کلی‬

‫د) تعیین ارتباط بین هدفها‬ ‫ج) تعیین هدف جزئی به رفتاری‬

‫پاسخ‪ :‬گزینه ب ** تعیین اهداف کلی و سپس تعیین اهداف واسطهای و رفتاری‪ .‬تعیین هدف کلی به جزئی تعیین هدف جزئی به رفتاری‬
‫تعیین رابطه بین هدفها‪.‬‬

‫‪ )21‬کدام یک از گزینههای زیر جزو مرحله آخر در الگوی عوامل چهارگانه است؟‬

‫ب) تعیین نظام ارزشیابی‬ ‫الف) اصالح و تقویت برنامه با ارزشیابی و بازبینی‬

‫د) تعیین محتوا‪ ،‬روش و وسیله‬ ‫ج) تحلیل موقعیت آموزشی‬

‫پاسخ‪ :‬گزینه ب ** مرحله چهارم در الگوی عوامل چهارگانه تعیین نظام ارزشیابی به مانند الگوی عوامل آموزشی است‪.‬‬

‫‪204‬‬
 ‫‪ )22‬مرحلهی پنجم الگو طراحی آموزشی دانشگاه ایندیانا کدام است؟‬

‫د) وسیله آموزشی‬ ‫ج) ارائه‬ ‫ب) تعیین محتوا‬ ‫الف) تعیین اهداف‬

‫پاسخ‪ :‬گزینه د ** ‪ .1‬تعیین اهداف‪ .2 ،‬تعیین ویژگیهای مخاطب‪ .3 ،‬تعیین محتوا‪ .4،‬سازماندهی ‪ .5/‬وسیله آموزشی‪ .6 /‬ارائه ‪.7 /‬ارزشیابی‪.‬‬

‫‪)23‬آخرین مرحله از الگوی‪ ASSURE‬کدام است؟‬

‫الف) مشارکت یادگیرندگان ب) کاربرد رسانه ها و مواد آموزشی ج) ارزشیابی و بازنگری آموزش د)تحلیل یادگیرندگان‬

‫پاسخ‪ :‬گزینه ج **‪.1‬تحلیل یادگیرندگان‪ .2 /‬بیان اهداف آموزشی ‪ .3 /‬انتخاب روشها‪ ،‬رسانهها و مواد آموزشی‪ .4 /‬کاربرد رسانهها و مواد آموزشی ‪/‬‬
‫‪ .5‬مشارکت یادگیرندگان‪ .6 /‬ارزشیابی و بازنگری آموزش‬

‫‪ )24‬الگوی ‪ ASSURE‬چه نوع الگویی است؟‬

‫د) الگوی سازنده گرا‬ ‫ج) الگوی اجتماعی‬ ‫ب) الگوی شناختی‬ ‫الف) الگوی سیستمی‬

‫پاسخ‪ :‬گزینه الف ** یک الگوی سیستمیاست یعنی نگرش نظاممند به طراحی آموزشی دارد و به درونداد‪ ،‬فرآیند و برونداد توجه ویژهای دارد‪.‬‬

‫‪ )25‬فراهمکردن شرایط مناسب برای اجرای آموزش شامل کدام یک از مراحل الگوی ‪ ASSURE‬است؟‬

‫د) انتخاب رسانه‪ ،‬مواد و روش آموزشی‬ ‫ج) کاربرد رسانه‪ ،‬مواد و روش‬ ‫ب) مشارکت یادگیرندگان‬ ‫الف) تعیین هدف‬

‫پاسخ‪ :‬گزینه ج ** *آمادهکردن رسانهها و مواد آموزشی *فراهم کردن شرایط مناسب برای اجرای آموزش *بررسی شرایط مورد نیاز *آمادهشدن‬
‫معلم برای تدریس‪ .‬تمام این موارد مربوط به «کاربرد رسانه‪ ،‬موارد و روش است‪».‬‬

‫‪ )26‬شناخت دانش و مهارتهای فعلی شاگردان مربوط به کدام یک از مراحل الگوی ‪ ASSURE‬است؟‬

‫د) تحلیل ویژگی یادگیرندگان‬ ‫ج) مشارکت یادگیرندگان‬ ‫ب) تعیین هدف های آموزشی‬ ‫الف) ارزشیابی‬

‫پاسخ‪ :‬گزینه د **تعیین ویژگی های عمومی و کلی یادگیرندگان‪ ،‬تعیین ویژگی های اختصاصی یادگیرندگان شناخت دانش و مهارتهای فعلی‬
‫شاگردان‪ ،‬تعیین سبکهای یادگیری‪ ،‬بررسی ویژگیهای شناختی و انگیزشی مربوط به «تحلیل ویژگی یادگیرندگان» است‪.‬‬

‫‪ )27‬در کدام یک از الگوهای زیر رسانه های آموزشی نقش حساسی دارند و مناسب موضوعات علمی مختلف است؟‬

‫د) الگوی کمپ‬ ‫ج) الگوی‪ASSURE‬‬ ‫ب) الگوی دانشگاه ایندیانا‬ ‫الف) الگوی‪ADDIE‬‬

‫پاسخ‪ :‬گزینه ج ** در الگوی ‪ ASSURE‬رسانه های آموزشی نقش حساسی دارند‪ .‬این الگو مناسب موضوعات علمی مختلف است و بسیار رایج‬
‫است‪.‬‬

‫‪ )28‬انتخاب روش تدریس مناسب شامل کدام یک از مراحل الگوی ‪ ASSURE‬است؟‬

‫ب) انتخاب رسانه و مواد و روش‬ ‫الف) تعیین هدف های آموزشی‬

‫د) مشارکت یادگیرندگان‬ ‫ج) تحلیل ویژگی های یادگیرندگان‬

‫پاسخ‪ :‬گزینه ب ** *تعیین رسانهی موثر و مناسب *تعیین در دسترس بودن رسانهها *استفاده از رسانههای متنوع و متناسب *انتخاب روش‬
‫تدریس مناسب مربوط به « انتخاب رسانه و مواد و روش» است‪.‬‬

‫‪ " )29‬اصالح تدریس و یادگیری براساس اطالعات به دستآمده" شامل کدام یک از مراحل الگوی ‪ ASSURE‬است؟‬

‫د) تحلیل ویژگی یادگیرندگان‬ ‫ج) تعیین هدف های آموزشی‬ ‫ب) مشارکت یادگیرندگان‬ ‫الف) ارزشیابی‬

‫پاسخ‪ :‬گزینه الف ** *بررسی میزان اثربخشی تدریس *سنجش یادگیری شاگردان *اصالح تدریس و یادگیری براساس اطالعات به دستآمده‬
‫مربوط به «ارزشیابی و تجدیدنظر» است‪.‬‬

‫‪205‬‬
 ‫‪ )30‬کدام یک از موارد زیر جزو سبک یادگیری کلنگر است؟‬

‫الف) جزئیات را در کنار هم قرار میدهند تا تصویر کلی را بیابند ب) ترجیح میدهند مسائل را به تنهایی حل بکنند‬

‫د) رویکرد کلی و سازمان یافته را ترجیح میدهند‬ ‫ج) به دنبال معنی می گردند‬

‫پاسخ‪ :‬گزینه د ** فراگیران کل نگر رویکرد کلی و سازمان یافته را ترجیح میدهند‪.‬‬

‫‪ )31‬کدام نوع از فراگیران اطالعات خالقانه و نظری را ترجیح میدهند؟‬

‫د) فعال‬ ‫ج) شهودی‬ ‫ب) گفتاری‬ ‫الف) حسی‬

‫پاسخ‪ :‬گزینه ج ** فراگیران شهودی اطالعات مفهومی‪ ،‬خالقانه و نظری را ترجیح میدهند‪.‬‬

‫‪ )32‬در کدام یک از سبک های یادگیری‪ ،‬فراگیران به دنبال حقایق و اطالعات کاربردی هستند؟‬

‫د) فعال‬ ‫ج) شهودی‬ ‫ب) حسی‬ ‫الف) متفکر‬

‫پاسخ‪ :‬گزینه ب ** فراگیران حسی اطالعات ملموس و کاربردی را ترجیح میدهند و به دنبال حقایق هستند‪.‬‬

‫‪ )33‬کدام نوع از فراگیران ترجیح میدهند آزمایشهای فیزیکی انجام دهند و از این طریق یاد بگیرند؟‬

‫د) حسی‬ ‫ج) فعال‬ ‫شهودی‬ ‫الف) متفکر‬

‫پاسخ‪ :‬گزینه الف ** فراگیران فعال ترجیح میدهند که اجسام را دستکاری بکنند‪ ،‬آزمایش های فیزیکی انجام بدهند و از این طریق یاد بگیرند‪.‬‬

‫‪ )34‬مرحله چهارم الگوی ‪ ADDIE‬کدام است؟‬

‫د) اجرا‬ ‫ج) تحلیل و بررسی‬ ‫ب) تهیه‬ ‫الف) طراحی‬

‫پاسخ‪ :‬گزینه د ** مراحل این الگو به ترتیب شامل تحلیل و بررسی‪ ،‬طراحی‪ ،‬تهیه‪ ،‬اجرا‪ ،‬ارزشیابی میشود‪.‬‬

‫‪ )35‬الگوی ‪ ADDIE‬جزو کدام یک از انواع الگوهاست؟‬

‫د) روان کاوی‬ ‫ج) سازنده گرایی‬ ‫ب) رفتارگرایی‬ ‫الف) شناخت گرایی‬

‫پاسخ‪ :‬گزینه ب ** الگوی ‪ ADDIE‬از انواع الگوهای رفتارگرایی است‪.‬‬

‫‪ )36‬کدام یک از الگوهای زیر جزو الگوهای رفتاگرایانه نمیباشد؟‬

‫د) مریل‬ ‫ج) عوامل پنج گانه‬ ‫ب) اشور‬ ‫الف) ادی‬

‫پاسخ‪ :‬گزینه د ** الگوهای رفتاری ‪ )1‬الگوی چهارگانه‪ )2‬الگوی پنج گانه ‪ )3‬دانشگاه ایندیانا ‪ )4‬الگوی اشور ‪ )5‬الگوی ادی ‪ )6‬الگوی کمپ‬

‫‪ )37‬نیاز یادگیرندگان جزو کدام مرحله از الگوی ‪ ADDIE‬است؟‬

‫د) اجرا‬ ‫ج) تهیه‬ ‫ب) تحلیل و بررسی‬ ‫الف) طراحی‬

‫پاسخ‪ :‬گزینه ب ** جمعآوری اطالعاتی درباره مخاطبان‪ ،‬نیازهای یادگیرندگان‪ ،‬بودجه‪ ،‬محدودیتهای موجود و‪ ...‬مریوط به مرحله اول یعنی‬
‫تحلیل و بررسی است‪.‬‬

‫‪ )38‬مرحله آخر از الگوی ‪ ADDIE‬کدام است؟‬

‫د) ارزشیابی‬ ‫ج) اجرا‬ ‫ب) طراحی‬ ‫الف) تحلیل و بررسی‬

‫‪206‬‬
 ‫پاسخ‪ :‬گزینه د ** ارزشیابی مرحله آخر از الگوی ‪ ADDIE‬است‪.‬‬

‫‪ )39‬این مسئله که دانش آموزان چه نیاز عاطفی و شناختیای دارند مربوط به کدام مرحله از الگوی‪ ADDIE‬است؟‬

‫د) اجرا‬ ‫ج) ارزشیابی‬ ‫ب)تحلیل و بررسی‬ ‫الف) تهیه‬

‫پاسخ‪ :‬گزینه ب **‬

‫‪ )40‬عمدهترین فعالیتی که در مرحله طراحی الگوی ‪ ADDIE‬انجام میشود کدام گزینه است؟‬

‫د) نوشتن اهداف‬ ‫ج) اجرا‬ ‫ب) ارزشیابی‬ ‫الف انتخاب محیط متناسب با اهداف‬

‫پاسخ‪ :‬گزینه الف ** عمدهترین فعالیتی که در مرحله طراحی انجام میشود‪ :‬انتخاب مناسبترین محیط آموزشی متناسب با هدف هاست‪.‬‬

‫‪ )41‬در کدام یک از مراحل الگوی ‪ ADDIE‬به انتخاب فرمت آموزش و ساختن استراتژی عملکرد میپردازند؟‬

‫د) طراحی‬ ‫ج) اجرا‬ ‫ب) تحلیل و بررسی‬ ‫الف) تهیه‬

‫پاسخ‪ :‬گزینه د ** در مرحله طراحی برنامهریزان آموزشی به طراحی ارزشیابی‪ ،‬انتخاب فرمت آموزش و ساختن استراتژی عملکرد میپردازند‪.‬‬

‫‪ )42‬کدام یک از گزینههای زیر درباره ارزشیابی صحیح است؟‬

‫الف) تنها در مرحله آخر الگو قرار دارد‬

‫ب) در سه مرحله ی طراحی‪ ،‬تهیه و ارزشیابی وجود دارد‪.‬‬

‫ج) فرآیندی مستمر است که از مرحله ی تحلیل آغاز میشود و در سرتاسر فرایند طراحی آموزشی ادامه دارد‬

‫د) در سرتاسر فرایند طراحی آموزشی ادامه دارد اما به واسطه ی اجرای ارزشیابی خود فرایند ارزشیابی را نمیتوانیم مورد ارزیابی قرار دهیم‪.‬‬

‫پاسخ‪ :‬گزینه ج ** ارزشیابی فرآیندی مستمر است که از مرحله ی تحلیل آغاز میشود و در سرتاسر فرایند طراحی آموزشی ادامه دارد‪ .‬همچنین‬
‫میتوانیم به واسطه ی اجرای ارزشیابی‪ ،‬خود فرایند ارزشیابی را هم مورد ارزیابی و نقد قرار دهیم‪.‬‬

‫‪ )43‬اجرای آزمونهای الکترونیکی مربوط به کدام مرحله از الگوی ادی است؟‬

‫د) ارزشیابی‬ ‫ج) اجرا‬ ‫ب) طراحی‬ ‫الف) تحلیل و بررسی‬

‫پاسخ‪ :‬گزینه د ** اجرای آزمون های الکترونیکی الزم برای اطمینان از کسب معیارهای آموزشی و ارزشیابی پایانی برای سنجش برونداد درسی‬
‫آموزشی و بررسی اعتبار برنامه از فعالیتهای این مرحله میباشد‪.‬‬

‫‪ )44‬طراحی هدف های عینی‪ ،‬آزمون و نیز طرح آموزش مربوط به کدام مرحله از الگوی ادی است؟‬

‫د) طراحی‬ ‫ج) تحلیل و بررسی‬ ‫ب) اجرا‬ ‫الف) تهیه‬

‫پاسخ‪ :‬گزینه د ** انتخاب روشها و رسانههای آموزشی(انتخاب محیط سنتی یا تکنولوژی در محیط آموزش‪ /‬آموزش با توضیحات شفاهی یا با فیلم‬
‫و عکس)‪ /‬تصمیمگیری دربارهی راهبردهای آموزشی‪ /‬طراحی هدف های عینی‪ ،‬آزمون و نیز طرح آموزش‪.‬مربوط به مرحله طراحی است‪.‬‬

‫‪ )45‬انتخاب رسانه و مواد آموزشی در کدام مراحل الگوی ‪ Addie‬اتفاق میافتد؟‬

‫د) تجزیه و تحلیل‬ ‫ج) تهیه‬ ‫ب) طراحی‬ ‫الف) اجرا کردن‬

‫پاسخ‪ :‬گزینه ج ** انتخاب یا تدارک رسانهها و مواد آموزشی مورد نیاز مربوط به مرحله تهیه است‪.‬‬

‫‪ )46‬در کدام مرحله چگونگی رسیدن به اهداف مشخص میشود؟‬

‫د) طراحی‬ ‫ج) تهیه‬ ‫ب) ارزشیابی‬ ‫الف) توسعه‬

‫پاسخ‪ :‬گزینه د ** در مرحله ی دوم یعنی طراحی چگونگی رسیدن به اهداف را طراحی کردیم‬

‫‪207‬‬
 ‫‪ )47‬چه کسانی ‪ 5‬مولفهی اصلی که جزو ساختن استراتژی دستورالعمل هستند را ارائه دادند؟‬

‫د) کمپ و همکارانش‬ ‫ج) کری و همکارانش‬ ‫ب) گانیه و همکارانش‬ ‫الف) مریل و همکارانش‬

‫پاسخ‪ :‬گزینه ج ** کری و همکارانش خالصهای از ‪ 5‬مولفهی اصلی که جزو ساختن استراتژی دستورالعمل هستند را ارائه دادند‪.‬‬

‫‪ )48‬کدام یک از گزینههای زیر جزو ‪ 5‬مولفهی اصلی که جزو ساختن استراتژی دستورالعمل هستند‪ ،‬نیست؟‬

‫د) ارزشیابی‬ ‫ج) محتوا ارائه‬ ‫ب) فعالیت های مقدماتی‬ ‫الف) تعیین اهداف‬

‫پاسخ‪ :‬گینه الف ** ‪.1‬فعالیتهای مقدماتی ‪ .2 /‬محتوای ارائه‪ .3 /‬مشارکت یادگیرندگان‪ .4 /‬ارزشیابی‪ .5 /‬به انجام رساندن فعالیت تا آخر‬

‫‪ )49‬ایجاد انگیزه جزو کدام یک از مولفههای کری و همکارانش است؟‬

‫د) ارزشیابی‬ ‫ج) مشارکت یادگیرندگان‬ ‫ب) فعالیت های مقدماتی‬ ‫الف) تعیین اهداف‬

‫پاسخ‪ :‬گزینه ب ** در فعالیتهای مقدماتی ابتدا انگیزه را در یادگیرندگان ایجاد کنید‪ .‬در مثال ساختن ایمیل‪ ،‬به یادگیرندگان توضیح دهید‬
‫داشتن ایمیل چه سود و منفعتی برایشان خواهد داشت‪.‬‬

‫‪ )50‬کدام یک از موارد زیر در مرحله طراحی از الگوی ادی نیست؟‬

‫ب) تصمیمگیری دربارهی راهبردهای آموزشی‬ ‫الف) انتخاب روشها و رسانههای آموزشی‬

‫د) تصمیمگیری دربارهی فعالیتهای گروهی یا انفرادی‬ ‫ج) آموزش با توضیحات شفاهی یا با فیلم و عکس‬

‫پاسخ‪ :‬گزینه د ** گزینه د در مرحله تهیه از الگوی ادی است‪.‬‬

‫‪ )51‬آماده کردن یادگیرندگان و سازماندهی فضای یادگیری جزو کدام مرحله از الگوی ادی است؟‬

‫د) طراحی‬ ‫ج) تهیه‬ ‫ب) اجرا‬ ‫الف) تحلیل و بررسی‬

‫پاسخ‪ :‬گزینه ب ** آموزش دادن به آموزش دهنده مثل معلم‪ ،‬آماده کردن یادگیرندگان و سازماندهی فضای یادگیری مربوط به مرحله اجراست‪.‬‬

‫‪ )52‬کدام یک از گزینههای زیر مربوط به ارزشیابی تلخیصی نیست؟‬

‫د) رفتار‬ ‫ج) بازخورد‬ ‫ب) یادگیری‬ ‫الف) ارزشیابی تک به تک‬

‫پاسخ‪ :‬گزینه الف ** در ارزشیابی تلخیصی ‪ 4‬برونداد را در اینجا ارزیابی می کنیم‪ :‬واکنش یا بازخورد (استفاده از روش لیکرتی یا تعدادی سوال‬
‫بسته پاسخ) ‪ /‬یادگیری ( امتحان گرفتن کتبی یا عملی یا شفاهی) ‪ /‬رفتار ‪ /‬نتایج ( مثل میزان لذتبخش بودن)‪.‬‬

‫‪ )53‬بررسی شیوههای ارائهی آموزش و این که چه موقع باید پروژه پایان پذیرد در کدام یک از مراحل الگوی ‪ ADDIE‬است؟‬

‫د) ارزشیابی‬ ‫ج) تحلیل و بررسی‬ ‫ب) تهیه‬ ‫الف) طراحی‬

‫پاسخ‪ :‬گزینه ج ** جمعآوری اطالعاتی درباره مخاطبان‪ ،‬نیازهای یادگیرندگان‪ ،‬بودجه‪ ،‬محدودیتهای موجود و‪ ...‬مخاطبان چه کسانی هستند؟ ‪/‬‬
‫نیاز یادگیرندگان آن ها چیست؟ و طبق نیازشان اهداف را تعیین کنیم‪ /.‬تا چه اندازه بودجه در اختیار ما قرار دارد؟ ‪ /‬به چه روشهایی میتوان‬
‫آموزش را ارائه کرد؟ ‪ /‬محدودیتهای موجود در فضا و مکان کداماند؟‪ /‬چه موقع باید پروژه پایان پذیرد؟ و‪...‬‬

‫‪ )54‬انتخاب فرمت آموزش مربوط به کدام یک از مراحل الگوی ادی است؟‬

‫د) اجرا‬ ‫ج) تهیه‬ ‫ب) ارزشیابی‬ ‫الف) طراحی‬

‫پاسخ‪ :‬گزینه الف ** انتخاب فرمت آموزش در مرحله طراحی است‪ .‬گونهای که طبق آن آموزش به یادگیرندگان داده میشود‪ .‬آموزش میتواند به‬
‫روش سنتی در کالس درس انجام شود‪ ،‬یا با ایمیل‪ ،‬با تلویزیون‪ ،‬کتابکار‪ ،‬اینترنت یا ترکیبی از اینها صورت پذیرد‪.‬‬

‫‪ )55‬برای اطمینان از کسب معیارهای آموزشی و ارزشیابی پایانی برای سنجش برونداد از کدام روش استفاده میکنیم؟‬

‫د) مصاحبه‬ ‫ج) اجرای آزمونهای شفاهی‬ ‫ب) اجرای آزمونهای الکترونیکی‬ ‫الف) اجرای آزمونهای کتبی‬

‫‪208‬‬
‫پاسخ‪ :‬گزینه ب ** اجرای آزمون های الکترونیکی الزم برای اطمینان از کسب معیارهای آموزشی و ارزشیابی پایانی برای سنجش برونداد درسی‬
‫آموزشی و بررسی اعتبار برنامه از فعالیتهای این مرحله میباشد‪.‬‬

‫‪ )56‬در کدام مرحله از الگوی ادی طراح از برنامهی آموزشی پشتیبانی میکند تا مشکالت احتمالی فنی را رفع کند؟‬

‫د) ارزشیابی‬ ‫ج) طراحی‬ ‫ب) تهیه‬ ‫الف) اجرا‬

‫پاسخ‪ :‬گزینه الف ** در مرحله اجرا طراح‪ ،‬طرحش را اجرا میکند و از برنامهی آموزشی پشتیبانی میکند تا مشکالت احتمالی فنی را رفع کند‪.‬‬

‫‪ )57‬از دانشآموزان بخو اهید ایمیلی بسازند و به شما ایمیل بفرستند و بعد بازخورد دهید جزو کدام مولفه ساختن استراتژی دستورالعمل کری و‬
‫همکارانش است؟‬

‫د) ارزشیابی‬ ‫ج) مشارکت یادگیرندگان‬ ‫ب) محتوای ارائه‬ ‫الف) فعالیت های مقدماتی‬

‫پاسخ‪ :‬گزینه ج ** مربوط به مشارکت یادگیرندگان است‪.‬‬

‫‪ ................ ) 58‬در طراحی آموزشی به دنبال بسط دادن است تا بتواند بین یافته های علمی و موقعیت های عملی ارتباط ایجاد کند‪.‬‬

‫د) تئوری برونر‬ ‫ج) تئوری آزوبل‬ ‫ب) تئوری گانیه‬ ‫الف) تئوری جان دیویی‬

‫پاسخ‪ :‬گزینه الف ** تئوری جان دیویی در طراحی آموزشی به دنبال بسط دادن است یا بتواند بین یافته های علمی و موقعیت های عملی ارتباط‬
‫ایجاد کند‬

‫‪ )59‬طراحی آموزشی در کدام دهه شکل گرفت؟‬

‫د) ‪1970‬‬ ‫ج) ‪1950‬‬ ‫ب) ‪1960‬‬ ‫الف) دهه ‪1940‬‬

‫پاسخ‪ :‬گزینه ج ** دهه ‪ 1950‬را دهه شکل گیری طراحی آموزشی می دانیم‪.‬‬

‫‪ )60‬طراحی آموزشی با چه رویکردی در دهه ‪ 1950‬مطرح شد؟‬

‫د) ساختارگرایانه‬ ‫ج) سازنده گرایی‬ ‫ب) رفتار گرایی‬ ‫الف) شناخت گرایی‬

‫پاسخ‪ :‬گزینه ب ** طراحی آموزشی با یک رویکرد رفتارگرایانه با هدف رساندن فراگیران به سطح عملکرد مطلوب در این دهه مطرح شد و به‬
‫عنوان یک علم شناخته شد‪.‬‬

‫‪ )61‬هدف های آموزش عینی توسط چه کسی مطرح گردید؟‬

‫د) تایلر‬ ‫ج) گانیه‬ ‫ب) برونر‬ ‫الف)مریل‬

‫پاسخ‪ :‬گزینه د ** رالف تایلر قبال تئوری با عنوان هدف های آموزش عینی مطرح کرد زمانی که طراحی آموزشی شناخته شد این تئوری تایلر به‬
‫کار گرفته شد و هدف های آموزشی سودمند برای رسیدن به یادگیری مورد استفاده قرار گرفت‪.‬‬

‫‪ )62‬کدام یک از گزینههای زیر در شکلگیری طراحی آموزشی نقش نداشته است؟‬

‫ب) افزایش جمعیت‬ ‫الف) جنگ جهانی دوم‬

‫د) تئوری طبقه بندی هدف های آموزشی بلوم‬ ‫ج) ارائه ی تئوری یادگیری اکتشافی برونر‬

‫پاسخ‪ :‬گزینه ج **جنگ جهانی دوم * تئوری رالف تایلر با عنوان هدف های آموزش عینی* ارائه اصول اساسی رفتارگرایی خصوصا مطرح کردن‬
‫آموزش برنامه ای توسط اسکینر * تئوری طبقه بندی هدف های آموزشی بلوم * افزایش جمعیت * پرتاب سفینه اسپوتینگ توسط روس ها‬

‫‪ )63‬پدر نهضت طراحی آموزشی سیستمی کیست؟‬

‫د) جیمز فین‬ ‫ج) بلوم‬ ‫ب) تایلر‬ ‫الف) برونر‬

‫پاسخ‪ :‬گزینه د ** جمیز فین به عنوان پدر نهضت طراحی آموزشی سیستمی شناخته شده است‪ ،‬زیرا که نظریه ی طراحی سیستم ها را به فناوری‬
‫آموزشی پیوند زد‬

‫‪209‬‬
 ‫‪ )64‬چه کسی اصطالح سیستم آموزشی و عناصر پنج گانهی آن را مطرح کرد؟‬

‫د) آزوبل‬ ‫ج) جیمز فین‬ ‫ب) گالسر‬ ‫الف) اسکینر‬

‫پاسخ‪ :‬گزینه ب ** گالسر اصطالح سیستم آموزشی و عناصر پنج گانهی آن را مطرح کرد‬

‫‪ )65‬آزوبل کدام یک از نظریههای زیر را مطرح کرد؟‬

‫ب) ارائه ی تئوری یادگیری اکتشافی‬ ‫الف) طرح ایده ی پیش سازمان دهنده‬

‫د) تئوری طبقه بندی هدف های آموزشی‬ ‫ج) ارائه تئوری سلسله مراتب آموزشی‬

‫پاسخ‪ :‬گزینه الف ** آزوبل‪ :‬طرح ایده ی پیش سازمان دهنده در ارتباط بین مطالب آموزش و زمینه ی کلی تر‬

‫‪ )66‬کدام یک از گزینههای زیر موجب ایجاد مکتب شناخت گرایی گردید؟‬

‫ب) تاکید بر حل مسائل پیچیده و واقعی‬ ‫الف) تئوری طبقه بندی هدف های آموزشی بلوم‬

‫د) ارائه ی نظریه رشد شناختی‬ ‫ج) آگاهی از نقش فراگیر در فرایند ساخت شناختی دانش‬

‫پاسخ‪ :‬گزینه د ** ارائه تئوری نظریهی سلسله مراتبی آموزش گانیه * طرح ایده ی پیش سازمان دهنده توسط آزوبل (در ارتباط بین مطالب‬
‫آموزش و زمینهی کلی تر) * ارائه ی تئوری یادگیری اکتشافی برونر * ارائه ی نظریه رشد شناختی پیاژه * ناتونی نظریه یادگیری رفتارگرایانه در‬
‫بیان کردن اشکال پیچیده یادگیری مثل حل مسئله و یا مباحثی چون بینش‪ ،‬شناخت‪ ،‬حافظه‪ ،‬فرایندهای ذهنی‪ .‬گزینههای الف‪ ،‬ب و ج مربوط به‬
‫رویکرد سازندهگرایی است‪.‬‬

‫‪ ) 67‬در کدام دهه طراحان و متخصصان آموزشی به رویکرد ساختن گرایی (سازنده گرایی) گرایش پیدا کردند؟‬

‫د) ‪1970‬‬ ‫ج) ‪1980‬‬ ‫ب) ‪1990‬‬ ‫الف) ‪1995‬‬

‫پاسخ‪ :‬گزینه ب ** در دهه ‪ 1990‬طراحان و متخصصان آموزشی به رویکرد ساختن گرایی (سازنده گرایی) گرایش پیدا کردند‬

‫‪ ) 68‬در رویکرد ‪ ..................‬باید به جای اصطالح طراحی آموزشی‪ ،‬طراحی محیط یادگیری را به کار ببریم‪.‬‬

‫د) ساختارگرایانه‬ ‫ج) سازنده گرایی‬ ‫ب) رفتار گرایی‬ ‫الف) شناخت گرایی‬

‫پاسخ‪ :‬گزینه ج ** در رویکرد سازنده گرایی باید به جای اصطالح طراحی آموزشی‪ ،‬طراحی محیط یادگیری را به کار ببریم‬

‫‪ )69‬پرتاب سفینه اسپوتینگ توسط روس ها مربوط به کدام یک از گزینه های زیر است؟‬

‫ب) شکل گیری طراحی آموزشی‬ ‫الف) شکل گیری مکتب شناخت گرایی‬

‫د) تسلط رویکرد شناخت گرایی بر طراحی آموزشی‬ ‫ج) شکل گیری رویکرد سازنده گرایی‬

‫پاسخ‪ :‬گزینه ب ** پرتاب سفینه اسپوتینگ توسط روس ها مربوط به شکل گیری طراحی آموزشی‬

‫‪ )70‬بلوم با طرح کدام تئوری به نوعی طراحی آموزشی را بیش از پیش مورد توجه قرار می دهد؟‬

‫د) آموزش سیستمی‬ ‫ج) طبقه بندی هدف های آموزشی‬ ‫ب) سلسله مراتبی‬ ‫الف) آموزش برنامه ای‬

‫پاسخ‪ :‬گزینه ج ** بلوم با طرح تئوری طبقه بندی هدف های آموزشی طراحی آموزشی را بیشتر مورد توجه قرار داد‬

‫‪ )71‬کدام یک از گزینههای زیر مربوط به رویکر سازنده گرایی نیست؟‬

‫الف) در رویکرد سازنده گرایی هدف ها از پیش مشخص شده نیست‬

‫ب) تاکید این رویکرد بر حل مسائل ساده و واقعی است‬

‫ج) یاد دهنده باید محیطی را ف راهم کند که دانش آموزان در آن محیط دست به اکتشاف و خلق معنا بزند‪.‬‬

‫‪210‬‬
 ‫د) مسئولیت پذیری یادگیرندگان در قبال یادگیری‬

‫پاسخ‪ :‬گزینه ب ** بر حل مسائل پیچیده و واقعی است‪.‬‬

‫‪ )72‬کوشش های ثرندایک در مورد اصول یادگیری و تئوری جان دیویی مربوط به کدام دهه است؟‬

‫د) ‪1970‬‬ ‫ج) ‪1960‬‬ ‫ب)‪1950‬‬ ‫الف) ‪1940‬‬

‫پاسخ‪ :‬گزینه الف ** وقایع مربوط به دهه ‪ : 1940‬شدت گرفتن نیاز به آموزش سریع نظامیان به سبب جنگ جهانی دوم کاربرد رسانه های مختلف‬
‫دیداری و شنیداری در آموزش شکل گیری نقش متخصص فناوری آموزشی ک وشش های ثرندایک در مورد اصول یادگیری و تئوری جان دیویی‬

‫‪ )73‬الگوهای نظریه آموزشی با ماهیت شناختی در کدام دهه شکل گرفت؟‬

‫د) ‪1980‬‬ ‫ج) ‪1970‬‬ ‫ب) ‪1960‬‬ ‫الف)‪1950‬‬

‫پاسخ‪ :‬گزینه ج ** الگوهای نظریه آموزشی با ماهیت شناختی در دهه ‪ 1970‬شکل بگیرد‪ .‬دو دهه شناخت گرایی در اوج به سر برد‪.‬‬

‫‪ )74‬اوج گرفتن نهضت هدف های رفتاری در کدام دهه بود؟‬

‫د) ‪1990‬‬ ‫ج) ‪1980‬‬ ‫ب) ‪1970‬‬ ‫الف)‪1960‬‬

‫پاسخ‪ :‬گزینه الف ** اوج گرفتن نهضت هدف های رفتاری ورود نظریه سیستم ها به فرایند طراحی آموزشی معرفی مفهوم سیستم آموزشی توسط‬
‫گالسر پیدایش نخستین الگوی طراحی آموزشی طرح اندیشه های رابرت گانیه در طراحی آموزشی ظهور دیدگاه شناخت گرایی و افول رفتارگرایی‬
‫مربوط به دهه ‪ 1960‬است‪.‬‬

‫‪ )75‬تئوری یادگیری اکتشافی را چه کسی مطرح کرد؟‬

‫د) آزوبل‬ ‫ج) برونر‬ ‫ب)پیاژه‬ ‫الف) گانیه‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ج ** تئوری یادگیری اکتشافی را بونر مطرح کرد‪.‬‬

‫‪ )76‬طراحان به رویکرد ساختن گرایی (سازندهگرایی) توجه داشتند؟‬

‫د) ‪1990‬‬ ‫ج) ‪1980‬‬ ‫ب) ‪1970‬‬ ‫الف)‪1960‬‬

‫پاسخ‪ :‬گزینه د ** در دهه ‪ 1990‬طراحان به رویکرد ساختن گرایی (سازندهگرایی) توجه داشتند‬

‫‪ )77‬ناتونی نظریه یادگیری رفتارگرایانه در بیان کردن اشکال پیچیده یادگیری مثل حل مسئله موجب شکل گیری کدام یک از موارد زیر شد؟‬

‫د) روان کاوی‬ ‫ج) سازنده گرایی‬ ‫ب) رفتار گرایی‬ ‫الف) شناخت گرایی‬

‫پاسخ‪ :‬گزینه الف ** ناتوانی نظریه یادگیری رفتارگرایانه در بیان کردن اشکال پیچیده یادگیری مثل حل مسئله و یا مباحثی چون بینش‪ ،‬شناخت‪،‬‬
‫حافظه‪ ،‬فرایندهای ذهنی‬

‫‪ ) 78‬کدام یک از موارد زیر نقطه عطفی را در طراحی آموزشی با رویکرد رفتارگرایی ایجاد کرد؟‬

‫الف) تئوری طبقه بندی هدف های آموزشی بلوم‬

‫ب) تئوری یادگیری اکتشافی برونر‬

‫ج) ارائه اصول اساسی رفتارگرایی خصوصا مطرح کردن آموزش برنامه ای اسکینر‬

‫د) گانیه‪ :‬ارائه تئوری سلسله مراتب آموزشی‬

‫پاسخ‪ :‬گزینه ج ** اسکینر با ارائه اصول اساسی رفتارگرایی خصوصا مطرح کردن آموزش برنامه ای‪ ،‬نقطه عطفی را در طراحی آموزشی با رویکرد‬
‫رفتارگرایی ایجاد کرد‪.‬‬

‫‪ )79‬طراحی آموزشی با یک رویکرد رفتارگرایانه با کدام هدف در دهه ‪ 1950‬مطرح شد؟‬

‫‪211‬‬
 ‫الف) رساندن فراگیران به سطح عملکرد مطلوب و دستیابی آنها به سمت هدف های آموزشی از پیش تعیین شده‬

‫ب) رساندن فراگیران به سطح عملکرد مطلوب و دستیابی آنها به سمت تحلیل موقعیتآموزشی از پیش تعیین شده‬

‫ج) ازدیاد الگوهای طراحی آموزشی‬

‫د) شکل گیری محیط های یادگیری الکترونیکی‬

‫پاسخ‪ :‬گزینه الف ** طراحی آموزشی با یک رویکرد رفتارگرایانه با هدف رساندن فراگیران به سطح عملکرد مطلوب و دستیابی آنها به سمت هدف‬
‫های آموزشی از پیش تعیین شده در این دهه مطرح شد‪.‬‬

‫‪ )80‬شکل گیری محیط های یادگیری الکترونیکی مربوط به کدام دهه است؟‬

‫د) ‪ 1970‬و پس از آن‬ ‫ج) ‪ 1980‬و پس از آن‬ ‫ب) ‪ 1990‬و پس از آن‬ ‫الف)‪ 1960‬و پس از آن‬

‫پاسخ‪ :‬گزینه ب ** ظهور نظریه ی یادگیری ساخت گرایی‪ /‬تاکید بر تهیه ی مواد به صورت چندرسانه ای‪ /‬پیدایش شبکه جهانی وب‪/‬شکل گیری‬
‫محیط های یادگیری الکترونیکی‪ /‬کاربرد طراحی آموزشی در محیط های الکترونیکی مربوط به وقایع مهم بر طراحی آموزشی ‪ 1990‬و پس از آن‬
‫است‪.‬‬

‫‪ )81‬نام دیگر الگوی الگوی های رفتاری والتردیک و لوکری چه بود؟‬

‫د) الگوی ایجاد توالی‬ ‫ج)الگوی نمایش اجرا‬ ‫ب) الگوی شرح و بسط‬ ‫الف) الگوی سیستمی‬

‫پاسخ گزینه الف‪**،‬الگوی رفتاری والتردیک و لوکری را الگوی سیستمی هم می نامند‬

‫‪ )82‬به منظور جایابی فراگیران وشناسایی نقطه ضعف آنها معلم در الگوی رفتاری والتردیک و لوکری از چه روشی استفاده کند؟‬

‫د) آزمون های مکرر‬ ‫ج)تقویت و محرک‬ ‫ب) تهیه پرسشهای مالکی‬ ‫الف) آموزش های ترمیمی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ب‪ **،‬در الگوی رفتاری والتردیک و لوکری معلم به منظور جایابی و شناسایی نقطه ضعف دانش آموزان دست به تهیه پرسشهای مالکی‬
‫می زند‬

‫‪ )83‬اگر دانش آموزان صالحیت الزم یا پیش نیازهای الزم برای آغاز درس جدید را نداشتند معلم در الگوی رفتاری والتردیک و لوکری از چه روشی‬
‫باید استفاده کند؟‬

‫د) آزمون های مکرر‬ ‫ج)تقویت و محرک‬ ‫ب) تهیه پرسشهای مالکی‬ ‫الف) آموزش های ترمیمی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه الف‪ **،‬در الگوی والتردیک و لوکری اگر دانش آموزان صالحیت الزم برای آغاز درس جدید را نداشتند معلم باید از آموزش های‬
‫ترمیمی استفاده کند‬

‫‪ ) 84‬کدام ارزشیابی پایان دوره برگزار می شود و با چه هدفی انجام می گیرد؟‬

‫ب) ارزسیابی تراکمی و ارزیابی کارایی سیستم‬ ‫الف)ارزشیابی تکوینی و ارزیابی سیستم‬

‫د) ارزشیابی تراکمی و ارزیابی میزان موفقیت فراگیران‬ ‫ج)ارزشیابی تکوینی و ارزیابی میزان موفقیت فراگیران‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ب‪ **،‬ارزشیابی تراکمی در پایان دوره انجام می گیرد با هدف ارزیابی کارایی سیستم و عملکرد آن در موقعیت واقعی‬

‫‪ )85‬کدام مورد جز رویکرد های رفتارگرایی نیست؟‬

‫د) الگوی مریل‬ ‫ج) الگوی کمپ‬ ‫ب) الگوی دانشگاه ایندیانا‬ ‫الف)الگوی اشور‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د‪ **،‬الگوی مریل جز رویکرد شناخت گرایی است بقییه موارد الگوی های رویکرد رفتارگرایی هستند‬

‫‪212‬‬
 ‫‪ )86‬کدام مورد جز مراحل طراحی آموزشی الگوی کمپ نمی باشد؟‬

‫د)تقویت محرک ها‬ ‫ج)طراحی پیام‬ ‫ب) راهبردهای آموزشی‬ ‫الف) هدف های آموزشی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د‪ **،‬تقویت محرک ها جز مراحل طراحی الگوی آموزشی الگوی کمپ نمی باشد بقییه موارد جز مراحل طراحی آموزشی الگوی کمپ‬
‫هستند‬

‫‪ ) 87‬الگوی مریل جز رویکرد ‪..........‬و الگوی کمپ جز رویکرد‪........‬است؟‬

‫ب) رفتارگرایی‪-‬سازنده گرایی‬ ‫الف) شناخت گرایی‪-‬سازنده گرایی‬

‫د) رفتارگرایی‪-‬رفتارگرایی‬ ‫ج) شناخت گرایی‪-‬رفتارگرایی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ج‪**،‬الگوی مریل جز رویکرد شناخت گرایی و الگوی کمپ جز رویکرد رفتارگرایی است‬

‫‪) 88‬الگوی والتردیک و لوکری جز رویکرد‪........‬و الگوی دکتر زارعی زوارکی جز رویکرد‪............‬است‬

‫الف) شناخت گرایی‪-‬رفتارگرایی ب)رفتارگرای‪-‬سازنده گرایی ج)رفتارگرایی‪ -‬تلفیقی د) رفتارگرایی‪-‬رفتارگرایی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ج‪ **،‬الگوی والتردیک ولوکری جز رویکرد رفتارگرایی و الگوی دکترزارعی زوارکی جز رویکرد تلفیقی است‬

‫‪ )89‬الگوی شناخت گرایی گانیه و بریکز را چه می نامند؟‬

‫د)الگوی نمایش مجازی‬ ‫ج)رویدادهای آموزشی‬ ‫ب) الگوی شرح وبسط‬ ‫الف) الگوی سیستمی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ج‪**،‬الگوی شناخت گرایی گانیه و بریکز را رویداد های آموزشی هم می نامند‬

‫‪ )90‬کدام مورد جز بازده های یادگیری الگوی شناخت گرایی گانیه وبریگز است؟‬

‫د)مجاورت‬ ‫ج) تمرین‬ ‫ب) تکرار‬ ‫الف)مهارت های ذهنی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه الف؛**ب ازده های یادگیری الگوی گانیه وبریگز شامل‪ :‬مهارت های ذهنی ‪ ،‬راهبردهای شناختی‪ ،‬اطالعات کالمی‪ ،‬نگرش ها می باشد‬

‫‪ )91‬تمیز دادن جز کدام مورد از بازده های یادگیری الگوی گانیه و بریگز است؟‬

‫د) نگرش ها‬ ‫ج)اطالعات کالمی‬ ‫ب) مهارت های ذهنی‬ ‫الف)راهبردهای شناختی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ب‪ **،‬تمیز دادن جز مهارت های ذهنی از بازده ای یادگیری الگوی گانیه و بریگز است‬

‫‪ )92‬تئوری یادگیری سلسله مراتبی از کیست؟‬

‫د)گانیه‬ ‫ج)فردانش‬ ‫ب) کمپ‬ ‫الف) مریل‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د‪**،‬تئوری یادگیری سلسله مراتبی را گانیه مطرح کرد‬

‫‪) 93‬یادگیری معنادار جز کدام مورد از بازده های یادگیری الگوی گانیه وبریگز است؟‬

‫د)نگرش ها‬ ‫ج)اطالعات کالمی‬ ‫ب)مهارت های ذهنی‬ ‫الف)راهبرد های شناختی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ج‪**،‬یادگیری معنادار جز اطالعات کالمی بازده های یادگیری الگوی گانیه وبریگز است‬

‫‪)94‬کدام مورد جز اصول یادگیری رویکردرفتارگرایی است؟‬

‫د)مجاورت‬ ‫ج)قاعده سطح باال‬ ‫ب)تمیز دادن‬ ‫الف)نگرش‬

‫‪213‬‬
 ‫پاسخ‪:‬گزینه د‪**،‬اصول یادگیری در رویکرد رفتارگرایی مجاورت‪،‬تکرار‪،‬تمرین‪،‬تقویت کردن است‬

‫‪ )95‬کدام مورد جز مهارت های ذهنی الگوی شناخت گرایی گانیه وبریگز است؟‬

‫د)تقویت‬ ‫ج)مفهوم حسی‬ ‫ب)ارائه بازخورد‬ ‫الف)قاعده‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ج‪ **،‬مهارت های ذهنی در الگوی شناخت گرای گانیه و بریگز شامل‪)1:‬مفهوم حسی ‪ )2‬یادگیری حقایق ‪ )3‬یادگیری معنا دار است‬

‫‪) 96‬انگیزه ای که فراگیربرای یادگیری در شروع درس جدید دارد جز کدام شرایط یادگیری الگوی گانیه است؟‬

‫د) شرایط محیطی‬ ‫ج) شرایط قابل کنترل‬ ‫ب) شرایط درونی‬ ‫الف) شرایط بیرونی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ب‪ **،‬انگیزه ای که فراگیر برای یادگیری در شروع درس جدید دارد جز شرایط درونی یادگیری در الگوی گانیه است‬

‫‪ )97‬کدام مورد از رویدادهای آموزشی گانیه وبریگز جز شرایط درونی است؟‬

‫د) فراخوان یادگیری گذشته‬ ‫ج) عرضه مطالب محرک‬ ‫ب) ارائه بازخورد‬ ‫الف) فراخواندن عملکرد‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د‪ **،‬توجه یادگیری‪،‬بیان هدف های آموزشی‪،‬فراخوان یادگیری گذشته جز شرایط درونی رویدادهای آموزشی گانیه وبریگز هستند‬

‫‪)98‬تولید پاسخ درالگوی گانیه از اطالعات کدام حافظه صورت می گیرد؟‬

‫د)گزینه الف وج‬ ‫ج)حافظه بلند مدت‬ ‫ب)حافظه کوتاه مدت‬ ‫الف) حافظه حسی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ب‪ **،‬تولید پاسخ در الگوی گانیه ازاطالعاتی است که از حافظه کوتاه مدت یا حافظه فعال بدست می آید انجام می شود‬

‫‪ )99‬اساس الگوی آموزشی گانیه و بریگز بر کدام موارد است؟‬

‫ب)سلسله مراتب یادگیری و تکرار‬ ‫الف) مجاورت و تمرین‬

‫د) نظریه پردازش اطالعات و فرایندهای شناختی ذهن‬ ‫ج)تقویت و فرایندهای شناختی ذهن‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د‪ **،‬اساس الگوی آموزشی گانیه و بریگز نظریه پردازش اطالعات و فرایندهای شناختی ذهن است‬

‫‪)100‬الگوی چارلز رایکلوت )‪)Charles Reigeluth‬را چه می نامند؟‬

‫د)الگوی نمایش اجرا‬ ‫ج)رویدادهای آموزشی‬ ‫ب)شرح وبسط‬ ‫الف)الگوی سیستمی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ب‪**،‬الگوی چارلز رایکلوت را الگوی شرح وبسط می نامند‬

‫‪)101‬الگوی چارلز رایکلوت یک الگوی‪.........‬است؟‬

‫د)پراز تکرار و تمرین‬ ‫ج)سلسله مراتبی‬ ‫ب)کل نگر‬ ‫الف)جز نگر‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ب‪**،‬الگوی چارلز رایکلوت یک الگوی کل نگر است‬

‫‪ )102‬مفاهیمی مفهومی محتوای نظری در الگوی چارلز رایکلوت‪..................‬را بررسی می کند‬

‫د)گزینه ب وج‬ ‫ج)چگونگی کار با پدیده ها‬ ‫ب)چرایی یک پدیده‬ ‫الف)چیستی یک پدیده‬

‫پاسخ‪:‬گزینه الف‪ **،‬مفاهیم مفهومی محتوای نظری در الگوی چارلز رایکلوت چیستی یک پدیده را بررسی کند‬

‫‪ )103‬مفاهیم قانونی محتوای نظری در الگوی چارلز رایکلوت‪ ..................‬را بررسی می کند‬

‫د)گزینه ب وج‬ ‫ج)چگونگی کار با پدیده ها‬ ‫ب)چرایی یک پدیده‬ ‫الف)چیستی یک پدیده‬

‫‪214‬‬
 ‫پاسخ‪:‬گزینه ب‪ **،‬مفاهیم قانونی محتوای نظری در الگوی چارلز رایکلوت چرایی یک پدیده را بررسی می کند‬

‫‪) 104‬کدام مورد جز شرح وبسط نظری در ایجاد توالی درالگوی چارلز رایکلوت نیست؟‬

‫د) سلسله مراتبی‬ ‫ج)تحلیل نظری‬ ‫الف) تخصص موضوعی ب)اصول‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د‪ **،‬شرح و بسط نظری شامل‪ :‬الف‪ :‬تخصص موضوعی ب‪:‬اصول(اصول عام و خاص) ج)تحلیل نظری (رابطه علت و معلولی)است‬

‫‪ ) 105‬سازمان دهی مارپیچی تسلط بر موضوع یادگیری چگونه است؟‬

‫ب) تا جایی که فراگیر توان درک دارد‬ ‫الف) به تدریج و در مراحل مختلف‬

‫د) گزینه ب وج‬ ‫ج)به صورت جز به جز‬

‫پاسخ‪:‬گزینه الف‪**،‬سازماندهی مارپیچ ی در راهبردهای سازمان یافته در الگوی چارلز رایکلوت تسلط بر موضوع یادگیری به تدریج و در مراحل‬
‫مختلف رخ می دهد‬

‫‪ )106‬وقتی می خواهیم روش کار یک موضوع یا یک وسیله را برای فراگیر آموزش بدهیم درالگوی چارلز رایکلوت از چه روشی استفاده می کنیم؟‬

‫د)اصول و قواعد‬ ‫ج)تحلیل مفهومی‬ ‫ب)شرح وبسط نظری‬ ‫الف)ایجاد توالی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه الف‪ **،‬درالگوی چارلز رایکوت وقتی بخواهیم روش کار یک موضوع یا وسیله را به فراگیر آموزش بدهیم از روش ایجاد توالی استفاده‬
‫می کنیم‬

‫‪)107‬کدام مورد جز روش های ایجاد توالی در الگوی چارلز رایکوت نیست؟‬

‫د)ساده سازی شرایط‬ ‫ج) عرضه مطالب محرک‬ ‫ب)شرح و بسط نظری‬ ‫الف)شرح و بسط مفهومی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ج‪ **،‬روش های ایجاد توالی درالگوی چارلز رایکلوت شامل الف)شرح وبسط مفهومی ب)شرح وبسط نظری ج)ساده سازی شرایط است‬

‫‪ )108‬کدام مورد جز ساده سازی شرایط در روش های ایجاد توالی در الگوی چارلز رایکلوت نیست؟‬

‫د)روش کار‬ ‫ج)تحلیل مسیر‬ ‫ب)شرایط محیطی ساده‬ ‫الف)تخصص عملی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ب‪**،‬ساده سازی شرایط در روش ایجاد توالی در الگوی چارلز رایکلوت شامل‪:‬الف)تخصص موضوع ب)تحلیل مسیر ج)روش کار است‬

‫‪ )109‬معلم موفق در الگوی چارلز رایکلوت معلمی است که برا هر بخش که ارائه می دهد از‪ .........‬مناسب استفاده کند؟‬

‫د) مثال‬ ‫ب)کار عملی‬ ‫ب) الگو‬ ‫الف) قانون‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د‪ **،‬معلم موفق در الگوی چارلز رایکلوت معلمی است که برا هر بخش که ارائه می دهد مثال های مناسب استفاده کند‬

‫‪ )110‬الگوی دیوید مریل(‪ )david Merrill‬را چه می نامند؟‬

‫د)الگوی رویدادهای آموزشی‬ ‫ج)شرح وبسط‬ ‫ب)الگوی نمایش اجرا‬ ‫الف)الگوی سیستمی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ج‪**،‬الگوی دیوید مریل را الگوی نمایش اجرا می نامند‬

‫‪)111‬الگوی دیوید مریل توجه ویژهی به چه موردی دارد؟‬

‫د)اصول وقانون ها‬ ‫ج)مراحل اجرا‬ ‫ب)رویدادهای آموزشی‬ ‫الف) هدف های آموزشی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه الف‪**،‬الگوی دیوید مریل توجه ویژه ای به هدف های آموزشی دارد‬

‫‪)112‬کدام مورد جز انواع محتوا در الگوی مریل می باشد؟‬

‫‪215‬‬
 ‫د) حقیقت‬ ‫ج) یادآوری‬ ‫ب)محتوای عملی‬ ‫الف)محتوای نظری‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د‪ **،‬انواع محتوا در الگوی مریل شامل‪:‬حقیقت‪،‬مفهوم‪،‬روش کار‪،‬اصول وقوانین است‬

‫‪)113‬کدام مورد جز انواع عملکرد در الگوی مریل می باشد؟‬

‫د)مفهوم ها‬ ‫ج)کشف‬ ‫ب) اصول وقوانین‬ ‫الف)روش ها‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ج‪**،‬انواع عملکرد در الگوی مریل شامل‪:‬کشف‪،‬کاربرد‪،‬یادآوری است‬

‫‪)114‬کدام مورد جز مراحل طراحی الگوی چارلز رایکلوت می باشد؟‬

‫د)شناخت حقیقت‬ ‫ج)تعیین محتوا‬ ‫ب) تخصص موضوع‬ ‫الف)ساده سازی شرایط‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ج‪**،‬تعیین محتوا مرحله اول طراحی در الگوی چارلز رایکلوت است‬

‫‪ )115‬تعیین عمل و دامنه ارائه هریک از مطالب محتوا در مراحل طراحی الگوی چارلز رایکلوت چگونه است؟‬

‫د)براساس تخصص‬ ‫ج)با توجه به توانایی فراگیر‬ ‫الف)براساس هدف آموزش ب) براساس هدف سیستم‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ج‪ **،‬تعیین محتوا ودامنه ارائه هر یک از مطالب محتوا در مراحل طراحی الگوی چارلز رایکلوت با توجه به توانایی فراگیران است‬

‫‪)116‬کدام مورد جز انواع تعمیم در الگوی مریل است؟‬

‫د)کاربرد تعمیم‬ ‫ج)تحلیل مسیر‬ ‫ب)تعریف مفاهیم‬ ‫الف)اصول وقوانین‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ب‪ **،‬انواع تعمیم در الگوی مریل شامل‪:‬تعرف مفاهیم‪،‬شرح کلی مراحل انجام کار‪،‬شرح کلی یک اصل یا قانون است‬

‫‪ )117‬طراحی یک جدول در محیط اکسل یا قانون باالبری مثال های از کدام نوع تعمیم در الگوی مریل است؟‬

‫د) نمونه کار‬ ‫ج)شرح کلی یک قانون‬ ‫ب)شرح کلی مراحل انجام کار‬ ‫الف)تعریف مفاهیم‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ب‪ **،‬طراحی یک جدول در محیط اکسل یا قانون باالبری مثال های تعمیم از نوع شرح کلی مراحل انجام کار است‬

‫‪)118‬تعریف حکومت مثالی از کدام نوع تعمیم در الگوی مریل است؟‬

‫د) نمونه کار‬ ‫ج)شرح کلی یک قانون‬ ‫ب)شرح کلی مراحل انجام کار‬ ‫الف)تعریف مفاهیم‬

‫پاسخ‪:‬گزینه الف‪**،‬تعریف حکومت مثال تعمیم از نوع تعریف مفاهیم است‬

‫‪)119‬کدام مورد جز انواع ارائه ثانویه در الگوی مریل است؟‬

‫د)سوال از تعمیم‬ ‫ج)مثال از تعمیم‬ ‫الف) شرح و بسط شکل ارائه ب)بیان تعمیم‬

‫پاسخ‪:‬گزینه الف‪ **،‬انواع ارائه ثانویه شامل‪)1 :‬شرح و بسط حافظه ای‪ )2‬شرح و بسط واژگانی‪ )3‬شرح و بسط پیش نیاز ‪ )4‬شرح و بسط زمینه ای‪)5‬‬
‫شرح و بسط کمکی ‪ )6‬شرح و بسط شکل ارائه‪ )7‬شرح و بسط بازخورد ‪ )8‬شرح و بسطراهنمایی‬

‫‪ ) 120‬وقتی معلم در مورد کاربرد درس جدید در موقعیت های واقعی در زندگی برای دانش آموزان صحبت می کند به نوعی کاربرد مطالب را در‬
‫زندگی بیان می کند به کدام مورد از انواع ارائه ثانویه اشاره کرده است؟‬

‫د)شرح وبسط زمینه ای‬ ‫ج)شرح وبسط بازخورد‬ ‫ب)شرح وبسط کمکی‬ ‫الف)شرح وبسط حافظه ای‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د‪ **،‬وقتی معلم در مورد کاربرد درس جدید در موقعیت های واقعی در زندگی برای دانش آموزان صحبت می کند به آنها می گویید‬
‫که آنچه شما میآموزید این فواید را برای شما خواهدداشت و به نوعی کاربرد مطالب را برای آنها بازگو کند این همان شرح وبسط زمینه ای است‬

‫‪216‬‬
 ‫‪ ) 121‬وقتی که معلم از فراگیر می خواهد با استفاده از یک مدل یا چارت که انجام می دهد ارتباط بین مفاهیم را که ارائه می دهد به کدام نوع از‬
‫انواع ارائه ثانویه اشاره دارد؟‬

‫د)شرح وبسط زمینه ای‬ ‫ج)شرح وبسط بازخورد‬ ‫ب)شرح وبسط ارائه‬ ‫الف)شرح وبسط حافظه ای‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ب‪ **،‬وقتی که معلم از فراگیر می خواهد با استفاده از یک مدل یا چارت یا طبقه بندی که انجام می دهد ارتباط بین مفاهیم را که‬
‫ارائه می دهد بهتر درک کند این همان شرح وبسط ارائه است در الگوی مریل است‬

‫‪) 122‬وقتی معلم در قواعد طراحی الگوی مریل هم از مثال استفاده می کند هم از غیر مثال از چه قاعده طراحی استفاده کرده است؟‬

‫د)همتاسازی‬ ‫ج)دشوارسازی‬ ‫ب)تنوع‬ ‫الف)تفکیک‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د** وقتی معلم در ارائه درس هم از مثال ها استفاده می کند هم غیر مثال ها از قاعده همتا سازی در الگوی مریل استفاده می کند‬

‫‪)123‬وقتی معلم می خواهد درس اعداد اول را تدریس کند غیرمثال ها کدام می باشند؟‬

‫د) اعداد‪5‬و‪10‬و‪15‬و‪20‬‬ ‫ج)اعداد‪1‬و‪2‬و‪3‬و‪4‬و‪5‬‬ ‫ب)اعداد‪4‬و‪6‬و‪8‬‬ ‫الف) اعداد‪2‬و‪3‬و‪5‬و‪7‬و‪11‬و‪13‬‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ب‪ *،‬وقتی که معلم مثال درس اعداد اول را به دانش آموزان می دهد بگوید اعدا ‪2‬و‪3‬و‪5‬و‪7‬و‪11‬و‪13‬و‪17‬اینا مثال های از اعداد اول‬
‫هستند واعداد ‪4‬و‪6‬و ‪8‬و‪ ...‬اینا غیر مثال ها هستند یعنی اعداد مرکب هستند‬

‫‪ )124‬وقتی که در مراحل طراحی الگوی مریل مشخص کنیم که دانش آموز چگونه عملکرد را از خودش بروز بدهد آیا به صورت یادآوریاشد یا‬
‫کاربرد یا کشف و ابداع به کدام مرحله طراحی اشاره کردیم‬

‫د)دشواری‬ ‫ج)تعیین نوع عملکرد مورد انتظار‬ ‫ب)تعیین نوع مطلب آموزشی‬ ‫الف) تحلیل یادگیری‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ج‪ **،‬وقتی که مشخص کنیم که دانش آموز چگونه عملکرد را از خودش بروز بدهد آیا به صورت یادآوریاشد یا کاربرد یا کشف و ابداع‬
‫در مراحل طراحی الگوی مریل نوع عملکرد مورد انتظار را تعیین کردیم‬

‫‪)125‬کدام مورد جز مراحل طراحی الگوی مریل است؟‬

‫د) تحلیل یادگیری‬ ‫ج)اصول وقواعد‬ ‫ب) دشواری‬ ‫الف) تفکیک‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د‪ **،‬مراحل طراحی الگوی مریل شامل ‪ :‬تحلیل یادگیری‪،‬تعیین نوع مطلب آموزشی‪،‬تعیین نوع عملکرد مورد انتظار‪،‬تعیین نوع ارائه‬
‫اولیه است‬

‫‪)126‬کدام مورد جز مراحل قواعد طراحی الگوی مریل است؟‬

‫د)تفکیک‬ ‫ج)شرح وبسط بازخورد‬ ‫ب)شرح وبسط ارائه‬ ‫الف)شرح وبسط حافظه ای‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د‪ **،‬قواعد طراحی الگوی مریل شامل تفکیک‪،‬تنوع‪،‬همتا سازی‪،‬دشواری است‬

‫‪ )127‬الگوی دیوید جوناسن(‪ )david jonassen‬الگوی چه رویکردی است؟‬

‫د)ساختار گرایی‬ ‫ج)تلفیقی‬ ‫ب) الگوی شرح وبسط‬ ‫الف)رفتارگرایی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د‪**،‬الگوی دیوید جوناسون الگوی رویکرد ساختارگرایی است‬

‫‪ ) 128‬معلمی که خود طرح مسئله می کند و خود پاسخ مسئله را مطرح می کند معلمی است که در واقع دارد به دانش آموز خیانت می کنداین‬
‫نظر کدام دانشمند است؟‬

‫د)گانیه‬ ‫ج)جان دویویی‬ ‫ب)کمپ‬ ‫الف)دیوید مریل‬

‫‪217‬‬
‫پاسخ‪:‬گزینه ج‪ **،‬جان دویویی نظر جالبی دارد او می گویدمعلمی که خود طرح مسئله می کند و خود پاسخ مسئله را مطرح می کند معلمی است‬
‫که در واقع دارد به دانش آموز خیانت می کند چون تفکر کردن را دارد از آنها دور می کند‬

‫‪ ) 129‬کدام مورد جز طرح مجموعه ای از موارد مربود در الگوی جوناسون است؟‬

‫د)پشتیبانی از حافظه شاگرد‬ ‫ج)دشواری‬ ‫ب) مربی گری‬ ‫الف)الگو سازی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د‪ **،‬طرح مجموعه ای از موارد مربود در الگوی جوناسون شامل‪ :‬الف)پشتیبانی از حافظه ی شاگردب) بهبود انعطاف پذیری شناختی‬

‫‪) 130‬کدام مورد جز فعالیت فعالیت های آموزشی در الگوی جوناسون است؟‬

‫د)تحلیل یادگیری‬ ‫ج)مربی گری‬ ‫ب) دشواری‬ ‫الف)تفکیک‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ج‪ **،‬فعالیت های آموزشی در الگوی جوناسون شامل‪ :‬الف) الگوسازی ب) مربی گری ج) پشتیبانی‬

‫‪) 131‬کدام مورد جز ویژگی های طرح سوال در مراحل الگوی جوناسون است؟‬

‫د)انعطاف پذیر بودن‬ ‫ج)جذاب بودن‬ ‫ب) تنوع داشتن‬ ‫الف) دشوار بودن‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ج‪ **،‬طرح سوال در مراحل الگوی جوناسن شامل‪ :‬الف) جالب و جذاب بودن ب) مربوط به فراگیران باشد ج)درگیر کننده د) مطرح‬
‫کردن مسئله به صورت ناقص‬

‫‪)132‬کدام مورد جز مراحل الگوی جوناسون است؟‬

‫د)ابزارهای مباحثه و همکاری‬ ‫ج)ارائه نمونه‬ ‫‪)2‬تعریف مفاهیم‬ ‫الف)تحلیل یادگیری‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د‪ **،‬مراحل الگو دیوید جوناسون شامل‪)1 :‬طرح سوال‪،‬مورد‪،‬مسئله یا پروژه‪ )2‬طرح مجموعه ای از موارد مربوط‪ )3‬منابع اطالعاتی‪)4‬‬
‫ابزارهای شناختی‪ )5‬ابزارهای مباحثه و همکاری‪ )6‬پشتیبانی اجتماعی‪/‬زمینه‬

‫‪ )133‬وقتی که می گوییم مسئله باید چ الش برانگیز باشد ساخت شناختی یادگیرندگان را از حالت تعادل خودش خارج کند منظور کدام مورد از‬
‫موارد طرح سوال در الگوی جوناسون است؟‬

‫د) انعطاف پذیر بودن‬ ‫ج)درگیر کردن‬ ‫ب)مربوط به فراگیر بودن‬ ‫الف) جالب بودن‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ج‪ **،‬درگیر کننده (ساخت شناختی یادگیرندگان را از حالت تعادل خارج کند)؛ گفتیم که مسئله باید چالش برانگیز باشد ساخت‬
‫شناختی یادگیرندگان را از حالت تعادل خودش خارج کند‬

‫‪)134‬اهدف در الگوی جوناسون چگونه است؟‬

‫د)درگیرکننده‬ ‫ج)اهداف مشخص نیست‬ ‫ب)دقیق و جزبه جز‬ ‫الف)کلی و انعطاف پذیر‬

‫پاسخ‪:‬گزینه الف‪ **،‬الگوی سازنده گرایی مانند الگوی جوناسون که هدف ها به صورت کلی و انعطاف پذیر است معلم جریان آموزش را آغاز می کند‬
‫و از پیش گام های برای آموزش مطرح نکرده‬

‫‪)135‬در الگوی ساختن گرایی به جای طراحی آموزشی بهتر چه لفظی به کار ببریم؟‬

‫د)گزینه ب وج‬ ‫ج)طراحی مدرسه‬ ‫ب)طراحی سبک یادگیری‬ ‫الف)طراحی محیط یادگیری‬

‫پاسخ‪:‬گزینه الف‪ **،‬بهتر است برای سازنده گرایان اصطالح طراحی آموزش را مطرح نکنیم بلکه بهتر است طراحی محیط یادگیری را به کار ببریم‬
‫زیرا که طراحی آموزشی یعنی مشخص کردن جریان آموزش از پیش یعنی جریان آموزش را از قبل تدوین کنیم اما در اینجا هدف ها کلی و انعطاف‬
‫پذیر است‬

‫‪ ) 137‬ابزارهای قابل تعمیم رایانه ای به منظور ‪ ...........‬و ‪ ...............‬و ‪ ................‬در مراحل الگوی جوناسون استفاده می شود‬

‫‪218‬‬
 ‫الف) ایجاد تسهیل و پردازش شناختی فراگیران و بازنمایی بهتر مسئله‬

‫ب)ایجاد سبک یادگیری و تحلیل یادگیری وبازنمایی بهتر مسئله‬

‫ج)ایجاد تجزیه و تحلیل یادگیری و تشکیل تصویر ذهنی‬

‫د)ایجاد تغییر و پردازش شناختی و تشکیل تصور ذهنی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه الف‪ **،‬ابزارهای قابل تعمیم رایانه ای به منظور ایجاد تسهیل و پردازش شناختی فراگیران و بازنمایی بهتر مسئله (تشکیل تصویر‬
‫ذهنی مسئله)در مراحل الگوی جوناسون انجام می گیرد‬

‫‪ ) 138‬اینکه معلم دایره المعارف ها را در اختیار فراگیران قرار دهدکدام مرحله از مراحل الگوی جوناسون را انجام می دهد؟‬

‫د)طرح سوال‬ ‫ج)طرح مجموعه ای از موارد‬ ‫ب) ابزار شناختی‬ ‫الف)ابزار مباحثه و گفتگو‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ب‪ **،‬ابزارهای شناختی در الگوی جوناسون یعنی بتوانیم دایره المعارف ها را در اختیار فراگیران قرار دهیم یا در فضای سایت مدرسه‬
‫این امکان را فراهم کنیم که دانش آموزان بتوانند در مورد مسئله جستجوهای بیشتری انجام دهند‬

‫‪ )139‬الگوی راجر دبلیو بایبی(‪ )Rodger.w.Bybee‬را چه می نامند؟‬

‫د)رویدادهای آموزشی‬ ‫ج)الگوی ‪5E‬‬ ‫ب)الگوی شرح و بسط‬ ‫الف)الگوی سیستمی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ج‪**،‬الگوی راجز دبیلو بایبی را الگوی ‪ 5E‬می نامند‬

‫‪)140‬کدام مورد جز الگوی راجز دبلیو بایبی است؟‬

‫د)ابزار شناختی‬ ‫ج)منابع اطالعاتی‬ ‫ب)طرح سوال‬ ‫الف)اکتشاف‬

‫پاسخ‪:‬گزینه الف‪ **،‬الگوی راجز دبیلو بایبی‪ 5‬مرحله دارد که به ترتیب شامل‪ )1:‬فعال سازی‪)2‬اکتشاف ‪)3‬توضیح دادن ‪)4‬شرح وبسط ‪)5‬ارزشیابی‬

‫‪ ) 141‬معلم باآوردن مجموعه یا کلکسیونی از حشرات خشک شده سرکالس یا یک کلیپ آموزشی یا مستند را سر کالس به کدام مرحله از مراحل‬
‫الگوی بایبی اشاره دارد؟‬

‫د) فعال سازی‬ ‫ج) شرح وبسط‬ ‫ب)توضیح دادن‬ ‫الف)اکتشاف‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د‪ **،‬معلم باآوردن مجموعه یا کلکسیونی از حشرات خشک شده سرکالس یا یک کلیپ آموزشی یا مستند را سر کالس درواقع اشاره‬
‫دارد به مرحله اول ار الگوی بایبی یعنی فعال سازی‬

‫‪ ) 142‬معلم از دانش آموزان می خواهد که در حیاط مدرسه قرار بگیرند و دانش آموزان در حیاط مدرسه به دنبال نمونه ای از یک حشره بگرند به‬
‫کدام مرحله از مراحل الگو بایبی اشاره دارد؟‬

‫د) فعال سازی‬ ‫ج) شرح وبسط‬ ‫ب)توضیح دادن‬ ‫الف)اکتشاف‬

‫پاسخ‪:‬گزینه الف‪ **،‬معلم از دانش آموزان می خواهد که در حیاط مدرسه قرار بگیرند و دانش آموزان در حیاط مدرسه به دنبال نمونه ای از یک‬
‫حشره بگرند فرصتی به فراگیران داده می شود هر کدام از گروهها قرار است بگردند و نمونه ای از حشره را کشف کنند اشاره دارد به مرحله دوم‬
‫یعنی اکتشاف‬

‫‪ ) 143‬معلم یکی از اعضای گروه را انتخاب می کند و از او می خواهد که در مورداکتشافتی که در زمینه بررسی این حشره داشته را بگوید به کدام‬
‫مرحله از مراحل الگو بایبی اشاره دارد؟‬

‫د) فعال سازی‬ ‫ج) شرح وبسط‬ ‫ب)توضیح دادن‬ ‫الف)اکتشاف‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ب‪ **،‬وقتی که معلم یکی از اعضای گروه را انتخاب می کند و از او می خواهد که در مورداکتشافتی که در زمینه بررسی این حشره‬

‫‪219‬‬
 ‫داشته را بگویدد اشاره به مرحله سوم الگوی بایبی یعنی توضیح دادن دارد‬

‫‪ ) 144‬در این مرحله دانش آموزان در گروههای مختلف با همدیگر ارتباط برقرار می کنند و اطالعات خودشان را به اشتراک می گذارند آنچه را که‬
‫پیدا کردند یعنی یافته های علمی خود را می گویند درکدام مرحله الگو بایبی هستند؟‬

‫د) فعال سازی‬ ‫ج) شرح وبسط‬ ‫ب)توضیح دادن‬ ‫الف)اکتشاف‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ج‪ **،‬در این مرحله دانش آموزان در گروههای مختلف با همدیگر ارتباط برقرار می کنند و اطالعات خودشان را به اشتراک می گذارند‬
‫و به نوعی بسط می دهند آنچه را که پیدا کردند یعنی یافته های علمی خودشان را شرح می دهند وبسط می دهند این مرحله شرح و بسط است‬
‫در الگوی بایبی‬

‫‪)145‬الگوی اسماعیل زارع زوارکی الگوی کدام رویکرد است‬

‫د) تلفیقی‬ ‫ج)شناخت گرایی‬ ‫ب)ساختارگرایی‬ ‫الف)رفتارگرایی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د‪ **،‬الگوی دکتر اسماعیل زارع زوارکی از نوع الگوی رویکرد تلفیقی است‬

‫‪)146‬کدام مورد جز الگوی دکتر زارع زوارکی است؟‬

‫د)ابزار شناختی‬ ‫ج)طرح سوال‬ ‫ب) اصول وقواعد‬ ‫الف)تجزیه و تحلیل‬

‫پاسخ‪:‬گزینه الف‪ **،‬الگوی دکتر زارعی زوارکی ‪ 5‬مرحله دارد شامل‪ :‬الف)تجزیه و تحلیل ب)طراحی ج)اجرا د)ارزشیابی ح)اصالح وتجدید نظر‬

‫‪)147‬کدام مورد جز تجزیه و تحلیل الگوی دکتر زارع زوارکی است؟‬

‫د) نمونه‬ ‫ج) تعمیم‬ ‫ب)تعریف مشکل‬ ‫الف) اصول و قواعد‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ب‪ **،‬تجزیه و تحلیل در الگوی دکتر زارعی زوارکی شامل‪)1 :‬تعریف مشکل‪)2‬شناسایی منبع مشکل‪)3‬تعیین راه حل های‬
‫مشکل‪)4‬گزارش نتایج‬

‫‪)148‬کدام مورد جز طراحی در الگوی دکتر زارع زوارکی است؟‬

‫د)شرح وبسط‬ ‫ج)طرح سوال‬ ‫ب)گزارش نتایج‬ ‫الف)تهیه محتوای آموزشی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه الف‪:**،‬طراحی درالگوی دکتر زارعی زوارکی شامل‪)1 :‬تجزیه و تحلیل یادگیرندگان‪)2‬تهیه اهداف آموزش‪)3‬تهیه محتوای آموزشی‪)4‬‬
‫تعیین روش های آموزشی‪)5‬تعیین رسانه ها و مواد آموزشی‪)6‬تعیین فعالیت های یاددهی یادگیری‪)7‬تعیین فضای آموزشی‪)8‬تعیین نظام ارزشیابی‬
‫‪ )9‬تعیین نیروی انسانی مورد نیاز‪)10‬تعیین چگونگی مدیریت فرایند و منابع پشتیبانی‬

‫‪) 149‬شناسایی منبع مشکل در کدام مرحله از مراحل الگوی دکتر زارع زوارکی انجام می گیرد؟‬

‫د) تجزیه وتحلیل‬ ‫ج) طراحی‬ ‫ب) تعیین روش های آموزش‬ ‫الف)تعیین فضای آموزشی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د‪ **،‬شناسایی منبع مشکل در مرحله اول الگوی دکتر زارعی زوارکی یعنی تجزیه و تحلیل انجام می گیرد‬

‫‪) 150‬تجزیه و تحلیل یادگیرندگان در کدام مرحله از مراحل الگوی دکتر زارع زوارکی انجام می گیرد؟‬

‫د) ارزشیابی‬ ‫ج) اجرا‬ ‫ب)تجزیه و تحلیل‬ ‫الف)طراحی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه الف‪ **،‬تجزیه و تحلیل یادگیرندگان در مرحله طراحی از الگوی دکتر زارع زوارکی انجام می گیرد‬

‫‪) 151‬تجدید نظر و اعمال اصالحات الزم در کدام مرحله از مراحل الگوی دکتر زارع زوارکی انجام می گیرد؟‬

‫د) ارزشیابی‬ ‫ج) اجرا‬ ‫ب)تجزیه و تحلیل‬ ‫الف)طراحی‬

‫‪220‬‬
 ‫پاسخ‪:‬گزینه ج‪ **،‬تجدید نظر و اعمال اصالحات الزم در مرحله اجرا از الگوی دکتر زارع زوارکی انجام می گیرد‬

‫‪)152‬کدام مورد جز مراحل اجرا در الگوی دکتر زارع زوارکی است؟‬

‫د)تجزیه وتحلیل نتایج‬ ‫ج)تعیین چگونگی مدیریت‬ ‫ب) شناسایی منبع مشکل‬ ‫الف)تعریف مشکل‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د‪ **،‬مراحل اجرا در الگوی دکتر زارع زوارکی شامل‪:‬اجرای آزمایش‪،‬تجزیه و تحلیل نتایج ‪،‬تجدید نظر و اعمال اصالحات‪،‬اجرای گسترده‬
‫و کامل برنامه‬

‫‪ ) 153‬الگوی دکتر فردانش و زنگنه بر اساس الگوی کدام دانشمند است؟‬

‫د)جوناسون‬ ‫ج)مریل‬ ‫ب)کمپ‬ ‫الف)گانیه‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ج‪ **،‬الگوی دکتر فردانش و زنگنه بر اساس الگوی مریل می باشد‬

‫‪)154‬الگوی دکتر فردانش و زنگنه را الگوی چه می نامند؟‬

‫د) رویدادهای آموزش‬ ‫ج)الگوی آموزش مفاهیم‬ ‫ب) الگوی شرح وبسط‬ ‫الف) الگوی سیستمی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ج‪ **،‬الگوی دکتر فردانش و زنگنه را الگوی آموزش مفاهیم هم می نامند‬

‫‪)155‬کدام مرحله جز مراحل الگوی دکتر فردانش و زنگنه است؟‬

‫د)تعریف مشکل‬ ‫ج) اجرا‬ ‫ب) شرح وبسط‬ ‫الف) تولید معنا و محتوا‬

‫پاسخ‪:‬گزینه الف** مراحل الگوی دکتر فردانش و دکتر زنگنه به ترتیب شامل‪)1:‬تجزیه و تحلیل‪)2‬تعیین بازده ها‪ )3‬بیان مفهوم وبافت‪)4‬بیان پیش‬
‫نیاز ها ‪)5‬تدارک فضای کار ‪)6‬تولید معنا ورابطه ها ‪ )7‬انتقال یادگیری ‪ )8‬ارزشیابی‬

‫‪)156‬کدام مورد جز تجزیه وتحلیل الگوی دکتر فردانش وزنگنه است؟‬

‫د) اصول و قواعد‬ ‫ج) تولید محتوا‬ ‫ب)شناسای مشکل‬ ‫الف)منابع یادگیری‬

‫پاسخ‪:‬گزینه الف‪ **،‬تجزیه و تحلیل در الگوی دکتر فردانش و زنگنه شامل‪ :‬الف)یادگیرنده ب) محتوا یا موضوع ج) منابع یادگیری‬

‫‪) 157‬کدام مورد جز تعیین بازده ها در الگوی دکتر فردانش و زنگنه است؟‬

‫د) گزینه الف وب‬ ‫ج) تعریف مشکل‬ ‫ب) نگرش ها‬ ‫الف)اطالعات کالمی‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د‪ **،‬تعیین بازده ها در الگوی دکتر فردانش و زنگنه مانند الگوی مریل شامل‪:‬الف‪:‬مفاهیم ب)راهبردهای شناختی ج)نگرش ها‬
‫د)اطالعات کالمی ح)مهارت های حرکتی‬

‫‪) 158‬ضرورت واهمیت موضوع جز کدام مورد از الگوی دکتر فردانش و زنگنه است؟‬

‫د)بیان پیش نیازها‬ ‫ج) بیان مفهوم وبافت‬ ‫ب ) بازده یادگیری‬ ‫الف) تجزی وتحلیل‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ج‪ **،‬بیان مفهوم و بافت در الگوی دکتر فردانش و زنگنه شامل‪ :‬الف)جلب توجه ب)زمینه ج)ضرورت و اهمیت موضوع‬

‫‪) 159‬قابلیت های معنا سازی جز کدام مورد از الگوی دکتر فردانش وزنگنه است؟‬

‫د) بیان مفهوم‬ ‫ج) بیان پیش نیازها‬ ‫ب)تدارک فضای کار‬ ‫الف)تجزیه و تحلیل‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ب‪ **،‬تدارک فضای کار در الگوی دکتر فردانش و زنگنه شامل‪ :‬الف)اشیاو اشکال ب) الهام گیری د) قابلیت های معناسازی‬

‫‪)160‬آموزش فرا شناختی جز کدام مورد از الگوی دکتر فردانش و زنگنه است؟‬

‫‪221‬‬
 ‫د) بیان پیش نیازها‬ ‫ج)تولید معنا ورابطه ها‬ ‫ب)تجزیه وتحلیل‬ ‫الف)بیان مفهوم‬

‫پاسخ‪:‬گزینه ج‪ **،‬تولید معنا و رابطه ها در الگوی فرادنش و زنگنه شامل‪:‬راهبردهای رمز گزاری ساده‪،‬راهبردهای رمز گذاری پیچیده‪،‬راهبردهای‬
‫یکپارچه سازی‪،‬آموزش فراشناخت است‬

‫‪)161‬موقعیت شبیه سازی شده جز کدام مورد از الگوی دکتر فردانش و زنگنه است؟‬

‫د) انتقال یادگیری‬ ‫ج)تولید معنا ورابطه ها‬ ‫ب)تجزیه وتحلیل‬ ‫الف)بیان مفهوم‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د‪ **،‬انتقال یادگیری در الگوی فردانش و زنگنه شامل ‪:‬موقعیت های واقعی ‪،‬موقعیت های شبیه سازی شده‪،‬نقد کار‪،‬جلسات بحث است‬

‫‪) 162‬پاسخ گویی به سواالت مبتنی برتفکر جز کدام مورد از الگوی دکتر فردانش و زنگنه است؟‬

‫د) ارزشیابی‬ ‫ج)تولید معنا ورابطه ها‬ ‫ب)تجزیه وتحلیل‬ ‫الف)بیان مفهوم‬

‫پاسخ‪:‬گزینه د‪ **،‬ارزشیابی در الگوی دکتر فردانش و زنگنه شامل‪:‬گزارش فرایند کار‪،‬مجموعه کارها‪،‬پاسخ گویی به سواالت مبتنی بر تفکر است‬

‫‪) 163‬تعامل و مشارکت جز کدام مورد از الگوی دکتر فردانش و زنگنه است؟‬

‫د) بیان مفهوم‬ ‫ج) تجزیه و تحلیل‬ ‫ب) ارزشیابی‬ ‫الف) تدارک فضای کار‬

‫پاسخ‪:‬گزینه الف‪ **،‬تعامل و مشارکت جز تدارک فضای کار الگوی دکتر فردانش و زنگنه است‪.‬‬

‫ایستگاه تست‪ :‬جلسات ‪ 46‬تا ‪59‬‬

‫‪)1‬الگوی گانیه و الگوی مریل به ترتیب جز کدام رویکردهای آموزشی هستند؟‬

‫ب) شناخت گرایی‪ -‬سازنده گرایی‬ ‫الف) رفتارگرایی‪-‬شناخت گرایی‬

‫د) رفتارگرایی‪ -‬رفتار گرایی‬ ‫ج) شناخت گرایی‪ -‬شناخت گرایی‬

‫‪) 2‬چه کسی باعث نقطه عطفی در طراحی آموزشی رویکرد رفتارگرایی شد و با کدام نظریه؟‬

‫ب)گانیه ‪،‬نظریه یادگیری سلسله مراتبی‬ ‫الف)اسکینر‪ ،‬نظریه آموزش برنامه ای‬

‫د) پیاژه ‪،‬نظریه تعامل و مشارکت‬ ‫ج)مریل ‪،‬نظریه نمایش اجرا‬

‫‪)3‬پدر نهضت طراحی آموزشی سیستمی چه کسی بود؟‬

‫د) مریل‬ ‫ج) جمیز فین‬ ‫ب) بلوم‬ ‫الف)تایلر‬

‫‪) 4‬الگوی دیوید جوناسون و الگوی ادی به ترتیب جز کدام رویکرد ها هستند؟‬

‫ب) شناخت گرایی‪ -‬سازنده گرایی‬ ‫الف) رفتارگرایی‪-‬شناخت گرایی‬

‫د) ساختن گرایی‪ -‬رفتار گرایی‬ ‫ج) شناخت گرایی‪ -‬شناخت گرایی‬

‫‪)5‬کدام مورد جز راهبردهای کالن آموزشی در رویکرد رفتارگرایی نیست؟‬

‫د) شاگرد فعال‬ ‫ج) بازخورد‬ ‫ب) امکان تمرین‬ ‫الف) ارائه آموزش‬

‫‪)6‬در کدام رویکرد با دشواری ارزیابی روبرو هستیم؟‬

‫‪222‬‬
 ‫د) تلفیقی‬ ‫ج) ساختن گرایی‬ ‫ب)شناخت گرایی‬ ‫الف)رفتارگرایی‬

‫‪)7‬پدر علم روانشناسی رفتارگرایی چه کسی بود؟‬

‫د) جان بی واتسون‬ ‫ج) گانیه‬ ‫ب) مریل‬ ‫الف)اسکینر‬

‫‪)8‬کدام مورد جز مراحل الگوی بایبی نیست؟‬

‫د)تعریف مشکل‬ ‫ج)شرح وبسط‬ ‫ب) فعال سازی‬ ‫الف)اکتشافی‬

‫‪)9‬طرح ایده ی پیش سازمان دهنده را‪...............‬مطرح کرد؟‬

‫د) آزوبل‬ ‫ج)پیاژه‬ ‫ب)کمپ‬ ‫الف)گانیه‬

‫‪) 10‬الگوی چارلز رایکلوت به چه نامی مشهور است و جز کدام رویکرد می باشد؟‬

‫ب) الگوی شرح وبسط ‪،‬ساختن گرایی‬ ‫الف) الگوی سیستمی‪،‬رفتارگرایی‬

‫د)الگوی نمایش اجرا‪،‬ساختن گرای‬ ‫ج)رویدادهای آموزشی‪،‬شناخت گرایی‬

‫‪)11‬کدام مورد جز انواع محتوا در الگوی مریل نمی باشد؟‬

‫د)شناسایی منبع مشکل‬ ‫ج)حقیقت‬ ‫ب) روش کار‬ ‫الف)اصول وقوانین‬

‫‪)12‬تفکیک جز قواعد طراحی کدام الگو طراحی آموزشی می باشد؟‬

‫د)مریل‬ ‫ج) کمپ‬ ‫ب) دکتر زارع زوارکی‬ ‫الف) گانیه‬

‫‪)13‬تئوری یادگیری سلسله مراتبی را چه کسی مطرح کرد؟‬

‫د)اسکینر‬ ‫ج)بلوم‬ ‫ب) گانیه‬ ‫الف)پیاژه‬

‫‪)14‬مطرح شدن ارزشیابی تکوینی توسط چه کسی ودر چه دهه ای انجام گرفت؟‬

‫د)گانیه دهه ‪1920‬‬ ‫ج) پیاژه دهه ‪1950‬‬ ‫ب) مریل دهه‪1940‬‬ ‫الف)تایلر دهه ‪1930‬‬

‫‪)15‬طبقه بندی هدف های آموزشی توسط چه کسی و در چه دهه ای انجام گرفت؟‬

‫د) مریل دهه ‪1930‬‬ ‫ج) گانیه دهه ‪1920‬‬ ‫ب) تایلر دهه ‪1940‬‬ ‫الف)بلوم دهه ‪1950‬‬

‫حق چاپ و تکثیر و انتشار جزوات با هر روش ( الکترونیکی و ‪ ) .....‬برای همه اشخاص مجاز نمی باشد و پیگرد قانونی دارد‬
‫و با متخلفین برابر مقرارت برخورد می شود شماره موسسه ‪ 02128424425 :‬شماره کارت‪5892101275110134 :‬‬
‫‪2 -‬نرگس‬ ‫(میثم مهدوی) مبلغ‪ 30/000 :‬تومان اسامی کاله برداران جزوات ‪- :‬ابوالفضل سوری‪603799178416‬‬
‫قاسمی‪3 - 603799722791‬حسین حسن پور‪4 - 603799810934‬سیامند جهانی‪628023135435‬‬

‫‪223‬‬
 ‫پاسخنامه ایستگاه تست‬

‫سوال‬ ‫الف‬ ‫ب‬ ‫ج‬ ‫د‬

‫‪1‬‬ ‫*‬
‫‪2‬‬ ‫*‬
‫‪3‬‬ ‫*‬
‫‪4‬‬ ‫*‬
‫‪5‬‬ ‫*‬
‫‪6‬‬ ‫*‬
‫‪7‬‬ ‫*‬
‫‪8‬‬ ‫*‬
‫‪9‬‬ ‫*‬
‫‪10‬‬ ‫*‬
‫‪11‬‬ ‫*‬
‫‪12‬‬ ‫*‬
‫‪13‬‬ ‫*‬
‫‪14‬‬ ‫*‬
‫‪15‬‬ ‫*‬
‫‪16‬‬
‫‪17‬‬

‫‪224‬‬
225