Arti muzikor ne mesjete

1-Cila ishte rendesia e muzikes ne jeten shoqerore te popujve te lashte 

Per te kuptuar historine gjate se ciles eshte zhvilluar muzika duhen analizuar
dokumente dhe materiale te ndryshme.Nuk mund ta percaktojme me saktesi
kohen kur ka lindur muzika sepse origjina e saj shktrihet neper shekuj.Por
eshtee padiskutueshme se ajo ka qene pjese e pandare e njeriut,shoqeruse ne
pune,luftera,dasma,vdekje.Mendohet se melodia muzikore e mirefillte eshte
shfaqur se bashku me gjuhen e folur te cilat se bashku jane zhvilluar te pandara.

2-Listoni instrumentet kryesore muzikore te cilat ishin pjese e veprimtarise se

popujve ne jeten e perditshme
 Instrumentet e para muzikore te zbuluara jane instrumentet ritmike si
shkopinjte,guret, pastaj jane instrumentet e frymes dhe me pas instrumentet me
tela. Arti i muzikes zuri vendin e tij ne shoqeri qe ne rendin e bashkesise
primitive.

3-Nga ndryshonte muzika e te pasurve nga ajo e njerezve te thjeshte dhe e

sklleverve.
Per te pasurit muzika luante nje rol zbavites dhe plotesonte atmosferen festive
ne sherbimet fetare ndihmonte ti thurrnin valde perendive ndersa per popullin
evarfer ajo shprehte vuajtjetet dhe mjerimet e tij.#eto vecori percaktuan tiparet e
ndryshme te muzikes ceremoniale.Muzika e te pasurve dhe ajo fetare ishte me
madheshtore ndersa kenget e slleverve dhe popullit te thjeshte karakterizoheshin
nga emocioni i natyrshem per te ecur perpara.

4-Cfare ishin kenget gregoriane dhe kush ishte ne qender te tyre.

Permbledhja e kengese te periudhes se mesjetes u quajt kenget gregoriane.
Tekstet e kengeve ishin ne latinisht,pasi kjo ishte gjuha zyrtare e kishes.Ishin
kenge per kore burrash dhe kendoheshin njezeri.Kjo lloj muzike ndertohej mbi
notat qe quheshi neuma qe nga greqishtja perktheheshin shenja.

5-Pse ishte i nevojshem krijimi i nje shkrimi muzikor dhe cilet !faktore ndikuan.
Duke qene se muzika po zhvillohej gjithnje e me teper lindi nevoja e nje sistemi
te ri te shkrimit te notave.Per te kaluar nga sistemi i shenjave tek sistemi i
notave u desh nje periudhe e gjate dhe me ndryshime te vazhdueshme.Ishte
D’Areco qe perdori nje metode te thjeshte perte kujtuar melodite duke krijuar
nje sistem praktik per shkrimin e notave.Te gjitha notat e shkruara mbi te
njejten vije do ti pergjigjeshin te njejtit tingull.
Informacione per periudhen e Mesjetes
Në vitet e para të 1470-ës, muzika filloi të botohej me anë të shtypjes në
makinën e shkrimit. Shtypja e muzikës pati një efekt më të madh në mënyrën se
si muzika u përhap pasi pjesët e shtypura të muzikës jo vetëm arrinin një
audiencë më të gjerë se çdo dorëshkrim i mëparshëm, por ajo e arriti këtë më
lirë dhe më mirë. Gjithashtu gjatë këtij shekulli, tradita e instrumenta bërësve të
famshëm filloi për shumë instrumente. Këta realizues instrumentesh ishin
mjeshtra të zanatit të tyre. Një shembull është 'Neuschel' për trumbetat e tij.

Afër fundit të shekulli të XV, muzika e shenjtë polifonike (si shembulli i mass-
ave të Johannes Ockeghem dhe Jacob Obrecht) u bë përsëri më e ndërlikuar, në
mënyrë që ndoshta mund të shihet e lidhur me eksplorimin e rritur të detajeve
në pikturat e kohës. Ockeghem, veçanërisht, qe tepër i dhënë pas kanonit, si
kontrpuktit edhe mensuralit. Ai kompozoi një mass, Missa prolationum, në të
cilën të gjitha pjesët janë nxjerr në mënyrë kanonike nga një linjë muzikore.

Qe në fillim të të shekullit tjetër që muzika ndjeu një tactus me dy semibreve në

një breve të fillonte të ishte aq e zakonshme sa që me tre semibreve në një
breve, siç mbizotëronte deri në atë kohë.

Në fillim të shekullit të XVI, u fut edhe një prirje tjetër drejt thjeshtëzimit, siç
mund të shihet deri diku në veprën e Josquin des Prez dhe bashkëkohësve të tij
në shkollën franko-flamande, si dhe më vonë në atë të Giovanni Pierluigi da
Palestrina, i cili ishte pjesërisht po reagonte ndaj shtrëngimeve të Këshillit të
Trentos, që shkurajoi polifoninë tepër të ndërlikuar si kufizim për të kuptuar
tekstin. Franko-flamandët e fillimit të shekullit të XVI u larguan nga sistemet e
ndërlikuara pjesëve kanonike dhe të tjerave mensurale të gjeneratës së
Ockeghem-it, duke u prirur drejt pikave të imitimit dhe seksioneve duet ose trio
brenda një thurjeje të përgjithshme që u rrit deri pesë dhe gjashtë zëra. Ata
filluan gjithashtu edhe para reformës tridentine, të fusnin pasazhe gjithmonë e
më të gjata homofonie, për të nënvizuar tekste ose pika të rëndësishme
arkikulimi. Palestrina, nga ana tjetër, arriti të kultivoi një stil të lirshëm
rrdhjedhës kontrpunkti në një thurje të trashë e të pasur brenda të cilit
konsonanca ndiqej nga disonanca në një bazë pothuajse bit pas biti dhe
pushimet në rendin e ditës. Nga kjo kohë, tactus-i ishte përgjithësisht dy
semibreve për breve me tre për breve të përdorura veçanërisht për efekte
speciale dhe seksione klimatike; kjo ishte pothuajse një përmbysje e teknikës
mbizotëruese të një shekulli më parë.

Punoi : Enea Voj