‫ ڪالڌر متوا‬: ‫ڳجهارتون‬

www.sindhsalamat.com 1
 ‫ڳجهارتون ‪ :‬ڪالڌر متوا‬

‫ڳجىارتين‬
‫سموهيندڙ‪ :‬ڪالڌر متوا‬

‫پتهٔؾط ‪ :‬ؽطؿ ُطؽص جطؾٓصؿ‬

‫ححػٽطؤح‬
‫غٍڌؿ غاُحَٔ ؤڪاثىْ‪ ،‬گخطؤئ‬

‫ڊجيٽل ايڊيشن ‪:‬‬

‫سنڌ سالمت ڪتاب گهر‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪2‬‬
 ‫ڳجهارتون ‪ :‬ڪالڌر متوا‬

‫ڳخِاحجّؼ‬

‫كٔيث ‪ 24 :‬حؾپَٔ‬ ‫غئٍُّصڈ ‪ :‬ڪالڅح ىحّؤ‬

‫غاغ‪ :‬ىاحچ طط ‪4504‬‬ ‫ڪاپّٔؼ‪055 :‬‬
‫پتهٔؾط ‪ :‬ؽطؿ ُطؽص جطؾٓصؿ‪.‬‬
‫ححػٽطؤح‬
‫غٍڌؿ غاُحَٔ ؤڪاثىْ‪ ،‬گخطؤئ حؤحَٔ‬
‫ؤڀٔهٔکاگاح ڀّؼ‪ ،‬غٔڪٽط ‪ ،01‬گاٌڌٍٓگط‪714501،‬‬
‫ططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططط‬
‫‪ ُْ :‬ڳخھاحجّؼ ؤٌڊد ؤٓخّڪٔؾً فائٌّڊٓؾً ظطفاؼ ىهٔم پطؾحٔڪٽ جرث ؤغاؼ حْ‬ ‫ٌّٽ‬
‫ؤثؤحؿ ٻٍْ غٍڌؾ غّٔؤ غٍگھ ؤثؤحؿ ڪالڅح ىحّؤ حْ حُتطؿ ُٔٺ غڄْ ٻٍَْء ىاؼ غِٔڙّٓؼ‬
‫ؾّٓؼ ُّٔؼ‪ .‬ؤُّ پّحُّٔؾاػ كاحئًٔ ؤڳٔاؼ حکٍصؿ ةٔرص غطُائْ ٿْ حُْ آُْ‪.‬‬
‫ططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططططط‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪3‬‬
 ‫ڳجهارتون ‪ :‬ڪالڌر متوا‬

‫سنڌ سالمت پاران ‪:‬‬

‫غٍڌ غالىث ڄحٔٽم ةّڪ ؤٓڊٓؾً غهػهْ حّ ڪحاإ ٌيتط (‪ )412‬ؤؾُاؼ ؤڳٔاؼ پٔؼ ڪخْ‬
‫ٿّ‪ .‬ڪحاإ ”ڳخِاحجّؼ“ حّ غئٍُّصڈ ڪڇ‪ُ -‬ڀڄ ٍُصغحاؼ حْ ؾالئلْ ”ٻٍْ“ حْ ڳّٺ‬
‫پٍاُّؤحؿ حْ غٍڌؿ ثؾغث ڪالڅح ُىحّؤ آُْ‪.‬‬

‫ٿّحؤئحا آُّٔؼ ىاٌّؤحؿ ڪالڅح ىحّؤ حا حًٍِ ڪحاإ حْ غافٽ ڪاپْ ىّڪهْ غٍڌ‬
‫غالىث ڪحاإ گِط ۾ ؽٔئط ڪطڻ حْ ؤحاخئ ڇٌْ‪.‬‬

‫ؤؾُاؼ غڀٍْ ثؾغحً‪ ،‬ڀائطؼ‪ ،‬غڄڻً‪ ،‬ةظحگً ۽ غاڃاَُ ؾٌصؼ حْ كٔيحْ ىؾّحؼ‪ ،‬حؤًٓ‪،‬‬
‫ـالذً ۽ حٍُيائْ حّ ىٍحؼط‪.‬‬

‫محمد سليمان وساڻ‬

‫مينيجنگ ايڊيٽر ( اعزازي )‬
‫سنڌ سالمت ڊاٽ ڪام‬
‫‪sulemanwassan@gmail.com‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
‫‪books.sindhsalamat.com‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪4‬‬
 ‫ ڪالڌر متوا‬: ‫ڳجهارتون‬

www.sindhsalamat.com 5
 ‫ڳجهارتون ‪ :‬ڪالڌر متوا‬

‫ڪتاب بابت‬

‫غٍڌؿ غاُحَٔ ؤڪاثىْ‪ ،‬گخطؤئ حؤحَٔ پٍٍِخْ ؤغٿاپٍا کاؼ ؾٺْ غٍڌؿ ڀاؽا‪ ،‬ڪال‪ ،‬غٍػڪطجْ ۽‬
‫جؿهٔو حْ ؾڪاد الِء حصؤ حصؤ ّٓحٍائّؼ ؾيم ۾ آٌصّٓؼ آًُ‪ .‬حً ۾ غٍڌؿَء حا ىؿٔاحؿ ‪ ،‬ؤڻ نڀ‪،‬‬
‫نّڪ ؤثإ ۽ جرلٔق حا ڪحاإ ؤڪاثىَْء ظطفاؼ ؽآؽ ڪطڻ پڻ ؽاىم آُْ‪.‬‬
‫ؤڪاثىَْء غٍڌؿ نّڪ ؤثإ کْ ڪٺّ ڪطؿ ‪ ،‬غِٔڙؿ‪ ،‬ؤؼ حّ غيپاثؼ ڪطؿ ڪحاةْ ـّحئ‬
‫۾ ڇپائڻ حْ ُڪ حٿا پڻ جٔاح ڪئْ آُْ‪ .‬ڪڇ حٔڪّ ڪًٍِ ؾكث غٍڌ حّ ُڪ ذفّ ئْ ُّ ۽‬
‫غٍڌؾ ٌصؿَء حْ ُڪ ؽات ڪًٍِ ؾكث ُحاؼ ؾٍُصؿ ُئْ‪ .‬۽ ڪڇ ۾ حصؤ حصؤ ثڈؼ حْ کّٽائَْء ىاؼ‬
‫ىًُّ حْ ثڈؿ‪ُ ،‬ڙپً غٍػڪطجَْء حا ٌؾاؼ ىهٔا آًُ حً ۾ ؾڇؿ ۾ ؾڇؾ ىطڪظ چؾال ؾٓطؤ آُْ‪ .‬ٻٍْ‬
‫ؾالئلْ ۾ ححْ چاح غئّ‪ ،‬پٍج غئّ غانً کاؼ حصؤ حصؤ غٍڌؿ كّىّؼ‪ ،‬كتٔال ؤچْ ؾغٔا ؤجْ غٍڌؿ‬
‫ٻّنَْء حّ ؾؤُپّ ؤڂ ةَ آُْ‪ .‬ؤؼ ؤٓطؤضَْء ۾ ڪٔحطؾ ئْ غٍڌؿ نّڪ ؤثإ ٽڙّٓ پکڙّٓ پّٔ آُْ‪ .‬ؤُّ‬
‫ڪٺْ ڪطؿ ؤڪاثىَْء ظطفاؼ ؽائؽ ڪّٔ ؾڃْ حْ ُڪ ّٓحٍا ڀاؽا ؾگٔاٌْ ڄؤڪٽط پطغّ گصؾؤڻَْء‬
‫حْ حٍُيائَْء ۾ جٔاح ڪئْ ؾٓئْ‪.‬‬
‫ًُ ّٓحٍا ( ىٍفّةْ) کْ ؤڪاثىَْء ؾيهْ حاىّ پِطؤّٓ ۽ حھخھا ڪحاإ حصؤ حصؤ نّڪ ؤثإ‬
‫حْ ـٍفً جْ ؽآؽ ڪٔا آًُ‪ .‬نّڪ ؤثإ حْ ًٍُ ڪحاةً ٍُص غٍڌ ۾ نّڪ پطٓحا (ؽِطئ) ذاـم‬
‫ڪئْ آُْ‪.‬‬
‫ؤڪاثىَْء ظطفاؼ ٻٍْ طط ڪڇ ڪڇ حْ غٍڌؿ نّڪ ؤثإ حّ پِطّٓؼ ڪحاإ “ ڳخھاحجّؼ”‬
‫غئٍُّصڈ ڄؤڪٽط پطغّ گصؾؤڻْ ۽ النخْ ُيٿّحْ غّٽِڙ غاغ ‪ 0995‬۾ ؽآؽ ڪّٔ ُّ‪ ًُ .‬ڪحاإ‬
‫پڻ ڪافْ غاحؤؽ ذاـم ڪئْ‪ ًُ .‬ڪحاإ ۾ ؽاىم ڳخھاحجً کاؼ غّؤِء ٻّٔؼ ةَ ڪٔحطّٓؼ ڳخھاحجّؼ‬
‫ٻٍَْء حْ غٍْٔ ۾ غاٌڍٓم ُّٔؼ‪ .‬ٻٍْ ڪڇ حْ ًُ نّڪ پطَٓ ۽ ڪچِطؿَء حْ غًٌِّ کْ حٍاإ‬
‫ڪالڅح ىحّؤ ‪“ ،‬ٻٍْ غٍڌؾ غّٔؤ غٍگھ ” حْ خٓط غآؽ ؾڅٓڪ ؾڅٓڪ ڳخھاحجّؼ ڪٺّٔؼ ڪطڻ حْ‬
‫ڪّؽؼ ڪئْ آُْ‪ ًُ .‬حْ پّحُئْ کْ ىاؼ ڇٓئْ ؤڪاثىَْء ڳخِاحجً حّ ُُْء ڪحاإ ؽآؽ ڪطؿ‬
‫حُْ آُْ‪ .‬ؤغاؼ کْ كّؿ ؤىٔص آُْ جَ ؤڪاثىَْء حْ ٿٔم ٻًٔ ؤثةْ ڪحاةً ۽ نّڪ ؤثإ حْ ڪحاةً‬
‫حْ حٔڪا آحٔاؼ ٿْ آُْ ًُ ڪحاإ حْ ةَ پڻ ٿٍٔصؿ‪ .‬غٍڌؿ نّڪ ؤثإ ڪٺّ ڪطؿ ؽآؽ ڪطڻ ؾكث‬
‫حْ جلاضا ‪ ،‬ضطؾحئ ۽ ؤُئث آُْ‪ .‬حًٍِ الِء ؤڪاثىْ غخاڳ ۽ غطگطػ آُْ‪ .‬۽ ؤڳحْ ةَ ڪحاإ‬
‫ؽآؽ ڪٍصؿ حٍُصؿ‪ .‬ڪحاإ ةاةث حؤٓا ىّڪهٍٔصؤ جَ سّؽْ ٿٍٔصؿ‪.‬‬

‫ـــ ورصد ترويدي ( رجسٽرار)‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪6‬‬
 ‫ڳجهارتون ‪ :‬ڪالڌر متوا‬

‫پيش لفظ‬

‫ؤڪثط ؾّؤػ ۾ ٻڌؾ ؾٍٓصؾ آُْ جَ “ غڌؿ غڌؿ ڳانَِ ڪط‪ ،‬پطؾنًٔ ۾ ڇّ پّٔ ڳانِائًٔ؟”‬
‫“پطؾنْ ڀڃ جَ ىڃا؟” ىّؼ ُاڻْ پطؾنْ ڀڳْ جَ جّؼ ڇّ ىّؼ ؾٽ آّٓ آًُٔ؟” ؾاػ ؾؤُپْ ۾‬
‫پطؾنْ نفغ حْ ىؿٍْ آُْ ڳخھْ ڳانَِ ڳخھاحئ‪ ،‬ىؿيا ۽ پطؾنْ ڀڃڻ ىؿٍْ ڳانَِ حّ ىعهب‬
‫غيخھڻ ‪ .‬ىٍخھٔم ٓا ڳخھْ ڳخھاحئ ڀڃڻ‪.‬‬
‫“پطؾنْ” نّڪ ُطثؿ حّ ُڪ كصٓو ؤػِاح آُْ‪ .‬جٍُْ ؽشؿ حْ ؤجپحْ آُْ‪ .‬ؤؼ ىاؼ ؤغاؼ کْ‬
‫ؤٌػاٌْ ثىاض حْ ؾڪاد حْ ڄاڻ ىهْ ٿْ‪ .‬پطؾنًٔ حّ ؾؤُپّ ؾٌصح‪ ،‬ؾحؾًٌِ‪ ،‬حٓخھ ۽ حُاڻ‬
‫ساظط ڪّٔ ؾٍٓصؾ آُْ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪7‬‬
 ‫ڳجهارتون ‪ :‬ڪالڌر متوا‬

‫اڃان التيين لنين پيا‪...‬‬

‫ىٍٍِخْ ىٺڙؿ ٻٍْ ؤُا ؾٌْ آُْ حٔڪا ڳخِاحجً‪ ،‬پِاڪً‪ ،‬چّڻًٔ نّڪ گٔحً‪ ،‬ؾؤًٓ‪ ،‬ةٔحً ۽‬
‫ڳٔچً حِڙؼ غٍڌؿ نّڪ ؤثإ حْ ڳِڻً غاؼ حٍِخِْ پٔئْ آُْ‪ .‬حٍٍِخْ پٍٍِخْ ُڪ‬
‫غٍصحجا ۽ غًٌِّ آُْ‪ .‬حًٍِ غٍصحجا کْ څغڻ پػڻ الئْ ؤؼ پاحکّ ؤک حّ ُئڻ گِطحْ حٔڪا‬
‫ؤک ًُ حْ ثلافث ؾؤحؿ گٌِّگِٽ ۾ نڪم ُٔطؼ حّؤُطؼ کْ ڇغْ پػْ غگِْ‪ .‬ٻٍْ ٌَ‬
‫ـطظ ڇغڻ پػڻ حْ ؽَٔ آُْ پط ىاڻڻ حْ ؽَٔ آُْ‪ .‬ؾحُاڱْ ؾكث حٔڪْ ؤغاؼ حا ٍُصؾ‬
‫غٍڌؿ ڀائط پٍٍِخا ؤحِا ؤؾجاحؤ‪ ،‬ٻٍّٔؼ ٻاحؤ ڇڏؿ آٓا ؤًٌِ الئْ جَ ُْ ؾالئلّ ؤٌحِائْ ؤُئث‬
‫حْ ذاىم آُْ‪ .‬پٍٍِخْ ىاجط ڀّىَْء حْ حٔڪڏًُ ڪًٍِ غٍڌؿ غڄڻ کْ غڪ پاٻّؽ آُْ‪.‬‬
‫ُّ ىاحؾؿَء حا ىاغ چاحٍٓصڈ ىاحؾئڙؤ‪ ،‬۽ غػئْ حا غٔڻ ححڙؤ ڇغڻ چاُْ ٿّ جَ ًُ کْ گِطحْ‬
‫ىاُء ٻٍْ حْ ڀالحؿ ڀّؼ حّ ُڪڙؾ چڪط ضطؾح ُڻْ‪ .‬ىٍٍِخْ ثؾّؿ آُْ جَ ًُ کْ ُث ؤچْ‬
‫ؤُا ؽَٔ ىهٍصؿ حا ثلافث حْ سٔاغ کاؼ ًُ حْ سّؤةّ سٔاغ ۾ ةَ ٌَ ٌُّصؿ‪ .‬۽ ؤُا چٔظ ًُ حْ‬
‫ثغ ؾثىاض کْ غٍػڪطجَْء حْ ؾؤد کاؼ ؾؤغْ ڇڏٍٓصؿ‪ .‬۽ کٔع ُڪ ؤٌّکْ ؤذػاد حْ‬
‫ؤٌّڀّجْ ٿٍٔصؿ‪.‬‬
‫ىاحچ ‪ 4505‬۾ ؤغاؼ حْ ىاٌّؤحؿ ٌاىٔاحؿ ؤغڪانط حٍاإ نڇيڻ سّةچٍصؤڻَْء حّ فّؼ‬
‫آّٓ جَ ڪالڅح ىاؼ ٻٍْ ؤچڻ ٿّ چأُاؼ‪ .‬چّٔىاؼ ”غائًٔ ؤغاؼ حا ڀهٔطؤ ڀاڳ ڀهْ ڪطؿ ؤچّ‪ ،‬حْ‬
‫ڪطؿ ؤچّ‪ 05 .‬۽ ‪ 00‬جاحٓز جْ ڀڄ ۾ غٍٔٽطغ غاُحَٔ ؤڪٔڊىْ‪ٌ ،‬ئْ ثُهْ ۽ گخطؤئ غاُحَٔ‬
‫ؤڪٔڊىْ گاٌڌٍٓگط حْ گڏٓم جؿاؾؼ غاؼ ڪڇْ ٻّنَْء حّ غٔئٍاح ةَ حکٔم آُْ‪ ،‬جُّاؼ ؤگط‬
‫ڪڇْ ٻّنَْء حّ ةَ ؾؤُء غّؤُء نِڻ چأُّ جَ ؤًٌِ جاحسً ۾ ؤچّ‪ “.‬ؤُّ ڄاڻْ ًٍُ کْ پاڻ ڇؤچؿ‬
‫سّؽْ ٿْ ۽ ُّ آثٓپّح کاؼ ٿٍٔصؿ ڀڄ پِچْ آٓا‪ .‬ٻَ ڇًٍِٓ ڪڇْ غاُحَٔ جْ پڙُٔم ىلاال‬
‫ىاڻٔاغًٔ‪ .‬حً ىلانً ۾ ًُ نکٍصڈ ةٍصؿ حّ ”ڪڇْ ۽ غٍڌؿ غاُحَٔ حا غٍگو“ ىلانّ ةَ ؽاىم‬
‫ُّ‪.‬غٔئٍاح غياپث ٿّٔ ؽاػ حّ حٔپ ۾ چڙُْ ؤچْ ٻٍَْء پِحاغًٔ‪ .‬۽ حؤئ حّ ٻٍْ حْ‬
‫ڪچِطؿَء حّ غائًٔ حً کْ نعف ؾٺطؤّٓغًٔ‪ .‬ٻئْ ڇًٍِٓ ؤجفاع غاؼ ڀط ؾؤحؿ ڳّٺ ۾‬
‫ُڪڙؿ ٌٍڊڈؿ ؽاثؿ ةَ ُّئْ‪ .‬غائًٔ حً کْ ؤؾڇؤًُ ةَ ؾٺْ ؾّٓد‪ .‬ىٍڊپ ۾ ؾِْٓ چاٌَِ‬
‫پاڻْ کاؼ پّئْ ڳخِاحجّؼ ڄاڻٍصڈ ٻً چئًٔ ٓاحؼ کْ غڏ ڪٔو جَ ؤـم ڪچِطؿ ڄيْ ؾٓئْ‪.‬‬
‫ڳخِاحجً ىٿاؼ ڳخِاحجّؼ ؤچڻ نڳّٔؼ‪ .‬غائًٔ حً کْ ىظؾ ؤچْ ؾّٓ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪8‬‬
 ‫ڳجهارتون ‪ :‬ڪالڌر متوا‬

‫ؽاػ حّ ؾٓڙُاح ڳّٺ (ححْ ؽطؿ پطغّ گصؾؤڻْ حٍُصؤ ُئا) ؾڃْ حُٔا ُئاغًٔ جَ‬
‫سّةچٍصؤڻْ ـاذب چّٔ جَ ”ڪالڅح ؤًٌِ ڳخِاحجً کْ ڪٺّ ڪخْ جَ ڪٔئً؟ غائًٔ گصؾؤڻْ‬
‫ـاذب ؤؼ ڇد ۾ ڪو ڪّٔ ُّ پط ىٍٍِخْ سٔاغ ۾ ؤڃاؼ ةَ ؾڅٓڪ ڪو ٿٔڻ کپْ‪ .‬ڇا جُّاؼ‬
‫پٍٍِخْ غٍػٿا حْ جرث ؤُّ ڪو ڪطؿ غگِّ ٿا؟ “ ىّؼ الئْ جَ ؤُا آڃ ؤٌڌؾ گِطؿ ٻَ‬
‫ؤکّٔؼ ىثم ُئْ ۽ ىّؼ ؤٌِْ ڳانَِ جْ سّؽَْء حّ ؤػِاح ڪّٔ ۽ پٍٍِخْ غٍػٿا ” ٻٍْ غٍڌؾ‬
‫غّٔؤ غٍگَِ “ حْ ٌگطؤٌْ َء ۾ ؤُّ ڪو ڪطڻ حْ حضاىٍصؿ ڇٓکاحؿ‪ .‬ةع پّئْ ـطظ‬
‫ىٍؼّحؿ جْ ئْ ؤٌِْ پطؾحٔڪٽ جْ ڪو ڪطڻ ؽطؾص ڪطؿ ڇڏّٓ‪.‬‬‫ِ‬ ‫خةاٌْ‬
‫ًُ کاؼ ؤڳ ًُ ـٍف جْ غائًٔ گصؾؤڻْ ـاذب ڪو ڪّٔ ُّ حٔڪّ ‪ 0995‬۾ ڪحاةْ‬
‫ـّحئ ۾ ؤغاؼ حْ غاىِّؼ آّٓ‪ .‬حًٍِ ڪحاإ ۾ ‪ 021‬ڳخِاحجّؼ ثحب ٿٔم آًُ‪ .‬حًٍِ کْ‬
‫ؾًِٓ غانً کاؼ ىٿْ حّ ؾطـّ گضحؿ ؾّٓ آُْ‪ .‬ىّؼ فٔفهّ ڪّٔ جَ ىاؼ فْ ؤنراغ ؤؼ‬
‫ڪحاإ کْ ُٿ ةَ ٌَ الئٍٔصد ۽ ؾحؿ ٌئًٔ غط ڳخِاحجّؼ حڪاحڄ ڪٍصد ‪،‬۽ نکٍصد‪ُ ،‬ڪڙؾ‬
‫جَ ىّؼ ڇغڻ جْ چأُّ جَ ڇا ؤًٌِ ؾًِٓ غانً ؾؤحؿ ؾطـْ ۾ ڳخِاحجً ۾ ڪا ڪيْ ةٔؾْ‬
‫ٿْ آُْ ٓا ٌَ ‪ .‬۽ ٻّٔ ىٍٍِخّ ىلفص ُّ جَ ؤٌِْ ةِاٌْ ڳخِاحجّؼ آڄّٓ حْ ـّحئ ۾ حڪاحڄ‬
‫ةَ ٿْ ؾٍٓصّٓؼ‪ .‬ؤئًٔ ڳخِاحجً حْ ؾيط کْ ٿّحؤ ؾڅؤئْ ةَ غگِتّ‪ .‬ؤؼ غهػهْ ۾ ٻٍْ َء حْ‬
‫جلطٓتً غڀٍْ ڳّٺً حا چڪط ٍُٔو‪ .‬۽ ٻٍَْء ۾ حٍُصڈ غڀٍْ كّىً حْ غگِڙؼ ٓؿٍْ‬
‫ڳخِاحجً حْ ڄاڻً غاؼ ىهٔع‪ .‬ڪً ڪً ڳّٺً ۾ جَ ٻَ ٻَ ڀٔطؤ ؾٓع‪ .‬ڪچِطّٓؼ ڪٌّٔػًٔ‪.‬‬
‫ؤٌفطؤثؿ ظّح ةَ غگِڙؼ غاؼ ىهٔع‪ .‬ححْ ححْ ةَ ڪا ڳخِاحئ ىهْ ٿْ ؤؼ کْ پٍٍِخْ‬
‫ىّةائٔم فّؼ ۾ حڪاحث ڪطؿ ٿْ ؾحجو‪ .‬ڪً غگِڙؼ غاؼ جَ ىّةائٔم فّؼ جْ ڪچِطؿ‬
‫ڪطؿ ڳخِاحجّؼ حڪاحڄ ڪٔو‪ .‬ىٍٍِخْ ٻٍَْء ۾ حٍُصڈ ڪً ؽاگطثؼ ۽ ثؾغحً کْ ةَ ؤؼ‬
‫ڪو ۾ ؽاىم ڪٔو‪ .‬ؤٓئً ًٍُ ۾ ةَ ًُ ڪو الئْ ؤجػاؽ حاڳائڻ ۾ ڪاىٔاةْ ىهْ‪ ،‬حًٍِ‬
‫ڳانَِ حْ ىٌّکْ ڇؤچؿ سّؽْ آُْ‪ .‬ؾڇؿ ڳانَِ جَ حً حً غاؼ ىهٔع ؤًٌِ ًُ ڪو کْ‬
‫ؾؤکاڻّٔ غڀٍْ چّٔ جَ ؤُّ ڪو ضطؾح ٿٔڻ کپْ‪ .‬ىاڻًِ حّ ًُ ؽَٔ ۾ ؤجػاؽ ڇغْ ىٍٍِخْ ةَ‬
‫ثغ ؾڅؿ ۽ غچ پڇّ جَ ڪو ڪطڻ ۾ ىظؾ ؤچڻ نڳّ‪.‬‬
‫ؽطؾص ۾ ىٍٍِخّ ؤٌّىاؼ ٓا کڻْ چئخْ جَ پڪ ُئْ جَ ڳخِاحجً حّ گطؤظ ُٔٺ نٿّ‬
‫ٌُّصؾ‪ .‬ىّةائٔم ۽ ؤٌٽط ٌٔٽ حْ خىاٌْ ۾ ٓا ًُ ؾٺ پڪڙ حْ ثؾح ۾ ڳخِاحجً حِڙؿ‬
‫ڳّڈُْ ـٍف ڀال ڪٔئً حانْ غگِْ ٌُّصؿ‪ .‬ىٍٍِخّ ؤٌصؤخؾ ُّ جَ ڇٓڍ غّ ٻَ غّ ڳخِاحجّؼ‬
‫ةَ غِٔڙحْ ؾّٓؼ جَ غٍٔيث چئتْ‪ ،‬ؤؼ ۾ ؤُْ ڳخِاحجّؼ ةَ ؤچْ ؾڃً ٿّٔؼ حٔڪْ ؽطؿ‬
‫گصؾؤڻْ َء حْ ڪحاإ ۾ ؤڳ ئْ ڇپخْ چڪّٔؼ آًُ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪9‬‬
 ‫ڳجهارتون ‪ :‬ڪالڌر متوا‬

‫ىئْ ىٍِْٔ ۾ حڏًُ غِٔڙٓم غڀٍْ ڳخِاحجً کْ غطؼ ىعاةق ؤنڳ نکْ ؽطؿ‬
‫گصؾؤڻَْء ؾؤحؿ ڪحاإ غاؼ ڀٔٽٔو جَ ىٍٍِخْ ذٔطئ حْ ؤٌحِا ٌَ حُْ‪ .‬ؤؼ ڪحاإ ۾ ڇٌم ‪95-15‬‬
‫ڳخِاحجّؼ ؤُڙّٓؼ ُّٔؼ حٔڪْ ٓا جَ ٌج پج ؤٌِْ ؤٌصؤخ ۾ٓا ڪً ٿّحؼ گِڻً ڦٔطڦاحؼ غاؼ‬
‫ؾحؿ ىهّٔؼ‪ .‬۽ جلطٓتً ‪ 25 – 05‬ڳخِاحجّؼ ؤُڙّٓؼ ٌڪحّٔؼ حٔڪْ ىٌّکْ غگِڙؼ ؾٽاؼ ٌَ‬
‫ىهّٔؼ‪ .‬ؤؼ حّ ىعهب ؤٓئً ُطگظ ٌاُْ جَ ؤُْ ڳخِاحجّؼ ُاڻْ ٻٍَْء ىاؼ ىّڪالئْ چڪّٔؼ‬
‫آًُ‪ .‬پط ڳخِاحجّؼ ڇٓڻ ڀڃڻ حّ ةَ ُڪ ٌؾّ ٌُّصؾ آُْ غيّ ٌُّصؾ آُْ‪ .‬ؤگط ڪچِطؿ ڄيْ‬
‫ؾٍٓصؿ آُْ جَ ڳخِاحجّؼ پٍٍِخّ پاڻ غگِڙؼ حْ خةاؼ ىاؼ جطڪْ ٌڪطڻ الئْ آجّٔؼ‬
‫ٌُّصّٓؼ آًُ‪ .‬۽ حْ ىاذّغ ىّڄ ٌاُْ جَ ؤٍٓصڈ ڳخِاحجّؼ ةَ ثغ جْ ٌاُْ چڙُصّٓؼ آًُ‪.‬‬
‫ىٌّکْ پڪ آُْ جَ ؤُْ ڳخِاحجّؼ حٔڪْ ىٌّکْ ٌاُْ ىهْ غگِّٔؼ ؤُْ ةَ ؤغاؼ حْ‬
‫غگِڙؼ حْ غًٍٔ ۾ ضطؾح حٔئطّٓؼ ٌُّصّٓؼ پط ىٌّکْ ؤًٌِ حْ ذاـم ڪطڻ حّ ؽطظ ٌَ‬
‫ىهْ غگِّٔ آُْ‪ .‬۽ ؽآص ىٍٍِخّؼ پٍٍِخّؼ ةَ ىطٓاثؤئّؼ ُّٔؼ حً حْ ڪطؿ ؤٓئً ؽآص ٌَ‬
‫ٿْ غگِّ آُْ‪.‬‬
‫ةرط ذاغ ىٌّکْ پّڻا ٽْ غّکً ڳخِاحجّؼ ىهّٔؼ‪ ،‬ىاؼ غيخِاؼ ٿّ ؤُّ ُڪڙؾ غٺّ‬
‫جؿصؤث چئتّ‪ .‬ىاؼ ‪ 01‬کاؼ ‪ 10‬غانً حْ ؾيط حْ ىاڻًِ غاؼ ىهٔع‪ .‬ىٌّکْ ؤؼ ڳانَِ حْ ةٔرص‬
‫سّؽْ آُْ جَ ىّؼ ڇٺّ ٻٍَْء حْ ٌّحّؤؼ ٽَِْء ؾٽ ؤڃاؼ ةَ ؤُّ خسٔطؾ ىّحّث آُْ‪ًُ .‬‬
‫پطؾحٔڪٽ حْ غهػهْ ۾ حً حً ٌّحّؤًٌ غاؼ ىهڻ ٿّٔ ًٍُ سّؽَْء حّ ؤػِاح ڪّٔ جَ ىاؼ‬
‫ڳخِاحجّؼ ڪٺّٔؼ ڪطؿ حُّٔ آُٔاؼ ؤئًٔ ؤُْ ڳخِاحجّؼ ٿّحّٓؼ ىرفّش ٿْ ؾٍٓصّٓؼ‪.‬‬
‫ؤًٌِ ٌّحّؤًٌ ۾ ڪٔحطؤئْ ٌّحّؤؼ غگِڙ ؤُڙؤ ُئا حً حْ ؾيط ‪ 40‬کاؼ ‪ 75‬غانً حْ آد‬
‫پاد ُئْ‪.‬‬
‫ًُ ڪو الئْ ىّؼ ؽاثًٓ ىطؤثًٓ ؾؤحؼ ىّكؿً حّ ؤغحؿياغ ڪّٔ‪ ،‬ححْ ححْ ةَ ؽاثؿ‬
‫ؾؤحؾ ىّكؿّ ٌُّصؾ ُّ جَ ىاؼ ؤجْ سار ًُ ڪو الئْ پِچْ ؾٍٓصؾ ُّد ‪ .‬ڇّ جَ ؽاثًٓ ۾‬
‫غڀٍْ كّػ حا ىاڻِّ گڏ ٿٍٔصؤ آًُ‪ .‬ؽاثًٓ ؾُائً ؾؤحؼ ىّكؿً جْ حڏًُ ةَ ٌّحّؤًٌ کْ گڏ‬
‫ڪطؿ ڳخِاحجً ؾؤحؿ حؾة حُاڻ پْ ڪطؤئْ غًٔ جَ غڀٍْ کْ ڇؤچؾ ىظؾ پْ آّٓ ۽ ڳخِاحجً‬
‫حّ ُڪڙؾ ثؾح ُهْ ٿْ ٌڪحّ‪ .‬حً کْ ٿّحّٓؼ گِڻّٔؼ ڳخِاحجّؼ آّٓؼ ٿْ ؤًٌِ جَ ؤجػاَُ‬
‫غاؼ ذفّ ؾحجّ ئْ پْ‪ ،‬پط ڪٔحطؤ ئْ ؤُڙؤ ٌّحّؤؼ ةَ ىّؼ ڇٺا حً کْ ڳخِاحجّؼ ٌَ پْ آّٓؼ‬
‫ٓا کًٔ ڳخِاحئ ڇٓڻ ڀڃڻ حّ ڇؤٌّ ڇؤئ ٌَ ُئْ‪ ،‬ؤًٌِ ةَ ثنچػپْ پْ ڇٓکاحؿ ‪،‬ؤًٌِ ةَ چّٔ جَ‬
‫ؾؤكؿْ ؤغاؼ کْ ةَ ًُ ؽَٔ ۾ ثنچػپْ ؾٺڻ گِطحْ ۽ ًٍُ ڪً ڇٓئْ څٓاؼ غاؼ ؤُْ‬
‫ڳخِاحجّؼ ٻڌّٓؼ پْ‪ٓ .‬ا ؾحؿ پٍٍِخً ىّةائٔهً ۾ حڪاحڄ ڪّٔؼ پْ‪ .‬۽ ڪافْ ؤُڙؤ ٌّحّؤؼ‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪10‬‬
 ‫ڳجهارتون ‪ :‬ڪالڌر متوا‬

‫ىّؼ ؾٽاؼ ىٍٍِخْ ڪيپّٔٽط ىاؼ ةَ ڳخِاحجّؼ ڄؤئّؼ نّڄ ڪطؿ ؾٓا آًُ‪ .‬ؤئًٔ ٻٍَْء حْ‬
‫ڳخِاحجّؼ ڄاڻٍصڈ ٌّحّؤًٌ حّ ڳاٌڍؤپّ ةَ پٍٍِخّ پاڻ ٿٔڻ نڳّ‪ُ .‬اڻْ ؤُْ ىّةائٔم جحٓؿْ‬
‫ُڪ ٻئْ کْ ڳخِاحجّؼ ڇٍٓصؤ‪ ،‬ڀڃٍٔصؤ آًُ‪.‬‬
‫ٻٍَْء ۾ ڳخِاحجّؼ ڇٍٓصؿ غگِڙؼ حْ خةاؼ ىاؼ ”ؾؤَُ ؤثؤ ؾؤَُ“ ‪” ،‬حئْ پئْ“‪ ٌَ” ،‬ؤثؤ ٌَ“ ”پٍڊ‬
‫حّ پئْ کائْ“‪ ” .‬ىطؿ ؾئْ“‪” .‬ڀڃْ ڇڏؿ“‪ ”“..‬ؤجْ ڈؿ ؤجْ“‪ ” ،‬ؤڀْ ڪط“‪ ” .‬غڄْ ڪط ‪ ،‬غٔم‬
‫(غاغ) ڪط‪ ،‬ؾغٔطؽ حِڙؤ ڳخِاحجً غاؼ ىٍػهڪ نفغ ٻڌؿ ؤـم ىظؾ پْ آّٓ‪ .‬ؤٓئً ؤڃاؼ ؤٍٓصڈ‬
‫پٍخاؽ غانً جائًٔ ٻٍَْء حْ نّڪ ؤثإ (ڳخِاحجً) ٓا ٻٍَْء حْ غٍڌٓث کْ نِط نّڇؾ ٌاُْ ۽‬
‫ؤُّ ٻٍَْء حْ نّڪ ؤثإ الئْ غٺّ غّڻ آُْ‪.‬‬
‫ُا‪ ،‬ؤنتث ُاڻْ ٻٍَْء ۾ ةَ ؤُا ؤڳّڻْ ؾؤٌصڪائْ ٌاُْ حُْ‪ .‬ؤڳْ ىاڻِّ ـطظ ىانٌّصؤ‬
‫ىاڻِّء ُئا ىاغ کْ چاحڻ ‪ ،‬ڇؾُڻ ٻڌڻ کاؼ ؾالؾؽ ٻْ ڪا ڪطئ ڪٌَّ ُئْ‪ .‬ٻّٔ څٌڌؿ حؾخگاح‬
‫حّ ڪّ ؾـٔهّ ڪٌَّ ُّ‪ .‬جؿهٔو ةَ ڪٌَّ ُئْ‪ .‬ؽاػ حّ ؾؤٌصڪائَْء ۾ ؾِْٓ ىاڻِّ ىالکڙؤ ٓا‬
‫ڪچِطّٓؼ ڪٍصؤ ُئا‪ .‬پط ُاڻْ ذانحّؼ ةصنّٔؼ آًُ‪ .‬ىاڻًِ ۾ غخاڳْ ؤچڻ ؽطؾص ٿْ آُْ‬
‫ىاڻِّ ىاغ ىٍِّٔؼ گآّؼ پانڻ کاؼ ؾالؾؽ ٻٔا ةَ څٌڌؤ پّحُٔا ڪً ٿا‪ .‬څٌڌؿ حؾخگاح حْ پّٓاؼ‬
‫ٻٍْ ڇڏؿ ٻاُط ةَ ؾڃڻ نڳا آًُ ‪ .‬حًٍِ حْ ڪطؿ ؤُْ ؤڳّڻّٔؼ ؾؤٌصڪآّؼ ُاڻْ ٌاُْ حُّٔؼ‬
‫ؤؼ ڪطؿ حُاڻًٔ ڪچِطًٓ ؾؤحؤ ؤُْ ثؾح ُاڻْ گِٽخْ ؾٓا آًُ‪ .‬ڪچِطّٓؼ جَ ؤڃاؼ ةَ ڪًٍِ‬
‫ذص جائًٔ ٿًٔ ٿّٔؼ پط ٌّحّؤؼ ؤًٌِ ڪچِطًٓ ۾ ةَ ىّةائٔم حْ ةٽڻً ۾ حٓخِٔا پٔا ٌُّصؤ‬
‫آًُ‪.‬‬
‫جلطٓتاَ پٍج غّ غانً کاؼ آةاث آًُ‪ُ .‬حْ غٍڌؿ ؤغڪّغ ؤخغ‬ ‫ٻْ ڳانَِ جَ ٻٍَْء ۾ ىاڻِّ ََ‬
‫کاؼ ئْ ڪٌَّ آًُ‪ .‬غٍڌ غاؼ ؤچڻ ؾڃڻ ؾؤحؾ ؤڳْ حٔڪّ غهػهّ ُّ ؤُّ ةَ گِٽخْ ؾّٓ آُْ‬
‫ؤٌِْ ڪطؿ غٍڌؿ ٻّنْ ڇٍِّٓؼ ڇًٍِٓ ُٿً ىاؼ کػڪٍصؿ‪ ،‬ڪيظؾح ٿٍٔصؿ پئْ ٿْ ؾڃْ‪ .‬۽‬
‫ؤؼ جْ ڪڇْ ٓا گخطؤجْ ٻّنّٔؼ ُاؾؿ ٿٍصّٓؼ پّٔؼ ٿّٔؼ ؾڃً‪ .‬پط پّئْ ةَ ڪًٍِ ذص جائًٔ‬
‫ؤڃاؼ غٍڌؿ ڳخِاحجّؼ‪ ،‬غٍڌؿ ٻّنْ‪ ،‬۽ غٍڌؿ ثلافث حِڙّٓؼ ؽّٔؼ ةاكْ آًُ‪.‬‬
‫ؾڇڈؼ غاؼ ڪچِطّٓؼ ڪٍصؿ حٌِّْ خىاٌْ ۾ ڳخِاحجً حْ ڇا ؤفاثٓث ۽ ؤُئث ُئْ‬
‫ؤؼ حّ ةَ ؤٌصؤخؾ آّٓ ‪ .‬ؤڳْ ٻٍَْء حا غگِڙ ىاڻِّء ڳخِاحجً ۾ ڳانِائْ ڪچِطّٓؼ ڪٍصؤ ُئا‪.‬‬
‫حًٍِ حّ جڪط غٍڌ ۾ غّىاح ؽٔز حْ ڇپٔم ڪحاإ ” ڪڇًٔ حا كّغ“ ۾ ڪّٔ آُْ ‪.‬‬
‫غٔڻّڇؾ ڳّٺ حْ ذاحْ ىٔاؼ ؤذيص ةَ ؤُڙّٓؼ ٻَ ڳخِاحجّؼ ٻڌؤّٓؼ حٔڪْ ٻً غگِڙؼ پاڻ ۾‬
‫ُڪ ةئْ کْ ڇٌّٔؼ ُّٔؼ‪ .‬ؤُْ ٻئْ ڳخِاحجّؼ ةَ جُّاؼ غاؼ ؾٌڊڻ حّ ىً ٿئْ پّٔ‪ .‬ىًٔٔ‬
‫ؾتصؤنطذياؼ ىًٔٔ ؤّٓإ کْ ڳخِاحئ ڇٌْ جَ‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪11‬‬
 ‫ڳجهارتون ‪ :‬ڪالڌر متوا‬

‫” ڇڅ ؾڻ حٔئً ؾٍٓصٓاد ٌطٌاؼ ٌُّصػ ححْ‪،‬‬

‫ًُ ؾضّؿ غٍصّٓؼ ڳانِڙّٓؼ ؾڃًٔ ٌطٌاؼ غاؼ ڪٍصٓاد‪“.‬‬
‫(ڳخِاحئ حا پاؾؤ آًُ؛ ڇڅ حْ ىِْ‪ ،‬ؾڻ ڪِْ‪ .‬ؾضّؾ ىً‪ٌ .‬طٌاد غاُڙ‪ٌ ،‬طٌاؼ ىِاح‪).‬‬
‫غاغ آُْ جَ؛‬
‫” ڪِْ ىِْ ؾٍٓصٓاد غاُڙ ٌُّصػ ححْ‪.‬‬
‫ىً غٍصّٓؼ ڳانِڙّٓؼ ؾڃًٔ ىِاح غاؼ ڪٍصٓاد “‪.‬‬

‫جًٍِ جْ حّؤإ ۾ ىًٔٔ ؤّٓإ ةَ ڳخِاحئ ڇٌْ جَ”‬

‫ؾضّؿ جؤئ ؾٍٓصٓاد ٌطٌاؼ ٌُّصػ ححْ‪،‬‬
‫پٍٍِخْ غٍصّٓؼ ڳانِڙّٓؼ ؾڃًٔ ٌطٌاؼ غاؼ ڪٍصٓاد‪“.‬‬
‫( ًُ ڳخِاحئ حا پاؾؤ ُٔئً آًُ ؾضّؿ حْ جطؿ‪ ،‬جؤئ حا ىطؿ‪ٌ .‬طٌاؼ غاُڙ‪ ،‬پٍٍِخّ ذاغ‪،‬‬
‫ٌطٌاؼ ىِاح)‬

‫‪ ”.‬جطؿ ىطؿ ؾٍٓصٓاد غاُڙ ٌُّصػ ححْ‪.‬‬

‫ًُ ذاغ غٍصّٓؼ ڳانِڙّٓؼ ؾڃًٔ ىِاح کْ چٌّصٓاد‪“.‬‬

‫ؤؼ ظطة ؤثغ ىحّؾ حًٍِ حْ ؾيط جلطٓتً ‪ 15‬غانً حْ ُئْ ًُ چّٔ جَ ؤغاؼ حْ‬
‫حّؤٌَْء حْ ثؾح ۾ ؤغًٔ ثؾغث ڪڏًُ ڪڏًُ جَ حُاڻ ۾ حٌگ ۾ ؤچْ ؾٍٓصؤ ُئاغًٔ جَ‬
‫ڳخِاحجً ۾ ڳانِائٍٔصؤ ُئاغًٔ‪ .‬ؤؼ ةاةث ًُ ُڪڙؾ كفّ ةَ ٻڌؤّٓ‪ ،‬حٔڪّ ىاؼ غيخِاؼ ٿّ‬
‫پڙٍُصڈؼ الئْ ىظٓصؤح ٿٍٔصؾ‪.‬‬
‫ًُ چّٔ جَ حڏًُ ؤغًٔ ةهڪم حّؤؼ ُئاغًٔ جَ ُڪڙؿ ثفؿْ ٻٍَْء ۾ غاٌصؽ ٻَ ٽْ‬
‫ڇڪط پٔا‪ .‬ةک حْ ڪطؿ حؾخ ڪًٍِ ٌَ ڪًٍِ حّ ڳائّ ىاغ ىطٌصؾ حٍُصؾ ُّ‪ .‬جَ ڪڏًُ‬
‫ڪڏًُ گصڈ ةَ ؤُڙؿ ٿڪم ىاغ حا ڀاٌڊؤ ڪڍؿ ؾٍٓصؤ ُئا‪ .‬ؤٓئً ئْ ًُ حْ ثؾغث پاٌڌؿَء حْ‬
‫ڳئّؼ حّ ڪّ گصڈ ڀاٌڊؾ ڪڍؿ ؾّٓ‪ .‬ـتّة حّ پاٌڌؿ حٍِگ ىاؼ ىّٽّٔ ۽ ؤثغ کْ ڳخِاحئ‬
‫۾ چّٔ جَ ؛‬
‫” ىاغ حً ىٿْ ىطؾؼ پٍِخّؼ ڪً‪،‬‬
‫ڳَِ پکٔاڻّٔؼ پٍٍِخّؼ‪ ،‬نَُّ حّؼ ڪً‪،‬‬
‫ٌطٌاؼ چئْ ؾحؿ ةَ ٌاحٌا ‪ ،‬ؾحؿ ةَ ڪا ٌاحٌاؼ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪12‬‬
 ‫ڳجهارتون ‪ :‬ڪالڌر متوا‬

‫(ًُ ڳخِاحئ حا پاؾؤ ًُ ظطة ٿٍٔصؤ ؛ ىاغ حا آحد (آحد ؤٌِْ حڳَِ کْ چئتّ آُْ‬
‫ححْ حؤئ حّ ڳئّؼ ؾٍُصّٓؼ آًُ) ىطؾؼ گصڈ‪ ،‬پٍٍِخّؼ ڄؾڈؾؼ‪ ،‬ڳَِ حْ ٽڪ‪ ،‬پکْ ڳخَِ‪،‬‬
‫نَُّ حْ نّنّؿ‪ٌ ،‬طٌاؼ پاٌڌؿ‪ٌ ،‬احٌا ىاحئْ‪).‬‬
‫ڀڃڻْ ؛‬
‫آحغً ىٿْ گصڈ ڄؾڈؾؼ ڪً‪،‬‬
‫ؤڂ ةَ ؤًٌِ ٽڪً جْ ڳخِڙّٓؼ نٍّؼ‪،‬‬
‫پاٌڌؿ چئْ ؾحؿ ةَ ڪا ىاحؿ ڈؿ‬
‫ؾحؿ ةَ ڪا ىاحؿ حؿ‪.‬‬
‫ڇغّ ڪٔئً ٌَ ٻَ غگِڙ پاڻ ۾ ڳخِاحئ ۾ ڳانِائْ ؾٓا‪ .‬ٻئْ ُڪ ٻئْ حْ ڳانَِ ةَ‬
‫غيخِْ ؾٓا ۽ ڳانَِ حؤخ ۾ ةَ حُخْ ؾئْ‪.‬‬
‫ؤٓئً ٌاُْ جَ ڳخِاحجّؼ ـطظ ؤڳْ ئْ حّڈّٓؼ ؾٍٓصّٓؼ ُّٔؼ‪ُ .‬اڻْ ةَ حّڈّٓؼ ؾڃً‬
‫ٿّٔؼ پّئْ چاُْ ؤؼ حّ جؿصؤث گِٽ آُْ‪ .‬پٍاُّؤحؿ ڳّٺ حْ ؤهلل ةچائْ ٌانْ ٌّحّؤؼ ؾؤٽ‬
‫ُهٍصؿ ٓا ةع ۾ غفط ڪٍصؿ ڪًٍِ کْ ىّةائٔم جاؼ فّؼ ڪٍصؿ ڇٺّ جَ غٍصد ىً ۾ ؤخ سّث‬
‫ڳخِاحئ حڙؿ پٔئْ‪ ًُ .‬ڳخِاحئ ٺاُْ جَ؛‬
‫” ٌطٌاؼ ڪڍؿ ٌاحٌا ؤکط ٻّنَْء حّ ڪّٔ‪“.‬‬
‫(ًُ ڳخِاحئ حا پاؾؤ ُٔئً ٿٍٔصؤ ؛ ٌطٌاؼ ةٍصؾ‪ٌ ،‬احٌاؼ ةٍصؿ‪ ،‬ؤکط حّ ؤٌگ‪ ،‬ٻّنَْء حّ‬
‫كّغ‪).‬‬
‫ًُ ڳخِاحئ حْ ڀڃڻْ ُٔئً ٿٍٔصؿ جَ؛‬
‫َ‬
‫ؤٌگ ڪاغ ڪّٔ‪”.‬‬ ‫”ةٍصؿ ڪڍؿ ةٍ ِصؿ نڳائْ‬
‫ڇغّ ٌَ ًُ ڳخِاحئ ۾ ؤٌگطٓظؿ نفغ ڪاغ (‪ )call‬ڪٔئً ٌَ غٍڌؿ ٻّنَْء ۾ ٺِڪْ ؾّٓ‬
‫آُْ‪ .‬۽ ؤؾپطؾ ٌَ پّٔ نڳْ حٔڪّ ؤغاؼ حْ غٍڌؿ ٻّنَْء حْ ثحٓا ثنَْء حْ غاک پّٔ ڇؿ‪ .‬۽‬
‫ٿْ غگِْ ٿّ ؤگط پڙُٔم ِڳڙُٔم ٌئًٔ پٔڙُْ ڳخِاحجً ۾ ثنچػپْ ؾٺٍصؿ جَ ڪيپّٔٽط غاؼ‬
‫ىٍػهڪ نفغ ةَ پاؾؼ ظّح ؤغحؿياغ ٿْ غگٍِصؤ‪” .‬ڪيپّٔٽط“ “ ۽ ىّةائٔم نفغ پاڻ پاؾؤ ٿْ‬
‫پٌّصؤ‪ ،‬ىثاغ ظّح ڪيپّٔٽط حّ پٔغاػ‪ ،‬ؤؿ ىٔم‪ ،‬آئْ ڄؿ‪ ،‬غّٔ ڪطڻ‪ ،‬ڄنٔٽ ڪطڻ‪ ،‬ڪاپْ‬
‫ڪطڻ‪ ،‬ىّةائٔم حّ ىٔػٔج ؾغٔطؽ حِڙؤ نفغ ٺِْ پٌّصؤ‪ .‬۽ ًُ ظطة حّؼ ةَ ڪْ ڳخِاحجّؼ‬
‫ؤٍٓصڈ خىاٌْ ۾ ٻڌڻ الئْ ىهً جَ ؤؼ ۾ ذٔطئ ٌاُْ‪.‬‬
‫ٌطٌاؼ جّ ىٌّکْ ؾضّؿ ىّةائٔم حّ ڪّٔ‪،‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪13‬‬
 ‫ڳجهارتون ‪ :‬ڪالڌر متوا‬

‫پط ىّؼ جَ جّکْ ڪاٺ‪ ،‬ڪيپّٔٽط حّ ڪّٔ آُْ‪.‬‬

‫ًُ ڳخِاحئ حا پاؾؤ ُٔئً ٿٍٔصؤ ٌطٌاؼ ٓاح‪ ،‬ؾضّؾ ثغ‪،‬ىّةائٔم حّ ڄنٔٽ]‪ [delet‬ڪطڻ ‪،‬‬
‫ڪاٺ حّ ىً ۽ ڪيپّٔٽط حّ ىرفّش ٓؿٍْ غّٔ ڪطڻ (‪.)save‬‬
‫ثؾغث جّ ىٌّکْ ثغ جاؼ ڀهْ ڄنٔٽ (‪ )Delit‬ڪطؿ ڇڏّٓ آُْ‪،‬‬
‫پط ىّؼ جَ جّکْ ىً ۾ غّٔ ڪطؿ ڇڏّٓ آُْ‪.‬‬
‫ڳخِاحجّؼ ؾالئلْ ٓا غياب ۾ گِٽخٍصڈ گِٽٍائً کْ ةَ ڪٔئً پاڻ ۾ ىرفّش ڪطؿ‬
‫ڇڏًٓ ٿّٔؼ ؤؼ حّ ةَ ُڪ ؾيصؾ ىثاغ ىهّٔ‪ .‬ؤُا ڳخِاحئ پڇو ؾالئلْ حْ ؤةطؤُٔو غطُئْ‬
‫ٌانْ ُڪڙؿ غّحَُٔ ىاڻِّء حْ ٿٔم كحم جاؼ حّڈؿ ؾٓئْ ُئْ‪ .‬ىاؼ غيخِاؼ ٿّ ؤُا ةَ ُث‬
‫ؾٌڊؿ ڇڏٓاؼ جَ حٔئً پڙٍُصڈؼ کْ ةَ ڄاڻ پّؿ جَ ڳخِاحجً ؾؤحؾ ؤُّ فً ةٍَْء ۾ ٌَ ـطظ‬
‫حٔئطؾ آُْ ةهڪ ؾڅؿ ؾٓخِْ ةَ پّٔ ۽ ؤؼ ۾ ڪٔحطؿ ٌَ ؾؾڅجا ةَ آُْ‪ .‬ڳخِاحئ آُْ جَ؛‬
‫” ٌاح ؾڅؿ ڈؿ ٌطٌاؼ ٻَ ٻّنّٔؼ پٍٍِخّؼ ڪٔئَ‪.‬‬
‫ٌَ ڪاٺْ آٓئَ ڪا ‪ ،‬ڪپڙ حّ ڪٔطؤئْ جؤئ حْ ىاغ حْ ڪطؿ ‪ ،‬ؾضّؿ حَْء جْ ىٌّکْ ىاغ‬
‫حّ ڇٌْ‪ .‬حٔڪّ ڪپڙؿ جاؼ ٌَ نِْ‪“.‬‬

‫(ٌاح ؾغٍصؿ‪ٌ .‬طٌاؼ ىفطؾ‪ .‬ٻّنَْء حْ ؤڳًِٔ‪ .‬ٻْ پأًٌِ‪ .‬پٍٍِخْ ٌؼط‪ .‬ڪاٺْ آڇؿ‪.‬‬
‫ڪپڙ حّ ڇٽ‪ .‬جؤئ حا غياؼ‪ .‬ىاغ حْ غڃْ‪ .‬ؾضّؿ حْ ثغ‪ .‬ىاغ حّ ثؤڳ‪ .‬ڪپڙ حّ څؾجّ‪).‬‬

‫ؾد ؾڅؿ ڈؿ ىفطؤ جٍٍِخْ ‪.‬‬

‫حْ ؤڳًِٔ ۽ پأًُ ٌؼط ڪٔئَ جَ آڇؿ آٓئَ ڪا‪.‬‬
‫ڇٽ ڇاڻْ غياٽ غڃًٔ ڪطؿ ثغ جْ ثؤڳ ڇٌئَ ‪.‬‬
‫حٔڪّ څؾجْ ٌَ نِْ‪ .‬څؾجْ ٌَ نِْ‪).‬‬
‫ٻٍَْء ۾ حٍُصڈ ُط حاجَْء حْ ٻّنَْء حْ پٍٍِخْ ُڪ ساـٔث ٓا نب ؾ نِخّ آُْ‪ .‬۽‬
‫ڪڏًُ ڪڏًُ ڪْ ؤنفاش ُڪ ٻئْ کاؼ ىشحهف ةَ ٌُّصؤ آًُ‪ .‬پط ڪچِطًٓ ۾ ؤُْ نب ؾ‬
‫نِخا ۽ ؤُْ نفغ ُڪ ٻئْ ۾ ُٔط سٔط ٿْ ؾٍٓصؤ آًُ ‪ .‬حٔڪْ ىاڻڻ ؾٽاؼ ٌُّصؤ آًُ‪.‬‬
‫ثؾا آُْ جَ ٻٍَْء ۾ غگِڙ ىاحؾئڙؼ غًٍٔ ۾ ڳخِاحئ ؾؤحؾ فً ؾڅٌصؾ ؾٓخٍِصؾ حُْ۽‬
‫ؤڃاؼ ةَ ؾڅٓڪ ؾغؿث ؤسحٔاح ڪطؿ‪ .‬۽ ؽم ؤئًٔ ئْ الجّٔ نٌٍّصؤ حًُ‪.‬‬

‫ــ ڪالڌر متيا‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪14‬‬
 ‫ڳجهارتون ‪ :‬ڪالڌر متوا‬

‫ڳجىارت ۽ ان جا پاوا‬

‫ڇؤًُ حّ چّڻ آُْ ڳخِاحجً ؾؤحؿ فً حْ ؽطؾؾائ غّىطؼ حْ ثؾح ۾ ٿْ ۽ غيً‬

‫حْ ثؾح ۾ ؤؾب جْ پِحْ ‪ُّ .‬ئً جَ ڳخِاحئ ىؿٍْ ڳخَِ ؾؤحؿ ڳانَِ‪ٓ .‬ا نفؼً حْ ڪکً پًٍ‬
‫ُٔٺاؼ نڪم ڪا ڳانَِ‪ .‬حًٍِ ۾ ؾؾق ىرتث‪ ،‬حؤخ حىظ‪ ،‬ؤجِاد جّؤحٓز ٓا ثًٓ څحػ حْ ڳانَِ‬
‫ڪطؿ غگِخْ ٿْ‪،‬‬

‫ڳخِاحئ پطؾنَْء حّ ُڪ كػو آُْ‪ .‬ڳخِاحئ ڀهْ پطؾنْ حّ ُڪ كػو آُْ پط‬
‫پٍٍِخْ غحاُء حْ ؤؾحتاح غاؼ ڳخِاحئ ۽ پطؾنَْء ۾ فطع آُْ‪ .‬ڳخِاحئ ىؿٍّؿ ۽ فٍْ نراش‬
‫غاؼ ٌِآث ئْ ڳّڈُْ ۽ ىؿٔاحؿ آُْ‪ .‬پطؾنَْء حّ ةٍٔاث جؾتَِٔ ۽ ؤغحؿاحؿ جْ ٌُّصؿ آُْ‬
‫حًٍِ الئْ غّحؾ فڪط ڪطڻ حْ ضطؾحئ پٌّصؿ آُْ حڏًُ جَ ڳخِاحئ حّ ةٍٔاث جخٍٔع ۽‬
‫جهئد جْ آُْ حًٍِ الئْ ڪطؿ غّحؾ فڪط غاؼ گڏ ڄاڻ ۽ ؾهو حْ ةَ ضطؾحئ پٌّصؿ آُْ‪.‬‬
‫جخٍٔع حّ ىعهب آُْ حيهْ ۾ ٓا ؽؿط ۾ ُو ؽڪم ٓا ُو آؾؤخ نفؼً حّ ؤغحؿياغ ۽ ؤؼ ۾‬
‫ىلفص ؾؤحؿ چٔم ڪا ڳانَِ‪ .‬ٻًٔ نفؼً ۾ چئخْ جَ نفؼً حْ نتاد ۾ چڪٔم ڳانَِ‪ .‬جهئد‬
‫ىؿٍْ ڪًِ ؾؤكؿْ ٓا كفْ ڇؤًٌِ ؤؽاحؾ‪ .‬حٔئً جَ ىٿًٔ ڳخِاحجً ىاؼ غڌ پئخْ ؾئْ ٌُّصؿ‪،‬‬
‫۽ غڀٍْ کْ ستط آُْ جَ ڳخِاحجّؼ ؤغاؼ حْ غٍڌؿ نّڪ ؤثإ حْ نّڪ ثؤغحاًٌ جْ ٻڌغ‬
‫ٌُّصّٓؼ آًُ‪ .‬جًٍِ کاؼ ؾالؾؽ جاحٓز حْ ٻًٔ ؤُو ڪطثؤحؼ ‪ ،‬ىّضّئً جْ ةَ ٌُّصّٓؼ آًُ‪.‬‬
‫جَ ؾحؿ ثًٓ څحػ حْ ڪًٍِ ٌلعْ جْ ةَ ٌُّصّٓؼ آًُ‪ .‬پط ؤڪثطؾ ةٔؾحط ڳخِاحجّؼ ؾيط‬
‫ىاحؾؿ‪ ،‬غػْ پٍِّؼ‪ ،‬ىّىم حؤڻّ‪ ،‬نٔالؼ چٍٔػط‪ ،‬غّحٺ حؤئْ ڇٓاچ‪ٓ ،‬ا غِڻْ ىِاح ؾغٔطؽ‬
‫حِڙًٓ نّڪ ثؤغحاًٌ جْ ىؾحيم ٌُّصّٓ آًُ‪ .‬ڳخِاحئ ڀڃڻ الئْ ڪْ ”پاؾؤ“ ٌُّصؤ آًُ‬
‫حٔڪْ جؾ ىؿٍْ ؾؤحؤ ٓؿٍْ ٻً ؤحٿً ؾؤحؤ ٌُّصؤ آًُ حً کْ ةٍص‪ .‬ٺپ‪ٓ ،‬ا ٿٍڀ ةَ چئتّ آُْ‪.‬‬
‫ڳخِاحئ کْ ڀڃڻ الئْ ڳخِاحئ حْ پاؾؼ ةاةث ؾهو ُّئڻ ضطؾحؿ آُْ‪ .‬ڪِڙؿ پاؾؿ ۾‬
‫ڪِڙًٓ ؽًٔ حا ٌاال ؾٺْ غگِخً ٿا ؤُا ڄاڻ ُّئڻ الخىْ آُْ‪ .‬ؤؼ ڪطؿ ڳخِاحئ حْ پاؾؼ‬
‫کْ څٓاؼ غاؼ ٻڌڻ ضطؾحؿ آُْ‪ .‬ڇّ جَ غگِڙ پاؾؼ ىاؼ ئْ ڳخِاحئ حْ گع حّ ؤٌصؤخؾ‬
‫نڳائٍٔصؤ آًُ جَ ڳخِاحئ ڪِڙؿ غط حْ آُْ‪ ،‬ڪٔڏؤًُ ؾڃْ ٿْ‪ُ .‬ڪ ڀٔطؾ غط غڃاڻپ‬
‫پئخْ ؾٍٓصؿ آُْ جَ پّئْ څڪ ُڻڻ آغاؼ ٿْ پٌّصؾ آُْ‪ .‬حٔػحائًٔ غط حْ غڃاڻپ ٌَ ٿئْ ۽‬
‫ؤئًٔ ئْ څڪ ُڻتا جَ ؤُْ ُّؤئْ ڦائط ٿٍٔصؤ ؤؼ ىاؼ ڪّ کڙ جٔم ڪٌَّ ٌڪطٌصؾ‪ .‬حًٍِ‬
‫ڳخِاحئ ۾ ٽً کاؼ ؾڅٓڪ غطؼ ؾؤحؤ پاؾؤ ُخً ؤؼ کْ غث غطؿ ڳخِاحئ چئتّ آُْ‪ .‬ىثاغ‬
‫ظّح ڪا ڳخِاحئ آُْ حًٍِ ۾ ىاحؾؿ‪ ،‬غػئْ ۽ غِڻْ ٽٍِْ غاؼ الڳاپٔم ڪا ٌَ ڪا ڳانَِ‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪15‬‬
 ‫ڳجهارتون ‪ :‬ڪالڌر متوا‬

‫آُْ جَ ؤُا ڳخِاحئ غث غطؿ چئتْ‪ .‬غث غطؿ ڳخِاحئ حِّحڻ ٓؿٍْ ڀڃڻ ۾ آغاؼ ٌُّصؿ‬
‫آُْ‪.‬غث غطؿ ڳخِاحئ حّ ُڪڙؾ ٌيٌّّ ڇغّؼ‪.‬‬
‫ٻً ٌطٌائً ؾچ ۾ ؤکط آئّؼ ٌَ ُٔاد‪،‬‬
‫ٌطٌاؼ ةٍاؼ ؽِط ۾ ىٍٍِخّ حؾة ٌاُْ حؤد‪،‬‬
‫ڪاٺ حّؼ پآّ حڇً ۾ چو حّؼ ڇڪٍٔصٓاد‪،‬‬
‫ؾضّؿ ؤئًٔ ؾٍٓصٓاد حٔئً گاَُ ىڇْ ٌطٌاؼ حْ‪،‬‬
‫ًُ ڳخِاحئ حا پاؾؤ ۽ ڀڃڻْ ًُ ظطة ٿٍٔصؿ؛‬
‫(پاؾؤ؛ ٌانّ ُڪڙؾ ُّئ ٌانّٻّٔ ةهّچ‪ ،‬ؤکط حّ ةاإ‪ٌ ،‬طٌاؼ حؤڻّ‪ ،‬ؽِط ڪاڪ‪ ،‬ڪاٺ حّؼ‬
‫ىاٌڌؤڻّٔؼ‪ ،‬حڃ ىاٽّٔؼ‪ ،‬چو حّؼ ڇِّٔؼ‪ ،‬ؾضّؿ حْ جطؿ‪ ،‬ىڇْ غڻْ‪ٌ ،‬طٌاؼ ىِاح‪ ،‬گاَُ‬
‫ٌاڈؾ)‬
‫غػئْ ؛ ُّجً ۽ ةهّچً حْ ةاإ آئّؼ ٌَ ُٔاد‪،‬‬
‫ىّىم ؛ حؤڻْ ةٍاؼ ڪاڪ ۾ ىٍٍِخّ حؾة ٌاُْ حؤد‪،‬‬
‫ىطئْ؛ ىاٌڌؤڻّٔؼ ىٽً ۾ آئّؼ ڇِّٔؼ ڇڪٍٔصٓاد‪،‬‬
‫غِڻْ ؛ غڻْ ٌڙ ىِاح حّ جطؿ آئّؼ ؾٍٓصٓاد‪.‬‬

‫ُڪ ٺپْ ٓا ٻَ ٺپْ ڳخِاحئ ڀڄڻ ۾ ىؾڪم ٌُّصؿ آُْ ڇّ جَ ؤؼ ۾ څڪ ُڻڻ حّ‬
‫ـطظ ُڪ آفؾً ٌُّصؾ آُْ‪ .‬غٍڌ ۾ جَ ُڪ ُڪ پاؾؿ الئْ غگِڙؼ ڄگِا ثگِا ةٔث چٔا آًُ‬
‫َ‬
‫جياػ ؽًٔ حا ٌاال ؤچْ ؾڃً ٿا‪.‬‬ ‫حً ۾ پاؾؼ غاؼ ىٍػهڪ جلطٓتاَ‬
‫ڳخِاحئ جڏًُ ڀڄٍصؿ آُْ حڏًُ ؤُّ نفغ ڀڃٍٔصڈ چٌّصؤ آًُ حٔڪّ نفغ پاؾؿ ۾‬
‫نڪم ٌُّصؾ آُْ‪ .‬حٍٍِج ؾ ؤٌصؤخؾ ىٿْ ڇٌم ڳخِاحئ ىاؼ ؤچْ ؾّٓ ٌُّصؾ‪ .‬ؤگط ؤٌِْ نفغ حْ‬
‫ُو ىؿٍْ ؾؤحؾ نفغ ڪّ چّؿ ٿّ جَ جَ چٌّصؤ چانًِٔٔ پکًٔ ؾؤء ؤچْ ؾّٓ‪ .‬ىثاغ ظّح پاؾؿ ۾‬
‫نڪم نفغ ” پٔط“ آُْ پط ؤگط ڪّ چّؿ ٿّ ”پڳ“ جَ ةَ ڪڏًُ ڪڏًُ ڳخِاحئ ڇٍٓصڈ چٌّصؾ‬
‫”ؤثؤ چانًِٔ پکًٔ ؾؤء ؤچْ ؾّٓ‪ “.‬۽ ُّ ڳخِاحئ حّ غاغ ڪطؿ ٻڌؤئٍٔصؾ‪ .‬ڳخِاحئ ڇٍٓصڈ‬
‫غڄْ ڳخِاحئ غڀٍْ پاؾؼ غئث ؾحؿ نَٔ غاؼ ٻڏؤئٍٔصؾ حًٍِ کْ ڳخِاحئ حْ خةاؼ ۾‬
‫غاغ چئتّ آُْ ٻٍَْء ۾ ؤؼ کْ ”غٔم“ ةَ چٌّصؤ آًُ‪.‬‬
‫ڳخِاحئ کْ غيخِڻ الئْ ؾڅٓڪ ُڪڙؾ ىثاغ ڇغّؼ جَ ‪ ،‬ىثاغ ظّح غػئْ غاثؼ‬
‫نفؼً ۾چئْ ٿْ جَ ”ىٍٍِخّ پٔاح پٍِم غاؼ‪ “.‬ؤٌِْ حيهْ کْ ؤگط ڳخِاحئ حْ خةاؼ ۾‬
‫چٌّصؿ جَ چٌّصؿ ” ىٍٍِخّ ٌانّ ٌانْ غاؼ“ ُحْ ٌانّ ۽ ٌانّ ٻئْ چڪ ؾؤحؤ نفغ آًُ‪ .‬پِطئًٔ‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪16‬‬
 ‫ڳجهارتون ‪ :‬ڪالڌر متوا‬

‫ٌانْ ىاؼ ٌانّ ٿٍٔصؾ ”پٔاحؾ“ ٓا ”پٔاحغ“‪ .‬۽ ٻئْ ٌانْ ىاؼ ٌانّ ٿٍٔصؾ ”پٍِّؼ“ ‪.‬ؤُْ ٌاال ڪْ‬
‫ؾاػ ةَ ٿْ غگًِ ٿا جَ نّڪ ثؤغحاؼ ؾؤحؼ ڪطثؤحؼ ؾؤحؤ ةَ ٿْ غگًِ ٿا‪ُ .‬حْ پٔاح ۽ پٍِم‬
‫الئْ پاؾؤ ”ٌانّ“ ۽ ”ٌانّ“ ؤغحؿياغ ٿٔم آًُ‪ .‬۽ ؤٌِْ ڳانَِ کْ غػئْ ُٔئً ةَ چئْ غگِْ ٿْ‬
‫” ىٍِخّ ٌانّ ٌطٌاؼء غاؼ“‪.‬‬
‫ڳخِاحجً ۾ حٔڪّ ـفث جخٍٔع حّ ؤغحؿياغ ٿٍٔصؾ آُْ‪ .‬جًٍِ‬
‫ـفث جخٍع حا ڪخَِ كػو ةَ آًُ حٔڪْ ًُ ظطة آًُ‪.‬‬
‫جخٍٔع جاػ ؛ ىٿًٔ ىثاغ ۾ پائْ حْ ُط ُڪ نفغ ”پٔاحؾ ۽ ”پٍِم“ حّؼ ٻَ‬ ‫(‪)0‬‬
‫ىشحهف ىؿٍائّؼ آًُ‪ .‬ؤُڙؾ نفغ حًٍِ حْ نکڻْ ۽ ؤچاح غاڳّٔ ُخْ پط‬
‫ىؿٍائّؼ ىشحهف ُخً ؤؼ کْ ؾهيْ ؤـعالة ۾ جخٍٔع جاػ چّٔ ؾڃْ ٿّ‪.‬‬
‫جخٍٔع خؤئص ؛ ٻً ُو آؾؤخ ۽ ُو ـّحئ نفؼً ىاؼ ُڪ حْ ؽطؾص ۾ ؤکط‬ ‫(‪)4‬‬
‫خؤئص خؤئص (ؾؤڅؾ) ُخْ ‪ .‬حٔئً ”ٌٿ“ ”ىٍٿ“ ”ُاح“ ىِاح“ ؾغٔطؽ‪.‬‬
‫جخٍٔع ىطجب؛ غاڳْ نکڻًٔ ؾؤحؼ نفؼً ىاؼ ُڪ ىطڪب ۽ ٻّٔ ىٍفطث نفغ‬ ‫(‪)7‬‬
‫حٔئً ”ڪاحإ“ ( حإ ظطفاؼ ) ۽ ڪاحإ(ڪاٺ حْ ؽَٔ حّ ٌانّ آُْ)‬
‫جخٍٔع ىضاحص ؛ ٻً نفؼً حّ غاڳّٔ آؾؤخ ىگط ـّحجشعْ (نکڻْ)‬ ‫(‪)2‬‬
‫ىشحهف ُخْ حٔئً ”ذهٔياؼ“ ‪ ،‬۽ ”ُهْ ىاؼ“ ؾغٔطؽ‪.‬‬
‫ڪً“‬‫ڪً“ ” ُ‬‫جخٍٔع ٌاكؿ ؛ ٻً نفؼً ۾ ؤڻ پّحؿ ُڪ حِڙؤئْ حٔئً جَ ” َ‬ ‫(‪)0‬‬
‫ڪً ؾغٔطؽ‪.‬‬ ‫ٓا ِ‬
‫جخٍٔع الذق؛ ُو ؾخؼ نفغ حْ پِطئًٔ نفغ حْ جتصٓم ىثاغ ظّح ”ٻاح“‬ ‫(‪)2‬‬
‫ىاؼ ”پاح“ ؾغٔطؽ‬
‫ىٿًٔ ؾضاذث ؾهيْ نراس کاؼ گطچَ پٔچٔصؽ آُْ پط ؤؼ ۾ ڪّ ؽڪ ٌاُْ جَ‬
‫ؤُْ ـفحّؼ ڳخِاحئ کْ فٍْ‪ ،‬۽ ڳّڈُّٔؼ ةڻائًٔ ٿّٔؼ گڏؾگڏ غِڻّٔؼ ۽‬
‫حاخٓب ةَ ةڻائًٔ ٿّٔؼ‪.‬‬
‫ڳخِاحئ ۾ پاؾؼ‪ ،‬جخٍٔع ۽ جهئد حّ پاڻ ۾ ُڪ الڳاپّ‪ .‬ڳاٌڍؤپّ ٓا کڻْ‬
‫چئخْ ؤىحظؤب ٌُّصؾ آُْ‪ .‬پاؾؤ ڳخِاحئ حؾپْ ڪٍّؤح حّ پطثؾ آًُ جَ جخٍٔع ۽‬
‫جهئد ؤؼ حا خّٓح آًُ حٔڪْ ىهْ ڳخِاحئ حْ ذػً کْ ٻٔڻّ ڪً ٿا‪ .‬حٔڪّ‬
‫غگِڙ پاؾؼ ۽ ؤؼ حْ ؤٌصح نڪم جهئد ۽ جخٍٔع کْ حٔحطؿ كصح غٺْ ٌيٌّْ پطؾڈؿ‬
‫غگٍِصؾ ؤُّ ڳخِاحئ کْ ؤؾجطؾ ئْ آغاٌْء غاؼ ڀڃْ غگٍِصؾ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪17‬‬
 ‫ڳجهارتون ‪ :‬ڪالڌر متوا‬

‫پاؾؼ حا ىکَٔ ٽْ كػو ٿٍٔصؤ آًُ‪ )0( .‬سار ؤغو ۽ ٌاال‪ )4( .‬ؾاػ ؤغو ۽ ٌاال‪)7( .‬‬
‫ٌانً حّؼ ؤضافْ ؾـفّؼ‪.‬‬
‫(‪ )0‬سار ؤغو ۽ ٌاال؛ سار ؤغيً ۽ ٌانً ۾ ىطثؼ ؾطجً‪ ،‬ؽِطؼ ؾالٓحً حا ٌاال ؤچْ‬
‫ؾڃً ٿا‪.‬حْ پاؾؼ حْ ـّحئ ۾ ٌطٌاؼء‪ٌ ،‬طٌاػ‪ٌ ،‬انّ‪ ،‬ؽِط ۽ ؾالٓث ظّح چئتا‬
‫آًُ‪.‬‬
‫(‪ )4‬ؾاػ ؤغو ؛ ؾاػ ؤغيً ۾ ىطؼ‪ ،‬پکًٔ‪ ،‬حٔحً‪ٓ ،‬ؿٍْ غاَُ ؾؤحؼ حا ٌاال ۽ پڻ‬
‫ؾڻً‪ ،‬گاًُ‪ ،‬پّکً‪ ،‬ؾکطؼ ۽ ٻْ ُط حٍع حا ٌاال ؤچْ ؾڃً ٿا‪.‬‬
‫(‪ )7‬ؤضافْ ؾـفً ؾؤحؤ پاؾؤ؛ ؤضافْ ؾـفً ؾؤحؼ پاؾؼ ۾ ”حّ“‪” .‬حْ“‪” ،‬حا“ ؾغٔطؽ‬
‫حِڙؼ ؤـافْ ذطفً ؾؤحؤ پاؾؤ ؤچْ ؾڃً ٿا‪ .‬ىثاغ ظّح ”ؾڻ حّ“‪” ،‬ؾڻ حْ‪ “،‬ؾڻ‬
‫حا “ ؾغٔطؽ‪.‬‬

‫ٻٍَْء حْ غٍڌؿ ٻّنْ ُاڻْ غّڈُْ ٿٍٔصؿ پئْ ٿْ ؾڃْ حًٍِ حّ ؤثط‬
‫ڳخِاحجً حْ پاؾؼ جْ ٓا ڳخِاحجً جْ پّٔ آُْ‪ .‬غٍڌ ۾ حٔڪا ؾغؿث ٓا گِطؤئْ ڇٺْ‬
‫ؾڃْ ٿْ‪ ،‬ٿْ غگِْ ٿّ ؤُا ؾغؿث ؽآص ٻٍَْء ۾ ڇغڻ الئْ ٌَ ةَ ىهْ‪ .‬ٻٍْ ىاغ‬
‫ىانٌّصؼ ىاڻًِ حّ ىهڪ آُْ ؤؼ ڪطؿ ىاغ غاؼ ىٍػهڪ پاؾؤ گِڻا ئْ ٻڌڻ الئْ ىهٍصؤ‪.‬‬
‫ةاكْ کٔحْ ٻٍَْء ۾ ٿئْ ڪٌَّ ؤٌِْ ڪطؿ ٻٍْ ۾ ُاڻْ ڪْ ىشفّر ئْ پاؾؤ ٻڌڻ‬
‫الئْ ىهً ٿا‪ .‬غٍڌ ۾ ىطؾب پاؾؼ ؾؤحّٓؼ ڪْ ڳخِاحجّؼ جَ ٻٍَْء ۾ ٻڌڻ الئْ ةَ ٌَ‬
‫ىهٍصّٓ آًُ‪ .‬پٍٍِخْ ذػاإ غاؼ پاؾؤ ٌٍّؤؼ گِڙؿ ةَ غگِتا آًُ‪ .‬پاؾؤ ىهڪ‪ ،‬ؾالئلْ‬
‫حْ ىاذّغ‪ ،‬حغطؤفٔا ۽ ڪطئ ڪاحًٓ حْ ذػاإ غاؼ ؾؤةػحَ ٌُّصؤ آًُ‪ .‬ٻٍَْء کْ‬
‫پٍٍِخّ ُڪڙؾ ىاذّغ ۽ پطؾٓؼ آُْ ٻٍَْء ۾ سار ڪطؿ ًُ ظطة حْ پاؾؼ ؾؤحّٓؼ‬
‫ڳخِاحجّؼ ڇٌّٔؼ ؾڃً ٿّٔؼ‪.‬‬
‫طط ؤڀ حا‪.‬‬
‫َ‬
‫ٌکٽ‪،‬‬ ‫جاحؤ‪ ،‬ٽٔڙؾ‪ ،‬گطَُ‪ ،‬ؤڀطٓا‪ ،‬نٿا‪ ،‬ڪڪط‪ ،‬ةاثغ‪ ،‬ؾغڪاحؤ‪ ،‬ڳڙؤ‪ ،‬ىًٍِٔ‪،‬‬
‫طط ؤڀ حّ؛‬
‫ٌکٽ‪ ،‬ؾڇّؼ‪ ،‬كعب‪ ،‬غج‪ ،‬چٍڊ‪ ،‬جاحؾ‪ ،‬حِڙ‪ ،‬ؾڇح‪ ،‬ةاثغ‪ ،‬ىًٍِٔ‪ ،‬ؾغڪاحؾ‪ ،‬ڪُّٔڙؾ‪ ،‬حِّنّ‪،‬‬
‫ىٔگَِ‪،‬‬
‫طط ؤڀ حْ؛‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪18‬‬
 ‫ڳجهارتون ‪ :‬ڪالڌر متوا‬

‫ڪٍڊؿ‪ ،‬کٽ‪ ،‬ؾڂ‪ ،‬ؤٌڊنٺ‪ ،‬ةطغائ‪ ،‬ةاحذ‪ ،‬ةٌّص‪ ،‬ڦڙؿ‪ ،‬کٍّڻ‪ ،‬ةخهْ‪ ،‬ڀٍْ‪ ،‬حؤئ‪ ،‬نڪ‪ ،‬غطثؿ‪،‬‬
‫گطىْ‪،‬‬
‫طط ؤکط حا؛‬
‫ًُ پاؾؿ ۾ ؤنف کاؼ ؾٺْ ”ؿ“ جائًٔ حا غڀئْ ؤکط ؤچْ ؾڃً ٿا‪ .‬جًٍِ کاؼ ؾالؾؽ ؤکط حا‬
‫ٌلعا‪ ،‬ٽٻڪا‪ ،‬ڪاحؤ ؾغٔطؽ‪.‬‬
‫طط ؤکط حّ ؛‬
‫ؤٌگ‪ ،‬ؾٽ‪ ،‬نٔکّ‪ ،‬پٔؼ‪،‬ذطظ‪ ،‬ةاإ‪ ،‬ـرٔد‪ ،‬غهط‪ ،‬ڪاحؾ‪ ،‬ؾڇؾ‪ٌٍ ،‬ڍؾ‪ ،‬غٍِّؼ‪ ،‬ٿهِّ ؾغٔطؽ‬
‫طط ؤؼ ؛‬
‫غڀٍْ ؤًٌ حا ٌاال‪ ،‬چاٌّح‪ ،‬ڪڻڪ‪ ،‬غاحّٓؼ‪ ،‬ىٽط‪ ،‬چڻا‪ ،‬ىڱ‪ ،‬ىڪائْ‪ ،‬جط چٌّطؤ‪ ،‬ڀطٽ‪،‬‬
‫غاٌئّؼ ؾغٔطؽ‪.‬‬
‫طط ؤؼ حا ؛‬
‫ڇؾڇؤ‪ ،‬ٽّٓا‪ ،‬ڪاغا‪ ،‬ثؤڻا‪ ،‬چال‪ ،‬ڀاٌڊؤ‪ ،‬کطؤ‪ ،‬ڦال‪ ،‬ڪّڪال‪ ،‬کٔٽ‪ ،‬ڀٔهٔا‪ ،‬پّکٔا‪ ،‬نڻٔا‪ ،‬ؾڄٓا‬
‫ؾغٔطؽ‪.‬‬
‫طط ؤؼ حّ؛‬
‫ؤگَِ‪ ،‬ىڻ‪ ،‬سطؤح‪ ،‬ٽّّٓ‪ ،‬ڪاغّ‪ ،‬ڀث‪ ،‬ڇؤحؾ‪ ،‬ؤٽّ‪ ،‬ىٔصؾ‪ ،‬ڳاحؾ‪ ،‬ٻڪ‪ ،‬الةاحؾ‪ ،‬ؤٽاڻ‪ ،‬ةّغّ ثؤڻّ‪،‬‬
‫ڪڻّ ؾغٔطؽ‬
‫طط ؤؼ حّؼ‪.‬‬
‫ٻّحّٓؼ‪ ،‬گٍصّٓؼ‪ ،‬ڀهّٔؼ‪ ،‬ڪّٺّٔؼ‪ ،‬ىٺّٔؼ‪ ،‬ڀطّٓؼ‪ ،‬ٻڪّٔؼ ‪ ،‬غاحّٓؼ‪،‬‬
‫طط ؤؼ حْ؛‬
‫ڇڙ‪ ،‬ڇٍڊ‪ ،‬پاٽْ‪ ،‬چّٿائْ‪ ،‬ىاٌْ‪ ،‬کچڻْ‪ ،‬ڪٽْ‪ُ ،‬جِْ‪ُ ،‬ٻطؿ‪ ،‬پهْ‪ ،‬ڇاڻْ‪ ،‬څڅڈؿ‪،‬‬
‫چڳْ‪ ،‬ىٺ‪ ،‬ٻّحؿ‪ ،‬ڀطؿ ؾغٔطؽ‪.‬‬
‫طط ؤؾخؤح ؛‬
‫پاڪْ‪ ،‬ڪحط‪ ،‬ڪٍٔچْ‪ ،‬ؾؤُّنّ‪ ،‬ڪاحؤئْ‪ ،‬حٌصؾ‪ ،‬حٌڀْ‪ ،‬غٔطؤُْ‪ ،‬ڪياؼ‪ُ ،‬ٿّڈؾ‪ ،‬ڪِاڈؾ‪،‬‬
‫حؾؤئ‪ ،‬ؤٌتّحؿ‪ ،‬غئْ‪ ،‬نّٔغ‪ ،‬گطىٽ‪ ،‬ڇٔڻْ‪ ،‬پڪڙ ؾغٔطؽ‪.‬‬
‫ةاَُ ٓا ڄٔطؿ حا؛‬
‫ؤڱط‪ ،‬ؤڅىاؼ‪ ،‬ٽاٌڊؤ‪ ،‬جخال‪ ،‬ؤُاء غڙٓا‪ ،‬حهٔا‪ ،‬ٻطٓا‪ ،‬ثؾٌِاؼ‪ ،‬ڀٍڀٽ‪ ،‬ڀڙڪا‪ ،‬ؤال‪ ،‬ؾغٔطؽ‪.‬‬
‫ةاَُ ٓا ڄٔطؿ حّ؛‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪19‬‬
 ‫ڳجهارتون ‪ :‬ڪالڌر متوا‬

‫ٽاٌڊؾ‪ ،‬غڙّٓ‪ ،‬ٻطّٓ‪ ،‬حهّٔ‪ ،‬کاىّٔ‪ ،‬ڀڙڪّ‪ ،‬ىچ‪ ،‬ثؾٌِّؼ‪ ،‬ڪّئهّ‪ ،‬ؾغاىڻ‪ ،‬پچڻ‪ ،‬نڳڻ‪ ،‬ىچڻ‪،‬‬
‫غّحِطؾ‪ ،‬غاُّ‪،‬‬
‫طط ةاَُ حّؼ؛‬
‫ؤىاڈّٓؼ‪ ،‬ٽاٌڊّٓؼ‪ ،‬ڇٓاٽّٔؼ‪ .‬ڄڀّٔؼ‪ ،‬غڙّٓؼ‪ ،‬کاىّٔؼ‪ ،‬ڪاٺّٔؼ‪ ،‬ؤحِاىّٔؼ‪ ،‬ؾغٔطؽ‪.‬‬
‫طط ٻٔڙؿ ؛‬
‫ڄؾٌڊؿ‪ ،‬ةحٔهْ‪ ،‬ٻٔڙؿ‪ ،‬ڪؾحْ‪ُ،‬ڙؿ ؾغٔطؽ‬
‫طط ٻٔڙؿَء حا؛‬
‫پّح‪ ،‬څڪا‪ ،‬نِا‪ُ ،‬اڪاحٓا‪ٌ ،‬اکئا‪ ،‬غٌِّاؼ‪ ،‬ىالة‪ ،‬ىٔطةرط‪ ،‬ىِاڻا‪ ،‬حغا‪ ،‬غڙؽ‪ ،‬پڳَِ الحّةٍص‬
‫ؾغٔطؽ‪.‬‬
‫طط ٺڪط حا؛‬
‫ٺڪط حا ٌاال‪ ،‬ثال‪ ،‬گِڙؤ‪ ،‬پاحؤ‪ ،‬ڪٌّڊؤ‪ ،‬ڪٌّطؤ‪ ،‬نّٽا‪ ،‬ظتاع‪ ،‬ظع‪ ،‬ىٽ‪ ،‬چڪڻ‪ ،‬ڇٓئا‪ ،‬پٔاال‪،‬‬
‫طط ٺڪط حّؼ ؛‬
‫ىاٽّٔؼ‪ ،‬ثنّٔؼ‪ ،‬پاحّٓؼ‪ ،‬ثؤٌگّٔؼ‪ ،‬گِڙّٓؼ‪ ،‬پاجّٔؼ‪ ،‬نّٽّٔؼ‪ ،‬چڪڻّٔؼ ؾغٔطؽ‪.‬‬
‫طط ٺڪط حْ؛‬
‫ىاٽْ‪ ،‬گِڙؿ‪ ،‬ثنْ‪ ،‬پاٽ‪ ،‬گِاگِط‪ ،‬گِگِْ‪ ،‬ؤکطؿ‪ ،‬غڻڪ‪ ،‬ؾغٔطؽ‬
‫طط پاحؤجْ حّ؛‬
‫پٽّٔ‪ ،‬ؾچّٓ‪ ،‬ڪٺّ‪ ،‬ىاحّٓ‪ ،‬ىئّ‪ ،‬پطّٓ‪،‬‬
‫طط پکْ‬
‫ًُ پاؾؿ ۾ غڀٍْ پکًٔ حا ٌاال ؤچً ٿا‪ .‬جحط‪ ،‬ڪتّجط‪ ،‬ىّح‪ ،‬پاحِٓم‪ ،‬ؾُّٔ‪ ،‬غطڻ‪ُ ،‬اڈؿ‪،‬‬
‫ٍُج‪ ،‬گظ‪ ،‬نٔهّ‪ ،‬چحّؼ‪ ،‬ظّظّ‪ ،‬ڪڪڙ‪ ،‬ؾلاإ‪ ،‬ٻّڈؿ‪ُّ ،‬نّ‪ ،‬ڇاپاڪّ‪ ،‬غاٌتاُّ‪ ،‬ةاٌؾّ‪،‬‬
‫ُطّٓ‪ ،‬ٻاٽٌّڀڙ‪ ،‬حِطڪْ‪ ،‬چيطؾ‪ ،‬ڳخَِ‪ ،‬ڪاٌگ‪ ،‬غاحد‪ ،‬ؾؾٔطؽ‪.‬‬
‫ططط پکًٔ حا‪.‬‬
‫ٽّال‪ ،‬ؾنط‪ ،‬آٌا‪ ،‬آکٔطؤ‪ ،‬آٌٽا ڦٔطؤ‪ ،‬پٍخا‪ ،‬کاڅؤ‪ ،‬چٔچاٽ‪ ،‬آؾؤخ‪ .‬ؾغٔطؽ‬
‫طط پکَْء حْ؛‬
‫چًٔ چًٔ‪ ،‬ڪّڪ‪ ،‬حڈ‪ ،‬چاٌگاح‪ ،‬جٍّؤح‪ ،‬ثؤًٌِ‪ ،‬غػْ‪ ،‬گخْ‪ ،‬ڪّحؿ‪ٌ ،‬طؿ‪ٌ ،‬ڙؿ‪ ،‬ڪٺْ‪،‬‬
‫پٺْ‪ ،‬ةٺْ‪،‬‬
‫طط پکَْء حّ؛‬
‫آالپ‪ ،‬غط‪ ،‬ىٿّ‪ ،‬غٍّٔ‪ ،‬پط‪ ،‬آکٔطؾ‪ ،‬ؤڇڻ‪ ،‬ؾًُ‪ ،‬جٍّؤحڻ‪ ،‬نٍّڻ‪ ،‬ڪطڪڻ‪ ،‬ؾغٔطؽ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪20‬‬
 ‫ڳجهارتون ‪ :‬ڪالڌر متوا‬

‫طط پٍڌ ؛‬
‫ؤؾڇؾ‪ ،‬نيّؼ (پطؿ) ؤُکّ‪،‬غِکّ‪ ،‬ؤڈؤٌگّ‪ ،‬ڇکّٔ‪ ،‬غکّٔ‪ ،‬آغاؼ ؾغٔطؽ‪.‬‬
‫ططط پٍٍِخا ؛‬
‫ؾضّؤ‪ُ ،‬ٿ پٔط‪ ،‬كّغ كطؤح‪ ،‬ذاغ ؤذّؤغ‪ ،‬ةشث‪ ،‬ڀاڳ‪ ،‬ىاىا‪ ،‬ڪاڪا‪ ،‬چاچا‪ ،‬ىاغائ‪ ،‬پڦاٽ‪،‬‬
‫غّٽ‪ ،‬ىاحؾٽ‪ ،‬پّٽا‪ ،‬ڇؾُٽا‪ ،‬ىائٽ ؾظٓظ ؾغٔطؽ‪.‬‬
‫ططط پٍٍِخّ؛‬
‫پگِط‪ ،‬ڪطػ‪ٌ ،‬فٔب‪ ،‬ةاڳ‪ ،‬حئ‪ ،‬ؽّع‪ ،‬ؾؾق‪ ،‬حؾئڻ‪ ،‬کهڻ‪ ،‬ؾلم‪ ،‬ؽطػ‪ ،‬ذق‪ ،‬حػو‪ ،‬حؾة‪،‬‬
‫طط پٍٍِخْ؛‬
‫حُاڻ‪ ،‬ىخهع‪ ،‬ىّڪالڻْ‪ ،‬پطچاڻْ‪ ،‬ىث ‪ ،‬كتط‪ ،‬ـالة‪ ،‬ثغ‪ ،‬نڄ‪ٌ ،‬اىّد‪ ،‬ؾظئ‪ ،‬ؽِطئ‪،‬‬
‫ؾغٔطؽ‪.‬‬
‫طط پّک ؛‬
‫غڀٍْ پّکً حا ٌاال‪ ،‬ڪڻڪ‪ ،‬حّح‪ ،‬ٻاحِطؿ‪ ،‬جط‪ ،‬ىڱ‪ ،‬چٌّطؤ‪ ،‬ڪّحڈ‪ ،‬ٽياٽا‪ ،‬ىِا‪ ،‬ڪصؾ‪،‬‬
‫ڪّجئط‪ ،‬پٽاٽا‪ ،‬ؾؤڱڻ‪ ،‬ڀٍٔڊؤ ؾغٔطؽ‬
‫طط پّک حا؛‬
‫غال‪ ،‬ڪٍڊؤ‪ ،‬ؾچٓا‪ ،‬ڪٽٔا‪ ،‬ٻٍا‪ ،‬ٻاحؤ‪ٌٍ ،‬گهٔا‪ ،‬ؾڅٓا‪ ،‬غڪا ‪ ،‬غاؾؤ‪ ،‬نڻٔا‪ ،‬کطؤ‪ ،‬ٻّحٓا‪ ،‬ڦالحٓا‪،‬‬
‫ططط پّک حّ؛‬
‫ؤؼ‪ ،‬ٻٍّ‪ ،‬ٻاحؾ‪ ،‬ڀاڻ‪ ،‬حؾٌتّؾ‪ ،‬ففم‪ ،‬ڪيصؤح‪ ،‬خىٍٔصؤح‪ ،‬پطؤڈ‪ ،‬کٔڙڻ ‪ ،‬ؾچڻ‪ ،‬نڻڻ‪ ،‬غّئڻ‪ ،‬غڪائڻ‪،‬‬
‫پڇٍڊڻ‪ ،‬ٽّّٓ ىڻ‪ ،‬ؾغٔطؽ‪.‬‬
‫پّک حڳ؛‬
‫ؾچؿ‪ ،‬ڪٽْ‪ ،‬نڻْ‪ ،‬پڙؿ‪ ،‬کٔڙ‪ ،‬غاؾڪ‪ ،‬کطؿ‪ ،‬ؾٌڊ‪ ،‬ؾحڃ‪ ،‬پاٽْ‪ ،‬چّٿائْ‪ ،‬ؾغ‪ ،‬ؾغٔطؽ‪.‬‬
‫طط حتم؛‬
‫جياػ حتهً حا ٌاال‪ ،‬ڪاحؾ‪ ،‬ڪاٌڀّ‪ ،‬پٻ‪ُ ،‬ياال‪ُ ،‬اڈؾ‪ ،‬گٍخّ‪ ،‬ڪاحؾ‪ ،‬ڳّحؾ‪ ،‬څٓڻّڅح‪ ،‬ؾغٔطؽ‪.‬‬
‫ططط حتم حا؛‬
‫نڪ‪ ،‬نٍگَِ‪ ،‬گِٽ‪ ،‬گِٔڙ‪ ،‬غاح‪ ،‬ثّح‪ ،‬پِڻ‪ ،‬گع‪،‬‬
‫طط حتم حّؼ؛‬
‫چّٽّٔؼ‪ ،‬چاڈُّٔؼ‪ ،‬الُّٔؼ‪ ،‬نڪّٔؼ‪ ،‬ڇٔپطؾؼ‪ ،‬چطؾؼ‪ ،‬گڦائّؼ‪ ،‬ؾغٔطؽ‪.‬‬
‫طط حط حا؛‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪21‬‬
 ‫ڳجهارتون ‪ :‬ڪالڌر متوا‬

‫غّظا‪ ،‬غّغا‪ ،‬ڪطڪا‪ ،‬ڪاؾؤ‪ ،‬گِيطؤ‪ ،‬ڦٔطؤ‪ ،‬نٔڪا‪ ،‬نڙُا‪ ،‬جاحؾؼ‪ ،‬ىالة‪ ،‬ىاڇَْء‪ ،‬پڌحؤ‪ ،‬گِڙؤ‪ ،‬ثال‪،‬‬
‫ذّز ؾغٔطؽ‪.‬‬‫َ‬ ‫جالؾ‪ ،‬ؾُڪطؤ‪ ،‬ڦڙؤ‪ ،‬ٽّٻا‪ ،‬ڦُّاحؤ‪ ،‬غاٌصؤحؤ‪ ،‬نڙُا‪ ،‬ؤڇا‪ ،‬پاڪ‪ ،‬کَُّ‪ ،‬آؾؤحؤ‪،‬‬
‫طط حطحّ؛‬
‫ڦّٽّ‪ ،‬ؾُڪطؾ‪ ،‬ىٺّ‪ ،‬کاحؾ‪ ،‬ةاڈؾ‪ ،‬حٓهّ‪ ،‬غٔيّ‪ ،‬نڙُّ‪ ،‬الڈؾ‪ ،‬جالء‪ ،‬ذّز‪ ،‬ىّجْ‪ ،‬جطڻ‪ ،‬جڙڳڻ‪،‬‬
‫پاجاح‪ ،‬ڇَِٔ‪ ،‬ڪٍاحؾ‪ ،‬گِٔڙ‪ ،‬کَُّ‪ٌٔ ،‬ع‪ ،‬آؾؤڈؾ‪ ،‬حٓٽ‪ ،‬حِاخ‪ ،‬ٻٔٽ‪ ،‬ىڇ‪ ،‬ثنّ‪ ،‬گِڙؾ‪ ،‬ىٽ ؾغٔطؽ‪.‬‬
‫طط حط حْ ؛‬
‫ٌٍئْ‪ٌ ،‬صؿ‪ ،‬غاٌصؤحؿ‪ ،‬ةصڪ‪ ،‬ٽٻڻ‪ ،‬ٽٻْ‪ ،‬ىّحؿ‪ ،‬ڦڙؿ‪ ،‬نپ‪ ،‬ىڇْ‪ ،‬ڪؾحْ‪ ،‬ٻٔڙؿ‪ ،‬ڄؾٌڊؿ‪،‬‬
‫پشاغ‪ ،‬ؤؾٌِائْ‪ ،‬گِطؤئْ‪ ،‬پاڪائْ‪ ،‬ؾغٔطؽ‬
‫طط حٔث ٓا حّٔڇ؛‬
‫جياػ حٔحً حا ٌاال‪ ،‬ؤڇؾُْ‪ ،‬ىڪطؿ‪ ،‬ڀيڀّحؿ‪ ،‬ڇٓط‪ ،‬غپ‪ ،‬نٍڊؿ‪ ،‬کڻ‪ ،‬پِٔڻ‪ ،‬ڪطڈؿ‪ ،‬ٻَ ىٍِْ‪،‬‬
‫ڇٍٓڀّ‪ ،‬ؤحگط‪ٌّ ،‬ح‪ ،‬غاٌڊؾ‪ ،‬چچڙ‪ ،‬گڏح‪ ،‬گٍِٔگّ‪،‬ىاکَْء حْ ىک‪ ،‬ىٍگِڻ‪ ،‬ڪث‪ ،‬ىڇط‪ ،‬ىظؾ‪،‬‬
‫ؾغٔط‬
‫طط حٔث حّ ؛‬
‫ڇٌگ‪،‬ڇٌگڻ‪ ،‬ڪکڻ‪ ،‬خُط‪ِ ،‬ؾَُ‪ ،‬نٔٽّ‪ ،‬غطڻ‪،‬‬ ‫ُ‬
‫طط حٍِگ حا؛‬
‫چاحٓاٌگ‪ ،‬ٻٔال‪ ،‬ٿو‪ ،‬ؾڻ ٽڻ‪ ،‬ڪٍڊؤ‪ ،‬ڪک‪ ،‬پٿط‪ ،‬پِڻ‪ ،‬جالء‪ ،‬پٔڇطؤ‪ ،‬حغحا‪ ،‬ٻّجا‪ ،‬ىطؾؼ‪ ،‬پکْ‪ ،‬پڊ‪،‬‬
‫طط حٍِگ حّؼ؛‬
‫ىاکّٔؼ‪ ،‬ڀٽّؼ‪ ،‬ؾؤٽّؼ‪ ،‬کٍڀّٔؼ‪ُ ،‬ڙّٓؼ‪ ،‬چٌڍؾؼ‪ ،‬کٍڀّٔؼ‪ٌّٔ ،‬ؼ ؾغٔطؽ‪.‬‬
‫طط حٍِگ حْ ؛‬
‫ىاکْ‪ ،‬ؾؤٽ‪ ،‬ؾڻڪاح‪ ،‬حځ‪ ،‬غاؾڪ‪،‬‬
‫طط حِڻ حّ‬
‫ىکڻ‪ ،‬ڇڅ‪،‬‬
‫طط حِڻ حْ‬
‫نػْ‪ ،‬ڇاڃ‪ ،‬ڇائْ‪،‬‬
‫طط چو حا؛‬
‫پٽا‪ ،‬ٿٔهِا‪ ،‬ؤکٔا‪ ،‬ىّخؤ‪ ،‬ڪؾا‪ ،‬غاٌصؤحؤ‪ ،‬ٿڙؤ‪ ،‬ةّٽ‪ ،‬چيپم ؾغٔطؽ‪.‬‬
‫طط چو حّؼ‪،‬‬
‫پٔحّٔؼ‪ ،‬ڇِّؼ‪ ،‬جٍصؾؼ‪ ،‬سطخٍّٓؼ‪ ،‬کهّؼ‪ٌ ،‬ٿّؼ‪،‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪22‬‬
 ‫ڳجهارتون ‪ :‬ڪالڌر متوا‬

‫طط چو حْ ؛‬
‫ؾحئ‪ ،‬کم‪ ،‬پٔحْ‪ ،‬غاٌصؤحؿ‪ ،‬ححْ‪ ،‬پٍخّڈ‪ ،‬کاػ‪ ،‬څٻْ‪ ،‬ڪّح‪ ،‬ؾغٔطؽ‪.‬‬
‫ذاڪو ؛‬
‫ذاڪيً حا ٌاال‪ ،‬حؤحا‪ ،‬ةاثؽاؽ‪ٌّ ،‬ؤخ‪ ،‬حئٔع‪،‬‬
‫طط ذاڪٔياڻا ؛ ثڈڪا‪ ،‬غڏ‪ ،‬ذڪو‪ ،‬ڄپ‪ ،‬كهؿا‪ ،‬سظؤٌا‪ُٔ ،‬طؤ‪ ،‬ىّجْ‪ ،‬گِّڈؤ‪ ،‬حغاال‪ ،‬ؾِصؤ‪،‬‬
‫ؤحؤثؤ‪ٌّ،‬ڪط‪ ،‬سظؤٌا‪ ،‬پٔػَ‪ ،‬آثؤإ‪ ،‬ةٍگال‪ ،‬جّةچْ‪ُ ،‬ٿٔاح‪ ،‬ىّحچا ؾغٔطؽ‬
‫ذاڪو حّ ؛‬
‫آحڄح‪ ،‬ذڪو‪ ،‬سط‪ ،‬جاب‪ ،‬ثڈڪّ‪ ،‬نؾڪط‪ ،‬غپَِ غاالح‪ ،‬ؾخٓط‪ ،‬گطخ‪ ،‬كّغ‪ ،‬كطؤح‪ ،‬جشث‪ ،‬ةشث‪،‬‬
‫پٔغاػ‪ ،‬الُء نؾڪط‪ ،‬ؾغٔطؽ‬
‫طط ذاڪيً حّؼ ؛ ڇاٌّڻّٔؼ‪ ،‬حاگٔطؾؼ‪ ،‬ٻأٌِّؼ‪ ،‬گّنّٔؼ‪ ،‬ةڻڇّٔؼ‪ ،‬جهّؤحؾؼ‪ ،‬ڪچِطّٓؼ‪،‬‬
‫ىخهػّؼ‪ ،‬فحرّؼ‪ ،‬غڪػحّؼ‪ ،‬ڇؤچؤّٓؼ‪ ،‬ؤحڇؤّٓؼ‪ ،‬ڇٌگآّؼ‪ ،‬ڇڙٻّؼ‪ ،‬آغاىّٔؼ‪ ،‬حُاڻّٔؼ‬
‫ؾغٔطؽ‪.‬‬
‫طط ڇڅ حْ ؛ ىاٽْ‪ ،‬ىِْ‪ ،‬چاڇؿ‪ ،‬ؾنّڈ‪ ،‬ڇاَُ‪ .‬ڇاڃ‪ ،‬نػْ‪ ،‬حِڻ‪،‬‬
‫ڇًٍِٓ ؛ ڇًٍِٓ حا ٌاال‪ٌٍ ،‬ڍؾ‪ ،‬ؾڇؾ‪ ،‬چٽّ‪ ،‬گطػ‪ ،‬ٿڌؾ‪ ،‬غطث‪ ،‬حيؿّ‪ ،‬ڇٍڇط آڇاح‪ ،‬غّىاح ‪ ......‬ؾغٔطؽ‬
‫ڇًٍِٓ حّ؛ جڙڪّ‪ ،‬غاُّ‪ ،‬ڪاڈُّ‪ ،‬پِط‪ ،‬پِم‪،‬‬
‫ڇًٍِٓ حْ ؛ ؤڳًٔ‪ ،‬ؾچًٔ‪ ،‬ؽاػ‪ ،‬ؾحؤٌڍ‪ ،‬ٻپِطؿ‪ ،‬ڇاٌّ‪ ،‬گِڙؿ‪،‬‬
‫طط جؤئ حا ؛‬
‫جياػ جؤجًٔ حا ٌاال‪ ،‬غياؼ‪ ،‬غّىطؤ‪ ،‬حث‪ٌِ ،‬ڙؿ‪ُ ،‬انٔپّٽا‪ ،‬حِاٌخِڻ‪ ،‬پٔػڪ‪ ،‬ساـشٔهْ‪،‬‬
‫حاڈٓخا‪ ،‬غّڇؤ‪ ،‬چاٌگ‪ ،‬ىطؿ‪ ،‬ىّچْ‪ ،‬نٍگِا‪ ،‬ٻاؾؤ‪ ،‬ةطُيڻ‪ ،‬گّغائْ‪ ،‬پٍِّح‪ ،‬ذاحاڻْ‪ُ ،‬اؽيْ‪،‬‬
‫ذٔصحؿ‪ ،‬نٍڊ‪ٌّ ،‬جٔاح‪ ،‬غِحا‪ ،‬ةاخٓگط‪ ،‬ثُالحؿ‪ ،‬ثحخؿ‪ ،‬څؤحٓخا‪ ،‬ذيالڻْ‪ ،‬ڪاپطؿ‪ .‬ڪّٽٔا‪،‬‬
‫ڪڙىْ‪ ،‬ڪٍڀط‪ ،‬ڄاىّٽ‪ ،‬غاڅ‪ ،‬ـّفْ‪ ،‬غانڪ‪ ،‬ٻڪطؤح‪ ،‬حٓڍؤح‪ ،‬غّثؤگط‪ ،‬چّڅحؿ‪ ،‬كطٓػْ‪،‬‬
‫ڇڳٔط‪ ،‬گخط‪ ،‬ٻاٌڀڻ‪ ،‬ةطؾُْ‪ ،‬ىاحؾ‪ ،‬ڀاٽٔا‪ ،‬ڀٍڊ‪ ،‬ٿٔٻا‪ ،‬ٿِٔو ؾغٔطؽ‪.‬‬
‫طط حؤڳ ؛‬
‫حؤڳً ؤحا ٌاال؛ ڪهٔاڻ‪ٓ ،‬يً‪ ،‬کٍڀائ‪ ،‬غطٓطؤڳ‪ ،‬غِڻْ‪ ،‬غاىٌّڊؿ‪ ،‬غاحٌگ‪ ،‬ڪٔڏؤحؾ‪،‬‬
‫ثٓػْ‪ ،‬ڪُّٔاحؿ‪ ،‬ذػٍْٔ‪ ،‬غّحٺ‪ ،‬ةطؾؾ‪ ،‬حؤڻّ‪ ،‬کاُّڈؿ‪ ،‬حىڪهْ‪ ،‬حپ‪ ،‬نٔالؼ چٍٔػط‪،‬‬
‫ةالؾغ‪ ،‬پّحإ‪ ،‬پِاڈؿ‪ ،‬پٍچو‪ ،‬ىهِاح‪ ،‬ىانڪّد‪ ،‬ثٓپڪ ؾغٔطؽ‬
‫طط حؤٌص ؛‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪23‬‬
 ‫ڳجهارتون ‪ :‬ڪالڌر متوا‬

‫حؤٌصًٓ حا ٌاال‪ ،‬ؤحچڪ ىطچڪ‪ ،‬ڪٍگط ڪهّٽْ‪ ،‬ڦطڦط غٌّٽّ‪ ،‬غائْ غڪْ‪ ،‬حِّحِّ‬
‫ىاٽْ‪ ،‬ؤٽْ ڇڪط‪ ،‬ؽعطٌج‪ ،‬ؾٌخِّٽْ‪ ،‬چّپڙ‪ ،‬نٍگڙؿ ؾغٔطؽ‪.‬‬
‫طط حؤٌص حا؛‬
‫ُم‪ٍُ ،‬گاىا‪ُّ ،‬ڪا‪ُّ،‬ڪطؤ‪ ،‬ڪّڪطؤ‪ ،‬ؾؤڪا‪ ،‬ڳٍِّڈؤ‪ ،‬حؤڳ‪ ،‬حؾپ‪ ،‬کٔٽا‪ ،‬ؤٌگم‪ ،‬ؾؤحؤ‪،‬‬
‫ةهّح‪ ،‬نغڙ‪ ،‬پٔچ‪َ ،‬‬
‫ثؤؾ‪ ،‬ؾغٔطؽ‪.‬‬ ‫َ‬ ‫حغڻ‪ ،‬پطچڻ‪َ ،‬‬
‫گم‪،‬‬
‫طط حؤٌص حّ ؛‬
‫ُم‪ ،‬څڪ‪ ،‬ڇؤحؾ‪ُّ ،‬ڪاحؾ‪ ،‬ڪّڪطؾ‪ ،‬غاىاؼ‪ ،‬ڇڈُّ‪ ،‬ؾٌخَِ‪ ،‬ثحٓاء‪ ،‬حغڻ‪ ،‬پطچڻ‪ ،‬ؾڪٽ‪ ،‬نًٔ ‪،‬‬
‫ىّؼ‪ٌ ،‬اح آح‪ ،‬ؾُْ‪ٓ ،‬ڪ‪ ،‬ٿڪّ‪ ،‬ؤڪّ‪ ،‬غچ‪ ،‬چڌؾ‪ ،‬ىئڻئ ىٍڊؾ ىاڪّڈؾ‪ ،‬ؽّع‪ ،‬پاغّ‪ ،‬نٔڪّ‪،‬‬
‫څؾڈؿ‪ ،‬څؾڪْ ؾغٔطؽ‪.‬‬
‫حؤٌص حّؼ‪ُ ،‬ڪهّؼ‪ ،‬چّٽّؼ‪ ،‬ڪػطجّؼ‪ ،‬ىهِّؼ‪ ،‬جاڪّٔؼ‪ ،‬ثحّٓؼ‪ ،‬ٻاحّٓؼ‪ ،‬پڪّٔؼ‪ ،‬ڪچّٔؼ‪،‬‬
‫ڄؾڈؾؼ‪ ،‬حىظؾؼ‪،‬‬
‫طط حؤٌص حْ؛ ڪّڪ‪ ،‬حڈ‪ ،‬نڪ ڇپ‪ ،‬آگ‪ ،‬ٽم‪ ،‬ؤٽڪم‪ ،‬ڪػطئ‪ ،‬جاد‪ٌ ،‬اڪٔم فّغٔم‪ ،‬ڪٻڊؿ‪،‬‬
‫حِٽْ‪ ،‬نڪائْ‪ ،‬ٺڳْ‪ ،‬ڪپث‪ ،‬څؾڪ‪ ،‬ةاخؿ‪ ،‬پطؿ‪ ،‬گّنْ ‪،‬آٌٽْ‪ ،‬گڏ‪ ،‬گڏؿ ؾغٔطؽ‪.‬‬
‫طط حڃ ؛‬
‫حڇً حا ٌاال‪ ،‬چڪڻ‪ ،‬پطڻ‪ ،‬ثنّ‪ ،‬جاغطؿ‪ ،‬ظع‪ ،‬نّٽّ‪ ،‬ثنْ‪ ،‬گڏؾؼ‪ ،‬ثٓڳڙؾ‪ ،‬ڪٌّڊؾ‪ ،‬ڪٍّ‪ ،‬ٿانَِ‪،‬‬
‫ٿانِْ‪ .‬چيٍْ‪ ،‬ظتاع‪ ،‬ثٓڳ‪ ،‬چؤڪّؼ‪ ،‬ڪػحّ‪ ،‬ڪٽهْ‪ ،‬ڪّپ غاغط ؾغٔطؽ‪.‬‬
‫غٽ حا؛‬
‫ؾٽ‪ ،‬څؤڳا‪ ،‬غڳا‪ ،‬ؾٽٔا‪ ،‬ؾٓڙُا‪ ،‬ةشٔا‪،‬ڇؾحؤ‪ ،‬ڪحٔا‪،‬‬ ‫َ‬
‫طط غٽ حّ ؛‬
‫جٍگ‪ ،‬ٽٌّط‪ ،‬حِاٻّ‪ ،‬حِّڈؾ‪ ،‬ؤڳٺ‪ ،‬ڳاٌّ‪ ،‬ةشّٔ‪ ،‬ٽاٌڪّ‪ ،‬ٽّپّ‪ ،‬ڪٍڊڈؾ‪ ،‬ڪپڙؾ‪ ،‬ؾٽ‪ ،‬ڇؾحؾ‪،‬‬
‫ؾٓڙُّ‪ ،‬ؾغٔطؽ‪.‬‬
‫طط غٽ حْ ؛‬
‫ڇؾحؿ‪ ،‬ڦاُْ‪ ،‬ڦاغْ‪ ،‬ىِاح‪ ،‬حکڙؿ‪ ،‬ؤٌڌؤحؿ‪ ،‬ؾٓڙُْ‪ ،‬ڪحْ‪ ،‬پڃْ‪ ،‬ؾٽْ‪ ،‬حغْ‪ ،‬نّئْ‪ ،‬ٽٽْ‪،‬‬
‫غتْ‪ ،‬حّڈؿ‪ ،‬ؾغٔطؽ‪.‬‬
‫طط غّثؤگط حّ؛ ڀاڳ‪ٌ ،‬فٔب‪ ،‬غّثؾ‪ ،‬ؾؤپاح‪ ،‬ؾڻج ؾغٔطؽ‪.‬‬
‫طط غّثؤگط حْ ؛ غاؾث‪ ،‬كػيث‪ .‬ىِم‪،‬‬
‫طط ؽِط؛‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪24‬‬
 ‫ڳجهارتون ‪ :‬ڪالڌر متوا‬

‫ؽِطؼ حا ٌاال‪ ،‬نکپث‪ ،‬ڀڄ‪ ،‬ىهٔط‪ ،‬کٍڀائ‪ ،‬کاُّڈ‪ ،‬گخطؤئ‪ ،‬ؾؤڳڙ‪ ،‬ؾڳَِ ڪّٽ‪ ،‬ڪطؤچْ‪.‬‬
‫ڪالچْ‪ ،‬حٌِّا گڙَُ‪ ،‬ؤحئط‪ ،‬حڳػهئط‪ ،‬چؤڪا‪ ،‬ٿطپاحڪط‪ ،‬ڪاةم‪ ،‬كٍڌؤح‪ ،‬ىٍا‪ ،‬ىصٍّٓ‪ ،‬ىڪّ‪،‬‬
‫ؾطفائ‪ ،‬چًٔ‪ ،‬ةهڙؿ‪ ،‬ثُهْ‪ ،‬ثڪً‪ٍُ ،‬گالب‪ ،‬ؤغحٍتّغ‪ ،‬ڪهڪحّ‪ ،‬ذٔصح آةاث ُٔط ؤةاث‪ ،‬ڪاڪ‪،‬‬
‫ىفط ؾغٔطؽ‪.‬‬
‫طط ؾضّؾ‬
‫ًُ پاؾؿ ۾ ؾضّؼ حا جياػ ٌاال ؤچْ ؾڃً ٿا‪ .‬ىٿّ‪ٌ ،‬ڪ‪ ،‬چپ‪ ،‬نب‪ُّ ،‬ٺ‪ٌ ،‬طؤڈ‪ُ ،‬ٿ‪ ،‬ڪً‪ ،‬ثغ‪،‬‬
‫ؤکّٔؼ‪ ،‬پحّ‪ ،‬حئّ‪ ،‬حٔطؾ‪ ،‬ڪڇ‪ ،‬جطؿ‪ ،‬پٺا‪ ،‬ڪيط‪ ،‬ڳطّٓ‪ ،‬ڪاٌڊؾ‪ ،‬خةاؼ‪ ،‬ڄڀ‪ ،‬ڪٔاڈؿ‪ ،‬ؾڇاڈؿ‪،‬‬
‫ٺٌّٺ‪ ،‬ٻاًٌِ‪ ،‬آڳط‪ ،‬ؾغٔطؽ‪.‬‬
‫ؾضّؿ حا؛‬
‫ؾؤح‪ُ ،‬احغٍٔگاح‪ ،‬پاغا‪ ،‬ؤؽاحؤ‪ ،‬غالػ‪،‬‬
‫طط ؾضّؿ حّ؛ چئّ‪ ،‬پاغّ‪ ،‬غٍڌ‪ُ ،‬ڏ‪ ،‬پٺّ‪ ،‬ىاد‪ ،‬چو‪ٍُّٔ ،‬ؼ‪ ،‬كهب‪ ،ًٌٍِ ،‬نّٔ‪ ،‬نٔاڪّ‪ ،‬نب‪،‬‬
‫ُٿ‪ ،‬پٔط ‪ ،‬آڱّٺّ‪ ،‬گّڇؾ‪ ،‬حٌڌؾ‪ ،‬حئّ‪ ،‬حگط‪ ،‬آٌڊؾ‪ ،‬ؾغٔطؽ‪.‬‬
‫طط ؾضّؿ حْ؛ ىڪ‪ٍُ ،‬ج‪ ،‬ٻاًٌِ‪ ،‬ؤک‪ ،‬نڪْ‪ُ ،‬ڪْ‪ ،‬ؽڪم‪ ،‬ؽتٔد‪ ،‬پٍتڻْ‪ ،‬پٔؾاٌْ‪ ،‬ـّحئ‪،‬‬
‫آڱط‪ ،‬ؾغٔطؽ‪.‬‬
‫طط ؾهو حا؛‬
‫كم‪ ،‬ڦٔڻا‪ ،‬ؤکط‪ ،‬جؿّٓظ‪ ،‬ؾحع‪ ،‬غٔپاحؤ‪ ،‬ڪحاإ‪ ،‬ذافغ‪ ،‬ىّنّؿ‪ ،‬ؤغحاث‪ ،‬حيهَ‪ٌ ،‬لحا‪ ،‬پٔؼ‪ ،‬سعتا ‪،‬‬
‫نفغ‪،‬ؾغٔطؽ‪.‬‬
‫ؾهو حّؼ؛‬
‫خٓطؾؼ ‪ ،‬خةطؾؼ‪ ،‬پڙُڻّٔؼ‪ ،‬نکڻّٔؼ‪ ،‬ىؿٍائّؼ‪ ،‬ؽصؾؼ‪ ،‬ىصؾؼ‪ٌّ ،‬ڪطّٓؼ‪ ،‬ـرٔرّؼ‪ ،‬ؾغٔطؽ‪.‬‬
‫فلٔط حا؛‬
‫ىٔڙ‪ ،‬غّؤغ‪ ،‬ڪػحا‪ ،‬ڇٌڊؤ‪ ،‬ڪٌّڊؤ‪ٌ ،‬ؾا‪ ،‬ڦٍص‪ ،‬ڦٔطؤ‪ ،‬چانِٔا ؾغٔطؽ‪.‬‬
‫طط فلٔط حّ ؛‬
‫ٌاٌگ‪ ،‬آالپ‪ ،‬غّؤغ‪ ،‬ڪػحّ‪ ،‬ذاغ‪ ،‬ثًٓ‪ ،‬ڦٔطؾ‪ ،‬گِطڻ‪ ،‬ىڱڻ‪ ،‬پٍڻ‪ ،‬ؾغٔطؽ‬
‫طط فلٔط حْ؛‬
‫ثؾا‪ ،‬پٽ‪ ،‬غصؤ‪ ،‬ىطنْ‪ ،‬ؾاؽلْ‪ ،‬غاڃَِ‪ ،‬گصؤئْ‪ ،‬گّثڈؿ‪ ،‬ڪػحْ‪،‬‬
‫طط ڪاٺ ؛‬
‫ڪاٺًٔ حا ٌاال‪ ،‬غاگّؤؼ‪ ،‬ؽٔؾو‪ ،‬ةاٌع‪ ،‬ٻٻط‪ ،‬آڇؾ‪ ،‬ڦڏؾ‪ ،‬ڇٌگّ‪ ،‬ؾٌگّ‪ ،‬ٿهِّ‪ ،‬ڪچّ‪ ،‬پڪّ‪،‬‬
‫ٻالٌگَِ‪ ،‬پٔڻ‪ ،‬ڇّٽّ‪ ،‬ثگِّ‪ ،‬غئّؼ‪ ،‬غڌؾ‪ ،‬ڀڳم‪ ،‬ؾُطٓم‪ ،‬ڇهٔم‪ ،‬ؾچٓم‪ ،‬ٽڪٔم‪ ،‬جطٓم‪ ،‬ؾغٔطؽ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪25‬‬
 ‫ڳجهارتون ‪ :‬ڪالڌر متوا‬

‫طط ڪاٺ حا؛‬

‫ڇّڇؤ‪ ،‬جاڈؤ‪ ،‬پٍٔگِا‪ ،‬ؾچٓا‪ ،‬ٽڪٔا‪ ،‬ؾُطٓا‪ ،‬ڇهٔا‪ ،‬ىً‪ ،‬ٻالٌگَِ‪ٍُ ،‬صؾحؤ‪ ،‬ثحؾؤخؽ‪ ،‬ثح‪َ ،‬‬
‫ڇڪ‪ُ ،‬ط‪،‬‬
‫نڙُا‪ ،،‬ىم‪ ،‬ؾحؤ‪ ،‬ؤؾةطؤ‪ ،‬ؤئٽ‪ُ ،‬ٿا‪ ،‬ڳً‪ ،‬ؾغٔطؽ‪.‬‬
‫طط ڪاٺ حّ؛‬
‫ُڳخَِ‪ ،‬پٍٔگِّ‪ ،‬ڇڪ‪ ،ٍُّ ،‬پاکڙؾ‪ُ ،‬ٿّٔ‪ٌ ،‬ڙ‪ ،‬ةٍڊ‪ ،‬نڙُّ‪ ،‬ىم‪ ،‬ؾحؾ‪ ،‬کپّ‪ ،‬ىاحؾ‪ ،‬جاڈؾ‪ ،‬گّؽّ‪،‬‬
‫ـٍصغ‪ ،‬ةاٌٺّ‪ ،‬ڇٌڊؾ‪ ،‬کٽّنّ‪ ،‬ىاچع‪ ،‬كهو‪ ،‬پاؾؾ‪ ،‬غّحؤت‪ ،‬غم‪ ،‬الٽّؼ‪ ،‬ڪٻٽ‪ ،‬نڪڻ‪ ،‬پحڻ‪ ،‬حٌصؾ‪،‬‬
‫ڇڪط‪ ،‬ٻٔاٌّ‪ ،‬چڪطؾ‪ ،‬ؾٓهڻ‪ ،‬ڪّئهّ‪ ،‬ٻٔاٌّ‪ ،‬ىٍگِّ‪ ،‬ثؾٌِّؼ‪ ،‬ىڇ‪ ،‬جشث‪ ،‬څڪ‪ ،‬ٺڪاء‪ُ ،‬احىٌّّ‪،‬‬
‫غطّٓ‪ ،‬پطّٓ‪ ،‬ڇٌصڻ ؾغٔطؽ‪.‬‬
‫طط ڪاٺ حّؼ ؛‬
‫ٻٔأٌّؼ‪ ،‬ٻػاٌگّٔؼ‪ ،‬جاڪّٔؼ‪ ،‬ثحّٓؼ‪ ،‬ؤڇّٓؼ‪ ،‬ىِطّٓؼ‪ ،‬ىاٌصؤڻّٔؼ‪ ،‬ڦطڻّٔؼ‪ ،‬ؤٽّٔؼ‪ ،‬چاکڙّٓؼ‪،‬‬
‫کڙڪّٔؼ ؾغٔطؽ‪.‬‬
‫طط ڪاٺ حْ؛‬
‫ةٍصؾع‪ ،‬ـٍصؾع‪ ،‬ؾٌگْ‪ ،‬ڇٌگْ‪ ،‬ڦڏؿ‪ ،‬آڇؿ‪ ،‬ٻػاٌگْ‪ ،‬ٻالٌکْ‪ ،‬ىّحؿ‪ ،‬ٻٔاٌْ‪ ،‬ڪطغْ‪ ،‬ڳخَِ‪،‬‬
‫چّٿائْ‪ ،‬ىٍخڻ‪ ،‬ـٍصغ‪ ،‬ىٔظ‪ ،‬ؤٽْ‪ ،‬ؾغٔطؽ‬
‫طط ڪاغتْ ؛‬
‫ًُ پاؾؿ ۾ جياػ ڪاغتًٔ حا ٌاال ؤچْ ؾڃً ٿا‪ .‬ڪٍڀاح‪ ،‬ىّچْ‪ ،‬نُّاح‪ ،‬ؾؤڄؾ‪ ،‬غٌّاحؾ‪ ،‬ذخاػ‪،‬‬
‫کٽْ‪ ،‬ڪاؽٔگط‪ ،‬چّڈٓگط‪ ،‬څؾٻْ ؾغٔطؽ‪.‬‬
‫طط ڪاغض حّ؛‬
‫ؤکط‪ ،‬ذاغ‪ ،‬سط‪ ،‬نکّٔ‪ ،‬پطُّٔ‪ ،‬پٍّ‪ ،‬نٔکّ‪ ،‬ذػاإ‪ ،‬ؾغٔطؽ‪.‬‬
‫طط ڪاغض حْ ؛‬
‫ؾُْ‪ ،‬ةٍصؿ‪ ،‬چّپڙؿ‪ ،‬ؾغٔطؽ‪.‬‬
‫ڪحاإ ؛‬
‫ًُ پاؾؿ ۾ جياػ ىؾِّح ڪحاةً حا ٌاال ؤچْ غگًِ ٿا‪ .‬كطآؼ‪ ،‬گٔحا‪ ،‬جّحٓث‪ ،‬ؤٌخٔم‪ ،‬خةّح‪،‬‬
‫ؽاَُ حّ حغانّ‪ ،‬گهػحاؼ ‪ ،‬ةّغحاؼ‪ ،‬ةٔاز‪ ،‬ؾغٔطؽ‪.‬‬
‫طط ڪحاإ حّ؛‬
‫ؾحع‪ ،‬غٔپاحؾ‪ ،‬پٍّ‪ ،‬ىِاڳ‪ ،‬ىلصىّ‪ ،‬ثٓتاچّ‪ ،‬نکّٔ‪ ،‬پطُّٔ‪،‬‬
‫طط ڪحّ؛ پهٍگ‪ ،‬حاٌصح‪ ،‬ىّجْ‪ُٔ ،‬طؾ‪ ،‬ٽٔپّ‪ ،‬پکڙؾ‪ ،‬حؤڱّ‪ ،‬جاخؿ‪ ،‬ةخّ‪ ،‬پؾّحؿ ُ ؾغٔطؽ‪.‬‬
‫ڪحْ حّ‪ ،‬حٌگ‪ٌ ،‬ػم‪ ،‬ڀٌّڪاٽ‪ ،‬حِٽ‪ ،‬پڇ‪ٌّ ،‬غڻ‪،‬غّڪڻ‪ ،‬ؾغٔطؽ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪26‬‬
 ‫ڳجهارتون ‪ :‬ڪالڌر متوا‬

‫طط ڪپڙؾ ؛‬
‫ڪپڙؼ حا ٌاال‪ُ ،‬طک‪ ،‬ةافحّ‪ ،‬غهڪ‪ ،‬حٓؾو‪ ،‬کصح‪ ،‬کاثؿ‪ ،‬پاپهًٔ‪ ،‬ڪاٽً‪ ،‬ـّظ‪ ،‬ڇحّٓ‪ ،‬ڦاٽّ‪،‬‬
‫ٻاٌڌڻّ‪ ،‬ٿِّ‪ ،‬ٿهِّ‪ ،‬گطةْ‪ ،‬ظٔطؾ‪ ،‬ڪٔيشاإ‪ ،‬ڳاڈُّ‪ ،‬ةّغڪْ‪ ،‬جػط ‪ ،‬نػّ‪ ،‬ڪاحؾ‪ ،‬ڪٔػطّٓ‪،‬‬
‫ڳّڈُّ‪ ،‬ؤڇّ‪ ،‬څؾجم‪ ،‬ىٔهّ‪ ،‬ؤةحّ‪ ،‬غتحّ‪،‬‬
‫طط ڪپطؿ حا؛‬
‫پالٌص‪ ،‬کٍٍِتا‪ ،‬پٽڪا‪ ،‬ـافا‪ ،‬ؽاؼ‪ ،‬ٿاؼ‪ ،‬جاڪا‪ ،‬ؾڳا‪ ،‬گظ‪ ،‬ىٔٽط‪ ،‬پڙ‪ ،‬حّحؤإ‪ ،‬پطثؤ‪ ،‬ةط‪ ،‬ؾُاڻا‪،‬‬
‫جڪٔا‪ ،‬آٿط‪،‬‬
‫طط ڪپڙؿ حّ‪،‬‬
‫حؾىاغ‪ ،‬ٽّؤغ‪ ،‬گج‪ ،‬پطؾ‪ ،‬ىهٔط‪ ،‬ؤحطڪ‪ ،‬حٓٽّ‪ ،‬چاثح‪ ،‬چّنّ‪ ،‬ڪچّ‪ ،‬پڪّ‪ ،‬ؾؤغڪّٽ‪ ،‬ىفهط‪،‬‬
‫ةّچڻ‪ ،‬ؤٌگّڇّ‪ ،‬حئّ‪ ،‬پالٌص‪ ،‬ـافّ‪ ،‬پٽڪّ‪ ،‬ڪانط‪ ،‬ٻٔڙؾ‪ ،‬ٿِّ‪ ،‬جاڪّ‪ ،‬پاحاىّ‪ ،‬جٍتّ‪ ،‬ةخڪّ‪،‬‬
‫کٔػّ‪ ،‬ٽٌّط‪ ،‬فطؤڪ‪ ،‬پاجّ‪ ،‬پطؤڻّ‪ٌ ،‬ئّؼ‪ ،‬ؤؾڇڻ‪ ،‬ؤؾچڻ‪ ،‬پائڻ‪ ،‬ؾغٔطؽ‪.‬‬
‫طط ڪپڙؿ حّؼ؛‬
‫حنّٔؼ‪ ،‬گّثڈّٓؼ‪ ،‬حضائّٔؼ‪،‬ٿٔهِّٔؼ‪ ،‬ٻّڪأٌّؼ‪ ،‬غتّٔؼ‪ ،‬حّڈّٓؼ‪،‬چاثحّٓؼ‪ ،‬ؤؾٽّٔؼ‪،‬‬
‫ڳّٿطّٓؼ‪ ،‬چّنّٔؼ‪ ،‬نٌّگّٔؼ‪ ،‬څؾجّٔؼ‪ ،‬الٌگّؼ ؾغٔطؽ‪.‬‬
‫طط ڪپڙؿ حْ ؛‬
‫حةًٔ‪ ،‬چاثح‪ ،‬ڪّح‪ ،‬حجْ‪ ،‬پٽْ‪ ،‬نٔڙ‪ ،‬ؤڳطؿ‪ ،‬ڳهْ‪ ،‬ؤةحْ‪ ،‬غتحْ‪ ،‬خحؿ‪ ،‬ؽاغ‪ ،‬گٍصؿ‪ُ ،‬ڙ‪،‬‬
‫ڪاٌخِْ‪ ،‬ڪاٌچ‪ ،‬ىڇطثؤٌْ‪ ،‬څڈڪْ‪ ،‬ىِاحؿ‪ ،‬ـصحؿ‪ ،‬فطؤغْ‪ ،‬غّڈ‪ ،‬گّثڈؿ‪ ،‬نٌّگْ‪ ،‬چاثح‪،‬‬
‫پٿطؤڻْ‪ ،‬ٽّپْ‪ ،‬ڇط‪ ،‬چٽػانْ‪،‬ڇٔٽ‪ ،‬ةخڪْ‪ ،‬ؾغٔطؽ‪.‬‬
‫طط ڪک حّ؛‬
‫حِّپڙؾ‪ ،‬ڀٌّگّ‪ ،‬ڇٍّ‪ ،‬جڏؾ‪ ،‬پِّٔ‪ ،‬جطُّ‪ ،‬ؾڃڻّ‪ ،‬ڇپط‪ ،‬حِڳّ‪ ،‬ڇٻّ‪ ،‬کاحؾ‪ ،‬ىٺّ ؾغٔطؽ‪.‬‬
‫طط کاڂ ؛‬
‫کاڂ حا جياػ كػو‪ ،‬ٻّڈ‪ ،‬غاڳ‪ ،‬ىکڻ‪ ،‬ىهٔصؾ‪ ،‬ؾغٍاڻ‪ ،‬ؾک‪ ،‬خُط‪ ،‬ڇُّاحؤ‪ ،‬کخّح‪ ،‬ةػڪّٽ‪،‬‬
‫ڪحم‪ ،‬ىاٌْ‪ ،‬پڪّ‪ ،‬ڪچّ‪ ،‬کٔطؾ‪ ،‬کٔطڻْ‪ ،‬ڪڙُْ‪ ،‬ىالئْ‪ ،‬ىطةّ‪ ،‬کٽّ‪ ،‬ىٺّ‪ ،‬کاحؾ‪ ،‬ڪّڈؾ‪،‬‬
‫خحثؾ‪ ،‬چٽڻْ‪ ،‬ٿّػ‪ ،‬نػڻ‪ ،‬پٽاٽا‪ ،‬پٍٔط‪ ،‬پانڪ ؾغٔطؽ‪.‬‬
‫طط گاَُ؛‬
‫غڀٍْ گاًُ حا ٌاال ؾٺْ غگِخً ٿا‪ ،‬نهط‪ ،‬الڻّ‪ ،‬نٍڀ‪ ،‬ىکڻْ‪ ،‬چّچٍْ‪ ،‬چِّٔ‪ ،‬چڙّٓ‪ ،‬ڀچٽْ‪،‬‬
‫ڀطٽ‪ ،‬غائّؼ‪ ،‬ىطٓڙؾ‪ ،‬غٔاحؾڃ‪ ،‬ڀحط‪ ،‬ڇٻط‪ ،‬کّؤئْ‪ ،‬ڳو‪ ،‬ڳٍڍٓط‪ ،‬ٻڪً‪ ،‬ڪم‪ ،‬کَِ‪ ،‬حٌخڪّ‪،‬‬
‫ڪاًٌِ‪ ،‬نّغڻ ؾغٔطؽ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪27‬‬
 ‫ڳجهارتون ‪ :‬ڪالڌر متوا‬

‫طط گاَُ حّ؛‬

‫گم‪ ،‬پً‪ ،‬ڪک‪ ،‬ؤؾڀڙ‪ ،‬ڪٍڊؾ‪ ،‬غائّ‪ ،‬غڪّ‪ ،‬ؾچّٓ‪ ،‬ىّحّٓ‪ ،‬گڏؾ‪ ،‬ڪّٺّ‪،‬ؾغٔطؽ‬
‫گاَُ حْ؛‬
‫ڀطؿ‪ ،‬ڪانط‪ ،‬څؼ‪ ،‬ٻِاحؿ‪ ،‬ىٺ‪ ،‬ڪِڙؿ‪ ،‬ڪحط‪ ،‬چپ چٽ‪ٌّ ،‬ڈؿ‪ ،‬حغْ‪ ،‬ؾغٔطؽ‪.‬‬
‫ڳِ َُ ؛‬
‫ًُ پاؾؿ ۾ جياػ ڳًِ حا ٌاال کڻْ غگِخً ٿا‪ٌ ،‬ٿ‪ ،‬ةّنّ‪ ،‬ةئٍٔػط‪ ،‬ؾؤال‪ ،‬حِّىڪ‪ ،‬ؾؤنّٔؼ‪،‬‬
‫ثح‪ ،‬ؤنّنک‪ ،‬ؾؤڈنّ‪ ،‬ڪڙّٓؼ‪ ،‬ىاٌصححٓا‪ ،‬حِّىڪ‪ ،‬حٍِخِط‪ ،‬حِٔط‪ ،‬حِطىط‪ ،‬ڇؤٌّڻْ‪ ،‬پّپٽ‪،‬‬
‫پٍڙؤ‪ٌ ،‬فتّٔؼ‪ ،‬ٻٍصؤ‪ ،‬ؤٓطٍٓگ‪ ،‬ڦهڙؿ‪ ،‬ؾغٔطؽ‪.‬‬
‫طط ڳَِ حْ ؛‬
‫ٽڪ‪ ،‬ىٍڊؿ‪ ،‬كٔيث‪ ،‬غاحغٍڀاغ‪ ،‬ڪػّٽْ‪ ،‬ؾؤنْ‪ ،‬ڦهْ‪ ،‬ؾٍٓڊؿ‪ٌ ،‬ٿ‪ ،‬ىٔز‪ ،‬گٍِگِطؿ‪ ،‬ڪطڪ‪،‬‬
‫ڇؤٌّڻْ‪ ،‬ىٍٔا‪ ،‬ؾغٔطؽ‪.‬‬
‫طط گِّڈؾ؛‬
‫ًُ پاؾؿ ۾ گِّڈؼ حّؼ جؤجّٔؼ ۽ كػو ؤچً ٿا‪ ،‬ڪاٺٔاؾؤڈؿ‪ ،‬ىاحؾؤڈؿ‪ ،‬غٍڌؿ‪ُ ،‬ظؤحؿ‪،‬‬
‫پٍخاةْ‪ ،‬ڪئث‪ ،‬ڪاحؾ‪ ،‬غطسّ‪ ،‬ڄڄؾ‪ ،‬ڄؤکط‪ ،‬ـافْ‪ ،‬پٍج ڪهٔاڻ‪ ،‬ؾغٔطؽ‪.‬‬
‫طط گِّحؿ حّ؛‬
‫ٍُّ‪ُ ،‬ڻڪاٽ‪ ،‬ثؤٻهّ‪ ،‬جٍگ‪ ،‬پٍڌ‪ ،‬حنّ‪ ،‬ىً‪ ،‬كصػ‪ ،‬نغاػ‪ ،‬جّةطؾ‪ ،‬ظتٔهّ‪ُ ،‬هڻ‪ُ ،‬ڻڪڻ‪ ،‬پڇ پٔط‪،‬‬
‫ؾغٔطؽ‪.‬‬
‫گِّڈ حْ؛‬
‫ؤٌڌؤحؿ‪ ،‬جکائْ‪ ،‬ڄؾح‪ُ ،‬ڻڪاح‪ ،‬غػحْ‪ ،‬ىػحْ‪ ،‬ؾؤڳ‪ ،‬پػث‪ ،‬څؾڻ‪ ،‬چّد‪ ،‬ڇڪْ ‪ ،‬ؾغٔطؽ‪.‬‬
‫نَُّ حّ؛‬
‫ڀاال‪ ،‬گطخ‪ ،‬ڪڙؤ‪ ،‬ڪطٽ‪ ،‬خٌخٔط‪ ،‬ڪپ‪ ،‬ڪهف‪ ،‬ؤغڪطؾ‪ ،‬چڙؾ‪ ،‬ىٽط‪ ،‬ڪّڪّ‪ ،‬ڪم‪ ،‬ڇٔطؾ‪،‬‬
‫گهّنّ‪ ،‬جاڈؾ‪ ،‬ڪاؼ‪ ،‬پاڳّڈؾ‪ ،‬حڪٔب‪ ،‬چاكّ‪ ،‬جئّ‪ ،‬غّئّ‪ ،‬چڪڻ‪ ،‬پػحّغ‪ ،‬حّٓؤنّح‪ ،‬چيچّ‪،‬‬
‫ڪڙچّ‪ ،‬ڪم‪ ،‬ڪائ‪ ،‬ؾغٔطؽ‪.‬‬
‫طط نَُّ حْ ؛‬
‫غاُيْ‪ ،‬غّئْ‪ ،‬غٍگِط‪ ،‬خٌخٔط‪ ،‬ڪٍٔچْ‪ ،‬ڪاجْ‪ ،‬ڇطؿ‪ ،،‬ڪطغْ‪ ،‬ةاڈثؿ‪ ،‬ةانٽْ‪ ،‬ىؾًٔ‪،‬‬
‫ٽٍڪ‪ ،‬ـٍصؾع‪ ،‬غائٔڪم‪ ،‬ڇاڻڻْ‪ ،‬ڪڙؿ‪ ،‬جاح‪ ،‬غٔک‪ ،‬جهّؤح‪ ،‬جطؤح‪ ،‬چطسْ‪ ،‬ڪئاىاح‪ ،‬ڇٔڻْ‪،‬‬
‫ڪڻاُْ ‪،‬ؤٌتّحؿ‪ ،‬پڪڙ‪ ،‬ؾغٔطؽ‪.‬‬
‫طط نٔکّ ؛‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪28‬‬
 ‫ڳجهارتون ‪ :‬ڪالڌر متوا‬

‫نٔکْ حا ٌاال‪،‬ڇٌّ‪ ،‬ؾحجّ‪ ،‬گِطّٓ‪ ،‬نٿّ‪ ،‬ـرٔد‪ ،‬غهط‪،‬‬

‫طط نٔکْ حا؛‬
‫ؤٌگ‪ ،‬غّ‪ُ ،‬ظؤح‪ ،‬نک‪ ،‬ڪطؾڈ‪ ،‬ؤحإ‪ ،‬پصػ‪ ،‬کطإ‪ ،‬ڄخؼ‪ ،‬حؾپٔا‪ ،‬آڅٓا‪ ،‬ؤڅٓال‪ ،‬ٽڪا‪ ،‬ٻڌؤ‪ ،‬ڇٽا‪ ،‬پئػا‪،‬‬
‫ڪػٔطؤ‪ ،‬ٽّٓا‪ ،‬ڪاغا‪ ،‬ىڻ‪ ،‬غٔط‪ ،‬پاء‪،‬ڦّٽ‪ ،‬پطَُ‪ُ ،‬ڪ‪ .‬ٻَ ٽْ‪.....‬ؤنز ؾغٔطؽ‪.‬‬
‫طط نٔکْ حّ؛‬
‫گظ‪ ،‬ؾؤغ‪ ،‬ؤٌگ‪ ،‬حيؽ‪ ،‬ؤڅؤحؾ‪ ،‬گِطّٓ‪ ،‬ىڱّٔ‪ ،‬ذػاإ‪ ،‬ڪحاإ‪ ،‬پّحؾ‪ ،‬ؤڅؾحؾ‪ ،‬ؾڅّٓ‪ ،‬گِٽّٔ‪،‬‬
‫چڪحّ‪ ،‬نِڻّ‪ ،‬كطضّ ؾغٔطؽ‪.‬‬
‫طط ىاغ ؛‬
‫ًُ پاؾؿ ۾ جياػ ىانً حا ٌاال ؤچْ غگًِ ٿا‪ .‬ڳئّؼ‪ ،‬چڳْ‪ ،‬گاةْ‪ ،‬گاةّ‪ ،‬چڳّ‪ ،‬ڇؤٌص‪،‬ىًٍِٔ‪ ،‬پاڇؾ‪،‬‬
‫ؾڃ‪ ،‬ٻٔاڻ ‪ ،‬ٽٔاڻ‪ ،‬کڙؾ‪ ،‬ؾڃ‪ ،‬ٻڪطؿ‪ ،‬گصؿ‪ ،‬ڇٔهْ‪ ،‬ڇٔهّ‪ ،‬ؤٺ ڪٍّؤٽ‪ ،‬جّڇؾ‪ ،‬گٌّطؾ‪ ،‬ڇؤچْ‪،‬‬
‫ڦٍڊح‪ ،‬ڇؤگِّ‪ ،‬گِّڈؾ‪ ،‬ؾڇٔطؾ‪ ،‬گڏؽ‪ ،‬چاٌگّ‪ ،‬ڪڇْ‪ ،‬غٍڌؿ‪ ،‬ٿطؿ‪ ،‬ىٍِّٔ‪ ،‬ڳائّ‪ ،‬حٓڍؾ‪،‬ؤؾٺّ‬
‫ٻاڪطؾ ؾغٔطؽ‪.‬‬
‫طط ىاغ حا؛‬
‫ٻڌؤ‪ ،‬ؾؤحٓا‪ ،‬ڇّڈٓا‪ ،‬ؾٿاڻ کڏؤ‪ ،‬گِاڻٔا‪ ،‬ؾؤڈؤ‪ ،‬ڇٻطؤ‪ ،‬ىحاحؤ‪ ،‬ىِّڈ‪ ،‬ؾنط‪ ،‬ڀٔطؤ‪ ،‬ٿڻ‪ ،‬ىٽط‪ ،‬چٍگ‪ ،‬چڙؤ‪،‬‬
‫جّةطؤ‪ ،‬ڦط‪ ،‬گّؽا‪ ،‬نڙؤ‪ ،‬ڪٍڍؤ‪ٌُِ ،‬طؤ‪ ،‬کاٌڊؤ‪ ،‬ڪڪڙؤ‪ ،‬ڀّحؤ‪ ،‬غچا‪ ،‬کّٽا‪ ،‬ىٍِصؤح‪ ،‬پِطؤح‪ ،‬ةڇڙؤ‪،‬‬
‫ڦٽطؤ‪ ،‬ڀال‪ ،‬ٺهِا‪ ،‬ٽٺا‪ ،‬پٔحا‪ ،‬نٔڏؾڈؤ‪ ،‬ڳاٌا‪ ،‬ڦٔطؤ‪ ،‬گِيطؤ‪ ،‬څؤجا‪ ،‬ڀٔطؤ‪،‬‬
‫طط ىاغ حّ ؛‬
‫ٌڪ‪ ،‬پڇ‪ ،‬آٌڊؾ‪ ،‬غڱ‪ ،‬چّحؤّٓ‪ ،‬ڪأُّ‪ ،‬ٽٺّ‪ ،‬پٔحّ‪ ،‬ڇڅؾ‪ ،‬گِاڻّٔ‪ ،‬کٔط‪ ،‬گِْ‪ ،‬جڙّٓ‪ ،‬ڄؾحؤّٓ‪،‬‬
‫گع‪ ،‬ثؤڳ‪ ،‬ڇاغ‪ ،‬ڳڀ‪ ،‬غطگِٔم‪ ،‬غياڈؾ‪ ،‬پع‪ ،‬کط‪ُ ،‬ڏؾ‪ ،‬نڙؾ‪ ،‬ڳاٽ‪ ،‬ڳطؤُّٔؼ‪ ،‬ڀهّ‪ ،‬ٿهِّ‪ ،‬ؾٌگ‪،‬‬
‫ڇؤٌّڻ‪ ،‬ؤحَُ‪ ،‬حڈڻ‪ ،‬حڳڻ‪ ،‬ڄؾڈڻ‪ُٔ ،‬ج‪ ،‬ڪّڪطؾ‪.‬آڦطؾ‬
‫طط ىاغ حّؼ؛‬
‫چڪّٔؼ‪ .‬ٺهِّٔؼ‪ ،‬ؾٓاىّؼ‪ ،‬ىحاحّٓؼ‪ ،‬ڇٻطّٓؼ‪ ،‬جػٔاحّٓؼ‪ ،‬ڦٍڊّٓؼ‪ ،‬غئائّؼ‪ ،‬آنّڈّٓؼ‪،‬‬
‫ڪاٌگِاحّٓؼ‪ ،‬کٽطؾؼ‪ ،‬ىٺّٔؼ‪ ،‬ڦٽطّٓؼ‪ُٔ ،‬خاحؾؼ‪ ،‬څؾٌطّٓؼ‪ ،‬ڪاحّٓؼ‪،‬‬
‫ىاڻڪّٔؼ ‪ ،‬ڀّحّٓؼ‪ ،‬چؾنّٔؼ‪ ،‬ڀٽاحّٓؼ‪ ،‬ىػحّٔؼ‪ ،‬ڇٔطؾؼ‪ ،‬ىٽطّٓؼ‪ ،‬پٔاحّٓؼ‪ ،‬ىِاحؾؼ‪،‬‬
‫ڇُائّٔؼ‪ ،‬غاحِّڻّٔؼ‪ ،‬ڪڪّٔؼ‪ ،‬حٌڀّٔؼ‪ ،‬ٽٺّٔؼ‪ ،‬آّٓؼ‪ ،‬ؾّٓؼ‪ ،‬ڇڅّٓؼ‪ ،‬پٔحّٔؼ‪ ،‬گِاڻّٔؼ‪،‬‬
‫ؾؤحّٓؼ پِطؤّٓؼ‪،‬‬
‫طط ىاغ حْ ؛‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪29‬‬
 ‫ڳجهارتون ‪ :‬ڪالڌر متوا‬

‫ڇڅؿ‪ ،‬پٔحْ‪ ،‬ؤٿْ‪ ،‬ؾٓٺْ‪ ،‬ڀڳْ‪ ،‬ڄؾڈؿ‪ ،‬ؾؤحؿ‪ ،‬ڪاحؿ‪ٌِ ،‬طؿ‪ ،‬حٌڀ‪،‬چڪ‪ٌُّ ،‬گط‪ ،‬ڪّڪط‪،‬‬
‫ڪٍڍؿ‪ ،‬ثةڪ‪ ،‬نع ڪٍْ‪ ،‬ڦاڈؿ‪ ،‬چػْ‪ ،‬ؾٓائْ‪ ،‬ڦطؿ‪ ،‬ٽٺْ‪ ،‬آئْ‪ ،‬ؾئْ‪ ،‬ٽٍتْ‪ ،‬ؤؾڳط‪ ،‬حڈ‪،‬‬
‫حِّڪ‪ ،‬ڀهْ‪ ،‬ٺهِْ‪ ،‬ىِاح‪ ،‬ىِاح‪ ،‬کٽط‪ ،‬ىٺْ‪ ،‬گخطؿ‪ ،‬غائْ‪ ،‬څؾٌطؿ‪ ،‬غحْ‪ ،‬ىٍاڻ‪ ،‬ىڪڙؿ‪،‬‬
‫ڪاحؿ‪ ،‬ڀّحؿ ؾغٔطؽ‪.‬‬
‫طط ىٽَْء حا‬
‫کاىاؼ‪ ،‬ثڈؤ‪ ،‬ةٍگال‪ ،‬ڪّٽ‪ ،‬ڳّڈُا‪ ،‬پٍّڈؤ‪ ،‬گهّال‪ ،‬گِاحؤ‪ ،‬ثحؤ‪ ،‬ٻٍا‪ ،‬ٻٍا‪ ،‬حؤٌصٓڪا‪،‬چٓٻا‪ ،‬ٻّحؤ‬
‫ؾغٔطؽ‪.‬‬
‫طط ىٽَْء حّڻ؛‬
‫ىاڈّٓؼ‪ ،‬ىػخصؾؼ‪ ،‬ثنّٔؼ‪ ،‬ڪٌّڊّٓؼ‪ ،‬غّؼ‪ ،‬گٍصّٓؼ ؾغٔطؽ‬
‫طط ىڇْ ؛‬
‫ىڇًٔ حا ٌاال‪ ،‬پّپطؿ‪ ،‬ڪطڈؿ‪ ،‬غِڻْ‪ ،‬ؤُم‪ ،‬ٿّٿ‪ ،‬ڇٌڀڙؿ‪ ،‬گاٌگٽ‪ ،‬ڪطڈؾ‪ ،‬کڳّ‪ ،‬غڻْ‪،‬‬
‫ىطڪْ‪،‬‬
‫طط ىطز ؛‬
‫جياػ ىطضً حا ٌاال ؾٺْ غگِخً ٿا‪ ،‬جپ‪ ،‬ٻطؾ‪ ،‬ةشاح‪ ،‬ڪّحَُ‪ٌ ،‬ظنّ‪ ،‬ڇڪْ‪ ،‬ٻطُاغ‪ ،‬ىُّٔڙؤ‪،‬‬
‫کٍگَِ‪ ،‬غائْ‪ ،‬غِڪْ‪ ،‬غهَِ‪ ،‬ثػ‪ ،‬غاَُ‪ ،‬غّحؿ‪ ،‬پٔڄ ةّؤغٔط‪ ،‬ؤڀ غاُْ‪ ،‬ىهّ‪ ،‬ڇانْ‪ ،‬ڪٍڌڳط‪،‬‬
‫فطڈّٓؼ‪ ،‬پث‪ ،‬غّڂ‪ ،‬ىطگِْ‪ ،‬آفطؿ‪ ،‬ڳطؾ‪ ،‬ڳطُاغ‪ .‬ىطؾٽ‪ٌ ،‬اڪٔطؿ‪ ،‬آحؤّٓؼ‪ ،‬ڦڦڙؿ‪ ،‬ڪاحؾ ؾؤء‪،‬‬
‫ىٿْ حّ غّح‪ ،‬ڄڀ ڄٽ‪ ،‬غٍڌًٓ حّ غّح‪ ،‬ثغث‪ ،‬حالإ ؾغٔطؽ‪.‬‬
‫ىطؾؼ؛‬
‫ًُ پاؾؿ ۾ ةَ غڀٍْ ىطؼ حا ٌاال کڻْ غگِخً ٿا‪ .‬غاىتط‪ ،‬غِّ‪ُ ،‬طڻ‪ ،‬غّح‪ ،‬ڀگِڙ‪ ،‬ڀّنڙؾ‪،‬‬
‫ُاٿْ‪ ،‬غٔاح‪ ،‬گصڈ‪ ،‬ؽًٍِٔ‪ ،‬غٔڙَُ‪ ،‬نّىڙ‪ ،‬ڪحّ‪ ،‬ؾؤڳّؼ‪ ،‬جاخؿ‪ ،‬ىو‪ ،‬نڌڈؾ‪ ،‬ڪڇّؼ‪ ،‬ؾڄّؼ‪،‬‬
‫چٔٽّ‪ ،‬ىاٌگط‪ ،‬ڪيْ ؾغٔطؽ‪.‬‬
‫ىطؾؼ حّ؛ چڪ‪ ،‬حِٽ‪ ،‬نٍگَِ‪ ،‬ڇطڪ‪ ،‬ڇٌص‪ ،‬حِٔڙؾ‪ ،‬ٿو‪ ،‬حؤٌڀّٽّ‪ ،‬گطڻ‪ ،‬ؤؾٌاڈ‪ ،‬ٻٺط‪،‬‬
‫ىطؾؼ حْ ؛‬
‫ةڇ‪ ،‬نّڅ‪ ،‬غٍگِط‪ ،‬گُّْ‪ ،‬ؽّسْ‪ ،‬ڄؾڈ‪ ،‬ؤنط‪ ،‬حؾىڙ‪ ،‬گّڈ‪ ،‬گِّح‪ ،‬ؤؾٌائْ‪ ،‬کاڅؿ‪ ،‬حِڙپ ؾغٔطؽ‪.‬‬
‫طط ىهڪ ؛ ىهڪً حا ٌاال‪،‬ؾطةػحاؼ‪ ،‬ؤٓطؤؼ‪ ،‬ىفط‪،‬الڈ‪ ،‬ٿط‪ ،‬ؾچّنّ‪ ،‬ؾؤڳڙ‪ ،‬ڪُّػحاؼ‪ ،‬ڪٔچ‪ ،‬ڪڇ‪،‬‬
‫ىڪطؤؼ‪ ،‬کاُڙ‪ ،‬چٽ‪ ،‬ڪؾئط‪ ،‬ةٍگاغ‪ُ ،‬اڈُّ‪ ،‬ؾغٔطؽ‪.‬‬
‫طط ىّٔؾ ؛‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪30‬‬
 ‫ڳجهارتون ‪ :‬ڪالڌر متوا‬

‫ىّٔؼ حا ٌاال‪ ،‬ؤٌاح‪ ،‬ؤٌگّح‪ ،‬ڄؤکّؼ‪ ،‬چڪّ‪ ،‬ؤٌب‪ ،‬ڪٔال‪ ،‬ڇؤحُّؼ‪ ،‬ٻٔط‪ٌ ،‬احٌگّٔؼ‪ٌ ،‬اذ پاجّٔؼ‪،‬‬
‫گصحؤ‪ ،‬ؤٌخٔط‪ ،‬ـّظ‪ ،‬نٔياؼ‪ ،‬جّئ‪ ،‬کخّح خٓحّؼ ؾغٔطؽ‪.‬‬
‫طط ٌاحٌاؼُء ؛‬
‫ًُ پاؾ ۾ ؾّحجً حا غتئْ ٌاال ؾٺْ غگِخً ٿا‪ ،‬آىْ‪ ،‬آىٍث‪ ،‬ؤىث‪ ،‬ؤٓيڻا‪،‬آغٔث‪ ،‬آٓم آئْ‪،‬‬
‫ؤٌّحؿ‪ ،‬ةهلٔع‪ ،‬ةاٌّ‪ ،‬غٍڌؾ‪ ،‬غياٌْ‪ ،‬غّىم‪ ،‬ىّىم‪ ،‬ىاحؾؿ‪ ،‬ىاحٓث‪ ،‬غػئْ‪ ،‬ـاذتاؼ‪ ،‬غٍصحؿ‪،‬‬
‫ـانِاؼ‪ ،‬ةٔتم‪ ،‬ةاٌّ‪ ،‬ةّةٍاؼ‪ ،‬ةّةا‪ ،‬ةٔگو‪ ،‬ٻائْ‪ ،‬ٻاٌِْ‪ ،‬ثؤئْ‪ ،‬ثّٓؤٌْ‪ ،‬ٻڍؿ‪ ،‬ٻاگِْ‪ ،‬ڀاڳْ‪،‬‬
‫ڀاڳاؼ‪،‬ڀّحؿ‪ ،‬ڇؤُْ‪ ،‬چطؿ‪ ،‬پانِْ‪ ،‬پّحُٔث‪ ،‬پٺاڻْ‪ ،‬پصىڻْ‪ ،‬چحطگڻْ‪ ،‬پطؿ‪ ،‬پٔاحؿ‪ ،‬پّڈُْ‪،‬‬
‫حٔئاؼ‪ ،‬کٔاؼ‪ ،‬حٍث‪ ،‬حٔخاؼ‪ ،‬حّٔڻْ‪ ،‬ذّحؤ‪ ،‬ذئطؤؼ‪ ،‬ذڪٔياؼ‪ ،‬چاڳاؼ‪ ،‬سصٓخَ‪ ،‬فاظيَ‪ٌّ ،‬حؿ‪،‬‬
‫ىاحؾؿ‪ ،‬ـفّحؤؼ‪ ،‬ىٺاؼ‪ ،‬حيٍا‪ ،‬ؤٌصحؤؼ ؾغٔطؽ‬
‫طط ٌطٌاؼُء ؛‬
‫ًُ پاؾؿ ۾ ىطثؼ غاؼ ىٍػهڪ جياػ ٌاال ؤچْ غگًِ ٿا‪ ،‬آثػ‪ ،‬ؤةطؤُٔو ؤؽّڪ‪ ،‬آىّؼ‪ ،‬آىً‪،‬‬
‫ؤنٔاد‪ ،‬ؤهلل ثؤث‪ ،‬آچّ‪ ،‬ؤـغط‪ ،‬ؤغياؾٔم‪ ،‬آغّ‪ ،‬آگّ ةٍصؾ‪ ،‬ةشؼ‪ ،‬ةِاحؿ الغ‪ ،‬حٔٺّ‪ ،‬حگط‪ ،‬غحٔؼ‪،‬‬
‫غٍصح‪ ،‬نڇيڻ‪ ،‬نکيْ‪ ،‬غڌؾحؾ‪ ،‬ىِاثّٓ‪ ،‬حؤػ ‪،‬حؤڪٔؼ‪ ،‬ىفث الغ‪ ،‬حاڳڻ‪ ،‬حٌِّخِا‪ ،‬چڱّؼ‪،‬‬
‫چٍٔػط‪ ،‬ؾيط‪ ،‬ىّحڈؾ‪ ،‬غّچؾ‪ ،‬ىػٍڌحؾ‪ ،‬جياچْ‪ ،‬حطؤح‪ ،‬ثؾثؾ‪ ،‬الکّ‪ ،‬الکٔاح‪ ،‬کٍگاح‪ ،‬ةِاثح‪،‬‬
‫غّحَُٔ‪ ،‬حّؤؼ ‪ ،‬حّڅؾ‪ ،‬چاڳهّ‪ ،‬ثّٓؤؼ‪ ،‬ثنتط‪ ،‬ثؾغّ‪ ،‬ثالؾح‪ ،‬ثؤٌا‪ ،‬ڇؤُّ‪ُّ ،‬ؽٔاح‪ ،‬ؾلهصؤح‪ ،‬گاىّؼ‪،‬‬
‫گاىّٽ‪ ،‬حؤىّؼ‪ ،‬حىٔؼ‪ ،‬ظّظم‪ ،‬ىّحب ىم‪ ،‬ىخٍّ‪ ،‬ؾكاح‪ ،‬ؾنْ‪ُّ .‬جّ‪ ،‬ؾغٔطؽ‪.‬‬
‫طط ؾکط ؛‬
‫ؾکط حا ٌاال‪ُ ،‬طجاغ‪ ،‬چّجاغ‪ ،‬ڪطڪع‪ ،‬ڪّپطؾ‪ ،‬ڪپّح‪ ،‬ؽطؤإ‪ ،‬غطىّ‪ ،‬ـاةڻ‪ ،‬جياڪ‪ٌ ،‬اد‪،‬‬
‫ةخط‪ ،‬ڪٔػط‪ ،‬حاڻ‪ ،‬ڳڙ‪ ،‬کٍڊ‪ ،‬کٿّحؿ‪ ،‬غّپاحؿ‪ ،‬ؾغٔطؽ‪.‬‬
‫طط ؾغ ؛‬
‫غتٍْ ؾنًٔ حا ٌاال‪ ،‬ڪاٌئم‪ُٔ ،‬ط‪ ،‬ؾڻ ؾٓڙُْ‪ ،‬گّغ‪ ،‬کٔط ؾغ‪ ،‬ةْ پاڈؿ‪ٌ ،‬اڈؿ‪.‬‬
‫طط ؾالٓث ؛ ؾالٓحً حا ٌاال‪ ،‬ؾطةػحاؼ‪ ،‬ؤٓطؤؼ‪ ،‬ؾطؤع‪ ،‬آفطٓڪا‪ ،‬چًٔ‪ ،‬حؾػ‪ ،‬ؽطٓهٍڪا‪ ،‬ةٍالثٓؼ‪،‬‬
‫ؤؾحٌگ آةاث‪،‬ةِؾث‪ ،‬حٍث‪ٓ ،‬يً‪ٌّٓ ،‬اؼ‪ ،‬ىفط‪ ،‬ڪطةال‪ٍُ ،‬گالب‪ُ ،‬طٓصؾؤح‪ ،‬ةطٌصؤةً‪ ،‬ؾغٔطؽ‪.‬‬
‫طط ؾڻ ؛‬
‫ؾڻً حا ٌاال‪ ،‬آىّؼ‪ ،‬ؤڪ‪ ،‬ؤٌب‪ُٔ ،‬طڻ‪ ،‬غطًُ‪ ،‬الڻّ‪ ،‬ڪِْ‪ ،‬ٻاؾحؿ‪ ،‬ٻٻط‪ ،‬ڪٍڊؾ‪ ،‬غّپاحؿ‪،‬‬
‫ؾٌخَِ‪ ،‬آغط‪ٌٔ ،‬ٽ‪ ،‬غاجاح‪ ،‬جاح‪ ،‬ڪٔحڪْ‪ ،‬جّئ‪ ،‬ڄاح‪ٌ ،‬و‪ ،‬نٔيّؼ‪ ،‬ڪطڈ‪ ،‬گطىاڈؾ‪ ،‬ڪاىّ‪،‬‬
‫طط ؾڻ حا؛‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪31‬‬
 ‫ڳجهارتون ‪ :‬ڪالڌر متوا‬

‫ڦط‪ ،‬ىّح‪ ،‬ىّڈ‪ ،‬کپ‪ ،‬ؾچٓا‪ ،‬چٔطٓا‪ ،‬ٽڪٔا‪ ،‬ڇّڇؤ‪ ،‬ڇؾٌطؤ‪ ،‬ڇٓهِا‪ ،‬پهڙؤ‪ ،‬ککطؤ‪ ،‬ثثڈؤ‪ ،‬ىّٔؤ‪ ،‬ٽاح‪،‬‬
‫ڪّپط‪ ،‬ىّحٓا‪ ،‬غڪا‪ ،‬غاؾؤ‪،‬‬
‫طط ؾڻ حّ؛‬
‫غڪّ‪ ،‬غائّ‪ ،‬ىّحّٓ‪ ،‬ڪحّٔ‪ ،‬ٻّح‪ ،‬ڇّڇؾ‪ ،‬کپّ‪ ،‬پڪّ‪ ،‬ڪچّ‪ ،‬کٌّط‪ ،‬ٿڙ‪ ،‬ىّح‪ ،‬الَُ پّح‪ ،‬گم‪،‬‬
‫ڦم‪ ،‬ٻج‪ ،‬ڳڀ‪ ،‬ٽاح‪ ،‬ىّٔؾ‪ ،‬ڄگِّ‪ ،‬گِاٽّ‪ ،‬ٿهِّ‪ ،‬نڪڻ‪ ،‬ڇٌڊؾ‪ ،‬څڪّ‪ ،‬حد‪ ،‬ؤغطّٓ‪ٌ ،‬ػطّٓ‪ ،‬چٌگِط‬
‫ؾغٔطؽ‪.‬‬
‫طط ؾڻ حّؼ؛‬
‫ٽاحّٓؼ‪ ،‬ڪاىّؼ‪ ،‬ڇائّؼ‪ ،‬غّپاحّٓؼ‪ ،‬پاڈؾؼ‪ ،‬الىّؼ‪ ،‬ڇائّؼ‪،‬‬
‫طط ؾڻ حْ ؛‬
‫پػْ‪ ،‬ىڪ‪ ،‬غّپاحؿ‪ ،‬ٽاحؿ‪ ،‬ؤک‪ٌ ،‬يّحؿ‪ ،‬ڇاٌّ‪ ،‬حِّغ‪ ،‬حِم‪ ،‬ڇاٌڀ‪ ،‬الػ‪ ،‬ڪاػ‪ ،‬الک‪ ،‬کم‪،‬‬
‫ڇؤح‪ ،‬ؾغٔطؽ‪.‬‬
‫طط ُٿٔاح ؛‬
‫غتٍْ ڪٿٔاحؼ حا ٌاال‪ ،‬جٔطڪياؼ‪ ،‬گظ‪ ،‬ةٍصؾع‪ ،‬گّنْ‪ ،‬ڪاجْ‪ ،‬ڇطؿ‪ ،‬ڪِاڈؾ‪ ،‬ڪِاڈؿ‪ ،‬جطؤح‪،‬‬
‫جهّؤح‪ ،‬جّإ‪ ،‬چاغ‪ ،‬ڀانّ‪ ،‬ةڻڇْ‪ ،‬سٍخط‪ٌٔ ،‬ظؾ‪ ،‬ٻاڻ‪ ،‬ڪيٍص‪ ،‬نٺ‪ ،‬نڪڻ‪ٌٔ ،‬ٽ‪ ،‬گطخ‪ ،‬ڪاؼ‪ ،‬ثؾٌانْ‪،‬‬
‫گِّٻاٽّ‪ ،‬ةاٌٺّ ؾغٔطؽ‪.‬‬
‫طط ٍُصؾ ؛ ؾاىم‪ ،‬ثّٓؤؼ‪ ،‬ةطُيڻ‪ ،‬ؾٓؾٍّ‪ ،‬ؾؤڻّٔ‪ ،‬ڀٔم‪ ،‬ىٔگِّؤڈ‪ ،‬ڪّنِْ‪ ،‬ةاگڙؿ‪ ،‬ڪّچڙؾ‪،‬‬
‫غٍٔاغْ‪ ،‬حّڳْ‪ ،‬آثٓػْ‪ ،‬الٌگّٽّٔ‪ ،‬پٍڊئ‪ ،‬گّغائْ‪ ،‬ىّچْ‪ ،‬ڀٍگْ ؾغٔطؽ‪.‬‬
‫طط ٍُصؾء حّ؛‬
‫حؤػ‪ ،‬نٔکّ‪ ،‬ذػاإ‪ُ ،‬ٽ‪ ،‬ؽّؤنّ‪ ،‬ىٍصح‪ ،‬جڪاڻّ‪ ،‬حڻّٔ‪ ،‬ؤٌگّڇّ‪ ،‬الٌگّٽّ‪ ،‬جهڪ‪،‬‬
‫طط ٍُصؾء حْ ؛‬
‫ؾُْ‪ ،‬ةٍصؿ‪ ،‬ىڙُْ‪ ،‬ڪٽٔا‪ ،‬پّٿْ‪ ،‬پّحا‪ ،‬پهٿْ‪ ،‬چّٽْ‪ ،‬څؾجْ‪ ،‬پڳڙؿ‪ ،‬ؾغٔطؽ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪32‬‬
 ‫ڳجهارتون ‪ :‬ڪالڌر متوا‬

‫صڪر گذاري‬

‫ؤٌڊد ؤٓخّڪٔؾً فائٌّڊٓؾً ططط پٌّا‪.‬‬ ‫(‪)0‬‬

‫ؽطؿ نڇيڻ سّةچٍصؤڻْ ططططططططططططططط پٌّا‬ ‫(‪)4‬‬
‫ططططططططططططططط ؤذيصآةاث‬ ‫ؽطؿ حٔٺّ النّؤڻْ‬ ‫(‪)7‬‬
‫ؽطؿ ىٔاؼ ذػًٔ ىحّؤ طططططططططططططط څؾحڇؾ‬ ‫(‪)2‬‬
‫ؽطؿ ىؼِط ثًٓ ىحّؤ ططططططططططططط څؾحڇؾ‬ ‫(‪)0‬‬
‫ؽطؿ ىريّث ىحّؤ ططططططططططططططططططط څؾحڇؾ‬ ‫(‪)2‬‬
‫ؽٔز غخاؾغ حاٌْ طططططططططططططططط ط څؾحڇؾ‬ ‫(‪)1‬‬
‫ؽطؿ ؾٔػا ڀائْ ىحّؤطططططططططططط گِّحّٓؤنْ‬ ‫(‪)1‬‬
‫ؽطؿ ٌتاإ ساؼ ىحّؤ طططططططططط گِّحّٓؤنْ‬ ‫(‪)9‬‬
‫ؽطؿ ؤثغ ىحّؤ طططططططططططططططططططط گِّحؾؤنْ‬ ‫(‪)05‬‬
‫ؽطؿ غخڻ ُطٓخً ططططططططططططط گِّحّٓؤنْ‬ ‫(‪)00‬‬
‫ىهڪ ىلتّغ ىحّؤ طططططططططط پٽگِاح‬ ‫(‪)04‬‬
‫ؽطؿ ىريص حفٔق ىحّؤ ططططط پٍاُّؤحؿ‬ ‫(‪)07‬‬
‫پٍاُّؤحؿ‬ ‫ؽطؿ ؽؿٔب ىحّؤ طططططططط‬ ‫(‪)02‬‬
‫پٍاُّؤنْ‬ ‫ؽطؿ ؤهلل ةچآا ىحّؤ طططططط‬ ‫(‪)00‬‬
‫ؽطؿ ذاحْ څڻْ ةشؼ ىحّؤ ططططط ؤڇؾ‬ ‫(‪)02‬‬
‫ؤڇؾ‪.‬‬ ‫ؽطؿ ذفٔغ ؤهلل ىحّؤ طططططط‬ ‫(‪)01‬‬
‫ؽطؿ ذاحْ ىٔاؼ ؤذيص ىحّؤ ططط غٔڻٔاڇؾ‬ ‫(‪)01‬‬
‫ؽطؿ حهٔم ىخٍا ىحّؤ طططططططط غٔڻٔاڇؾ‬ ‫(‪)09‬‬
‫ؽطؿ ذاىص ىحّؤ ططططططططططططططططططط غٔڻٔاڇؾ‬ ‫(‪)45‬‬
‫ؽطؿ ؾاكم ُانٔپّٽا طططططططط ؤحٌڊؤ ؾؤحؿ‬ ‫(‪)40‬‬
‫ؽطؿ ؤىًٔ ُانٔپّٽا طططططططططططططط ؤحٌڊؤ ؾؤنْ‬ ‫(‪)44‬‬
‫ؽطؿ ُاؽو ُانٔپّٽا ططططططططططط ىِط ؾهْ ؾؤٌڍ‬ ‫(‪)47‬‬
‫ؽطؿ ذػاػ ؤنصًٓ ُانٔپّٽا ططط حٓهڙؿ‬ ‫(‪)42‬‬
‫ؽطؿ ٌّح ىريص ُانٔپّٽا طط غِطؤةاڻْ ؾؤٌڍ‬ ‫(‪)40‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪33‬‬
 ‫ڳجهارتون ‪ :‬ڪالڌر متوا‬

‫ؽطؿ ُاؽو ُانٔپّٽا ططططط غِطؤةاڻْ ؾؤٌڍ‬ ‫(‪)42‬‬

‫ؽطؿ ٌّٓٔع ڇؾغم غياؼ طط الکا ؾؤٌڍ‬ ‫(‪)41‬‬
‫ؽطؿ ذػً غياؼ ططططططط حّڻا‬ ‫(‪)41‬‬
‫ؽطؿ غّىاح ؾؤگِاڻْ ططططط ڪطؼ‬ ‫(‪)49‬‬
‫ؽطؿ پٺائْ حث ططططططططططط حؤؾحٓػط‬ ‫(‪)75‬‬
‫ؽطؿ ـاند ىريص حث طط حؤؾحٓع‬ ‫(‪)70‬‬
‫ؽطؿ ذاحْ ذػً ططططططططططط جِٔطؤ‬ ‫(‪)74‬‬
‫ؽطؿ ؾثياؼ ٌّجٔاح ططططططططط نکپث‬ ‫(‪)77‬‬
‫ؽطؿ ؾهْ ةچآا حث طططططط ىِاڈؿ‬ ‫(‪)72‬‬
‫ؽطؿ ؾثياؼ غٍْ ؤغحاثططط ةڄ‬ ‫(‪)70‬‬
‫ؽطؿ حىضاؼ حٔئٔخا ططططططط نّڻا‬ ‫(‪)72‬‬
‫ؽطؿ ّٓغف ىحّؤ ططططططططططط ڦالئْ‬ ‫(‪)71‬‬
‫غطؿ غالػ ـصٓق ططططططططط ىٺڙؿ‪.‬‬ ‫(‪)71‬‬
‫ؽطؿ النخْ غّٽِڙ طططططططط ؾٓڙُاح‬ ‫(‪)79‬‬
‫ؽطؿ حؿفط ؾٔصؤ غّىطؤ ططط غطگّ‬ ‫(‪)25‬‬
‫ؽطؿ غهٔو ٌِڙؿ طططططططط غطگّ‬ ‫(‪)20‬‬

‫ىٿْ جَ ٌاال آًُ ؤًٌِ غڄڻً حا حً ؾٽاؼ ؤغاؼ کْ ڳخِاحجّؼ ىهّٔ ‪ .‬پط جًٍِ کاؼ‬
‫ؾالؾؽ حً غڄڻً ؤغاؼ کْ ڳخِاحجّؼ غٔڙُڻ ؾؤحؿ ًُ ڪو ۾ حًٍِ ةَ ظطة غاؼ‬
‫ڪائْ ٿّحؿ ىصث ةَ ڪئْ آُْ ؤًٌِ حا ةَ ؤغًٔ ٌِآث ئْ ٿّحؤئحا آُّٔؼ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪34‬‬
 ‫ڳجهارتون ‪ :‬ڪالڌر متوا‬

‫سر سسي‬

‫(‪)0‬‬
‫حًٍِ غاؼ ٌانْ ىاغ حّؼ غْ ُّئ ؾّٓ ڈؿ ؤثّٓؼ‪.‬‬
‫حًٍِ غاؼ ؾضّؿ ىاغ حّؼ غْ ُّئ ؾّٓ ڈؿ ؤثّٓؼ‪.‬‬
‫فلٔط ىٍخَِ ٻّنّٔؼ ٌَ ذاڪياڻّٔؼ ُّٔؼ ٌطٌاؼ غًٔ‪.‬‬
‫ططط ٌانّ حٔئڻ‪ .‬ىاغ حّؼ حڙّٓؼ‪ٌ .‬طٌاؼ حاٌب‪ .‬ؾضّؿ حّؼ ؤکّٔؼ‪ .‬حؤٌص حّؼ حڈّٓؼ‪ٌ .‬طٌاؼ‬
‫ؾاؽق‪ .‬فلٔط حّ حؾة‪ .‬ٻّنَْء حْ حَِٓ‪ .‬ذاڪو حْ حُاڻ‪ٌ .‬طٌاؼ پٍِّؼ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ حًٍِ غاؼ ىٍٍِخّؼ حَْء حڙّٓؼ ُّٔؼ غْ حاٌب ؾّٓ ڈؿ ؤثّٓؼ‪.‬‬
‫حًٍِ غاؼ ىٍٍِخّؼ ؤکڙّٓؼ ؤڈّٓؼ غْ ؾاؽق ؾّٓ ڈؿ ؤثّٓؼ‪.‬‬
‫حُّٔؼ ىٍخَِ حؾة حُاڻّٔؼ ىٍٍِخْ ُّئ پٍِّؼء حّؼ‪.‬‬

‫(‪)4‬‬
‫ثؾغث ثحٓا حّ حؤٌّغ حڃ ٿّٔ‪،‬‬
‫آئّؼ ؤؾُاؼ غاؼ ىاغ حْ‬
‫جڏًُ ىٌّکْ ىهڪ حّ جَ ڇّٓ‪.‬‬
‫طط ثؾغث ڪٔچْ‪ .‬ثحٓا حْ ڪڇ‪ ،‬حڃ حّ چڪ‪ .‬ىاغ حْ ُطؿ‪ .‬ىهڪ حّ آغطؾ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ ڪٔچْ ؤؾُاؼ ىّؼ ۾ ڪچ ڇٺّ‪.‬‬
‫ؤؾُاؼ کْ چڪڻّ جَ ُّ‪.‬‬
‫آئّؼ ؤؾُاؼ غاؼ ُطؿ جڏًُ ىٌّکْ آغطؾ جَ ڇّٓ‪.‬‬
‫(‪)7‬‬
‫ٻٍْ حً حْ ُٔاد ٻٍْ غْ ٌَ ٿٔا‪،‬‬
‫ٻٍْ ڇڏؿ غپطًٓ ‪ ،‬ٻٍْ حٔئً ُّئ ؾٓا‪.‬‬
‫ٻٍْ غٍڀّڈؿ‪ .‬ٻٍَْء حّ ٻٔهڻ‪ .‬ٻٍْ غحْ‪ .‬ٻٍْ چڪْ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ غيڀّڈؿ حً الِء ُٔاد‪ ،‬ٻٔهْ غْ ٌَ ٿٔا‪.‬‬
‫غحْ ڇڏؿ غپطًٓ چڪَْء ُّئ ؾٓا‪.‬‬
‫(‪)2‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪35‬‬
 ‫ڳجهارتون ‪ :‬ڪالڌر متوا‬

‫خىًٔ جْ ؤؼ حا پچً‪ٌ ،‬طٌاؼ ُّ ىاغ حا ڇّٓ پٔا ؾڃً‪.‬‬

‫غط‪ .‬ؤؼ حّؼ غٔکّؼ‪ .‬ىاغ حّؼ پٺٿّؼ‪ٌ .‬طٌاؼ ڇٓط‪.‬‬ ‫طط خىًٔ حْ ِ‬
‫ڀڃڻْ ؛ غط ىٿْ غٔکّؼ پڇً‪،‬‬
‫ڇٓط ُّ پٺّٔؼ ڇّٓ پٔا ؾڃً‪.‬‬
‫(‪)0‬‬
‫گٍصؿ ڇٓطؼ ىً ۾ گٍصؿ ڇٓط ٌَ ڪً‪.‬‬
‫طط گٍصؿ ؤةحْ‪ .‬ٻْ گٍصؿ غتحْ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ ؤةحْ ڇٓطؼ ىً ۾ ‪ ،‬غتحْ ڇٓط ٌَ ڪً‪.‬‬

‫(َُْء ڳخِاحئ ُٔئً ةَ ىهْ ٿْ)‬

‫(‪)2‬‬
‫ڪپڙؾ ڇٓطؼ ىً ۾‪ ،‬ڪپڙؾ ڇٓط ٌَ ڪً‪.‬‬
‫ڪپڙؿ حّ ؤةحّ‪ ،‬ٻّٔ غتحّ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ ؤةحْ ڇٓطؼ ىً ۾ ‪ ،‬غتحْ ڇٓط ٌَ ڪً‪.‬‬

‫(‪)1‬‬
‫ؤؼ حّ ڪحّ ىّؼ ڇٺّ‪ ،‬ؤئًٔ جَ ڪاٺْ ڈؿ‪.‬‬
‫ؤؼ حّ ڇحّٓ‪ .‬ڪحّ حتهّ‪ .‬ڪاٺَْء حّ ؾحؾ‪.‬‬
‫حتم ڇحّٓ ىّؼ ڇٺّ‪ ،‬ؤئًٔ جَ ؾحؾ ڈؿ‪.‬‬
‫(‪)1‬‬
‫كٔيث ڇٓط غػَْء حا غْ كٔيث نٍِصؤ ڪاٌَ‬
‫آئّؼ ةَ كٔيث ؤًٌِ حْ‪ ،‬غْ كٔيث حٍُصٓع ڪاٌَ‪.‬‬
‫طط كٔيث حْ ىآا‪ .‬كٔيث حْ ڪّڇؿ‪ .‬كٔيث حْ ٻڌؿ‪ .‬كٔيث حْ ثىڙؿ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ىٔا ڇٓط غػَْء حا‪ ،‬غْ ثىڙؿ ٽڪٍصؤ ڪًٔ‪ .‬آئّؼ ةَ ڪّڇٓاڻْ ؤًٌِ حْ غا ٻڌؿ‬
‫حٍُصٓع ڪًٔ‪.‬‬
‫(‪)9‬‬
‫ُث ٌَ څڻ حّ غػْ ؤغاؼ پکْ پّؼ‪ .‬حط حّؼ ؾڻ حّؼ ڪطؿ ؾڃْ ىٍِص پکْ پّؼ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪36‬‬
 ‫ڳجهارتون ‪ :‬ڪالڌر متوا‬

‫طط څڻ حّ ٌطؾ‪ ،‬پکْ ٍُج‪ .‬حط حْ ىّڪ‪ .‬ؾڻ الڻْ‪ .‬پکْ ڳٔطؾ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ ُث ٌَ حَُ ؤغاؼ ٍُخّؼ ٌَ پّؼ‪ُ .‬حاؼ ىّڪالڻْ ڪطؿ ؾڃْ ؤڳحْ حَُ غػْ‪.‬‬
‫(‪)05‬‬
‫ٌَ ڪاٺ پّٔ حٔڏّٓؼ‪ ،‬ىط ىاغ حْ آئّؼ‪ .‬ؤؾخؤح ڳّنٍِٔصٓع ڪاٌَ ڪا ڇغّ حإ حّؼ حضائّؼ‪.‬‬
‫طط ڪاٺ حّ کپّ‪ ،‬ؤؾخؤح حّ ؾؤحؾ‪ .‬ىاغ حْ حِهْ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ ٌَ کپّ حٔڏّٓؼ‪ .‬ڀهًٔ حِهْ آئّؼ‪ .‬ٻّٔ ؾح ڳّنٍِٔصٓع ڪاٌَ ڪا ڇغّ حإ حّؼ‬
‫حضائّؼ‪.‬‬
‫(‪ )00‬حط فلٔط غػْ ُّ ڪاٺئّؼ ڇٓط آٓا‪.‬‬
‫ططط حط حْ غحْ‪ .‬فلٔط حّ ؤؾحاڳّ‪ .‬ڪاٺ حّ ڪطڪّ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ غحْ حاڳ غػْ ُّ ڪڙڪْ ڇٓط آٓا‪.‬‬
‫(‪)04‬‬
‫ؽِطؤؼ ٿْ ؤچًٔ ىٍٍِخّ ڪّ ڇٺْ‪ .‬ؤؼ حْ ىاغ حٔئً ‪ ،‬جٔئً ؽم ڪّ حؤئ حّ پّئْ‪.‬‬
‫طط ؽِط ڪٔچ‪ٌ ،‬طٌا ُّئ ةهّچ‪ .‬ؤؼ حْ ىٺ‪ .‬حؤئ حّ كصح ( حىضاؼ ىٍِْٔ ‪49 40،41 ،47 ،40‬‬
‫حؤجًٔ کْ ؽب كصح چّٔ ؾڃْ ٿّ)‬
‫ڀڃڻْ ؛ ڪٔچاؼ ٿْ ؤچًٔ ىٍٍِخّ ُّئ ةهّچ ڇٺْ‪ .‬ىٺْ ىّؼ حٔئً ٿئًٔ ؽم ڪّ كصح پّئْ‪.‬‬
‫(‪)07‬‬
‫ؤئًٔ (ؤؾًُٔ) حْ ٻٔڙًٓ ؾؤحّٓؼ ‪ ،‬حڃ ٌَ ڇّٓ ىٍٍِخْ پطًٓء کْ‪ ُْ .‬ؽِط ؤغاؼ حّ جًٍِ ۾‬
‫ؤؾُاؼ حّ ڇا‪.‬‬
‫طط ٻٔڙؿَء حْ څؤح‪ .‬حڃ حّ ةصٌّ‪ .‬ؽِط ثُهْ‪.‬‬
‫طط ؤئًٔ حْ څؤحٓاڻّٔ ةص ٌَ ڇّٓ ىٍٍِخْ پطًٓء کْ‪َُْ .‬ء ثغ حهْ ؤغاؼ حْ جًٍِ ۾ؤؾُاؼ حّ ڇا‪.‬‬
‫(‪)02‬‬
‫ؤکط نَُّ ڪاٺ ُئا جؤجًٔ حا ؾضّؿ ۾‪.‬‬
‫طط ؤکط ”ح“ نَُّ حْ غٔطؤ‪ .‬ڪاٺ حّ غم‪ .‬جؤئ حا حث‪ .‬ؾضّؿ حّ حٔطؾ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ حؿ غٔطؤ ُئا غم ححً حا حٔطؿ ۾‪.‬‬
‫(‪)00‬‬
‫ڪاٺْ آئّؼ ٌَ ُٔاد‪ٌ .‬انّ ڇٓطڪطؿ ؾٓا‪.‬‬
‫طط ڪاٺ حْ ڦطڻْ‪ٌ .‬انّ ىػث‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ ڦطڻْ آئّؼ ٌَ ُٔاد ىٌّکْ ىػث ڇٓط ڪطؿ ؾٓا‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪37‬‬
 ‫ڳجهارتون ‪ :‬ڪالڌر متوا‬

‫(‪)02‬‬
‫ٻَ ٌاال ؤڳْ ؾٓا‪ ،‬ؾڻ حا ڪًٍِ کْ ڇٓاؼ؟‬
‫طط ٌانّ ُڪڙؾ ٌفٔب ٻّٔ ڪطػ‪ .‬ؾڻ حا ڇّڇؤ‪.‬‬
‫ٌفٔب ۽ ڪطػ ؤڳْ ؾٓا ڇّ ڇؾَُ ڇٓطؼ کْ ڇٓاؼ‪.‬‬
‫(‪)01‬‬
‫غػْ ڪاٺ ؤٓئً کڻ حٔئً حط ؤکط حْ ٿئْ‪.‬‬
‫طط ڪاٺ حّ چطکّ‪ .‬حط حْ غحْ‪ .‬ؤکط حْ غڌ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛غػْ چطکّ ؤٓئً چّح حٔئً ُغحًٔ غڌ ٿئْ‪.‬‬
‫(‪)01‬‬
‫ٌطٌا ىاؼ غاؼ ڪّٔ ُڏؾ آئّؼ ٌَ حٍُصٓع ُڏؿ‪.‬‬
‫ُّ ؾٓا ىاغ حً غاؼ ؽِط نڏؿ‪.‬‬
‫ىاؼ ڪپڙ حً غاؼ گڏؿ‪.‬‬ ‫ثؾا ڪطّٓ ڈؿ حٔڏّٓؼ َ‬
‫طط ٌطٌاؼ پٍِّؼ‪ُ .‬ڏؿ حّ غٍڌؾ‪ .‬ىاغ حا ىِٔا‪ .‬ؽِط ؾالئ‪ ،‬ڪپڙ حّ گگّ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ پٍِّؼ ىاؼ غاؼ ڪطؿ ؾّٓ غٍڌؾ آئّؼ ٌَ حٍُصٓع غٍڌؿ‪.‬‬
‫ثؾا ڪطّٓ ڈؿ حٔڏّٓؼ ىاؼ گگٔطًٓ غاؼ گڏؿ‪.‬‬

‫( ُْ ڳخِاحئ ُٔئً ةَ آُْ)‬

‫(‪)09‬‬
‫ٌاح ٌانْ ڇا ڪطٓاؼ ‪ ،‬ؾٓا ىطث ٌانّ ڇڏؿ‪ُّ .‬جً ىاؼ غاؼ ُڏؾ ڪّٔ‪.‬‬
‫ىاؼ ؾٍٓصٓع ُڏؿ‪ .‬ڳَِ ىٍٍِخّ ؾالئ ؾّٓ ىٿاؼ ؾکط نڏؿ‪.‬‬
‫ثؾا ڪطّٓ حؿ حٔڏّٓؼ ٌطٌاؼ ڪپڙ حً غاؼ گڏؿ‪.‬‬
‫طط ٌاح ذهٔياؼ‪ .‬ٻْ ةٔگٍاؼ‪ُ .‬ڏؿ حّ حٌڌؾ‪ .‬ٻّٔ غٍڌؾ‪ .‬ڳَِ حّ ؾحڻّ‪ .‬ؾالئ ذٔطؤئ‪ .‬ؾکط حْ‬
‫غاٿط‪ .‬ثؾا حا ُٿ‪.‬ڪپڙ حّ گگّ‪ٌ .‬طٌا پٍِّؼ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ ؤثّٓؼ ڈؿ ُهْ ىاؼ ڇا ڪطٓاؼ‪ .‬ڇٓط ؾٓا ىٌّکْ ةْ گٍاَُ ڇڏؿ‪.‬‬
‫ڇٓطؼ ىّؼ غاؼ غٍڌؾ ڪّٔ ىاؼ ٌَ حٍُصٓع غٍڌؿ‪.‬‬
‫ؾح ىٍٍِخّ ؾالئ ؾّٓ غاٿ غڀئْ نڏؿ‪.‬‬
‫ُاؼ ُٿ کڻّ حؿ حٔڏّٓؼ پٍِّؼ گگٔطًٓ َ‬
‫ىاؼ گڏؿ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪38‬‬
 ‫ڳجهارتون ‪ :‬ڪالڌر متوا‬

‫(‪)45‬‬
‫ڪاٺ حْ آئّؼ ٌَ ُٔاد‪ .‬ىٌّکْ ىاغ حْ ڇٓط ڪطؿ ؾٓا‪.‬‬
‫طط ڪاٺ حْ ڪطغْ‪ .‬ىاغ حْ ىػحْ‪.‬‬
‫ڪطغْ (ةٔياح) آئّؼ ٌَ ُٔاد ىٌّکْ ىػحْ ڇٓط ڇئْ ؾٓا‪.‬‬ ‫ڀڃڻْ ؛ ِ‬
‫(‪)40‬‬
‫ىطؾؼ کاؼ ىٍِص ٌاحٌا ُئْ ڪاٺ حً ۾‪.‬‬
‫طط ىطؾؼ غاٌڀط‪ٌ .‬احٌا غػْ‪ .‬ڪاٺ حْ ـٍصؾع‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ ىٍٍِخْ غاٌڀط کاؼ ىٍِص ئْ غػْ ُئْ ـٍصؾكً ۾‪.‬‬
‫(‪)44‬‬
‫حڇً ىٍخَِ ؾکط جَ ىٍٍِخّ حٔئڏ ُّ ٌطٌاؼ غاؼ‪.‬‬
‫طط حڃ حّ ؽٔؾّ‪ .‬ؾکط حّ ؽطؤإ‪ .‬حٔئڏ پِٔڻ‪ٌ .‬طٌاؼ ڄاػ پٍِّؼ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ ؽٔؾً ىٍخَِ ؽطؤإ‪ .‬ىٍٍِخّ پٔئڻ ُّ ڄاػ پٍِم غاؼ‪.‬‬
‫(‪)47‬‬
‫ؤحػ ڪيْ حؽّئ ٿٔا‪ ،‬جڏًُ ؾضّؾ ؾٺْ ُّئ ؾٓا‪.‬‬
‫َ‬
‫طط ؤحػ حا ُڏ‪ .‬ڪيَْء حا حِٔڻا‪ .‬ؾضّؾ ٍُّٔؼ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ ُڏ حِطؿ حِٔڻا ٿٔا جڏًُ ىٌّکا ؼ ٍُّٔؼ ؾٺْ ُّئ ؾٓا‪.‬‬
‫(‪)42‬‬
‫غٽ ُڪم ڪْ غػْ ؽِط جڪْ آئّؼ‪ .‬ٺهِّ ٺڪط ٿْ ڀأٌاؼ ڇغّ حإ حّؼ حضائّؼ‪ .‬ؤًٌِ‬
‫کاؼ آئّؼ ڪ ٌانً کاؼ ٌطٌاؼ آئّؼ‪.‬‬
‫طط غٽ حّ پٽ‪ُ .‬ڪم حّ ڪڙڪّ‪ .‬ٺڪط حْ ُغػْ‪ .‬ؽِط غّحئ‪ٌ .‬طٌاؼ ڄاػ پٍِّؼ‪ٌ .‬طٌاؼ نڌؾ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ ُّ پٔٽا جَ ڪڙڪْ ـّحئ جڪْ آئّؼ‪ .‬ؤغاؼ ؤٓئً غّغّٔؼ نڌّٓؼ ڄاػ پٍِّؼ‬
‫غًٔ‪.‬‬
‫(‪)40‬‬
‫ُّ خىًٔ حْ ڇڏؿ ؾٓا آئّؼ ٻّنَْء حْ ڪًٍِ غاؼ ڪطٓاؼ‪.‬‬
‫طط خىًٔ حْ ذص‪ .‬ٻّنَْء حْ ىٍٿ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ ُّ ذص ڇڏؿ ؾٓا آئّؼ ىٍٿ ڪًٍِ کْ ڪطٓاؼ؟‬
‫(‪)42‬‬
‫ؽِطئّؼ ؽِط ٿْ ڪ ُّ گِٔا گاَُ جؤئ ڪطؿ ؾٓا‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪39‬‬
 ‫ڳجهارتون ‪ :‬ڪالڌر متوا‬

‫طط ؽِط آحؤػ‪ .‬گاَُ حٌخڪّ‪ .‬جؤئ حا حؤڻا‪.‬‬

‫ڀڃڻْ ؛ ؤثّٓؼ آحؤػ گِڻْ ُئا پَ ُّ حؤڻا حٌج ڪطؿ ؾٓا‪.‬‬
‫(‪)41‬‬
‫ؤؼ حا پٍِّؼ آئّؼ حؤٌص حْ آُٔاؼ‪.‬‬
‫طط ؤؼ حْ چٌّڊ‪ .‬حؤٌص حْ ؤکحْ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ ىٍٍِخا چٌّڊٓم پٍِّؼ آئّؼ ؤڪٍڊؿ آُٔاؼ‪.‬‬
‫(‪)41‬‬
‫حتم حِم ڪطّٓ جَ ىاؼ ىاغ حْ ٿٔاؼ‪.‬‬
‫طط حتم حْ حؾئْ‪ .‬ىاغ حْ حؾؤٌْ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ ؤؾًُٔ حؾئڻ ةٍص ڪطّٓ جَ ىاؼ حؾؤٌْ ٿٔاؼ‪.‬‬
‫(‪)49‬‬
‫غػَْء کْ غطجّٔؼ چّڻ نڳّٔؼ ؛‬
‫ٌصؿ جّ ٌاح ٿئًٔ جڏًُ جّکاؼ ُّئ ؾٓا؟‬
‫غػْ ؛ چّؿ ٿْ ٌَ ؤثؿ ٌَ‪.‬‬
‫غطجّٔؼ ؛ گِّڈؿ ڪپَِ حْ جّ ٌَ ڪئْ جڏًُ جّکاؼ ُّئ ؾٓا؟‬
‫غػْ؛ چّؿ ٿْ ٌَ ؤثؿ ٌَ‪.‬‬
‫غطجّٔؼ؛ ٍُصؾ ثحٓاؽ حْ جّ ٌَ ڪئْ جڏًُ جّکاؼ ُّئ ؾٓا‪.‬‬
‫غػْ؛ ٌَ ؤثؿ ٌَ‪.‬جؤجًٔ حڏًُ پٍٍِخْ ڇڏؿ جڏًُ ىٌّکاؼ ُّئ ؾٓا‪.‬‬
‫طط ٌصؿ ؛ڳاڈُْ ‪ٌ .‬اح ڀّحؿ‪ .‬گِّڈؿ حْ ڳهْ‪ .‬ڪپَِ حْ َىهْ‪ٍُ .‬صؾ حّحؤػ‪ .‬ثحٓاؽ حّ آحؤػ‪.‬‬
‫جؤئ حا ٻطؾچ‪ .‬پٍٍِخْ نڄ‪ .‬ڪاٺ حّ گٌّصح‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ ڳاڈُْ ۽ ڀّحؿ جّؼ ٿئًٔ جڏًُ جّکاؼ ُّئ ؾٓا؟‬
‫چّؿ ” ٿْ ٌَ ؤثؿ ٌَ“‬
‫ُهْ ىهْ جّ ؾٽ ُّئ آٓا جڏًُ جّکاؼ ُّئ ؾٓا؟‬
‫چّؿ ٿْ ”ٌَ ؤثؿ ٌَ‪“.‬‬
‫حؤػ ڇڏؿ آحؤػ ڪئْ جڏًُ جّکاؼ ُّئ ؾٓا؟‬
‫چّؿ ٿْ” ٌَ ؤثؿ ٌَ‪ ،‬ٻطؾچً حڏًُ پٍٍِخْ نڄ ڇڏؿ جڏًُ ڇئْ گٌّصح ؾٓا‪،‬‬
‫ڇٓئْ گٌّصح ؾٓا‪.‬‬
‫(‪)75‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪40‬‬
 ‫ڳجهارتون ‪ :‬ڪالڌر متوا‬

‫چو ىطز ڈؿ حٔڏّٓؼ ىاؼ ڪاٺَْء حٔئً ؾڃاؼ‪.‬‬

‫ؤٌِْ ؾّحئ کاؼ ىاؼ ڪپط حٔئً ؾڃاؼ‪.‬‬
‫طط چو حْ ؾحئ‪ .‬ڪاٺَْء حْ ُٔٺًٔ‪ .‬ؾّحئ حٔئٍصؿ‪.‬‬
‫ىاؼ‬ ‫ڀڃڻْ ؛ ؤئًٔ حْ ؾحئ ؾؤحّٓؼ حٔڏّٓؼ آئّؼ ُٔٺ ئْ ُٔٺ ؾڃاؼ‪ .‬ؤٌِْ حٔئڻ کاؼ جَ‬
‫ٻڏؿ ؾڃْ ىطؤؼ‪.‬‬
‫(‪)70‬‬
‫ٌاال ًُ ىاغ حَْء کْ حتم ڪخّ‪ٌ .‬انّ الُْ ڳَِ غًٔ پٍٍِخا کڻْ جؤجًٔ ۾ ڇڏحّ‪.‬‬
‫طط ٌانّ ُاثؿ‪ٌ .‬انّ پطؾحثگاح‪ .‬ىاغ حْ ُٔڻْ‪ .‬حتم حْ نڪْ‪.‬ڳَِ حْ پِچْ‪.‬جؤئ حا آحٓچا‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ ُاثؿ ًُ ُٔڻَْء کْ نڪّٔؼ غڀ نٍگِائج‪.‬‬
‫پطؾحثگاح ؤجْ پِچائج حث ؤڱڻ آحٓچً حا‪.‬‬
‫(‪)74‬‬
‫غػْ کْ حٍِگ ۾ ٻڪطؤح ىهْ ٿّ جَ چّؿ ٿْ ” آئّؼ حط حْ آُٔاؼ‪ ،‬جّؼ ؾڻ ٿْ‪.‬‬
‫طط حط حْ ؾد‪ .‬ؾڻخّ پطّٓ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ آئّؼ ةّٔد آُٔاؼ‪ .‬جّؼ پطؿ ٿْ‪.‬‬
‫(‪)77‬‬
‫گِط ىاغ حْ جّ ٌَ ڪئْ جڏًُ جّکاؼ ُّئ ؾٓا‪.‬‬
‫طط گِط حْ گِٽْ‪ .‬ىاغ حْ چڪ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ گِٽْ جّ ٌَ چڪْ جڏًُ جّکاؼ ُّئ ؾٓا‪.‬‬
‫(‪)72‬‬
‫ؤؼ ڪاحڻ پاڻَْء حٔئً غػئْ‪.‬‬
‫طط ؤؼ حّ غٍگ‪ .‬پاڻَْء حْ ڪط‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ غٍگث ڪاحڻ ڪط کٍّٔ حؾئْ غػْ‪.‬‬
‫(‪)70‬‬
‫جؤجّٔؼ ڈؿ جؤجّٔؼ‪ ،‬ىاؼ کْ پٍڌ حْ‪.‬‬
‫ڪٍّ‪ .‬جؤئ حا ڪٔچْ‪ .‬پٍڌ حْ ڇد‪.‬‬ ‫َ‬ ‫جؤئ حا‬
‫ڀڃڻْ ؛ ڪٍّؼ ۽ ڪٔچًٔ ىاؼ غاؼ ڪاٌَ ڪئْ ڇد‪.‬‬
‫(‪)72‬‬
‫حٔئً ڪک ڪِْ جٔئً ىٽَْء حْ غػئْ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪41‬‬
 ‫ڳجهارتون ‪ :‬ڪالڌر متوا‬

‫طط ڪک حْ ڪم‪ .‬ىٽَْء حّ نّڈَُ‪.‬‬

‫ڀڃڻْ ؛ حٔئً كهو ؾُْ جٔئً نّڈَُ غػْ‪.‬‬
‫(‪)71‬‬
‫ؤثّٓؼ جؤجًٔ حّ حڏًُ ُحاؼ ؾڻ ٿّٔ‪.‬‬
‫آئّؼ پّک پٍاؼ ٿْ پٍٍِخْ ؤئًٔ جؤجّٔؼ ؽاغ حٔئّ‪.‬‬
‫ڪّ ؤُڙؾ ڪٌَّ ٿّٔ ڪطؿ ڳَِ ٌطٌاؼ کْ‪.‬‬
‫طط جؤئ حا آحٓچاؼ ؾڻ الڻّ‪ ،‬پّک حّ چاٌّح‪ .‬جؤئ حا حث‪ .‬ڳَِ حْ ٌٿ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ ؤثّٓؼ ڈؿ آحٓچً حّ حڏًُ ُحاؼ الڇؤڻّ ٿّٔ‪.‬‬
‫آئّؼ ؾح پٍاؼ ٿْ پٍٍِخّ ححا ؽاغ حٔئّ‪.‬‬
‫ڪّ ؤُڙؾ ڪٌَّ ٿّٔ ڪطؿ ىٍٿ ڄاػ پٍِّء کْ‪.‬‬

‫‪َُْ ‬ء ڳخِاحئ ُٔئً ةَ آُْ‪.‬‬

‫(‪)71‬‬
‫ٌطٌاؼ ؽِطئّؼ ؾڻ ڪّٔ‪ .‬ؤُا غڌ ؤؾُاؼ کْ پٔئْ‪ .‬حًٍِ ىّؼ غاؼ ؾڻ ڪّٔ ‪ .‬پّک پڇاؼ ٿْ‬
‫پٍٍِخْ غٽ حا ڇّ ڇّٓ‪ .‬ؾّحئ ؤؾُاؼ حْ ٌانْ ىٿاؼ ٌطٌاؼ حْ ڪپڙ ۾ ؤُڙؾ ڪٌَّ ٿّٔ‬
‫ڪطؿ ڳَِ ٌطٌاؼ کْ‪.‬‬
‫طط ٌطٌاؼ ڄاػ پٍِّؼ‪ .‬ؽِط ُاالح‪ .‬ؾڻ الڻّ‪ ،‬ؾڻ ُٔطڻ‪ .‬پّک حّ چاٌّح‪ .‬غٽ حّ ڇؾحؾ‪ٌ .‬احٌاؼ‬
‫گّنْ‪ٌ .‬انّ حث‪ٌ .‬طٌاؼ حٔئّ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ آحؿَء ڄاػ حّ ُاالڻّ ٿّٔ‪ .‬ؤُا غڌ ؤؾُاؼ کْ پٔئْ‪ .‬حًٍِ ىّؼ غاؼ ُْ حڻ ڪّٔ‪.‬‬
‫ؾح پڇاؼ ٿْ پٍٍِخّ ىٌّکْ ڇؾحؤپا ڇّ ڇّٓ‪ .‬آئّػ گّنْ ؤؾُاؼ حْ ححا ؽاغ حٔئّ‪ .‬ؾح ؾٺْ‬
‫ؾغٍصؿَء ىاؼ حڏًُ چّحؿ ؾٓا‪ .‬جڏًُ ؤُڙؾ ڪٌَّ ٿّٔ حّ ڪطؿ ىٍٿ ىرتّإ کْ‪.‬‬
‫(‪)79‬‬
‫ىٽَْء حْ ؤڳ ُٔاد حڃ حّ ٿْ ىّؼ ىٿاؼ ؾڻ حا الُْ‪.‬‬
‫طط ىٽَْء حْ ُاحؿ‪ .‬حڃ حّ گڏؾؼ‪.‬ؾڻ حّ گٌّصح‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ ُاحؿ ؤڳْ ُٔاد‪ُ .‬اڻْ ُٔڪط گڏ ٿْ ىّؼ جاؼ گٌّصح الُْ‪.‬‬
‫(‪)25‬‬
‫ڪاٺْ ڇٓطؼ ىً ۾ ڪاٺْ جاؼ ٌَ ڪً‪ .‬ڪاٺْ ؾٺّٔ ڈؿ حٔڏّٓؼ ڪاٺئّؼ ڇٓط ؾڃً‪.‬‬
‫طط ڪاٺْ حْ ڪاؾڈ‪ ،‬ڪاٺَْء حْ ڪّغ‪ .‬ڪاٺَْء حّ حٌڌؾ‪ .‬ڪاٺ حّ ڪآّ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪42‬‬
 ‫ڳجهارتون ‪ :‬ڪالڌر متوا‬

‫ڀڃڻْ ؛ ڪاؾڈ ڇٓطؼ ىً ۾ كّغ جاؼ ٌَ ڪً‪ .‬حٌڌ ؾٺّٔ ڈؿ حٔڏّٓؼ ڪاٺئّؼ ڇٓط ؾڃً‪.‬‬
‫(‪)20‬‬
‫ٌانْ ىاحّٓ ُطڪّ ىطؿ‪ ،‬ىٌّکْ ىاحّٓ پٍٍِخً‪ .‬ڪپڙؿ ۾ ٿْ ؾطز ڪطٓاؼ َ‬
‫ىاؼ جؤجّٔؼ‬
‫ٻّنْ ڪً‪.‬‬
‫طط ٌانّ ىّئ‪ .‬پٍٍِخا غڄڻ‪ ،‬ڪپڙ حّ ؤؾٌصح‪ .‬جؤئ حا پطٓث‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ ىّئ ىاحّٓ ُطڪّ ىطؿ ىٌّکْ ىاحّٓ غڄڻً‪ .‬ؤٌصح ىاؼ ٿْ آَُ ڪطٓاؼ پطًٓ‬
‫پٍٍِخّ ڪً‪.‬‬
‫(‪)24‬‬
‫ٻَ ؾڻْ ذاڪو حّ ڈؿ ٌاُْ ٌطٌاؼ ڪپڙؿ جڏًُ ىاغ حاڈؿ‪.‬‬
‫ڪڇ‪ .‬ىاغ حا گِّڈؤ‪.‬‬‫َ‬ ‫طط ؾڻ ٻٔالٌکّ‪ .‬ذاڪو حّ كِط‪ٌ .‬طٌاؼ پٍِّؼ‪ .‬ڪپڙ حْ‬
‫ڀڃڻْ ؛ ٻٔالڻْ كِط ڈؿ ٌاُْ پٍِّؼ ڪڇ ڀط جڏًُ گِّڈؤ ڈؿ‪.‬‬
‫(‪)27‬‬
‫ىطؾؼ ؾد ُخً جَ ؾحِاؼ ؽِط ؤٺً‪.‬‬
‫طط ىطؾؼ ؾؤڳّ‪ ،‬ؽِط ؾٌگ‪( .‬ڪڇ حّ ُڪڙؾ ڳّٺ)‬
‫ڀڃڻْ ؛ؾؤڳّؼ ىّؼ ؾد ُخً جَ ؾحِاؼ ؾٌگ ؤٺً کْ‪.‬‬
‫(‪)22‬‬
‫ٌانْ ىاحٓع جٍٍِخْ ؾغ ىٺْ غّحؼ‪ .‬ڪپڙؿ ۾ ٿْ ؾطز ڪطؿ جَ ٌانّ ٌَ جؤجًٔ‪.‬‬
‫طط ٌانْ حّ ذػً‪ .‬ؾغ ڪاٌِم‪ .‬ڪپڙ حْ ڪّح‪ٌ .‬انّ الئق ڇٌّ‪.‬جؤئ حا ٻاحؾچا‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ ذػً ىاحٓع جٍٍِخْ ڪأٌِم ڪئْ غّحؼ‪ .‬ڪّ حؾئْ ٿْ ؾطز ڪطؿ‪.‬‬
‫جَ َُْء الئق ٌَ ٻاحؾچً‪.‬‬
‫(‪)20‬‬
‫ڪپڙؾ ىٍٍِخّ ڪاٌڌ پط ٌطٌاؼ پکْ ڈؿ‪.‬‬
‫ڪپڙ حّ چّء غّ(چاح غّ جٍصًٓ ؾؤحؾ کٿّ)‪ٌ .‬طٌاؼ پٍِّؼ‪ .‬پکْ ؾُّٔ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ ؤثّٓؼ ؤئًٔ چئّ غّ ىٍٍِخّ ڪاٌڌ‪.‬‬
‫(‪)22‬‬
‫ڪاٺ حً ىٿْ ىاغ حا ؤثّٓؼ ٌاال ڈؿ‪.‬‬
‫ڪاٺ حا نٔٽڻ ‪ .‬ىاغ حا نٔڏؾڈؤ‪ٌ .‬انّ جاحّ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ نٔٽڻ ىٿْ نٔڏؾڈؤ ؤثّٓؼ ُْ جاحا ( جاخؤ) ڈؿ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪43‬‬
 ‫ڳجهارتون ‪ :‬ڪالڌر متوا‬

‫(‪)21‬‬
‫ڪاٺَْء حطحا ڇغّ ڈؿ ىحاؼ جؤئ ڈؿ‪.‬‬
‫ططط ڪاٺْ حْ ؤٿّڈؿ‪ .‬حطحا پٔطؤ‪ .‬جؤئ حا ؾؤچؤ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ؤٿّ پٔطؤ ڇغّ ڈؿ ىحاؼ ؾؤء چڪْ ڈؿ‪.‬‬
‫(‪)21‬‬
‫حڃ ؾکط پٍٍِخّ ڄاػ پٍِّء حّ ‪.‬‬
‫طط حڃ حّ غٌّگِّ‪.‬ؾکط حْ غطُاڻ‪ .‬پٍٍِخّ پگِط‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ غٌّگِٔاؼ جٔئً غطُّ پگِط ڄاػ پٍِّء حّ‬
‫(‪)29‬‬
‫ىڙٓئْ غطجّٔؼ غػَْء کْ پاحؤجْ حاڇًٓ‪ .‬حؤڳ حؾپ پکًٔ حا آٓا ؾٓا ٿًٔ‪ .‬سٔط گِط ڪڙػ‬
‫حّ جّؼ ُاح ڳانَِ ػ ُٔئً‪ .‬جّؼ ىڇْ حط حْ ٌاح ٌانْ‪ ،‬ڳَِ جؤئ ٿْ ؽِط ٌَ الًُٔ‪.‬‬
‫ططط پاحؤجْ حْ ىطؾ ٻْ ىاٺ‪ .‬پکَْء حا پط‪ .‬حؤڳ ثٓػْ ىڇْ کٽْ‪ .‬حط حْ ڇٽْ‪ٌ .‬احٌا ڪٍّؤحؿ‪،‬‬
‫ؽِط ثُهْ‪ .‬ڳَِ حّ ؾحڻّ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ ىطؾ ڀّحؿ ىاٺ ڪط ڳّڈُا ُڏ ػ ڳاح‪ ُْ .‬پکْ ؤڳْ ئْ آٓا ؾٓا ٿًٔ‪ .‬سٔط گِط‬
‫سٔط گِط ڪڙػ حّ جّؼ ُاح ڳانَِ ػ ُٔئً‪ .‬جّؼ کٽْ ڇٽْ ؾح ڪٍّؤحًٓ جاؼ‬
‫ُٔئً ثنّٔؼ ٌَ الًُٔ‪.‬‬
‫(‪)05‬‬
‫آٓا ڇٓط ڇکَْء حا حکْ ڪپڙؾ ىً‪ .‬حؤڳ جًٍِ ٌطٌاؼ حّ ڪٌَّ ڪٔئّؼ ڪً‪ُ .‬ائْ ڈؿ ذاڪيً‬
‫ؾّٓ ٻاحؾچّ حؤٌص غًٔ‪.‬‬
‫طط ڪپڙ حْ کّٽْ‪ .‬حؤڳ حْ خؤحؿ‪ٌ .‬طٌاؼ ضؿٔف‪ .‬حؤٌص حْ آڳ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ آٓا ڇٓط ڇکَْء حا حکْ کّٽْ ىً‪ُ .‬ائْ ُائْ خؤحّٓؼ جً ضؿٔفً حّؼ ڪٌَّ‬
‫ڪٔائّؼ ڪً‪ُ .‬ائْ حؿ ذاڪيً ؾّٓ ٻاحؾچّ آگِث ڪطؿ‪.‬‬
‫(‪)00‬‬
‫پکْ ُهٔا پکْ چئّ ػ جً‪ .‬ؾالئ ؾٓا ڈؿ حٔڏّٓؼ حٔئڏ ىاڻّٔ جً‪.‬‬
‫طط پکْ غٍاغطؿ‪ .‬پکْ چيڙؾ‪ .‬ؾالئ ؤؾحٌگ‪ .‬حٔئڏ ىظؾ( ىظؾ ححڪَْء ٻّنَْء ۾ ُڪ‬
‫حٔث کْ چّؼ)‬
‫حّ ٌانّ آُْ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ ُّ غٍاغطؿ ُهٔا چئّ ػ ىڻا جً‪ .‬ؤؾ حٌگ ؾٓا ڈؿ حٔڏّٓؼ ىظؽ ىاڻٔا حً‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪44‬‬
 ‫ڳجهارتون ‪ :‬ڪالڌر متوا‬

‫(‪)04‬‬
‫ڪاٺَْء حا ڪاحؿ حؤئ ىاغ حا ڇٺا غػَْء‪.‬‬
‫ططط ڪاٺَْء حا پهٍگ‪ .‬حؤئ پّئًٔ‪ .‬ىاغ حا غڃا‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ پهٍگ پّئًٔ حؤئ غڃا ڇٺا ڈؿ غػَْء‪.‬‬
‫(‪)07‬‬
‫ؽِط ػ ؾځ ؤًٌِ غاؼ ؤُْ ىاغ حا ڇٍٓصؤ‪ .‬جؤئ گِڻْ ڀهْ آُْ پط ٌطٌاؼ ڪٌَّ ڇٍٓصؤ‪.‬‬
‫ططط ؽِط ٻٔهِّ‪ .‬ىاغ حا ؾڇّڈؤ‪ .‬جؤئ حا حث‪ٌ .‬احٌاؼ ؾظئ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ جّؼ ٻٔهَِ ػ ؾځ ؤًٌِ غاؼ ؤُْ ؾحًُ حا ؾڇّڈؤ ڇٍٓصؤ‬
‫حث گِڻْ ةال پط ؾظئ ڪٌَّ ڇٍٓصؤ‪.‬‬
‫(‪)02‬‬
‫ُّ ؤحِّ ٌَ ٿٔا جٍٍِخّ جّؼ ؤحِّ ػ ٿْ جً حّ‪.‬‬
‫ُّ ؤحِْ ۾ ؤحِّ ٿٔا‪ .‬جّؼ ڪٔئً ؤحِّ ٿئًٔ جًٍِ حّ‪.‬‬
‫طط ؤحِْ حْ ڪّٺْ‪ .‬ؤحِْ ڇٺْ‪ .‬ؤحِْ حّ ڇپط‪ .‬ؤحِْ حْ پٺ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ ًٍُٔ ڪّٺْ ٌَ جّکْ جّؼ ڪٔئً ڇغٍصًٓء جًٍِ کْ‪.‬‬
‫ُّ ؾُْ ڇپطًٓ ؾٓا جّؼ ڪٔئً پٺ جْ ؾٍٓصؿء جًٍِ کْ‪.‬‬
‫(‪)00‬‬
‫پٍڌ ۽ خىًٔ حْ آئّؼ ٌَ ُٔاد‪ .‬ڇٓطؼ ىٌّکْ ڪاٺْ ڪئْ‪.‬‬
‫طط پٍڌ حْ ٿڪْ‪ .‬خىًٔ حْ ُڦٽْ‪ .‬ڪاٺَْء حْ ڇؾئْ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ ٿڪْ ڦٽْ آئّؼ ٌَ ُٔاد ‪ ،‬ڇٓطؼ ىٌّکْ ڇؾُْ ڪئْ‪.‬‬
‫(‪)02‬‬
‫ٻّنّٔؼ ٻَ ٻَ ٻّنّٔؼ ٻّنْ ڪط غػْ‪ .‬ٻّنْ ٌُّصؿ جَ ٻّنْ ٌطٌاؼ کْ‪.‬‬
‫طط ٻّنَْء حْ ُڪڙؿ ؾغطؿ‪ ،‬ٻْ گضحؿ‪ ،‬ٻّنَْء حْ ڪئْ‪ .‬ٻّنَْء حْ حُْ‪ .‬ٻّنَْء حْ‬
‫ٻاحِاحؿ‪ٌ .‬طٌاؼ ٻاحِاحؾ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ ؾغطؿ ۽ گضحؿ ٓاث ڪط غػْ‪ .‬ڪئْ ٓاث حُْ ؽم‪.‬‬
‫ٻاحَِ پّؿ ؽم ٻاحؾچْ کْ‪.‬‬
‫(‪)01‬‬
‫ؾکط حا ڇٓئْ ڇؤئ حا ڇٓئْ‪ ،‬ؾٓا جؤئ حا ٌڪطؿ‪.‬‬
‫طط ؾکط حّ ڳڻ‪ .‬ڇؤئ حا غّح‪ .‬جؤئ حا ٻاحؾچا‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪45‬‬
 ‫ڳجهارتون ‪ :‬ڪالڌر متوا‬

‫ڀڃڻْ ؛ ڳڻ ڪطؿ غّح ڇٓئْ ‪ ،‬ؾٓا ٻاحؾچا ٌڪطؿ‪.‬‬

‫(‪)01‬‬
‫ًُ ىٽَْء حْ ٌَ آئّؼ‪ .‬جٍٍِخْ نَُّ حا ؾڅؤ آًُ‪.‬‬
‫غط‪ ،‬نَُّ حا غاٌگ ‪.‬‬ ‫ىٽَْء حْ ِ‬
‫ڀڃڻْ ؛ جٍٍِخْ غطٌاػ ڇؤچؤ غاٌگ ؾڅؤ آًُ‪.‬‬
‫(‪)09‬‬
‫حط حْ نڳْ ڈؿ حٔڏّٓؼ ىٌّکْ گِط حْ ڪا َػ چئْ‪.‬‬
‫طط حط حْ نِط‪ .‬گِط حْ چطؿ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ نئّؼ نڳْ آُْ ىٌّکْ چطؿ ڪا َػ چئْ‪.‬‬
‫(‪)25‬‬
‫چو ڳِْ ڪٔئً حُاؼ ىٌّکْ ٌانْ غيخِْ ٌطٌاؼ‪.‬‬
‫چو حْ ثةْ‪ .‬ڳَِ حْ ٽڪ‪ٌ.‬انّ ڀطّٓ‪ٌ .‬طٌاؼ غپطًٓ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ثٻْ ڪٔئً ٽڪاؼ‪ .‬ةط ۾ غخًِ ٿا غپطًٓ‪.‬‬
‫(‪)20‬‬
‫ُْ ؾڻ ڪْ َػ ٌطٌاؼ‪ .‬ڳَِ ۾ ڳّنَِ‪.‬‬
‫ؾڻ ُٔطڻ‪ ،‬ڳَِ حّ ُثح‪ٌ .‬طٌاؼ پٍِّؼ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ُْ حڻ ڪْ َػ ٌِاح‪ ،‬څحؤئًٔ ڳّنَِ غػْ‪.‬‬

‫( َُْء ڳخِاحئ ُٔئً ةَ ىهْ آُْ‪).‬‬

‫(‪)24‬‬
‫ُْ ؾڻ ُث ڇڏ ڳَِ ىٍخَِ ڳّنَِ غػْ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ ُْ حڻ ُث ڇڏ څحؤئًٔ ڳّنَِ غػْ‪.‬‬
‫(‪)27‬‬
‫گاَُ ڪطّٓ ڈؿ حٔڏّٓؼ حتم ىٍٍِخْ ىً ۾‪.‬‬
‫طط گاَُ حّ څحڀ (ڄڀ)حتم حْ غّح (گڦا)‬
‫ڀڃڻْ ؛ ڄحپ ڪطّٓ ڈؿ حٔڏّٓؼ غّح ىٍٍِخْ ىً ۾‪.‬‬
‫(‪)22‬‬
‫ؤثّٓؼ ٌانْ ؾؤحّٓؼ ىٍٍِخْ ؾضّؿ کْ ڪاٺ ڪا َػ چئْ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪46‬‬
 ‫ڳجهارتون ‪ :‬ڪالڌر متوا‬

‫طط ٌانْ حّ ُٔطؾ‪ .‬ؾضّؿ حّ ڪٍڌ‪ .‬ڪاٺ حّ ؾحؾ‪.‬‬

‫ؤثّٓؼ ُٔطؼ ؾؤحّٓؼ پٍٍِخْ ڪاٌڌ کْ ؾح ڪا َػ چئْ‪.‬‬
‫(‪)20‬‬
‫ؾڻئّؼ ؾٓا غْ ؽِطئّؼ َ‬
‫ىاؼ ؤچً‪.‬‬
‫طط ؾڻ جطغْ‪ .‬ؽِط ىصغ‪.‬‬
‫جطغْ ؾٓا غْ ىٍصئّؼ َ‬
‫ىاؼ ؤچً‪.‬‬
‫(‪)22‬‬
‫ٌانّ ٌانْ ُٔٺ جّؼ ڪٔئً ڪکً غػْ‪.‬‬
‫طط ٌانّ ڪاحؾ‪ٌ .‬انّ ڇؾٌگط‪ .‬ڪک حْ ڇحؿ‪.‬‬
‫ڪاحؿ ڇؾٌگط ُٔٺ جّؼ ڪٔئً ڇحؿ غػئْ‪.‬‬
‫(‪)21‬‬
‫ؾضّؿ ىٿْ کاڂ حّؼ ٻطؼ‪ٌ .‬طٌاؼ ڇّٓ پٔا ىاغ حّؼ ؾڃً‪.‬‬
‫غط‪ٌ .‬طٌاؼ ڇٓط‪ .‬کاڂ حّؼ غٔکّؼ‪ .‬ىاغ حّؼ پٺّٔؼ‪.‬‬ ‫طط ؾضّؾ ِ‬
‫ط ڀڃڻْ ؛ غط ىٿْ غٔکّؼ پچً ڇٓط ڇّٓ پٔا پٺّٔ ؾڃً‪.‬‬
‫(‪)21‬‬
‫ؽِطئّؼ ٌڪطئْ (ٌڪحْ) ٌاحٌا غّ پٍٍِخْ ۾ پٔئْ‪ .‬ؾؤٽ ۾ گڏٓع ؾؤڻّٔؼ غّ ؾٺّٔ پْ‬
‫ؾٓئْ‪.‬‬
‫طط ؽِط حڈُْ‪ٌ ،‬احٌاؼ غػْ‪ .‬ؾؤڻّٔؼ ىّحٌص‪.‬‬
‫ط ڀڃڻْ ؛ حڈُْ ٌڪطئْ (ٌڪحْ) غػئْ‪ ،‬غا غّحؼ ۾ پٔئْ‪ .‬ؤڳٔاؼ ڇٺئًٔ ڪّ حٌڌ غّ ؾٺّٔ‬
‫پْ ؾٓئْ‪.‬‬
‫(‪)29‬‬
‫ٌاال ىئَْء ىٿاؼ ؾُٽً ؾؤحؤ‪.‬‬
‫طط ٌانّ ىکڻ‪ .‬ؾُٽ حا ٿڙؤ‪ .‬پٍٍِخا ُٿ‪.‬‬
‫ط ڀڃڻْ ؛ َػ کڻ ىئَْء ىٿاؼ ُّئ پٍِخا ُٿڙؤ‪.‬‬
‫(‪)15‬‬
‫حڃ َػ کڻ ىٍٍِخا پطًٓ آئّػ ڪٔئً ىڇْ ٿٔاؼ‪.‬‬
‫ڪّ ڇغاؼ ٌطٌاؼ حًٍِ کْ ُٽ حا ڇٓاؼ‪.‬‬
‫ططط حڃ حّ جً‪ .‬ىڇْ چڙؿ‪ٌ .‬طٌاؼ ىرطػ‪ُ .‬ٽ حا ڇؾحؤ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪47‬‬
 ‫ڳجهارتون ‪ :‬ڪالڌر متوا‬

‫ط ڀڃڻْ ؛ جً َػ کڻ ىٍٍِخا پطًٓ آئّؼ چطؿ ٿْ آُٔاؼ‪ .‬ڪّ ٌَ ڇغاؼ ىرطػ حًٍِ کْ ڇؾحؤپا‬
‫ڇٓاؼ‪.‬‬
‫(‪)10‬‬
‫ٻّنْ ڪط َػ جً غاؼ‪ ،‬حْ ڀّؼء حْ ڪطؿ ؾٓا‪.‬‬
‫طط ٻّنَْء حْ ىٍٿ‪ .‬ڀّؼء حْ ذص‪.‬‬
‫ط ڀڃڻْ ؛ ىٍٿ ڪط َػ جً کْ حْ ذص ڪطؿ ؾٓا‪.‬‬
‫(‪)14‬‬
‫ُڻْ ڪاٺ ىاغ ۾ پِّء ٿْ ىطؾؼ ىاحٓائّؼ‪ .‬آئّؼ ُڏ ٌاحٌاؼ جڏًُ جؤئ ٌٔائّؼ‪.‬‬
‫طط ڪاٺ حْ الٽْ ( ؤٺ حْ ٌڪ ۾ ڇؾحؿ غاؼ ةڌغ ڪاٺْ) ىاغ حا ؤٺ‪ .‬ىطؾؼ ؾؤڳّ‪ٌ .‬احٌاؼ‬
‫ڀّحؿ‪ .‬جؤئ حا ڀاؼ‪.‬‬
‫ط ڀڃڻْ ؛ ُڻْ الٽّٔؼ ؤٺً ۾ پِّء ٿْ ؾؤڳّؼ ؾؤحٓائّؼ‪ .‬آئّؼ ُڏ ڀّحؿ ‪ ،‬جڏًُ ىٍٍِخّ ڀاؼ‬
‫(غڌٻڌ) ٌٔائّؼ‪.‬‬
‫(‪)17‬‬
‫پٍِّؼ پاڻ ڪاٺْ ُّ‪ ،‬جؤجًٔ ٌّٔ‪.‬‬
‫طط ڪاٺَْء حْ جاڪْ‪ .‬جؤئ حا ةاخٓگط‪.‬‬
‫ط ڀڃڻْ ؛ پٍِّؼ پاڻ ؤؾظاكْ ُّ پط ةاخٓگطؼ ٌّٔ‪.‬‬
‫(‪)12‬‬
‫ڪاٺْ ُهْ ڪاٺْ چهْ‪ ،‬ڪاٺْ ڪڍؿ پاح‪.‬‬
‫ڪاٺْ ُهٍصؿ ڪٔچ ڇؿ ڪاٺْ ڪٽٍٔصؿ ٻاح‪.‬‬
‫طط ڪاٺَْء حْ ڪاػ (ُحْ غڀٍْ پاؾؼ ۾ ڪاػ آُْ)‬
‫ط ڀڃڻْ ؛ڪا َػ ُهْ‪ ،‬ڪا َػ چهْ ڪا َػ ڪڍؿ پاح‪.‬‬
‫ڪا َػ ُهٍصؿ ڪٔچ ڇؿ ڪا َػ ڪٽْ ٻاح‪.‬‬
‫(‪)10‬‬
‫حٔئڏ جؤجًٔ غاڻ ىاؼ غاؼ نَُّ حّ ُّئ ڪطؿ ؾٓا‪.‬‬
‫طط حٔئڏ ىڪڙ‪ .‬جؤئ حا ڪٔچْ‪ .‬نَُّ حّ آُڙؾ‪.‬‬
‫ط ڀڃڻْ ؛ َػ ڪڙَُ ڪٔچًٔ غاڻ آُّؼ ُّئ پهْ ؾٓا‪.‬‬
‫(‪)12‬‬
‫ڳَِ ىٍخَِ ڳّنٍٔصٓاد ُّ ؾڻ ُّئ پٍِّؼ حا‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪48‬‬
 ‫ڳجهارتون ‪ :‬ڪالڌر متوا‬

‫طط ڳَِ ؤنّنک‪ .‬ؾڻ الڻّ‪.‬‬

‫ط ڀڃڻْ ؛ ؤنّ نڪ ڳّنٍٔصٓاد پط ُّالڻا پٍِّؼ حا‪.‬‬
‫(‪)11‬‬
‫جؤئ ڪاٺْ ؤٺ آًُ نَُّ حا‪ .‬ڇَِٓ ۾ ؤؼ حّ ٌانّ‪ .‬ىاغ ٻّنْ ؾضّؿ ٌاحٌاؼ حْ ڪاٺْ ٿٔاد‬
‫خىًٔ ۾‪.‬‬
‫ططط جؤئ حا حث‪ .‬ڪاٺَْء حْ ةاَُ‪ .‬ؤؼ حْ حجڙ‪ .‬نَُّ حا څؤحٓا‪ .‬ؤٺ حّ پالڻّٔ‪ٌ .‬انّ پطةث‪ .‬ىاغ حْ‬
‫غحْ‪ .‬ٻّنَْء حْ ُهٔا‪ .‬ؾضّؿ حْ ؤک‪ٌ .‬احٌا حْ ؾاثئ‪ .‬ڪاٺَْء حْ ڇّنْ‪ .‬خىًٔ حّ ڇپط‪.‬‬
‫ط ڀڃڻْ ؛ حث ٌَ ڀأٌو حئ‪ ،‬آًُ څؤحٓا څؤحئْ ڇَِٓ حا‪ .‬آئّؼ غحْ ُّ ُهٔا پالڻْ پطةث‪ .‬ؤکًٔ‬
‫حْ ؾاثئ ڇالئٔع ڇپطًٓ‪.‬‬
‫(‪)11‬‬
‫ٻَ ؾڻْ ؤئًٔ ُهْ ؽِط ڇغّ ڈؿ‪ٌ .‬طٌاؼ ىهڪ ۾ ٌاُْ‪ ُّ .‬ٿا ڪً خىًٔ حْ ‪ .‬څڻاح ڪطؿ ؾٓا‬
‫څڻ حْ‪ ُّ .‬ٿا ڪً ىاغ حا ڈؿ‪.‬‬
‫طط ٻَ ؾڻ ُڪڙؾ نئْ ٻّٔ الڻّ‪ .‬ؽِط ةغصؤث‪ٌ .‬طٌاؼ پٍِّؼ‪ .‬ىهڪ پهٍگ‪ .‬خىًٔ حا کاىاؼ‪ .‬ىاغ حا‬
‫ؤٺ گِّڈؤ‪.‬‬
‫ط ڀڃڻْ ؛ ٻٔهٔا ڈؿ ؤئًٔ ُهْ ةغصؤث ڇغّ ڈؿ‪ .‬پٍِّؼ پهٍگ جْ ٌاُْ‪ .‬ؤؾٺاحؿ څؤڈؾ ُڻْ ؾٓا‪.‬‬
‫آئّؼ پئْ کاىاؼ جً الِء ‪ .‬پٺٔاؼ پٔئْ ڪطٓاؼ ُاِء گِّڈؤ ىّؼ ؾٽاؼ پٍِّؼ ُڻْ ؾٓا‪.‬‬
‫(‪)19‬‬
‫ؤثّٓؼ آئّؼ ؾّحئ جَ ةَ آُٔاؼ ڄاػ پٍِم حْ‪.‬‬
‫حْ ٿط ىاغ حْ جَ ةَ آُٔاؼ ڄاػ پٍِم حْ‪.‬‬
‫فلٔط ڪً غٽ حْ جَ ةَ آُٔاؼ ڄاػ پٍِم حْ‪.‬‬
‫ٍُصؾ ڪً پّک حْ جَ ةَ آُٔاؼ ڄاػ پٍِم حْ‪.‬‬
‫آُٔاؼ ڪا نٔکْ حْ جَ ةَ آُٔاؼ ڄاػ پٍِم حْ‪.‬‬
‫طط ؾّحئ ٌياڻْ‪ ،‬جڙ حّ ؾؤحؾ‪ .‬ىاغ حّ ؾٌگ‪ .‬غٽ حّ جٍگ‪ .‬پّک حّ غٍگ‪ .‬نٔکْ حّ ؤٌگ ط‬
‫ڀڃڻْ ؛ ؤثّٓؼ آئّؼ ٌياڻْ جَ ةَ ؤُٔاؼ ڄاػ پٍِم حْ‪.‬‬
‫ؾؤحؿ ڇٍٓصؤ ؾٌگ جَ ةَ آُٔاؼ ڄاػ پٍِم حْ‪.‬‬
‫جّڻْ ڇٍٓصؤ جٍگ جَ ةَ آُٔاؼ ڄاػ پٍِم حْ‪.‬‬
‫ٍُصؾ غاحٍٓصؤ غٍڱ جَ ةَ آُٔاؼ ڄاػ پٍِم حْ‪.‬‬
‫ؤـم ۾ نکّٔ آُْ ؤٌگ جَ ةَ آُٔاؼ ڄاػ پٍِم حْ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪49‬‬
 ‫ڳجهارتون ‪ :‬ڪالڌر متوا‬

‫(‪)15‬‬
‫ىاغ آئّؼ ىڙث حْ ؽِطئّؼ ڇٓط ؾٓا‪.‬‬
‫ؤؼ حٔئً ؤؾ ٌَ ٿٔا ڪپڙ حّ ڈؿ حٔڏّٓؼ‪.‬‬
‫طط ىاغ حا غّح‪ .‬ىڙث جاحّ‪ .‬ؽِط ڇَِٓ‪ .‬ؤؼ حْ حئْ‪ .‬ڪپڙ حْ ؾٽ‪.‬‬
‫ط ڀڃڻْ ؛ غّح جاخؤ غطجّٔؼ ىٌّکْ ڇٓئْ ڇٓط ؾٓا‪.‬‬
‫حُْ ڪٌَّ ؾٓا ڈؿ ىّؼ ؾٽ حٔڏّٓؼ‪.‬‬
‫(‪)10‬‬
‫ؤثّٓؼ ڈؿ ىّؼ ٌانّ ڇڏّٓ ٻْ ڪا ٌانّ ڇڏٍٓصؿ‪ٌ .‬طٌاىً غًٔ ٌانّ ڳٍڍٍٓصؿ‪.‬‬
‫ططط ٌانّ ذانّ‪ .‬ٻّٔ ىانّ‪ .‬ٽّٔؼ آگِّ‪ .‬چّٿّؼ ؤذػاؼ ‪ .‬پٍخّؼ ڇؾٌگط‬
‫ط ڀڃڻْ ؛ ؤثّٓؼ ڈؿ ىّؼ ذاغ ڇڏّٓ ٻْ ڪا ىاغ ڇڏٍٓصؿ‪.‬‬
‫آگْ حْ ؤذػاؼ غًٔ ٻْ ڪا ڇؾٌگط ڇؾحٍٓصؿ‪.‬‬
‫(‪)14‬‬
‫پکْ غٔڻً حا غْ پکْ ىّؼ ٌَ ٻڌؤ‪.‬‬
‫پکْ ڇٓط چڙُْ ؾٓا پکْ ىّؼ ٌَ ٻڌؤ‪.‬‬
‫ؽِط ىٍخِاؼ پکْ ٌاػ غٍڌؾ‬
‫پکْ ُم ٌطٌاؼ ڇؤًٌِ پکْ ڇا ڪٍصؾ؟‬
‫طط پکْ غطڻ‪ .‬پکْ غاٌتاُّ‪ .‬پکْ ٻّڈؿ‪ .‬پکْ ُاڈؿ‪ .‬پکْ ڇڙؿ‪ .‬پکْ ؾُّٔ‪ .‬ؽِط ڀيڀّح‪.‬‬
‫پکْ پاحٓهّ‪ .‬پکْ ڇاپاڪّ‪ٌ .‬طٌاؼ پٍِّؼ‪.‬‬
‫ط ڀڃڻْ ؛ غاٌتأُّؼ غٔڻً حّؼ ٻّڈؿ جّ ٌَ ٻڌّٓؼ‬
‫ِچڙؿ ڇٓط چڙُْ ؾٓا غْ ُائْ ڈؿ جّ ٌَ ؤجّ‬
‫ُٔڏؿ ؽِط ڀيڀّح ىاؼ ؾّٓ غاٿ غٍڌؾ‪.‬‬
‫پاحؿ ُم پٍِّؼ ڇؤًٌِ ڇاپاڪّ ڇا ڪٍصؾ‪.‬‬
‫(‪)17‬‬
‫ٌطٌاؼ چڙُْ ىطؾؼ ؾؤحٓائًٔ پط ؤٓئً ٌَ چٔائًٔ جّؼ پکَْء حْ غػئْ‪.‬‬
‫طط ٌطٌاؼ غّؤح‪ .‬ىطؾؼ ؾؤڳّ‪ .‬پکْ ٻطڈؿ‪.‬‬
‫ط ڀڃڻْ ؛ ًُ غّؤح ٿْ ؾؤڳّؼ ٿْ ؾؤحٓائًٔ‪ .‬پط ؤئًٔ ٌَ چٔائًٔ جّؼ ٻط ڈؿ غػئْ‪.‬‬
‫(‪)12‬‬
‫ٌَ ڪّ کاثػ ڪاٺ ٌڪّ کاثػ ڪاٺْ‪ .‬ڪاٺَْء ڪاحڻ ڇٓط ڪاٺْ ڪطؿ ؾٓا‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪50‬‬
 ‫ڳجهارتون ‪ :‬ڪالڌر متوا‬

‫ططط ڪاٺ حّ ٽّّٓ‪ .‬ڪاٺ حْ پاٽْ‪ .‬ڪاٺ حّ چّٿانّ (چّٿائْ) ڪاٺ حْ ڦٽْ‪.‬‬
‫ط ڀڃڻْ ؛ ٌَ ڪّ کاثػ ٽّّٓ ٌَ ڪّ کاثػ پاٽْ‬
‫چّٿانْ حْ ڪاحڻ ڇٓط ڦٽْ ڪطؿ ؾٓا‪.‬‬
‫(ٽّّٓ‪ ،‬پاٽْ‪ ،‬چّٿانّ حٌِّْ خىاٌْ حا ؤؼ ىاپڻ حا ىاپا آًُ‪.‬‬
‫(‪)10‬‬
‫خىٍّٔؼ ٌڪحا ؤٺ غْ ىاغ حا پٔا ؾڃً‪ .‬حغْ پٿط حا ؾحِاؼ جً ؤٺً‪.‬‬
‫طط خىًٔ حّ ڳخَِ‪ .‬ىاغ حا ىّڳا‪ .‬پٿط حا چڪ‪.‬‬
‫ط ڀڃڻْ ؛ڳخِا ؤٺ ٌڪحا غْ ىّڳا پٔا ؾڃً‪ .‬حغْ ىاؼ چڪ ؾحِاؼ ؤًٌِ ؤٺً‪.‬‬
‫(‪)12‬‬
‫ڪاٺئّؼ ڪانَِ ؾٓا جؤجئّؼ َ‬
‫ىاؼ ؤڂ ؤچً‪.‬‬
‫ططط ڪاٺ حّ ڦّڈّٓ‪ .‬جؤئ حا ؤؾڇ‪.‬‬
‫ط ڀڃڻْ ؛ ڦحْ ڪانَِ ؾٓا ؤؾڇؤ َ‬
‫ىاؼ ؤڂ ؤچً‪.‬‬

‫(‪)11‬‬
‫ڪحّ پاحؤجّ گاَُ حٔئً ُّئ ؾٓا‪.‬‬
‫طط ڪحّ حاٌصح‪ .‬گاَُ حّ ُٿّ‪.‬‬
‫ط ڀڃڻْ ؛ حا ثح ؤپٽٔاؼ جَ ُٿّڪا ُّئ ؾٓا‪.‬‬
‫(‪)11‬‬
‫ٌطٌاؼ ؤٌِْ ؾهو ۾ آئّؼ جؤئ ٿٍٔصٓاد‪.‬‬
‫طط ٌطٌاؼ غاحً‪ ،‬ؾهو حْ غّحؽ‪ .‬جؤئ حا ىطؿ‪.‬‬
‫ط ڀڃڻْ ؛ غاحً ؤٌِْ غّح ۾ ىطؿ آئّؼ ؾٍٓصٓاد‪.‬‬
‫(‪)19‬‬
‫ؤؼ حْ حْ جاؼ ٌَ ٿٔا‪ ،‬ؾّحئ ڪاٌَ ٿٔاؼ‪ .‬ىٍٍِخا ڈؿ ىٔاؼ ىٽَْء حْ ڪاٌَ ٿٔاؼ‪.‬‬
‫طط ؤؼ حْ ٻڪْ‪ .‬ؾّحئ حٔاؼ‪ .‬ىٽَْء حْ پّؤحؿ ( ىٽَْء ىاؼ ٺِٔم پاٽ حِڙؾ ٿاٌّ)‬
‫ط ڀڃڻْ ؛ حاغًٔ ٻڪْ ٌَ کٔاؼ جاغًٔ ٌَ حٔاؼ‪ .‬ىٍٍِخا ڈؿ پطًٓ پِّء ؾؤحؿ ٌَ ڪٔاؼ‪.‬‬
‫(‪)95‬‬
‫ٻً ٌانً ٌانً کاؼ پّئْ ؾٍٓصٓع ڪاٺ پٍِم ڇؿ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪51‬‬
 ‫ڳجهارتون ‪ :‬ڪالڌر متوا‬

‫ٌانّ پٍّٔ‪ٌ .‬انّ ىڱّٔ‪ .‬ڪاٺ حّ ثح‪.‬‬

‫ط ڀڃڻْ ؛ پٍْ ۽ ىڱْ آئّؼ ؾٍٓصٓع ثح پٍِم حْ‪.‬‬
‫(‪)90‬‬
‫ُّ پٔا ؾڻ ڇغخً ؽِط حا ڈؿ حٔڏّٓؼ‪.‬‬
‫طط ؾڻ ثحسث ‪ .‬ؽِط ُاڈؾ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ ُّ پٔا ؾڻ ڇغخً ُاڈؿ حا ڈؿ حٔڏّٓؼ‪.‬‬
‫(‪)94‬‬
‫ىڇْ ُاؼ ڪط‪ ُّ ،‬جؤئ ؾٓا ڈؿ‪.‬‬
‫طط ىڇْ حْ ٽيتْ‪ ،‬جؤئ پطٓا‪،‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ ؤٽٍتْ ُاؼ ڪط ةع‪ ُّ ،‬پطؿ ؾٓا ڈؿ‪.‬‬
‫(‪)97‬‬
‫خىًٔ ٻّنْ گِّحؿ حْ آئّؼ ٌَ ُٔاد جڏًُ ىّؼ کاؼ ُّئ ؾٓا‪،‬‬
‫چئْ ٌَ ؤثؿ ٌَ‪،‬‬
‫ٌاحٌاؼ ؽِط ۾ حُْ جڏًُ ىّؼ کاؼ ُّئ ؾٓا‪،‬‬
‫ٌَ ؤثؿ ٌَ‪،‬‬
‫ؤڀ ٻّنْ ىاغ پکَْء حْ ٿٔا جڏًُ ىّؼ کاؼ ُّئ ؾٓا‪،‬‬
‫ٌَ ؤثؿ ٌَ‪،‬‬
‫ىً ٌطٌا ؽِط ؤچْ‪.‬‬
‫طط خىًٔ حّ جڙ‪ ،‬ٻّنَْء حْ جڪڙ‪ ،‬گِّڈؿ حْ ڀٔڙ‪ٌ ،‬احٌاؼ غػئْ‪ ،‬ؽِط حْ غڃ‪ ،‬جؤئ حا‬
‫ةطُيڻ‪ٌ ،‬انْ حّ ةهّچ‪ٌ ،‬طٌاؼ پٍِّؼ‪ ،‬ىاغ حا ٻڪط‪ ،‬پکْ ڪڪڙ‪ ،‬ؤڀ حْ پػْ‪ ،‬چو ٿاڪ‪،‬‬
‫ڀڃڻْ؛‬
‫جڙ جڪڙ ڀٔڙ ۾ غػئْ ٿْ غڃ ۾ حُْ‪،‬‬
‫حڏًُ ةطُيڻ ةهّچ کْ پڊ ٌَ حؤئ پٔئْ‪،‬‬
‫چطؿ چٍتٔا ُّ ُهٔا ؾٌصح ؾؤٽ ؾُْ‪،‬‬
‫ٻڪط جاخؤ ُّ پٔط پػٔا پطَُ ڪڪڙ الئ ٍُئْ‪،‬‬
‫پٍِّؼ پطڇِْٓ جاؼ آّٓ ؤًٌٔ ٿاڪ ٿطؼ جْ ٿٔٻّ چئْ‪.‬‬
‫(‪)92‬‬
‫ٻّنْ ٻّنْ ڪطؿ ُهٔا حط فلٔط حّ ٌَ ڪٔائّؼ‪،‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪52‬‬
 ‫ڳجهارتون ‪ :‬ڪالڌر متوا‬

‫ؾضّؿ ؾڻ گاَُ ڪپڙ ڪٔائّؼ‪،‬‬

‫ؾڻ ٌانّ ڪاٺْ ٌَ آُٔاؼ‪.‬‬
‫طط ٻّنْ حْ حْ‪ ،‬حط حْ ٻّڇ‪ ،‬فلٔط حّ ٻّغ‪ ،‬ؾضّؾ ٍُّٔؼ‪ ،‬ؾڻ ڇٌخڻ‪ ،‬ؾغ جٍْ‪ ،‬ڪاٺْ‬
‫غطگٔم‪ٌ ،‬انّ غاحً‪،‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ حْ حْ ڪطؿ ُهٔا ىٌّکْ ٻّغ ٌَ ٻّنٔائّؼ‪،‬‬
‫ٍُّٔؼ ڇٌخڻ پاڻ ۾ ڇڪْ ڇٍٔائّؼ‪ .‬جٍٔاؼ پّئْ آئّؼ غاحً غگِْ ٌَ آُٔاؼ‪،‬‬
‫(‪)92‬‬
‫ؾکط ؤڳ ُٔاد پط ؾکط غڀ ؾٓا‪ ،‬جٍِاؼ پّئْ غئا جَ ىٍٍِخا ؾالئ ؾٓا ڈؿ‪.‬‬
‫طط ؾکط ُطجاغ‪ ،‬ؾکط چحاغ‪ ،‬ؾالئ چؾٌگاح‪.‬‬
‫ڀڃڻْ؛ ُڙ جاغ ؤڳ ُٔاد پّئْ ىٍٍِخا چحا گو ٿٔا‪ ،‬جٍِاؼ پّئْ غئا جَ ىٍٍِخا چؾٌگاح ؾٓاڈؿ‬
‫حٔڏّٓؼ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪53‬‬
 ‫ڳجهارتون ‪ :‬ڪالڌر متوا‬

‫سر ماروي‬

‫(‪)0‬‬
‫ؤؿ ىٔاؼ حؤٌص حا حؤٌص حْ آئّؼ ٌَ ٿٍٔصٓاد‪ .‬جّ حٔئً حؤٌص حا ڪً آئّؼ حؤٌص حْ ٿْ ىطؤؼ‪،‬‬
‫جّ حؤٌص حْ ڇٺْ آئّؼ ڪًٍِ حؤٌص حْ ٌَ آُٔاؼ‪ .‬آئّؼ غاڳْ حؤٌص حْ آُٔاؼ‪ ،‬جّؼ ڀهْ حؤٌص‬
‫حّٔؼ ڇؿ‪ ،‬حؤٌص حْ آئّؼ ٌَ ٿٍٔصٓاد‪ .‬جّؼ ؾڃْ ڪا حؤٌص حْ ڳّغ‪ ،‬جّؼ ؾڃْ ڪا حؤٌص حْ‬
‫ڳّغ‪.‬‬
‫‪ -‬حؤٌص حّ ةاثؽاؽ‪ ،‬حؤٌص حْ حؤڻْ‪ ،‬حؤٌص حّ گّنّ‪ ،‬حؤٌص حْ ڇُڙؿ‪ ،‬حؤٌص حْ ٌّنْ‪ ،‬حؤٌص‬
‫حْ ؤٺْ‪ ،‬حؤٌص حْ غحْ‪ ،‬حؤٌص حْ ڇڪْ‪ ،‬حؤٌص حْ پٍخْ‪ ،‬حؤٌصحْ چّڪْ‪ ،‬حؤٌص حْ‬
‫ٽطڪْ‪ ،‬حؤٌص حْ ٻڪْ‪،‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ ىاحؾؿ چّؿ ٿْ ؾيط کْ ؛ ؤؿ ىٔاؼ ةاثؽاؽ حؤڻْ آئّؼ ٌَ ٿٍٔصٓاد‪ ،‬جّ حٔئً گّال ڪً‬
‫آئّؼ ڇُڪْ ىطؤؼ‪ ،‬جّ ٌّنْ ڇٺْ آئّػ ڪا ؤٺْ ٌأُاؼ‪ .‬آئّؼ غاڳْ غحْ آُٔاؼ ‪ .‬جّؼ ڀهْ‬
‫ڇڪّٔؼ ڇؿ آئّؼ جٍٍِخْ پٍٍِخْ ٌَ ٿٍٔصٓاد‪ .‬جّؼ ڀهْ چّڪّٔؼ ڇؿ آئّؼ ٽڪْ ٌَ‬
‫حٍُصٓاد‪ .‬جّؼ ؾڃْ ٻْ ڪاڳّغ ‪،‬جّؼ ؾڃْ ٻْ ڪا ڳّغ‪.‬‬

‫(‪)4‬‬
‫ٌانً ۽ ٌطٌاىً ىاؼ آئٔع ڪانَِ ىٔاؼ‪ .‬جً ٌانً ۽ ٌطٌاىً الئْ حَْء غڪْ ٿّ حاغ ىٔاؼ‪ُ .‬ئٔع‬
‫گِڻْ ڳِّ ىٔاؼ پط جّ کڻْ ڪپڙ حْ ڪئْ ىٔاؼ‪.‬‬
‫‪ٌ --‬انّ پٔطؾ ٻّٔ پڪّ‪ٌ ،‬انّ ىٺّ ٻّٔ ىّٔؾ‪ ،‬ڳَِ حْ الغ‪ ،‬ڪپڙ حْ ڪاحؿ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ پڪً ۽ پٔطؼ ىاؼ آئٔع ڪانَِ ىٔاؼ‪ .‬جً پڪً ىٺً ىّٔؼ الئْ حَْء غڪْ ٿّ حاغ‬
‫ىٔاؼ‪ُ .‬ئٔع گِڻْ نؿم ىٔاؼ پط جّ کڻْ ڪاحؿ ڪئْ حؿ ىٔاؼ ؾيط غّىطؤ‬

‫(‪)7‬‬
‫ٌانً ۽ ٌطٌاىً ىاؼ آئّؼ آئٔع ڪانَِ ىٔاؼ‪ ،‬جً ٌانً ۽ ٌطٌاىً الئْ حَْء غڪْ ٿّ حاغ ىٔاؼ‪،‬‬
‫ُئٔع گِڻْ ڳَِ ىٔاؼ پط جّ کڻْ ڪاحؿ ڪئْ ىٔاؼ ؾيط غّىطؤ‪.‬‬
‫_ ٌانّ ُڪڙؾ پٔطؾ‪ ،‬ٻّٔ پڪّ‪ٌ ،‬انّ ُڪڙؾ ىٺّ ٻّٔ ىّٔؾ‪ ،‬ڳَِ حْ نؿم‪ ،‬ڪپطؿ حْ‬
‫ڪاحؿ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪54‬‬
 ‫ڳجهارتون ‪ :‬ڪالڌر متوا‬

‫ڀڃڻْ ؛ پٔطؼ ۽ پڪً ىاؼ آئّؼ آئٔع ڪانَِ ىٔاؼ‪ ،‬جً ىٺً ىّٔؼ الئْ حَْء غڪْ ٿّ‬
‫حاغ ىٔاؼ‪ُ ،‬ئٔع گِڻْ نؿم ىٔاؼ پط جّ ڪاحؿ ڪئْ ڈؿ ىٔاؼ ؾيط غّىطؤ‬

‫(‪)2‬‬
‫ؾڻ ؾڃٍْ ىٔاؼ ؾيط غّىطؤ‪ ،‬ڪاٺ ٌَ ةچٍْ ڪّ‪.‬‬
‫_ ؾڻ ڄيّؼ‪ ،‬ڪاٺ غاٌگِّ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ ڄو ؾڃٍْ ىٔاؼ ؾيط غّىطؤ ؽاغ غاٌگْ ٌَ ةچٍْ ڪّ‪.‬‬

‫(‪)0‬‬
‫ؾکط ؾڃٍْ ىٔاؼ ؾيط غّىطؤ‪ ،‬ڪاٺ ػ حُْ ڪّ‪ ،‬آٌْ ؤغاؼ کْ ىاغ حً ۾ ؾڅؿ جّ‪.‬‬
‫طط ؾکط حّ ـاةڻ‪ ،‬ڪاٺ حا ڇڪ‪ .‬ىاغ حا ڇّڈؤ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ ڀڻ ؾڃٍْ ىٔاؼ ؾيط غّىطؤ‪ ،‬جٍٍِخّ ڇڪ ٌَ حُْ ڪّ‪ .‬آٌْ ؤغاؼ کْ ًٍُ ؾڇّحؼ‬
‫۾ ؾڅؿ جّ‪.‬‬

‫(‪)2‬‬
‫نَُّ حّ ؾڃٍْ ىٔاؼ ؾيط غّىطؤ‪ ،‬ڪاٺ حّ ٌَ حُْ ڪّ‪ .‬آڻْ ؤغاؼ کْ څڻ حً ۾ ؾڅؿ جّ‪.‬‬
‫_ نَُّ حّ ؾٓڙُّ‪ ،‬ڪاٺ حّ ڦاٌگّ‪ ،‬څڻ حْ گطؤُْ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ ؾٓڙُّ ؾڃٍْ ىٔاؼ ؾيط غّىطؤ‪ .‬ؽم ڀاٌڱّ ٌَ ةچٍْ ڪّ‪ .‬آڻْ ؤغاؼ کْ ڳطؤًُٔ ۾‬
‫ؾڅؿ جّ‪.‬‬

‫(‪)1‬‬
‫نَُّ حّؼ پٌّْ ىٔاؼ غّىطؤ‪ .‬جّ ؾڻ حّؼ ڪٔئً ٌّٔؼ‪.‬‬
‫طط نَُّ حْ غٔطؤُْ‪ .‬ؾڻ ڪٍّؤح‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ غٔطؤُّؼ پٌّْ ىٔاؼ غّىطؤ‪ .‬جّ ڪٍّؤحّٓؼ ڪٔئً ٌّٔؼ‪.‬‬

‫(‪)1‬‬
‫ؾڻ حّؼ ؾڃٍْ ىٔاؼ غّىطؤ‪ .‬ىّؼ جاؼ گِّڈؿ حّؼ الُْ‪.‬‬
‫طط ؾڻ حْ پاڈ‪ ،‬گِّحؿ حْ ؤٌڌؤحؿ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪55‬‬
 ‫ڳجهارتون ‪ :‬ڪالڌر متوا‬

‫ڀڃڻْ ؛ پاڈؾؼ ؾڃٍْ ىٔاؼ غّىطؤ‪ .‬ىّؼ جاؼ ؤٌڌؤحّٓؼ الُْ‪.‬‬

‫(‪)9‬‬
‫ؤڀ حا پٌّئْ غّىطؤ ؽم ىاغ حا ؾڃٍئْ‪.‬‬
‫طط ؤڀ حا آگو‪ ،‬ىاغ حا ثؾح‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ؤؾ غو پٌّئْ ‪ ،‬ؽاغ ُْ ثؾح ؾڃٍئْ‪.‬‬

‫(‪)05‬‬
‫ؾکط ؾڃٍْ ىٔاؼ غّىطؤ ‪ .‬جڙئّؼ جاؼ ڪخً‪ .‬جّ ڇٌّؼ ىاغ حّ غّ ڪپڙ جاؼ ٌَ نِْ‪.‬‬
‫ططط ؾکطحّ ـاةڻ‪ ،‬جڙ حّ ٺِّ‪ ،‬ىاغ حّ ثؤڳ‪ ،‬ڪپڙ حّ څؾجّ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ غّ ڀڻ ؾڃٍْ ىٔاؼ غّىطؤ‪ .‬حٔئً ٺِْ جٔئً ڪخْ‪ .‬جّ ڇٌّؼ ثغ جْ ثؤڳ غْ څؾجْ‬
‫ٌَ نِْ‪ ،‬څؾجْ ٌَ نِْ‪.‬‬

‫(‪)00‬‬
‫ؽِط حْ چئّ ىٌّکْ جَ ٌانّ چّؤؼ جّکْ‪ .‬ىاغ حّ ؾٺ جؤجًٔ کاؼ ٌانّ ؤُْ جّکْ‪.‬‬
‫طط ؽِط حْ ڀٔڻْ‪ٌ ،‬انّ ؤثؤ‪ ،‬جؤئ حا غّىطؤ‪ ،‬ىاغ حّ غٍڱ‪ٌ .‬انّ الئق‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ ڀٔڻ چئّ ىٌّکْ جَ ؤثؤ چّؤؼ جّ‪ .‬غڱ ؾٺ غّىطؼ کاؼ حٔڪّ الئق آُْ جّ‪.‬‬

‫(‪)04‬‬
‫ڪکئّؼ آٌصؿ ڈؿ غّىطؤ‪ ،‬جًٍِ کْ جڙئّؼ ىّڪم ڇؿ‪.‬‬
‫طط ڪک حّ ٻُّاحؾ‪ .‬جڙ حّ ؾؤحؾ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ ٻُّاحؿ آٌصؿ ىٔاؼ غّىطؤ‪ ،‬جًٍِ کْ ؾؤحؿ ىّڪم ڇؿ‪.‬‬

‫(‪)07‬‬
‫حٔئڏ ۾ حْ ؾضّؤ ٿٔا‪ ،‬آئّؼ جؤئ ٌَ ؾٍٓصٓع ڈؿ‪.‬‬
‫طط حٔئڏ ڪطڈؿ‪ .‬ؾضّؿ حا ڇؾحؤ‪ ،‬جؤئ حا چاٌڊٓا‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ ڪطڈؼ ۾ ڇؾٌطؤ ٿٔا‪ ،‬آئّؼ چٌّڊڻ ؾٍٓصٓاد ڈؿ‪.‬‬
‫(‪)02‬‬
‫حٔئڏ ؾضّؤ ڪٔا ٍُّٔؼ ىطز غاحؿ‪ ،‬ؾڻ جَ ؤةاڻْ پاح حا آئّؼ ؾٓٺٔع ؾغاحؿ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪56‬‬
 ‫ڳجهارتون ‪ :‬ڪالڌر متوا‬

‫طط حٔئڏ ڪطڈؿ‪ .‬ؾضّؾ ڇؾحؤ‪ .‬ىطز حْ ٿّٿط‪ ،‬ؾڻ حّ ڦط‪.‬‬

‫ڀڃڻْ ؛ ڪطڈًٓ ڇؾٌطؤ ڪٔا‪ٍُّٔ .‬ؼ ٿط غاحؿ‪ .‬ڦط ؤةاڻْ پاح حا آئّؼ ؾٓٺٔع ؾغاحؿ‪.‬‬
‫(‪)00‬‬
‫ڪاٺئًٔ ڇڏّٓ غّىطؤ‪ ،‬غْ ڪکًٔ ٌُّصّٓؼ ڪٔئً؟ آُْ حؤئ ؾ ڇًٍِٓ ٌطٌاؼ غٍصؿ ىً ۾‪.‬‬
‫طط ڪاٺ حْ گِاڻْ‪ .‬ڪک حْ څؤئْ ( ٌّڈؿَء حّ ؾٽ) ٌطٌاؼ ىّٽڻ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ ىاحؾؿ ٻڪطًٓ کْ ٓاث ڪطؿ چّؿ ٿْ؛‬
‫گِاڻْ ڇڏّٓؼ غّىطؤ ‪ ،‬غْ څؤجّٔؼ ٌُّصّٓؼ ڪٔئً‪ .‬آُْ حؤئ ؾ ڇًٍِٓ ىّٽڻ غٍڌؿ‬
‫ىً ۾‪.‬‬

‫(‪)02‬‬
‫ٌانْ آٌصؿ ٌاحٌاؼ جّکْ ٌانْ ٌٍٔصؾغاؼء‪ٌ ،‬انّ ىٍٍِخّ ڪاٺ حً ۾ جَ ٌانّ ڪٍصؾ غاؼء‪.‬‬
‫طط ٌانّ حٍِگّ‪ ،‬ٻّٔ ٌانّ ىٍگِّ‪ٌ ،‬احٌاؼ ىاحؾؿ‪ٌ .‬انّ ٌٍگّ‪ٌ .‬انّ ؤىٔصؾ‪ٌ .‬انّ ؽاثؿ‪ .‬ڪاٺ حْ‬
‫ىً‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ حٍِگئّؼ آٌصؿ ىاحؾؿ جّکْ ٌٍگئّؼ ٌٍٔصؾغاؼء‪ .‬ؤىٔصؾؼ ىٍٍِخْ ىً ۾ جَ ؽاثؿ‬
‫ڪٍصؾ غاؼء‪.‬‬

‫(‪)01‬‬
‫څڻ حا غاحّٓ غّىطؤ ىٌّکْ حط حا ڪطّٓ پّؼ‪ .‬جً څڻ حً ىٍخِاؼ غّىطؤ ىاحؾ کآّ ڪّئ‬
‫ڪً‪ .‬ىٌّکْ َ‬
‫ىاؼ ًٌٔ ًٍُ څڻ حً ىٍخِاؼ غّىطؤ‬
‫طط څڻ حا ڪڪط‪ ،‬حط حا نڙڪ‪ .‬څڻ حّؼ کٍڀّٔؼ‪ .‬څڻ حا کڏؤ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ڪڪط غاحّٓ غّىطؤ ىٌّکْ نڙڪ ڪطّٓ پّؼ‪ .‬جً کٍڀًٔ ىٍخِاؼ ىاحؾ کآّ ڪّئ‬
‫ڪً‪ .‬ىٌّکْ َ‬
‫ىاؼ ًٌٔ ًٍُ کڏؼ ىٍخِاؼ حؿ غّىطؤ‪.‬‬
‫(‪)01‬‬
‫جؤجًٔ کْ جؤجّٔؼ ؤؾالث حٔئً ُّؼ‪ .‬ؤًٌِ کْ ڪپڙ ڪاٌَ غّىطؤ‪.‬‬
‫طط جؤئ حا حؤحا‪ .‬جؤئ حؾٔث‪ .‬ڪپڙ حا جاڪا‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ حؤحائً کْ حؾٔحّؼ ؤؾالث حڳئً ُّؼ‪ .‬ؤًٌِ کْ ؤُْ جڪًٔ ڪًٔ ىٔاؼ ؾيط غّىطؤ‪.‬‬
‫(‪)09‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪57‬‬
 ‫ڳجهارتون ‪ :‬ڪالڌر متوا‬

‫پکْ پکَْء حّؼ ڳانِڙّٓؼ آئّؼ آڇٔاؼ ٿْ ؾيط کْ‪ .‬حڃ ؤةاڻْ پاح حّ غّ ُحْ ٌَ ٽڪْ‪ .‬ىٔاؼ‬
‫ؾيط ىّڪم ڇؿ جَ ىٽَْء جْ ؾڻ ٿٔاؼ‪.‬‬
‫طط پکْ ڇؤُّ‪ ،‬ٻّٔ ڀّحؾ‪ .‬حڃ حّ ثنّ‪ .‬ىٽَْء حْ حائْ‪ .‬ؾڻ حّ گم‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ ڇؤًُٔ (ڇؤًُ) ۽ ڀّحًٓ (ڀّحؼ) حّؼ ڳانِّٔؼ آئّؼ ؤڇٔاؼ ٿْ ؾيط کْ‪ .‬ثغ ؤةاڻْ پاح‬
‫حْ غا جَ ُث ٌَ ٽڪْ‪ .‬ىٔاؼ ؾيط ىّڪم ڇؿ جَ ؾڃْ حائْ جْ گم ٿٔاؼ‪.‬‬
‫(‪)45‬‬
‫جؤئ ؾٍٓصؿ ڈؿ ىٔاؼ ؾيط غّىطؤ‪ .‬ڪو ؾڃًٔ ٌطٌاؼ ۾ پٌّصؾ‪ .‬ىّؼ ىاغ حْ ڪئْ ڪاٌَ‬
‫ىٌّکْ ىاغ حْ ڇٌْ ڇّ؟‬
‫طط جؤئ حا غک‪ٌ .‬طٌاؼ ـاذب‪ .‬ىاغ حْ ڀٔم‪ .‬نَُّ حّ حٔم‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ غاک ؾٍٓصؿ ڈؿ ىٔاؼ ؾيط غّىطؤ‪ .‬ڪو ؾڃًٔ ـاذب ۾ پٌّصؾ‪ .‬ىّؼ ڀٔم ڪئْ ڪاٌَ‬
‫ىٌّکْ حٔم ڇٌئْ ڇّ؟‪.‬‬
‫(‪)40‬‬
‫ڪاٺْ ؤڳْ ڪئْ گاَُ آئّؼ ٌَ ڪٍصٓاد‪ .‬پاڻَْء حْ چٌّصًٓ غّىطؤ جَ ُث آئّؼ ٌَ ٌُّصٓاد‪.‬‬
‫غڻ‪ .‬پاڻَْء حْ ىّڪ‪.‬‬ ‫طط ڪاٺَْء حْ ٻٔاٌْ‪ .‬گاَُ ِ‬
‫ڀڃڻْ ؛ غٔڻ ؤڳْ ڪٔا ٻٔا ڪٍصٓع ڪاٌَ‪ ،‬کهْ ىّڪم ڇٍٓصًٓ جَ ُث آئّؼ ٌَ ٌُّصٓاد غّىطؤ‪.‬‬
‫(‪)44‬‬
‫ثغ حًٍِ حْ ڪحَْء غاؼ ‪ ،‬غا نڏ ٌَ ُهٍصؿ ىٔاؼ ؾيط غّىطؤ‬
‫طط ڪحَْء حْ چِٽْ‪ .‬نڏ حْ غاڳطؿ‬
‫ڀڃڻْ ؛ ثغ حًٍِ حْ ٌَ چِٽْ غا ڳط ٌَ ُهٍصؿ ىٔاؼ ؾيط غّىطؤ‪.‬‬
‫(‪)47‬‬
‫ؤثؤ ؾيط جّؼ ڪپڙ حّ ڪٍصًٓ پط فلٔطؼ حّ ڪٌَّ ؤٍٓصؾ جّ ؾٽ‪.‬‬
‫طط ڪپڙ حّ گاب‪ .‬فلٔطؼ حّ حؤڂ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ ؤثؤ ؾيط جّؼ ڪاڂ ڪٍصًٓ پط حؤڂ ٌَ ؤٍٓصؾ جّ ؾٽ‪.‬‬
‫(‪)42‬‬
‫ٌانّ ڪٔئْ ٌانْ الئْ ؤؼ پّٔ ٌانّ ڪطًٓ‪.‬‬
‫طط ٌانّ غڏّٓ‪ٌ ،‬انّ ثّؤإ‪ٌ .‬انّ گٍاَُ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ غڌ ڪٔئَ ثّؤإ الِء ُاڻ ٿّ گٍاَُ ڪطًٓ‪.‬‬
‫(‪)40‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪58‬‬
 ‫ڳجهارتون ‪ :‬ڪالڌر متوا‬

‫حڃ ٌَ څح ىٍٍِخا پطًٓ ‪ ،‬آئّػ ؾخائتصؤح آُٔاؼ‪ ًُ .‬ىهڪ ۾ ىٍٍِخّ ٌطٌاؼ ٌَ ڪّ‪ .‬حًٍِ کْ‬
‫ُٽ غث حّؼ ڇٓاؼ‪ .‬ڪّ ڄاڻا ڪٔئً ڪطٓاؼ‪ ،‬ىٍٍِخا پحئّؼ پطؿ ٿٔا‪.‬‬
‫د‪ٌ ،‬طٌاؼ غڄڻ‪.‬‬ ‫طط حڃ حّ ةصٌّ‪ُ ،‬ڏ حْ چطؿ‪ ،‬غٽ حا ڇؾحؤ‪ ،‬پٽ حْ َؾ َ‬
‫ڀڃڻْ ؛ ةص څح ٌَ ىٍٍِخا پطًٓ آئّؼ ُڏ چطؿ آُٔاؼ‪ ًُ .‬ىهڪ ۾ ىٍٍِخّ غڄڻ ٌَ ڪّ حًٍِ‬
‫کْ ڇؾحؤپّ ڇٓاؼ‪ .‬ڪّ ڄاڻا ڪٔئً ڪطٓاؼ ىّؼ کاؼ ؾغئّؼ پطؿ ٿٔا‪.‬‬
‫(‪)42‬‬
‫ؾيط ڪاٺ حّ ڪطجَ خىٍٔئّؼ ستط پّؿ‪ٌُّ .‬صؤ ٌاال ٌطٌاىً جْ غٽ حا ڀاٌئج‪.‬‬
‫ططط ڪاٺ حّ ٿٍڀ‪ ،‬خىًٔ حّ کٔٽ‪ٌ ،‬انّ ُلّٔ‪ٌ ،‬انّ جڪّٔؼ ٌانّ جڙّٓ‪ .‬غٽ حّ حغّ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ ؾيط ٿٍڀْ ڇؿ جَ کٔحئّؼ ستط پّؿ‪ُ ُّ .‬ڪٔا جڪٔا جڙؼ جْ‪ .‬غْ حغٔا ڀاٌئج‪.‬‬
‫(‪)41‬‬
‫ٌانْ ىٿْ ٌطٌاػ نڳا‪ٌ ،‬انّ ؤٿئْ ڈؿ ىاحؾؿ‪.‬‬
‫طط ٌانّ گم‪ٌ ،‬انّ ڦم‪ٌ ،‬انّ حٌگ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ گّالڈؼ ىٿْ گم نڳا‪ ،‬ؤڃاؼ ىهڪ حّ ؤُّ حٌگ ؤٿئْ ڈؿ ىاحؾؿ‪.‬‬
‫(‪)41‬‬
‫ىهڪ ؤؼ حْ ڪطؿ ٌطٌاؼ ػ ڪط ىٌّکْ غّىطؤ‪.‬‬
‫طط ىهڪ حْ ڇد‪ .‬ؤؼ حْ ڪڻْ‪ٌ .‬طٌاؼ ىکڻ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ ڇد ڪاڻْ ڪطؿ ىٌّکْ ُٔئً ػ کڻ ڈؿ غّىطؤ‪.‬‬
‫(‪)49‬‬
‫ىطؾؼ غيخِْ ڪحْ حٔئً ػ ڪط ‪ ،‬ؤڳٔاؼ ٌطٌاؼ ؤٿئْ ‪.‬‬
‫طط ىطؾؼ حْ ُٔڪم‪ .‬ڪحْ حّ حِٽ‪ٌ .‬طٌاؼ حؤڄّ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ ُٔڪهڙؿ غيخِْ حِٽ ٌَ ُڻ‪ .‬ؤڳٔاؼ حؤڂ ؤٿئْ ڈؿ غّىطؤ‪.‬‬
‫(‪ )75‬نَُّ حّؼ ڀڃ ۾ غّىطؤ ڪاٺًٔ ُڏ ػ پّء ٌطٌاؼ ؽِط ػ ٌاُْ جڏًُ حؤٌص حا ڪطًٓ پّٔ‬
‫جّؼ‪.‬‬
‫ططط نَُّ حّؼ ڪطؤّٓؼ‪ .‬ڪاٺ حا ُٿٔا‪ٌ .‬طٌاؼ ؾح‪ .‬ؽِط حْ ڪٍڌؿ‪ .‬حؤٌص حا حٌگ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ ڪطؤّٓؼ ڀڃ ٌَ ىٔاؼ ؾيط غّىطؤ‪ُ ،‬ٿًٔ ُڏ ػ پئّ‪ٌ .‬اُْ ؾح ڪٍڌٓئًٔ جڏًُ حٌگ‬
‫ڪطًٓ پّٔ جّؼ‪.‬‬
‫(‪)70‬‬
‫پکْ ىاحؼ حّ ڪپڙ آئّؼ ٌَ ڪٍصٓاد‪ .‬نٔکْ حّؼ آڃ ؾيط جّؼ‪ٌ .‬طٌاؼ آئّؼ ٌَ ڪٍصٓاد‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪59‬‬
 ‫ڳجهارتون ‪ :‬ڪالڌر متوا‬

‫طط پکْ پطىاح‪ ،‬ڪپط حْ ىٔطؿ‪ ،‬نٔکْ حّ نک‪ٌ ،‬طٌاؼ كتّغ‪.‬‬

‫پط ىاحؼ حْ ىٔطؿ آئّؼ ٌَ ڪٍصٓاد‪ ،‬نکًٔ آڃ آڇّؼ ؾيط جّؼ كتّغ آئّؼ ٌَ‬ ‫ڀڃڻْ ؛ ؤُا َ‬
‫ڪٍصٓاد‪.‬‬
‫(‪)74‬‬
‫ٌاال ؾٺْ خؤجًٔ جْ ؾٓئْ غا ٻٔڙؿ حً جْ ٌَ آئْ‪.‬‬
‫طط ٌانّ حؿفط‪ ،‬جؤئ حا چاحڻ‪ .‬ٻٔڙؿ حّ پحڻ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ حا ڦط چاحڻ ؾئْ غا پحڻ جْ ٌَ آئْ‪.‬‬
‫آُْ)‬ ‫( ُحْ حؿفط ىاؼ حا ڦط ٿّٔ آُْ‪ ،‬ؤٓئً ڳخِاحجً ۾ نفغ کْ ڀڃڻ حؾؤ‬
‫(‪)77‬‬
‫حط ٌُّصؿ ڈؿ حٔڏّٓؼ آئّؼ حط ڪٔئً پٔئٍصٓع‪ .‬آئّؼ جؤئ ؾالئ حْ غا جّ ؾٽ ُٿٔاح حْ‬
‫ٿٔع‬
‫ططط حط کٔط‪ ،‬حط ٌٔط‪ .‬جؤئ ٿاحٓهْ‪ ،‬ؾالئ ٿط‪ُ ،‬ٿٔاح څؤحّٓ‪.‬‬
‫ٿٔع‬ ‫ڀڃڻْ ؛ کٔط ٌُّصؿ آئّؼ ٌٔط ڪٔئً پٔاؼ‪ ،‬آئّؼ ٿاحٓهْ ٿط حْ ُث څؤحؿ‬
‫(‪)72‬‬
‫حا (ٓا) ؾٺ ڪاٺ حْ‪ ،‬حاؼ (ٓا) کڻ ىاغ حْ‪.‬‬
‫طططط ڪاٺ حْ ؾٓػا ( ڪاؾڈ ٓا ڪاٌّٺْ) ىاغ حْ چطٻْ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ ىاحؾؿ کٔث کْ چّؿ ٿْ؛ ٓا ؾٺ ؾٓػاَُ‪ٓ ،‬ا کڻ چط ٻْ‪.‬‬
‫( غٍڌ ۾ؾّحئ کْ پٍٍِخّ ؽٔم ثاةث ڪطڻ الئْ چطؿَء ۾ پٿطٓم ٻطٌصڈ ڪّئهً‬
‫جاؼ گظؤحڻ حْ حغو آُْ‪ُ ،،‬حْ ؤؼ ظطظ ؤؽاحؾ آُْ)‬
‫(‪)70‬‬
‫ىاغ حّ ڪٍصؾ ىٔاؼ ؾيط غّىطؤ جَ جؤجًٔ آئّؼ ؾٍٓصٓاد‪ٌ .‬انّ ٿٍٔصؾ ىٔاؼ غّىطؤ جَ ٌانّ جّ‬
‫ڇٍٓصٓاد‪.‬‬
‫ططط ىاغ حطإ‪ .‬جؤئ حا ڇؾٿْ‪ٌ .‬انّ پڇاڻّ‪ٌ .‬انّ غکّٔ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ حا حإ ڪٍصؾ ىٔاؼ غّىطؤ جَ ڇؾٿئًٔ آئّؼ ؾٍٓصٓاد‪ .‬پڇاڻّ ڪٍصؾ جَ ىٔاؼ غّىطؤ‬
‫غٔکث آئّؼ ڇٓتصٓاد‪.‬‬
‫(‪)72‬‬
‫حٍِگ حّؼ غاحٓو غّىطؤ‪ ُّ ،‬نَُّ حّؼ ؤةاڻً‪.‬‬
‫طط حٍِگ حّؼ ىاکّٔؼ‪ .‬نَُّ حْ ڇاڻْ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪60‬‬
 ‫ڳجهارتون ‪ :‬ڪالڌر متوا‬

‫ڀڃڻْ ؛ ىاکّٔ غاحٓو غّىطؤ‪ ُّ ،‬ڇاڻّٔؼ ؤةاڻً‪.‬‬

‫(‪)71‬‬
‫پکْ ىاح ػ ىٔاؼ غّىطؤ ‪ ،‬پکْ ىٍٍِخا ىاحؾ ڀهْ ُّؼ‪ .‬پکْ چطؼ حٍِگ ۾‪ ،‬ؤؿ حٓث ٌَ‬
‫جؤجًٔ‪.‬‬
‫طط پکْ ُڪڙؾ ؤڀطؾ ٻّٔ غڀطؾ ‪ ،‬پکْ ٻاح‪ ،‬جؤئ حا حؤحا‪ .‬پکْ ظّظّ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ ؤڀطؤ ىاح ػ ىٔاؼ ؾيط غّىطؤ‪ ،‬ىٍٍِخا غڀطؤ ىاحؾ ڀهْ ُّؼ‪ ،‬ٻاحؼ حّ څجّ حِهًٔ‬
‫حٍِگ ىاؼ ؤؿَء حٓث ٌَ حؤحائً‪.‬‬
‫(‪)71‬‬
‫ؾضؤإ حّ ىّؼ ۾ ُڪڙؾ‪ ،‬آئّؼ حؤٌص حا ٻَ ٌَ ڪٍصٓع‪ ،‬ؽِط ىاحؾئڙؼ غًٔ پکٔاڻْ جاؼ آئّؼ ٌَ‬
‫ٿٍٔصٓع‪.‬‬
‫طط ؾضؤإ حّغاَُ پػا‪ .‬حؤٌص حا حٌگ‪ .‬ؽِط نکپث‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ غاَُ پػاَُ ىّؼ ۾ ُڪڙؾ‪ ،‬آئّؼ ٻَ حڳ جاؼ ٌَ حٔئٍصٓع‪ .‬نک حْ پث ىاحؾئڙؼ حْ‬
‫غا ىٔطؿ جاؼ ٌَ ڪٍصٓئع‪.‬‬
‫(‪)79‬‬
‫کاڂ حا کاؾؼ ىٔاؼ ؾيط غّىطؤ‪ ،‬ؾڻً ُٔٺ حًُ‪ ،‬ؤًٌٔ حا حؤڳً جْ ىاغ چطؼ‪.‬‬
‫کاڂ حا غڱط‪ ،‬ؾڻ ڪٌّڀٽ‪ ،‬حؤڳ ڪٔڏؤحؾ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛کاڂ حً حّ غڱط ىٔاؼ ؾيط غّىطؤ‪ ُّ ،‬ڪٌّڀٽً ُٔٺ حًُ‪ .‬ؤًٌٔ حا ڪْ ڇؤحؼ جْ‬
‫ىاغ چطؼ‪.‬‬
‫(‪)25‬‬
‫ڪاٺ حا چئّ ػ ىٔاؼ ؾيط غّىطؤ‪ ،‬پٍٍِخا ىّؼ ؤچً‪ .‬حؤضْ ٿئًٔ جّؼ جَ ؾّحئ جؤئ ٿٔاؼ‬
‫ىٔاؼ غّىطؤ‪.‬‬
‫طط ڪاٺ حْ ةاٌڪع( ححڪَْء ۾ ةاڪع کْ ةاٌڪع ڇّٔ ؾڃْ ٿّ) پٍٍِخا ذٔال‪ ،‬ؾّحئ‬
‫غٍگِاحڻ‪ ،‬جؤئ حا ىاحؾ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ ٻاًٌِ ڪع ٌَ ىٔاؼ ؾيط غّىطؤ‪ ،‬ذٔال ؤچً ىّؼ حؤضْ ٿئًٔ جّؼ جَ غٍگِاحؼ ىالؼ‬
‫ىٔاؼ غّىطؤ‪.‬‬
‫(‪)20‬‬
‫ڪم ڪاىڻْ ىٔاؼ غّىطؤ‪ ،‬حط ڪاٺ ؾکط‪ ُّ ،‬جا جؤئ کًٔ(کائًٔ) آئّؼ ڪٔئً ؽِط کٔاؼ‪.‬‬
‫ؾّحئ حّ کڻْ ؾڃْ جؤئ حً کْ ڇٓاؼ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪61‬‬
 ‫ڳجهارتون ‪ :‬ڪالڌر متوا‬

‫طط ڪم حْ ىِاػ( ؤغٽٔئطٌگ حٔاؼ گّغ گِيٍصڈ ؽٔئَ) حط حّ ُؤغط‪ ،‬ڪاٺ حّغط‪ ،‬جؤئ‬
‫حاذيالڻْ‪ ،‬ؽِط چٔظؽ پّح‪ .‬ؾّحئ حّ كصػ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ ىِاػ حٔئً ىٔاؼ غّىطؤ جّؼ غطٌَ ُؤغط‪ ُّ .‬جا ُو الڻْ کًٔ آئّػ ڪٔئً جٍٍِخّؼ‬
‫چٔظؽ پّحّٓؼ کٔاؼ‪ .‬سٔط حا كصػ کڻْ ؾڃْ ىاحؼ ىطڪاؼ‪.‬‬
‫(‪)24‬‬
‫ؤثؤ ؾيط ىٍٍِخْ ىهڪ ۾ ڇڅ ۽ ىاغ حْ ُٔاد‪ُ .‬حْ ؤچْ گاَُ ؾڻ ٿٔاد‪.‬‬
‫طط ڇڅ حْ ىِْ‪ .‬ىاغ حْ ىحاحؿ‪ .‬گاَُ غڪّ‪ .‬ؾڻ ڪٍڊؾ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ ؤثؤ ؾيط ىٍٍِخْ ىهڪ ۾ ىِْ ۽ ىحاحؿ ُٔاد‪ .‬ؤچْ جٍٍِخْ ىهڪ ۾ ڪٍڊؤ ٿٔاد‪.‬‬
‫(‪)27‬‬
‫ؤثؤ ؾيط ؤؼ حا آڇئًٔ ‪ ،‬جَ ةَ ىلاػ حْ ٌَ ىاحؾؿ‪.‬‬
‫طط ؤؼ حا ثػ‪ .‬ىلاػ حْ ىاٺ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ؤثؤ ؾيط ثػ ثالغا آڇئًٔ جَ ةَ ىاٺ ٌَ ىاحؾؿَء‪.‬‬
‫() ؤثؤ ؾيط ؤؼ حا ڇئًٔ جَ ؾڻ حاٌَ ىاحؾؿ‪.‬‬
‫طط ؤؼ حا چال‪ .‬ؾڻ حا ىّح‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ؤثؤ ؾيط چال ڇئًٔ جَ ةَ کائْ ىّح ٌَ ىاحؾؿ‪.‬‬
‫(‪)22‬‬
‫ؤثؤ ؾيط ىٽَْء حا الُْ جَ ؤڀ حا ڇغْ ىاحؾؿ‪.‬‬
‫طط ىٽَْء حا چڪ‪ ،‬ؤڀ حا ڪع‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ ؾيط ؤثؤ حْ چڪ الًُٔ جَ ڪع ڇغْ ىاحؾؿ‪.‬‬
‫(‪)20‬‬
‫حتم حْ ڇغْ ىٌّکْ چو حّ ٌَ ڇّٓ‪ .‬آئّؼ ةَ پّک حْ آُٔاؼ‪.‬‬
‫طط حتم حا څؤح‪ ،‬چو حّ ٿٔهِّ‪ .‬پّک حْ ڄائْ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ څؤحٓاڻْ ڇغْ ىٌّکْ ٺٔهِا ٌَ ٌَ ڇّٓ‪ .‬آئّؼ ةَ ڪًٍِ حْ ڄائْ آُٔاؼ‪.‬‬
‫(‪)22‬‬
‫ؤؼ حَْء جْ چڙُْ ىّؼ نَُّ‪ ،‬حؤٌص حا ڇٺا‪.‬‬
‫طط ؤؼ حْ ىٔڙ‪،‬نَُّ حْ جّپ‪ ،‬حؤٌص حا جياؽا‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ ىٔڙًٓ جْ چڙُْ ىّؼ جّپً حا جياؽا ڇٺا‬
‫(‪)21‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪62‬‬
 ‫ڳجهارتون ‪ :‬ڪالڌر متوا‬

‫ؾّحئ غاحٓو غّىطؤ‪ .‬غاؽِط‪ ،‬غٽ حً ۾ ُِّء‪ .‬آئّؼ ؤةاڻً نِّء پکْ گاَُ ٿٔاؼ‪.‬‬
‫طط ؾّحئ ىاىڪ‪ ،‬ؽِط ىٺْ‪ ،‬غٽ حْ ڄاحؿ‪ ،‬پکْ چڙ‪ .‬گاَُ حْ چٌّڊ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ىّؼ ىڪ غاحؿ غّىطؤ غا ٺًٔ ڄاحًٓ ۾ ُِّء‪ .‬آئّؼ ؤةاڻً نِّء چڙُْ چٌّڊؿ ڇغاؼ‪.‬‬
‫(‪ )21‬غيخِْ ڪاٺ ىاحؼ کْ جّ ؾٓپاح نٔکْ حْ ڪئْ ىٔاؼ غّىطؤ‪.‬‬
‫طط ڪاٺ حْ ٻاڪع ( ٻٍَْء ڪْ جؤجّٔؼ ةاڪع کْ ٻاڪع ةَ چّؼ) ؾٓپاح حْ پث‪ .‬نٔکْ حْ‬
‫پّڻْ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ غيخِْ ٌاكؿ ىٍٍِخْ ىاحؼ کْ جّ پث پّڻْ ڪئْ ڈؿ ىٔاؼ ؾيط غّىطؤ‪.‬‬
‫(‪)29‬‬
‫ىاغ حً ىاؼ آٌصؿ ىاحؾؿ غا ىاغ حا ڪٍصؾ ڪٔئً‪ .‬جّؼ حْ ڇئًٔ ىاغ حا ىاغ حً غًٔ جَ‬
‫ىاحؾؿ کائْ ڪٔئً‪ .‬ىاحؾؿ کائْ ىاغ حّغْ ىاغ حً ۾ ؾِْٓ ڪٔئً‪.‬‬
‫طط ىاغ حا ٻڪط‪ .‬ىاغ حا ڪڪط‪ ،‬ىاغ حا غاڳ‪ ،‬ىاغ حا ثؤڳ‪ .‬ىاغ حا کٍتا‪ .‬ىاغ حا کڏؤ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ ٻڪطئّؼ آٌصؿ ىاحؾؿ غا ڪڪط ڪٍصؿ ڪٔئً‪ .‬جّؼ حْ ڇئًٔ غاڳ ثؤڳً غًٔ غْ‬
‫ىاحؾؿ کائْ ڪٔئً؟ ىاحؾؿ کائْ ڪچّٔؼ کٍتّٔؼ‪ ،‬غْ ًٍُٔ کڏؼ ۾ ؾِْٓ ڪٔئً؟‬
‫(‪)05‬‬
‫کاڂ حً ىاؼ ڈؿ‬ ‫َ‬ ‫کاڂ حا غاحٓو غّىطؤ‪ .‬ىٌّکْ ؤچّٔ کاڂ حا پّؼ‪ .‬ىٌّکْ ىاحؾ ًٌٔ َ‬
‫ىاؼ‬
‫غّىطؤ‪.‬‬
‫طط کاڂ حا ةَِٔ‪ .‬کاڂ حا نّڈَُ‪ ،‬کاڂ حا گٍص‬
‫ىاؼ ًٌٔ ٍُْ گٍصؼ ىاؼ‬ ‫ڀڃڻْ ؛ ةَِٔ غاحٓو غّىطؤ ‪ ،‬ىٌّکْ ؤچّٔ نّحَُ پّؼ‪ .‬ىٌّکْ ىاحؾ َ‬
‫حؿ غّىطؤ‪.‬‬
‫(‪)00‬‬
‫ىڇْ غاحٓو غّىطؤ‪ ،‬غا جَ ىڇْ ؤةاڻً‪.‬‬
‫طط ىڇْ ٿّٿ‪ ،‬ىڇْ آغ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛حّ ٿط غاحٓو غّىطؤ غّ جَ ؤڂ آنّٔ ؤةاڻً‪.‬‬
‫(‪)04‬‬
‫ڪاٺ جيٍٍِخا ڪَُّ ڪطٓاؼ ڪا جؤئ ىّڪم ىٔاؼ غّىطؤ‪.‬‬
‫طط ڪاٺ حا گج‪ .‬جؤئ حا ڪهّئَْء‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ گخً جٍٍِخً کْ ڇا ڪطٓاؼ ڪا نّئْ ىّڪم ىٔاؼ غّىطؤ‪.‬‬
‫(‪)07‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪63‬‬
 ‫ڳجهارتون ‪ :‬ڪالڌر متوا‬

‫ؾيط جٍٍِخْ ڇَِٓ ۾ آئّؼ ؾڻ جؤئ آُٔاؼ‪.‬‬

‫طط ؾڻ ٻَُّ‪ .‬جؤئ حا غاٽَْء‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ ؾيط جٍٍِخْ ڇَِٓ ۾ آئّؼ ٻّغاٽْ آُٔاؼ‪.‬‬
‫(‪)02‬‬
‫ٌانْ جؤئ حٔئً غّىطؤ ‪ ،‬ؤغٍٔؿطز حٔئً ؤچّؼ‪ .‬حکّٔ ڪًٍِ ٌَ ڪڏًُ ُِڙؾ ؤڀ حّ ىاحؼ‬
‫غًٔ‪.‬‬
‫طط ٌانّ حٌصؾ‪ .‬جؤئ حا حؤحا‪ ،‬ؾطز حْ ـصؤ‪ .‬ؤڀ حّ ڪع‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ حٍُصؤ ؤٌِْ حؤڂ ۾ غصؤئًٔ ؤچّؼ غّىطؤ‪ .‬حکّٔ ڪًٍِ ٌَ ڪڏًُ ُِڙؾ ؤٌڪع ىاحؼ‬
‫غًٔ‪.‬‬
‫(‪)00‬‬
‫ؤثؤ ؾيط آئّؼ ؾڻ ُٔاد جَ ىٌّکْ ىطز حّ ٌَ ُّ ڪّ‬
‫ؾڻ ٻاؾح (ٻٻط) ىطز حّ غّح‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ ؤثؤ ؾيط آئّؼ ٻاح ُٔاد جَ ىٌّکْ غّح ٌَ ُّ ڪّ‪.‬‬
‫(‪)02‬‬
‫ڪاٺْ َػ ڀڄْ ڪًٍِ حْ ىط پٔا ڪاٺ پّؼ‪ .‬ىانئّؼ نَُّ حّؼ حطحً ىٿْ‪ .‬گاَُ ڪپڙؾ چئّ‬
‫جً کْ‪.‬‬
‫ططط ڪاٺَْء حْ ؤؾڈڪ‪ .‬ڪاٺ حْ ڀٌّطؿ‪ .‬ىاغ حّؼ جػٔاحّٓؼ‪ .‬نَُّ حّ ڀٌّط‪ .‬ؽِط جڙ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ ؤؾڈؤ ؽاغ َػ ڀڃْ ڪًٍِ حْ ىط پٔا ڀٌّط ڀڻً‪ ُّ .‬جػٔاحّٓؼ جڙؼ جْ گٍِڊ ؾڄآّ‬
‫گِڙؼ‪ .‬ؤُْ ؾيط غًٌِّ حٍٍِخْ کَِٔ کٿٔطًٓ غاؼ‪.‬‬
‫(‪)01‬‬
‫ؾڻ ؾڃٍْ ىٔاؼ غّىطؤ‪ ،‬غٽ ٌَ ةچٍْ ڪّ‪.‬ىٌّکْ آڻْ جّ ىطز ۾ ؾڅؾ‪.‬‬
‫غط‪ ،‬غٽ حّ ةڻ‪ ،‬ىطز حّ غّح‪،‬‬ ‫طط ؾڻ ُ‬
‫غط ؾڃٍْ ىٔاؼ غّىطؤ ةڻ ٌَ حٍُْ ڪّ‪ ،‬ىٌّکْ آڻْ جّ غّحؼ ۾ ؾڅؾ‪.‬‬ ‫ڀڃڻْ؛ ِ‬
‫(‪)01‬‬
‫ٍُصؾء حّ ؾڃٍْ غّىطؤ‪ ،‬ؽم ٌانّ ٿئًٔ ڪًٔ‪.‬‬
‫ٍُصؾء حّ حؤػ‪ٌ ،‬انّ غکّٔ‪،‬‬
‫ڀڃڻْ؛ آحؤػ ؾڃٍْ غّىطؤ ؽم غکّٔ ٿئًٔ ڪًٔ‪،‬‬
‫(‪)09‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪64‬‬
 ‫ڳجهارتون ‪ :‬ڪالڌر متوا‬

‫ؾکط ٌطٌا جّکْ ؽِط پّٔ‪ ،‬جّ ٌانّ حهڻ ذػً ؤُّ ڪو ڪّٔ‪ ،‬جّ حؿَء ٌانْ ٌطٌاؼ غڀ ىاغ حّ‬
‫ؾّٓ‪.‬‬
‫ؾکط حّ ڪٍٔڙؾ‪ٌ ،‬طٌاؼ ؾيط‪ ،‬ؽِط کڏؤحؾ‪ٌ ،‬انّ غاىاڻّ‪ ،‬ٻّٔ غّىطؾ‪ ،‬ىاغ حّ جڙ‪،‬‬
‫ڪٍْ کٍئْ ڈؿ ؾيط غّىطؤ کڏؤحؾ جّ ڪّٔ‪،‬‬
‫جّ غاىاڻّٔؼ غّىطؤ ؤڳئًٔ ؾڈ ؾّٓ‪.‬‬
‫(‪)25‬‬
‫ڪاٺْ ڀڄْ ۾ ڪًٍِ حْ ىط پٔا ڪاٺ پّؼ‪،‬‬
‫ىانئّؼ نَُّ حّؼ حط حً ىٿْ‪،‬‬
‫گاَُ ڪپڙؾ چئّ جً کْ‪.‬‬
‫ڪاٺْ حْ ؤؾڈڪ‪ ،‬نَُّ حّ ڀٌّط‪ ،‬ىاغ حّؼ جػٔاحّٓؼ‪ ،‬ؽِط جڙ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ ؤؾڈؤ ؽاغ ۾ ڀڃْ ڪًٍِ حْ‪ ،‬ىط پٔا ڀٌّط ڀڻً‪ ُّ،‬جػٔاحّٓؼ جڙؼ جْ گٍِڊ ؾؤڄآّ‬
‫گِڙؼ‪ ،‬ؤُْ ؾيط غًٌِّ حً حْ کَِٔ کٿٔطًٓ غاؼ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪65‬‬
 ‫ڳجهارتون ‪ :‬ڪالڌر متوا‬

‫سر سىڻي ميىار‬

‫(‪)0‬‬
‫ٌاحٌا پاڻَْء حً ۾ ُئْ‪ٌ ،‬طٌاؼ پٍٍِخّ کٍّٔ‪.‬ىّؼ ٌَ ڀأٌّ ؤثؤ ىاغ حْ ؤڳْ‬
‫حط حً ۾ ‪.‬‬
‫ٌاحٌا غٍِڻْ‪ٌ .‬طٌاؼ غاُڙ‪ .‬ىاغ حّ ڪطڳم‪ .‬پاڻَْء حْ ٻّڈؿ‪.‬‬ ‫طططط‬
‫ڀڃڻْ؛ غائط غًٍِ کٍّٔ ىّؼ ٌَ ٻّڈؿ غٍِڻْ‪ .‬ىّؼ کاؼ ؤڳْ ئْ ڪٔڳم ُّٔ ؤٌِْ ڪً ۾‬
‫(‪)4‬‬
‫ىّئ حا گاَُ ٿٔا پاڻَْء ۾ ُئْ غػئْ‪.‬‬
‫طط ىّئ حا ڪاٌڌؿ‪ .‬گاَُ حا ڪک‪ .‬پاڻَْء حّ ؾُڻ‪ .‬ىئْ حّ حٍاخؾ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ؛ ڪاٌڌؿ ڪک ٿٔاد ؾةڻ حٍاخؾ غٍِڻْ‪.‬‬
‫(‪)7‬‬
‫کڻّٔ ڪاٺ ُٿ ۾ پّک ڇغّٔ ٿْ حؾئْ‪ .‬ؤٌِْ پّک ۾ َ‬
‫ىاؼ ىٍٍِخّ ٌانّ ُّئْ‪.‬‬
‫طط ڪاٺ حّ نڙؾ‪ .‬پّک حّ چڻّ‪ٌ .‬انّ ىِٔاح‪ .‬پّک حّ ىٽط‪.‬‬
‫ڀڃڻْ؛ کڻّٔ نڙُا ُٿ ۾ َُّء چڙؤ غڻّٔ ٿْ حؾئْ‪ .‬ؤٌِْ ىحطؼ ۾ َ‬
‫ىاؼ ىٍٍِخّ ىِٔاح ُّئْ‪.‬‬
‫(‪)2‬‬
‫ؽِط ىٍخَِ ؾڻئّؼ نَُّ ڪپڙؿ حْ آُٔاؼ‪.‬‬
‫طط ؽِط ٻٔهّ‪ .‬ؾڻ ٻَُّ‪ .‬نَُّ حّ چڙؾ‪ .‬ڪپڙ حْ چٌّطؿ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ؛ ٻٔهً ىٍخَِ ُٻطؼ جً چڙؼ چّحؿ آُٔاؼ‪.‬‬
‫(‪)0‬‬
‫پٽئّؼ پٔط ڀطؿ‪ ،‬ؾضّؿ غڏ ڪطؿ‪ُ .‬ڙ ىالؼ ڈؿ حٔڏّٓؼ‪.‬‬
‫طط پٽ حّ ٻٔٽ‪ .‬ؾضّؾ ڪپاح‪ُ .‬ڙ حْ ڳٍڍ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ؛ ٻٔٽئّؼ پٔط ڀطؿ ‪ ،‬ڪ پاحئّؼ غڏ ڪطؿ‪ .‬ؤهلل ؤٓئً ڪطؿ غاُڙ ىالؼ ڈؿ حٔڏّٓؼ‪.‬‬
‫(‪)2‬‬
‫نَُّ حّؼ گاًُ ۾ ڪّ ٌطٌاؼ ڇٺاؼ‪.‬‬
‫طط نَُّ حّؼ ڪٍڍّٓؼ‪ .‬گاَُ حا پّحؤ‪ٌ .‬طٌاؼ ىِٔاح‬
‫ڀڃڻْ؛ ڪٍڍّٓؼ پّحؼ ۾ ڪّ ىِٔاح ڇٺاؼ ڈؿ حٔڏّٓؼ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪66‬‬
 ‫ڳجهارتون ‪ :‬ڪالڌر متوا‬

‫(‪)1‬ؾّحئ کْ ؤڅ حؤئ حّ ؤکط ڪْ ٌَ ڪطؿ‪ ،‬غڻْ گاَُ ٌطٌاؼ حّ ؾڃْ ؾڻ چڙُْ‪.‬‬

‫طط ؾّحئ غِڻْ‪ .‬ؤکط حّ غٔپاحؾ‪ .‬گاَُ ٌڙ‪ٌ ،‬طٌاؼ ىِٔاح‪.‬‬
‫ڀڃڻْ؛ غٍِڻَْء کْ غٔپاحؾ ڪْ ٌَ ڪطؿ‪ .‬غڻْ ٌڙ ىِٔاح حّ غاجاح چڙُْ‪.‬‬
‫(‪)1‬‬
‫حط حّؼ حط حا ڀهْ نڳً ؾضّؿ کاڂ ٌَ ڀأٌاؼ‪.‬‬
‫طط حط حْ آح‪ .‬حط حْ ؤڇم‪ ،‬ؾضّؿ حّ ڳطّٓ‪ .‬کاڂ حّ ٻّڈ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ؛ آحؾؼ ڀهًٔ ؤڇهّؼ ڪً جَ ةَ ڳطئٔٻّڈ ٌَ ڀأٌاؼ‪.‬‬
‫(‪)9‬‬
‫ححْ ؤٺ ڪاٺ حا ؤجْ جّؼ ڪٔئً جؤئ ڈؿ غػئْ‪.‬‬
‫طط ؤٺ حّ جاحؾؼ‪ .‬ڪاٺ حّ ڇؤڪّ‪ .‬جؤئ نٍگِا‪.‬‬
‫ڀڃڻْ؛ ححْ جاحؾؼ ڇڪً ؤجاؼ جّؼ ڪٔئً نٍگِْ ڈؿ غػئْ‪.‬‬

‫(‪)05‬‬
‫حڏًُ ىاؼ نَُّ حْ ُٔاد جڏًُ پٍٍِخا ؾکط ڪطًٓ ُا‪.‬‬
‫طط نَُّ حْ جاح‪ .‬پٍٍِخّ ؤؾڪاح‪ .‬ؾکط حّ پاحؾ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ؛ حڏًُ ىاؼ ؤڻحاحُٔاد ‪ ،‬جڏًُ ؤڪاحؿ پاح ڪطًٓ ُا‪.‬‬
‫(‪)00‬‬
‫پکْ پکْ ٿْ څحّٓ پکْ ٌڱْ ٌاح‪ .‬پاڻ پکٔاڻْ جؤئ پکٔاڻْ‪ .‬حڏًُ گڏحٔع پٍٍِخّ پکْ‬
‫جڏًُ ٿئٔع ڪاٺ كطؤح‪.‬‬
‫طط پکْ گگِْ‪ .‬پکْ ىيْ‪ .‬پکْ غطڻ‪ .‬پکْ ٌاح‪ .‬پاڻ غٍِڻْ‪ .‬جؤئ کٽٔاڻْ‪ٌ .‬طٌاؼ غاُڙ‪ .‬ڪاٺ‬
‫حّ ىً‪.‬‬
‫ڀڃڻْ؛ گِگِْ ىيْ څحؿ آُْ غطؿ ٌڪحْ ٌاح‪ .‬پاڻ غٍِڻْ خؤئ کٽٔاڻْ حڏًُ گڏحٔع‬
‫غاُڙ جڏًُ ٿئٔع ىً كطؤح‪.‬‬

‫پکْ پکٔاڻْ پکَْء حْ پاح‪ .‬غچّ كّغ كطؤح ٌَ پکَْء ىهٍصؿ پاڻ‪.‬‬
‫(‪)04‬‬
‫َُْء ڳخِاحئ غٔڻّڇؾ ڳّٺ حْ غگِڙ ىًٔٔ ؾتصؤنطذياؼ ڇٌْ ُئْ)‬
‫ڇڅ ؾڻ حٔئً ؾٍٓصٓاد ٌطٌاؼء ٌُّو ححْ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪67‬‬
 ‫ڳجهارتون ‪ :‬ڪالڌر متوا‬

‫ڪاٺ غٍصّٓؼ ڳانِڙّٓؼ ؾڃًٔ ٌطٌاؼ غاؼ ڪٍصٓاد‪.‬‬

‫ططط ڇڅ حْ ىِْ‪ .‬ؾڻ ڪِْ‪ .‬ڪاٺ حْ ىً‪ٌ .‬طٌاؼ غاُڙ‪ٌ .‬طٌا ىِاح‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ ڪِْ ىِْ ؾٍٓٔاد غاُڙ ٌُّصػ ححْ‪ .‬ىً غٍصّٓؼ ڳانِڙّٓؼ ؾڃًٔ ىِاح غاؼ‬
‫ڪٍصٓاد‪.‬‬
‫(‪)07‬‬
‫(ىًٔٔ ؾتانطذياؼ حْ ڳخِاحئ حّؤإ ۾ ىًٔٔ ؤّٓإ حْ ڇٌم ڳخِاحئ )‬
‫ؾضپْ جؤئ ؾٍٓصٓاد ٌطٌاؼ ٌُّصػ ححْ‪ .‬ؾضّؿ غٍصّٓؼ ڳانِڙّٓؼ ٌطٌاؼ غاؼ ڪٍصٓاد‪.‬‬
‫طط ؾضّؿ حْ جطؿ‪ .‬جؤئ حا ىطؿ‪ .‬غضّؿ حّ ىً‪ٌ .‬طٌاؼ غاُڙ‪ٌ .‬طٌاؼ ىِاح‪.‬‬
‫جطؿ ىطؿ ؾٍٓصٓاد غاُڙ ٌُّصػ ححْ‪ ًُ .‬ىً غٍصّٓؼ ڳانِڙّٓؼ ؾڃًٔ ىِاح غاؼ ڪٍصٓاد‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪68‬‬
 ‫ڳجهارتون ‪ :‬ڪالڌر متوا‬

‫ميمل راڻي‬

‫(‪)1‬‬
‫ٌانْ ىٍخَِ ؤچْ ٌطٌاؼ‪ .‬پٔئْ ٌانّ ڇغاؼ ؽاغ‪.‬‬
‫ٌانّ ىٌّصح‪ٌ ،‬طٌاؼ ىٔڌحؾ‪ٌ .‬انّ پطؾخ (فطؾخ)‬
‫ڀڃڻْ ؛‬
‫ىّؼ ثح ؤچْ ىٍٔڌحؾ پٔئْ حؾخ ڇغاؼ ؽاغ‪.‬‬
‫(‪)2‬‬
‫ٌانّ ؤٿئْ ىٍٍِخا پطًٓ ڇڏ ٌانْ حْ پچاح‪.‬‬
‫حٔئً ٌانّ جّ ىً ۾‪ ،‬جٔئً ٌانّ آئّؼ غڀ ڄياح‪.‬‬
‫ٌانّ آّٓ‪ٌ .‬انّ ىّٽڻ‪ٌ .‬انّ حؤڻّ‪ٌ .‬انّ حؤضْ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ آّٓ آًُٔ ىٍٍِخا پطًٓ ڇڏ ىّٽڻ حْ پچاح‬
‫حٔئً جّؼ حؤڻّ حؤڄً ۾‪ .‬جٔئً آئّؼ حؤضْ غڀ ڄياح‪.‬‬
‫(‪)3‬‬
‫حط حْ ُئٔع ىٍٔڌحؤ‪ ،‬حط حْ ڪًٔ ٿٔاؼ‪ُ .‬ئٔع ةَ حط حْ حط ۾ حط حً ڪًٔ نّڅٓاد‪ .‬ؾُو‬
‫ؤٌِْ ؾحجٔاد ڇؾٌگط حّ ٿٔا‪.‬‬
‫طط ( ًُ ڳخِاحئ ۾ ىشحهف ىڇًٔ حا ٌاال آًُ)‬
‫ىڇْ پطؿ‪ ،‬ىڇْ ىڪڙؿ‪ .‬ىڇْ ڇؤُْ‪ .‬ىڇْ نّح‪ .‬ىڇْ پّپطؿ‪ .‬ىڇْ پهّ‪ .‬ڇؾٌگط حّ پِڻ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ پطؿ ُئٔع ىٍٍِخا ىٍٔڌحؤ ىڪڙؿ ٌَ ٿٔاد‪ُ .‬ئٔع ةَ ڇؤُْ ڇٓم ۾ نّڈًُٔ ڪًٔ‬
‫نّڅٓاد‪ .‬ؾُو ؤٌِْ ؾحجٔاد پِّء پطًٓ پاڻ پهْ ؾٓا‪.‬‬

‫(‪ )4‬ڪپڙؿ ۾ ٿْ ڪپڙؾ ڪطٓاؼ‪ ،‬غڻج ٌانْ حا ٌاػ ىٔاؼ‪ٌ ،‬طٌاؼ ىٍٍِخّ حؤئ ٌَ آّٓ‪.‬‬
‫طط ڪپڙ حّ کٔع‪ ،‬ڪپڙ حّ ؾٓع‪ٌ .‬انّ غهعاؼ ‪ٌ .‬انّ ڄاػ‪ٌ.‬انّ حاٌْ‪ٌ .‬انّ ٌٍِّٔؼ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ کٔػً ۾ ٿْ ؾٓع ڪطٓاؼ‪ ،‬ؽٔز غهعاؼ ىٔاؼ‪ .‬حاٌْ ىٍٍِخّ حؤئ ٌَ آّٓ ثؤٌِّؼ ڇّ‬
‫ڪطٓاؼ‪.‬‬
‫(‪)5‬‬
‫ڪاغض فلٔط حّ ٌطٌاؼ کْ چئج ٌاح ُئْ ڈؿ ححْ ىاغ حا ُئا‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪69‬‬
 ‫ڳجهارتون ‪ :‬ڪالڌر متوا‬

‫طط ڪاغض حْ ذلٔلث‪ .‬فلٔط حّ ذاغ‪ٌ .‬طٌاؼ حؤڻّ‪ٌ .‬اح ىّىم‪.‬‬

‫ڀڃڻْ ؛ ذلٔلث ۽ ذاغ ؾڃْ حؤڻْ کْ چئخاؼ‪ .‬ىّىم ىئْ ڈؿ ىٔڌحؤ حًٍِ جْ ُٔڏؤ ُٔج ُئا‪.‬‬
‫(‪)6‬‬
‫حکْ ڪاٺ ڪکً جْ جؤجًٔ ٿْ ڪڏؤٓا‪ .‬ڄٔطؿ ۽ ؤؼ حٔئً ىطؾؼ غخًِ‪.‬‬
‫ططط ڪاٺ حْ ـٍصغ‪ .‬ڪک غڻ‪ .‬جؤئ حا حؤٺّڈ‪ .‬ڄٔطؿ حّ ؤُاُء‪ .‬ؤؼ حّ چڻّ‪ .‬ىطؾؼ حؾحَِ‬
‫ڀڃڻْ ؛ حکْ غٔڻ ـٍصنً جْ حىآا جْ حؤٺّڈًٓ‪ .‬ؤًٌِ حْ ؤُاُء جْ چٍا پٽ حڄً‪.‬‬
‫(‪)1‬‬
‫ٌطٌاؼ ٍُئْ ؾڻ ۾ غا حط حً ۾ حط حا ڪٍصؿ ؾئْ‪.‬‬
‫طط ٌطٌاؼ غّچؾ‪ ،‬ؾڻ غّپاحؿ‪ .‬حط حّ ڪائّ‪ .‬حطحّ ڪطڪّ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ غّچغ حا ٍُئْ غّپاحؿ غا ڪاؾؼ ۾ ٿْ ڪڙڪا ڪطؿ‪.‬‬
‫(‪)1‬‬
‫ڪاٺْ حکْ جِيث څحؿ پکْ ؾئًٔ ڇّ ٌَ‪.‬‬
‫طط ڪاٺَْء حْ ڪاػ‪ .‬پکْ ڪُّْ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ ڪاػ حکْ ةصٌاػ ڪطؿ ؾئًٔ‪ ،‬جًٍِ کاؼ ڪُّْ ڇّ ٌَ ؾئًٔ؟‬
‫(‪ )9‬ؾڻ حا ٿا پّؼ پکْ ؽِط ىٿْ‪.‬‬
‫ؾڻ حا پڙال‪ .‬پکْ ڪٌّج‪ .‬ؽِط ڪاڪ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ پڙالء ٿا پّؼ ڪٌّخً حا ڪاڪ ىٿْ‪.‬‬
‫(‪)05‬‬
‫ؤؿ ىٔاؼ ىّؼ ۾ ىطؾؼ پّٔ جڏًُ ىڇْ پّک ٿْ‪.‬‬
‫ططط ىطؾؼ ڀّنڙؾ‪ .‬ىڇْ پڇْ‪ .‬پّک پڪْ‪.‬‬
‫ىّؼ ۾ ُڀم ڇٺْ جڏًُ پڇْ پڪ جَ ڪطڻْ ُئْ‪.‬‬
‫(‪ )00‬پّک حکْ ٌطٌا ؾالئ ؾّٓ‪.‬‬
‫پّک حّ حٌخڪّ‪ٌ .‬طٌاؼ حؤڻّ‪ .‬ؾالئ ڪاڪ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ حٌج حکْ حؤڻّ ڪاڪ ؾّٓ ڈؿ‪.‬‬
‫(‪)04‬‬
‫پٍڌ جؤئ حا غّ پکْ پّک جْ پّؼ‪ٌ .‬اال ؾٔتً ةٍصّٓؼ غْ ٌطٌاؼ ٌطٌاؼ کْ چّؼ‪ .‬حْ ؾضّؿ‬
‫ؾّحئ حٔئً ؾڃً جًٍِ حّ ٌانّ ٌَ ٿّٔ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪70‬‬
 ‫ڳجهارتون ‪ :‬ڪالڌر متوا‬

‫طط پٍڌ حا گاػ‪ .‬جؤئ حا گِّڈؤ‪ .‬پکْ ةاؽّ‪ .‬پّک ڪّىاڻْ‪ٌ .‬طٌا حجّ‪ .‬ٻّٔ ٌطٌا حؤٌّغ‪ .‬ؾضّؿ حّ‬
‫ىًٍِ‪ .‬ؾّحئ ىّىم‪ٌ .‬انّ ىّٽڻ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ طط ُْ جَ گاػ گّحطؼ حا ىٿْ ةاثؽاؽ ڪاُّؼ ڪً‪ .‬ساؼ ةٔٺا سياح ۾ ؤجْ حؤٌّغ حئ‬
‫حؾئً‪ .‬حٔڪْ ؾڃً ىًٍِ ىّىم حْ جًٍٔ ىّٽڻ ىع ٿئْ‪.‬‬

‫(‪)07‬‬
‫ٌاح ٌانْ ٌانً غاؼ‪ ،‬ڪپڙؿ حا ڇا ڪٍصؿ؟‬
‫طط ٌاح ٌاجط‪ٌ .‬انّ غانک‪ .‬ڪپڙؿ حا ٌيٌَّ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ؛ ٌاجط غانکً غاؼ ٌيٌَّ ڇا ڪٍصؿ؟‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪71‬‬
 ‫ڳجهارتون ‪ :‬ڪالڌر متوا‬

‫ليالن چنيسر‬

‫(‪)0‬‬
‫جؤجّٔؼ آّٓؼ حً ىٌّکْ جؤئ ڇٌْ جً کْ آئّؼ ٌانّ ڇٓئْ ؾٓٺْ آُٔاؼ‪.‬‬
‫طط جؤئ حا ڪػٔط‪ ،‬جؤئ حا پڙُٔاح‪ٌ .‬انّ ؾح‬
‫ڀڃڻْ؛ ڪػٔطّٓؼ آّٓؼ حً ىٌّکْ پڙُْ ُاح ڇٌّ‪.‬‬
‫جً کْ آئّؼ ؾح ڇٓئْ ؾٓٺْ آُٔاؼ‪.‬‬
‫(‪)4‬‬
‫ڪپڙؾ پائْ آئٔع ىٍٍِخا پطًٓ ڪاٺّٔؼ ٻّنّٔؼ پٍٍِخّؼ ڪط‪،‬‬
‫ىّؼ ُڏ ىٽَْء حّؼ ڪّٔؼ جّؼ جؤجّٔؼ پٍٍِخّؼ ڪط‪.‬‬
‫ططططط ڪپڙ حّ پهّ‪ .‬ڪاٺَْء حْ ىٍڌؿ‪ .‬ٻّنَْء حْ ىؿافْ‪ .‬ىٽَْء حْ‬
‫ڪچْ‪.‬جؤئ حا حؤُِيا‪.‬‬
‫ڀڃڻْ؛ پهّ پائْ آئٔع ىٍٍِخا پطًٓ جّؼ ىصّٓؼ ىؿاظ ڪط‪.‬‬
‫ىّؼ ُڏ ڪچآّؼ ڪّٔ جّ ڪا حذيْ ٌؼط ڪط‪.‬‬
‫(‪)7‬‬
‫ٻّنْ ؤٿئْ نٔالؼ ُاڻْ ؾٓٺْ ٻّنْ ڪط‪ ،‬ؾؤپاح حّ ڪّ ٿٍٔصؾ ڪٌَّ‪.‬‬
‫ٻّنَْء حّ حّؤإ‪ ،‬ٻّنَْء حّ غّؤغ‪ .‬ؾؤپاح حّ ٌفؿّ‪.‬‬ ‫طططط‬
‫ڀڃڻْ؛ حّؤإ ؤٿئْ نٔالؼ ُاڻْ ؾٓٺْ غّؤغ ڪط‪.‬‬
‫پط ڪّ ٌفؿّ ٿٍٔصئْ ڪٌَّ‪.‬‬
‫(‪)2‬‬
‫ؤثّٓؼ ىّؼ پاحئّؼ ڪاٺْ ٿْ ٌطٌاؼ کْ چئّ ٌاحٌاؼ کْ ؤڀ حّ ٌَ‪.‬‬
‫ڪاٺَْء حّ ىٔڙؾ‪ٌ .‬طٌاؼ چٍٔػط‪ٌ .‬احٌا نٔالؼ‪ .‬ؤڀ حّ نّڅؿ (ُڪ ٌکٽ‬ ‫ططط‬
‫حّ ٌانّ)‬
‫ڀڃڻْ؛ ؤثّٓؼ ىّؼ پاحئّؼ ىٔڙ ٿْ چٍٔػط کْ چئّ نٔالؼ کْ نّڅ ٌَ‪.‬‬
‫(‪)0‬‬
‫ٌاح ٌانْ ؽِط حانْ‪ ،‬ڪاٺٔاحؿ ؾڃْ ڪػب حّ ڪّٔ‪.‬‬
‫ٌاح نٔالؼ‪ٌ .‬انْ ڪٌّئطؾ‪ .‬ؽِط نِّٔح‪ .‬ڪػب حّ ڪّڪٽ‪.‬‬ ‫طط‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪72‬‬
 ‫ڳجهارتون ‪ :‬ڪالڌر متوا‬

‫ڀڃڻْ؛ نٔالؼ نڏؿ نِّٔح ڇڏؿ‪ .‬ڪٌّئطؾ ؾڃًٔ ڪّ ڪّڪٽ ڪّٔ‪.‬‬

‫(‪)2‬‬
‫نَُّ حْ نٔالؼ ؤڃاؼ پٔئْ ؾڻ حا ڪطًٓ؟‬
‫نَُّ حْ ثؾح ةًٔ‪ .‬ؾڻ آغط‪.‬‬ ‫طط‬
‫ڀڃڻْ؛ ُّ ثؾح ؾٓا نٔالؼ ؤڃاؼ پٔئْ آغطؤ ڪطًٓ‬
‫(‪)1‬‬
‫ٻّنْ آًُٔ پط ٻّنْ ڪط‪.‬‬
‫ٻّنَْء حْ ڦطؿ‪ .‬ٻّنَْء حْ فطٓاث‪.‬‬ ‫طط‬
‫ڀڃڻْ؛ ُڦطؿ آًُٔ پط فطٓاث ڪط نٔالؼ‪.‬‬
‫(‪)1‬‬
‫پکْ ؤٿو پٍٍِخّ جّؼ حؤٌص حْ ڇؿ چٍٔػط‪.‬‬
‫پکْ ڪٔاٌحّ‪ .‬حؤٌص حْ حُڻ‪.‬‬ ‫طط‬
‫ڀڃڻْ؛ کٔاؼ (ڪاؼ ) ٿْ پٍٍِخّ جّ حُڻ ڇؿ چٍٔػط‪.‬‬
‫(‪)9‬‬
‫ىاؼ حٔئڏ آُٔاؼ‪ .‬حڃ حّ ٌطٌا ىٍٍِخّ‪.‬‬
‫طط حٔئئڏ ىاڪّڈؿ‪ .‬حڃ حّ چڪ‪ٌ .‬طٌاؼ ؤّٓإ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ؛ ىاؼ ڪّڈؿ آُٔاؼ ُاڻْ جّؼ چڪ ؾٔب ىٍٍِخا‪.‬‬
‫(‪)05‬‬
‫ٌانّ ُڻْ ىطز ڪٔائًٔ ڪاٺْ ڪاٌَ‪.‬‬
‫ٌانّ غکّٔ‪ .‬ىطز حّ غّثؤ‪ .‬ڪاٺَْء حّ کپّ‪.‬‬ ‫طط‬
‫ڀڃڻْ؛ غکٔاڻْ ُئْ غّثؤ ڪٔائًٔ ‪ُ ،‬اڻْ کپْ ٌَ‪.‬‬
‫(‪)00‬‬
‫ؤإ حْ نٔالؼ ؤڃا پٔئْ حؤٌص حا ڪطًٓ؟‬
‫ؤڀ حْ ڀٍْ‪ .‬حؤٌص حا ةکٔڙؤ‪.‬‬ ‫طط‬
‫ڀڃڻْ؛ ڀٍْ نٔالؼ ؤڃاؼ پٔئْ ةکٔڙؤ ڪطًٓ‪.‬‬
‫(‪)04‬‬
‫ڪاحٓگط حّ ڪطؿ ؾځ ٌانّ ڪط ڈؿ نٔالؼ‪.‬‬
‫ڪاحٓگط حّ پِ َُ‪ٌ .‬انّ ڪٍتٔط‪.‬‬ ‫طط‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪73‬‬
 ‫ڳجهارتون ‪ :‬ڪالڌر متوا‬

‫ڀڃڻْ؛ ڪّ پِ َُ ڪطؿ ؾڃْ ڪٍتْ حَُ نٔالؼ‪.‬‬

‫(‪)07‬‬
‫نٔکّ ئْ نٔکّ نٔکْ حْ نٔالؼ‪.‬‬
‫نٔکْ حّ ڇٌّ‪ .‬نٔکْ حّ ؾحجّ‪ .‬نٔکْ حّ نِڻّ‬ ‫طط‬
‫ڀڃڻْ؛ جّ ڇٌّ ىّؼ ؾحجّ ُاڻْ نًِٔ ڇا نٔالؼ‪.‬‬

‫(‪)02‬‬
‫جّکْ ڪاٺَْء ۾ حؤٌص حْ‪ ،‬ىٌّکْ ڪپڙؾ گاَُ چڱّ‪.‬‬
‫طط ڪاٺْ حّ کپّ‪ ،‬حؤٌص حْ ُاح‪ ،‬ڪپڙؾ چٍْ‪ ،‬گاَُ غط‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ جّکْ کپْ ُاح‪ ،،‬ىٌّکْ چٍٔػط چڱّ‪.‬‬
‫(‪)00‬‬
‫نٔالؼ کْ نَ نڳّ جَ ڪٌّطؾ ؾڻ ٿْ‪.‬‬
‫طط نَُّ حّ ُّغ‪ .‬ؾڻ ڪٍّؤح‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ نٔالؼ ُّغ نڳّ جَ ڪٌّطؾ ڪٍّؤح ٿْ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪74‬‬
 ‫ڳجهارتون ‪ :‬ڪالڌر متوا‬

‫سر سيرٺ‬

‫(‪)0‬‬
‫آ ڪاٺْ ڪط ٻّنْ جّکْ ڪپط غاؼ ڇٓاؼ ىاؼ‪.‬‬
‫ڪاٺَْءحْ غاُيْ‪ .‬ٻّنَْء حْ ـصؤ‪ .‬ڪپڙ حا ؤکٔا‪.‬‬
‫ةڃڻْ ؛ آ غاىْ ُڻ ـصؤ جّکْ ؤکًٔ غاؼ ڇٓاؼ‪.‬‬
‫(‪)4‬‬
‫ٌطٌاؼ ٌڪطّٓ ؽِط ىاؼ ؾڃْ ؾکط حْ کڻْ‪ .‬جًٍِ کْ ٌطٌاؼ ڪٌَّ گڏّٓ حًٍِ کْ ڇئْ کڻْ‪.‬‬
‫طط ٌطٌاؼ گصؾثؿ‪ .‬ؽِط گطٌاح‪ ،‬ؾکط حْ کٿّحؿ‪ٌ .‬طٌاؼ غائم‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ گصؾثؿ ٌڪطّٓ گطٌاح ىاؼ کٿّحؿ کڻْ‪ .‬جًٍِ کْ غائم ڪٌَّ گڏّٓ حًٍِ کْ ڇئْ‬
‫کڻْ‪.‬‬
‫(‪)7‬‬
‫ُّ ٿّ ٌطٌاؼ حًٍِ حْ ڪاٺْ ةڇڙؿ آُْ‪ُ .‬ٿ الئْ ٿّ ؾّحئ کْ جّؼ پکْ ٿْ الئْ‪.‬‬
‫طط ٌطٌاؼ ٻٔخم‪ .‬ڪاٺَْء ڀٌّطؿ‪ ..‬ؾّحئ حؤڻْ‪ .‬پکْ غٍڀطؿ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ ُّ ٿّ ؤچْ ٻٔخم حًٍِ حْ ڀٌّطؿ ةڇڙؿ آُْ‪ُ .‬ٿ الئْ ٿّ حؤڻَْء کْ جّؼ غٍڀطؿ‬
‫الئْ‪.‬‬
‫(‪)2‬‬
‫ڪپڙ ىٿْ ىّؼ‪ ،‬ىٽْ ڇؿ َػ ىڱڻا‪.‬‬
‫ڪپڙ حّ ڇٽ‪ .‬ىٽَْء حّ ڪٔطؾ‪.‬‬
‫ڇٽ ىٿْ ىّؼ ڪٔطؾ ڇؿ ىڱڻا‪.‬‬
‫(‪)0‬‬
‫ؾٺ ٌانّ ٌْ ٌانّ پط پکْ ٌَ‪.‬‬
‫ٌانّ ىاڻڪ‪ .‬ٻّٔ ىّجْ‪ .‬پکْ پطىاح‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ ىاڻڪ ڳٍَِ ىّجْ ڳٍَِ پط ىاح ٌَ‪.‬‬
‫(‪)2‬‬
‫آئّؼ ٿْ ٌانّ ڇٓاؼ غّ ٌانّ ؾڃًٔ ٌطٌاؼ کْ ڇٓکاح‪ .‬پِڻ حّ ڇڏ ڪْ َػ ڪْ ؾڃْ پکْ څؤح‪.‬‬
‫حًٍِ جْ ىٍٍِخّ ىصؤح غْ ڪپڙ حّ ٌَ ڪٔطؤئْ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪75‬‬
 ‫ڳجهارتون ‪ :‬ڪالڌر متوا‬

‫طط ٌانّ څٌّ‪ٌ .‬انّ ثؾنث‪ٌ .‬طٌاؼ حڳياغ‪ .‬پکْ ڪڪڙ‪ .‬پِڻ حّ ڪّڈؾڪػٔطؾ‪ .‬ڪپڙ حّ ڇٽ‪.‬‬
‫ططط آئّؼ ٿْ څؼ ثؾنث ڇٓاؼ غّ ؾڃْ حڳياغ کْ ڇٓکاح‪ ُْ .‬ڪّڈؾ ڪػٔطؾ ڇڏ َػ ڪْ ؾڃْ‬
‫غٌّا ڪڪڙ ڇٽڪاح‪ .‬حًٍِ جْ ىٍٍِخّ ىصؤح غْ ڇٽ ڪٔطؤئْ ڪْ َػ ؤثؤ‪.‬‬
‫(‪)1‬‬
‫حٔئڏ ڪاٺ حْ جّ ڇٓاؼ حْ ٌانّ ڇئًٔ ىّؼ‪.‬‬
‫ططط حٔئڏ پصػ‪ .‬ڪاٺ حْ ىِطؿ‪ٌ .‬انّ ؤؾحتاح‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ پصػ ىِطؾؼ جّکْ ڇٓاؼ حْ ؤؾحتاح ڇئًٔ ىٌّکْ‪.‬‬
‫(‪)1‬‬
‫ٌانّ جؤئ ڇؿ ٌانّ ئْ ٌطٌا‪ .‬ڪکً حّؼ ىهڪً ۾ ٌانّ ٿئًٔ ٌطٌاؼ‪.‬‬
‫طط ٌانّ‪ .‬خححّ‪ٌ .‬انّ ظانب‪ .‬جؤئ حا غطىاڈؿ‪ٌ .‬انّ غگِّ‪ٌ .‬انّ غطثؤح‪.‬‬
‫خح حّ ظانب ٌأُاؼ ڇؿ غط ڇؤجاح‪ .‬جَ ڇٓکاحٓاؼ ىهڪً ۾ جّ غگِّ ٿْ غطثؤح‪.‬‬
‫(‪)9‬‬
‫ىڇَْء ىٿْ جؤئ پّحُٔث ٻّنْ ڪً‪.‬‬
‫ىڇَْء حّ ثڈؾ‪ .‬جؤئ حا ثؤغڙؤ‪ .‬ٻّنَْء حْ ٻْ حِم‪.‬‬
‫ثڈؼ ىٿْ ثؤغڙؤ ُّ ٻٔخم ٻّنّٔؼ ڪً‪.‬‬
‫(‪)05‬‬
‫ٌطٌا آّٓ جًٍِ کْ ٻّنَْء حْ ڇؿ‪.‬‬
‫ٌطٌاؼ پٍٔاح‪ .‬ٻّنَْء حْ حْء‪.‬‬
‫پٍٔاح آّٓ جًٍِ کْ حٌْء ڇؿ‪.‬‬
‫(‪)00‬‬
‫ىاغ حْ ُخْ ىڱحا‪ .‬ىاغ حْ ٿئْ ؽاغ‪ .‬جّ پڻ ؤچْ ڪانَِ ؾڅؿ ىاغ جاؼ‪.‬‬
‫ططط ىاغ حا ڇّڈؤ‪ .‬ىاغ حا ؾڳ‪ .‬ىاغ حا ؾڇّڈؤ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ ىاد ڪطؿ ڪطٌصئْ ُڏؾ حٍُصًٓ ؽاغ‪ .‬جّ پڻ ؤچْ ڪانَِ ؾڳط ؾڇّڈٓا‪.‬‬
‫(‪)04‬‬
‫ؤثّٓؼ ڳَِ ڪاٺْ کڻْ ڪْ ٌَ ڪْ ؤؿ ؾڻ ؤڳْ ئْ ُّ‪.‬‬
‫طط ڳَِ حّ ُٔطؾ‪ .‬ڪاٺ حْ ٌَِٔ‪ .‬ؾڻ ؤڪ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ ؤثّٓؼ ُٔطؤ ٌْ ڪًٔ ڪْ ؤؿ ؤڪػْ ؤڳْ ئْ ُّ‪.‬‬
‫(ؤڪػْ _ ساحؿ‪).‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪76‬‬
 ‫ڳجهارتون ‪ :‬ڪالڌر متوا‬

‫(‪)07‬‬
‫ڪکً پٍٍِخً کْ ٌَ چّح ‪ ،‬ڪط ڪکً کاؼ ةع ىٔاؼ‪ .‬ٻَ ٌاال ُْ ٿْ ڇٓاؼ‪ ،‬ڪط ٌانْ کاؼ ةع‬
‫ىٔاؼ‪.‬‬
‫طط ڪک حّ جٍصؾ‪ٌ .‬انّ ىاڻڪ ٻّٔ ىّجْ‪ٌ .‬انّ حؤئْ ڇٓاچ‪.‬‬
‫جٍصؼ پٍٍِخً کْ ٌَ چّح ڪط جٍصؼ کاؼ ةع ىٔاؼ‪ ُْ .‬ىاڻڪ ىّجْ جّکْ ڇٓاؼ ڪط حؤئْ ڇٓاچ‬
‫کاؼ ةع ىٔاؼ‪.‬‬
‫(‪)02‬‬
‫ؽِط ۾ حڏًُ ؾضّؿ حّ ٿّٔ جڏًُ ؾضّؾ ؾٺْ ٌطٌاؼ ؾّٓ‪.‬‬
‫طط ؽِط حٌِّا گڙَُ‪ .‬نَُّ حّ ڪطٽ‪ .‬ؾضّؿ حّ غط‪ٌ .‬طٌاؼ ٻٔخم‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ حٌِّا ڳڙَُ ۾ حڏًُ ڪّڪٽ ٿّٔ‪ .‬جڏًُ غط ؾٺْ ٻٔخم ؾّٓ‪.‬‬
‫(‪)00‬‬
‫ڳَِ حا ىّؼ ىڱٔا ُئا جَ ٌطٌاؼ ٻٔا ةَ گِڻا‪.‬‬
‫ڳَِ حا ُٔطؤ ىّجْ‪ٌ .‬طٌاؼ حؤحا‪.‬‬
‫ُٔطؤ ىّجْ حْ ىّؼ ىڱٔا ُئا جَ حؤحا ٻٔا ةَ گِڻا‪.‬‬
‫(‪)02‬‬
‫ٌانّ ٌانْ ٌاال ڇؿ پط ٌانّ غطڅؿ ڪٌَّ‪.‬‬
‫طط ٌانّ غاحّٓ‪ٌ .‬انّ ڳِڻّ‪ٌ .‬انّ غٌّّ‪ٌ .‬انّ غاىْ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ غٌّا ڳِڻا غاحّٓ ڇؿ پط غاىْ غطچْ ڪٌَّ‪.‬‬
‫(‪)01‬‬
‫ؾکْ ٌٔئْ ؽِط ڪّٔؾالئ ۾ ڪاٺ ڪاغتْ ‪ٌ ،‬طٌانْ غًٔ ىاغ حّ ؾّٓ‪.‬‬
‫طط ؾکط حّ ڪٍٔڙؾ‪ ،‬ؽِط کڏؤحؾ‪ ،‬ؾالئ ؽاػ‪ ،‬ڪاٺ حِم‪ٌ ،‬انّ غيّؼ‪ ،‬ٻّٔ غياٌّ‪ ،‬ىاغ حّ ؾڈ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ‪ .‬ڪٍٔڙؿ ٌٔئْ جّکْ کڏؤحؾ ڪّٔ‪ ،‬غاػ حِهڻ ڪو ؤؾُاؼ حّ‪،‬‬
‫حڏًُ غيّؼ غاىاڻّ جڏًُ ؾح غڄّ ؾّٓ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪77‬‬
 ‫ڳجهارتون ‪ :‬ڪالڌر متوا‬

‫وير رانجىي‬

‫(‪)0‬‬
‫گِّڈؿ حٔئً خىًٔ ۾ ٌطٌا ؾٓٺّ ٌاح گِطؿ‪.‬‬
‫ططط گِڙؿ حْ ؤٌڌؤحؿ‪ .‬خىًٔ حْ كتط‪ٌ .‬طٌاؼ حؤٌخِّ‪ٌ .‬اح ُٔط‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ؤٌڌؤحؿ كتط ۾ حؤٌخِّ ؾٓٺّ ُٔط گِطؿ‪.‬‬

‫(‪)4‬‬
‫ُڏؾ غاىَْء ىً ۾ ڪاٺْ پٍٍصؾ ؤچْ‪.‬‬
‫طط ُڏؿ حّ غٍڌؾ‪ .‬ڪاٺَْء حْ ڇؾُْ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ غٍڌؾ حؤٌخًِ ىً ۾ ؤؾڇؾ پٍٍصؾ ؤچْ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪78‬‬
 ‫ڳجهارتون ‪ :‬ڪالڌر متوا‬

‫ميرڙو‬

‫(‪)0‬‬
‫ٻْ ؽِطؼ حْ ؾچ ۾ ىطؾؼ پٔصؤ ٿّٔ‪ .‬پکْ غْ ىطؾَء کْ ىاحؿ ؾّٓ‪.‬‬
‫طط ڀڃڻْ ؛ ؽِط ڪالچْ‪ .‬غِط ڪً‪ .‬ىطؾؼ ىاٌگ ىڇ‪ .‬پکْ ىّح‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ ڪالچَْء حْ ڪً ۾ ىاٌگط ىڇ پٔصؤ ٿّٔ‪ .‬ىٿاؼ آّٓ ىّح غْ ىڇ کْ ىاحؿ ؾّٓ‪.‬‬
‫(‪)4‬‬
‫ؾّحئ ڀڄآا ڪپڙؤ ىٿاؼ ؤڀ حْ پٔئْ‪ .‬ؾٓا ڪاٺ ؾُْ ؽِطئّؼ ڪِْ غْ ڪڏًُ آٓا ڪًٔ‪.‬‬
‫ططط ؾّحئ ىاڪّ‪ .‬ڪپڙ حا ىّنٔا‪ .‬ؤڀ حْ حؤئ‪ .‬حط حْ ؤؾغ‪ .‬ڪاٺ حا ؾٌخَِ‪ .‬ؽِط ڪالڇْ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ ىاڪ ڀڄآا ىّنٔا ىٿاؼ حؤئ پٔئْ‪ .‬ؤؾنّٔؼ ؤؾحِڻ نڳّٔؼ ؾٓا ؾٌخَِ ؾُْ‪.‬ڪالچٔا‬
‫ڪِْ غْ جَ ڪڏًُ آٓا ڪًٔ‪.‬‬

‫(َُْء ڳخِاحئ ُٔئً ةَ آُْ)‬

‫(‪)7‬‬
‫ؾّحئ ڀڄآا ڪپڙؤ ىٿاؼ ؤڀ حْ پٔئ‪ .‬حطحّؼ حط حً غاؼ نڳْ ؾٓا ڪاٺ ؾُْ‪.‬ؽِط حڃ حْ‬
‫ؤثّٓ ىٌّکْ ڪم ڪاٌَ پٔئْ‪.‬‬
‫طط ؾّحئ ىاڪّ‪ .‬ڪپڙ حّ ىّنّٔ‪ .‬ؤڀ حْ حؤئ‪ .‬حط حْ ؤؾغ‪ .‬حط حْ ؤؾب‪ .‬ڪاٺ ؾٌخَِ‪ .‬ؽِط‬
‫ڪالچْ‪ .‬حڃ حّ ڪٍّ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ ىاڪ ڀڄآا ىّنٔا ىٿاؼ حؤئ پٔئْ‪ .‬ؤؾنّؼ ؤؾحِڻ نڳّٔؼ ؾٓا ؾٌخَِ ؾُْ‪ ًُ .‬ڪالچَْء‬
‫حْ ڪً حْ ؤثّٓؼ ىٌّکْ ڪم ٌَ پٔئْ‪.‬‬
‫(‪)2‬‬
‫ڪپڙؾ جؤجًٔ حّ حط حً ىٍخَِ ؾّٓ‪.‬‬
‫ڪپڙ حّ ڇٽ‪ .‬جؤئ حا ڇڳٔط‪ .‬حط حّ ڪً‪.‬‬
‫ڇٽ ڱڳٔطؼ حّ ڪًٍ ىٍخَِ ؾّٓ‪.‬‬

‫(‪)0‬‬
‫ڪاٺْ ٌانْ ىٿاؼ ٌانْ ٌاػ ڦٽْ ڪئْ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪79‬‬
 ‫ڳجهارتون ‪ :‬ڪالڌر متوا‬

‫طط ڪاٺْ ىِطؿ‪ٌ ،‬انّ ىّح‪ٌ .‬انٌّاىصنّحؤء‬

‫ڀڃڻْ ؛ ىِط ىّح ىٿاؼ ثنّحؤء ڦٽْ ڪئْ‪.‬‬

‫(‪)2‬‬
‫حٍِگ حا ؤٿْ ؽِط حْ ڪط‪ٌ ُّ ،‬طٌاؼ ئْ ٌَ‪.‬‬
‫طط حٍِگ حا ىّح‪ ،‬ؽِط حْ ڀٔڻْ‪ٌ .‬طٌاؼ ؾحّٓ‬
‫ڀڃڻْ ؛ ىّحڈؤ ؤٿْ ڀٔڻً حْ ڪط ُّ ؾحٓائْ ٌَ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪80‬‬
 ‫ڳجهارتون ‪ :‬ڪالڌر متوا‬

‫ليال مجني‬

‫(‪)0‬‬
‫ٌطٌاؼ کڻْ ىطؾؼ حّ ؾضّؾ چئّ جَ ىاڻِّء چّڻ نڳا ؤؿ ىٔاؼ ٌطٌاؼ ُْ ڪطًٓ ڇاٿّ‪ .‬جڏًُ‬
‫چّڻ نڳّ جَ ٌاحٌاؼ حْ ؽِط ػ ٻّنْ ٿٍٔصؾ ُّ‪.‬‬
‫ططط ٌطٌاؼ ىخٍّ‪ ،‬ىطؾؼ ڪحّ‪ .‬ؾضّؿ حّ پٔط‪ .‬ؽِط حْ ىرالئ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ ىخٍْ کڻْ ڪحْ حّ پٔط چئّ جڏًُ ىاڻِّء چّڻ نڳا ىٔاؼ ىخٍا ُْ ڪطًٓ‬
‫ڇاٿّ‪.‬چّڻ نڳّ جَ ُْ نٔال حْ ىرالئ ۾ ڪڏًُ ڪڏًُ ؤٍٓصؾ ُّ‪.‬‬
‫(‪)4‬‬
‫ٌانْ چّٔ ٌاحٌاؼ کْ ؾّحئ ڪپڙ ٌَ‪ ،‬حاٌْ ىٍٍِخّ ؽِط ۾ جًٍِ کاؼ پاڻ ٌَ جّؼ‪.‬‬
‫ططط ٌانّ ىخٍّ‪ٌ .‬احٌا ىاُء‪ .‬ؾّحئ حٔخم‪ .‬ڪپڙؿ حْ حِم‪ .‬پاڻ حْ پم‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ ىخٍْ چّٔ ىاء کْ حٔخم حِم َػ ىٌّکْ‪ .‬ىٍٍِخّ ىؿؾّع آُْ ىفط ۾ جًٍِ کاؼ‬
‫پم َػ جّؼ‪.‬‬
‫(‪)7‬‬
‫ٌطٌاؼ چّٔ ڪپڙ ٓاث پّٔ گِيْ ُّ ڇغاؼ‪ٌ .‬انً ىاؼ ٌاال ٌاػ ؾٺْ حؤئ ؾ حؤئ حغاؼ‪ .‬ؤهلل ؤُڙؿ‬
‫كػيث ڪطؿ حّ ىهڪ پطؿ کاؼ پّٔ پػاؼ‪.‬‬
‫ططط ٌطٌاؼ ىخٍّ‪ .‬ڪپڙ حّ ىػط‪ٌ .‬انّ گم‪ٌ .‬انّ ڦم‪ .‬ىهڪ ٓيً‪ .‬ٻّٔ ٌّٓاؼ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ ىخٍْ چّٔ ىٌّکْ ىفط ٓاث پّٔ گِيْ ُّ جَ ڇغاؼ‪ .‬ةاغً ىاؼ گم ڦم ؾٺْ حؤئ ؾ‬
‫حؤئ حغاؼ‪ .‬ؤهلل ؤُڙؿ كػيث ڪطؿ ٓيً ۽ ٌّٓاؼ پطؿ کاؼ پػاؼ‪.‬‬
‫(‪)2‬‬
‫ُٔٺ ٌانّ ىٿْ ٌانّ ؤڃاؼ ةَ ٌانّ ڈؿ‪.‬‬
‫طط ٌانّ ىخٍّ‪ٌ ،‬انّ ؾنّٔ‪ٌ .‬انّ حٔئطؾ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ ُٔٺ ىخٍّ ىٿْ ؾنّٔؼ ؤڃاؼ ةَ حٔئطؾ آُْ ڈؿ‪.‬‬
‫(‪)0‬‬
‫ٌطٌا ىٍٍِخْ ٌطٌاؼ کْ ٌطٌاؼ چًّٓ ڪٔئً‪ .‬ؾؤڻئًٔ حھٔطؿ گاَُ حّؼ ڪّٔؼ جًٍِ کْ ؾڻ‬
‫حّؼ آڇٔاؼ ڪٔئً‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪81‬‬
 ‫ڳجهارتون ‪ :‬ڪالڌر متوا‬

‫طط ٌطٌاؼ ىرب‪ٌ .‬طٌاؼ ىخٍّ‪ٌ .‬طٌاؼ چطّٓ‪ .‬ؾؤڻٔئًٔ حّ ؾهو ؤکط‪ .‬ڄٔطؿ حْ ڪّڈؽ‪.‬ؾڻ حْ‬
‫ڪاػ‪ .‬گاَُ حّ پّحؾ‪.‬‬
‫ىرب ىٍٍِخْ ىخٍْ کْ چطّٓ چًّٓ ڪٔئً‪ .‬ؾهو ؤکطًٓ پّحؾ جًٍِ کْ ڪّڈُٔا ڪاىّؼ‬
‫ُڻًٔ ڪٔئً‪.‬‬
‫(‪)2‬‬
‫ؤؿ ىٔاؼ ٌطٌاؼ حپْ حا ؾٔتصؤح‪ ،‬ؤؾُاؼ ؤغاؼ حؤٌص حٔئً ؤٍٓصؤغًٔ‪.‬‬
‫طط ٌطٌاؼ ىخٍّ‪ ،‬حپْ حّ ىاغّ‪ ،‬ىطز حّ ؤغّ‪ ،‬حؤٌص حْ ؾحؿ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ ؤؿ ىٔاؼ ىخٍا جّ ؤجْ ةَِٔ‪ ،‬ؤغّؼ چطؿ چّىاغّ ٓاح ؾحؿ ؤٍٓصؤغًٔ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪82‬‬
 ‫ڳجهارتون ‪ :‬ڪالڌر متوا‬

‫متفرق‬

‫(‪)0‬‬
‫ٌانّ ڈؿ ٌانّ‪.‬‬
‫ٌانّ ىّغّ‪ٌ .‬انّ غاڄً‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ ىّؼ غّ ‪ ،‬غاحً آّٓ‪.‬‬
‫(‪)4‬‬
‫ٌٍڊ ۾ ؤڳْ ُئا ٻّٔ ڪپڙ حا ڪٔائّؼ‪ .‬ؾحِْ پٿط ؾحّث ۾ ڪاٺْ ڪٔائّؼ‪ .‬ؤًٌِ کْ آئّؼ ٌاال‬
‫ڪٔئً ڇٓاؼ‪.‬‬
‫طط ٌٍڊ حا غِڻا ‪.‬ڪپڙ حا کٍِتا‪ .‬پٿط حّ غطىّؼ‪ .‬ڪاٺ حْ پٽْ‪ٌ .‬انّ ىتاحڪ‬
‫ڀڃڻْ ؛ غِڻا ؤڳْ ُئا غپطًٓ ٻّٔ کٍِتا ڪٔائّؼ‪.‬‬
‫ؾحِْ غطىا ؤکًٔ ۾ پٽّٔؼ پاڈٓائّؼ‪.‬‬
‫ؤًٌِ کْ آئّؼ ىتاحڪّؼ ڪٔئً ڇٓاؼ‪.‬‬
‫(‪)7‬‬
‫ٌانْ ؾؤحؤ ُئاغّؼ حڃ ٿٔاغّؼ ‪ .‬ڪاٺ حْ ۾ پئْ جؤئ ٿٔاغّؼ‪.‬‬
‫طط ٌانّ ؤىٔصؾ‪ .‬حځ حّ گڏؾؼ‪ .‬جؤئ حا ىطؿ‪ .‬ڪاٺ حّ ڦّڈؤئّ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ؤىٔص گاح ُئاغّؼ پط گڏحْ ٌَ غگِٔاغّؼ‪ .‬ؤٌِْ ڦّڈؤئْ ۾ ىطؿ ؾٓاغّؼ‪.‬‬
‫(‪)2‬‬
‫ىٔاؼ ڈؿ ٌطٌاؼ ؽِط حا څڻْ جّؼ ڪپڙ حّؼ ڇؿ جَ جّکْ ىاغ حّؼ ڇٓاؼ‪.‬‬
‫طط ٌطٌاؼ ثؤثؼ ؽاَُ‪ .‬ؽِط ٌڱطّٓ‪ .‬ڪپڙ حا پاکط‪ .‬ىاغ حا چاحٓاٌگ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ ىٔاؼ ڈؿ ٌطٌاؼ ٌڱطؿ حا څڻْ جّؼ چاحٓاٌگ ڇؿ جَ جّکْ پاکطؾؼ پآّؼ‪.‬‬
‫(‪)0‬‬
‫ىٽَْء حّ ڇٍٓصؿ ٌطٌاؼ ىهْ جَ ٌطٌاؼ ٿٔاؼ ڪَُّ؟‬
‫طط ىٽَْء حْ غط‪ٌ .‬طٌاؼ غاحً‪ .‬ؾغ ڪاٌِم‪.‬‬
‫غط ڇٍٓصؿ غاحً ىهْ جَ ڪأٌِم ٿٔاؼ ڪَُّ (ڇّ)‬
‫(‪)2‬‬
‫ڪاٺ حً کْ ستط ٌاُْ جَ ڪّ ىطؾؼ ًُ حّء ۾‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪83‬‬
 ‫ڳجهارتون ‪ :‬ڪالڌر متوا‬

‫طط ڪاٺ ىم‪ .‬حّء حّ ڪً‪ .‬ىطؾؼ ڪڇّؼ‪.‬‬

‫ڀڃڻْ ؛ ىالذً کْ ستط ٌاُْ جَ ڪّ ڪڇّؼ ًُ ڪً ۾‪.‬‬
‫(‪)1‬‬
‫آّٓؼ پکٔاڻّٔؼ ڪطؿ ڪپڙ ؾؤئ‪ .‬پڇً ٿّٔؼ ؾالئ ڪٿْ ٌطٌاؼ حؤٌص حّ‪.‬‬
‫طط پکْ ڳخَِ‪ .‬ڪپڙ ڳاڈُّ‪ .‬ؾالئ پطڀائ‪ٌ .‬طٌاؼ حؤٌّغ‪ .‬حؤٌص حْ حؤًٌِٔ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛آّٓؼ ڳخِڙّٓؼ ڪطؿ ڳاحُا ؾؤئ‪ .‬پڇً ٿّٔؼ پطڀائ ڪٿْ حؤٌّغ حؤُٔاؼ‪.‬‬
‫(‪)1‬‬
‫گِط جَ گِڻْ گِط ُّٔ پط ٌاحٌا ؾکط حّ ڪّٔ‪.‬‬
‫طط گِط حّ ڀطّٓ‪ .‬گِط حّ جطّٓ‪ٌ .‬احٌاؼ ٌاٌگْ‪ .‬ؾکط حْ ٌاد‪.‬‬
‫ڀڃڻْ؛ ڀطّٓ آُْ جطّٓ گِڻّ پط ٌاٌگَْء ؤچْ ٌاد ڪّٔ‪.‬‬
‫(‪)9‬‬
‫پکْ چاڈُْ ثحٓاَُ جْ کاڂ ةَ ىٍٍِخّ حً‪ .‬آئّؼ ىٍِصؤ جً پکْ ٿٍٔصٓع ڪًٔ ڪْ‪.‬‬
‫طط پکْ ڪُّْ‪ .‬ثحٓاؽ حّ ڪٍاحؾ‪ .‬کاڂ حّ ىاٌع‪ .‬پکْ ٻاڈؾ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ڪُّْ ڪٍاحؿ چاڈُّٔ ىاٌع ةَ ىٍٍِخّ حً‪ .‬آئّؼ ىٍِصؤ جً ٻاڈؾ ٻّنٍٔصٓع ڪًٔ‬
‫ڪْ‪.‬‬
‫(‪)05‬‬
‫( َُْء ڳخِاحئ ثؾثؿ چٍٔػط ىٿاؼ آُْ)‬
‫گاح گهْ غا ىّؼ غاؼ ُهْ‪ .‬ؤڳٔاؼ ُّ ٌطٌاؼ ىاغ حً ۾ ٿّ غخِْ‪.‬‬
‫طط گاح حْ ڀڙ‪ٌ .‬طٌاؼ ثؾثؾ‪ .‬ىاغ حّؼ ثٓئّؼ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ ڀڙ ُئْ غا ىّؼ غاؼ ُهْ‪ .‬ؤڳٔاؼ ثؾثؾ ثٓئً ۾ ٿّ غخِْ‪.‬‬
‫(‪)00‬‬
‫ڪاٺْ ىهڪ ؾغاح ىٍٍِخّ ؤٌِْ ٌطٌاؼ غًٔ‪.‬‬
‫طط ڪاٺَْء حْ کّٽْ‪ .‬ىهڪ حْ کّڻ‪ٌ .‬طٌاؼ حغّغ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ کّٽْ کّڻ ؾغاح ىٍٍِخْ حؤَُ حغّغ غًٔ‪.‬‬
‫(‪)04‬‬
‫ًُ ؽِط ۾ غڀ جؤجًٔ ؾؤحؤ ٌاُْ ٌطٌاؼ حًٍِ غاؼ ىاؼ ٻّنَْء حْ ڪطٓاؼ‪.‬‬
‫طط ؽِط ڦٽم‪ .‬جؤئ حا ةاخٓشّح‪ٌ .‬طٌاؼ غاحً‪ .‬ٻّنَْء حْ غچْ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ ًُ ڦٽم ۾ غڀ ةاخٓشّح ٌاُْ غاحً حًٍِ غاؼ ىاؼ غچْ ڪطٓاؼ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪84‬‬
 ‫ڳجهارتون ‪ :‬ڪالڌر متوا‬

‫(‪)07‬‬
‫ؤؿ ؾّحئ جّؼ ؤؼ حا ٌَ ڇؿ ڪًٍِ ڪّڈ حْ ٌاحٌاؼ ڇغاؼ حًٍِ الئْ جؤئ ٿّٔ آُٔاؼ‪.‬‬
‫ططط ؾّحئ ثؤئْ‪ .‬ؤؼ حّ ثؤڻّ‪ .‬ڪّڈ حّ ةِاٌّ‪ٌ .‬احٌا ڀّحؿ‪ .‬جؤئ حا حّڳْ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ ثؤئْ جّؼ ثؤڻا ٌَ ڇؿ جَ ڪًٍِ ةِاٌْ ؾڃْ ڀّحؿ ڇغاؼ حًٍِ الئْ حّڳْ ٿّٔ آُٔاؼ‪.‬‬
‫(‪)02‬‬
‫ڪپڙ ؾؤحؿ ُخْ جَ جؤئ ڪپڙحْ ٌَ ٿئْ‪.‬‬
‫ططط ڪپڙ پطؤڻّ‪ .‬ڪپڙ حْ گٍصؿ‪ .‬جؤئ حا پطٓث‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ڳٍڍڻ ؾؤحؿ ُخْ جَ پطٓث پڙؤڻْ ٌَ ٿئْ‪.‬‬
‫(‪)00‬‬
‫حڃ َػ ٿْ ىٍٍِخا پطًٓ جّؼ ڳَِ ٿْ ٌَ ڳانِائْ‪ .‬ؤغاؼ ۽ ؤؾُاؼ حْ ؾچ ۾ گاَُ ةٔٺّ آُْ‪.‬‬
‫طط حڃ حّ گڏؾؼ‪ .‬ڳَِ حْ ىطڪْ‪ .‬گاَُ حّ ساح‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛گڏ ػ ٿْ ىٍٍِخا پطًٓ جّؼ ىطڪْ ػ ڳانِائْ ؤغاؼ ۽ ؤؾُاؼ حْ ؾچ ۾ ساح ةٔٺّ آُْ‪.‬‬
‫(‪)02‬‬
‫(َُْء ڳخاحئ ٻٍَْء حْ غگِڙ پاٌڌؿَء ىحّؿ غٍصد ثؾغث ؤثغ ىحّؿ کْ ڇٌْ ُئْ)‬
‫ىاغ حَْء ىٿْ ىطؾؼ پٍٍِخّؼ ڪً‪ .‬ڳَِ پکٔاڻّٔؼ پٍٍِخٌّهَُّ حّؼ ڪً‪ٌ .‬طٌاؼ چئْ ؾحؿ ةَ‬
‫ڪا ٌاحٌاؼ‪.‬‬
‫طط ىاغ حا آحد ( آحد ؤٌِْ کْ چئتّ آُْ ححْ حؤئ حّ حٍِگ ۾ ڳئّؼ ؾٍِٓصّٓ آًُ) ىطؾؼ‬
‫گصڈ‪ .‬پٍٍِخّؼ ڄؾڈؾؼ‪ .‬ڳِْ حْ ٽڪ‪ .‬پکْ ڳخِّؼ‪ .‬نَُّ حْ نّنّؿ‪ٌ .‬طٌاؼ پاٌڌؿ‪ٌ .‬احٌاؼ‬
‫ىاحؾؿ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛آحغً ىٿْ گصڈ ڄؾحؾؼ ڪً‪ .‬ؤڂ ةَ ؤًٌِ ٽڪً ىٿْ ڳخِڙّٓؼ نٍّؼ‪ .‬پاٌڌؿ چئْ ؾحؿ‬
‫ةَ ڪا ىاحؿ ڈؿ ؾحؿ ةَ ڪا ىاحؿ حؿ‪.‬‬
‫(‪)01‬‬
‫پکْ کائْ پکْ ٿئًٔ ُاڻْ ٌانّ ڪٍصؾ ڪٔط‪.‬‬
‫طط پکْ ؾُّٔ‪ .‬ؤٺْ ؾڇؿ‪ٌ.‬انّ كتّغ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ ؾُّٔؼ کائْ ؾڇؾ ٿئًٔ ُاؼ كتّغ ڪٍصِء ڪٔط‪.‬‬
‫(‪)01‬‬
‫نَُّ حْ ٻّنْ ٌطٌاؼ ؾالئ ؾّٓ‪.‬‬
‫طط نَُّ حْ جطؤح‪ .‬ٻّنَْءحْ حهصؿ‪ٌ .‬طٌاؼ ىفعفْ‪ .‬ؾالئ ىؿطؤب‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪85‬‬
 ‫ڳجهارتون ‪ :‬ڪالڌر متوا‬

‫ڀڃڻْ ؛ جاح ڪطؿ حهصؿ ُّ ىفعفْ ىؿطؤب ؾّٓ‪.‬‬

‫(‪)09‬‬
‫ىڇْ حٔئً ؤچً ىڇْ چئّ ػ جً ‪.‬‬
‫طط ىڇْ غِڻْ‪ .‬ىڇْ پڇْ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ غڻْ حْ ؤچً پڇخْ ٌَ جً‪.‬‬
‫(‪)45‬‬
‫ٌاال ُهْ ُهْ آٓا ٌانً ؾٽ غڀئْ‪ .‬آئّؼ ٌاحٌاؼ ؤًٌِ حْ ىّؼ کاؼ ىاغ حٔئً ؾٓا‪.‬‬
‫طط ٌاال ٌاٌگا‪ .‬ٻٔا ٌاٌَْء‪ .‬ٽٔا غاىَْء‪ٌ .‬احٌاؼ حٔئٍصؿ‪ .‬ىاغ حْ ؾِٓڪ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ ٌاٌگا ٌاٌَْء ُهْ آٓا غاىَْء غڀٔئْ‪ .‬آئّؼ ٌَ حٔئٍصؿ ؤًٌِ حؿَء ىّؼ کاؼ ؾِٓڪ ؾٓئْ‪.‬‬
‫(‪)40‬‬
‫ڪک ۽ غپ حْ ىٿْ ٻَ ٌاال ڇٺا ىّؼ‪ .‬آئّؼ ٌاحٌاؼ جًٍِ جْ پکَْء پٍٍِخا ڪٔا‪.‬‬
‫ططط ڪک حْ ڪط‪ٌ .‬انّ ُڪڙؾ ذػً ٻّٔ ذػًٔ‪ٌ .‬احٌاؼ ذّح‪ .‬پکْ ٍُج‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ ڪطةال۾ ذػً ذػًٔ ڇٺا‪ .‬ىٿاؼ آئْ ذّح حًٍِ ؤچْ چيْ ٍُج ڪٔا‪.‬‬
‫(‪)44‬‬
‫ُڻْ ُٿ غاڂ جْ ڪپڙ حا کٍٔائّؼ‪ٌ.‬انْ ۽ ٌطٌا ؾڃًٔ ىٽَْء حا ڇٺائّؼ‪.‬‬
‫طط غاڂ حْ گِڙؿ‪ .‬ڪپڙ حا حٍِڊؤ‪ .‬ىٽَْء حّؼ ىٔهّؼ‪ٌ .‬انّ گٌّع (غّا) ٌانّ ڀاؾثًٓ‪ .‬۾ٽَْء‬
‫حْ ىٔم‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ ُڻْ ُٿ گِطؿَء جْ ُّ حٍِڊؤ کٍٔائّؼ‪ .‬گٌّع ۽ ڀاؾثًٓ حّؼ ؾڃًٔ ىٔهّؼ ڇٺائّؼ‪.‬‬
‫(‪)47‬‬
‫ٌاحٌا غِط ۾ ٌاُْ پٍٍِخْ ڪٔئً ٿئْ‪.‬‬
‫طط ٌاحٌا ىاجا‪ .‬ؽِط ىڙَُ‪ .‬پٍٍِخْ سّؽْ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ ىاجا ىڙَُ ۾ ٌاُْ پٍٍِخْ سّؽْ ڪٔئً ٿئْ‪.‬‬
‫(‪)42‬‬
‫( َُْء ڳخِاحئ ىّةائٔم جاؼ حّڈٓم آُْ)‬
‫ٌطٌا ڪڍؿ ٌاحٌاؼ ؤکط ٻّنَْء حّ ڪّٔ‪.‬‬
‫طط ٌطٌاؼ ةٍصؾ‪ٌ .‬احٌاؼ ةٍصؿ ( ةّڪ) ؤکط حا ؤٌگ‪ .‬ٻّنَْء حّ كّغ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ ةٍصؿ ڪڍؿ ةٍصؿ حّڈؿ ؤٌگ ڪاغ ڪّٔ‪.‬‬
‫(‪)40‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪86‬‬
 ‫ڳجهارتون ‪ :‬ڪالڌر متوا‬

‫حؾخؿ ۽ ٌياخ حْ ڪم پطٓاؼ کْ پئْ‪ .‬ؤغًٔ غّثؤگط حْ ٌَ غِّؼ‪ .‬جّؼ پّٔ ٌاال پڇًٔ‪.‬‬
‫طط حؾخؾ آسط‪ٌ .‬ياخ حّ كصح‪ .‬غّثؤگط حْ غاؾٿ (ڀاڳ) ٌانْ حّ آچاح‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ آسط حّ كصح ؤغاؼ کْ ؤچْ پڇّ‪ .‬ؤغاؼ ُاڻْ ُڪطؿ غاؾث ٌَ غِّؼ‪ .‬جّؼ پّٔ ؤچاح‬
‫پڇًٔ‪.‬‬
‫(‪)42‬‬
‫(َُْء ڳخِاحئ ٿّحؿ ؤنڳ ظطة حْ آُْ)‬ ‫ِ‬
‫ٌطٌاؼ جٔطؿ ةاض ػ ڪئٔڪ ٌطٌاؼ ؤؾجطٓا‪ .‬ڪم ڪاىٍْ څؤحؿ ىً ۾ ُّ ىاغ حٔئً ؾٓا‪.‬‬
‫ٌطٌاؼ غيڀّ‪ٌ .‬طٌاؼ غائط‪ .‬ىاغ حْ ىٍصؿ‪ .‬ڪم حّ غّح‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ ؤؿ ؽيڀّ جٔطؿ ةاض ۾ ڪئٔڪ غاؾط ؤؾجطٓا‪ .‬ىٍصؿ څؤحؿ ىً۾ ُّ غّح غاٌڍؿ ؾٓا‪.‬‬
‫(‪)41‬‬
‫ىػحَْء ۾ ىػحْ‪ ،‬ىػحَْء ُٿ َػ الُْ‪ .‬حْ ىطًٓ ىػحَْء کْ جَ ىػحْ َػ ڪْ ڪائْ‪ًُ .‬‬
‫ثٌٔا ۾ ٌطٌا حْ ىػحْ ٌاُْ‪.‬‬
‫طط ىػحَْء حْ ةطؿ‪ .‬ىػحَْء حْ ةصؿ‪ .‬ىػحَْء حْ ةڇڙؿ‪ .‬ىػحَْء حْ ٌٔڪْ‪ .‬ىػحْ ڪًٍٔ‪.‬‬
‫ٌطٌاؼ ؤٌػاؼ‪ .‬ىػحَْء حْ ةلا‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ ةطؿ ۽ ةصؿ ةڇڙؿ ُٿ ۾ الئْ‪ .‬حْ ىطًٓ ٌٔڪَْء الئْ جَ ڪًٍٔ ڪط َػ ڪائْ‪ًُ .‬‬
‫ثٌٔا ۾ ةٍصؿ حْ ةلا ٌاُْ‪.‬‬
‫(‪)41‬‬
‫ىڇْ غڀ ىڇْ پط جٍٍِخْ ىڇَْء ىاحؤّٓ‪.‬‬
‫طط ىڇْ کهڻْ‪ .‬ىڇْ ىطڪْ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛کهڻّٔؼ جَ غڀ کهڻّٔؼ پط جٍٍِخْ ىطڪ ىاحؤّٓ‪.‬‬
‫(‪)49‬‬
‫ىٽَْء ىٿْ پّک حا ٌاال ڇٺا ىّؼ‪.‬‬
‫طط ىٽَْء حّ ڪهط‪ .‬پّک ڪيٍص‪ٌ .‬انّ ؤذػاؼ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ ڪهط ىٿْ ڪيٍص ؤُْ ؤذػاؼ ڇٺا ىّؼ‪.‬‬
‫(‪)75‬‬
‫حًٍِ کْ پکَْء نڳا جًٍِ کْ پکْ ڪٍصؾ ڇاأ ٌاال۽ ٌاػ جًٍِ کْ پکْ ڪٍصؾ ڇا‪.‬‬
‫ططط پکْ گطخ‪ .‬پکْ گظ‪ٌ .‬انْ حڳ ؾؾق‪ٌ .‬انّ ؤحؾؤة‪ .‬پکْ چٻ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪87‬‬
 ‫ڳجهارتون ‪ :‬ڪالڌر متوا‬

‫ڀڃڻْ ؛ حًٍِ کْ گطخ نڳا جًٍِ کْ گظ ڪٍصؤ ڇا؟ حًٍِ حّ ؾؾق ؤحؾؤة غاؼ جًٍِ کْ چٻ‬
‫ڪٍصؤ ڇا؟‬
‫(‪)70‬‬
‫ٌانّ ڇغاؼ ڪاٌَ‪ ،‬حًٍِ ٌانْ ةِٔاؼ حٔڏّٓؼ‪.‬‬
‫ٌانّ ـاثع‪ٌ ،‬انّ حاثػ‪.‬‬
‫طط ـاثع (غچّ) ڇغاؼ حا ثػ ةِٔاؼ حٔڏّٓؼ‪.‬‬
‫(‪)74‬‬
‫ؾّحئ ىاؼ آُٔاؼ پّئْ ؾّحئ حْ ڇا ڪطٓاؼ‪.‬‬
‫طط ؾّحئ ذهٔياؼ‪ .‬ؾّحئ حذٔياؼ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ ُهْ ىاؼ آُٔاؼ ‪ ،‬حُْ ىاؼ ڇا ڪٔاؼ‪.‬‬
‫(‪)77‬‬
‫ؤؿ ىٔاؼ ٌطٌا جٍٍِخا ٌطٌاؼ ؾڃًٔ ٿٔا ٌطٌاؼ‪.‬‬
‫طط ٌطٌاؼ ٌتْ‪ٌ .‬طٌاؼ ؤىحْ‪ٌ .‬طٌاؼ ةِؾحْ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ ؤؿ ىٔاؼ ٌتْ جٍٍِخا ؤىحْ ؾڃْ ٿٔا ةِؾحْ‪.‬‬
‫(‪)72‬‬
‫پکْ ُئا غْ جؤئ ٿٔا ‪ .‬پکْ ڪً گاَُ گاَُ‪ .‬پکًٔ حْ ةَ جؤئ‪ .‬ؤثّٓؼ آئّؼ پکًٔ ةٍاؼ ؽِط ةط‬
‫ڀأٌاؼ‪.‬‬
‫طط پکْ ٍُج‪ ،‬جؤئ حا ىطؿ‪ .‬گاَُ ڪاًٌِ‪ .‬پکْ ڪاٌگ‪ .‬پکْ ىّح‪ .‬ؽِط غاڻَِٔ‪ .‬ةط حْ غڃ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ ٍُج ُئا غْ ىطؿ ؾٓا‪ .‬حُٔا آًُ ڪاٌگ‪ .‬حْ پٔا ڪاؼ‪ ...‬ڪاؼ‪ ....‬ڪٍاثّٓؼ ؤًٌٔ ىّحؼ‬
‫ةٍاؼ غاڻَِٔ غڃّ ڀأٌاؼ‪.‬‬
‫(‪)70‬‬
‫( َُْء ڳخِاحئ غياؼ جؤئ حْ غطؾؤڻ ؤةطؤُٔو غطُْٔ حْ سّؼ ىٿاؼ حّڈٓم آُْ)‬
‫ٌاح ؾڅؿ ڈؿ ىٔاؼ ٌطٌاؼ ٻَ ٻّنّٔؼ پٍٍِخّؼ ڪٔئَ‪ ٌَ .‬ڪاٺْ آٓئَ ڪا‪ .‬ڪپط حّ ڪٔطؤئْ جؤئ‬
‫ىاغ حْ ڪطؿ‪ .‬ؾضّؿ حَْء جْ ىٌّکْ ىاغ حْ ڇٌَٔ‪ .‬حٔڪّ ڪپڙؿ جاؼ ٌَ نِْ‪.‬‬
‫ٌاح ؾغٍْ‪ٌ .‬طٌاؼ ىفطؾ‪ .‬ٻّنَْء حْ ؤگًِٔ‪ ،‬ٻْ پأًٌِ‪ .‬پٍٍِخْ ٌؼط‪ .‬ڪپڙ حّ ڇٽ‪ .‬جؤئ حا‬
‫غياؼ‪ .‬ىاغ حْ غڃًٔ‪ .‬ؾضّؾ ثغ‪ .‬ىاغ حّ ثؤڳ‪ .‬ڪپڙؿ حّ څؾجّ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ ؾد ؾڅؿ ڈؿ ىفطؤ جّ حْ ؤڳًِٔ ۽ پّئًٔ ٌؼط ڪٔئَ جَ آڇؿ آٓئَ ڪا‪ .‬ڇٽ ڇاڻْ‬
‫غياٽ غڃًٔ ڪطؿ ثغ جْ ثؤڳ ڇٌئَ حٔڪّ څؾجْ ٌَ نِْ‪ .‬څؾجْ ٌَ نِْ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪88‬‬
 ‫ڳجهارتون ‪ :‬ڪالڌر متوا‬

‫(‪)72‬‬
‫ىاغ حّؼ ؤک حّؼ جؤئ ؾالئ ؾٓا ڈؿ حٔڏّٓؼ‪.‬‬
‫ططط ىاغ حّؼ ثؾٌِّٔؼ‪ .‬ؤک حْ څٌڌ‪ .‬جؤئ حا ڪاپڙؿ‪ .‬ؾالئ ڪؾئط‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ ثؾٌِّؼ ثکائْ څٌڌؾؼ ڪطؿ ڪاپطؿ ڪؾئط ؾٓا ڈؿ حٔڏّٓؼ‪.‬‬
‫(‪)71‬‬
‫ًُ ةرط حً ىٌّکْ فلٔط ڪّٔ‪.‬‬
‫ططط ةرط حّ ؾٍُصؾ‪ .‬فلٔط حْ ؤثؤغْ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ ًٍُ ؾؤٌُّصؼ ىٌّکْ ؤثؤغْ ڪّٔ‪.‬‬
‫(‪)71‬‬
‫ؽِط ىٿْ ؾغ نکْ جڏًُ ىاڈُّ حائ (جؤئ) ٿٔا‪.‬‬
‫ؽِط ؤؾحم ڪّٽ‪ .‬ؾغ ىطنْ‪ .‬جؤئ حا حّڳْ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ ؤؾحم ڪّٽ جْ ىطنْ ؾڳْ جڏًُ ىاڻِّ حّڳْ ٿٔا‪.‬‬
‫(‪)79‬‬
‫َُْء ڳخِاحئ ٌّحؿ ڄاػ ؾؤحؿ نّڪ ڪٿا ىاؼ آُْ)‬
‫ٌطٌا جڙ پاح ةٔٺّ ؾڻ ؤڇهْ‪.‬‬
‫ططط ٌطٌاؼ ڄاػ‪ .‬جڙ ڪٍٔخِط‪ .‬ؾڻ ڄاح‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ ڪٍٔخِط ىٍخَِ ڪانَِ ڄاػ ڄاحؿ ؤڇهْ‪.‬‬
‫(‪)25‬‬
‫پّک حا ىٍٍِخا پطؿ پاڻَْء حٔئً ٿٔاغًٔ‪ .‬ؾضّؿ حّ ُاڻ ىّؼ غاؼ ٌَ ڪْ ىٍٍِخا پطًٓ‪.‬‬
‫طط پّک حْ غّئْ‪ .‬پاڻْ پڌحؾ‪.‬ؾضّؾ جطؿ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛غئا ٻڌؤغًٔ ىٍٍِخا پطًٓ‪ ،‬پڌحؤ ٿٔاغًٔ پاڻ‪ .‬ؤٓحطّٓؼ ُاڻ ىّؼ غاؼ ٌَ ڪط ىٍٍِخا‬
‫پطًٓ‪.‬‬
‫(‪)20‬‬
‫پکْ حْ ڪطؿ ؾئًٔ ىٍٍِخا پطًٓ گاَُ حْ نڌؿ ڪاٌَِ‪.‬‬
‫ىّؼ جّ غاؼ نَُّ پّک حْ ڪئْ ڪاٌَ‪.‬‬
‫طط پکْ َء حْ ڪٺْ‪ .‬گاَُ ڪم‪ .‬نَُّ حّ خةاٌّ ( حًٍِ کْ ٻٍَْء ۾ ؾڇّؼ چّٔ ؾڃْ ٿّ) پّک‬
‫ڪچْ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ڪُّْ ؾئًٔ ىٍٍِخا پطًٓ ڪم نڌؿ ڪاٌَ‪ .‬ىّؼ جّ غاؼ َُْء خةاؼ ڪچْ ڪئْ ڪاٌَ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪89‬‬
 ‫ڳجهارتون ‪ :‬ڪالڌر متوا‬

‫(‪)24‬‬
‫ؤّٓ ٌانّ ىڙث حّ ُڏ َػ ڇڏ‪ٌ .‬انّ ڇڏٍٓصًٓ ُٔڪ جَ نٔکْ حا پٌّصئْ ُڏ‪ .‬ؾضّؾ ُڪهْ ؾڻ‬
‫ڪطؿ پّک غاؼ ٌَ گڏ‪ .‬غڀاؼ جٍٍِخّ غڏ ٻّنْ ٌاڻّ ڪٍصؾ‪.‬‬
‫طط ٌانّ حىضاؼ‪ .‬ٻّٔ ٌانّ حؾخؾ‪ .‬نٔکْ حاٽَِٔ‪ .‬ؾضّؾ ٍُّٔؼ‪ .‬ؾڻ حْ حائْ‪ .‬پّک حّ جاؼ‪.‬‬
‫ٻّنَْء حْ ڇّ‪ٌ .‬اڻْ حّ ٽڪّ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ ةٍصؤ آّٓ ٌانّ حىضاؼ حّ حؾخؾ ڇڏ َػ ُڪ‪ .‬حْ حؾخؾ ڇڏٍٓصًٓ ُڪ جَ ٽِٔئْ پٌّصؿ‬
‫ُڏ‪ٍُّٔ .‬ؼ ُڪهْ حائْ ڪطؿ ؽٔعاؼ غاؼ ٌَ گڏ‪ .‬غڀاؼ جٍٍِخّ ڇّٽڪْ غاؼ ٿٍٔصؾ‪.‬‬
‫(‪)27‬‬
‫ؾالئ ؾٓاحؿ حٔڏّٓؼ ٌاال ٌاػ ڪطؿ‪ٌ .‬اال ٌٔائّؼ پاڻ غاؼ جٍٍِخا ٌاال ڪٔط ڪطؿ‪.‬‬
‫طط ؾالئ ؤؾطؤظ‪ٌ .‬انّ ُاثؿ‪ .‬ٻّٔ ٌٍِصؾ‪ٌ .‬انّ چٍصؾ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ ؤؾطؤظ ؾٓا ڈؿ حٔڏّٓؼ ُاثؿ غا ڪطؿ‪ٌٍ .‬صؤ ٌٔائّؼ پاڻ غاؼ جًٍِ حْ چٍصؤ (فڪط)‬
‫ڪٔط ڪطؿ‪.‬‬
‫(‪)22‬‬
‫ٌاال ٌطٌاىً جْ ىاغ حا ڪّٔ پٔا ؾڃً‪.‬‬
‫طط ٌانّ ثؾغث‪ٌ .‬طٌاؼ ثؤئّث (ڪڇَْء ۾ ثؤؾث) ىاغ حا ؾنط‬
‫ڀڃڻْ ؛ ثؾغث ثؾّجً جْ ؾنط ڪّٔ پٔا ؾڃً‪.‬‬
‫(‪)20‬‬
‫ڇڏ غٽ حّؼ ڪط ُٽ حّؼ پاڻ جؤئ ٿٍٔصؤغًٔ‪.‬‬
‫طط غٽ حْ ڳٍڊؤئْ‪ُ .‬ٽ حْ ىٺائْ‪ .‬جؤئ حا ىطؿ‪.‬‬
‫ڇڏ ڳٍڍؤئْ ڪط ىٺائْ پاڻ ىطؿ ؾٍٓصؤغًٔ‪.‬‬
‫(‪)22‬‬
‫ڪاٺ ڪاٺ حّؼ ڳانِڙّٓؼ ُڪڙّٓؼ پکًٔ ٻّٔؼ پٍٍِخً‪ .‬څڻ حْ ستط ٌَ پٔئْ ؤغاؼ ۽ پطًٓ‬
‫جڙ حّ ڪّٔ‪.‬‬
‫ططط ڪاٺ حّ ڳخَِ‪ .‬پکْ ظّظّ‪ .‬پٍٍِخا ىاىا‪ .‬څڻ حا کط‪ .‬ؽِط گڏٓچْ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ ڳخَِ ؤٌصح حّؼ ڳانِڙّٓؼ ُڪڙّٓؼ جّ َجً ٻّٔؼ ىاؼ َ‬
‫ىً‪ .‬کطٓهً ستط ٌَ پئْ ؤغاؼ ۽‬
‫پطًٓ گڏحْ ڦٽّٔؼ ڪّٔؼ‪.‬‬
‫(‪)21‬‬
‫نَُّ حا نڳً پکْ ڀڄً‪ٌ .‬طٌاؼ ؾڃًٔ ؤؼ حا ٿًٔ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪90‬‬
 ‫ڳجهارتون ‪ :‬ڪالڌر متوا‬

‫ڪم‪ .‬پکْ ڪاٌّ‪ٌ .‬طٌاؼ غّحؾ‪ .‬ؤؼ حا ٽڪط‪.‬‬ ‫طط نَُّ حا َ‬

‫ڀڃڻْ ؛ ڪم نڳً ڪأٌِم ڀڄً‪ .‬غّحؤ ؾڃًٔ ٽڪط ٿًٔ‪.‬‬
‫(غّحؤ ىؿٍْ ةِاثح)‬
‫(‪)21‬‬
‫ٌاحٌاؼ ؽِط ۾ ٌاُْ‪ .‬پٍٍِخْ ڪٔئً ٿئْ‪.‬‬
‫ٌاحٌا ىاجا‪ .‬ؽِط ىڙَُ‪ .‬پٍٍِْ سّؽْ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ ىاجا ىڙَُ ۾ ٌاُْ سّؽْ ڪٔئً ٿئْ‪.‬‬
‫(‪)29‬‬
‫حط فلٔط حً غاؼ ٌاال ٌاػ ةَ جً غاؼ‪.‬‬
‫طط حط حْ ڪؾحْ‪ .‬فلٔط حّ ڪػحّ‪ٌ .‬انّ حؤػ‪ٌ .‬انّ حٓخِّٔ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ڪػحا ڪػحّٔؼ حً غاؼ ‪ ،‬حؤػ ةَ حٓخِّٔ حً غاؼ‪.‬‬
‫(‪)05‬‬
‫ىٽَْء حْ ڪٌَّ ڪئْ‪ُ .‬اڻْ ؾڻ ڪط ٌَ ؾڃاؼ‪.‬‬
‫طط ىٽَْء حْ غط‪ .‬ؾڻ حْ چّٽْ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ غٔط ڪٌَّ ڇٌْ ُاڻْ چّٽْ ڪط جَ ؾڃاؼ‪.‬‬
‫(‪)00‬‬
‫ڪاٺْ پئْ جَ ڪاٺْ ٿْ ڳانِائْ ىطز ۾ ڇّ پّٔ آًُٔ‪.‬‬
‫طط ڪاٺ حْ ىً‪ .‬ڪاٺ حْ ىطکْ ( ىطکْ حًٍِ ۾ ٌٍڍڈؿ ٻاح کْ غيِاحّٓ ؾٍٓصؾ آُْ)‬
‫ڀڃڻْ ؛ ىً چئْ جَ ىًٍِ حکْ ڳانِائْ ڇّ ڳڻحًٔ ۾ پّٔ آًُٔ ىٍٍِخا پطًٓ‪.‬‬
‫(‪)04‬‬
‫ٌاال ٌاػ ُخً جَ جؤئ ٌَ ڪخْ جً غاؼ‪.‬‬
‫ططط ٌانّ ةشحّ‪ٌ .‬انّ غٌِّاحؾ‪ .‬جؤئ حا حئٔع‪.‬‬

‫ڀڃڻْ ؛ حً حا ةشث غّحؤ ُخً حٓع ٌَ ڪخْ جً غاؼ‪.‬‬

‫(‪)07‬‬
‫ؾکط ٌاال ُّؼ جَ ؾّحئ ىحْ ڇّ ٌَ ىهْ‪.‬‬
‫طط ؾکط حّ ؤىم‪ٌ .‬انّ ـاند‪ ،‬ؾّحئ حٍث‪ ،‬ىٽْ حْ حائْ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ ؾيم غاند ُّؼ جَ حٍث حائْ ڇّ ٌَ ىهْ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪91‬‬
 ‫ڳجهارتون ‪ :‬ڪالڌر متوا‬

‫ڪىڙي ڳالىه ڪيان ڳجىارتن جي‪.‬‬

‫ڳخِاحجّؼ ؾٌصح ؾحؾًٌِ حّ جَ جحٓؿّ آًُ پط ڳخِاحجّؼ ؤغاؼ حْ ٻّنَْء کْ ةَ پاڻ ۾‬

‫ىرفّش ڪّٔ ؾٓٺّٔؼ آًُ‪ .‬ڪٔئْ ؤُڙؤ نفغ آًُ حٔڪْ ُاڻْ ٻّنَْء ىاؼ غائب ٿْ ؾٓا آًُ‬
‫پط ٻٍَْء ۾ ۽ ٻٍَْء حْ ڳخِاحجً ۾ ؤُْ نفغ ؤڃاؼ حٔئطؤ آًُ‪ُ.‬اڻْ ؤڳّڻّٔؼ ڳّٺاڻّٔؼ ؽّٔؼ‬
‫غائب ٿٍٔصّٓؼ پّٔؼ ٿّٔؼ ؾڃً ۽ ٌّٔؼ ؤنڪٽطؤٌڪ ٓا غائٍػْ ٓا فائتط ؽّٔؼ حؾخىطَُ حْ‬
‫ؾؤُپْ ۾ؤچْ حُّٔؼ آًُ‪ .‬ڳخِاحئ ۾ ُڪڙؾ پائّ آُْ ” حڃ“ حًٍِ ۾ جلطٓتاَ ىٽَْء ىاؼ‬
‫ٺِٔم ٿاٌّؼ حا ٌاال ؤٍٓصؤ آًُ‪ .‬پط ُاڻْ ؤُْ ٿاٌّڪٿْ ٿا ٺًِ طط ؤًٌِ کْ ڪٔط ٿّ ؤغحؿياغ‬
‫ڪطؿ؟ پط ڳخِاحجً ۾ ىٽ‪ ،‬گِڙؾ‪ ،‬چاڇؿ‪ ،‬ڪٌّڊؾ‪ .‬ظتاع‪ ،‬ثؤٌگْ‪ ،‬حِڙؤ نفغ ىهً ٿا‪ .‬ؤُڙؿَء‬
‫ظطة کٔحَْء حْ ؤؾخؤحؼ حا ٌاال‪ ،‬ؾُٽً حْ غّؤحؿَء ۾ ڪحب ؤٍٓصڈ ؽًٔ حا ٌاال ةَ ڳخِاحجً‬
‫۾ كائو ؾ ثؤئو آًُ‪ .‬جَ ؾحؿ ڳّٺاڻًٔ حؤٌصًٓ غاؼ ىٍػهڪ نفغ ةَ ةشّةْ ىهً ٿا‪ .‬ؽآص پٍخاؽ‬
‫غانً کاؼ پّئْ ؤُْ ؽّٔؼ ئْ ڪٌَّ ٌُّصّٓؼ جَ ؤًٌِ ؽًٔ غاؼ حڙٓم نفغ ڪٿاؼ ؤٍٓصؤ؟‬
‫ؤُڙؾ ئْ ىؿاىهّ حؤٌصًٓ غاؼ حڙٓم نفؼً حّ ةَ آُْ‪ .‬ڳّٺاڻّٔؼ حؤٌصّٓ غائب ٿٍٔصّٓؼ پّٔ‬
‫ٿّٔؼ ؾڃً‪ .‬ةاحؼ کْ ٽّٔؽًٍ ۽ ىلاةالجْ ؤىحراًٌ حْ جٔاحًٓ ڪطڻ حْ ڪاحڻ ىٔصؤًٌ ۾‬
‫ؾڃْ کٔڏڻ حْ فطـث ئْ ڪٿْ آُْ‪ُ .‬اڻْ جَ خىاٌّ آُْ ؤٌڊؾح گٔيع ٓا ڪيپّٔٽط گٔيع‬
‫حّ‪ ،‬جَ حؤٌصًٓ غاؼ حڙٓم ؤنفاش ڪٿاؼ ةچْ غگٍِصؤ؟ پط ڳخِاحجً ۾ ؤڃا ؤُْ نفغ ةچٔم آًُ‪.‬‬
‫ڳخِاحجّؼ ڀڃڻ ‪،‬غهڻ غاؼ ثىاغْ ڪػطئ ٿئْ ٿْ‪ ،‬ؤٌِْ ڪطؿ ثىاض کْ ُڪ چث‬
‫ڪطؿ غّچڻ حْ ةَ ؾاثئ پئْ ٿْ‪ ،‬گڏؾگڏ ثىاض ۾ نفؼً حّ جسٔطؾ ؾڅؿ ٿّ‪.‬‬
‫ڳخِاحجً ۾ ؾؾق ؾ ىرتث حا‪ ،‬نّڪ ثؤغحاًٌ ؾؤحًٓ غّحىًٔ حا‪ ،‬جّؤحٓز حا‪ ،‬ؾالكائْ‬
‫ثلافث حا‪ ،‬جڪط ىهً ٿا طط ثحؽً ٿًٔ ٿا‪.‬‬
‫ٻٍَْء ىاؼ ىهٔم ڳخِاحجّؼ ؤڪػطؾ ةٔؾحط غػئْ ط پٍِّؼ‪ ،‬ؾيط طط ىاحؾؿ‪ ،‬ىّىم حؤڻّ‪،‬‬
‫غّحٺ حؤئْ ڇٓاچ‪ ،‬نٔالؼ چٍٔػط‪ ،‬نٔال ىخٍّ‪ ،‬۽ غِڻْ ىِاح حِڙًٓ غٍڌؿ نّڪ ثؤغحاًٌ جْ‬
‫آڅؤحئ آًُ‪.‬‬
‫ڪًٍِ ةَ نّڪ ثؤغحاؼ ٓا جّؤحٓشْ كفْ غاؼ ىٍػهڪ ڳخِاحئ کْ غطؤئحْ ڳخِاحئ چّٔ‬
‫ؾٍٓصؾ آُْ‪ .‬۽ ؤؼ کاؼ ؾالؾؽ ٻئْ ڪًٍِ ؾاػ ىّضّص جْ آڅؤحئ ڳخِاحئ کْ ةْ غطؿ‬
‫ڳخِاحئ ظّح غڏّٓ ؾٍٓصؾ آُْ‪ .‬غطؤئحْ ڳخِاحجً ةَ ڪْ ڳخِاحجّؼ غث غطّٓؼ ٌُّصّٓؼ‬
‫آًُ‪ .‬جًٍِ کاؼ ؾالؾؽ ُڪ ٺپّٔؼ ۽ ٻَ ٺپّٔؼ ةَ ڳخِاحجّؼ ٌُّصّٓؼ آًُ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪92‬‬
 ‫ڳجهارتون ‪ :‬ڪالڌر متوا‬

‫حًٍِ ڳخِاحئ ۾ پائّ ٓا ٺپ ـطظ ُڪڙؾ ئْ ٌُّصؾ آُْ ؤؼ کْ ُڪ ٺپْ ڳخِاحئ‬

‫چّٔ ؾٍٓصؾ آُْ‪ُ .‬ڪ ٺپْ ڳخِاحئ ڳّنِڻ ۾ جحؤ ىؾڪم ٿٍٔصؿ آُْ ڇّ جَ ؤؼ حّ پاؾؼ ؾؤحؾ‬
‫ڪٍّٔؤد غّڈُّ ٿْ ؾٍٓصؾ آُْ‪ .‬ؤؼ ڪطؿ څڪ ُڻڻ حْ گٍخائؼ ةَ گِٽخْ ؾٍٓصؿ آُْ‪ .‬ؤؼ‬
‫ڪطؿ غچا غگِڙ ؤُڙّٓؼ ڳخِاحجّؼ ڇٓڻ کاؼ پاغّ ڪٍصؤ آًُ‪ُ .‬ا پط حڏًُ ڀڃٍٔصڈ ڪًٍِ ةَ‬
‫ڳخِاحئ کْ ٌَ ڇڏٍٓصؤ آًُ جَ پّئْ ڳخِاحئ ڇٍٓصڈ ؤًٌِ کْ ڦاغائڻ حْ الئْ ُڪ ٺپْ‬
‫ڳخِاحئ حّ غِاحؾ ؾٺٍصؾ آُْ‪ُ .‬ڪ ٺپْ ڳخِاحئ حّ ىثاغ ؛‬
‫ڪاٺْ ُهْ‪ ،‬ڪاٺْ چهْ‪ ،‬ڪاٺْ ڪڍؿ پاح‪.‬‬
‫ڪٽْ ٻاح‪.‬‬‫ڪاٺْ ُهٍصؿ ڪٔچ ڇؿ‪ ،‬ڪاٺْ ُ‬
‫ًُ ڳخِاحئ ۾ ـطظ ُڪڙؾ ئْ پائّ آُْ ڪاٺْ ( ڪاٺْ طط ڪاػ) حٔػْ جائًٔ ڀڃٍٔصڈ‬
‫ڪاٺَْء حْ ڪاػ ٌَ چٌّصؾ ڳخِاحئ ڪٌَّ ڀڄٍصؿ‪.‬‬
‫ؤُڙؿ ظطة ڳخِاحئ ٻَ ٺپْ ةَ ٿٍٔصؿ آُْ حًٍِ حا پاؾؤ ٻَ ٌُّصؤ آًُ‪ .‬ىثاغ ظّح؛‬
‫حٍِگ حّؼ غاحٓو غّىطؤ ُّ نَُّ حّؼ ؤةاڻً‪.‬‬
‫حٍِگ حّؼ ىاکّٔؼ‪ ،‬نَُّ حّؼ ڇاڻّٔؼ‪.‬‬
‫ڀڃڻْ ؛ ىاکّٔؼ غاحٓو غّىطؤ ُّ ڇاڻّٔؼ ؤةاڻً‪.‬‬
‫غث غطّٓؼ ڳخِاحجّؼ؛ ٌُّئً جَ حًٍِ ڳخِاحئ ۾ غحً ئْ غٍڌؿ نّڪ ثؤغحاًٌ حا ؤُڃاڻ‬
‫ىهً ؤؼ کْ غث غطؿ ڳخِاحئ چئتّ آُْ پط ؤگط ڪًٍِ ةَ ڳخِاحئ ۾ ٻً کاؼ ؾڅٓڪ غطؼ ٓا‬
‫غّحىًٔ حا ؤُڃاڻ ىهً جَ ؤؼ ڳخِاحئ کْ ةَ غث غطؿ ڳخِاحئ چّٔ ؾڃْ ٿّ‪.‬‬
‫ىثاغ آُْ؛‬
‫ٻْ ٌطٌائً حْ ؾچ ۾ ذاڪو آئّؼ ٌَ ُٔاد‪،‬‬
‫جًٍِ ٌطٌاؼ ةٍا ؽِط ۾ حؾة ٌَ ٽڪْ حؤد‪،‬‬
‫ڪاٺْ پائْ حڃ ۾ چو حّؼ ڇڪٍٔصٓاد‪،‬‬
‫ُغڻْ ؾڻ ٌطٌاؼ حّ ؾضّؿ ىڇْ ٿٍٔصٓاد‪.‬‬
‫(ٌطٌاؼ ُڪڙؾُّئ ٻّٔ ةهّچ‪ ،‬ذاڪو حْ حّڈؿ‪ٌ ،‬طٌاؼ حؤڻّ‪ ،‬ؽِط ڪاڪ‪ ،‬ؾضّؾ حؾة‪،‬‬
‫ڪاٺَْء حْ ىٍڌؿ‪ ،‬حڃ ىٽ‪ ،‬چو حّؼ ڇِئّؼ‪ٌ ،‬طٌاؼ غاُڙ‪ ،‬ؾڻ ٌڙ‪ ،‬ؾضّؾ جطؿ‪ ،‬ىڇْ ڪپاح‪).‬‬
‫غػئْ چّؿ ٿْ ؛ ُّئ ۽ ةهّچ حْ حّڈؿ آئّؼ ٌَ ُٔاد‪،‬‬
‫ىّىم چّؿ ٿْ ؛حؤڻْ ةٍا ڪاڪ ۾ ىٍٍِخّ حؾة ٌَ ٿئْ حؤد‪،‬‬
‫ىاحؾؿ چّؿ ٿْ ؛ ىٍڌّٓؼ پائْ ىً ۾ ڇِئّؼ ڇڪٍٔصٓاد‪،‬‬
‫غِڻْ چّؿ ٿْ ؛ غڻْ ٌڙ ىِاح حّ جطؿ آئّؼ ًُ پاح ؾٍٓصٓاد‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪93‬‬
 ‫ڳجهارتون ‪ :‬ڪالڌر متوا‬

‫نّڪ ثؤغحاؼ ؤغاؼ حْ ؾٌصح ؾحؾًٌِ حّ غاىاؼ جَ آًُ ئْ آًُ پط ؤًٌِ ۾ ؤجِاد طط جّؤحٓز‬
‫حّؼ ةَ ڳانِّٔؼ ؤچْ ؾڃً ٿّٔؼ‪ .‬حًٍِ ۾ ؤغاؼ حّ جّؤحٓشْ ؾحثّ غيآم آُْ‪ .‬ؤٌِْ ؾحثْ‬
‫حْ ىشحهف ڳانًِٔ کْ ڳخِاحجّؼ ؾؤئکّ ڪً ٿّٔؼ ۽ ؤغاؼ حْ څٓاؼ کْ ؤًٌِ جّؤحٓشْ‬
‫كفً ڇؤًٌِ ڇڪْ ٿّٔ ؾڃً‪ .‬حٔڪْ كفَ ؤغاؼ کْ ڳخِاحجً ۾ ؤًٌِ نّڪ ثؤغحاًٌ ؾؤحًٓ‬
‫غّحىًٔ حْ ؾؤجاؼ ٻڌڻ الئْ ىهً ٿا‪ .‬ؤچّ جَ ؤٌِْ ىاال ۾ پّٓم ىڻًٔ ىاؼ ُڪ ُڪ ىثاغ کْ‬
‫ڳخِاحئ حْ حؾپ ۾ ىاڻّٔؼ‪.‬‬
‫غّحىْ غػئ؛‬
‫حط فلٔط غػئْ ُّ ڪاٺئّؼ ڇٓط آٓا‪.‬‬
‫( حط حْ غحْ‪ ،‬فلٔط حّ ؤؾحاڳّ‪ ،‬ڪاٺ حّ ڪطڪّ)‬
‫ڀڃڻْ ؛ غحْ حاڳ غػئْ ُّ ڪڙڪْ ڇٓط آٓا‪.‬‬

‫غّحىْ ىاحؾؿ ؛‬
‫څڻ حا غاحّٓ غّىطؤ‪ ،‬حطحا ڪطّٓ پّؼ‪،‬‬
‫جً څڻ حً ىٍخِاؼ ىاحؾ کآّ ڪّئ ڪً‪،‬‬
‫ىٌّکْ ىاؼ ًٌٔ ًٍُ څڻ حً ىٍخِاؼ‪.‬‬
‫( څڻ حا ڪڪط‪ ،‬حطحا نڙڪ‪ ،‬څڻ حّؼ کٍڀّٔؼ‪ ،‬څڻ حا کڏؤ)‬
‫ڪڪط غاحّٓ غّىطؤ ىٌّکْ نڙڪ ڪطّٓ پّؼ‪،‬‬
‫جً کٍتًٔ ىٍخِاؼ ىاحؾ کآّ ڪّئ ڪً‪،‬‬
‫ىٌّکْ ىاحؾ ًٌٔ ًٍُ کڏؼ ىٍخِا‪.‬‬

‫غّحىْ غِڻْ؛‬
‫ؾّحئ کْ ؤڅ حؤئ حّ ؤکط ڪْ ٌَ ڪطؿ‪،‬‬
‫غڻْ گاَُ ٌطٌاؼ حّ ؾڃْ ؾڻ چڙُْ‪،‬‬
‫(ؾّحئ غِڻْ‪ ،‬ؤکط حّ غٔپاحؾ‪ ،‬گاَُ ٌڙ‪ٌ ،‬طٌاؼ ىِٔاح‪ ،‬ؾڻ غاجاح)‬
‫ڀڃڻْ ؛ غِڻَْء کْ غْ پاحؾ ڪْ ٌَ ڪطؿ‪،‬‬
‫غڻْ ٌط ىِٔاح حّ غا جاح چڙُْ‪.‬‬

‫غّحىْ نٔالؼ ؛‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪94‬‬
 ‫ڳجهارتون ‪ :‬ڪالڌر متوا‬

‫ؤثّٓؼ ىّؼ پاحئّؼ ڪاٺْ ٿْ‪،‬‬

‫ٌطٌاؼ کْ چئّ‪ٌ ،‬احٌاؼ کْ ؤڀ حّ ٌَ‪.‬‬
‫(ڪاٺَْء حّىٔڙؾ‪ٌ ،‬طٌاؼ چٍٔػط‪ٌ ،‬احٌاؼ نٔالؼ‪،‬ؤڀ حّ نّڅؿ‪).‬‬
‫ؤثّٓؼ ىّؼ پاحئّؼ ىٔڙ ٿْ چٍٔػط کْ چئّ‪،‬‬
‫نٔالؼ کْ نّڅ ٌَ‪.‬‬

‫غّحىْ غّحٺ؛‬
‫ٌطٌاؼ آّٓ جًٍِ کْ ٻّنَْء حْ ڇؿ‪.‬‬
‫( ٌطٌاؼ پٍٔاح‪ ،‬ٻّنَْء حْ حْ)‬
‫ڀڃڻْ ؛ پٍٔاح آّٓ جًٍِ کْ حُْء ڇؿ‪.‬‬

‫غّحىْ ىّىم‬
‫ٌانّ ؤٿئْ ىٍٍِخا پطًٓ ڇڏ ٌانْ حْ پچاح‪،‬‬
‫حٔئً ٌانّ جّؼ حؤڂ ۾ جٔئً ٌانّ آئّؼ غڀ ڄياح‪.‬‬
‫( ٌانّ آّٓ‪ٌ ،‬انّ ىّٽڻ‪ٌ ،‬انّ حؤڻّ‪ٌ ،‬انّ حؤضْ)‬
‫آّٓ آًُٔ ىٍٍِخا پطًٓ ڇڏ ىّٽڻ حْ پچاح‪،‬‬
‫حٔئً جّؼ حؤڻّ حؤڄً ۾ جٔئً آئّؼ حؤضْ غڀ ڄياح‪.‬‬
‫ڪًٍِ خىاٌْ ۾ ڳخِْ ڳانَِ ڪطڻ الئْ ـطظ ڳخِاحئ ئْ جحٓؿّ ٌُّصؿ ُئْ‪ .‬پٍٍِخْ‬
‫ڳانَِ کْ نڪ ڇپ ۾ حکڻ الئْ ڳخِاحئ حّ ئْ غِاحؾ ؾحجّ ؾٍٓصؾ ُّ‪ .‬جَ پٔاح حّ ؤػِاح ةَ‬
‫ڳخِاحجً ۾ ٿْ غگِْ ٿّ‪.‬‬
‫ٌانْ ؾؤحؤ ُئاغّؼ‪ ،‬حڃ ٌَ ٿٔاغّؼ‪،‬‬
‫ڪاٺ حً ۾ پئْ جؤئ ٿٔاغّؼ‪.‬‬
‫(ٌانّ ؤىٔصؾ‪ ،‬حڃ گڏؾؼ‪ ،‬جؤئ حا ىطؿ‪ ،‬ڪاٽ حّ ڦّڈؤئّ‪).‬‬
‫ؤىٔصگاح ُئاغّؼ گڏ ٌَ ٿٔاغّؼ‪،‬‬
‫ؤٌِْ ڦّڈؤُْ ۾ ىطؿ ؾٓاغّؼ‪.‬‬
‫ؾؾق ۽ ىرتث جْ ةَ ڳخِاحجّؼ حّڈّٓؼ ؾّٓؼ آًُ حً ۾ پطًٓ حْ سّةفّحجَْء کْ غٺْ‬
‫ٌيٌّْ ڳآّ ؾّٓ آُْ ‪ُٔ .‬ٺ ڇٌم ڳخِاحئ ڇغّ حًٍِ حْ ڀڃڻْ ڄڻ جَ ڪّ ؽاؽ غائً حّ ةٔث‬
‫آُْ‪.‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪95‬‬
 ‫ڳجهارتون ‪ :‬ڪالڌر متوا‬

‫ٌٍڊ ۾ ؤڳْ ُئا‪ ،‬ٻٔا ڪپڙ حا ڪٔائّؼ‪،‬‬

‫ؾحِْ پٿط ؾحّث ۾ ڪاٺْ ڪڍٓائّؼ‬
‫ؤًٌِ کْ آئّؼ ٌاال ڪٔئً ٌَ ڇٓاؼ؟‬
‫( ٌٍڊ حا غِڻا‪ ،‬ڪپڙ حا کٍٍِتا‪ ،‬پٿط حّ غطىّ‪ ،‬ڪاٺ حْ پٽْ‪ٌ ،‬انّ ىتاحڪ)‬
‫غِڻا ؤڳْ غپطًٓ ُئا ٻّٔ کٍٍِتا ڪٔائّؼ‪،‬‬
‫ؾحِْ غطىا ؤکًٔ ۾ پٽّٔؼ پاڈٓائّؼ‪،‬‬
‫ؤًٌِ کْ آئّؼ ىتاحڪّؼ ڪًٔ ٌَ ڇٓاؼ‪.‬‬
‫ؾاػ حؾؤحْ حّٔؼ حْ ڪطئ ڪاحًٓ جْ ةَ ڳخِاحجّؼ ىهً ٿّٔؼ‪ .‬ؤڳْ خىاٌْ ۾ ىآً کْ‬
‫ؾؤٌصڪآّؼ ٌُّصّٓؼ ُّٔؼ‪ .‬ؤُْ ؽاػ حّ ڪًٍِ حْ گِط حْ پاڇْ ۾ گڏ ٿْ ؾٍِٓصّٓؼ ُّٔؼ‬
‫۽ ڳانًِٔ غاؼ گڏ ُڪ ٻئ کْ غٔطؾؼ ڇٓئْ ىٿْ ىاؼ ٽّنط(حّؼ) ڪڍٌصّٓؼ ُّٔؼ‪ .‬ؤُا ڳانَِ‬
‫ًُ ڳخِاحئ ۾ ڪٔڏؿ ٌَ غِخحا غاؼ ؤچْ ؾئْ آُْ‪.‬‬
‫ىٽَْء حْ ڪٌَّ ڪٔئَ ‪ُ ،‬اڻ ؾڻ حْ ڪط جَ ؾڃا‪.‬‬
‫(ىٽَْء حْ غط ‪ ،‬ؾڻ حْ چّٽْ)‬
‫غٔطجَ ڪٌَّ ڇٌئْ ‪ُ ،‬اڻ چّٽْ ڪط جَ ؾڃاؼ‪.‬‬
‫ؤُڙؿ ظطة غاؼ څحػ ٓا کڻْ چئخْ ٌفٔرث ؾؤحؿ ڪًٍِ غتق جْ آڅؤحئ ةَ ڳخِاحجّؼ ىهً‬
‫ٿّٔؼ‪ .‬حًٍِ حّ ىثاغ ذاضط آُْ‪.‬‬
‫حط فلٔط حّ حً غاؼ‪ٌ،‬اال ٌاػ ةَ جً غاؼ‪.‬‬
‫(حط حْ ڪؾحْ‪ ،‬فلط حّ ڪػحّ‪ٌ ،‬انّ حؤػ ‪ٌ ،‬انّ حٓخِّٔ‪).‬‬
‫ڪػحّٔؼ ڪػحا حً غاؼ‪ ،‬حؤػ ةَ حٓخِّٔ جً غاؼ‪.‬‬
‫ٓا‬
‫ڪاٺْ ىهڪ ؾغاح‪ ،‬ىٍٍِخْ ؤٌِْ ٌطٌاؼ غًٔ‪.‬‬
‫(ڪاٺْ کّٽْ‪ ،‬ىهڪ حْ کّڻ‪ٌ ،‬طٌاؼ حغّغ)‬
‫ڀڃڻْ ؛ کّٽْ کّڻ ؾغاح‪ ،‬ىٍٍِخْ حؤَُ حغّغ غًٔ‪.‬‬
‫ؤُڙؿ ظطة ٻٍْ ؾالئلْ ۾ ؤڃا ڳخِاحجّؼ كائو آًُ‪ .‬حٔئً جَ غڀٍْ کْ ستط آُْ ىاڻًِ حْ‬
‫ثنًٔ ىاؼ ؤُْ ڳخِاحجّؼ ڳّنِْ ڪڍڻ ڇؤچؾ ڇکّٔ ڪو آُْ‪ .‬ڇّ جَ ؤؼ حّ ڪّ پٔياٌّ ڪٌَّ‬
‫آُْ جَ ڪًٍِ ةَ غگِڙ حْ ثغ کْ ىاپْ غگِخْ ٓا غڪًٔ (‪ )scan‬ڪطؿ غگِخْ جَ ڪًٍِ‬
‫حْ ثغ ۾ ڪٔحطّٓؼ ۽ ڪِڙّٓؼ ڳخِاحجّؼ آًُ؟ ۽ ڳخِاحجّؼ ةَ ىاڻِّ ىّڄ ۾ ٌُّصؾ آُْ جَ‬
‫پأًٌِ ثغ حْ جْ جطؿ ؤٍٓصّٓؼ آًُ‪ ٌَ .‬جَ ڪڏًُ ڪڏًُ ؤٍٓصڈ ڳخِاحجّؼ ةَ خةاؼ جْ ٌَ‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪96‬‬
 ‫ڳجهارتون ‪ :‬ڪالڌر متوا‬

‫ؤٍٓصّٓؼ آًُ‪ .‬ؤغاؼ حْ ؤڪاثىًٔ‪ ،‬غٍػٿائً‪ ،‬۽ سار ڪطؿ حؤؽٽطَٓ غٍڌؿ ڀاؽا ؾڪاد‬
‫پطٓؾص‪ٌ ،‬ئْ ثُهَْء کْ ًُ ظطظ سار څٓاؼ ڇٓئْ ؤُّ جسٔطؾ ىرفّش ڪطڻ ؾؤحؿ ڇد ۾‬
‫ڪْ ؾيهْ كصػ ۽ ؤپاؾ ڪطڻ گِطحً‪ .‬جَ حٔئً ؤغاؼ حْ غٍڌؿ نّڪ ؤثإ حّ ُْ ؤىهَِ سظؤٌّ‬
‫ؾكث حْ څؾڈ ُٔٺاؼ حٓٽخڻ کاؼ ةچْ ؾڃْ‪.‬‬

‫طط ڪالڅح ىحّؤ‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪97‬‬
 ‫ڳجهارتون ‪ :‬ڪالڌر متوا‬

‫ببليي گرافي‬

‫غٍڌؿ ڳخِاحجّؼ (‪)0950‬‬ ‫(‪)0‬‬

‫ىطجب طط ڪّڈؾىم چٍصؼ ىم کهٍاڻْ‪.‬‬
‫كٔفطَٓ پطٓع ذٔصآةاث‬
‫ڳخِاحجّؼ (‪)0921‬‬ ‫(‪)4‬‬
‫ىطجب طط ڄؤڪٽط ٌتْ ةشؼ ةهّچ‪.‬‬
‫غٍڌؿ ؤثةْ ةّحڄ‪ ،‬ذٔصحآةاث‪.‬‬
‫ڳخِاحجّؼ (‪)0995‬‬ ‫(‪)7‬‬
‫ىطجب طط ثؤڪٽط پطغّ گصؾؤڻْ‪.‬‬
‫گخطؤئ غٍڌؿ غاُحَٔ ؤڪاثىْ‪ ،‬گاٌڌٍٓگط‪.‬‬
‫حىضاؼ فلٔط حّ غٔڙُٔم كهيْ ٌػشّ‪.‬‬ ‫(‪)2‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫‪98‬‬