BỆNH

______INFECTIOUS CORYZA

Là một bệnh đường hô hấp cấp tính trên gà do

Haemophilus (Avibacterium) paragallinarum gây ra
Với đặc điểm chảy nước mắt, nước mũi truyền
nhiễm, phù mặt
Thiệt hại kinh tế do bệnh gây ra là tăng số lượng gà
loại thải và giảm 10 – 40 % sản lượng trứng

Năm 1931, De Blieck đã phân lập được căn bệnh

và gọi nó là Hemoglobinophilus coryzae gallinarum

Hiện nay bệnh có ở khắp nơi trên Thế Giới

Bộ môn Vi Sinh-Truyền Nhiễm, Khoa Chăn Nuôi Thú Y, trường ĐHNông Lâm
4/25/2016 1
TP.HCM
Do Haemophilus(Avibacterium)
Nhiệt độ nuôi cấy thích hợp 37
paragallinarum
– 38oC, pH thích hợp 6,9 – 7,6
G–
Hiếm khí
Môi trường nuôi cấy bao gồm
Không bào tử
các chất sau: phenol red broth, NaCL
Không di động
(1%), NAD (15mg/ml), huyết thanh gà
Độc lực có liên quan (1%), carbonhydrates (1%).
đến capsul (polysaccharide) và
nội độc tố. Capsule có ở các Khuẩn lạc như giọt sương nhỏ,
chủng có độc lực đường kính 0,3mm.
Môi trường nuôi cấy giàu dưỡng
chất bao gồm yếu tố X (Haemin), yếu tố V
(NAD – Nicotinamide Adenin Dinucleotide)
cần cho sự sinh trưởng.

Bộ môn Vi Sinh-Truyền Nhiễm, Khoa Chăn Nuôi Thú Y, trường ĐHNông Lâm
4/25/2016 2
TP.HCM
 Bộ môn Vi Sinh-Truyền Nhiễm, Khoa Chăn Nuôi Thú Y, trường ĐHNông Lâm
4/25/2016 3
TP.HCM
 Sức đề kháng

- Vi khuẩn thường chết nhanh chóng khi ra ngoài cơ thể

vật chủ
- Trong điều kiện của trại không sống lâu hơn 48 giờ ở 18
– 24oC
- Trong nước mũi tồn tại được 4 giờ ở nhiệt độ môi
trường xung quanh
- Ở chất tiết và mô (37 oC) tồn tại được 24 giờ, giữ ở 4 oC
tồn tại trong nhiều ngày
- Ở 45 - 55 oC bị giết trong vòng 2 – 10 phút
- Cho vào trong nước trứng 0,25% formalin giết chết
trong vòng 24 giờ ở 6 oC
Bộ môn Vi Sinh-Truyền Nhiễm, Khoa Chăn Nuôi Thú Y, trường ĐHNông Lâm
4/25/2016 4
TP.HCM
BỆNH BỆNH TRUYỀN NHIỄM GIA CẦM
______INFECTIOUS CORYZA

Cấu trúc kháng nguyên

Bằng phản ứng ngưng kết ► 3 serovars là A,

B, C
- Đức có A, B
- Spain có A, B, C
- Úc và Nam Châu Phi có A, C, ….

Serovar A có khả năng ngưng kết hồng cầu gà

1 cách tự nhiên
Bộ môn Vi Sinh-Truyền Nhiễm, Khoa Chăn Nuôi Thú Y, trường ĐHNông Lâm
4/25/2016 5
TP.HCM
 Bệnh lý học

Có ít nhất 3 cấu trúc kháng nguyên liên quan đến độc lực của H.
paragallinarum nhưng không có cái nào trong đó tạo ra miễn dịch
bảo vệ.

1/ Lipopolysaccharide phân lập từ canh trùng các chủng thuộc

serovar A và C  dấu hiệu độc của gà.
2/ Polysaccharide từ một số chủng của serovar A và C  gây tràn
dịch màng ngoài tim ở gà.
3/ Hyaluronic acid chứa trong capsule  dấu hiệu của coryza

Bệnh này thường kết hợp với bệnh truyền nhiễm trên đường hô
hấp khác như: đậu, IB, ILT, Mycoplasma, Pasteurella, … hay thời tiết
biến động, lạnh hoặc ẩm ướt làm trầm trọng bệnh hơn.
Bộ môn Vi Sinh-Truyền Nhiễm, Khoa Chăn Nuôi Thú Y, trường ĐHNông Lâm
4/25/2016 6
TP.HCM
 Động vật cảm thụ
Trong thiên nhiên, bệnh chủ yếu trên gà.
Mọi lứa tuổi đều cảm thụ với bệnh nhưng gà lớn bệnh nặng hơn, 90%
gà bị bệnh ở 4 – 8 tuần tuổi, 100% gà bị bệnh ở 13 tuần tuổi và lớn hơn.

Chất chứa căn bệnh

- Chất tiết của đường hô hấp
- Xoang cạnh mũi
- Xoang dưới hốc mắt

Cách lây lan

- Chủ yếu qua đường hô hấp
- Không truyền qua trứng, ngoài ra, còn lây lan qua
- Đường tiêu hóa (thức ăn, nước uống ô nhiễm)

Bộ môn Vi Sinh-Truyền Nhiễm, Khoa Chăn Nuôi Thú Y, trường ĐHNông Lâm
4/25/2016 7
TP.HCM
 Thời gian nung bệnh ngắn 1 – 2 ngày, tất cả gà khác trong đàn
sẽ có triệu chứng trong vòng 1 tuần hay 10 ngày.

- Gà bệnh suy yếu

- Chảy nước mũi
- Viêm kết mạc mắt
- Phù mặt, sưng yếm ở gà trống
- Nếu có nhiễm trùng ở đường hô
hấp dưới thì có âm rale.

Bộ môn Vi Sinh-Truyền Nhiễm, Khoa Chăn Nuôi Thú Y, trường ĐHNông Lâm
4/25/2016 8
TP.HCM
 Gà có thể tiêu chảy, chán ăn và giảm sức sản xuất.

Chuyển hóa thức ăn thấp kết hợp với tăng số lượng loại
thải ở gà thịt, sản lượng trứng giảm ở gà đẻ.
Bệnh có thể trở nên mãn tính và kết hợp với các bệnh khác.
Tỷ lệ chết thấp.

Tiến trình của bệnh thường 14 – 21 ngày

Bộ môn Vi Sinh-Truyền Nhiễm, Khoa Chăn Nuôi Thú Y, trường ĐHNông Lâm
4/25/2016 13
TP.HCM
 Bệnh tích đại thể Bệnh tích vi thể
- Xoang mũi, xoang dưới
- Viêm catarrhal (nhày) của
hốc mắt, khí quản bong tróc tế
đường mũi và xoang dưới hốc mắt,
bào biểu mô.
kết mạc mắt.
- Tăng sản của tế bào biểu
mô tuyến và niêm mạc
- Đường khí quản trên có thể
- Phù và sung huyết với sự
bị viêm, có thể viêm phổi và túi khí
thấm nhập bạch cầu trung tính
nhưng phù ở dưới da mặt và yếm thì
vào trong lớp áo riêng của
nổi bật.
màng nhày.

Bộ môn Vi Sinh-Truyền Nhiễm, Khoa Chăn Nuôi Thú Y, trường ĐHNông Lâm
4/25/2016 14
TP.HCM
 HÌNH AÛNH BEÄNH GIA
CAÀM

Bộ môn Vi Sinh-Truyền Nhiễm, Khoa Chăn Nuôi Thú Y, trường ĐHNông Lâm
4/25/2016 18
TP.HCM
 Bệnh phẩm: chất tiết đường hô hấp, chất viêm lấy từ xoang dưới hốc
mắt, xoang mũi, túi khí.
Nuôi cấy trên môi trường thạch chocolate hay thạch máu cùng với
Staphylococcus epidermidis hay Staphylococcus hyicus. Vi khuẩn phát
triển sẽ giải phóng yếu tố V.

Huyết thanh học: tìm kháng thể khoảng 7 – 14 ngày sau khi nhiễm
hoặc chủng ngừa, kháng thể có thể kéo dài 1 năm hay lâu hơn nữa, gồm
các phản ứng:
+ Phản ứng ngưng kết trên phiến kính hoặc trong ống nghiệm
+ Phản ứng kết tủa khuyếch tán trên thạch
+ Phản ứng ngăn trở ngưng kết hồng cầu (serovar A hay C)

Bộ môn Vi Sinh-Truyền Nhiễm, Khoa Chăn Nuôi Thú Y, trường ĐHNông Lâm
4/25/2016 19
TP.HCM
 HÌNH AÛNH BEÄNH GIA
CAÀM

Bộ môn Vi Sinh-Truyền Nhiễm, Khoa Chăn Nuôi Thú Y, trường ĐHNông Lâm
4/25/2016 20
TP.HCM
 Dùng kháng sinh và nhóm sulfonamide để chữa trị

Bộ môn Vi Sinh-Truyền Nhiễm, Khoa Chăn Nuôi Thú Y, trường ĐHNông Lâm
4/25/2016 21
TP.HCM
BỆNH BỆNH TRUYỀN NHIỄM GIA CẦM
______INFECTIOUS CORYZA

- Vệ sinh thú y chặt chẽ

- Cùng vào, cùng ra
- Vaccine
Vaccine chết, tiêm S/C hay I/M trước khi dịch
nổ ra 3 – 4 tuần hoặc giữa 10 – 20 tuần tuổi, tốt nhất là
tiêm 2 lần.
+ Lần 1 lúc 14 – 16 tuần tuổi
+ Lần 2 lúc 20 tuần tuổi

Bộ môn Vi Sinh-Truyền Nhiễm, Khoa Chăn Nuôi Thú Y, trường ĐHNông Lâm
4/25/2016 22
TP.HCM