7 Department of Education

National Capital Region

SCHOOLS DIVISION OFFICE
MARIKINA CITY

Araling Panlipunan
Araling Asyano
Ikalawang Markahan - Modyul 1
Ang Konsepto at mga Katangian ng
Kabihasnan

Manunulat: Venus Grueso Casiano

City of Good Character

DISCIPLINE• GOOD TASTE • EXCELLENCE
 Aralin Ang Konsepto at mga
1 Katangian ng Kabihasnan

Alamin

Binabati kita! Ngayon ay nandito na tayo sa pag-aaral ng Ikalawang Markahan sa Araling

Panlipunan. Bago tayo magsimula, nais kong ipabatid sa iyo, na ang matutuhan mo dito ay mahalaga at
makatutulong sa iyo sa araw-araw na pamumuhay.

Ang modyul ay may aralin ukol sa:

Ang Konsepto ng Kabihasnan at mga Katangian nito

Matapos mapag-aralan ang modyul, inaasahan sa iyo na:

1. natatalakay ang konsepto ng kabihasnan at mga katangian nito;
1.1 nailalarawan ang konsepto at mga katangian ng kabihasnan;
1.2 natutukoy ang mga salik o batayan sa pagbuo ng kabihasnan.

1
City of Good Character
DISCIPLINE• GOOD TASTE • EXCELLENCE
 Subukin

Bago tayo magpatuloy sa paksa na ito, mahalaga na malaman at masukat ang iyong kaalaman sa
bagong aralin.

Basahing mabuti ang mga tanong at piliin ang letra ng pinaka tamang kasagutan. Isulat ang
sagot sa iyong sagutang papel sa Araling Panlipunan 7.

1. Alin sa mga sumusunod ang tumutukoy sa batayang salik sa pagkakaroon ng kabihasnan?

A. Pamahalaan, relihiyon, sining, arkitektura at pagsusulat.
B. Pamahalaan, relihiyon, kultura, tradisyon, populasyon at estado.
C. Sinaunang pamumuhay relihiyon, pamahalaan, mga batas at pagsusulat.
D. Organisado at sentralisadong pamahalaan, relihiyon, gawaing pang-ekonomiya, teknolohiya,
sining, arkitektura at pagsusulat.

2. Alin sa mga sumusunod ang naglalarawan nang kahulugan ng kabihasnan?

A. Mataas na uri ng paninirahan sa malawak na lupain.
B. Paninirahan sa malalapit at mauunlad na pamayanan.
C. Pamumuhay na tumutugon sa mga pangangailangan ng mamamayan.
D. Pamumuhay sa nakasanayan at pinauunlad ng maraming pangkat ng tao.

3. Ano ang mangyayari sa lipunan kung may organisadong pamahalaan at batas na ipinatutupad
dito?
A. Magkakaroon ng katahimikan at pagkakaisa ang mga mamamayan.
B. Magkakaroon ng mga protesta at di-pantay na trato ng tao sa lipunan.
C. Magkakaroon ng disiplina, katarungan, kaayusan at kapayapaan ang mga tao sa lipunan.
D. Magkakaroon ng kaunlaran, kapayapaan, pagkakaisa at disiplina sa buong lipunan at
nasasakupan.

4. Anong batayan ang napakahalaga para sa mag-aaral at lahat ng tao upang maging mahusay sa
pakikipagtalastasan at komunikasyon?
A. Pagsusulat at Pagbasa B. Pamahalaan C. Relihiyon D. Teknolohiya

5. Sa panahon ngayong pandemya ang mga eksperto ay nagsisikap na tumuklas ng bakuna o gamot
para malabanan at mapagaling ang mga dinapuan ng sakit na COVID. Anong batayang salik ang
kailangang pagyamanin at pagtuunan ng pansin?
A. Pagsusulat B. Pamahalaan C. Relihiyon D. Teknolohiya

2
City of Good Character
DISCIPLINE• GOOD TASTE • EXCELLENCE
 Balikan
Sa nakaraang aralin, nalaman mo ang kahalagahan ng yamang tao at ng komposisyon nito.
Ngayon, subukan naman natin ang iyong kaalaman kung paano mo pahahalagahan ang iyong sarili bilang
isang yamang tao upang maging kapaki-pakinabang sa kapwa Pilipino.

GAWAIN 1: PILIPINO… BIDA AKO! BIDA TAYO!

Sagutan ang mga sumusunod na tanong. Gawaan ng disenyo at kulayan ang pigura ayon sa iyong
kagustuhang propesyon sa hinaharap. Gawin mo ito sa iyong sagutang papel sa Araling Panlipunan 7.

Mga Gabay na Tanong:

1. Ano-ano ang limang bagay na ginagawa mo upang makatulong ka sa iyong pamilya sa araw-araw?

2. Sa paanong paraan ka naman makatutulong sa iyong bayan (halimbawa sa bayan ng Marikina),

kinabibilangan ngayong panahon ng pandemya? Magbigay ng lima.

3.
Sa hinaharap, ano ang nais mong maging propesyon? Magbigay ng limang (5) pamamaraan paano ka
magiging bida para sa kapwa Pilipino gamit ang iyong propesyon?

3
City of Good Character
DISCIPLINE• GOOD TASTE • EXCELLENCE
 Tuklasin
Binabati kita! Alam mo na ngayon kung anong propesyon ang nais mo sa hinaharap at kung paano
ka makatutulong sa kapwa Pilipino. Bida ka! Tunay nga na ikaw ay yaman ng bansa. Subukan naman
natin ang iyong kaalaman sa bagong aralin.

Gawain 2: HULA-SALITA

Alamin kung anong salita ang mabubuo sa loob ng mga hugis na may kaugnayan sa aralin. Isulat ito sa
sagutang papel sa aralin na ito. Gamitin ito sa makabuluhang pangungusap.

1. N A A L A H A M A P -

2. N A N S A H I B A K -

3. ASAHIB 4. RNEOLYIIH- 5. PAGTALUSSU

- - -

6. E K O A Y I M O N -

7. R A U T K E T I K R A -

8. GNINIS 9. HIYALONOTEK –

10. YONSASSIBILI -

1. _______________________________________________________________________________
2. ________________________________________________________________________________
3. ________________________________________________________________________________
4. ________________________________________________________________________________
5. ________________________________________________________________________________
6. ________________________________________________________________________________
7. ________________________________________________________________________________
8. ________________________________________________________________________________
9. ________________________________________________________________________________
10. ________________________________________________________________________________

4
City of Good Character
DISCIPLINE• GOOD TASTE • EXCELLENCE
 Suriin
Mahusay! Kapaki-pakinabang ang iyong kakayahan at katangiang taglay. Ngayon naman,
mahalagang mapag-aralan at masuri muna ang mga salita na pag-aaralan sa paksang ito. Bago tayo
tumuloy sa paksa, nais kong masuri mo muna ang kahulugan ng sibilisasyon at kabihasnan.

Sinasabing magkasingkahulugan ang salitang sibilisasyon at kabihasnan. Kapag ang isang tao ay
nagkaroon ng kasanayan sa kanyang ginagawa, masasabi natin na siya ay nagiging mahusay o magaling,

Katulad ng nangyari sa sinaunang Asyano na nanirahan sa mga lambak at ilog. Nalinang nila ang
pamumuhay tulad ng pangingisda at pagsasaka. Nasanay na sila sa kanilang pang-araw-araw na
hanapbuhay hanggang sa ang kanilang kapaligiran ay naging permanenteng tirahan. Dito nabuo ang
konsepto ng kabihasnan na pamumuhay na nakasanayan o nakagawian.

Ang sibilisasyon ay nagmula sa salitang-ugat ng latin na “civitas” na ang ibig sabihin ay lungsod.
Ang salitang ito ay nangangahulugan na ang tao ay may mataas na antas na pamumuhay. Samantala, ang
salitang kabihasnan ay galing sa salitang Filipino “bihasa” na ang ibig sabihin ay mahusay o magaling.
Nangangahulugan ang salitang kabihasnan ay may maunlad na antas ng kultura.

Pansinin ang dayagram ukol sa mga batayang salik sa pagbuo ng kabihasnan.

Relihiyon

Gawaing
Pang-ekonomiya Pamahalaan

Mga Batayang Salik sa

Pagbuo ng Kabihasnan

Sining at Teknolohiya
Arkitektura

Sistema ng
Pagsulat

5
City of Good Character
DISCIPLINE• GOOD TASTE • EXCELLENCE
MGA BATAYANG SALIK O BATAYAN SA PAGBUO NG KABIHASNAN

1. Organisado at Sentralisadong Pamahalaan

Ang pamahalaan ay isang mahalagang institusyon sa bansa na ang pangunahing tungkulin nito ay
paglingkuran at pangalagaan ang sambayanan (Art II, Sec. 4, 1987 Konstitusyon). Katulad ng
paggawa at pagpapatupad ng batas, pagtatakda ng buwis, pagbibigay ng subsidiya, pagtatalaga ng
presyo at serbisyo. Hal. Demokrasya, Monarkiya, Komunismo atbp.

2. Masalimuot na Relihiyon
Ito ay isang organisadong sistemang pananampalataya, pamimitagan, paggalang at pananalig na
nakasentro sa isa o higit pang kinikilalang Diyos. Hal. Kristiyanismo, Hinduismo, Islam, Poleteismo,
Animismo atbp.

3. Espesyalisasyon sa Gawaing Pang-Ekonomiya at Uring Panlipunan

Tumutukoy sa isang institusyon na kaayusan at paraan upang maisaayos ang paraan ng produksyon at
pagmamay-ari at paglinang ng pinagkukunang yaman at pamamahala ng gawaing pang-ekonomiko ng
isang lipunan. Hal. Pagsasaka, pangingisda, gawaing pang-industriya atbp.

4. Mataas na Antas ng Kaalaman sa Teknolohiya

Mahalagang salik ang teknolohiya sa pagbuo at paghubog ng mga kabihasnan sa daigdig. Gamit ito
upang mapahusay ang antas ng pamumuhay ng tao at magkamit ng pag-unlad. Hal. Sasakyan,
telepono, gadget at iba pang gamit at kasangkapan kahoy, bato, metal at iba pa na nakatutulong sa
pagpapadali ng gawain.

5. Sining at Arkitektura
Ang sining ay ang pinakamataas na antas ng pakikipag-ugnayan. Ito ay tumutukoy sa malikhaing
gawa ng tao sa kanilang pagpapahayag ng damdamin sa pamamagitan ng isip, paggawa at higit sa
lahat ng puso. Ang arkitektura naman ay isang sining na may mga istilo o pamamaraan sa
pagdidisenyo ng mga pisikal na istruktura. Hal. tula, awit, sayaw, obra atbp. Hal. bahay, gusali atbp
na likha ng tao. Ilang halimbawa ng arkitektura; Ziggurat ng kabihasnang Sumer, Great Wall sa
Kabihasnang Tsina, Taj Majal at Great Bath sa Kabihasnang Indus

6. Sistema ng Pagsusulat
Ito ay sistema ng komunikasyong interpersonal, na gumagamit ng mga simbolo at inuukit o isinusulat
sa isang makinis na bagay tulad ng papel, tela o di kaya’y isang malapad at makapal na tipak na bato.
(Badayos 1999) Halimbawa: Cuneiform ng Sumer, Pictograph ng India at Calligraphy ng Tsina.

6
City of Good Character
DISCIPLINE• GOOD TASTE • EXCELLENCE
 Pagyamanin
Ngayong nabasa at nasuri mo na ang mahahalagang konsepto ng kabihasnan at mga katangian nito,
subukan natin ang iyong nalalaman at nauunawaan.
GAWAIN 3: PILIIN MO AKO…

Gamit ang Venn Diagram, gumawa ng paghahambing ukol sa salitang sibilisasyon at kabihasnan, piliin
ang mga salita sa ibaba na naglalarawan sa katangian ng dalawang salita. Bumuo ng isang makabuluhang
konklusyon sa paghahambing na ginawa. Gawin ito sa iyong sagutang papel sa AP7.

A. bihasa D. eksperto
B. civitas E. maunlad na antas ng kultura
C. lungsod F. mataas na antas ng pamumuhay

Sibilisasyon Kabihasnan

Pag-

1. hahambing 1.

2. 2.

3. 3.

Ang sibilisasyon ay ______________________________________________________________

______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________ .

Ang kabihasnan ay ______________________________________________________________

_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________ .

7
City of Good Character
DISCIPLINE• GOOD TASTE • EXCELLENCE
 Isaisip
Magaling! Ngayong mayaman na ang iyong kaisipan ukol sa katangian ng kabihasnan, alamin
naman natin ang kaalaman mo ukol sa kahalagahan ng mga salik sa pagbuo ng kabihasnan.

Sagutin ang mga sumusunod na tanong:

1. Ano ang mangyayari kung mawala ang isang salik o batayan. Masasabi mo pa ba na kabihasnan o
sibilisasyon ang mabubuo? Paano mo nasabi? Ipaliwanag.
____________________________________________________________________________________ .
2. Sa iyong palagay, ano ang pinakamahalagang salik sa pagkakaroon ng kabihasnan? Patunayan ang
iyong sagot.
____________________________________________________________________________________ .

Isagawa
Mahusay! Makabuluhan ang iyong mga kasagutan. Ngayon alam mo na kung ano ang kahalagahan
ng salik sa pagbuo ng kabihasnan, gumawa ka naman ng isang pangako para sa patuloy na pagpapaunlad
ng mga na salik na napag-aralan. Isulat ang iyong sagot sa sagutang papel ng Araling Panlipunan 7.

GAWAIN 4: PANGAKO NG KABUTIHAN

A. Sa isang sagutang papel, bakatin ang iyong palad. Kulayan ang bawat daliri at sulatan ng iyong
pangako ang bawat isa. Sagutin ang tanong - Ano ang maipapangako mo upang mapaunlad ang;
1. Pamahalaan - Hinlalaki
2. Gawaing Pang-ekonomiya - Hintuturo
3. Teknolohiya - Hinlalato 3 4
4. Sining at Arkitektura - Palasinsinan 2
5. Pagsusulat - Hinliliit
6. Relihiyon - Gitnang palad
1

8
City of Good Character
DISCIPLINE• GOOD TASTE • EXCELLENCE
B. Magbigay ng tatlong pamamaraan paano mo isasagawa ang iyong mga pangako?
1. Pinapangako ko na gagawin ko ang ____________________________________________________
sa pamamagitan ng :
1. ________________________________________________________________________________
2. ________________________________________________________________________________
3. ________________________________________________________________________________

Tayahin
Mahusay! Nasisiguro ko na ikaw ay mabuting tao na gagawin ang mga binitiwang pangako. Bago
tayo magwakas sa paksang ito, mahalaga na malaman at masukat ang iyong mga natutuhan.
Basahing mabuti ang mga tanong at piliin ang letra ng pinakatamang kasagutan. Isulat ang sagot
sa iyong sagutang papel sa Araling Panlipunan 7.
1. Alin sa mga sumusunod ang tumutukoy sa batayang salik sa pagkakaroon ng kabihasnan?
A. Pamahalaan, relihiyon, sining, arkitektura at pagsusulat.
B. Pamahalaan, relihiyon, kultura, tradisyon, populasyon at estado.
C. Sinaunang pamumuhay relihiyon, pamahalaan, mga batas at pagsusulat.
D. Organisado at sentralisadong pamahalaan, relihiyon, gawaing pang-ekonomiya, teknolohiya,
sining, arkitektura at pagsusulat.

2. Alin sa mga sumusunod ang naglalarawan nang kahulugan ng kabihasnan?

A. Mataas na uri ng paninirahan sa malawak na lupain.
B. Paninirahan sa malalapit at mauunlad na pamayanan.
C. Pamumuhay na tumutugon sa mga pangangailangan ng mamamayan.
D. Pamumuhay sa nakasanayan at pinauunlad ng maraming pangkat ng tao.

3. Ano ang mangyayari sa lipunan kung may organisadong pamahalaan at batas na ipinatutupad
dito?
A. Magkakaroon ng katahimikan at pagkakaisa ang mga mamamayan.
B. Magkakaroon ng mga protesta at di-pantay na trato ng tao sa lipunan.
C. Magkakaroon ng disiplina, katarungan, kaayusan at kapayapaan ang mga tao sa lipunan.
D. Magkakaroon ng disiplina, katarungan, kapayapaan, pagkakaisa at kaunlaran sa lipunan at
nasasakupan.

4. Anong batayan ang napakahalaga para sa mag-aaral at lahat ng tao upang maging mahusay sa
pakikipagtalastasan at komunikasyon?
A. Pagsusulat at Pagbasa B. Pamahalaan C. Relihiyon D. Teknolohiya

5. Sa panahon ngayong pandemya ang mga eksperto ay nagsisikap na tumuklas ng bakuna o gamot
para malabanan at mapagaling ang mga dinapuan ng sakit na COVID. Anong batayang salik ang
kailangang pagyamanin at pagtuunan ng pansin?
B. Pagsusulat B. Pamahalaan C. Teknolohiya D. Relihiyon

9
City of Good Character
DISCIPLINE• GOOD TASTE • EXCELLENCE
 Karagdagang Gawain

Mahusay! Tunay nga na ikaw ay maraming natutunan. Ngayon naman magbibigay pa ako ng
kakaibang gagawin na tiyak kong magugustuhan mo at matutunan mo. Isulat ang iyong kasagutan sa
sagutang papel sa araling ito.

Gumawa ng makabuluhang akrostik ukol sa natutuhan mong aralin sa kabihasnan. Gamitin ang mga letra
sa salitang “BIHASA TAYO” bilang pagpapatuloy ng pangungusap sa pagbibigay kahulugan, katangian,
kahalagahan ng salita o mga salita na dudugtungan at bubuoin.

B - agong kaalaman __________________________________________________________________ .

I - ingatan ko ________________________________________________________________________ .

H - ihikayatin ko _____________________________________________________________________ .

A - ng kabihasanan ay ________________________________________________________________ .

S - ibilisasyon ay _____________________________________________________________________ .

A - pagsusulat at pagbabasa ay _______________________________________________________ .

T - eknolohiya, sining at arkitektura ay _________________________________________________ .

A - ng pamahalaan, ekonomiya at relihiyon ay ___________________________________________ .

Y - aman ng bansa ang mga guro, kaya naman___________________________________________ .

O - ‘Diyos kami ay ingatan at gabayan sa aming pag-aaral upang __________________________ .

10
City of Good Character
DISCIPLINE• GOOD TASTE • EXCELLENCE
 DISCIPLINE• GOOD TASTE • EXCELLENCE
City of Good Character
11
Subukin Isaisip
1. D Relihiyon
2. D Pagsusulat
3. D Pamahalaan
4. A Teknolohiya
5. D Gawaing pangkabuhayan
Balikan Sining at kultura
Maraming posibleng sagot Isagawa
Tuklasin Maraming posibleng sagot
1. Pamahalaan Tayahin
2. Kabihasnan maraming posibleng gawain
3. Bihasa Tayahin
4. Relihiyon 1. D
5. Pagsusulat 2. D
6. Ekonomiya 3. D
7. Arkitektura 4. A
8. Sining 5 C
9. Teknolohiya Karagdagang gawain
10. Sibilisasyon Maraming posibleng sagot
Pagyamanin
Sibilisasyon Kabihasnan
1. civitas bihasa
2. lungsod eksperto
3. mataas na antas ng pamumuhay maunlad na antas ng kultura
Susi ng Pagwawasto
Villanueva, PhD.2018. pp.6-7, 226-227
Villanueva, Volataire. ABKD, Ako Bibo Kase Dapat, VMV 11483 Book Publishing House at ni Voltaire M.
Pasco et al. Araling Panlipunan-Asya.Ubd, Ikalawang Edisyon. Eferza Academic Publications. 2010. pp.43-44
pp.100, 105-110
Blando et al. ASYA: Pagkakaisa sa Gitna ng Pagkakaiba. Unang Edisyon. Eduresources Publishing, Inc.2014.
Aklat
Sanggunian
 Bumuo sa Pagsusulat ng Modyul

Manunulat: Venus Grueso Casiano

Mga Tagasuri:
Aaron S. Enano
Mita Abergos
Tagaguhit: MA. Gwendelene J. Corañez
Tagalapat: Nathalia A. Malaga

Tagapamahala:
Sheryll T. Gayola
Pangalawang Tagapamanihala
Pinunong Nanunuparan - Tanggapan ng Tagapamanihala

Elisa O. Cerveza
Hepe – Curriculum Implementation Division
Pinunong Nanunuparan - Tanggapan ng Pangalawang Tagapamanihala

Aaron S. Enano
Superbisor sa Araling Panlipunan

Ivy Coney A. Gamatero

Superbisor sa Learning Resource Management System
Catherine C. Paningbatan
Learning Resource Librarian

Para sa mga katanungan o puna, sumulat o tumawag sa:

Schools Division Office- Marikina City
Email Address: sdo.marikina@deped.gov.ph
191 Shoe Ave., Sta. Elena, Marikina City, 1800, Philippines
Telefax: (02) 682-2472 / 682-3989

12
City of Good Character
DISCIPLINE• GOOD TASTE • EXCELLENCE