Universiteti Shteteror I Tetoves

PUNIM SEMINARIK

LENDA : AKUSHERI ME KUJDES 1

TEMA : “ MANOVRAT E LEOPOLDIT &

SHENJAT E PARA TE SHTATZANISE”

Mentore: Kandidate:

Valbona Gjonbalaj Kadire Izairi

Tetove, 2021
 HYRJE

Manovrat Leopold përdoren për të palpuar sistematikisht mitrën gravide. Kjo

metodë e palpimit të barkut është me kosto të ulët, e lehtë për t'u kryer dhe jo
invazive. Përdoret për të përcaktuar pozicionin, paraqitjen dhe angazhimin e fetusit
në mitër. Ky aktivitet përshkruan katër manovrat e Leopoldit dhe shpjegon
metodën e palpimit sistematik të barkut të përdorur për të vlerësuar paraqitjen dhe
pozicionin e fetusit në tremujorin e tretë të shtatzënisë.

Objektivat:

Përshkruani paraqitjen dhe pozicionin normal të fetusit.

Shpjegoni katër manovrat e Leopoldit.
Përmblidhni rëndësinë klinike të palpimit abdominal në ekzaminimin obstetrik.
Identifikoni rëndësinë e përmirësimit të trajnimit në palpimin abdominal për të
përmirësuar ofrimin e kujdesit për pacientët obstetrikë.
 PARATHENIE

Manovrat e Leopold-it, të emërtuara sipas obstetërit dhe gjinekologut gjerman

Christian Gerhard Leopold (1846–1911), janë pjesë e ekzaminimit fizik të grave
shtatzëna. Katër manovra klasike përdoren për të palpuar sistematikisht mitrën
gravide. Kjo metodë e palpimit të barkut është me kosto të ulët, e lehtë për t'u kryer
dhe jo invazive. Përdoret për të përcaktuar pozicionin, paraqitjen dhe angazhimin e
fetusit në mitër.

Paraqitja fetale i referohet pjesës anatomike të fetusit që kalon së pari në hyrjen e

legenit. Kur koka e fetusit i afrohet hyrjes së legenit, quhet një paraqitje cefalike.
Paraqitja më e zakonshme është kulmi i kokës së fetusit. Pozicionet e gabuara janë
pozicione jonormale të majës së kokës së fetusit, duke përdorur zverkun si pikë
referimi, në lidhje me legenin e nënës. Paraqitjet e gabuara janë të gjitha paraqitjet
e fetusit përveç kulmit, i cili përfshin paraqitjen e këmishës, gënjeshtrën tërthore
dhe të zhdrejtë. Lindja spontane vaginale është më e zakonshme kur një fetus që
prezanton cefalik është në pozicionin e përparmë ociput.
Paraqitja e gabuar vlerësohet të ndodhë në 5% të të gjitha lindjeve dhe është një
shkak thelbësor i shkallës së lartë të lindjeve cezariane. Është thelbësore të
zbulohen paraqitjet jo cefalike përpara fillimit të lindjes për të zbutur rreziqet e
nënës dhe neonatale që lidhen me lindjen e komplikuar vaginale ose me prerje
cezariane. Zbulimi i keqprezantimit në shtatzëninë e vonë lejon këshillimin për
masat e duhura të kujdesit.
Vlerësimi i saktë i paraqitjes dhe pozicionit të fetusit është vendimtar në drejtimin
e menaxhimit obstetrik. Sidoqoftë, saktësia e manovrave të Leopoldit ndryshon në
varësi të shumë faktorëve, veçanërisht përvojës së ekzaminuesit. Prandaj
ekzaminimi ultrasonografik mbetet hetimi aktual i standardit të artë për të siguruar
që fetusi të jetë në paraqitjen cefalike gjatë tremujorit të tretë të shtatzënisë.
 INDIKACIONE

Palpimi është kontakti i gishtave dhe duarve të operatorit me trupin e gruas ose
fëmijës. Ai ofron mundësinë e mbledhjes së të dhënave për një zonë, strukturë ose
funksion me prekje. Mund të zbulohen kontraktimet e mitrës, madhësia e mitrës
shtatzënë, çdo masë e mitrës dhe qëndrimi, paraqitja, shkalla e angazhimit të fetusit
dhe çdo disproporcion fetal-legen.

Palpimi abdominal është i saktë në identifikimin e paraqitjes, kryesisht nëse kryhet

nga profesionistë me përvojë të kujdesit shëndetësor. Nëse dyshoni për pjesën e
prezantimit, duhet të përdoret ekografi obstetrike për të konfirmuar rezultatet e
palpimit. Ekografia me ultratinguj mund të përjashtojë gjithashtu anomalitë fetale,
placentën e ulët, hiperekstensionin e kokës së foshnjës dhe praninë e kordonit të
kërthizës rreth qafës së fetusit.
Teknika e palpimit kërkon aftësi dhe delikatesë. E gjithë pëllëmba dhe gishtat janë
të dobishëm për zbulimin e aktivitetit miometrial, lëvizjet e fetusit ose ndonjë
neoformacion (fibroid), ose shkallën e edemës. Palpimi mund të jetë sipërfaqësor
ose i thellë (i sipërfaqësor duhet gjithmonë t'i paraprijë atij të thellë pasi kjo e
fundit mund të shkaktojë dhimbje); shmangni thonjtë e gjatë sepse mund të
shkaktojnë shqetësim ose lëndim.

Nga pikëpamja psikologjike, palpimi duhet të konsiderohet një formë e

komunikimit analog midis mamisë dhe gruas. Prandaj nëpërmjet kësaj teknike
operatori mund të transmetojë ndjenjat që ka ndaj pacientit.
 KUNDERINDIKIMET

Ndërsa përfitimet e palpimit të barkut janë sfiduese për t'u vlerësuar, rreziqet nuk
janë identifikuar. Vlerësimi i paraqitjes me palpim abdominal para javës së 36-të
nuk është gjithmonë i saktë. Vlerësimi rutinë i paraqitjes me palpacion abdominal
nuk duhet të ofrohet para javës së 36-të, për shkak të ndonjë pasaktësie dhe
shqetësimi për gruan. Prezantimi i fetusit duhet të vlerësohet me palpimin
abdominal në javën e 36-të ose më vonë kur prezantimi mund të ndikojë në planet
për lindjen e fëmijës.
Manovrat e Leopoldit janë manovra të ndërlikuara për t'u kryer tek gratë e
dhjamosura dhe gratë që kanë polihidramnioz. Palpimi ndonjëherë mund të jetë i
pakëndshëm për pacientin nëse nuk merren masa paraprake për të siguruar që ajo
të jetë e pozicionuar mirë dhe e relaksuar.

Përgatitja
Qëllimi i manovrave të Leopoldit është të përcaktojë paraqitjen dhe pozicionin e
fetusit duke palpuar sistematikisht barkun gravid. Hapat fillestarë janë përshkruar
më poshtë:
Laj duart
Shpjegojini pacientit hapat e ekzaminimit pasi kjo redukton ankthin dhe rrit
bashkëpunimin
Merrni pëlqimin
Pacienti duhet të këshillohet të zbrazë pasi një fshikëz e zbrazët promovon rehati
dhe lejon një ekzaminim më produktiv, dhe fshikëza e zgjeruar mund të errësojë
konturin e fetusit
Sigurimi i privatësisë
Përgatitni pajisjet, si shiritin matës, stetoskopin Pinard ose transduktorin Doppler
dhe xhel me ultratinguj
Vendoseni pacientin në shpinë me kokën e shtratit të ngritur në 15 gradë dhe një
jastëk të vogël ose peshqir të mbështjellë të vendosur në anën e saj të djathtë
Ekspozimi adekuat i barkut gravid nga xiphistternum në simfizë pubike
Inspektoni barkun gravid.

Teknika
Manovra e Parë

Manovra e parë e quajtur gjithashtu kapja fundale, vlerëson fundusin e mitrës për
të përcaktuar lartësinë e tij dhe cili pol fetal - domethënë cefalik ose podalik - zë
fundusin. Kontura e mitrës përvijohet nga ekzaminuesi, duke vendosur të dyja
duart e tij ose të saj në çdo kuadrant të sipërm të barkut të pacientit përballë kërcit
xiphoid të nënës. Kufiri ulnar i secilës dorë është në kontakt me murin e barkut,
dhe gishtat e kundërt prekin njëri-tjetrin. Duke përdorur majat e gishtave, fundusi
palpohet butësisht për të identifikuar se cila pjesë fetale është e pranishme në polin
e sipërm (fundus) të mitrës. Thyerja jep ndjesinë e një mase të madhe, nodulare
dhe sipërfaqja e saj është e pabarabartë, e pavotueshme dhe jo shumë e lëvizshme,
ndërsa koka ndihet e fortë dhe e rrumbullakët me një sipërfaqe të lëmuar me
konsistencë uniforme, është shumë e lëvizshme dhe e votimit.

Manovra e parë synon të përcaktojë moshën e shtatzënisë dhe gënjeshtrën e fetusit.

Mosha e shtatzënisë mund të vlerësohet duke përdorur lartësinë fundore ose
rregullin e McDonald's. Fundusi i mitrës arrin:
Simfiza publike në javën e 12-të
Një pikë në mes të rrugës midis simfizës pubike dhe planit tërthor dhe tërthor të
kërthizës në javën e 16-të
Rrafshi i tërthor i kërthizës në javën e 20-të
Pasi të keni kaluar këtë vijë, supozohet se çdo frymëmarrje tërthore e gishtit
korrespondon me dy javë.

Manovra e Dytë
Manovra e dytë, e quajtur ndonjëherë kapja e kërthizës, përfshin palpimin e
sipërfaqeve anësore të mitrës. Ende përballë kërcit xiphoid të nënës, të dyja duart
rrëshqasin poshtë nga fundi i mitrës drejt mureve anësore të mitrës. Duart e
klinicistit vendosen të sheshta dhe paralel me njëra-tjetrën përgjatë murit të barkut
në nivelin e kërthizës. Ai lejon të përcaktohet nëse fetusi është në një situatë
gjatësore, tërthore ose të pjerrët, dhe të përcaktojë pozicionin e shpinës dhe pjesëve
të vogla. Operatori i vendos dy duart e sheshta anash në mitër dhe përpiqet t'i
afrojë ato më afër vijës së mesit. Në manovrat e afrimit, duart e operatorit janë një
në pjesën e pasme të fetusit dhe një në pjesët e vogla, të cilat japin ndjesi të
ndryshme prekëse. Afrimi është i mundur kur fetusi është në një pozicion gjatësor
pavarësisht nga lloji i paraqitjes. nuk është e mundur kur situata është tërthore ose
e zhdrejtë. Për më tepër, është e mundur të kuptohet se nga cila anë ndodhet shpina
e fetusit.

Nëse identifikimi i shpinës së fetusit rezulton i vështirë, ofruesi mund të kryejë

manovrat e mëposhtme. Një rregullim i thjeshtë përfshin palpimin e alternuar me
dy duar të sipërfaqeve anësore të mitrës. Duke e vendosur dorën e djathtë të
qëndrueshme në njërën anë të barkut ndërsa përdorni pëllëmbën e dorës së majtë,
ana e djathtë e mitrës gravid palpohet butësisht. Kjo më pas përsëritet duke
përdorur anën e kundërt. Ndryshe, manovra Budin, e quajtur sipas obstetërit dhe
gjinekologut francez Pierre-Constant Budin 1846–1907, mund të kryhet për
përcaktimin e saktë të pozicionit të shpinës së fetusit.[2] Fundusi i mitrës shtypet
me forcë duke përdorur njërën dorë, e cila thekson lakimin e shpinës së fetusit,
duke lejuar palpimin më të lehtë me dorën tjetër. Zemra e fetusit mund të dëgjohet
në këtë kohë, e cila gjithashtu mund të japë informacion mbi orientimin e fetusit.
Zemra perceptohet mirë kur stetoskopi ose transduktori doppler vendosen në
pjesën e pasme të fetusit.
Manovra e Tretë

Manovra e tretë u modifikua nga Karel Pawlík (1849-1914), një gjinekolog dhe
mjek obstetër çek, dhe përmendet si kapjet e Pawlik. Kjo manovër ndihmon në
konfirmimin e paraqitjes së fetusit.

Kapja e parë Pawlík, e quajtur ndonjëherë kapja e parë e legenit, ndihmon për të
përcaktuar se cila pjesë prezantuese e fetusit ndodhet në hipogastrium. Duke
përdorur gishtin e madh dhe gishtat e dorës së djathtë të mbyllur sipër simfizës
pubike, pjesa prezantuese kapet në pjesën e poshtme të barkut dhe tërheq gishtin e
madh dhe gishtin afër për të kapur segmentin e poshtëm të mitrës duke përfshirë
përmbajtjen e tij.

Në kapjen e dytë Pawlík, klinicisti vazhdon duke rrëshqitur dorën lart për të
përcaktuar brazdë cervikale: nëse masa lëviz, pjesa prezantuese nuk është e
përfshirë. Më pas kryhen lëvizjet anësore dhe votimi. Diferencimi midis kokës dhe
këllkut bëhet si në manovrën e parë. Kjo manovër lejon gjithashtu një vlerësim të
peshës së fetusit dhe vëllimit të lëngut amniotik.

Manovra e Katërt

Kjo manovër e katërt i ngjan manovrës së parë; megjithatë, ekzaminuesi është

përballur drejt legenit të nënës. Kjo manovër përfshin ekzaminuesin që vendos
pëllëmbët e të dy duarve në të dyja anët e pjesës së poshtme të barkut, me majat e
gishtërinjve të drejtuar nga poshtë drejt hyrjes së legenit.

Majat e gishtave të secilës dorë përdoren për të ushtruar presion të thellë nga
jashtë në brendësi dhe në një drejtim kraniokaudal përgjatë konturit të poshtëm të
mitrës drejt kanalit të lindjes. Është e mundur të identifikohen karakteristikat e
pjesës së paraqitur dhe të konfirmohen gjetjet e zbuluara me manovrën e tretë
Leopold. Gishtat e të dy duarve lëvizin butësisht përgjatë anëve të mitrës drejt
pubisit. Ana ku ka rezistencë ndaj zbritjes së gishtërinjve drejt pubisit është më e
madhe është vendi ku ndodhet balli. Nëse koka e fetusit është e përkulur mirë, ajo
duhet të jetë në anën e kundërt nga pjesa e pasme e fetusit. Nëse koka e fetusit
është e zgjatur, megjithatë, zverku perceptohet dhe është në të njëjtën anë të
shtyllës kurrizore. Është e mundur të vlerësohet shkalla e zbritjes së pjesës së
paraqitur dhe të kuptohet nëse ka disproporcione të mëdha midis kësaj dhe hyrjes
së legenit.

Kjo manovër identifikon se cila pjesë prezantuese është në polin e poshtëm të

mitrës. Për të perceptuar se sa pjesë e ekstremitetit cefalik, që ne e kuptuam se
ishte në polin e poshtëm, zbret në kanalin e lindjes: nëse është tërësisht i jashtëm,
atëherë nuk është përballur me veten, nëse është përballur me veten ose nëse ka
zbritur përfundimisht. Gishtat përshkojnë konturin e sipërm të skajit cefalik, rreth
qafës së fetusit.

Përfundimi i manovrës së katërt me të ashtuquajturën "manovra e pestë" e

Leopoldit, ose manovra e Zagenmeister, gjithashtu mund të lejojë distancën e
përafërt midis pjesës së paraqitur dhe legenit të nënës. Në paraqitjen cefalike, dora
vendoset e sheshtë në simfizën pubike dhe palpimi mund të përcaktojë pjesën e
kokës së fetusit që mund të arrihet mbi hyrjen e legenit. Duke përdorur rregullin e
të pestave, distanca midis bazës dhe majës së kokës së fetusit ndahet në pesë pjesë
të barabarta. Çdo e pesta korrespondon me 2 cm ose afërsisht një gjerësi tërthore të
gishtit. Nëse koka e fetusit strehon dy gjerësi gishtash mbi buzën e legenit, thuhet
se është e angazhuar.

Komplikimet
Paraqitja me këllëf ndodh kur pjesa prezantuese janë ose të pasmet dhe/ose
këmbët. Në ekzaminim, koka ndihet në shtyllën e sipërme të mitrës dhe këmisha në
zgavrën e legenit. Tonet e zemrës së fetusit dëgjohen më të larta se sa pritej me një
paraqitje kulmore.

Kur boshti më i gjatë i fetusit është i orientuar në mënyrë tërthore, pjesa

prezantuese është zakonisht shpatulla. Në shtrirjen transversale në palpim, as koka
dhe as mollaqet nuk mund të palpohen në hyrjen e shtyllës së poshtme të mitrës
dhe koka e fetusit mund të ndihet në krah.

Pozicioni i pasmë i zverkut ndodh kur zverku i fetusit është në ose pas nyjes
sakroiliac. Në ekzaminim, ka një bark të poshtëm të rrafshuar, gjymtyrët e fetusit
janë të prekshme përpara dhe tonet e zemrës së fetusit mund të dëgjohen në krah.

Paraqitja e vetullave ndodh me një zgjatje të caktuar të kokës së fetusit. Në palpim,

zverku i fetusit është më i lartë se ai i sinciputit dhe më shumë se gjysma e kokës
së fetusit ndihet mbi simfizën pubis.

Paraqitja e fytyrës rezulton nga hiperekstensioni i kokës së fetusit. Në palpim,

palosja e qafës ndihet si një dhëmbëzim i thellë midis zverkut dhe shpinës;
megjithatë, në paraqitjen e fytyrës, ky depresion është i kufizuar.

SHENJAT E PARA TE SHTATZENISE

1.Gjinj te enjtura, ndjeshem
Njera nga shenjat e para te hershme te shtatzanise jane gjinjte sensitive,
dhimbshem (ne prekje) qe shkaktohet nga rritja e niveleve te hormoneve. Dhimbja
eshte si nje version i ekzagjeruar i asaj se si ndihen gjinjte tuaj pak para
menstruacioneve. Kjo dhimbje do te venitet pas tre mujorit te pare me pershtatjen
etrupit tuaj ndaj ndryshimit hormonal.
2.Lodhje
A ndiheni befas e lodhur? Jo, me mire te themi e sterlodhur. Askush nuk e di me
siguri se cka shkakton lodhjen ne shtatzanine e hershme por eshte e mundur qe
rritja e shpejte e niveleve te hormoneve progesterone eshte kontribues ne
pergjumujen tuaj. Ju duhet te filloni te ndiheni me energjike pasi te keni hyre ne tre
mujorin e dyte edhe pse lodhja prape zakonisht kthehet nga fundi i shtatzanise
atehere kur ju bartni me shume peshe dhe disa prej sikleteve (parehative) te
shtatzanise e bejne me te veshtire per ju qe te beni gjume te mire gjate nates.
3. Gjakderdhje nga ngjizja
Disa gra kane nje sasi te vogel te gjakderdhjes vaginale perafersisht 11 apo 12 dite
pas ngjizjes (afer kohes kur ju mund te vereni se nuk po ju vijne menstruacionet).
Gjakderdhja ndoshta shkaktohet kur veja e ngjizur ben strofullin ne shtresen
brendshme te pasur me gjak te mitres – nje proces qe fillon vetem gjashte dite pas
ngjizjes – por askush nuk e di me siguri. Gjakderdhja eshte e lehte (shfaqet si pike
e kuqe apo njolla te kuqe ne kafe) dhe zgjat vetem nje apo dy dite. Tregojini
mjekut tuaj nese vereni nje gjakderdhje apo pikim te atille,e vecanarisht nese keni
edhe dhembje, pasi kjo mund te jete shenje e shtatzanise ektopike (kur veja e
ngjizur ben strofullen jashte mitres).

4 Perzierje apo vjellje

Nese jeni si shumica e femrave, semundja e mengjesit nuk vjen gati nje muaj pas
mbarsjes. (Disave me fat i ikin pa e pasur.) Por disa gra fillojne te ndihen jo rehat
pak me heret. Dhe jo vetem ne mengjes sepse perzierja dhe vjellja te shkaktuara
nga shtatzania mund te jene problem ne mengjes, pasdite dhe mbremje. Rreth
gjysma e grave me kesi problemesh ndihen te cliruara nga fillimi i tre mujorit te
dyte. E per disa tjera me me pak fat ju duhet edhe nje muaj tjeter per tu ndier me
mire.
5.Rritje e sensitivitetit ndaj aromave
Nese jeni shtatzane per here te pare nuk eshte e pazakonte nese ndiheni e
neveritshme nga aroma e ndonje sanduici apo kafeje dhe nese nga disa aroma tjera
ju vjen per te vjelle. Edhe pse askush nuk e di me siguri, ky mund te jete si efekt
anesor i rritjes se shpejte te estrogenit ne sistemin tuaj. Ju ndoshta zbuloni se edhe
disa prej ushqimeve qe ju kane pelqyer me pare tashme befas jane te neveritshme.
6.Fryrje Barkut
Ndryshimet hormonale ne shtatzanine e hershme mund te bejne te ndihesh e fryer,
eshte e ngjashme me ndjenjen qe disa gra kane pak para se t’iu vijne
menstruacionet. Kjo eshte arsye pse veshjet e tua mund te ndihen me te
shtrenguara ne bel, edhe ate qysh ne fillim atehere kur mitra juaj eshte ende shume
e vogel.
7.Urinim i shpeshte
Pak pasi te ngeleni shtatzene ju ndoshta e vini re se gjate gjithe kohes shpejtoni per
ne banje (tualet). Pse? Kryesisht ngaqe gjate shtatzanise sasia e gjakut dhe lengjeve
tjera ne trupin tuaj rritet, e kjo shpie ne procesimin e lengjeve shtese nga veshket e
tua qe me pas perfundon ne fshikezen e urines.
 Simptoma mund te filloj gjashte jave te tre mujorit te pare dhe te vazhdoje apo
ndoshta edhe perkeqesohet me progresin eshtatzanise tuaj dhe me rritjen e foshnjes
qe dhuron me shume presion ne fshikezen tuaj.

8.Nuk ju kane ardhur menstruacionet

Ju ndoshta do te beni testin e shtatzanise qysh me pare nese vereni se
menstruacionet nuk po vijne ne kohen qe rregullisht kane ardhur me pare. Por nese
nuk jeni e rregullt (dmth nuk ju vijne menstruacionet rregullisht ne te njejten kohe)
apo edhe nese nuk mbani shenime per ciklin menstrual tuaj, perzierjet, ndjenja per
te vjelle dhe gjinj te tendosur plus shkuarjet e shpeshta ne tualet mund te
sinjalizojne shtatzanine para se te vereni se nuk ju kane ardhur menstruacionet.
9.Temperatura baze e trupit tuaj qendron e larte
Nese e keni matur temperaturen e trupit dhe vini re se ajo ka qendruar e ngritur per
18 dite me radhe, ju ndoshta jeni shtatzene. Dhe se fundi….
10.Deshmia: nje test pozitive shtepiak per shtatzani
Perkunder asaj se cfare mund te lexoni ne kutine e ketyre testeve, shumica e tyre
nuk jane mjaftueshem te ndjeshem (sensitive) per te zbuluar shumicen e
shtatzanive gati rreth nje jave pasi te keni verejtur se nuk ju kane ardhur
menstruacionet. Dhe keshtu nese keni vendosur te beni testin heret dhe keni pasur
rezultate negative (dmth nuk jeni shtatzene) eshte mire te provoni prape pas disa
diteve. Caktoni nje takim me mjekun pasi te keni rezultate pozitive.