Aralin I Part 1: Pag-usbong at Pag-unlad ng Klasikal na

Lipunan ng Greece
Layunin sa Pagkatuto:
Pagkatapos ng aralin, ang mga mag-aaral ay inaasahan na nasusuri ang Kabihasnang Minoan
at Mycenaean, at ang Kabihasnang Klasikal ng Greece.
Ang Gresya
Heograpiya ng Gresya:
- Isang peninsula
- Halos lahat ng kalupaan ay bulubundukin
- Ang Corinth Gulf ang nagdurugtong sa
- Peloponnesus at Attica
- Daan-daang pulo ang matatagpuan sa baybayin
nito

Kabihasnang Minoan Ang Unang Kabihasnan sa

Gresya

Crete island
- Hango ang pangalan ng kabihasnan sa Haring
Minos
- Kasing tanda ng Kabihasnang Ehipto at
Mesopotamia
- Isang palasyo ang matatagpuan sa Knossos na naging sentro ng kaunlaran.
- Ang mga minoan ay may mataas na kalinangan sa arkitektura
- Mayroong mahuhusay na inhinyero
- May naisulat ng alpabeto
- Ang mga artisano ay magaling sa paggawa ng palayok at alahas
- Gumawa ng mga armas mula sa bronse na gawa sa ginto at tanso

Alpabeto ng mga Minoan

- Naging masigla ang kalakalan ng mga Minoan

- Nasakop ni haring Minos ang mga karatig lugar kung kaya't nakontrol nito ang rutang
pangkalakalan
- Cyprus, Egypt, Anatolia, Asia Minor at Mesopotamia
- May sariling estilo ng arkitektura, pagpipinta, at istruktura na nakapokus sa kalikasan at
palakasan
 - Pangunahing kabuhayan ng mga Minoan ay agrikultura
- Pag-aalaga ng hayop gaya ng tupa at kambing
- Trigo, ubas, barley
- Pagkaraan ng ilang taon sumalakay ang mga Mycenaean mula sa Peloponnesus at
kanilang sinakop at pinamahalaan ang Minoan ng 1400 BCE

Kabihasnang Mycenean 1400 BCE

- Nagmula sa kapatagan ng Peloponnesus
- Ang pangalan ay hango sa lungsod na
Mycenae
- Napalawak ang imperyo patungong
Aegean
- Pinamumunuan ng mandirigmang hari
- Citadel - lungsod-estado nanahaharangan
ng matataas na pader
- Sa ibaba ng citadel ang mga nayon at
sakahan
- Ganito ang namayani sa katimugang
bahagi ng Greece gaya ng sa Tyrins at
Athens
- Si Agamemnon ang naging pinunong Hari ng lungsod
- Ang Crete Island ang nagsilbing sentro ng kalakalan, politika at kultura

- Konseho ng Apat na Raan (Council of the Four Hundred)

- Sila ang nagmumungkahi ng mga batas na pagbobotohan

Korte- maaring iapila o ipagtanggol ng mamamayan ang kanyang sarili

- Tinatawag na “Solon” ang mga kasalukuyang magagaling na mambabatas
- Nagkaroon ng alitan sa pagitan ng mahihirap at mayayaman na dahilan ng pagkatalsik
niya sa posisyon.

3. Peisistratus (560 BCE)

- Isang mayamang aristokrata
- Naging tirano sa kanyang pamumuno
- Inalis ang patakaran na tanging mayayaman lamang ang maaaring
magmay-ari ang mga lupain.

4. Cleisthenes (508 BCE)

- Isang mayaman at mataas ang posisyon sa lipunan
- Mahigpit na tinutulan ang pagpapangkat ng mga tao batay sa
kayamanan
- Sampung tribu
- Ang kalakihang may edad na 20 pataas ay bahagi ng Asemblea
- binawasan ang oposisyon
 - Ipinatapon ang mga maharlikang sumasalungat sa patakaran
- Kinimkam ang mga lupain at ipinamahagi sa mga magsasakang walang lupa
- Pinagbuti nya ang pagsasaka at pakikipagkalakalan
- Nagpatayo ng mga gusali at templo
- pagpapabuti ng sining at paghahanap buhay
- Ngunit dahil sa kalupitan, kalaunan ay naghangad ng pagbabago ang mga Athenian

Asemblea- ang sangay ng pamahalaan na humahalal sa pagiging pinunu

Konseho- binubuo ng dalawang hari at walong miyembro na nasa mahigit na 60 ang edad.
Dalawang hari- inihalal ngasemblea na nanunungkulaan bilang punong-hari, hukom at pinuno
ng hukbo
Demokratiko- Asembleang mamamayan, konsehong binubuo ng limang daan at korte
Ostrasismo- ang pagpapatapon sa ibang lugar sa mga nagnanais sirain ang kaayusan ng
pamahalaan at lipunan

Sparta
- Lungsod-estadosa katimugang bahagi ng peloponnesus
- Sa isang lambak nakatayo
- Hindi napapaligiran ng mataas na pader kumpara sa Athens
- Malakas ang pwersang militar
- Salin lahi ng mga Dorian

Tatlong Bahagi n Lipunan sa Sparta

Spartiate- Perioeci- hindi Helot- mga

nagmamay- mamamayan katutubong
ari ng lupa at ng Sparta nasakop ng
oppisyales ng ngunit mga Spartan,
pamahalaan malalaya, walang karapatang humawak
mangangalakal ng posisyon at ipinapapatay
ang mga may sakit sa isip at
katawan.

Pamahalaan ng Sparta
1. Asemblea – Binubuo ng kalalakihan at mga hinirang na opisyal na bumoboto sa
mahalagang isyu at patakaran.
2. Matandang Konseho- nagpapanukala ng mga batas sa asmblea
 3. Ephors – nagpapatupad ng ipinasang
batas, may kontrol sa edukasyon at
paglilitis.
- Ang mga kababaihan ay nakaranas din ng
mahigpit na pagsasanay.
- Sa pagtanda ng kababaihan, sila na ang
namamahala sa kabuhayan
- Pagtakbo, pagbubuno at iba pang
palakasan
- Pinahahalagahan ng mga Spartan ang
magmamahal sa bayan ng higit sa sarili
- Nagkaroon ng ibat ibang kolonya
- Magiging sanhi ng maraming digmaan na kinasangkutan ng mga Spartan
- Ipinagbabawal ang salaping pilak at ginto, atipinilit ang baretang bakal
- Hindi pinahintulan ng Ephors ang paglalakbay at mga bisitang buhat sa iabang lugar
- Layunin ng pamahalaan ng magkaroon ng isang mahusay na mekanismong militar.

Pagsasanay ng Sundalong Spartan

 7 Taong gulang
 Nanirahan sa Barracks
 Magbasa ta magsulat
 Pagsasanay ng pang sundalo
 Paghawak ng sandata, katapangan at kalakasan
 Kadakilaan sa pagkamatay bilang sundalo
 Bumabalik sa tahanan sa edad na 21

Aralin I Part III: Ang Tagumpay at Kabiguan sa Kabihasnang

Greece
Digmaang Persia
- 506 BCE, persia
- Sinakop ni haring Cyrus the Great ang Asia Minor ay Iba
pang lungsod-estado ng Greece
- Pinaka-una Unahang imperyo sa daigdig- Achaemenid
Empire
- Naging maluwag ang kanyang pamamahala
- Kailangan lamang nilang magbayad ng buwis sa Persia
- Tinutulan ito ng mga Griyego
- Nag-alsa ang mga griyego

Darius the Great

- 521 BCE
- Sinimulan nya ang kampanya laban sa mga pangkat-etniko sa Danube
- Pinangunahan ng mga lonian ang pakikipaglaban ng mga Persian
- Suportado ng mga Athenians ang mga lonian
- Natalo ang mga Persian sa digmaan
- 494 BCE labanan muli ng mga Griyego at Persiano na tumagal ng 3 dekada

Digmaan Salamis
- Initusan ni Heneral Themistocles na iniwan ang lungsod na
tumakas patungo sa Salamis
- Dito natalong muli ng puwersa ng Persia
- Inutos ni Xerxex Bumalik sa Asia Minor
- 497 BCE muli nanamang nagapi ang mga Persian sa labanan
sa Platea
- Ang mga Athenian ang nagtapos at nagtapos at nagpanalo ng labanan.
Herodotus
- Ama ng kasaysayan
- ``History of the Persian Wars’’
- Inilarawan niya ang alitan ng mga Griyego at mga Persiano

Digmaang Marathon
- 491 BCE
- Nag padala si Darius ng embahador samga lunsod-estado ng
Greece upang hikayatin ang mga ito na tanggapin bilang hari
sa Darius
- Tinagkilik ito ng ilang lunsod-estado
- Tumutol ang Athens at Sparta
- Nag-alsa ang kolonya laban kay Darius
- Nagbigay ng tulong ang Athens sa Mga kolonyal
Delian League
- Sa kabila ng pagkapanalo ng mga Griyego ay
nangangamba parin ang mga Polis
- Pinagpupulong sa isla ng Delos noong 478 BCE ng mga
kinatawan ng 140 na Polis, maliban sa Sparta
- Sa pangunguna ng Athens naitatag ang delian League,
isangalyansa na may layunin kalabanin ang mga Persiano
- Napasailalin ng Athens ang mga Polis
- Imperyong Athens, ginuntuang panahon ng Athens

Digmaang Peloponnesian
- Ang pangigipit ng Athens sa kalakayan sa Corinth at Meraga na
kaalyado Sparta
 - Nagdeklara ang Sparta ng digmaan laban sa Athens, 431 BCE
- Inutosni Pericles, pipnuno ng Athens na maninirahansa moog ng lungsod
- Inuutos din nya sa mga Athenians na iwasan ang direktang pakikipaglaban sa mga
Spartan, sa halip ay sasalakayin nito ang mga kaalyado ng Spartan, ng Sparta sa
karagatan

Mga Ambag ng Kulturang Griyego (Sining at Arkitektura)

1. Frescoe saning na nakapokus kalikasan at kalakasan
2. Gusaling itinayo para sa Diyosang Athena
3. Greek Column -Doric- Ionic -Corinthian
4. Herodotus - Ama ng Kasaysayan
5. Thucydides - Paglalahad ng peloponnesian War
6. Plato -The Pepublic- tungkol sa huwarang polis
7. Aristotle - Poetic – Dula Rhetoric- pagsulat ng talumpati Politics
8. Sappho – Makata – Tula na tungkol sa pag- ibig
9. Teatro – Kauna-unahang dula
10. Trahedya – Isang dulang may malungkot na wakas
11. Komedya – Ginagamit upang batikusin nang may katatawanan ang ilang mga politiko
12. Demosthenes – Pinakamahusay na mananalumpati sa Greece

Agham at Pilosopiya
1. Thales – Tubig, elemento ng kalikasan
2. Pythagoras – Pythagorean theorem – lliad at Odyssey
3. Democritus – Atomic Theory
4. Hippocrates – Ama ng medisina
5. Sophist – Ang tawag sa guro na naglalakbay sa bawat lungsod upang magturo.
6. Socrates – Know ThySelf Socratic Method

Mga Ambag ng Kultura Griyego (PANANAMPALATAYA)

- Kayang ipalianag ng relihiyon ang mga pagbabago sa kalikasan
- Magkakaroon ng mabubuting buhay
- Mga Diyos at Diyosa na naninirahan sa Mt. Olympus

Mga Ambag ng Kulturang Griyego

- Zeus – ang hari ng mga Diyos ng kalangitan,
kulon at kidlat
1. Hera – asawa at kapatid ni Zues, Reyna ng
mga Diyos, Diyosa ng pagpapakasal at
panganganak
2. Poseidon – Diyos ng dagat, lindol at bagyo
3. Hades – Diyos ng impyerno
Ang Imperyo ng Macedonia at si Alexander the Great

Si Philip II ng Macedonia

- Nagingnbalanggo sa Thebes
- Kaniyang hinangaan ang kulturang Griyego
- Natututnan niya kung paano ang pagbuo ng isanng
malakas na hukbo
- 356 BCE, naging hari ng Macedonia
- One-eyed King
- Pinalakas niya ang kanyang hukbo
- Sarissa Phalangites
- Inarmasan, sinanay at disiplina

Ang Pananakop sa Greece

- Demosthenes, isang orador ay nabibigay ng babala sa

magiging pananakop ni Philip II
- Labanan ng Chaeronia, 338 BCE
- Natalo ang Athens at Thebes
- Tuluyang nasakop ang ilang bahagi ng Greece
- Hinayaang niyang mamahala ang bawat lungsod-estado
- Bago niya maisakatuparan na lupigin ang Persia ay pataksil
siyang pinatay
Alexander the Great

- Kanyang isinakatuparan ang pangarap ng kanyang Ama sa edad na

21 pa lamang
- Henyo at magaling sa pakikipagdigma
- Magaling na manlalaro at madalas nagsasanay ng gymnastics
 - Pinatawag si Aristotle upang kaniyang maging guro
- Humahanga sa Kulturang Griyego gaya ng kanyang Ama.

Ang Pananakop ni Alexander the Great

- Nasugpo ang pag-aalsa ng mga lunsod-estado sa Gresya

- Itinuring ang kanyang sarili sa Hari
- Bilusob ang Asia Minor, ipinanalo ang labanan sa Granicus at Issus
- Sinakop ang Syria, Egypt, Babylon at Hilagang Indus
- Nagdesisyong pansamantalang huminto sa kanilang pananakop
- 334-323 BCE nasakop ang Persian Empire atipinakalat ang kulturang Griyego
- 323 BCE sa kaniyang kamatayan ay bumabagsak ang kanilang Imperyo
- Napunta ang mga lupain sa kaniyang mga heneral
- Ptolemy – Egypt
- Antigonus – Macedonia
- Seleucus - Asya

Ang Panahong Hellenistiko

Kulturang Hellenistiko

- Ang paghalo ng kulturang Griyego, Egyptian, Persian at Indian

- Yumabong noong 133 BCE hangang 30 BCE
- Sibilisasyong Greco-Oriental
- Hindi gaanong umuunlad ang literatura ngunit na napanatili ang koleksyon ang tula at
dula, pilosopiya at kasaysayan
- Naitatag ang Dinastiya ni Ptolemy sa Alexandria
- Sentro ng sining at agham
- Tanyag na aklatan na naging sentro ng pananaliksik
- Kalahating milyon na papyrus scroll
- Pharos ng Alexandria, 400 ft, sa daungan

Stoicismo Epicureanismo
- Zeno - Epicurus
- Ayon sa kanya, dapat mamuhay ang - Ayon sa kanya, ang relihiyon ay
katiran at ayon sa natural na batas ng walang halaga, bagkus ang itinuro
kalikasan. nitona ang tao ay dapat magpakasaya
sa buhay dahil hindi nito tiyak hing
kailan mamatay ang isang tao

- Estatwa: Venus De Milo

- Ginawa ni Alexandro ng Antioch
 Sinaunang Rome
Heograpiya ng Rome
 Peninsula sa Timog ng Europa
 Italus, ibig sabihinay bota
 Nagtataglay ng maramimg pulo
 Pinakamalaki ang Sicily
 May bahaging kapatagan
 Ibang bahagi a burol at bulubundukin
 Hilaga - Alphs Mountain
 Timog - Mideterranean Sea
 Kanluran - Tyrrhenian Sea
 Silangan - Adriatic sea

Mga Unang Pamayanan sa Rome

 Rome ang sentro ng unang sibilisasyon sa Italy
 Itinatag sa pitong burol sa may Ilog Tiber
 Pinagkukunan ng pagkain, malinis na tubig at gamit sa transportasyon
 Ang burol ang nagsisilbing pananggalang sa baha at paglusob ng kalaban
 2000 BCE, ang mga Indo-European ang unang nanirahan sa pakatagan ng Latium
 Sandatang gawa sa bronse at wikang Latin
 Sa hilaga at timog ng Rome ay may naninirahan na mga Etuscan mula sa Etruria
 Ikapitong siglo, sinakop nila ang mga karatig pook ng Rome
 Sa loob ng isandaang taon ay pinamunuan nila ang Rome
 Naging tanyag ang kanilang lungsod na nakatayo sa ikapitong burol

Rome sa ilalalim ng Republika

 506 BCE, itinaboy ng mga Romano ang mga Etruscan
 Patrician – mayayamamng nagmamay – ari ng lupain
 Sa kanila nagmumula ang magiging pinuno
 Konsul – dalawang pinuno na nangangasiwa sa pamamahala at pagpapatakbo ng
hukbo
 Isang taon lamang namamahala
 Senado – 300 na kagawad ng konseho mula sa mga Patrician
 Nangangasiwa sa usaping panlabas
 Gumagawa ng desisyon sa mga isyung nakakaapekto sa estado
 Asemblea – gumagawa ng batas at tagapagpatibay sa halalan ng isang opisyal
 Sa pagdaan ng panahon ay mababago ang kapangyarihan ng asemblea
 Plebeian – mga pangkaraniwang tao, mga magsasaka at mangangalakal
 Walang karapatang humaak ng mataas na posisyon
 Hindi pinapayangang mag – asawa ng isang Patrician
 Sa loob ng 200 taon, ipinaglaban ng mga Plebeian ang kanilang karapatan
 494 BCE, nagsimulang humingi ng pantay na karapatan
  Nagbantang magtatayo ng sariling lungsod, hindi magbabayad ng buwis at hindi
magbibigay serbisyo sa hukbo ng Roma
 Pinayagan na bumuo ng sariling Asemblea, 4 Concilium Plebis
 Magpasa ng mga batas na makakabuti sa kanilang pangkat
 Naghahalal ng opisyal
 Tribune – ang nangangalaga sa mga karapatan ng Plebeian
 Sinusuri ang mga batas ipinapatupad ng mga Patrician
 Hinahadlangan ang mga desisyon ng Senado na makasasama sa karaniwang tao.
 400 BCE umabot sa sampu ang Tribune
 Law of the twelve Tables o lex Duodecim Tabularum – 451 BCE, isinulat na batas ng
mga Plebeian sa mga lapidang bronse
 Kauna-unahang batas ng roma
 Umunlad ang kalagayan ng mga Plebeian
 Nagkaroon na maging bahagi ng konsul at senado
 Pinahintulutan na mag-asawa ng mga Patrician
 Nagkaroon ng pantay ang Patrician at Plebeian
 Namayani ang demokrasya sa buong Roma

Mga Mahistrado
 Praetor – tagapagpatupad ng batas at gobernador ng mga probinsya
 Aediles – namamahala sa pampublikong kontruksyon at serbisyong tagapagtago ng
mahahalagang impormasyon ng republika
 Quaestor – nammahala sa panalapi, paniningil ng buwis sa mga mamamayan at
tributu sa mga lugar na nasakop.

Mga posisyong para sa mga piling tao

1. Censor – dating konsul at namamahala ng 8 buwan
 Nagbibigay pahintulot kung maari bang bumoto ang tao o hindi
 Bumubiling kung ilan ang populasyon ng rome
 Nagsasabi kung bahagi ng mamamayan ng Rome
 Nagbibigay ng approval sa mga kontrata
2. Magister Populii – inihalal kapag may matinding kaguluhan, diktador, Hal. Julius
Ceasar

Aralin II Part II: Ang Paglawak ng Roma

 200 BCE
 Nasakop ng rome ang buong Italy hanggang Rubicon river.
 Kaalinsabay ng pagpapalawak ng lupain ay ang mga suliranin sa pagtatanggol sa
namahalaan
 Kailangan proteksyunan ang baybayin ng Italy laban sa mga mananakop
Digmaang Punic

 264 BCE, nakipagdigma ang Rome sa Carthage

  Ang Carthage ay itinatag ng mga Phoenican
 Lumago ang Carthage sa bahaging Kanluran ng Mediterranean, Spain at Hilagang
Africa.
 Walang kolonya ang Carthage sa peninsula ng Italy ngunit sakop nito ang halos kalahati
ng Sicily.
 265 BCE, paglakas ng kalakalang pandagat ng mga Carthaginian
 Ginto at garing mula sa Africa, pilak sa Spain at lata mula sa Britanya
 Nang masakop ng mga Romano ang Timog Italy, nagdala ito ng takot sa mga
Carthaginian na masakop ang bahagi ng Sicily.
 Nagbigay naman ng takot sa mga Romano na isara ng hukbong pandagat ng
Carthage and Adriatic Sea at kipot ng Messana.
 Ang pamganbang ito ang nagtulak sa laban ng Carthage at Rome
 Digmaang Punic o Punic Wars
 Salitang latin Punicus ang ibag sabuhin ay Phoenician
 264-164 BCE
Unang Digamaang Punic

 264 BCE, ang unang tagpo ng labanan ay naganap sa dagat

 Sa una ay nanalo ang mga Carthaginian
 Ginaya ng mga Romano ang barkong gawa ng mga Carthaginian
 Ginamit ang kanilang mahusay na taktikang militar sa lupa BCE
 Ipinanalo ng mga Romano ang unang digmaang Punic
 Nakuha ang Sicily ang Rome
 Nasakop din ang Sardinia at Corsica noong 238 BCE.

Ikalawang Digmaang Punic

 Hannibal, isang mandirigmang mula sa timog France

 Tinawid ang bundok ang Apls patungong Italy
 Nahirapan tawirin ng hukbo ni Hannibal ang bundok Apls dahil sa nababalutan ito ng
yelo.
 Naratin na Po Valley sa Italy
 Namalagi ng labinlimang taon sa Italy
 Pinagwagian ang mga labanan
 216, battle of Cannae
 Nagbigay daan sakanya upang libutin ang Italy
 Ngunit hindi nagawang masakop ang Rome
Ikalawang Digmaang Punic

 General Scipio ng Rome ay umatake sa bahaging Spain

 240 BCE, sinakop ng Rome ang hilagang Africa
 Napilitang bumalik sa Hannibal sa
 Digmaang Zama sa Numidia (Alegeria)
 Nasakop ng Rome ang Macedonia, Corinth at ilang lungsod-estado ng Greece
Ikatlong Digamaang Punic

 Cato, isang tagapagsalita ng Senado ng Rome

 Hinimok ang mga mayayaman ng masakop ang kalupaan ng Carthage
 Delenda est Cathago, wasakin ang Carthage
 146 BCE, ikatlong Digamaang Punic
 Lubusang nasira ang Carthage noong 146 BCE,
 Nagkaroon ng pangunahing kapangyarihan ang Rome sa Mediterranean Sea

Ang mga Epekto ng Paglawak ng Lupain ng Roma

 Suliranin sa Agrikutra
 Kawalan ng Trabaho
 Kawalan ng kaayusan sa lupunan

Ikatlong Markahan: Ang Pag-usbong ng Makabagong

Daigidig: Ang Transpormasyon Tungo sa Pagbuo ng
Pandaigdigang Kamalayan
Aralin 8: Ang Paglawak ng Kapangyarihan ng Europe: Unang Yugto ng Imperyalismo,
Rebolusyong, Siyentipiko, Enlightenment at Industriyal
Aralin 9: Transpormasyon Tungo sa Pagbuo ng Pandaigdigang Kamalayan: Ikalawang Yugto
ng Kolonyalismo at Imperyalismo
Aralin 10: Ang Rebolusyong Amerikano at Rebolusyong Pranses
Aralin 11: Pag-usbong ng Nasyonalismo sa Iba't ibang Bahagi ng Daigdig
TAKDANG ARALIN:
1. Sagutan ang Paunang Pagtataya sa mga pahina 202-204 sa iyong batayang aklat
(Kayamanan, Kasaysayan ng Daigdig)
2. Ipasa ang mga larawan ng iyong sagot sa link na 3rd Quarter Paunang Pagtataya.
3. 35 puntos ang kabuuan.
4. Atin itong iwawasto sa susunod na Synchronous Class
5. DEADLINE: Feb 10, 1:30 PM

Yunit III: Ang Pag-usbong ng Makabagong Daigdig: Ang Transpormasyon

Tungo sa Pagbuo ng Pandaigdigang Kamalayan Aralin I Part I: Renaissance

Layunin: (MELCS)

 Nasusuri ang mahahalagang pagbabagong politikal, ekonomiko at sosyo-kultural sa

panahon ng Renaissance
 - 1350
- Florence, Italy
- Pagtatatag ng paaralan ng mga Medici
- Pag-aanyaya ng mga pintor, iskultor at mga pilosopo sa kanilang unibersidad

Ang mga Medici

1) Cosimo de Medici
- Italian banker
- maimpluwensyang tao sa pulitika at ekonomiya
- Medici Bank
- Platonic Academy
- Florence, Italy

2) Lorenzo de Medici
- Lorenzo the Magnificent
- Diplomata, politiko, patron ng mga iskolar
- Apo ni Cosimo de Medici
- Anak ni Piero de Medici
- Nagbigay ng malaking salapi para sa pagtataguyod ng sining
-

Mga Salik na Nagbigay-daan sa Renaissance

1) Ang mga lungsod-estado sa Italya ang nagdomina sa daang kalakalan sa pagitan ng
Silangan at Kanlurang Europe at sa pagitan ng Europe at Hilagang Asya.
2) Nasa estratehikong lokasyon ang Italy
3) Matatag na estrukturang politikal ng Hilagang Italy.
- Venice, Florence, Milan at Genoa
4) Ang Italy ang pinagmulan ng kadakilaan ng sinaunang Rome.
5) Pagtataguyod ng mga maharlikang angkan sa mga taong mahuhusay sa sining at may
sigasig sa pag-aaral.

 Venice - "Reyna ng Adriatiko"

 Pagdating ng 15 siglo ay nakapagpatayo sila ng 3,000 na barko
 Halos kontrolado ang halos kalahati ng kalakalan sa Adriatiko at Silangang
Mediterranean.

Humanismo

 Isang sistemang pangkaisipan o aksyong may malasakit sa interes ng tao.

 Gisingin at bigyang-halaga ang klasikong kultura ng Greece at Rome
 Edukasyon ang dapat magmulat sa makasining na kakayahan ng mga indibidwal.
 Naging popular ang mga disiplinang humanidades gaya ng balarila, retorika, panulaan,
kasaysayan at pilosopiya gamit ang akdang Romano at Griyego

1) Baldassare Castiglione (Italian)

- The Courtier"
- Inaasahan na ang lalaki ay magaling
sa mga akdang klasikal mahusay sa musika,
panulaan, palakasan at pakikipaglaban.

2) Francesco Petrarch (Italian)

- "Ama ng Humanismo"
- Song book, isang koleksyon ng mga
sonata ng pag-ibig tungkol sa
kanyang iniibig na si Laura

3) Giovanni Boccaccio (Italian)

- Filostrato, Teseida, Decameron
- Isang tanyag na koleksyon na
nagtataglay ng 100 na
katatawang salaysay

4) Dante Alighieri (Italian)

- "The Three Crowns of Florence"
- Divine Comedy, isang tula na
batayan ng paniniwala ng mga katoliko.
Inferno, Purgatorio, at Paradiso

5) Niccolo Machiavelli (Italian)

- Mula sa mahirap na pamilya sa Florence
- Naging diplomat at opisyal sa pamahalaan
- "The Prince"
- "The ends justify the means"
- Ang kasinungalingan, pandaraya, at pagpatay
ay katanggap-tanggap kung kinakailangan
itong gawin ng isang pinuno.

6) Desiderius Erasmus (Netherlands)

- "Prinsipe ng mga Humanista"
- "In Praise of Folly"
- Inilalarawan sa akdang ito ang mga
pagkakamali ng mga mangangalakal,
siyentipiko at mga pari
- Pagtuligsa ng pilgrimage at indulgence
- Simpleng pamumuhay
- Wala sa seremonya kundi nasa
puso ng tao ang pagiging tunay na kristiyano

7) Thomas More (England)

- "Uthopia"
 - Inilalahad nito ang isang
lugar na walang alitan,
digmaan at krimen.

8) Francois Rabelais (France)

- "Gargantua and Pantagruel"
- Kwento ng paglalakbay at
digmaan kung saan ginagamit
ang mga tauhan upang maipahayag
ang mga seryosong pananaw tungkol
sa edukasyon at relihiyon

9) Miguel de Cervantes (Spain)

- "Don Quixote"
- Inilalarawan nito ang nais ni
Don Quixote na muling panumbalikin
ang panahon ng kabalyero

10) William Shakespeare (England)

- "Macbeth", "Hamlet",
"Romeo and Juliet
- "Julius Caesar
- Nagpapakita ang mga ito
ng iba't ibang emosyon.

11) Rodolphus Agricola (Netherlands)

- Ang kauna-unahang nagpalaganap
ng humanismo sa labas ng Italy.
- "De inventione dialectica"
- Retorika at dialekto

12) Michel de Montaigne (France)

- The Essay
- Logic of Rhetoric

Aralin Il: Unang Yugto ng Kolonyalismo

Kolonyalismo
- Ang tuwirang pananakop ng isang bansa sa iba pa upang mapagsamantalahan ang
yaman nito o makuha rito ang iba pang pangangailangan ng mananakop.
Imperyalismo
- Batas o paraan ng pamamahala kung saan ang malalaki o makapangyarihang mga
bansa ang naghahangad upang palawakin ang kanilang kapangyarihan sa
pamamagitan ng pagsakop paglulunsad ng mga pagtaban o kontrol na pangkabuhayan
at pampulitika sa ibabaw ng ibang mga bansa

Merkantilismo
- Sistemang pang-ekonomiya na naghahangad ng
pagkakaroon ng maraming ginto at pilak bilang tanda ng
kapangyarihan at kayamanan

Unang Yugto ng Kolonyalismo o Panahon ng Panggagalugad

Mga Dahilan ng Paggagalugad at Pananakop ng mga Europeo

1) Lumalaking populasyon
- Black Death (1346-1351)
- Muling nanumbalik ng sigla ng populasyon
- Nadagdagan ang lakas-paggawa

2) Lumalakas na kapangyarihan ng hari

- Mersenaryo- mga bayarang kawal
- Ang mga hari ang nagpopondo sa paglalayag ng mga explorer

3) Pangangailangan sa mga produkto mula sa Silangan

- Krusada (Banal na labanan ng mga Muslim at mga Kristiyano)

4) Mga tuklas/bagong teknolohiya sa paglalakbay

Kartograpo – mga gumagawa ng mapa sa paglalakbay

Mga Kagamitan sa Paglalayag

1) Astrolabe - Arabo, latitude ng barko

gamit ang araw at bituin

2) Compass - Tsino, pagtukoy ng

 direksyon ng barko

3) Caravel- may tatsulok na layag,

mabilis na barko, nagdadala ng
mabigat na kargamento

Marco Polo

- Naglakbay papuntang China at iba pang bahagi ng Asya

- "The Travels of Marco Polo"
- Naging batayan ng mga sumunod na manlalakbay

Pangunahing Layunin ng Kolonyalismo (3G)

God Gold Glory

Portugal

- 1415
- Prince Henry "The navigator"
- Pangunahing nagpondo sa paglalayag
- Ginalugad nila ang kanlurang Africa
- 1419 Nagpatayo siya ng School of Navigation
- Hangarin ng paaralan na ito na pahusayin ang
kasanayan ng mga
- Portuges sa paglalayag

Bartolomeu Dias
- 1488
- Lumibot siya sa dulo ng Africa
- "Čape of Storm"
 - May malakas na bagyo habang naglalayag
- "Cape of Good Hope"

Vasco da Gama
- 1497
- Narating ang India
- Cinnamon at paminta
- Naging matagumpay ang Portuges sa paglalayag
- Iniligtas ang kanyang sarili mula sa mga muslim
tinuring na bayani sa kanyang pagbabalik

Pedro Cabral
- 1500
- Naglakbay patungong South Africa
- Porto Seguro
- Brazil
- Sugar plantation

- 1509
- Melaka, Malay Peninsula
- Nanalo laban sa mga muslim sa Battle of Diu
- Narating ang pinakahahangad na lupain, ang Moluccas
- "Spice Islands" – Indonesia
- Kakulangan sa militar ang dahilan ng hindi tuluyang pananakop
- Nagtatag lamang ng mga trading post

King John II Portugal. Queen Isabella Spain King Ferdinand V Spain

Christopher Columbus
 - 1492, King Ferdinand V
- Tatlong barko- Nina, Pinta at Santa Maria
- "New World"
- Rutang pakanluran
- Caribbean Islands
- Inakala nyang India

Amerigo Vespucci

- Italian
- 1499-1502
- Sa kanya ipinangalan ang Amerika
- "New World"
- Ay isang bagong kontinente at hindi bahagi ng Asya

Vasco de Balboa

- Spanish
- 1510
- Isthmus ng Panama
- Nadiskubre ang South Sea
- Pacific Ocean
- Magbibigay daan sa susunod na manlalayag

Ferdinand Magellan

- Portuguese
- 1519
- Nagpatunay na ang daigdig ay hindi flat kundi pabilog
- Narating niya ang Pilipinas noong Marso 15, 1521
- Ngunit napatay sa Mactan, Cebu