Zamora Memorial College

Sto. Niño Street, Brgy. 9, Bacacay, Albay

YUNIT III:
Mga Akdang Pampanitikan ng
Africa at Persiya

FILIPINO 10
MODYUL 2: ARALIN 2
(ANEKDOTA)

IKATLONG MARKAHAN
(IKALAWANG LINGGO)

Core Value: Character

- Pagpapahalaga sa pagiging instrumento ng tao upang mapabuti ang buhay ng kapuwa sa ating munting
paraan.

PVMGO: Goal:
- Anchored on lifelong learning, ZMC aims to develop and produce socially responsive graduates who are
equipped with life skills, imbued with a strong belief system, appreciation for the arts, and a sense of nationalism.
- To provide opportunities for all learners to acquire knowledge, skills, and values necessary to enable
them to adapt to a changing society.

Specific Objective:
- Demonstrate cultural awareness by integrating such consciousness in refining unique Filipino values

Inihanda nina:
Carlo B. Echemane
Guro sa Filipino
E
Edgardo Barrameda L EG
L
Pinuno ng Departamento CO I
IA
L
IL
EM
OR IB
B
A
M
G
OR A
Pangalan: ____________________________________________
ZA
M
I N
Antas & Seksiyon: ______________________________________ RI NG
I IP
AA D
AG- IN
P
H
I. INTRODUKSIYON
Sa modyul na ito, tatalakayin ang mahahalagang kaalaman tungkol sa buhay ni Nelson Mandela. Pag-aaral
din sa modyul na ito ang kahulugan ng anekdota, at apat na komponent o sangkap ng kasanayang komunikatibo.

II. PANIMULANG PAGTATAYA

Panuto: Mahalaga ang mga panlapi sa pagbuo ng salita. Nababago kasi ang kahulugan ng mga salitan
depende sa panlaping ginamit. Kilalanin ang kahulugan ng mga salita batay sa ginawang paglalapi. Piliin ang titik
ng tamang sagot. Isulat ang kasagutan sa ibinigay na sagutang papel.

1. minamahal a. dalawang taong may pag-ibig sa isa’t isa

2. mahalin b. isang bagay na mataas ang presyo o hindi mura

3. nagmamahal c. sinasabi sa Bibliya na dapat gawain para sa isang kaaway

4. nagmamahalan d. taong nakadarama o nagbibigay ng pagmamahal

5. mamahalin e. taong pinag-uukulan ng pagmamahal

ARALIN 2

PANITIKAN : Mga Anekdota sa Buhay ni Nelson Mandela

ALAMIN NATIN : Ang Anekdota
GRAMATIKA/ : Apat na Komponent o Sangkap ng Kasanayang
RETORIKA Komunikatibo
PAGPAPAHALAGA : Pagpapahalaga sa pagiging instrumento ng tao upang
mas mapabuti ang buhay ng kapwa sa ating munting
paraan

MGA MAHAHALAGANG KASANAYANG PAMPAGKATUTO

LAYUNIN:
Pagkatapos mong pag-aralan ang modyul na ito, inaasahan na naipamalas mo ang mga sumusunod:
A. nabibigyang-kahulugan ang salita batay sa ginamit na panlapi (F10PT-IIIb-77)
B. nahihinuha ang damdamin ng sumulat ng napakinggan/nabasang anekdota
(F10PN-IIIb-77)

SIMULAN MO NA

Panuto: Gamit ang estratehiyang word clustering, magbigay ka ng

katangian ng isang pinuno na dapat niyang taglayin. Isulat ang iyong
kasagutan sa ibinigay na sagutang papel. Gawaing batayan ang ibinigay na
graf sa ibaba.

MABUTING PINUNO

1
ALAM MO BA?

Ang Hulyo 18 ay kinikilala sa buong mundo bilang Mandela Day. Ito ang kaarawan ng dakilang lider na si
Nelson Mandela at araw rin kung kailan hinihikayat ang lahat na gumawa ng kabutihan para sa iba. Ang mensahe
ng araw na ito ay maibubuod sa isang pangungusap:

“Ang bawat tao ay may kakayahan at tungkuling baguhin ang mundo para sa ikabubuti ng kapwa.”

Hindi mahalaga kung sa maliit o malaking paraan mo naisasagawa ang kabutihan, ang importante’y
sinisimulan mo ito sa iyong munting paraan. Bagama’t Hulyo 18 araw kung kailan ito pinagtibay sa UN General
Assembly noong 2009 at ipinagdiriwang sa buong mundo, ang lahat ay hinahamong gawing araw-araw ang
Mandela Day at huwag basta maghintay ng isang beses lang sa isang taon upang makagawa ng kabutihan para
sa iba. Bagama’t anumang tulong ay mahalaga, ang apat na paraang nakalahad sa ibaba ang binigyang-diin ng
Nelson Mandela Foundation.

– Pagtulong sa pamamagitan ng pamamahagi ng pagkain

– Pagtulong sa pamamagitan ng edukasyon at literal
– Pagtulong sa pamamagitan ng pabahay at imprastraktura
– Pagtulong sa pamamagitan ng pagbibigay serbisyo at pabo-boluntaryo

PAYABUNGIN NATIN
Nabibigyang-kahulugan ang salita batay sa ginamit
na panlapi (F10PT-IIIa-77)

Pag-usapan naman natin ang kayarian ng mga salita at ang panlapi.

Kayarian ng mga Salita

1. Payak - salitang-ugat lamang, walang panlapi, hindi inuulit at walang katambal na ibang salita.
Halimbawa:
Bahay, ganda, aklat, takbo, sariwa, alaala, bango, kristal, bakasyon, bulaklak

2. Maylapi- salitang-ugat at isa o higit pang panlapi

Halimbawa: umalis, tinulungan, magtakbuhan, tindahan, umasa, bumasa, basahin, sambahin

Uri ng Panlapi

1. Unlapi - Panlapi + salitang-ugat Um + asa = umasa Mag + aral = mag-aral

2. Gitlapi – salita-ugat + panlapi + salita -um- + basa = bumasa -in- + sulat = sinulat

3. Hulapi – salitang-ugat + panlapi Halimbawa: -hin + basa = basahin -an + gupit = gupitan

4. Kabilaan - unahan at hulihan ng salitangugat Hal. ka- -an + laya = kalayaan mag--an + mahal =
magmahalan

5. Laguhan - panlaping nasa unahan, gitna at hulihan ng salitang-ugat. Hal. pag--um--an + sikap =
pagsumikapan mag- -in- -an+dugo = magdinuguan

(Pansinin na ang o ay nagiging u kapag hinuhulapian. Pansinin din kung saan inilalagay ang mga gitling ayon sa
uri ng panlaping tinutukoy).

Magbigay ng salita na may panlapi.

Payak na Salita Maylapi Kahulugan

Lisan Lumisan Ito ay ang pag-alis na sinasadya

Nilisan Naisagawa ang paglisan
Lilisanin Aalis na
Maglisan Isasagawa pa lang ang paglisan
Paglisan Pangngalan na ang kahulugan ay pag-alis
2
Bigyang kahulugan ang mga salitang may salungguhit sa pangungusap. Isulat ang iyong kasagutan sa ibinigay
na sagutang papel.

1. Mahalagang matutuhan ng mga magaaral sa kanilang murang edad ang kahalagahan ng pagsisikap upang
magtagumpay sa buhay.

2. Ang pagpapahalagang ito ay dapat na maitanim sa kanilang puso’t isipan.

3. Mataimtim na nananalangin ang buong pamilya para sa kaligtasan ng buong bansa.

4. Ang mga bata ay naguluhan sa asignaturang Filipino sa biglaang pag-alis ng kanilang guro.

5. Naging mapang-abuso sa kapangyarihan ang ibang pulis mula ng magkaroon ng Oplan Tokhang.

BASAHIN MO

MGA ANEKDOTA SA BUHAY NI NELSON MANDELA

Si Nelson Mandela ay isa sa pinakadakila, hinahangaan, iginagalang at minamahal na lider sa buong

mundo. Kinilala siya dahil sa kanyang naging aktibong papel sa pagtataguyod ng pagkakapantay-pantay ng tao
sa kanyang bansang South Africa na noo’y pinamumunuan ng isang pamahalaang racist o nag-uuri ng mga tao
batay sa kanilang kulay. Sa loob ng mahigit dalawampung taon siya’y nanguna sa kampanya para sa mapayapang
pakikipaglaban sa ganitong kalakaran sa kanilang pamahalaan kahit pa nangahulugan ito ng pagkakabilanggo
niya ng dalawampu’t pitong taon. Naging daan ito upang magawaran siya ng Nobel Peace Prize noong 1993 para
sa kanyang mga nagawa upang maibagsak ang sistemang apartheid sa kanilang bansa nang walang karahasang
nangyari. Noong 1994, si Nelson Mandela ay nahalal bilang Kauna-unahang Itim na Pangulo ng South Africa.
Subalit. maliban sa kanyang makulay na búhay politika, ang labis na hinangaan ng mga taong nakakilala at
nakasalamuha niya ay ang kanyang pagiging mabuting tao, mapagpakumbaba, marangal, masayahin, at isang
funay na maginoo. Makikita ang mga katangiang ito sa sumusunod na anekdotang nagpapamalas kung bakit
1ginagalang at minamahal ng mundo si Nelson Mandela.

Ayon kay John Carlin

Ayon sa pagsasalaysay ni John Carlin, na isang tanyag manunulat at dating Bureau Chief ng London
Africa mula 1989 hanggang 1995, kinapanayam niya noon si Nelson Mandela isang buwan pagkatapos nitong
manalo bilang pangulo ng South Africa nang makarinig silá ng katok sa pinto. Isang puting babae ang pumasok
sa opisina ng Pangulo na may dalang tray na may tsaa at tubig. Nang makita ni Nelson ang babae ay ni hindi
nito tinapos ang sinasabi, agad tumayo at nakangiting kinumusta ang babae, sakâ ipinakilala si John Carlin.
Nagpasalamat si Nelson sa tubig at tsaa at umupo lang muli nang makaalis na ang babae.

Ang labis na nagpahanga kay John Carlin ay hindi lang ang naging mabuti at mainit na pagtrato ni Nelson
Mandela sa babae kundi ang katotohanang ang babaeng ito na pinakitaan niya ng paggalang at pagpapahalaga
ay dating empleado ng mga pangulong naging malupit at nagdiskrimina sa mga itim na tulad niya. Katunayan,
walang pinaalis ni isa man si Mandela sa mga dating empleado ng nagdaang administrasyon. Nanatili siláng lahat
at nang makilala nila ang likás na kabutihan ng bago nilang pangulo ay minahal at hinangaan nila ito nang labis
pa kaysa Sinuman sa mga puting naging pangulo ng kanilang bansa. Katunayan, ang kanyang chief of protocol
na isang malaking laláki at naglingkod Sa mga nagdaang pangulo nang mahigit labintatlong taon ay napaluha
habang ginugunita ang mga kabutihan at kagandahang loob na ginawa ni Mandela para sa kanya.

Ayon kay Jessie Duarte

Ayon naman sa kuwento ni Deputy Secretary-General Jessie Duarte na naging personal assistant ni
Mandela mula 1990 hanggang 1994, nakasanayan na raw ni Mandela ang pagtiklop at pag-aayos ng kanyang
mga pinagtulugan. Minsan daw, nang silá ay nása Shanghai, China ay tumuloy silá sa isang napakalaki at
napakagandang hotel. Sinabihan ni Duarte ang pangulo na huwag tiklupin ang kanyang pinagtulugan dahil ayon
daw sa kultura ng nasabing bansa, ang mga tagapagligpit ang dapat magligpit at maaaring maka-insulto sa kanila
kung ang bisita ang mag-aayos ng kanyang tinulugan.

Dahil dito’y ipinatawag ni Mandela sa kanilang manager ng hotel ang mga babaeng tagapagligpit sa silid
upang kausapin at paliwanagan kung bakit siya ang nagtitiklop at nag-aayos ng kamang kanyang tinulugan. Ayaw
niyang mainsulto o masaktarn ang damdamin ng mga ito nang dahil lang sa paggawa niya sa nakasanayan.
Ayon pa kav Duarte, hindi niya pansin kung ang “matataas na tao ay masaktan o masagasaan sa kanyang mga
ginagawa o ipinaglalaban subalit ayaw niyang may “malilit” na taong sumamâ ang loob o masaktan nang dahil

3
sa kanya.

Ayon kay John Simpson

Ayon naman sa kuwento ni John Simpson, isang mamamahayag at World Affairs Editor ng BBC News,
ang isang hindi niya malilimutang karanasan kaugnay ni Mandela ay nang magtungo ito sa dating paaralan ni
Simpson sa Cambridge upang maging tagapagsalita. Kilalá si Mandela bilang isang mahusay na tagapagsalita.
At sa pagkakataong iyon, sinabi raw niya ang sumusunod: “Ako’y labis na kinakabahan sa pagsasalita rito dahil
sa tatlong dahilan. Una, dahil akó ay isang matandang pensionado.” Mahinang tawanan ang naging sagot ng
tagapakinig. Hindi nila maláman kung nagbibiro o sadyang ibinababa lang ni Mandela ang sarili. “Pangalawa,
dahil ako’y walang trabaho.” Ngayo’y mas malakas ang naging tawanan dahil alam ng lahat na hinidi pa katagalan
nang bumaba siya bilang Pangulo. “At pangatlo, dahil mayroon akong napakasamang criminal record.” Ang lakas
ng hagalpakan ng mga tao pagkarinig sa sinabi ng Pangulo ay halos bumasag sa mga bintanang salamin ng
bulwagan.

Ayon kay Matt Damon

Ipinakita naman ng karanasan ni Matt Damon, isang kilaláng artista sa Amerika ang halina ni Mandela hindi
lang sa matatanda kundi maging sa mga batà. Kasáma si Damon sa mga artistang gumanap sa pelikula tungkol
sa búhay ni Mandela, ang Invictus. Nang magpunta raw silá sa South Africa para mag-shooting ng pelikula ay
sinabihan siláng makikilala na nila si Mandela at puwede nilang dalhin ang mga anak nila. Dinala niya ang mga
anak na si Gia, na noo’y walong buwang gulang at si Isabella, na noo’y dalawang taong gulang naman. Habang
naghihintay siláng makapasok ay nagtanong si lsabella nang ganito: “Daddy, sino po ang nása loob ng pinto?”
Hawak daw ni Damon ang kamay ng anak noon at marahil ay nadama nito ang mabilis na pagtibok ng kanyang
puso na punô ng pananabik sa mangyayari. Sinagot niya ang anak at sinabing: “Si Ginoong Mandela, isang
napaka-espesyal na tao. Makikilala natin siya at maghehello táyo sa kanya.” Nang makapasok silá ay magiliw
siláng sinalubong ni Ginoong Mandela habang hindi mapaknit ang paningin ng dalawang batà sa kanya. May
taglay siyang halina kayat maging mga batà ay batid na isang hindi pangkaraniwang tao ang nása harap nila.

Ayon kay Rick Stengel

Si Rick Stengel ay nakasama ni Mandela nang halos dalawang taon habang isinusulat niya ang
talambuhay nitong “Long Walk to Ayon kay Rick Stengel Freedom”. Heto ang kanyang naging pagsasalaysay:
“Noong 1994 nang nangangampanya si Mandela para sa pagkapangulo ay sumakay siya sa isang maliit na
eroplano papuntang Natal para magbigay ng talumpati sa mga tagasuporta niyang Zulu. Nagkasundo kaming
magkita na lang sa airport para ituloy ang aming trabaho pagkatapos ng talumpati. Nang may mga dalawampung
minuto na lang at lalapag na ang eroplano ay biglang nagka-aberya sa isa sa mga makina nito. Nag-panic ang
marami sa mga nakasakay subalit ang nakapagpakalma sa kanila ay nang makita si Mandela na tahimik lang na
nagbabasa ng diyaryo na para bang isa lang itong ordinaryong biyahe papuntang opisina. Naghanda agad ang
airport ng emergency landing at nailapag naman nang ligtas ng piloto ang eroplano. Nang kami ni Mandela ay
nakasakay na sa likurang bahagi ng kanyang bulletproof na BMW na magdadala sa amin sa rally, lumingon siya
sa akin at nagsabing “Pare, natakot ako sa nangyari sa itaas kanina!” Marami pang anekdota ang nailahad ng
iba’t ibang tao, tanyag man o hindi tungkol kay Nelson Mandela. Patunay lámang ito na ang isang dakilang tao,
tulad ng isang diyamante ay patuloy na magniningning at walang anumang bilangguan, diskriminasyon, pasakit,
o hadlang sa kanyang daraanan ang hindi niya kakayaning mapagtagumpayan.

Nahihinuha ang damdamin ng sumulat ng napakinggan/

SURIIN MO! nabasang anekdota (F10PN-IIIb-77)

Panuto: Maghinuha sa damdaming namayani sa nagsalaysay o nagsulat nang masaksihan

nila ang mga pangyayaring nasa kabilang pahina patungkol kay Nelson Mandela. Piliin
ang titik ng tamang sagot, at magbigay ng paliwanag sa iyong naging sagot. Isulat ang
iyong kasagutan sa ibinigay na sagutang papel.

1. Ang nadama ni John Carlin nang makita niya ang ginawang pagtrato ni Mandela sa babaeng nagdala ng tsaa
at tubig habang kinakapanayam niya ang dating pangulo.
a. pagtataka c. pagkainis
b. paghanga d. pagdududa
dahil ___________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________

4
2. Ang maaaring nadama ng babaeng tagalinis na ipinatawag pa ni Mandale sa kanilang manager upang
mapaliwanag kung bakit siya ang nagtiklop ng kanyang tinulugan.
a. pagdududa c. pagkainsulto
b. pagkainggit d. pagkatuwa

dahil ___________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________

3. Ang nadama ng mga taong nakapakinig sa pagsasalin ni Mandela sa Cambridge ayon sa pagsasalaysay ni
John Simpson.
a. kasiyahan c. pagdududa
b. pagkapahiya d. kahinaan

dahil ___________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________

SAGUTIN MO!

Panuto: Sagutin ang mga sumusunod na tanong. Isulat ang iyong kasagutan sa ibinigay
na sagutang papel.

1. Bakit minahal at iginalang si Mandela hindi lang ng kanyang mga kababayan sa South Africa kundi maging ng
buong mundo?

2. Alin-alin sa mga katangian ni Mandela ang gusto mo rin sanang maging katangian ng mga pinuno o lider sa
ating bayan? Bakit?

ALAMIN NATIN

ANEKDOTA

Ang anekdota ay isang maikling pagsasalaysay ng isang makatawag- pansin o nakatutuwang pangyayari
sa buhay ng isang tao na kadalasa’y kilalá o tanyag. Ang pagsasalaysay ay karaniwang maikli at ang mga
Pangyayari ay maaaring totoong nangyari sa búhay ng nasabing tao maaari ding mga likhang-isip lámang subalit
halos náhahawig sa katotohanan.

Ang anekdotang hango sa tunay na búhay ng isang tao ay nagbibigay ng pagkakataon upang lalo
pang makilala ng mga mambabasa o tagapakinig ang totoong pagkataoo ang personal na búhay ng taong
pinatutungkulan nito. Ang anekdota namang likhang-isip at hindi batay sa tunay na búhay ay madalas na may
paksang katatawanan subalit may taglay na mensaheng kapupulutan ng aral ng mga tagapakinig o mambabasa.

Madalas nagagamit ang anekdota sa pagsulat lalo na kapag may isang bagay na nais bigyang-diin ang
manunulat kung saan angkop na angkop ang mensahe ng anekdota. Nagagamit din ito sa pagtatalumpati lalo
na sa pagsisimula o sa pagwawakas o kung may punto na nais bigyang-diin ang tagapagsalita. Nagagamit ang
anekdota upang makapagbigay-aliw, makapagturo, o makapagbigay-aral patungkol sa isang paksa.

Ang anekdota ay maaari ding personal na pangyayari sa manunulat búhay ng o mananalumpati. Sa

pamamagitan nito maipasisilip nila ang isang bahagi ng kanilang búhay na maaaring kapulutan ng aral. o
pagnilayan ng mambabasa o tagapakinig at maiugnay rin sa paksang tinatalakay. Naririto ang ilang paalala sa
pagsulat ng sariling anekdota:

– Alamin mo ang layunin o paksang paggagamitan mo na ng personal na anekdota. Mula rito’y piliin mo
ang isang pangyayari sa iyong búhay na angkop na angkop para sa iyong layunin o paksa

– Pakaisiping mabuti ang mga detalye sa pangyayaring ilalahad bilang personal na anekdota. Itala ang
lahat ng naaalala o natatandaan mo kaugnay ng anekdota. Balikan bilang isang larawan ang lahat ng pangyayari,
kung mainit ba noon o malamig, kung nasa loob o labas ka ba nang mangyari ito, balikan din sa alaala kung ano
sa ang naging reaksiyon ng mga taong nakapaligid sa iyo nang mangyari ito.
5
 – Sa pagsasalaysay nito’y huwag agad sasabihin ang kasukdulan dahil nawalala ang pananabik ng
mambabasa o tagapakinig sa kabuoan nito. Sa halip na simulan sa “Isasalaysay ko sa inyo ang pagkawala
pinakamamahal kong iPhone 6s,” maaari mong “Mayroon akong iPhone 6s na ibinigay ng aking ate pagkatapos
ng halos dalawang taon kong pag-ungot na ipása na niya sa akin at mag-upgrade na siya. Sa wakas ay naibigay
sa akin rin ito bilang isang espesyal na regalo sa aking kaarawan. Subalit isang araw... “ Kapag ibinitin nang
ganito ang kasukdulan o ang tinatawag na punchline ay tiyak na mapananatili ang interes mambabasa o ng mga
tagapakinig na sundan ang mga pangyayari. Tiyakin lang na ang pangyayaring ilalahad ay talagang makakukuha
sa atensiyon at magagamit sa layunin ng pagsulat o pagbigkas.

– Iwasang gumamit ng mabibigat na salitang hindi agad maunawaan ng mga mambabasa o tagapakinig.
Ang pagsasalaysay ng anekdota ay para lang pakikipagkuwentuhan sa isang kaibígan tungkol sa isang hindi
pangkaraniwang pangyayari sa iyong maghapon kaya gumamt ng mga payak na salitang madaling maunawaan.

– Kung gagamitin mo ang anekdota sa pagtatalumpati o pagsasalita ay mahalagang makapag-ensayo ka
upang mailahad ito nang mabisa.

– Bilang pagwawakas ay bigyang-din ang dahilan kung bakit mo inilahad ang anekdotang ito. Dito nila
mauunawaan at mapahahalagahan kung bakit mo isinama ang anekdota sa iyong paglalahad.

Sanggunian:
Diana Booher. Eight Tips for Telling a Good Anecdote. http://www.prnewsonline.com/topics/pr-
insiders/2009/05/04/eigt-tips-for-telling-a-good-anecdote/ .Accessed November 12, 2014.

Oubria Tronshaw. How to Write a Personal Anecdote. http://classroom.synonym.com/write-personal-

anecdote-4714.html. Accessed November 12, 2014.

ISAISIP NATIN

APAT NA KOMPONENT O SANGKAP NG KASANAYANG KOMUNIKATIBO

May apat na komponent o sangkap sa paglinang ng kasanayang komunikatibo. Partikular na nakatutulong

ang mga ito sa mga taong nag-aaral ng bagong wika. Mababasa sa ibaba ang apat na komponent ng kasanayang
komunikatibo ayon kina Michael Canale at Merril Swain.

Gramatikal– Ang komponent na nagbibigay-kakayahan sa nagsasalita upang epektibong makipagtalastasan

gamit ang angkop na mga tuntuning panggramatika. Mahalagang batid ng nagsasalita ang tuntuning pang-
gramatika dahil magagamit ang mga ito sa epektibong pagbuo ng salita, pangungusap, tamang pagbigkas,
pagbaybay, at maging sa pagbibigay-kahulugan sa salita. Ang mga tanong na sinasagot ng komponent na
gramatikal ay:

– Anong salita ang angkop gamitin?

– Paano magagamit nang tama ang mga salita sa mga parirala at pangungusap?

Sosyo-lingguwistik– Ang komponent na nagbibigay-kakayahan sa nagsasalita upang magamit ang salitang

naaangkop sa sitwasyon at sa kontekstong sosyal ng lugar kung saan ginagamit ang Wika. Kailangang alam at
magamit ang salitang angkop para sa hinihinging pagkakataon. Dito makikilala ang pagkakaiba ng isang taong
mahusay lang magsalita kompara sa isang katutubong nagsasalita ng wika. Madalas, ang isang mahusay lang
magsalita ay maaaring magkamali sa pagpili ng salitang gagamitin na puwedeng magbigay ng impresyon Sa
tagapakinig na siya’y walang galang, mayabang, o naiiba. Ang mga tanong na sinasagot ng komponent na sosyo-
lingguwistik ay:

– Anong salita o parirala ang angkop sa partikular na lugar at sitwasyon?

– Paano maipahahayag nang maayos at hindi mabibigyan ng iba o maling interpretasyon ang inilalahad
na paggalang, pakikipagkaibigan, paninindigan, at iba pa?

– Paano ko makikilala ang kaugalian at kulturang taglay ng isang tao sa pamamagitan ng mga salitang
kanyang ginagamit?

Diskorsal– Ang komponent na nagbibigay-kakayahang magamit ang wikang binibigkas at wikang ginagamit
sa pagsulat sa mensahe makabuluhang paraan upang maipabatid ang at maunawaan din ang tinatanggap na
mensahe. Dito binibigyan ng wastong interpretasyon ang salita, pangungusap/ pahayag upang makabuo ng
isang mas malawak at malalim na kahulugan. Ang mga tanong na sinasagot ng komponent na diskorsal ay:
6
 – Sa paanong paraan ang mga salita, parirala, at pangungusap ay mapagsasama-sama o mapag-uugnay-
ugnay upang makabuo ng maayos na usapan, sanaysay, talumpati, e-mail, artikulo, at iba pa?

Strategic– Ang komponent magamit maihatid ang berbal at hindi berbal na mga hudyat upang nang mas malinaw
ang mensahe at maiwasan o maisaayos ang mga hindi pagkakaunawaan o mga puwang (gaps) sa komunikasyon.
Sa isang bagong nag-aaral ng salita na hindi pa bihasa sa paggamit ng wikang binibigkas ay makatutulong ang
paggamit ng mga hindi berbal na hudyat tulad ng kumpas ng kamay, senyas, tindig, at mukha ekspresyon ng
upang maipaabot ang tamang mensahe. Maging ang mga katutubong nagsasalita ng isang wika ay gumagamit
din ng strategic kapag minsang nakalimutan ang tawag sa isang bagay o nása “dulo na ito ng kanilang dila” at
hindi agad maalala ang tamang salita. Kilalá rito ang mga Pilipino na madalas isinesenyas sa pamamagitan ng
nguso o pagkumpas ng kamay kapag tinatanong kung nasaan ang isang lugar. Ang mga tanong na sinasagot ng
strategic komponent ay:

– Paano ko malalaman kung hindi ko palá naunawaan ang ibig sabihin ng kausap ko o kung hindi niya
naunawaan ang gusto kong iparating? Ano ang sasabihin o gagawin ko nagbibigay-kakayahang na upang
maayos ito?

– Paano ko ipahahayag ang aking pananaw nang hindi mabibigyan ng maling interpretasyon ang aking
sasabihin kung hindi ko alam ang tawag sa isang bagay?

IV. PAGTATAYA
Tukuyin kung alin sa mga komponent ng kasanayang komunikatibo ang ginagamit o kailangang gamitin ng mga
tauhan sa sumusunod na mga sitwasyon. Isulat ang gramatikal, sosyo-lingguwistik, diskorsal, o strategic sa linya.
Isulat ang iyong kasagutan sa ibinigay sa sagutang papel.

________ 1. Mula sa Iloilo ay lumipat sina Daniel sa Maynila. Isang araw habang naglalaro sila ng basketball ay
napatingala si Daniel sabay sabing “May ‘pating’ sa court.” Nagtawanan ang kanyang mga kalaro. Ang kahulugan
pala ng pating sa salitang Ilonggo ay “kalapati.” Napakamot na lang sa ulo si Daniel. Alam na niya ngayong hindi
dapat gamitin ang gamitin salitang pating kapag nasa Maynila siya kung ang ibig pala niyang sabihin ay “kalapati.”

________ 2. Pumasok si Ella sa palikuran ng isang mall. Nang maghuhugas na siya ng kamay ay wala siyang
nakitang sabon. Tinanong niya ang babaeng naglilinis kung nasaan ang sabon. Tinanong niya ang babaeng
naglilinis kung nasaan ang sabon. “Hayun.” Ang sabi ng babae, habang nakaturo ang kanang kamay at nakaturo
rin ang nguso sa direksiyon ng lalagyan ng liquid soap na nakadikit pala sa gilid ng dingding.

_______ 3. Lumaki sa Davao si Jen kaya’t nang mapunta na siya sa Maynila upang mag-aral ay naging maingat
siya sa paggamit ng tamang gramatika tulad na lang ng mga panlaping nakasanayan niya para mas maintindihan
siya ng mga kaklase, at mga kaibigan. Halimbawa, halip na ang nakasanayang:
Gi basa mo na ba ang libro? ay inaayos niya sa
Nabasa mo na ba ang libro?

O kaya nama’y

Maka-inis talaga ang traffic, uy! ay inaayos niya sa

Nakaiinis talaga ang traffic, ah.

FIDBAK NG GURO TANDAAN MO

“Ang mahalaga sa buhay ay hindi lang ang

katotohanang tayo ay nabuhay. Sa mga nagawa natin
para sa ikabubuti ng buhay ng iba, nalalaman kung
naging makabuluhan ang ating naging buhay.

Binabati kita sa matiyaga mong pagsagot sa mga gawain na inilaan sa araling ito. Sa
bahaging ito, inaasahan na ang natutuhang mga konsepto ay makatutulong sa pagtalakay sa
kasunod na mga aralin.

7
V. SUSI SA PAGWAWASTO

*Guro ang magbibigay ng rubriks o magwawasto ng sagot.

SANGGUNIAN

-Marasigan Emily V. at Del Rosario Mary Grace G. (2019) Pinagyamang Pluma 10.
Quezon City: Phoenix
Publishing House, Inc.
-Pheonix Grade 10 Learning Guide at Teacher Guide
-DepEd Learning Material at Teacher Guide
-Curriculum Guide
-ZMC-Filipino Dept. Curriculum Map.

G. Carlo Echemane
(Guro sa Filipino 10)
Mobile Number: 09478192861
Facebook: carlo betito echemane
Email Address: carlobetitoechemane1989@gmail.com

G. Edgardo Barrameda
(Pinuno ng Departamento)
Mobile Number: 09217619681
Facebook: Edgardo Barrameda
Email Address: gardobarrameda1963@gmail.com

8
 SAGUTANG PAPEL
FILIPINO 10
Modyul 2, Kwarter III
Pangalan: _____________________________________________________________________
Antas & Seksiyon: _______________________________________________________________
Contact Number: ________________________________________________________________

PANIMULANG PAGTATAYA

1. 3. 5.

2. 4.

SIMULAN MO NA

MABUTING PINUNO

PAYABUNGIN NATIN
1. 4.

2. 5.

3.

SURIIN MO!

1.
dahil ____________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________

2.
dahil ____________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________

3.
dahil ____________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________

1
 SAGUTIN MO!

1. ______________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________

2. ______________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________

PAGTATAYA

1.

2.

3.