DIENHOAHOC

MÔN HỌC:
ĐIỆN HÓA HỌC
Giáo viên: ThS. Lê Thiết Hùng

Email: lethiethung@iuh.edu.vn
ĐT: 0971981968
1
KHOA CÔNG NGHỆ HÓA HỌC
NỘI DUNG MÔN HỌC
STT Nội dung Số tiết

1 Chương 1: Dung dịch điện li 10
2 Chương 2: Điện cực và pin điện 10
3 Chương 3: Động học các quá trình điện cực 6
4 Chương 4: Một số ứng dụng của điện hóa học 4
Tổng 30
2 1/5/2022 Physical Chemistry

Chuẩn đầu ra
1. Vận dụng các tính chất của dung dịch chất điện ly đển tính
toán các đại lượng cơ bản trong dung dịch điện ly. Vận dụng
cơ sở lý thuyết của sự chuyển vận điện tích trong dung dịch
chất điện ly để tính toán được các đại lượng độ dẫn điện và
các đại lượng liên quan.
2. Áp dụng cơ sở lý thuyết của pin điện để thiết lập phương
trình Nernst và tính toán các thông số liên quan (E, G, hằng
số cân bằng, tích số tan, độ tan, hoạt độ).
3. Trình bày và giải thích các hiện tượng điện phân. Tính toán
các bài toán điện phân (Faraday). Giải thích các hiện tượng
ăn mòn và quá trình bảo vệ kim loại.
3
Đánh giá chuẩn đầu ra
Nội dung Đánh giá Số câu

GK 3
1
2 CK 2-3
3 CK 1-2
4
Giáo trình - Tài liệu tham khảo
[1] Điện hóa học, Trường đại học Công nghiệp TpHCM, 2019.
[2] Carl H. Hamann, Andrew Hamnett, Wolf Vielstich,
Electrochemistry (2nd edn), WILEY-VCH Verlag GmbH & Co.
KGaA, Weinheim, 2007.
[2] ĐIỆN HÓA HỌC, Mai Hữu Khiêm, ĐH Bách khoa TPHCM,
2007
[3] Hóa lý và Hóa keo, Nguyễn Hữu Phú , NXB KH&KT, 2003
6 1/5/2022 Physical Chemistry

CHƯƠNG 1
DUNG DỊCH ĐIỆN LY
7 1/5/2022 PHYSICAL CHEMISTRY

Nội dung
1.1. Lý thuyết dung dịch điện ly

1.1.1. Tính chất của dung dịch điện ly
1.1.2. Hoạt độ và hệ số hoạt độ
1.2. Sự chuyển vận điện tích trong dung dịch điện ly
1.2.1. Các khái niệm cơ bản
1.2.2. Độ dẫn điện
1.2.3.Linh độ ion và định luật chuyển động độc lập của
ion trong dung dịch vô cùng loãng
8
1.1. LÝ THUYẾT DUNG DỊCH ĐIỆN LY
Tính bất thường


P
Thực nghiệm Lý thuyết
Tđ
Ts
Phát hiện – Điều chỉnh
Arrhenius Van’t Hoff

9 ACID – BAZ – MUỐI
Hệ số hiệu chỉnh i - Van’t Hoff
T  i.K.Cm ΔPtn ΔTS, tn ΔTD,tn π tn

i   
ΔPlt ΔTS, lt ΔTD,lt π lt
π  i.C.R.T
 i phụ thuộc vào bản chất và nồng độ chất tan

 Trong dung dịch loãng, có giá trị từ 2 – 4
10
Thuyết điện ly
Thuyết điện ly
Thuyết điện ly Thuyết điện ly

Arrhenius hiện đại
11
Thuyết điện ly Arrhenius – 1887
Bất thường Giải thích Arrhenius
do
không giải thích được khả
năng dẫn điện khác nhau
và nguyên nhân. Quá trình điện ly
12
Bất thường Giải thích Arrhenius
do
không giải thích được khả
năng dẫn điện khác nhau
và nguyên nhân. Quá trình điện ly
13
Arrhenius cho rằng:

Khi hòa tan trong nước các dung dịch bị phân ly thành các phần
tử nhỏ hơn mang điện tích gọi là các ion. Ion dương gọi là cation
và ion tích điện âm được gọi là anion.
14
Thuyết điện ly hiện đại
Sự điện ly là do có tác dụng tương hỗ giữa chất

điện ly và các phân tử dung môi để tạo thành
các ion bị solvat hóa.
15
Thuyết điện ly hiện đại

Ví dụ
NaCl + mH2O = Na+.nH2O + Cl-.(m - n)H2O
16
Phân lọai chất điện ly
Chất điện ly
Chất điện ly mạnh Chất điện ly yếu
17
Độ điện ly - 
n
hay α n : là số phân tử phân ly
n0 n0 : là số phân tử ban đầu hòa tan.
18
Hằng số điện ly - KD
Xét quá trình điện ly sau:
AmBn mAn+ + nBm-
Hằng số cân bằng:
KD 
A  B 
n m m n
19 Am Bn 
Quan hệ  - KD
Xét quá trình điện ly sau:

AmBn mAn+ + nBm-
Ban đầu: n0 0 0
Phân ly: .n0 m.n0 n.n0
Cân bằng: n0(1-) m.n0 n.n0
( m n 1)
n0 .α(mn ) m n
KD  m .n
20 (1  α)
Quan hệ  - KD
( m n 1)
n0 .α(mn ) m n
KD  m .n
(1  α)
Nếu chất điện ly 1- 1 (m = 1, n= 1  AB)
n0 .α2
KD 
21 (1  α)
Quan hệ i – 
Quan điểm Van’t Hoff:
Theo Van’t Hoff, hệ số i trong hiện

tượng điện ly là tỉ số của phần tử có sau
khi điện ly so với các phần tử hòa tan.
22
Quan hệ i – 
Hệ số Van’t Hoff:
i = 1 + (v - 1)α
i 1 T  i.K.Cm
α
ν 1
π  i.C.R.T
23 Với  = m + n
VÍ DỤ
 TÍNH NHIỆT ĐỘ KẾT TINH, NHIỆT ĐỘ SÔI, ÁP SUẤT

HƠI VÀ ÁP SUẤT THẨM THẤU CỦA DUNG DỊCH CÓ
90 GAM ĐƯỜNG GLUCO(M=180) TRONG 500 GAM
NƯỚC CHO BIẾT NƯỚC CÓ Ks = 0,513; Kđ = 1,86
VÀ TẠI 250C CÓ ÁP SUẤT HƠI CỦA NƯỚC LÀ 21,8
mmHg, KHỐI LƯỢNG RIÊNG DUNG DỊCH LÀ
1GAM/CM3
 Tính nhiệt độ sôi, nhiệt độ đông đặc, áp suất hơi và
áp suất thẩm thấu của dung dịch NaCl có cùng nồng
độ trên biết NaCl là chất điện ly mạnh.
 Dung dịch rất loãng, dung dịch chất điện ly yếu giống
dung dịch lý tưởng.
 Dung dịch có nồng độ cao hơn không sử dụng được
như dung dịch lý tưởng. Do đó, cần hiệu chỉnh:
+ Nồng độ: C, m, x  Hoạt độ: ac, am, ax
+ Áp suất: P  Hoạt áp. ap
25
Xét quá trình phân ly của M+A-:

Mv+Av- = v+Mz+ + v-Az-
Trong đó:
 = + + -: chỉ số trong công thức chất M+A-
a, a+,a-: hoạt độ trung bình, hoạt độ ion của ion M+ và A-
a : hoạt độ chất điện ly
m, m+, m-: molan trung bình và molan thành phần của ion M+ và A-
, +, -: hệ số hoạt độ trung bình, ion của ion M+ và A-
26
Theo định nghĩa, ta có:
a+ = +. m+
a- = -. m-
a = . m
27
Khảo sát hệ dung dịch có hai thành phần dung môi (1) và chất tan (2). Ta
có phương trình:
n1.d1 + n2.d2 = 0
hay: n1.dlna1 + n2.dlna2 = 0
Xét dung dịch chứa 1000g dung môi nên:
n1 = 1000/M1; n2 = m (molan)
Ta có: 1000/M1.dlna1 + mdlna2 = 0
Tính theo chất tan điện ly thành cation và anion:
1000/M1.dlna1 + m+.dlna+ + m–.dlna– = 0
28
Vì sự biến đổi 1 không phụ thuộc vào việc muối có phân ly hay không,
nên ta có:
m+.dlna+ + m–.dlna– – m.dlna2 = 0
khi muối M+A- phân ly hoàn toàn thì:
m+ = +.m ; m– = –.m
Thay vào phương trình trên, ta được:
+.dlna+ + –.dlna– – dlna2 = 0
 a ν a ν 
Hay:
d 0 a ν a ν
a   const
 2  a2
29
Ở trạng thái chuẩn, các đại lượng hoạt độ được xác định:
lima+ (m 0 ) = m+ = +.m
lim a- (m 0) = m– = –.m
const = 1
Do đó:
a ν a ν
 const  1  a ν a ν  a 2  a
a2
Hoạt độ chất điện ly hòa tan:
a  a ν .a ν
30
Ta có:
Thế hoá học trung bình của ion (tính cho 1 ion – mol):
Hoạt độ trung bình của ion là:
 
1
a  a  .a  
31
Đặc trưng cho sự sai
lệch nồng độ dung dịch
Tương tự ta có kết quả: so với lý tưởng
Molan trung bình của ion là:
 
1
m  m ν  .m ν  ν
Hệ số hoạt độ trung bình của ion là:
     .  
1
  
32
Công thức a+ = +. m+

a- = -. m-
a = . m
Hoạt độ chất điện ly hòa tan: a a ν .a ν
a  a ν
 
1
Hoạt độ trung bình của ion là: a  a  .a  
 m 
1
ν ν ν
Molan trung bình của ion là: m  .m 
     .  
1
  
Hệ số hoạt độ trung bình của ion là:
33
Một số quan hệ chuyển đổi
m c
x  
νm 
1000
νc 
100 .ρ  M2 .c 
M1 M1
Trong đó:
M1; M2: KLPT của dung môi và chất tan;
 - khối lượng riêng dung môi.
34
Ý nghĩa vật lý hệ số hoạt độ
Sự khác biệt của hệ so với trạng thái lý tưởng là do lực tương tác giữa
các phần tử trong dung dịch.
Lực tương tác bao gồm:
+ Lực tương tác với dung môi (sự solvat hoá)
+ Lực tương tác tĩnh ion khác.
Phương trình biểu diễn:
35 Năng lượng tương tác

Lực ion
Là một nửa tổng của tích số nồng độ của mỗi ion

với bình phương của số điện tích (hóa trị) của tất
cả các ion có mặt trong dung dịch.
36
Lực ion
1 1
Im   mi Zi2 IC   i i
C Z 2
2 2
Trong đó:
i - ký hiệu của tất cả các ion trong dung dịch
mi hay Ci - nồng độ thực của các ion
37
Định luật thực nghiệm về lực ion

(Lewis - Randall)
Trong vùng nồng độ loãng của các dung dịch, hệ

số hoạt độ trung bình của một chất điện ly mạnh
có giá trị như nhau của tất cả các dung dịch có
cùng lực ion.
38
1.1.3. Định luật giới hạn Debye - Huckel
Định luật giới hạn Debye – Huckel về hệ số hoạt độ ( hay

phương trình gần đúng bậc nhất):
lgγ i   A.Z i2 . I c
Phương trình giới hạn của hệ số hoạt độ trung bình có dạng:
lgγ    A.Z  .Z  . Ic
39
Định luật giới hạn Debye - Huckel
Nếu dùng nồng độ molan, khi dung dịch loãng Ci = mi
lgγi   A.Z . Ic
i
2
lgγ i   A'.Z i2 . I m
lgγ    A.Z  .Z  . Ic lgγ    A'.Z  .Z  . I m
Ở 250C, A’ = 0,509
40
Do đó, tại 250C,với dung môi là nước có:
lg    0,509.Z  .Z  . I m
Và:
lg  i  0,509 Zi . I m 2
Trong đó Z+, Z- là điện tích cation và anion.


Khi nồng độ dung dịch lớn hơn, vượt quá nồng độ giới hạn của
định luật giới hạn (Pt gần đúng bậc hai):
IC IC
lgγ i   A.Z .
2
lgγ    A. Z  .Z  .
1  a.B. I C 1  a.B. I C
i
a – đường kính hữu hiệu trung bình ion

Ở 250C: A = 0,509 mol-1/2.dm-1/2
42 B = 0,329.107 dm1/2.mol-1/2.nm-1

Ở 250C, sự gần đúng bậc hai có dạng
I I
lg i   A.Zi2 . lg    A. Z  .Z  .
1  a.B. I 1  a.B. I
I I
lg i   A.Zi2 . lg    A. Z  .Z  .
1 I 1 I
43
VÍ DỤ:
BÀI 1: Tính hệ số hoạt độ và hoạt độ của dung

dịch Fe2(SO4)3 0,001M.
Bài 2: Cho lực ion của dung dịch NaCl là 0,24.
Hãy xác định:
– Nồng độ của dung dịch trên.
– Dung dịch Na2SO4 phải có nồng độ bao nhiêu
để có cùng lực ion.
– Dung dịch MgSO4 phải có nồng độ bao nhiêu để
có cùng lực ion.
VÍ DỤ:
Bài 3:
Tính hoạt độ của dung dịch ZnSO4 0,1m tại
250C và hoạt độ trung bình của các ion biết
hệ số hoạt độ trung bình là 0,148.

Ví dụ 3: ZnSO4 = Zn2+ + SO42-
0,1m 0,1m 0,1m
Hoạt độ của ZnSO4 là: a  a  .a     .m .  .m
aZnSO4  a1Zn 2 .a1SO2    .mzn 2 .  .mSO2

4 4
a ZnSO4  0,1.0,148 .0,1.0,148  2,19.10 4
Hoạt độ trung bình của các ion là:
   a 
1 1 1
a  a  .a
 v

1
Zn 2 
.a1SO2 2  (a ZnSO4 )  2,19.10 4  1,4.10 2
2
4
46
1.2. Sự vận chuyển điện tích
trong dung dịch điện ly

12.3. Linh độ ion và định luật chuyển động độc
lập của ion trong dung dịch vô cùng loãng
47
1.2. Sự vận chuyển điện tích trong dd điện ly
Vận chuyển điện tích
Ion – ion Ion – điện tử
Điện tử - điện tử Điện tử - ion
Khi dẫn điện, tại bề mặt tiếp xúc
Thay đổi thành phần hóa học
48 Phản ứng hóa học xảy ra

Phân loại dây dẫn
Dây dẫn loại 1 Dây dẫn loại 2
 Những dây làm bằng kim loại  Những dung dịch điện ly,
(đồng, bạc, nhôm…) hay bán dẫn. chất điện ly nóng chảy, các
 Dẫn điện do sự dịch chuyển của khí ion hóa.
các điện tử (electron) và lỗ trống  Dẫn điện do sự chuyển vận
của các ion.
49
Định luật Faraday 1
Lượng chất thoát ra hay bám lên bề mặt

điện cực khi điện phân, tỷ lệ thuận với điện
lượng đi qua dung dịch đó.
m = k0.I.t = k0.q
51
m = k0.I.t = k0.q
Trong đó:
+ q : điện lượng đi qua dung dịch chất điện ly (C)
+ I : cường độ dòng điện (A)
+ t : thời gian (s)
52 + k0: hệ số tỉ lệ
Định luật Faraday 1 m = k0.I.t = k0.q
Nếu q = I.t = 1 thì m = k0x1 = ko
Nên ko là lượng chất bị chuyển hóa khi cho một

đơn vị điện lượng đi qua chất điện ly.
53 ko gọi là đương lượng điện hóa

Khi cho cùng một điện lượng đi qua các

dung dịch điện ly khác nhau thì lượng chất
bị chuyển hóa sẽ tỷ lệ thuận với đương
lượng điện hóa của chúng.
54
Nếu cho điện lượng 1 culong (C) qua dung dịch

AgNO3, CuSO4 và H2SO4 thì trên catod thu được?
Dd điện ly AgNO3 CuSO4 H2SO4
ko 1,118.10-3g Ag 0,3293.10-3 g Cu 0,010446.10-3 g H2
55
Nếu lấy đương lượng gam (Đ) chia cho ko ta

được hằng số Faraday
Dd điện ly AgNO3 CuSO4 H2SO4

ko 1,118.10-3g Ag 0,3293.10-3 g Cu 0,010446.10-3 g H2
Đ 107,870 31,77 1,00797
56 F 96.484,8 96.477,4 96.493,4

k0 = Đ/F
Vậy để chuyển hóa một đlg của một chất bất kỳ

bằng phương pháp điện hóa đều cần cùng một
điện lượng, đó là số FARADAY.
57
Một số công thức điện học
Định luật Ohm: I = E/R
Công suất (W) P = E.I
Điện năng (J): Q = P.t = E.I.t = I2.R.t
58
Một số chuyển đổi đơn vị
1C (culong) = 1 ampe.giây
1F = 26,8 ampe.giờ = 96484,520 C  96500 C
1watt.giây = 1Von.1Ampe.1giây = 1 Jun
1kW.giờ = 3.600.000 J
CHÚ Ý: Trong kỹ thuật ta có mthuc


hiệu suất dòng điện: m lt
59
Độ dẫn điện L (-1 = S(Simen)
1
L
R
Với:
 - điện trở riêng, là điện

R ρ trở của dây dẫn dài 1cm,
s tiết diện 1cm2.
60

R ρ
s

Đặt: k : hằng số bình điện cực.
s
61
Độ dẫn điện riêng  (-1.cm-1)
1 cm
1cm3
2
a cm2
a cm
62
Độ dẫn điện riêng  (-1.cm-1 =S. cm-1 )
Là độ dẫn điện của một dung dịch có thể tích

1cm3 được đặt giữa hai điện cực phẳng song
song có diện tích như nhau (cm2) và cách 1 cm.
1
χ 
63
ρ
Một số công thức quan hệ
1 
Từ L ; Rρ
R s

k
s
  k.L
64
Ghi chú
 Độ dẫn điện của chất điện ly nhỏ hơn rất nhiều

(hàng trăm, hàng ngàn) lần so với kim loại.
 Độ dẫn điện của chất điện ly lớn hơn rất nhiều với
chất không dẫn điện
 Độ dẫn điện phụ thuộc vào nồng độ và nhiệt độ
65
Độ dẫn điện phụ thuộc vào nồng độ


HCl
6
Ý nghĩa: trong thực tế
H2SO4
chọn chất điện ly và
4
nồng độ để có độ dẫn
NaOH
KOH
điện cao nhất cho
2
KCl phép tiết kiệm năng
AgNO3
lượng.
Ca(NO3)2
CH3COOH MgSO4
66
5 10 15
Độ dẫn điện phụ thuộc nhiệt độ

χ t  χ 25 1  αt  25  βt  252 
 = 0,0163( - 0,0174)
 Acid mạnh :  = 0,0164
 Baz mạnh :  = 0,0190
67  Muối :  = 0,022
Độ dẫn điện đương lượng  (cm2/đlg.)
1 cm
Vcm3
2
a cm2
a cm
1đlg
68
Độ dẫn điện đương lượng 

(cm2/đlg.)
Là độ dẫn điện của một thể tích tính theo cm3

chứa đúng một đương lượng gam chất điện ly
nằm giữa hai điện cực phẳng song song cách nhau
1cm.
69
Công thức tính:
χ.1000
λ
CN
Trong đó:
CN : nồng độ đương lượng
λ : độ dẫn điện đương lượng (cm2.  -1.đlg-1)
70
300
Sự
phụ
 , cm2/.đlg
thuộc 200
HCl
 vào
nồng KOH
độ 100
KCl
CH3COOH
71 0 1 2 3 4 5 C, đlg/l
HCl
Sự 300
phụ  , cm2/.đlg
thuộc KOH
 vào 200
nồng
 KCl
độ
100
LiCl
CH3COOH
0 0,05 0,10
72
Nhận xét
1. Khi nồng độ tăng thì  giảm lúc đầu nhanh sau chậm;
2. Đối với chất điện ly mạnh,  giảm theo quy luật tuyến
tính và chậm với . Điều này thích hợp phương trình
Koklrausch.
73
Đối với chất điện ly mạnh, thích hợp PT thực nghiệm Kohlrausch:
λ  λ - A C
Định luật thứ nhất

Trong đó: Kohlrausch
λ : độ dẫn điện đương lượng giới hạn (dung dịch vô cùng loãng)
A : giá trị thực nghiệm. Phụ thuộc T, P, dung môi, chất điện ly
74
Quan hệ giữa  - C và PT Kohlrausch
Đối với chất điện ly yếu, độ điện ly được tính theo

công thức độ dẫn điện đương lượng:
λ
α
λ
75
Hằng số điện ly - KD
Xét phản ứng điện ly sau:
AmBn mAn+ + nBm-
Hằng số cân bằng:
KD 
A  B 
n m m n
76 Am Bn 
Quan hệ  - KD
Xét phản ứng điện ly sau:

AmBn mAn+ + nBm-
Ban đầu: C0 0 0
Phản ứng: .C0 m.C0 n.C0
Cân bằng: C0(1-) m.C0 n.C0
C0 .
(m  n 1) (m  n)
KD  m .nm n
77 (1   )
Quan hệ  - KD
C0(m n 1) . (m n) m n

KD  m .n
(1   )
Nếu chất điện ly 1- 1 (m = 1, n = 1  AB)
C0 . 2 λ
KD  α
(1   ) λ
78
Quan hệ giữa  - C và PT Kohlrausch
Đối với chất điện ly yếu, 1 – 1:
1 1 λ.C
  2
λ λ  λ  .K
Trong đó: K : hằng số phân ly

79
Trong hệ SI thường dung độ dẫn điện mol.
1000. 
m 
CM
m : (cm2.  -1.mol-1)
CM : Mol/L
80
Ôn tập – Tóm tắt kiến thức
Tính chất dung dịch điện ly
α
n
KD 
A  B 
n m m n
n0 Am Bn 
i 1
α n0 .α2
ν 1 KD 
81 (1  α)
Độ dẫn điện
1 χ.1000
L λ
R CN

k   k.L
s
1 1 λ.C
  2
82 λ  λ - A C λ λ  λ  .K
Hoạt độ - hệ số hoạt độ a+ = +. m+

a- = -. m-
a = . m
Hoạt độ chất điện ly hòa tan: a a ν .a ν
a  a ν
 
1
 m 
1
ν ν ν
     .  
1
Hệ số hoạt độ trung bình của ion là:   
83
Lực ion
1 1
C Z 2
2 2
Trong đó:
mi hay Ci - nồng độ thực của các ion
84
1.2.3. Linh độ ion và định luật chuyển động ion
 Linh độ ion chính là tốc độ tuyệt đối của các ion, đơn vị
cm2/von.giây.
 Gọi: +, - là tốc độ chuyển động các ion
o+, o- là tốc độ tuyệt đối các ion
Ta có:
: Cường độ điện trường
85
Linh độ ion của các ion H+ và OH-
 Linh độ của các ion trong dung dịch nước thường có cùng độ lớn
khoảng 6.10-4 cm2/V.s
 Riêng linh độ của H+ và OH- rất lớn:
+ H+: 36,3.10-4 cm2/V.s
+ OH-: 20,5.10-4 cm2/V.s
Nguyên nhân
86
Bài toán
Khảo sát bình điện phân ống hình trụ, trong đó:
 Tiết diện ống hình trụ: S (cm2)

 Khoảng cách hai điện cực: 1(cm)
 Hiệu điện thế hai điện cực: E (vôn)
 +, - là tốc độ chuyển động các ion, cm/giây

 C : nồng độ dung dịch điện ly, đlg/l
Gọi:
  : độ điện ly
87
Trong 1cm3 Số cation = số anion = C. /1000 đlg/cm3
Số đlg cation = +.S.C.  /1000 đlg

Khảo sát
S cm2 – 1 giây
Số đlg anion = +- .S.C.  /1000 đlg
Điện lượng q = q+ + q-; q = I.t = I;

qua dung dịch
(1 giây)
I = (  ).S.C. .F/1000
Mà   o .E/l I = (o  o).S.C. .F.E/(1000.l)

88
I = (o  o).S.C. .F.E/(1000.l)
Mặt khác I = E/R = E.L = E..S/l
Quan hệ
I = E..S.C/l.1000
–
89
Chất điện ly mạnh,  = 1 nên:
–
–
Chất điện ly mạnh: Định luật thứ hai

Kohlrausch
Chất điện ly yếu:
90 Khi dd vô cùng loãng: λ   λ    λ 

Phương trình Onsager
Đối với chất điện ly 2 – 1 trong nước, PT Onsager có dạng:

 ..  ..  
       C
 ε.T  ε.T  .η 
3/2 1/ 2
 - độ thẩm điện môi;  - độ nhớt; c – nồng độ
Đối với chất điện ly 1 – 1 trong nước, PT Debye – Onsager:
93        ,.   C
Số chuyển vận các ion (số tải)
Là tỷ số giữa điện lượng mang bởi một loại ion nào

đó qua tiết diện của chất điện ly và tổng điện lượng
đi qua tiết diện dung dịch điện ly đó.
qi
ti 
94
qi
Ở phần trên, ta có các mối quan hệ:
–
–
95
Trong dung dịch chứa hai loại ion gồm cation và anion thì:
q v v o λ
t    
q  q v   v  v o   v o  λ   λ 
q v v o λ
t    
q  q v   v  v o   v o  λ   λ 
96 t  t  1
Phương pháp Hittorf
xác định số chuyển vận
Anod Catod
Mô hình I II III
phương pháp ++++++ ++++++
++++++
Hittorf ------ ------ ------
A
+++++ +++++ ++++++
------ - ----- - -----
-- B ++
-- ++
-- + ++++++ +++++ ++
- ------ -----
C

Anod Catod
(+) (-)
Vùng I Vùng II Vùng III
++++++ ++++++ ++++++
(A)
______ ______ ______
Ta được:
na v o λ 
  5 ++++++ ++++++ ++++++
nc v o λ  (B) ______ ______ ______
-- ++
-- + ++++++ +++++
(C) ++
-- _ ______ _____
++
98 Anolit Catolit
Tính toán theo phương pháp Hittorf
Số vận chuyển của các ion được xác định theo quan hệ sau:
na ma
t  
na  nc ma  mc
nc mc
t  
na  nc ma  mc
99
Tính toán theo phương pháp Hittorf
Nếu điện cực tại anod bị tan ra do điện phân, thì:
na ma
t  
nF mF nF : số đương lượng gam
mF: khối lượng tổng

t  1  t
100

Phương pháp ranh giới di động - Oliver Lodge (1886)
–
Dựa trên cơ sở dung chất chỉ thị để theo dõi sự
chuyển dịch của các ion trong lớp gel dẫn điện
MA
b’
 MA – chất điện ly cần nghiên cứu
x  M’A – chất điện ly chỉ thị
b  Mz+ tốc độ chuyển vận lớn hơn M’Z+
M’A  Dung dịch không màu đo sự di
chuyển bằng chỉ số khúc xạ.
101 +
Tính toán theo phương pháp ranh giới di động
Số vận chuyển của cation được xác định theo quan hệ sau:
x . S . F. C
t  t– = 1 – t+
q
Trong đó:
 x : ranh giới di động, cm.
 S : diện tích tiết diện bình, cm2.
 C : số đlg trong 1 cm3 dung dịch.
102 Khi dung dịch có nồng độ lớn, độ chính xác không cao
Bài tập áp dụng
Bài 1: Trong thực nghiệm theo pp ranh giới di động với dung
dịch KCl 0,1N và dùng dd LiCl 0,065N là chất chỉ thị. Dòng
điện không đổi 0,005893A qua dd trong 2130s xác định được
ranh giới di động là 5,6 cm trong ống có tiết diện 0,1142cm2.
Tính số chuyển vận ion K+ và Cl-
4
5,6.0,1142 .96500 .10
tK    0,492
0,005893 .2130
10
3
tCl   1  0,492  0,508
Bài 2: Trong dung dịch NH4Cl có số chuyển vận ion Cl- là

0,491. Tìm độ dẫn điện và tốc độ tuyệt đối của cation biết độ
dẫn điện đương lượng giới hạn của dung dịch là 14,9 -1.đlg-
1.cm2
q v vo   
t      
q   q  v   v  v o   v o       
10 –
– t  t  1
4
1.3. Ứng dụng phép đo độ dẫn điện
1.3.1. Phương pháp đo độ dẫn điện
Người ta sử dụng các bình đo đo dẫn điện, thay vì đo  và S của

điện cực bình thì người ta đo k = /S thông qua việc đo điện trở của
chất đã biết chính xác độ dẫn điện riêng. Sau đó, tính  như sau:
k
  k.L 
Rx
Thực tế thường dùng dung dịch điện ly chuẩn KCl
106
1.3.2. Ứng dụng
 Trong điện phân, tiết kiệm năng lượng và nâng cao

chất lượng sản phẩm.
 Hàm lượng muối trong các dung dịch.
 Xác định bậc axít
 Xác định độ hòa tan của chất ít tan
 Xác định độ phân ly và HS phân ly
 Phép định phân điện dẫn trong phân tích.
107
1.3.2. Ứng dụng
Phép định phân điện dẫn 
a
c
+ -
H OH
Na+
b
Cl-
VNaOH
108 Chuẩn HCl bằng NaOH

1.3.2. Ứng dụng
Phép định phân điện dẫn 
+
c
Ag
NO3–
Cl–
a
b
K+
b'
109 Chuẩn KCl bằng AgNO3

Tính chất dung dịch điện ly
α
n
KD 
A  B 
n m m n
n0 Am Bn 
i 1
α n0 .α2
11 ν 1 KD 
0 (1  α)
Độ dẫn điện
1 χ.1000
L λ
R CN

k   k.L
s
1 1 λ.C
11   2
1 λ  λ - A C λ λ  λ  .K
a+ = +. m+
Hoạt độ - hệ số hoạt độ
a- = -. m-
a = . m
Hoạt độ chất điện ly hòa tan:
a  a ν .a ν
a  a ν
 
1
 m 
1
ν ν ν
     .  
1
11 Hệ số hoạt độ trung bình của ion là:   
2
Lực ion
1 1
C Z 2
2 2
Trong đó:
11 mi hay Ci - nồng độ thực của các ion
3
Ví dụ 1. Tính độ dẫn điện đương lượng giới hạn của

dung dịch acid acetic khi dung dịch được pha vô cùng
loãng ở 250C. Biết độ dẫn điện đương lượng giới hạn
của HCl, CH3COONa và của NaCl lần lượt là: 426,1; 91
và 126,5 -1.đlg-1.cm2.
Ví dụ 2: Điện trở của dung dịch KCl 0,02N ở 250C trong
một bình đo độ dẫn điện đo được là 457. Biết độ dẫn
điện riêng của dung dịch là 0,0028 -1.cm-1. Dùng bình
này đo độ dẫn điện của dung dịch CaCl2 chứa 0,555g
CaCl2 trong 1 lít dung dịch có giá trị là 1050. Tính
11 hằng số bình điện cực và độ dẫn điện đương lượng
4 của dung dịch CaCl2.
VD2: Với dung dịch KCl ta có:
k = R.χ = 0,0028. 457 = 1,2796 (cm-1)

Với dung dịch CaCl2 ta có:
(Ω-1.cm-1)
Nồng độ của dung dịch CaCl2 là: N

Độ dẫn điện đương lượng của dung dịch CaCl2 :
11 (cm2. .đlg-1)
5
Ví dụ 3. Độ dẫn điện đương lượng của NH4Cl trong

dung dịch vô cùng loãng là 149,7 -1.đlg-1.cm2. Linh độ
ion của OH- là 198 của Cl- là 76,3 -1.dlg-1.cm2. Tính độ
dẫn điện giới hạn của dung dịch NH4OH.
Ví dụ 4. Điện trở của dung dịch KNO3 0,01N là 423 .
Hằng số bình điện cực là 0,5 cm-1. Xác định độ dẫn
điện riêng, độ dẫn điện đương lượng và độ phân ly
của dung dịch, biết linh độ ion của NO3- và K+ lần lượt
là 71,4 và 73,4 -1.đlg-1.cm2.
11
6
Ví dụ 3. λ   λ    λ 
 (NH Cl)    )    Cl

4
 
)

λ   (NH  )  149,7  76,6  73,4 (cm2.-1.đlg-1)

4
Độ dẫn điện đương lượng giới hạn của NH4OH là:
(NH OH)   )    )  73,4 + 198 = 271,4cm2 .1.dlg1

11 4



7
Ví dụ 4.
Độ dẫn điện riêng của dung dịch KNO3:
k 0,5
   1,182.10-3 -1.cm-1
R 423
Độ dẫn điện đương lượng của dung dịch KNO3:
1000. 1000.1,182.10 3
   118,2cm2 . 1.dlg1
C 0,01
(KNO )   )    )  73,4 + 71,4 =144,8cm2.1.dlg1
3
 

11 Độ điện ly là:   

   
  144,8
8
Ví dụ 5: Độ dẫn điện riêng của dung dịch AgCl bão hòa
ở 25oC bằng 3,14.10-6 Ω-1.cm-1; độ dẫn điện riêng của
nước cũng ở nhiệt độ trên là 1,60.10-6 Ω-1.cm-1. Biết độ
dẫn điện giới hạn của Ag+ và Cl- là 61,92 và 76,34 cm2/
Ω.đlg. Xác định tích số tan của AgCl ở 250C?
Độ dẫn điện riêng của dung dịch AgCl là:
χAgCl = 3,14.10-6 - 1,60.10-6 =1,81.10-6 Ω-1.cm-1

Ag  cl 
 AgCl
      61,92  76,34  138,26 cm2/ Ω.đlg.
Ta có:
1000 . 1000 .1,81.10 6
CS    1,31.10 5 M
 138,26
Tích số tan của AgCl:
11
9 TAgCl = S.S = (1,31.10-5) 2 =1,72.10-10
Ví dụ 6: Xác định nồng độ của dung dịch HCl nếu dùng

dung dịch NaOH 8N để chuẩn độ 100ml dung dịch HCl
bằng phương pháp chuẩn độ dẫn điện thế thì kết quả
thu được là:
VNaOH (ml) 0,32 0,60 1,56 2,00 2,34
 (-1.cm.10-2) 3,2 2,56 1,64 2,38 2,96

12
0
Bài tập áp dụng 1

1 λ.C
 2
λ λ λ  .K
12
1

DIENHOAHOC

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

DIENHOAHOC

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

MÔN HỌC:

ĐIỆN HÓA HỌC

Giáo viên: ThS. Lê Thiết Hùng

STT Nội dung Số tiết

2 1/5/2022 Physical Chemistry

Nội dung Đánh giá Số câu

6 1/5/2022 Physical Chemistry

DUNG DỊCH ĐIỆN LY

7 1/5/2022 PHYSICAL CHEMISTRY

1.1. Lý thuyết dung dịch điện ly

Tính bất thường

Arrhenius Van’t Hoff

Hệ số hiệu chỉnh i - Van’t Hoff

T  i.K.Cm ΔPtn ΔTS, tn ΔTD,tn π tn

 i phụ thuộc vào bản chất và nồng độ chất tan

Thuyết điện ly Thuyết điện ly

Thuyết điện ly Arrhenius – 1887

Bất thường Giải thích Arrhenius

Thuyết điện ly Arrhenius – 1887

Bất thường Giải thích Arrhenius

Thuyết điện ly Arrhenius – 1887

Arrhenius cho rằng:

Thuyết điện ly hiện đại

Sự điện ly là do có tác dụng tương hỗ giữa chất

Thuyết điện ly hiện đại

Phân lọai chất điện ly

Chất điện ly mạnh Chất điện ly yếu

Xét quá trình điện ly sau:

AmBn mAn+ + nBm-

Hằng số cân bằng:

Xét quá trình điện ly sau:

Nếu chất điện ly 1- 1 (m = 1, n= 1  AB)

Quan điểm Van’t Hoff:

Theo Van’t Hoff, hệ số i trong hiện

 TÍNH NHIỆT ĐỘ KẾT TINH, NHIỆT ĐỘ SÔI, ÁP SUẤT

Xét quá trình phân ly của M+A-:

Theo định nghĩa, ta có:

Hoạt độ trung bình của ion là:

Molan trung bình của ion là:

Công thức a+ = +. m+

Một số quan hệ chuyển đổi

Ý nghĩa vật lý hệ số hoạt độ

35 Năng lượng tương tác

Là một nửa tổng của tích số nồng độ của mỗi ion

Định luật thực nghiệm về lực ion

Trong vùng nồng độ loãng của các dung dịch, hệ

Định luật giới hạn Debye – Huckel về hệ số hoạt độ ( hay

Phương trình giới hạn của hệ số hoạt độ trung bình có dạng:

Định luật giới hạn Debye - Huckel

Nếu dùng nồng độ molan, khi dung dịch loãng Ci = mi

lgγ    A.Z  .Z  . Ic lgγ    A'.Z  .Z  . I m

Do đó, tại 250C,với dung môi là nước có:

Trong đó Z+, Z- là điện tích cation và anion.

41 1/5/2022 PHYSICAL CHEMISTRY

Định luật giới hạn Debye - Huckel

a – đường kính hữu hiệu trung bình ion

Định luật giới hạn Debye - Huckel

BÀI 1: Tính hệ số hoạt độ và hoạt độ của dung

45 1/5/2022 PHYSICAL CHEMISTRY

aZnSO4  a1Zn 2 .a1SO2    .mzn 2 .  .mSO2

a ZnSO4  0,1.0,148 .0,1.0,148  2,19.10 4

Hoạt độ trung bình của các ion là:

1.2.1. Các khái niệm cơ bản

1.2.1. Các khái niệm cơ bản