Professional Documents
Culture Documents
Filara (Q1) - Module
Filara (Q1) - Module
LEARNING MODULE
Unang Semestre:
Batayang Konsepto Kaugnay ng Akademikong Sulatin
Ang pagsulat ay isa sa pangunahing kasanayan na natututuhan at pinauunlad sa loob ng paaralan. Hindi
maihihiwalay ang bisa ng pagsulat bilang sandata sa buhay ng isang indibidwal. Bilang mag-aaral, ito rin ay isa sa
mga kasanayan na dapat mong mahasa at mapaghusayan.
Sa unang aralin, mamamalas ang mga batayang konsepto ng akademikong pagsulat na makatutulong sa mga
mag-aaral upang mabisang makalikha ng mga sulatin pampaaralan at pangtrabaho. Palalalimin dito ang iyong pag-
unawa sa akademikong pagsulat bilang isang uri ng malayuning komunikasyon na kaiba sa personal na uri ng
pagsulat. Tatalakayin din ang mga salik na dapat isaalang-alang sa pagsulat ng akademikong sulatin at ang mga
displinang maaaring pagbatayan ng paksang tatalakayin.
Sa larangan ng pagsulat, mahalagang isaalang-alang ang uri ng diskursong pagbabatayan ng iyong paksa
sapagkat makatutulong ito upang mas epektibong maipahayag ang nilalaman ng sulatin. Iisa-isahin sa ikatlong aralin
ang mga batayang diskurso sa pagsulat: pagsasalaysay, paglalahad, paglalarawan, at pangangatwiran. Tatalakayin
din ang katangian at kahalagahan ng bawat isa at ang mga akademikong sulatin na maiuugnay sa mga ito.
Bilang bahagi ng proseso ng pagsulat, mahalagang malaman ang mga bahagi ng sulating ating bubuuin.
Kaugnay nito, tatalakayin sa ikaapat na aralin ang tatlong pangunahing bahagi ng isang sulatin: Simula, Katawan at
Wakas. Kung saan sa makikita sa Simula ang pagpapakilala ng paksa, sa Katawan naman ang pinakamahahalagang
detalye na sasagot sa mga katanungang naunang inilahad, at ang Wakas na magpapahayag ng iyong koklusyon sa
paksang tinatalakay. Iisa-isahin din ang kahalagahan ng mga ito at ang iba’t ibang mga pamamaraan na makatutulong
upang maging epektibo ang lalamnin ng bawat bahagi.
Taglay ng akademikong sulatin ang pagkakaroon ng tiyak na proseso na dapat sundin. Bagaman masalimuot
ang pagbuo nito, may mga maaasahang paraan upang malagpasan ang hamong kaugnay ng pagsulat. Sa ikalimang
aralin, tatalakayin ang Una (Bago Sumulat) at ikalawang yugto (PAgbuo ng Unang Draft) sa pagbuo ng sulatin. Iisa-
isahin din ang iba’t ibang hakbang na dapat gawin ng isang manunulat na makatutulong sa yugtong pinagdadaanan.
Kailangan ding pagdaaanan ng isang manunulat ang Ikatlo (Pag-eedit at Pagrerebisa), Ikaapat (Pagsulat ng
Pinal na Draft) at Ikalimang (Paglalathala at Paglilimbag) bahagi ng yugto ng pagsulat upang maging matagumpay
ang prosesong kanyang pinagdadaanan. Tatalakayin sa araling ito ang ikatlong yugto ng pagsulat kung saan iisa-
isahin ang mga simbolo na ginagamit sa pagwawasto ng isang teksto. Maging ang wastong gamit ng mga bantas ay
matatalakayin din. Sa ikaapat at ikalimang yugto, tatalakayin ang pagsulat ng pinal na draft at paglalathala ng sulatin.
____________ 16. Bahagi ng ikalawang yugto ng pagsulat ang pagbabalik-tanaw at pagkilala sa sarili na
makatutulong upang malaman kung ano ang iyong isusulat.
____________ 17. Sa pagbabalangkas, ang unang hakbang na dapat gawin ay hatiin ang mga ideya ng napiling
paksa.
Mga Layunin:
Sa pagtatapos ng aralin, ikaw ay inaasahan na…
1. Natutukoy ang kahulugan, katangian at anyo ng akademikong sulatin.
2. Naiisa-isa ang mga disiplinang maaaring pagbatayan sa pagsulat ng akda.
3. Nakakalikha ng isang tweet upang maipahayag ang kahalagahan ng akademikong sulatin.
4. Naibibigay ang sariling opinyon tungkol sa mga isyu na may kaugnayan sa pagsulat.
Paunang Gawain: Tukuyin kung alin sa mga sumusunod ang mga katangian ng akademikong sulatin.
_____________ 1. Layunin nitong magbigay ideya at impormasyon.
_____________ 2. Ginagamitan ng obserbasyon at pananaliksik.
_____________ 3. Nasa una at pangalawang panauhan ang pagkakasulat.
_____________ 4. Obhektibo
_____________5. Iba’t ibang publiko ang tinuturing na awdyens sa pagsulat.
1. Humanidades
Wika
Literatura
Pilosopiya at Teolohiya
Mga Piling Sining (Arkitektura. Teatro, Sining, Sayaw, Musika)
2. Agham Panlipunan
Kasaysayan
Sosyolohiya
Sikolohiya
Ekonomiks
3. Agham Pisikal
Pagtataya
Magkakaroon ng pagtataya na ibibigay ng guro online (via Teams).
b. Plagiarism
Ito ang maling paggamit, “pagnanakaw ng mga ideya, pananaliksik, lengguwahe, at pahayag” ng ibang tao sa
layuning angkinin ito o magmukhang sa kaniya.
Ayon kay Diana Hacker (www.newworldencyclopedia.com), tatlong paglabag ang maituturing na plagiarism:
1) hindi pagbanggit sa may-akda ng bahaging sinipi at kinuhanan ng ideya;
2) hindi paglalagay ng panipi sa hiniram na direktang salita o pahayag; at
3) hindi ginamitan ng sariling mga pananalita ang mga akdang ibinuod (summary) at hinalaw (paraphrase).
c. Paghuhuwad ng datos
1) Imbensiyon ng datos
2) Sinadyang di-paglalagay ng ilang datos
3) Pagbabago o modipikasyon ng datos
e. Pag-subscribe upang bumili ng artikulo o pagkopya sa mga website upang gamitin at angkinin bilang sariling
papel na isusumite sa guro.
f. Pagpapagawa o pagbabayad sa iba upang igawa ang papel, tesis, disertasyon, report, at iba pa. Malinaw na
pandaraya ito. Kaugnay nito, ang gumagawa at nagpapabayad para gawin ang mga ito ay sangkot din sa pandaraya.
Gawain 3: Panoorin ang pelikulang Shattered Glass, isang pelikula noong 2003 na nanalo ng mga gantimpala na
tungkol sa pandaraya (paglikha ng kuwento) sa pahayagan. Itala ang mga mahahalagang punto sa pelikula na
maiuugnay ninyo sa aralin. Sagutin ang mga sumusunod na bilang:
Magbigay ng dalawang pangyayari mula sa pelikula na maituturing mong uri ng paglabag sa etika ng
pagsulat at ipaliwanag bawat isa.
Magtala ng tatlong pangyayari kung saan nakita mong may nilabag na pagpapahalaga sa pagsulat ang mga
tauhan sa pelikula at ipaliwanag kung bakit.
Gawain 4: Lumikha ng isang slogan na magsisilbing paalala para sa mga manunulat tungkol sa pag-iwas sa kahit
na anong uri ng pandarayan sa larangan ng pagsulat. Makikita sa answer sheet ang pamantayan sa pagmamarka.
Pagtataya
Magkakaroon ng pagtataya na ibibigay ng guro online (via Teams).
Paunang Gawain: Ibigay ang kahulugan ng salitang diskurso sa pamamagitan ng isang akrostik.
D-
I-
S-
K-
U-
R-
S-
O-
A. Pagsasalaysay
Ang pagsasalaysay ay diskurso na naglalahad ng mga pangyayari na madalas ay tapos na.
Ito ay nagsasaad ng mga pangyayari o karanasang magkaugnay, gaya ng pagkukwento ng mga kawili-wiling
pangyayari, pasulat man o pasalita.
Karaniwan ay gumagamit ng salitang kilos para ilarawan ang mga pangyayari.
Katangian
May maayos na pagkakasunod-sunod.
Ginagawa nang malinaw at may tiyak na kaayusan.
Binibigyang-pansin lamang ang mga pangyayaring totoong mahalaga.
Gumagamit ng punto de bista sa pagsasalaysay.
Naghahatid ng mahalagang mensahe.
Nangangailangan ng mahusay na paggamit ng wika.
Katangian
Nagagawa ng pagsasalaysay na maibahagi, maihatid, at mapahalagahan ng impormasyon nang may maayos
na pagkakasunod-sunod.
Dagdag pa rito, nakagagamit ito ng masining, at angkop na wika na makatutulong sa akademikong sulatin.
B. Paglalarawan
Katangian
Nakatuon sa pangunahing katangian.
Gumagamit ng mga salitang makahulugan at matalinhaga.
Nasasangkot sa iba’t ibang pandama.
Kahalagahan
Naipapakita ang kagandahan ng daigdig sa pamamagitan ng paningin at pandama.
Nagagawang maging konkreto ang abstrakto.
C. Paglalahad
Ang paglalahad ay larawan ng diskurso na nagpapaliwanag ng isang paksa.
Layunin nito na magpaliwanag at magsuri ng mga impormasyon sa pamamagitan ng ideya, mahalagang
ebidensya at angkop na pagtatalakay.
Katangian
Kailangan ang malawak na kaalaman sa paksa.
Sumasangguni sa makabuluhang aklat, magasin, dyornal, at iba pa.
Ang pagsasalaysay at paglalarawan ay ginagamit sa paglalahad kung ito ay makatutulong sa gagawing
pagpapaliwanag.
Kahalagahan
Nagbibigay ng depinisyon at tumutukoy sa sanhi at bunga, sa paraan ng pagsasagawa, problema at solusyon.
Hinihikayat ang tao na maging palabasa, mapanaliksik, at mapagmasid nang mapaunlad ang ating
kakayahan.
D. Pangangatwiran
Layunin nitong hikayatin ang iba na tanggapin ang katotohanan o kawastuhan ng isang paninindigan o dili
kaya’y baguhin ang kanilang pag-iisip o impluwensiyahan ang kanilang pag-uugali at pagkilos sa
pamamagitan ng mga makatwitrang pahayag.
Layunin nitong mapakilos ang mambabasa.
Mahalaga ang diskursong ito sa ating pagpapahayag ng mga pananaw hinggil sa mga isyung kinakaharap.
Ito ay maglalahad ng matibay na pangangatwiran, argumento at pagtalakay na lubusang himihikayat sa
mambabasa.
Katangian
Karaniwang binibigkas sa pamamagitan ng talumpati.
Maaaring manawagan sa emosyon o isipan.
Ginagamitan ng magaganda at mabisang pananalita.
Uri ng pangangatwiran
Pangangatwirang Pabuod
Ang pangangatwirang ito ay nagsisimula sa maliit na halimbawa o katotohanan at nagtatapos sa isang
panlahat na suliranin. May tatlong paraan ang ganitong uri ng pangangatwiran:
Gumagamit ng Pagtutulad
Inilalahad ang magkatulad na katangian, sinusuri ang mga ito at dito humahango ng konklusyon. Ang
konklusyon sa ganitong pangangatwiran ay masasabing pansamantala lamang.
Maaaring maging pareho ang paghahambing sa isa lamang katangian subalit magkaiba naman sa ibang
katangian.
Halimbawa:
1. Tulad ng espada na sandata ng mandirigma, ang pluma ay siya ring sandata ng isang manunulat
2. Ang kaayusan ng isang atom ay tulad din ng ating solar system. Ang nucleus ay ang araw, habang ang
electrons naman ay ang mga planeta na umiikot sa kanilang araw.
Wrap It Up!
Itala ang pagkakaiba ang mga katangian ng bawat batayang diskursong tinalakay sa araling ito.
Pagsasalaysay Paglalarawan Paglalahad Pangangatwiran
Pagtataya
Magkakaroon ng pagtataya na ibibigay ng guro online (via Teams).
__________________________________________________________________________________________
MONTHLY EXAMINATION
__________________________________________________________________________________________
Paunang Gawain:
GITNA
2. Tuwirang Sinasabi
Ito’y karaniwang nakikita na nakapanipi dahil kuha ito sa mga awtor o bantog na tao.
Halimbawa:
“Ako’y isang taong mapagmahal ngunit ako rin ay may tungkuling gawain at isasagawa ko ito….”
3. Panlahat na Pahayag
Ito’y nagtataglay ng kahalagahang unibersal na maaaring hanguin sa mga salawikain, sa mga kawikaan at
maging sa mga pamilyar at pang-araw-araw na makatotohanang kaalaman ng lahat na
nagtataglay ng diwa o aral.
Halimbawa:
Ang ginawang kabutihan ay madaling makalimutan subalit ang nagawang kasalanan ay baon-baon hanggang
libingan. Tunghayan ninyo ang kasaysayan ni Carmelita Tagonon ng Surigao del Norte. Tawagin na lamang natin
siyang Lita
4. Paglalarawan
Ito’y ginagamit kapag nagtatampok ng tao sapagkat nagbibigay-deskripsyon, mga malarawan at maaksyong
salita ang ginagamit.
Halimbawa:
Isa siya sa pinakamaliit sa klase. At isa rin sa pinakapangit. Ang bilog at pipis niyang ilong ay lubhang kapansin-
pansin at tingnan lamang iyo’y mahahabag na sa kanya ang tumitingin. Kahit ang paraan niya ng pagsasalita ay
laban din sa kanya. Mayroon siyang kakatuwang punto na nagpapakilalang siya’y taga ibang pook.
(mula sa “Paglalayag… sa Puso ng Isang Bata” ni Genoveva E. Matute)
5. Pagsalungat
2. Paespasyal o Paagwat
Pinauunlad ang paglalahad sa malapit na sinisimulan dahil ang mga bagay-bagay dito’y alam na alam,
patungong malayo o palayo kung saan man ang mga bagay-bagay ay hindi gaanong kilala o “vice versa”.
2. Pagpapahiwatig ng Aksyon/Pagmumungkahi
Halimbawa:
… Kung hindi na madadagdagan ang populasyon, maaaring wala nang gaanong magugutom. Kung ganoon, dapat
na magkaroon nang masidhing kampanya ang pamahalaan para mapigil ang pagdami ng mga tao.
3. Pagtatanong
Halimbawa:
Ngayon sa oras ng matinding pagsubok na hinaharap ng ating bayan at karamihan sa ating kababayan ay lugmok sa
kahirapan, ano ang puwede mong gawin para makatulong? Ano ang dapat gawin ng mga pinuno ng ating bayan para
maibsan ang matinding pagdurusa? Ano sa palagay ninyo?
4. Pagsisipi
Halimbawa:
(Kumukopya ito ng isang linya o mahigit pa sa isang akda, patula man o tuluyan, na angkop sa tinatalakay na paksa.)
Isang magalang na manunulat ang nagsabi: “Pagkatiwalaan ang kapwa mo at sila’y magiging matapat sa’yo. Purihin
mo sila at sila ay magiging kapuri-puri.”
Kahirapan sa Pilipinas
Ang kahirapan ang isa sa mga mabibigat na problema ng ating bansa. Madalas nating sisihin ang maling
pamamalakad ng mga pinuno ng bansa, pero sila nga ba ang may kasalanan o tayong mga Pilipino na tamad?
Sabi nga nila, “Katamaran ay katumbas ng Kahirapan”. Tama sila, at tama rin naman ang mga taong
nagsasabing nasa gobyerno ang pagkakamali. Sinasabi ng karamihan, kaya sila naghihirap ay sa kadahilanang wala
silang trabaho, pero ang totoo, maraming trabahong nakalaan, mapili lang talaga ang mga Pilipino. Pero hindi rin
natin sila masisisi, mas pipiliin pa nilang maupo na lang sa isang tabi at manghingi ng limos kaysa magpakapagod
sa napakabigat na trabaho at kumita ng isang daang piso sa isang araw. Pero sa kadahilanang ito, pinapakita lang
natin na tayo ay tamad, pinakadahilan ng kahirapan.
Pangalawa sa mga dahilan ay ang maling gawain ng mga pinuno ng ating bansa, ang pagbubulsa sa kaban
ng bayan. Ang mga pondo na para sa pagpapaunlad ng buhay ng mga mahihirap ay ginagamit ng mga pulitiko para
sa sarili nilang interes. Sapat ang sweldo ng mga pinuno ng ating bansa, ang totoo ay sobra-sobra pa ito para
bumuhay ng isang pamilya, pero patuloy pa rin sila sa maling gawain nila.
Kamakailan lang ay sinabi na umaangat na ang ekonomiya ng ating bansa, pero wala kahit isa ang
nakaramdam nito. Kailangan pa ring pumila ng matagal para lang makabili ng NFA Rice, mataas pa rin singil sa
gasolina, sa kuryente at halos sa lahat ng bilihin, hindi kasya ang sweldo ng isang empleyado lamang.
Dahil sa maling gawain ng mga pulitiko, mga simpleng mamamayan ang naaapektuhan, dahil mas pinipili
nilang ibulsa ang malaking pondong pangkahirapan kaysa idagdag sa sweldo ng mga empleyado, isang malaking
kamalian sa parte ng mga pinuno.
Pangatlo sa mga kadahilanan ay ang pagiging iresponsable ng mga Pilipino, o ang kawalan ng paninindigan.
Kung magiging responsible lamang ang mga magulang ng mga batang kalye ay malamang walang pakalat-kalat na
bata ngayon sa lansangan, walang uhuging bata na nanghihingi na limos, at walang kaawa-awang mga mukha ng
mga gutom na bata ang makikita natin.
Kung pinag-aaral lamang sila ng kanilang magulang, malamang ay magkakaroon sila ng magandang
kinabukasan. Bumabalik nanaman dito ang kadahilanang wala silang trabaho, pero may mga programa ang ating
pamahalaan, maging ang local, para sa libreng pag-aaral, pero mukhang hindi nauubusan ng dahilan ang Pilipino
kung bakit hindi sila nakaka-pagaral, at ibabalik nanaman ang sisi sa gobyerno.
Ang katotohanan ay tayo mismo ang dahilan ng ating paghihirap, tayong mga mamamayan ng bansa natin.
Kung sisimulan natin ang pagbabago sa sarili natin, malamang ay mababagao rin natin ang antas ng ating
pamumuhay, pinuno ka man o simpleng mamamayan ay dapat magbago para sa ikauunlad nating lahat.
Mula sa: wordpress.com
B. Gitna
1. Organisasyon at kaayusan ng daloy ng ideya sa mga talata.
a. Ang unang pangungusap ng talata ay kaugnay ng naunang talata.
b. Ang mga sumusuportang ideya ay magakkasama sa loob ng talata.
2. Pagpapaunlad ng talata
a. Ebidensya
b. Argumento
c. Pagbubuo ng talata
1) Pagsisimula ng bagong talata
2) Mga transisyon
3) Haba ng Talata
3. Pagbuo ng pangungusap
a. Iba-ibang uri at anyo ng pangungusap
4. Paggamit ng angkop na salita
a. Lebel ng pormalidad
C, Konklusyon
1. Pagbubuod
2. Rebyu ng Tinalakay
3. Paghahawig (Paraphrase)
4. Panghahamon
5. Pagmumungkahi
6. Resolusyon
Gawain 8: Paglikha ng Tesis na Pahayag. Mula sa mga ibinigay na paksa, lumikha ng Tesis na Pahayag (Thesis
Statement). Matapos gawan ng tesis ang mga paksang ibinigay, pumili ng kahit na anong paksang nais mong
talakayin at gumawa ng tesis na pahayag bilang panimulang hakbang sa pagsulat ng isang teksto.
Wrap It Up!
Itala sa talahanayan sa ibaba ang katangian ng mga bahagi ng isang akademikong sulatin.
Pagtataya
Magkakaroon ng pagtataya na ibibigay ng guro online (via Teams).
Paunang Gawain:
Sagutin at palawakin ang kasagutan sa tanong na ito:
Bilang isang manunulat, ano-anong mga hakbang ang iyong dapat isagawa bago sumulat ng isang sulatin?
Paano makatutulong ang mga ito sa iyong nililikhang akda?
Balangkas
• Banghay o gabay sa pagsulat.
• Sulatin na nagsisilbing hulmahan ng kalalabasang porma ng isang katha.
• Pinangungunahan ng Roman numerals, titik, Arabic numerals at maliit na titik.
Layunin
• Upang malaman kung naunawaang mabuti ang aralin
• Upang maisaaayos nang mabuti ang mga ideya.
• Upang makatulong sa pagtuklas ng kailangan pang impormasyo/tala.
• Upang maging patnubay sa pag-aaral.
• Upang makatulong sa paghahanda at pagbibigay ng mga ulat.
Gawain 9: Pagbuo ng balangkas. Gamit ang paksang iyong pinili at binuong tesis noong nakaraang linggo, lumikha
ng isang balangkas na pangungusap ng sulatin na lilikhain (sanaysay). Ilagay at pagbatayan ang nilikhang Thesis
Statement sa paglalagay ng puntos. Magsaliksik, at maglahad ng mga susuportang detalye sa paksa. Gamitin ang
pormat sa ibaba.
I. Introduksyon
A. (Pagkuha ng atensyon)
B. (Pagpapakilala sa paksa)
C. (Thesis Statement)
II. (Unang point) (Paksang Pangungusap)
A. (Sumusuportang ideya)
III. (Ikalawang point) (Paksang Pangungusap)
Paglikha ng Pamagat
1. Ang pamagat ay dapat na magbigay ng tiyak at may hangganang indikasyon ng nilalaman ng sulating
tinatahak.
2. Ang pamagat ay dapat na maging kaakit-akit at kawili-wili sa mambabasa sa pamamagitan ng pagiging
orihinal nito o dili kaya’y sa pagtataglay ng makatawag-pansing parirala.
3. Ang pamagat ay dapat na magbigay ng kapanabikan sa mambabasa. Dapat itong mag-iwan ng palaisipan.
4. Ang pamagat ay hindi nangangailangang maging mahaba.
Pagtatalata
Ang talata ay ang pinagsama-sama at pinagdugtung-dugtong na mga magkaka-ugnay na pangungusap
tungo sa isang paksa o isang tiyak na bahagi ng isang higit na malawak na paksa.
Sa pamamagitan ng pagtatalata, ang isang ideya na bahagi ng kabuuan ng sulatin ay nagpapaunlad at
nagpapatibay sa kaugnayan nito sa iba pang mga ideya ng isang komposisyon.
Uri ng Talata
1. Panimulang Talata (Introductory Paragraph)
2. Transisyonal na Talata (Transitional Paragraph)
3. Talatang Binubuo ng Salitaan o Dayalogo (Paragraph of Dialogue)
4. Pangwakas na Talata (Concluding Paragraph)
Paksang Pangungusap
Ang paksang pangungusap ay isang pangungusap na naglalagom ng pangkalahatang nilalalaman ng isang
talatang kakikitaan nito.
Ito ay maaaring matunghayan sa unahan ng talata, sa bahaging malapit sa unahan o dili kaya’y sa hulihan
ng talata.
Lantad – sa unang tingin pa lamang ay nakikita o napapansin na ng bumabasa
Di-lantad – padetalyadong ipinahihiwatig lamang
Uri ng Paksang Pangungusap
Paksang pangungusap sa unahan ng talata
Paksang pangungusap sa bahaging malapit sa unahan ng talata
Paksang pangungusap sa hulihan ng talata
Gawain 10. Pagbuo ng Unang Draft. Sa pamamagitan ng binuong Balangkas na Pangungusap, sumulat ng isang
sanaysay na tatalakay sa piniling paksa. Siguraduhing maibabahagi ito nang malinaw at maipakikita ang layunin ng
iyong sulatin. Isaalang-alang ang batayang diskursong gagamitin sa pagtalakay at ang mga pamamaraan ng pagsulat
ng mga bahagi nito. Huwag kalilimutang gumamit ng mga ebidensyang magpapatunay sa impormasyong iyong
ilalahad at i-cite ang pinagkuhanan ng mga ito. Panatilihing pormal, obhektibo, at nasa ikatlong panauhan ang
sanaysay na bubuuin. Matatagpuan ang pamantayan sa pagmamarka sa assignment tab.
Wrap It Up!
Mula sa tinalakay na aralin, lumikha ng apat (4) na tips na maaaring isaalang-alang ng mga mag-
aaral sa proseso ng pagsulat upnang mapabuti ang kanilang mga sulatin.
1. 2.
Pagtataya
Magkakaroon ng pagtataya na ibibigay ng guro online (via Teams).
Ano ang kahalagahan ng pagkakaroon ng burador sa pagsulat ng isang sulatin tulad na lamang ng sanaysay?
Bakit kinakailangang ipwasto ang iyong uanng draft bago magtungo sa pinal na pasulat nito?
Ikatlong Yugto sa Pagbuo ng Sulatin
Pag-e-edit at Pagrerebisa
Sa yugtong ito, inaayos ang unang draft. Iwinawasto ang mga kamalian tulad ng baybay, bantas, at mismong
ang nilalaman ng akademikong sulatin.
Sa yugto ng page-edit, may mga tiyak na simbolo upang ituwid ang mga nakitang mali. Mainam na hindi
lamang sarili ang tumingin ng gawa. Bagkus ay bukas-isip na ipasuri ito sa kaibigan at kamag-aral.
Mula sa nakitang pagkakamali, ilalapat ang pagrerebisa upang ayusin, ituwid, at baguhin ang akademikong
sulatin.
Makikita ang mga simbolong ginagamit sa pagwawasto sa PowerPoint Presentation
Tuldok
Karaniwang gamit ng tuldók (period) ang pananda para sa pagwawakas ng pangungusap na paturol o pautos.
Kuwit
Ginagamit ang kuwít (comma) upang matukoy ang pinakamaikling pagputol ng idea o pinakamaliit na
paghinto sa daloy ng isang pangungusap. Tanda ito ng pansamantalang pagtigil sa daloy ng idea (at pagbása).
Tandang pananong
Pangkalahatang gamit ng tandang pananong ang pagpapahayag ng tanong, usisa, o alinlangan (sa datos na
nakalap).
Tandang padamdam
Ginagamit ang tandang padamdam sa mga pahayag na dulot ng bugso ng damdamin, sigaw, o pahayag na
mapang-uyam.
Gatlang en at Gatlang em
Samantalang ang primaryang gamit ng gatlang en ay upang kumatawan sa sagisag na “hanggang,” ang
gatlang em naman ay ginagamit upang magsaad ng pansamantalang pagtigil—sa pagbása o sa daloy ng idea—at sa
pagdidiin sa paliwanag.
Kudlit
Ginagamit ang kudlít tuwing mayroong tinatanggal o ibinabawas na titik sa isang salita o numero.
Mga bilang
1. Numeral vs. Pabaybay
2. Alternatibong tuntúnin
3. Pangungusap na nagsisimula sa numero
4. Mga ordinal
5. Konsistensi at pleksibilidad sa gamit
Gawain 11: Pagwawasto ng teksto. Tukuyin ang mga pagkakamaling makikita sa teksto at markahan ang mga ito
sa pamamagitan ng mga simbolo sa pagwawasto.
Paglilimbag At Paglalathala
Maibabahagi na sa maraming mambabasa ang impormasyong nais ipabatid bilang ambag sa produksyon ng
karunungan.
Tiyak na nailalathala ang akademikong sulatin sa pahayagan, magasin, dyornal,o aklat dahil sa taglay nitong
katangin.
Pagtatala ng Sanggunian
Inilalagay ang sanggunián (bibliography) sa dulo ng artikulo o aklat. Ito ang listahan ng mga akdang ginamit
para sa partikular na sulatin o saliksik. Alpabetiko ang listahan at may mga paraan ng pagsulat na naiiba sa
tala at talababa.
Books
Lastname, F. (Year). Full title of the book. Place: Publisher.
Comfort, A. (1997). A good age. London, UK: Mitchell Beazley Publishing House.
Lastname, A., & Lastname, B. (Year). Full title of the book. Place: Publisher.
Adams, M., & Kelvin, C. (2001). How to be a millionaire. Mason, OH: O’rielly Media
Web
Lastname, F. (Year). Title. Retrieved from http://www.website.com.
Kevin, M. (2010). The world is flat. Retrieved from http://www.psychology.com/worldisflat.html.
Lastname, F. (n.d.). Title. Retrieved (Date) from http://www.website.com.
Kevin, M. (n.d.). The world is flat. Retrieved September 13, 2012 from http://www.psychology.com/
worldisflat.html.
Title. (Year, Month, Day). Title of website. Retrieved from http://www.website.com.
John Donohue's national park photos. (2020, October, 13). National Park Service. Retrieved from:
http://www.nps.gov/crla/
Gawain 12:
A. Paglikha ng sanggunian. Sa pamamagitan ng mga impormasyong ibinigay, lumikha ng isang listahan ng mga
Sanggunian. Gamitin ang APA format.
1. 4.
Author(s): Ernesto Lumbera Author(s): Janice Pelaez and Cathy Hale
Title: Pag-aaral tungkol sa gawi at kilos ng mga Title: Pagsulat sa Iba’t ibang Larangan
mag-aaral Publisher: Bal Publishing, Inc.
Journal: Dyornal ng Edukasyon City of Publication: Roxas, Quezon City
Year: 2012 Year: 2020
Page number: pahina 17-19 Page number: pahina. 110-112
2. 5.
Author(s): James Ivero at Rosita Dominguez Author(s): Marisa Alvarez
Title: Mga Sanhi at Senyales ng Sakit sa Puso: Title: Pintig sa Panitikang Pilipino
Isang muling pagtingin Publisher: M&B Publishing, Inc.
Journal: Dyornal ng Medisina City of Publication: Kamuning, Quezon City
Year: 2015 Year: 2018
Page number: pahina 84-85 Page number: pahina. 143
Volume: 5
Issue: 2
3. 6.
Author(s): Jon A. Antonio Author(s): No specific author
Date of Publication: September 10, 2020 Date of Publication: March 8, 2012
Date of Access: June 8, 2019 Date of Access: July 24, 2015
Title of webpage: Proseso ng Pagsulat sa Title: The Crater Lake National Park
Akademiko Website title: National Park
URL: URL:
http://www.pagsulat.ph/proseso/pagsulatsaakadem http://www.jdonohue.com/parks/crater_lake/crater_lake.h
iko tml
B. Muling isulat ang sanaysay (mula sa unang burador) na iwinasto batay sa talakayan. Siguraduhing maiwawastong
mabuti ang mga pagkakamaling nakita sa unang burador. Iwasto maging mga nilalamang kailangang pagbutihin pa.
Itala rin ang mga sangguniang ginamit sa pagsulat ng sanaysay. Inaasahang makita ang wastong pagtatala ng mga
sanggunian na nakabatay sa APA Format. Ang lilikhaing sulatin sa pagtatapos ng aralin na ito ay ang pinal na draft
ng iyong sanaysay at pinal na awtput para sa markahang ito.
Wrap It Up!
Magbigay ng limang (5) simbolong ginagamit sa pagwawasto na sa palagay mo ay pinakamahalaga sa
larangan ng pagsulat. Ipaliwanag kung bakit ang mga ito ang iyong napili.
Simbolo Paliwanag
Pagtataya
Magkakaroon ng pagtataya na ibibigay ng guro online (via Teams).
Day 36 - synchronous
Quarterly Performance Task
Day 37-38 – Completion of Activities
Day 39 – Review