Chương 1

1. Khái niệm
Psychopathology: Tâm bệnh học
Là môn khoa học về mọi hiện tượng tâm lý bất thường và bệnh lý; hay nói cụ thể
hơn, là môn học về các chứng bệnh tâm thần, bao gồm những dấu hiệu và triệu
chứng liên quan. (Phạm Toàn)
Bất thường: Hành vi đi ngược với phạm vi chuẩn mực đạo đức, pháp luật chung.
Sự lệch lạc trong hành vi, nhận thức. Có 1 số trạng thái tâm lí quá mức bình
thường, với tần suất, thời gian đủ để xếp vào rối loạn. Mất chức năng, suy giảm
năng lực thực hiện các chức năng bình thường.
Xác định 1 hành vi bình thường/bất thường: Sự buồn khổ/Sự lệch lạc/Mất năng
lực/Sự nguy hại.
Tâm bệnh học là gì?
Là chuyên ngành chuyên nghiên cứu các rối loạn về: Hành vi, nhận thức,
cảm xúc, giao tiếp.
Psychiatry: Tâm thần học
Là khoa học nghiên cứu về các bệnh tâm thần riêng biệt và phương pháp điều trị
chúng
- Biểu hiện
- Bệnh căn và bệnh sinh
- Dự phòng
- Điều trị
Giống: nghiên cứu biểu hiện và bệnh căn bệnh sinh.
Khác: nhấn mạnh dự phòng và điều trị, có chia bệnh căn và bệnh sinh.
Sức khoẻ và sức khoẻ tâm thần.
Khái niệm:
- Sức khoẻ là tình trạng hoàn toàn thoải mái cả về thể chất, tinh thần và các
quan hệ xã hội chứ không đơn giản là tình trạng không có bệnh hay ốm yếu.
- Sức khoẻ tâm thần là một trạng thái hoàn toàn thoải mái mà ở đó mỗi cá
nhân nhận ra khả năng của họ, có thể đối mặt với các stress thông thường
của cuộc sống, làm việc hiệu quả và năng suất và có thể thích nghi cộng
đồng của họ.
 Bệnh: dấu hiệu, triệu chứng,
*Dấu hiệu (lâm sàng)
- Dấu hiệu nói chung: là một vật - tiếng nói, câu viết, cử động, hình vẽ - để chỉ
một nội dung khái niệm nào đó.
- Dấu hiệu lâm sàng là bằng chứng khách quan về căn bệnh mà nhà lâm sàng
phải dùng một biện pháp chuyên môn mới phát hiện được.
*Triệu chứng lâm sàng
Là bất kỳ bằng chứng chủ quan về căn bệnh của bệnh nhân. Thông thường
chúng là những cảm giác mà chỉ có bệnh nhân mới cảm giác được.
Phân loại:
- Triệu chứng chức năng – triệu chứn thực tổn
+ Triệu chứng chức năng
Biểu hiện lâm sàng của một bệnh nào đó
Than phiền: Do thân chủ cảm nhận, mô tả, không do thực tổn, không
xác định được bằng pp khách quan như siêu âm, X quang
+ Triệu chứng thực tổn
Biểu hiện lâm sàng phát sinh do một thươn tổn cơ thể
Xác định bằng phương pháp khách quan
- Triệu chứng toàn thân: Là biểu hiện của 1 bệnh. Ảnh hưởng đến toàn bộ cơ
thể.
- Triệu chứng đặc trưng – triệu chứng đặc hiệu
Triệu chứng đặc trưng: Biểu hiện lâm sàng rất hay gặp trong 1 bệnh. Nhưng
chưa đủ để chuẩn đoán.
Triệu chứng đặc hiệu: Biểu hiện lâm sàng cho phép chuẩn đoán xác định một
bệnh nào đó.
Phân biệt triệu chứng lâm sàng
Trong y học: Là những cái làm nên sự mất hài hoà. Là dấu hiệu của bệnh lý.
Tâm lý học lâm sàng: là dấu hiệu của bệnh lý.
Giải mã triệu chứng:
Mối quan hệ giữa chủ thể và ngôn ngữ
Mối quan hệ giữa chủ thể và thân thể
Mối quan hệ giữa chủ thể và đồ vật
Mối quan hệ giữa chủ thể và người khác.
*Hội chứng
- Là nhóm dấu hiệu/nhóm triệu chứng cùng xảy ra và đặc trưng cho một bệnh.
- Đặc trưng cho một bệnh, liên quan dến một bệnh căn, bệnh sinh
- Khi dùng biện pháp tác động đến hội chứng (thuốc, liệu pháp tâm lý) thì toàn bộ
triệu chứng của hội chứng cũng biến mất
Xác định dấu hiệu/triệu chứng
- Có biểu hiện: Đau ngực trái, mạch nhanh, hồi hộp đánh trống ngực, khó thở,
có tiếng bất thường khi nghe tim, tím tái. Dấu hiệu
- Xuất hiện ảo thanh, ảo giác. Triệu chứng
Các mức độ khó khăn và RLTL
Khổ tâm
- Khó khăn, mâu thuẫn, xung đột không giải quyết được
- Chủ thể đau khổ
Nhiễu tâm
- Hình thành triệu chứng rõ nét
- Gây ảnh hưởng tới cuộc sống
- Chủ thể ý thức được
Loạn tâm
- Hình thành triệu chứng rõ nét hơn
- Gây ảnh hưởng tới cuộc sống
- Chủ thể không ý thức được
- Mất định hướng về không gian, thời gian, vị trí xã hội