Professional Documents
Culture Documents
Filipino
Pagbasa at Pagsusuri ng Iba’t Ibang
Teksto Tungo sa Pananaliksik
Modyul 2.1- Teksto:
Kahulugan at Katangian
Baitang 11
Paunang Salita
Para sa Tagagabay:
Para sa mag-aaral:
Layunin
Para sa lubusan mong pag-unawa sa
modyul na ito, naririto ang mga bagong salita na dapat mong
kilalanin para sa araling ito.
Basahin natin.
Talasalitaan
2
Ano ba ang alam mo na sa ating
aralin, subukin mo nga?
Panimulang Gawain
Panuto: Basahin ang bawat pahayag, isulat ang T, kung tama ang ipinapahayag at
M kung mali ang ipinapahayag.
______1. Ang tekstong naratibo ay nagsasalaysay ng mga mahahalagang
pangyayari.
3
Natutukoy mo ba agad ang kahulugan at katangian
ng tekstong nababasa mo?
Basahin mo.
Naririto ang kahulugan at katangian ng iba’t ibang uri ng teksto:
TEKSTONG NARATIBO
4
MGA KATANGIAN NG TEKSTONG NARATIBO
Katulad ng iba pang uri ng teksto, ang naratibong teksto upang maging
epektibo ay may mga katangiang dapat taglayin.
5
Kombinasyong Pananaw o Paningin – dito ay hindi lang iisa ang tagapag-
salaysay kaya’t ibang pananaw o paningin ang nagagamit sa pagsasalaysay.
Karaniwan itong nangyayari sa isang nobela kung saan ang mga pangyayari ay
sumasakop sa mas mahabang panahon at mas maraming tauhan ang
naipakikilala sa bawat kabanata.
6
Paano naman ginagamit sa pagsasalaysay sa tekstong
naratibo ang di direktang o di tuwirang pagpapahayag?
TEKSTONG DESKRIPTIBO
Ang Tekstong Deskriptibo ay nagtataglay ng mga kaukulang detalye sa
katangian ng isang tao, lugar, bagay, o pangyayari. Naglalayon itong bumuo ng malinaw
na larawan sa isip ng mga mambabasa upang mapalutang ang pagkakakilanlan nito.
Ang tekstong ito ay laging sumasagot sa tanong na “Ano“. Ang deskripsyon ay maaring:
batay sa pandama - nakita, naamoy, nalasahan, nahawakan, at narinig; batay sa
nararamdaman - bugso ng damdamin o personal na saloobin ng naglalarawan; at batay
sa obserbasyon - obserbasyon ng mga nagyayari.
7
1. OBHETIBO O KARANIWAN. Pagbubuo ito ng malinaw na larawan sa isipan ng
mambabasa sa tulong ng pinagbatayang katotohanan. Walang kinalaman dito
ang sariling kuro-kuro at damdamin ng naglalarawan. Payak lamang ang
paggamit ng mga salita upang maibigay ang katangian ng nakita, narinig,
nalasahan, naamoy, at nararamdaman sa paglalarawan.
Halimbawa:
Maganda si Matet. Maamo ang mukha na lalo pang pinatitingkad ng
mamula-mula niyang pisngi. Mahaba ang ang kanyang buhok na umaabot
hanggang sa baywang. Balingkinitan ang kanyang katawan na binagayan
naman ng kanyang taas.
2. SUBHETIBO O MASINING. Nagpapahayag ng isang buhay na larawan batay
sa damdamin at pangmalas ng may-akda. Ang mga detalyeng inihahayag dito
ay nakukulayan ng imahinasyon, pananaw at opinyong pansarili ng
naglalarawan. May layunin itong makaantig ng kalooban ng tagapakinig o
mambabasa para mahikayat silang makiisa sa naguniguni o sadyang naranasan
nitong damdamin sa inilalarawan. Ginagamitan ito ng mga matatalinghaga o
idyomatikong pagpapahayag.
Halimbawa:
Muling nagkabuhay si Venus sa katauhan ni Matet. Ang maamo niyang
mukhang tila anghel ay sadyang kinahuhumalingan ng mga anak ni Adan.
Alon-alon ang kanyang buhok na bumagay naman sa kainggit-inggit niyang
katawan at taas.
Tama!
8
Anong pamamaraan ang ginamit ng may-akda
Magaling! sa paglalarawan?
Obhetibo naman ang
Si Kapitan Tiyago ay pandak, maputi-puti, bilog ang
ginamit na uri ng katawan at pagmumukha dahil sa katabaan. Siya ay
mukhang bata kaysa sadya niyang gulang. Ang kanyang
paglalarawan ng pagmumukha ay palaging anyong banal.
may-akda.
(Mula sa “Noli Me Ta ngere” ni Jose P. Rizal)
O, ano nakasusunod ka
ba? Mahusay kung ganoon.
TEKSTONG IMPORMATIBO
Tama!
9
Sa pagbuo ng tekstong impormatibo, mahalagang isaalang-alang ang
katumpakan ng nilalaman. Ang mga sumusulat nito ay kinakailangang may sapat na
kaalaman sa paksa, kung kaya’t dapat sila ay may mga sangguniang
pinagbabatayan. Dagdag pa, ang sanggunian o pinagkukunan nila ng datos ay
kailangang mapapagkatiwalaan at may kredibilidad. Makakabuti rin kung ang paksa
ay napapanahon sapagkat ito ay maaring makatulong upang maunawaan ng
mambabasa ang mga isyu sa lipunan.
TEKSTONG PROSIDYURAL
Tumpak!
10
TEKSTONG PERSUWEYSIB
11
pagsasalaysay ng isang kuwentong makaantig ng galit o awa ay isang mabisang
paraan upang mahikayat silang pumanig sa manunulat.
3. Logos – Ito ay tumutukoy sa gamit ng lohika upang makumbinsi ang mambabasa.
Kailangang mapatunayan ng manunulat sa mga mambabasa na batay sa mga
impormasyon at datos na kaniyang inilatag, ang kaniyang pananaw o punto ang
siyang dapat paniwalaan. Gayunpaman, isa sa mga madalas na pagkakamali ng
mga manunulat ang paggamit ng ad hominem fallacy, kung saan ang manunulat ay
sumasalungat sa personalidad ng katunggali at hindi sa pinaniniwalaan nito.
TEKSTONG ARGUMENTATIBO
12
mabigat na ebidensya o patunay na makatotohanan ang ipinahahayag ng manunulat
(Mabilin et al.).
Tumpak!
Ang tekstong persweysib ay subhetibo,
nanghihikayat ito batay sa opinyon at at sa
pamamagitan ng pagpukaw ng emosyon ng
mambabasa at pagpokus sa kredibilidad ng may-
akda samantalang ang argyumentatib ay
obhetibo. Nanghihikayat ito batay sa datos at
merito ng mga ebidensya.
.
Sa tatlong paraan ng
panghihikayat - ethos, pathos at
logos, alin ang ginagamit ng
tekstong argyumentatib?
Magaling!
Ang logos ang ginagamit na pamamaraan
ng tekstong argyumentatib. Gumagamit ang
may-akda ng mga ebidensyang nagpapatibay sa
kanyang posisyon o punto upang makumbinsi
ang mambabasa.
13
Yehey! Nakakatukoy ka na ng kahulugan at katangian ng
mahahalagang salitang ginamit ng iba’t ibang uri ng teksto.
Lubos na naunawaan
Naunawaan
Naguluhan
Simulan mo na
ang iba’t ibang gawain.
Panuto: Tukuyin mo ang uri ng teksto ayon sa
kahulugan at katangian nito. Isulat ang sagot na titik sa
iyong sagutang papel.
Pagsasanay 1
a. Naratibo d. Prosidyural
b. Deskriptibo e. Persweysib
c. Impormatibo f. Argyumentatibo
14
______ 4.Ang tekstong ito ay nagkukwento ng mga serye ng pangyayari na
maaaring hinango sa totoong pangyayari sa daigdig (di-piksyon) o nanggaling
lamang sa kathang isip o (piksyon).
_______ 5. Ang tekstong ito ay binubuo ng mga panuto upang masundan ang mga hakbang
o proseso sa paggawa ng isang bagay.
Pagsasanay 2
Panuto: Tukuyin ang kahulugan at
katangian ng ng mga salitang ginamit
sa teksto at nakasulat ng madiin sa
bawat bilang.
15
2. Ang sumusunod naman any mga babasahing piksiyon: maikling kwento, tula,
nobela. Batay sa mga halimbawang ito, anong pagpapakahulugan o katangian
ang maibibigay mo para sa mga babasahing piksiyon?
________________________________________________________________
________________________________________________________________
4. May iba’t ibang pananaw o punto de-vista ang tekstong naratibo, unang
panauhan, ikalawang panauhan, ikatlong panauhan. Batay sa mga nabanggit na
mga pananaw ano anong kahulugan ang maibibigay mo para sa unang
panauhan?
________________________________________________________________
________________________________________________________________
5. May dalawang paraan kung paano inilahad o ipinapahayag ng mga tauhan ang
kanilang diyalogo, ang direkta o tuwirang pagpapahayag, o di direkta o di tuwirang
pagpapahayag. Batay sa mga nabanggit na paraan, anong kahulugan ang
maibibigay mo sa di direkta o di tuwirang pagpapahayag?
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
16
Balikan ang mga natutuhan sa naunang mga
gawain upang masagutan ang sumusunod na
pagsasanay.
17
3. Ano-anong dahilan ang naisip mo at nakumbinsi ka ng tekstong ito?
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
5. Anong aral ang iyong natutuhan at mas nais ibahagi sa iba pagdating sa mga
ganitong uri ng teksto?
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
☺
18
Ang bahaging ito ng modyul ay susukat sa mga
natutuhan mo sa loob ng aralin. Huwag kang matakot
dahil alam kong kayang-kaya mo ito. Huling
pagsubok na lamang ito na kailangan mong sagutin.
Panapos na Pagsubok
Panuto: Nalaman mo na ang kahulugan at katangian ng bawat isa. Balikan ang iba’t
ibang uri ng teksto. Ibigay ang kahulugan at katangian nito sa tulong ng graphic
organizer sa ibaba.
Tekstong Impormatibo
Tekstong Deskriptibo
Tekstong Naratibo
Tekstong Prosidyural
Tekstong Persweysib
Yehey!
Malapit mo nang matapos ang araling ito. Iwasto ang
iyong mga sagot sa pahina 22.
Ilang bituin kaya ang iyong matatanggap? Suriin sa ibaba.
19
Ang ganda ng aralin natin.
Panuto: Gamit ang iyong kuwaderno at panulat, ikaw ay naatasang sagutin ang
mga sumusunod na katanungan. Ngayong alam mo na ang kahulugan at kayangian
ng mga teksto, suriin mo naman ang kahalagahan ng bawaty isa. Isulat ang sagot sa
kuwaderno.
1. Masasabi mo bang mahalagang pag-aralan ang iba’t ibang uri ng teksto? Bakit?
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
2. Sa iyong palagay, alin sa mga ito ang kakailanganin natin sa pang-araw-araw na
buhay? Ipaliwanag ang iyong sagot.
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
3. May uri bang sa pananaw mo ay hindi mo magagamit sa pang-araw-araw na
buhay? Ipaliwanag ang iyong sagot.
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
4. Masasabi mo bang naging makabuluhan ang panahong ginamit mo sa pag-aaral
ng iba’t ibang uri ng teksto? Ipaliwanag ang iyong sagot.
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
20
MGA SANGGUNIAN:
Aklat:
Atanaccio,, Heidi c., Lingat, Yolanda S. at Morales, Rita D. 2016. Pagbasa at
Pagsusuri ng Iba’t Ibang Teksto Tungo sa Pananaliksik. C & E Publishing,
Inc. Quezon City.
Bandril, Lolita T., Villanueva, Voltaire M., Bautista, Alma T., at Pamles, Diana F.
2016. Pagbasa at Pagsusuri ng Iba’t Ibang Teksto Tungo sa Pananaliksik.
Vibal group, Inc. Quezon City.
Bernales, Rolando A., Cordero, Ma. Elma B., Soriano, Jose Sonny N., Abenilla,
Gerry G., Conti, Therezia O., at Gonzales, Anna Lissa M. 2016. Pagbasa at
Pagsulat tungo sa Pananaliksik. Mutya Publishing House. Quezon City.
Dayag, Alma M. at del Rosario, Mary Grace G. 2017. Pinagyamang Pluma Pagbasa
at Pagsusuri ng Iba’t Ibang Teksto Tungo sa Pananaliksik. Phoenix Publishing
House. Quezon City.
Gonzalvo Romeo Jr. P.2016. Pagbasa at Pagsusuri ng Iba’t ibang Teksto Tungo sa
Pannaliksik.Unlimited Books Library Services & Publishing Inc. Intramuros
Manila.
Elektroniko:
https://www.pinoynewbie.com/ano-ang-tekstong-impormatibo/