Professional Documents
Culture Documents
Content GEE 2 Week 1 3
Content GEE 2 Week 1 3
LEARNING GUIDE
INAASAHANG KAKAYAHAN:
Pagkatapos ng araling ito, magagawa ng bawat estudyante na:
1. Makasuri sa kasalukuyang estado ng Wikang Pambansa sa konteksto ng mataas na
Edukasyon;
2. Makatalakay sa mahahalagang gampanin ng Mataas na edukasyon sa pagpapalakas ng
Wikang Pambansa;
3. Makabuo ng makabuluhang mungkahi sa pagpapalakas ng Filipino at pagpapakalat nito
sa konteksto ng Mataas na Edukasyon.
NILALAMAN
Pagtataguyod ng Wikang Pambansa sa mas mataas na antas ng edukasyon at lampas
pa. Ano ang kaalaman mo sa mga sumusunod na sitwasyon ng paggamit ng Filipino sa
Mataas na Edukasyon? Lagyan mo ng tsek (/) ang hanay ng iyong kaalaman sa mga
sitwasyon na nakatala sa unang hanay.
Sitwasyon Filipi- Hindi ko
KNOWS Filipin-
ko ‘to KNOWS
‘to
1.Ginagamit sa karaniwang usapan ang Filipino.
2. Nakikipag-ugnayan ang mga mag-aaral sa social media sites at
pages na binuo para sa Unibersidad.
1. Ginagamit ang Filipno sa pagpapaliwanag ng konseptong
Agham at Matematika.
2. Tinatalakay ang mga Pilipinasadong konsepto sa loob ng silid.
This module is a property of Technological University of the Philippines Visayas intended for
EDUCATIONAL PURPOSES ONLY and is NOT FOR SALE NOR FOR REPRODUCTION.
2
Pag-usapan natin sa klase ang tugon ng bawat isa. Gawin nating gabay ang mga
sumusunod na panubok na tanong.
• Ilang tsek ang inilaan para sa Filipi-KNOWS at hindi Flipino-KNOWS?
• Ano ang dahilan ng higit na bilang mo sa isang hanay?
• Bakit nangyayari ang mga ganitong sitwasyon?
• Paanong matutugunan ang higit na kaalaman sa paggamit ng Filipino sa
Unibersidad.
Tersarya(Kolehiyo at Unibersidad)
Elementarya
Ganito ang hinarap na hamon ng Filipino sa kolehiyo. Dumating ang taong 2013 nang
ilabas ang CMO No. 3 na tungkol sa bagong General Education Curriculum, walang tiyak na
kurso sa Filipino. Sa halip, nagpasabi na maaaring ituro sa Filipino at Ingles bilang mga
midyum ng pagtuturo ang mga inilahad na kurso. Inilipat umano ang mga asignatura tungong
Senior High School.
Asignaturang Filipino sa Senior High School Mga Kurso sa General Education sa
Kolehiyo na Maaaring Ituro sa Filipino at
Ingles (Magkahiwalay/ Magkaiba)
This module is a property of Technological University of the Philippines Visayas intended for
EDUCATIONAL PURPOSES ONLY and is NOT FOR SALE NOR FOR REPRODUCTION.
3
midyum FILIPINO
isang disiplina
sa pagtuturo
This module is a property of Technological University of the Philippines Visayas intended for
EDUCATIONAL PURPOSES ONLY and is NOT FOR SALE NOR FOR REPRODUCTION.
4
Narito ang lagom ng mga argumentong inilahad. Lagyan mo ng (/) tsek ang hanay ng
iyong pagsang-ayon o hindi.
Argumento Sangayon Di
Sangayon
This module is a property of Technological University of the Philippines Visayas intended for
EDUCATIONAL PURPOSES ONLY and is NOT FOR SALE NOR FOR REPRODUCTION.
5
Ang minimum na yunit na kakailangin na inilhad ng CMO No. 59 noong 1996 at CMO No. 4,
nang 19997 ay mananatili.
• Para sa mga larang na kaugnay ng Humanidades, Agham-Panlipunan at komunikasyon,
may 9 na yunit sa Filipino at 6 na unit na Panitikan.
• Sa iba pang larang, 6 na yunit sa Filipino at isang kuro sa Panitikan.
This module is a property of Technological University of the Philippines Visayas intended for
EDUCATIONAL PURPOSES ONLY and is NOT FOR SALE NOR FOR REPRODUCTION.
6
Filipino sa mga Kolehiyo at Unibersidad nang ipagpatuloy ang pagkakaroon ng mga nasabing
kurso.
Mahihinuha sa memo na hinihiling ang mas mataas na antas ng kurso sa Filipino,
kumpara sa dati na inilagay na sa antas ng Senior High School. Wala man tiyak na deskripsyong
inilahad, ang Tanggol-Wika ay nagmungkahi ng mga kursong Filipino at Panitikan. Ang
ibaibang Kolehiyo at Unibersidad ay sumusunod dito, samantala ang iba ay bumuo ng mga
kursong tumutugon sa kakailanganin ng mga pag-aaral at thrust ng kani-kanilang Institusyon.
Samantala, sa pinakahuling pangyayari, ibinaba nitong Oktubre 9, 2018 ang pasya (G.R
216930, 217451, 217752, 218045, 218098, 218123) NG Korte Suprema hinngil sa pag-alis ng
TRO sa mga kursong Filipino at Panitikan sa antas-Tersarya. Isusumite ng Tanggol Wika ang
motion for reconsideration dito.
Hindi naman maitatanggi na inaaral din bilang kurso ang Filipino sa mga banyagang
bansa. Sa pananaliksik ni San Juan (2015), itinala niya ang mga Intitusyong akademiko sa labas
ng bansa na nagtuturo ng Wikang Pambansa. Nagmula ang tala mula sa pagsusuri sa mga
website ng mga Kolehiyo at Unibersidad. Sa bilang, may dalawampung (20) institusyon ang
nagtuturo ng Filipino bilang required sa core courses, sampung (10) paaralan sa high school at
humugit kumulang na limampung (50) iba pang institusyon na nagtuturo rin ng Philippine
studies.
This module is a property of Technological University of the Philippines Visayas intended for
EDUCATIONAL PURPOSES ONLY and is NOT FOR SALE NOR FOR REPRODUCTION.
7
Pantulong na Kawing
Panoorin sa video site na Youtube ang mga nakatalang pamagat sa ibaba. Iminumungkahaing
magbukas ito ng makabuluhang talakayan upang mas mapalalim pa ang pagkaunawa sa paksa.
PAGSUSURI
Sulong Wikang Filipino. Isa itong higit sa limang minutong panayam kay Bienvenido
SA PAG
Lumbera, Pambansang Alagad ng Panitikan, na pagsusuri sa CMO.20 na hinggil sa Bagong
-UNLAD
PAGSUSURI NG PAG-UNLAD
This module is a property of Technological University of the Philippines Visayas intended for
EDUCATIONAL PURPOSES ONLY and is NOT FOR SALE NOR FOR REPRODUCTION.
8
TALAKAY 1
Ako,si_______________________________________________mula sa
kursong____________________________________ ay matapat na tumutugon sa mga tanong
bilang pagkatawan sa aking pagkaunawa sa katatapos na aralin.
This module is a property of Technological University of the Philippines Visayas intended for
EDUCATIONAL PURPOSES ONLY and is NOT FOR SALE NOR FOR REPRODUCTION.
9
Hal.Kontekstw
alisadong
Komunikasyo
n sa Filipino
FIL
SANGGUNIAN
Mortera, M. O. (2019). Pantulong sa Kontekswalisadong Komunikasyon sa Filipino: Kursong
Filipino sa Mataas na Edukasyon. Books Atbp. Publishing Corp.
This module is a property of Technological University of the Philippines Visayas intended for
EDUCATIONAL PURPOSES ONLY and is NOT FOR SALE NOR FOR REPRODUCTION.
10
LEARNING GUIDE
INAASAHANG KAKAYAHAN
Pagkatapos ng araling ito, magagawa ng bawat estudyante na:
1. Makapagsuri sa mga gampanin ng mga institusyon ng Mataas na Edukasyon sa
pagtataguyod ng Filipino;
2. Makapaglahad sa mga hamon at hakbang nang maisakatuparan ang mga pagpapalakas
ng Filipino;
3. Makapagtaya sa kahandaan ng piling HEI sa pagsasakatuparan ng mga hakbang sa
pagpapalakas ng Filipino.
NILALAMAN
Sa mga artikulong Debunkin PH Language Myths ni David Michael San Juan mula sa
opinion.inquirer.net., binigyang matwid ang nakagawiang puna at pagkilala sa wikang Filipino.
Narito ang mga tala sa unang hanay. Samantala, hinihiling ng ikalawa at ikatlong hanay ang
iyong tugon hinggil sa iyong paniniwala o hindi sa mga puna at pagkilalang nabanggit
This module is a property of Technological University of the Philippines Visayas intended for
EDUCATIONAL PURPOSES ONLY and is NOT FOR SALE NOR FOR REPRODUCTION.
11
Sa katotohan, nagiging hamon parin ( bagaman hindi dapat) ang Ingles sa pagtataguyod ng
Wikang Pambansa.
Narito ang mga pagpapahayag na pagpuna na panig sa Ingles at katapat na paglilinaw na
nakakiling sa Wikang Pambansa.
This module is a property of Technological University of the Philippines Visayas intended for
EDUCATIONAL PURPOSES ONLY and is NOT FOR SALE NOR FOR REPRODUCTION.
12
Pantulong na Kawing
Panoorin sa video sharing site na Youtube ang mga nakatalang pamagat sa ibaba.
Iminumungkahing magbukas ito ng makabuluhang talakayan upang mas mapailalim pa ang
pagkaunawa sa paksa.
PAGSURI NG PAG-UNLAD
TALAKAY 2
Ako si _____________________________________________________________________
Mula sa kursong__________________________________________________________ ay
matapat na tumutugon sa mga tanong bilang pagkatawan sa aking pagkaunawa sa katatapos
na aralin.
This module is a property of Technological University of the Philippines Visayas intended for
EDUCATIONAL PURPOSES ONLY and is NOT FOR SALE NOR FOR REPRODUCTION.
13
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
• Paano makakatulong ang mga hakbang sa pagtataguyod ng Filipino tungo sa
globalisasyon?
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
• Ano ang halaga ng pagsasalin (translation) sa pagtataguyod ng Filipino?
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
SANGGUNIAN
Mortera, M. O. (2019). Pantulong sa Kontekswalisadong Komunikasyon sa Filipino: Kursong
Filipino sa Mataas na Edukasyon. Books Atbp. Publishing Corp.
This module is a property of Technological University of the Philippines Visayas intended for
EDUCATIONAL PURPOSES ONLY and is NOT FOR SALE NOR FOR REPRODUCTION.
14
LEARNING GUIDE
INAASAHANG KAKAYAHAN:
NILALAMAN
Personal na Sabi-Sarbey (P.S.S)
• Anu-anong kawaning (link/site) gamit ang internet ang madalas mong dalawin upang
pagkunan ng mahahalagang pagkatuto?
Itala at iranggo mo ang kahalagahan ng mga ito para sa iyo bilang estudyante sa kolehiyo.
Ilagay ang mga bilang na isa hanggang sampu.Bilang 1 ang pinakamataas.
___________________ _____________________________________________
___________________ _____________________________________________
___________________ _____________________________________________
___________________ _____________________________________________
___________________ _____________________________________________
___________________ _____________________________________________
___________________ _____________________________________________
This module is a property of Technological University of the Philippines Visayas intended for
EDUCATIONAL PURPOSES ONLY and is NOT FOR SALE NOR FOR REPRODUCTION.
15
Ang pagkilala sa Filipino bilang isang disiplina ay hindi lamang usapin ng Filipino na
mahalagang batis ng talino. Kaya, ang layong intelektwalisasyon ay gawaing institusyunal at
hindi lamang sa instruksyon kundi aabot pa sa gawaing pananaliksik.
Filipino
Disiplina Intelektwalisado
This module is a property of Technological University of the Philippines Visayas intended for
EDUCATIONAL PURPOSES ONLY and is NOT FOR SALE NOR FOR REPRODUCTION.
16
Nagsasaliksik
Nagsasaliksik
Elementarya
Nagsasaliksik
Sekondarya (JHS
and SHS) Tersarya
This module is a property of Technological University of the Philippines Visayas intended for
EDUCATIONAL PURPOSES ONLY and is NOT FOR SALE NOR FOR REPRODUCTION.
17
Edukasyon
sa Filipino
Pananaliksik
sa Filipino
Pantayong
Pananaw
bilang lente
“… kung ang isang grupo ng tao ay nag-uusap lamang hinggil sa sarili at sa isa’t isa,
iyan ay parang sistemang “ closed circuit;” pagka’t nagkakaintindihan ang lahat.
Samakatuwid, ang lipunan at kultura natin ay may” pantayong pananaw” kung tayong
lahat ay gumagamit ng mga konsepto at ugali na alam natin lahat ang kahulugan, pati
ang relasyon ng kahulugang ito sa isa’t isa. Ito ay nangyayari lamang kung iisa ang
“code”- ibig sabihin, may isang pangkabuuang pag-uunay at pagkakaugnay ng mga
kahulugan, kaisipan at ugali. Mahalaga at pundamental pa nga) rito ang iisang wika.”
Sa pagsuri ng malapit na ugnayan ng mga tao sa perspektibong Pantao, ang gamit na koda, sa
pagkakataong ito ay nais tukuying wika sa loob ng institution.
Dala-dala rin ng konseptong Pantao ni Salazar ang dapat taglaying nasyonalismo sa pangkat
ng mga tao o komunidad na magtataglay niyon. Sa saliksik na ito, ilalapat ang Filipinasyon sa
domeyn ng edukasyon na tiyak na kikilala sa nasyonalismo at makabayang uri ng Sistema.
Katulad ng isinaad sa Artikulo XIV, seksyon 3 ng Konstitusyon ng 1987, ang mga
akademikong Institusyon ay naglalayong:
This module is a property of Technological University of the Philippines Visayas intended for
EDUCATIONAL PURPOSES ONLY and is NOT FOR SALE NOR FOR REPRODUCTION.
18
This module is a property of Technological University of the Philippines Visayas intended for
EDUCATIONAL PURPOSES ONLY and is NOT FOR SALE NOR FOR REPRODUCTION.
19
This module is a property of Technological University of the Philippines Visayas intended for
EDUCATIONAL PURPOSES ONLY and is NOT FOR SALE NOR FOR REPRODUCTION.
20
Ang mga inilahad sa itaas ay mga batayang kaalamang naka batay sa kaalamang may
malakaing tulong sa mga estudyante sa pagkakatuparan ng kritikal na pagbasa bilang tugon sa
pangangailangan sa domeyn-akademiko.
Kailangang ilahad lamang ang mga konseptong may mahalagang kaugnay sa pag-aaral ng
bago (Sampung taon ang nakaraan mula sa panahon ng paghsasagawa ng saliksik maliban sa
mga impormasyon at teoryang maituturing na klasiko).
Ang mga ito ay dapat ding obhetibo at walang pagkiling. Ang pagiging obhetibo ay makikita
sa pamamagitan ng maayos na pagkilala sa mga pinaghanguan (tatalakayin sa mga sumusunod
na bahagi ang paraang APA).
Hindi mahalaga kung kaunti o marami ang mga ilalahad. Kailangang sasapat na pansuporta ito
sa paksa at mga kaugnay na suliranin.
Ang paglalagom ay nagsisilbing pundasyon ng saliksik. Ang proseso ng rebyu sa mga ito ay
malaking tulong sa kabuuan ng pagsasakatuparan ng saliksik.
Ang mga ito ay isinusulat at inilalahad din nang pasalita para sa layunin ng pagpapakalat
(dissemination). Sa antas-tersarya, malaki ang pangangailangan ng knowledge production
kaya hinikayat na maisakatuparan ang pananaliksik saka pagbuo ng akademikong papel. May
mabuting ambag ito sa pagbubuti ng estado ng Unibersidad o anumang institusyong bukas at
sumasabay sa pagbabago at handa sa integrasyon at/o multidisiplinaryong pagtataguyod ng
pagkatuto.
Papel sa Pagsusuri
This module is a property of Technological University of the Philippines Visayas intended for
EDUCATIONAL PURPOSES ONLY and is NOT FOR SALE NOR FOR REPRODUCTION.
22
Sabi ni Cruz (2003), ang pagkikritiko sa ating bayan ay tulad ng pagtawid sa kalye sa
Maynila.
Sa layong maitampok ang anumang anyo ng teksto (panitikan, isyu, kalakaran at mismong
tao), isinasagwa ang pagsusuri- pag-alaman, pagtantya, pagkilatis, pagtimbang, pagbusisi,
pagsipat, pagpuna at kritika. Maaaring ito ay politikal at pampanitikan kung nakaugnay sa
larang-akademiko.
Ang pagsusuri at tekstuwal kung ang tuon ay nilalaman at elementong bumuo rito. Walang
puwang ang intensyon ng awtor at ang paghahari ng damdamin sa teksto.
Kontekstuwal ang pagsusuri kung ang binibigyang diin ay ang kondisyong ( lipunan at
kasaysayan ) namamayani sa teksto. Samantala, binabasa ang sub-text kapag nakatuon sa mga
detalyeng hindi hayagang sinabi ng teksto.
Narito ang ilang bahagi ng isang halimbawa ng panunuri na naglakip ng mga nabanggit na
paraan ng pagsusuri. Tunghayan ang Kakambalan ng Dalawang Nobela (Bosque, 2010)
This module is a property of Technological University of the Philippines Visayas intended for
EDUCATIONAL PURPOSES ONLY and is NOT FOR SALE NOR FOR REPRODUCTION.
23
Kung tatanungin ang pangalan ng kambal, may pagbasa ring ganito. Maaaring
maiugnay ang Noli Me Tangere sa kuwadrong ipininta ni Lavinia Fontano (1581).
Hindi maitatangging maaaring naging sandigan ito ni Rizal sa pagbuo niya ng nobela
dahil (1) malawak si Rizal sa Humanidades ng daigdig at (2) Malaki ang impluwensiya
ni Balagtas, na humalaw sa isang kuwadro sa pagbuo ng Florante at Laura.
Kambal man, may unang iniluwal. Sino ang panganay? Superior ang Noli Me
Tangere kung pagbabatayan ang historical na aspekto, at ang El Filibusterismo naman
batay sa pagkakasulat nito pagkat higit na pumapaibabaw ang pag-ibig sa bayan at
Kalayaan. Ngunit may isa pang uri ng kambal, magkadikit.
Ang susunod na halimbawa ay ilang bahagi ng panunuri sa awit ( sa Pagitan ng mga Hita nina
Layoc et al., 2015).
Mula sa pagbasa sa liriko, makikita ang awit bilang queer. Binanggit ni Song
(2010) isang kritiko, na pinakikita ng queer ang pagbalikwas sa normalisasyon ng
natural at panloob.Heteronormativity ang terminong naglalarawan sa set ng mga
norm batay sa hinuha na ang lahat ay heterosekswal, binabantayan nito ang kasariang
lalaki/babae at monogamous, kahanayniyon ang hinuha at tiyak na permanency at
katatagan ng mgs pagkakakilanlan.
This module is a property of Technological University of the Philippines Visayas intended for
EDUCATIONAL PURPOSES ONLY and is NOT FOR SALE NOR FOR REPRODUCTION.
24
Papel na Teknikal
Inilahad ito para sa layuning maihalata sa journal o artikulo sa mga publikasyon. Maaaring
talakayin ang mga isyu at kalakaran sa edukasyon, pilosopiya, lipunan, pulitika, kultura,
ekonomiya, kalusugan, kalikasan at iba pang sektor. Ito ay maaaring papel-saliksik o sanaysay
na mula sa saliksik.
This module is a property of Technological University of the Philippines Visayas intended for
EDUCATIONAL PURPOSES ONLY and is NOT FOR SALE NOR FOR REPRODUCTION.
25
This module is a property of Technological University of the Philippines Visayas intended for
EDUCATIONAL PURPOSES ONLY and is NOT FOR SALE NOR FOR REPRODUCTION.
26
Pantulong kawing
Panoorin sa video sharing site na Youtube ang mga nakatalang pamagat sa ibaba.
Imunumungkahing magbukas ito ng makabuluhang talakayan upang mas mapailalim pa
ang pagkaunawa sa paksa.
PAGSURI NG PAG-UNLAD
Talakay 3
This module is a property of Technological University of the Philippines Visayas intended for
EDUCATIONAL PURPOSES ONLY and is NOT FOR SALE NOR FOR REPRODUCTION.
27
_____________________________________________________________________
• Bakit mahalagang mailapat ang Pantayong Pananaw sa isang maka-P/Filipinong
edukasyon?
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
• Anu-ano ang mahahalagang ambag ng pananaliksik sa pagatataguyod ng Filipino
bilang isang disiplina?
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
• Anu-ano ang mga hamon sa hindi ganap na pagkatuparan ng maka-P/Filipinong
edukasyon?
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
• Ipaliwanag mo ang pagsang-ayon o iyong pagtatangi sa kasunod na pahayag. Kailangan
ang isaandaang Pilipinisasyon sa mga Unibersidad upang kilalanin ang Filipino bilang
isang disiplina.
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
SANGGUNIAN
This module is a property of Technological University of the Philippines Visayas intended for
EDUCATIONAL PURPOSES ONLY and is NOT FOR SALE NOR FOR REPRODUCTION.
28
LEARNING GUIDE
INAASAHANG KAKAYAHAN
NILALAMAN
SA MALAYONG KAMAG-ANAK
This module is a property of Technological University of the Philippines Visayas intended for
EDUCATIONAL PURPOSES ONLY and is NOT FOR SALE NOR FOR REPRODUCTION.
29
Komunikasyong Pilipino
This module is a property of Technological University of the Philippines Visayas intended for
EDUCATIONAL PURPOSES ONLY and is NOT FOR SALE NOR FOR REPRODUCTION.
30
Mula sa inilahad na depinisyon, higit na makilala ang mahalagang gawaing ito sa mga
sumusunod na prinsipyo:
This module is a property of Technological University of the Philippines Visayas intended for
EDUCATIONAL PURPOSES ONLY and is NOT FOR SALE NOR FOR REPRODUCTION.
31
This module is a property of Technological University of the Philippines Visayas intended for
EDUCATIONAL PURPOSES ONLY and is NOT FOR SALE NOR FOR REPRODUCTION.
32
Tsismisan
Sa karaniwang diskurso, ang tsimisan ay itinuturing na isang pagbabahaginan ng
impormasyong ang katotohanan ay di-tiyak. Ito ay isang uri ng pag-uusap sa pagitan ng dalawa
o higit pang magkakakilala o magkapalagayang-loob. Subalit ang tsismis, na siyang laman ng
tsismisan, ay nanggagaling din minsan sa hindi kakilala, lalo na kung ito’y naulinagan lang sa
mga nagtsitsismisan. Ang haba ng oras ng tsismisan ay di rin tiyak- maaaring ito ay saglit
lamang o tumagal ng isa o higit pang oras, depende kung may mailalaang panahon ang mga
nag-uusap at kung kailangan ng mahabang panahon sa pag-uusap. Ang tsismis ay maaaring
totoo, bahagyang totoo, binaluktot na katotohanan, dinagdagan o binawasang kato-tohanan,
sariling interpretasyon sa nakita o narinig, pawing haka-haka, sadyang di-totoo, o inimbentong
kwento. Subalit siguradong ito ay may pinagmulan o pinanggalingan, mauuri sa tatlo;
Umpukan
Ang umpukan ay impormal paglalapit ng tatlo o higit pang tao na magkakakilala para
mag-usap na magkakaharap. Sa pangkalahatan, ay hindi planado o nagaganap na lang sa
bugso ng pagkakataon. Ang mga nagiging kalahok sa umpukan ay iyong mga kusang lumapit
para makiumpok, mga di-sadyang nagkalapit-lapit, o mga biyayang lumapit. Sa pagkakataong
hindi kakilala ang lumapit, siya ay masasabing isang usisero na ang tanging magagawa’y
amnood at making sa mga nag-uumpukan; kung siya ay sasabat, posibleng magtaas ng kilay
ang mga nag-uumpukan at isiping siya ay intrimitida, atribida o pabida.
Likas na sa umpukan ang kwentuhan kung saan may pagpapalitan, “pagbibigayan,
pagbubukas-loob at pag-uugnay ng kalooban” . Kagaya sa tsismisan, walang tiyak o
planadong daloy ang pag-uusap sa umpukan. Subalit di kagaya sa una, ang umpukan ay
puwedeng dumako rin sa seryosong talakayan, mainit na pagtatalo, masayang biruan,
malokong kantiyawan, at maging sa laro at kantahan. Sa umpukan ng mga Pilipino’y madalas
talagang maisingit ang biruan, na minsa’y nauuwi sa pikunan. Naniniwala si Enriquez (1976)
na taal na sa maraming Pilipino ang pagkapikon dahil sa “isang kulturang buhay na buhay at
This module is a property of Technological University of the Philippines Visayas intended for
EDUCATIONAL PURPOSES ONLY and is NOT FOR SALE NOR FOR REPRODUCTION.
33
masigla dahil sa pagbibiruan”. Ang paksa ng usapan sa umpukan ay hindi rin planado o
pinag-isipang mabuti maaaring tungkol sa buhay-buhay ng mga tao sa komunidad,
magkakaparehong interes ng mga nag-uumpukan, o mga bagong mukha at pangyayari sa
paligid. Minsan, kung sino ang dumaan malapit sa umpukan ay siyang napag-uusapan.
Nangyayari ang umpukan hindi lamang sa kalye dahil madalas sa paaralan (mga mag-aaral at
guro), opisina (mga empleyado), korte (hurado at mga manananggol), at botante (mga
kongresista o senador).
Pagbabahay-bahay
Ang pagbabahay-bahay ay ang pagdalaw o pagpunta ng isang tao o grupo sa mga bahay sa
isang pamayanan para maghatid ng mahalagang impormasyon, magturo ng isang teknolohiya,
kumonsulta sa mga miyembro ng pamilya hinggil sa isyu o programa, mangungumbinsi sa
pagsali sa isang paligsahan o samahan, o manghimok na tumangkilik sa isang produkto,
kaisipan, Gawain o adbokasiya. Mainam din itong pamamaraan para pagusapan ang mga
sensitibong isy sa isang pamayanan. Halimbawa, ang pagbubuntis ng tinedyer at kawalan ng
pagpaplano ng pamilya ay mga sensitibong isyu na mas napag-uusapan ng mga tao sa tsismisan
at umpukan kaysa mga pormal nag awing pangkomunikasyon kagaya ng pulong, seminar at
pampublikong forum. Kung nais malaman ang iniisip at saloonin ng mga tao sa isyung ito at
para makapagsakatuparan ng mga angkop na dulog sa mga programang tutugon sa mga isyung
ito, ang pagbabahay-bahay ay isa sa mga mainam na estratehiyang pangkomunikasyon na
maaaring isagawa ng pamahalaan, non government organization, at iba pang samahan o
institusyon na may mga proyekto hinggil dito. Kung tutuusin, ang pagbabahaybahay ay hindi
nalalayo sa kaugalian ng pangangapitbahay na matagal nang ginagawa ng mga Pilipino, lalo na
sa mga lugar na rural. Sa mga pamilyang magkakalapit ang bahay, ang pangangapit bahay ay
nakapagpapatatag ng samahan sa mga mamamayan ng isang komunidad. Dito nagaganap ang
kamustahan o usisaan sa buhay ng bawat isa, bahagian ng iniisip at saloobin, hingian p palitan
ng mga material na bagay, lalo nan g mga sangkap sa pagluluto at iba pang Gawain sa bahay,
at maging tsismisan at umpukan
Pulong-bayan
Ang pulong bayan ay pagtitipon ng isang grupo ng mga mamayan sa itinakdang oras at
lunan upang pag-usapan nang masinsinan, kabahalaan, problema, programa at iba pang usaping
pangpamayanan. Madalas itong isinasagawa kapag may programang pinaplano o
isasakatuparan, may mga problemang kailangang lutasin at may mga batas na ipatutupad sa
isang komunidad. Depende sa layon, maaring ang mga kalahok sa pulong-bayan ay mga
kinatawan ng iba’t-ibang sector sa isang pamayanan, mga ulo o kinatawan ng mga pamilya o
sinomang residenteng apektado ng paksang pag-uusapan o interesadong makisangkot sa
usapin.
This module is a property of Technological University of the Philippines Visayas intended for
EDUCATIONAL PURPOSES ONLY and is NOT FOR SALE NOR FOR REPRODUCTION.
34
Talakayan
PAGSURI NG PAG-UNLAD
MUSIKA@KOM
Pakinggan ang awit na Pitong Gatang ang ASIN o ni Fred Panopio. Sikapin ding magkaroon
ng sipi ng liriko. Suriin ang nilalaman at sanaysay ang gawaing inilalahad sa awit.
Paano ito nagging bahagi ng karaniwang buhay ng mga personalidad na binabanggit sa awit?
Isulat ang mga sagot sa loob ng kahon.
SANGGUNIAN
This module is a property of Technological University of the Philippines Visayas intended for
EDUCATIONAL PURPOSES ONLY and is NOT FOR SALE NOR FOR REPRODUCTION.
35
https://www.academia.edu/38149372/MGA_GAWING_PANGKOMUNNIKASYON_NG_
MGA_PILIPINO?auto=download
This module is a property of Technological University of the Philippines Visayas intended for
EDUCATIONAL PURPOSES ONLY and is NOT FOR SALE NOR FOR REPRODUCTION.