Central Bicol State University of Agriculture

San Jose, Pili, Camarines Sur

College of Development Education

Masusing Banghay Aralin sa Filipino 8

I. LAYUNIN
Sa pagtatapos ng aralin, ang 100% ng mag-aaral ay inaasahang
1. Nasasabi ang kahulugan ng Pangungusap.
2. Naituturo ang Uri ng Pangungusap ayon sa kayarian.
3. Nabubuo ang Pangungusap na isinasalang-alang ang Uri ng Tungkulin nito.

II. PAKSANG ARALIN

A. PAKSA: Pangungusap
B. SANGGUNIAN: Transportibong Komunikasyon sa Akademikong Filipino
C. KAGAMITANG PANTURO: LCD Projector, Laptop at kagamitang biswal
D. KAKAYAHANG DAPAT LINANGIN: Pagsasaayos ng pangungusap na hatid pasulat man o
pasalita.
E. KONSEPTO: Ang pangungusap ang pangunahing dapat nating isaayos dahil ito ang ating
gamit sa pakikipagtalastasan nararapat lamang napag-aralan natin ito sapagkat ang maling
istruktura ng panungusap ay maaari na ring maging iba ang pakahulugan ng nakikinig.
F. PAGPAPAHALAGA: Pag-unawa at pagkilala sa sankap ng Pangungusap.
G. INTEGRASYON SA IBANG ASIGNATURA: Gramatika
H. PAMAMARAAN: “DEDUCTIVE”
III. PAMAMARAAN

ORAS PASUNOD- GAWAIN NG GAWAIN NG MAG- KAGAMITANG

SUNOD NA GURO AARAL PAGTUTURO
GAWAIN
A. Panimulang
Gawain

3 MIN. 1. Pagbati Magandang araw sa Magandang araw rin

lahat. po.

2. Panalangin Tumayo ang lahat Tatayo at magdarasal,

para sa panalangin. Sa ngalan ng Ama ng
Anak, ng Espirito
Santo, Amen Purihin
nawa ang ngalan ni
Hesus, Ngayon at
3. Pagsasaayos ng magpakailan man siya
silid-aralan Bago maupo ang
nawa. Amen
lahat, pakiayos
muna po ng inyong
mga upuan at
pakipulot ng mga
duming nakakalat

Ang lahat at aayusin

ang kanilang upuan at
pupulutin ang mga
Maupo na ang duming nakakalat.
lahat.
4. Pagtala ng liban
sa klase. Kalihim maaari mo
bang itala ang liban
sa araw na ito. Bb. Wala pong liban sa
araw na ito.
5. Pagbabalik-aral
Ano ba ang huli
nating tinalakay
noong nakaraang Ang huling tinalakay
araw Ginoo? po ay tungkol po sa
elemento ng tula.
Sukat, Tayutay,
Tugma, Larawang-
diwa at Simbolismo.

Mahusay!! Ginoo

Tama ang iyong

naging tugon sa
aking katanungan.
Patunay lamang yan
na kayo ay
nakikinig.
6. Pagpasa o
Pagwasto ng
Kasunduan
Mayroon ba akong Wala po, Bb.
ibinigay sa inyo na
B. Paglalahad Takdang Aralin?

Ang pangungusap
ay lipon ng mga
salita na may
simuno at panaguri
upang magpahayag
ng isang buong
diwa.Ngayong araw
ay Pangungusap ang
ating paksa
mahalaga na
matukoy niyo ang :

1.Uri ng
Pangungusap ayon
sa kayarian.
2. Uri ng Tungkulin
nito.
Ang Simuno ay siyang
pinag-uusapan o
Bb. Bina, Ano ang pinatutungkulan sa
Simuno? pangungusap

Mahusay!!
Ang panaguri ay
Ikaw Bb. Dichoso, yaong nagpapakilala o
ano naman ang tumuturing sa simuno.
panaguri?

May iba’t-ibang uri

ng pangungusap Laptop at
ayon sa kayarian. Projector
Ito’y ang mga
payak, tambalan,
hugnayang, at
Ang Payak na
langkapan.
pangungusap ay
Ano ang mga nagpapahayag ng isang
kahulugan ng mga buong diwa lamang.
ito? Ngunit nagtataglay ng
payak o tambalang
simuno at panaguri.

Ang halimbawa nito

ay:

Ang ating wika ay

sagisag ng ating
lahi. Ang mga guro at mag-
aaral ay nagkakaisa
G. Mario may para sa iisang layuning
karagdagan ka po madukal ang
ba? karunungan.

Ito ay nagtataglay
Mahusay! Ginoo. dalawa o higit pang
 sugnay na makapagiisa.
At ang Tambalang
Pangungusap Bb.
Rey?

Ang halimbawa
nito:

Si Manuel Quezon
ang Ama ng Wika at
si Andres Bonifacio
naman ang Ama ng Maraming dumating na
Demokrasya. panauhin sa tanghalan:
ang laramihan ay
May iba pa ba lubhang nasiyahan
kayong halimbawa? ngunit may mga ibang
Sige, Bb. Deo nabitin sa
magagandang
napanood sa
palatuntunan.

Bb.! Bb!
Tumapak! Bb.
Patunay yan
nakikinig ka.
Ang hugnayang
pangungusap naman ay
may sugnay na
Sige Ginoo, Ano makapag-iisa at isa o
ang iyong dalawang sugnay na di-
kasagutan? makapag-iisa.

Magaling!

At kadalasang ang
mga sugnay na
dimakapag-iisa ay
ginagamitan ng mga
panandang kayarian
( ngunit, nang, kung,
upang, di umano, Huli na nang
bagama’t at iba pa) mapagtantong, ikaw
ang nanalo sa
Ginoo maaari ka paligsahan.
bang magbigay ng
halimbawa?

Ang Langkapang
Pngungusap naman ay
may dalawa o higit
Mahusay Ginoo! pang sugnay na
Maraming salamat makapag-iisa o dalawa
 o higit pang sugnay na
At ang huli Bb. Sola di makapag-iisa.

Mahusay ang lahat

maraming salamat.

Ngayon dumako
tayo sa Tungkulin Ito ay yaong mga
Ng Pangungusap. pangungusap na
nagsasalaysay ng isang
Ito ay ang paturol, katotohanan batay sa
patanong, pautos at tunay na nangyari o
padamdam. naganap.
Halimbawa: Ang mga
G. Salon ano ang Ina ng tahanan ay
paturol? dakila.

Ito ay nagpapahayag ng
pag-uusisa o
pagtatanong.
Magaling! Gumagamit ito ng
bantas na panandang
Ikaw Bb. Bose, Ano pananong.
ang patanong? Halimbawa: May ideya
ka ba sa gaganaping
pagpupulong mamaya?

Magaling Bb. Bose

At ang Pangungusap
na Pautos ay
nagpapahayag ng Pakibili mo nga ako ng
pag-uutos o papel sa tindahan.
pakikiusap.
Maaaring gumamit
ng tuldok at bantas
na pananong.

G. Billa maaari ka
bang magbigay ng
halimbawa?

Mahusay!

At ang huli na
 tungkulin ng
pangungusap ay ang
C. Pangkalahatan Padamdam. Ito ay Yeheey! Nakapasa ako
gumagamit ng sa Civil Service!!
bantas na
padamdam upang
ipahayag ang
masidhing
Opo! Bb.
damdamin,
pagkagulat o
pagkabigla.
Ang pangungusap ay
Bb. Sotto lipon ng mga salita na
halimbawa? may simuno at
panaguri upang
magpahayag ng isang
Tumpak!! Bb. buong diwa

Naintindihan na ba?

-Payak na Pangungusap
Ano ang kahulugan -Tambalang
ng Pngungusap? Pangungusap
-Hugnayang
Pangungusap
--Langkapang
Pangungusap

Ano ang Uri ng

Pangungusap Ayon -Paturol
sa Kayarian? -Patanong
-Pautos
-Padamdam
D. Pagpapahalaga

Ano naman ang Uri

ng Pangungusap
Ayon sa Tungkulin?

Magaling ang lahat.

Palakpakan ang mga

sarili.

Mahalaga na
malaman niyo ang
pangungusap na
inyong gamit para
sa mas mabisa at
maayos na
 pakikiuganayan sa
kapwa.

IV. EBALWASYON

Piliin sa hanay B. ang mga tinutukoy sa hanay A. Isulat ang sagot sa inyong mga kwaderno.

A. B.

1. Ang siyang pinag-uusapan a. Payak na Pangungusap

o pinatutungkulan sa pangungusap. b. Pangungusap na Paturol

2. Ito ay nagtataglay ng dalawa c. Simuno

o higit pang sugnay na makapag-iisa. d. Panaguri

3. Nagpapahayag ng isang e. Hugnayang Pangungusap

buong diwa. f. Tambalang Pangungusap

4. Pangungusap na may dalawa o g. Langkapang Pngungusap

higit pang sugnay na makapag-iisa h. Pangungusap na Patanong

o dalawa o higit pang sugnay na i. Pangungusap na Pautos

di makapag-iisa. j. Pangungusap na Padamdam

5. Nagsasalaysay ng katotohonan k. Luntiang Pangungusap

Batay sa tunay na nangyari.

6. Pangungusap na gamit pag

nagtatanong

7. Sawayin mo ang mga batang maiingay.

8. Si Corazon Aquino ang unang babaeng presidente.

9. Sang-ayon ka ba sa pagkakaroon ng pambansang ID?

10. Naku! Mawawalan na naman ng tubig mamayang gabi.

Mga Sagot:

1. c. 6. h.

2. f. 7. i.

3. a. 8. b.

4. g. 9. h.

5. b. 10. j.

V. Kasunduan
Magsaliksik ng Kaantasan Ng Wika sa Pagpapahayag. Isulat sa inyong kwaderno ang mga
kahulugan at magbigay ng limang halimbawa sa bawat antas.
 Ipinasa ni: Joyan Faye A. Colase

Mag-aaral

Taon at Seksyon: BSE-2E

Ipinasa kay: Prof Charlie P. Nacario

Ipinasa ni: Joyan Faye A. Colase

Mag-aaral

Taon at Seksyon: BSE-2E

Ipinasa kay: Prof Charlie P. Nacario