MARTIN, DENIES B.

BSEntrepreneurship 1A
Panlinang na Gawain (Gumamit ng bukod na Papel)

1. Ilarawan ang katangian ng panitikan pamamagitan ng pagpuna sa BASIC

RADIAL

IMAHINASYON
AT
KATOTOHANAN

PASULAT AT
PANITIKA MAKULAY
PASALITA
N

SALAMIN NG
BAHAGI NG
KASAYSAYAN KULTURA
 MARTIN, DENIES B. BSEntrepreneurship 1A

2. Paano nasasalamin ng panitikan ang kultura ng isang bansa?

 Noon pa man, ang Panitikan ay naging bahagi na ng buhay ng mga tao. Bago pa man
tayo sakupin ng iba’t – ibang lahi, maraming mga panitikan ang maituturing na kayamanan
nating mga Pilipino. Ang panitikan ay isang bagay na karamihan ng mga tao ay
nakasalamuha. Ito ay isang napakalapad at kamanghamanghang paksaSa pamamagitan
ng mga Panitikan natin, nakikilala ang pagkakakilanlan nating mga Pilipino at nasasalamin
ang mga kaugalian at tadisyon na magpa hanggang sa kasalukuyan ay tinataglay natin.

3. Gamit ang Venn Diagram, paghambingin ang dalawang uri o anyo ng panitikan.

MAKULAY AT BAHAGI NG
KASAYSAYAN
EKSPRESYON NG DAMDAMIN


PROSA
PATULA
-tuloy tuloy ang
-May sukat at tugma
pagkakasulat
-Taludtod at saknong
-malaya
walang sukat at tugma
 MARTIN, DENIES B. BSEntrepreneurship 1A
SIYASAT SA PANG-UNAWA

I. PAGTUKOY
Panuto: Tukuyin ang kasagutan ng mga sumusunod na pahayag.

BIBLIYA O BANAL NA KASULATAN 1. Ito ang aklat na kinapapalooban ng pananampalatayang Kristiyano.

HOMER 2. Siya ang may akda ng Iliad at Odyssey.

UNCLE TOM'S CABIN NI HARRIET BEECHER STOWE 3. Ito ay aklat na nagsasalaysay sa kaapihan ng
mga itim sa kamay ng mga Puti at maging sa pagpapalaganap ng demokrasaya sa iba’t-ibang bansa.

DIVINA COMEDIA NI DANTE 4. Naglalaman ang aklat na ito ng pananampalataya, moralidad at ugali ng
mga Italyano.

SONETO 5. Ito ay nagtataglay ng mga aral ng buhay, may labing apat na taludtod. Alamat 6. Isang uri ng
panitikang tumutukoy sa pinagmulan ng mga bagaybagay.

SANAYSAY 7. Isang genre ng panitikan na tumutukoy sa kurokuro o opinyon ng manunulat.

TULANG PATNIGAN 8. Isang uri ng tula na kung saan nakatuon ito sa pagbibigay ng damdamin habang
mayroong kapalitan ng opinyon o kuro-kuro.

EPIKO 9. Nagsasalaysay ng kagitingan ng isang tao, ang kanyang pakikitunggali sa mga kaaway at mga
tagumpay nya sa digmaan, hindi kapani-paniwala ang ibang pangyayari at maituturing na kababalaghan.

PABULA 10. Isang uri ng kathang-isip na panitikan kung saan mga hayop o kaya mga bagay na walang-
buhay ang gumaganap na mga tauhan.
 MARTIN, DENIES B. BSEntrepreneurship 1A
II. PAGTATAPAT-TAPAT
Panuto: Hanapin sa Hanay B ang mga kasagutan ng mga nasa Hanay A. Isulat ang
letrang tamang kasagutan.

HANAY A HANAY B
d 1. Ang tungkulin ng teoryang ito ay matukoy ang nilalaman,
kaanyuan o kayarian at paraan ng pagkakasulat ng akda. a. Moralistiko
b. Sosyolohikal
b 2. Mahihinuha ang kalagayang panlipunan nang panahong c. Sikolohikal
kinatha ang panitikan sa teoryang ito. d. Formalismo
e. Humanismo
h 3. Maaring tingnan ang imahen, pagpapakalarawan, posisyon f. Marxismo
at gawain ng mga babae sa loob ng akda ang ganitong teorya. g. Arkitaypal
h. Feminismo
g 4. Gumagamit ng modelo o huwaran ang ganitong teorya i. Eksistensyalismo
upang masuri ang elemento ng akda nangangailangan ng j. Klasismo
masusing pag-aaral sa kabuuan ng akda. k. Romantisismo
l. Realismo
l 5. Ang katotohanan ang binibigyangdiin at may layuning ilahad
ang tunay na buhay pinapaksa ng teoryang ito.

c 6. Makikita dito ang takbo ng isip ng may katha antas ng

buhay, paninindigan, pinaniniwalaan, pinahahalaganahan at
mga tumatakbo sa isipan at kamalayan ng may-akda.

k 7. Nagpapakita ng pagmamahal ng tao sa kanyang kapwa,

bayan at iba pa.

i 8. Ang tao ay may malayang pagpapasya para sa kaniyang

sarili upang mapalutang ang pagiging indibidwal nito at sa gayon
ay hindi maikahon sa lipunan.

e 9. Ang tao ang sentro ng daigdig.” Binibigyang-pansin ang

kakayahan o katangian ng tao sa maraming bagay.

f 10. Pinakikita ang pagtutunggalian o paglalaban ng dalawang

magkasalungat na puwersa malakas at mahina mayaman at
mahirap
Kapangyarihan at naaapi.

Panlinang na Gawain(Gumamit ng bukod na Papel)

 MARTIN, DENIES B. BSEntrepreneurship 1A
I. Panuto: Ipaliwanag ang kahulugan ng mga salawikaing nasa ibaba.

1. “Tulak ng Bibig, Kabig ng Dibdib”

Sa aking palagay, ang linyang ito ay nagpapahayag na ang kaniyang sinasambit gamit
ang kaniyang dila ay kabaligtaran naan sa kaniyang totoong nararamdaman.

2. “Ang punong hitik sa bunga ay madalas binabato”

Ito ang isang kasabihang napakapangit na inilalagay sa aplikasyon ng tao. Kapag ang
isang tao ay nagtatagumpay, napupuno ng inggit ang isang tao na siyang nagiging
dahilan para ibaba kaniya . katulad sa kawikaan sa ingles na CRAB MENTALITY

3. “Habang maiksi pa ang kumot, matutong mamaluktot”

Ang buhay ay di lagging puno ng saya at ginhawa. Ang salawikaing ito ay
nangangahulugang kapag ikaw ay nakakaranas ng mga dagok, hamon, problema o
pagsubok sa ating buhay matuto tayong lumaban ngunit naayos sa ating kakayahan.
Sa mga hamon at pagsubok na ating haharapin dapat magkaroon tayo ng tiwala sa
ating sariling kakayanan na atin itong malalampasan. Matuto tayo sa mga bagay na
napagdaanan na natin at magsilbi itong aral sa mga unos pa na ating maaring
pagdaanan sa hinaharap.

4. “Ang magtanim ng hangin, Bagyo ang aanihin”

Sa aking opinyon, ito ay isang kasabihan na ang ibig sabihin ay kung ano ang ginawa
mong hindi maganda sa kapwa mo ay higit pa ang maibabalik saiyo.

5. “Ang pinakamahirap gawin, ay iyong walang gagawin”

Sa aking opinyon, ito ay isang kasabihan na habang tayo ay may panahon pa na
kumilos at gawin ang mga bagay-bagay ay atin ng samantalahin dahil, dadating ang
panahon na hindi na natin kayang kumilos. Kaya habang may oras pa, gugulin natin ito
at bigyang katuturan.

II. Panuto:Magbigay ng 4 na halimbawa ng kasabihan pagkatapos ay ipaliwanag ito.

 "Kung ano ang itinanim, siyang aanihin."

 "Aanhin pa ang damo kung patay na ang kabayo."
 "Ang hindi marunong lumingon sa pinanggalingan, hindi makararating sa paroroonan."
 MARTIN, DENIES B. BSEntrepreneurship 1A
 "Kapag may isinuksok, may madudukot."
 "Ang taong nagigipit, sa patalim kumakapit."
 "Kung ano ang puno, siya rin ang bunga."
 "Kung hindi uukol, hindi bubukol."
 "May tenga ang lupa, may pakpak ang balita."
 "Walang lihim na hindi nabubunyag."
 "Habang maigsi ang kumot, matutong mamaluktot."

Kahulugan ng mga Kasabihan:

Ang ibig sabihin ng "kung ano ang itinanim siya ang aanihin" ay kung ano ang ginawa ng isang tao sa
kapwa niya iyon din ang gagawin ng ibang tao sa kanya. Kaya naman kung naging mabuti ang taong ito sa
iba tiyak na magiging mabuti rin ang ibang tao sa kanya. Susuklian ng Diyos ang lahat ng kabutihan na
gagawin ng tao sa kanyang kapwa.

"Aanhin pa ang damo kung patay na ang kabayo" ay nangangahulugan na ang tulong ay dapat
ipinagkakaloob sa oras ng pangangailangan at hindi kung kailan wala na ang nangangailangan nito.
Kadalasan, kapag huli na ang lahat saka lamang nagkakaroon ng kagustuhan ang ibang tao na
magpahatid ng tulong at kapalit nito ay nagkakaroon sila ng pagsisisi at panghihinayang.

"Ang hindi marunong lumingon sa pinaggalingan ay hindi makararating sa paroroonan" ay

nangangahulugan na ang sinuman na hindi marunong tumanaw ng utang na loob at magbigay ng
pasasalamat sa mga taong nakatulong sa kanya sa maliit o malaking bagay man ay hindi kailanman
magiging matagumpay sa buhay.

"Kapag may isinuksok, may madudukot" ay nangangahulugan na ang taong marunong mag impok at
magtipid ay tiyak na may magagamit na salapi sa oras ng kanyang pangangailangan. Hindi na niya
kakailanganin pang mangutang o manghingi ng tulong sa ibang tao.

Ang ibig sabihin ng "ang taong nagigipit sa patalim kumakapit" ay ang mga taong dumaranas ng
kagipitan ay kadalasang gumagawa ng desisyon na hindi naayon sa batas ng moralidad tulad ng
pagnanakaw, pandaraya, at pangungutang.

Ang ibig sabihin nh "kung ano ang puno, siya rin ang bunga" ay kung ano ang katangian ng mga
magulang ay siya rin ang mga katangiang tinataglay ng mga anak. Kaya naman ang pagkakaroon ng
mabubuting magulang ay walang kapantay sapagkat ito ang tutulong sa isang tao upang maging mabuti rin
at tularan ang kabutihan ng kanyang mga magulang.

Ang ibig sabihin ng "kung hindi ukol ay hindi bubukol" ay anumang biyaya na nakalaan para sa isang
tao ay tiyak na mapapasakanya kung ito ay kaloob ng Diyos para sa taong ito kapalit ng kanyang
katapatan at kabutihan.

"May tenga ang lupa, may pakpak ang balita" ay nangangahulugan na ang lahat ng mga salitang
binibigkas o lumalabas sa bibig ng isang tao ay makararating sa kaalaman ng iba sapagkat merong tiyak
na nakakarinig ng mga ito at ang mga balita ay patuloy na kumakalat.

Ang ibig sabihin ng "walang lihim na hindi nabubunyag" ay walang lihim ang nananatiling lihim
sapagkat minsan ang mga taong ating pinagkakatiwalaan ang siyang nagsisiwalat nito sa iba.

Ang ibig sabihin ng "habang maigsi ang kumot, matutong mamaluktot" ay ang pagtitiis ay bahagi ng
buhay. Dapat na ang tao ay matutong magtiis habang hindi pa dumarating ang tamang pagkakataon para
sa kanya. Sapagkat ang bawat isa ay may kanya kanyang oras kung kailan ang kanilang bituin ay
magniningning.
 MARTIN, DENIES B. BSEntrepreneurship 1A

Siyasat sa Pang-unawa
Pagtatapat-tapat: Hanapin sa Hanay B ang wastong kasagutan ng mga nasa hanay A. Isulat ang letra ng
tamang kasagutan.
 MARTIN, DENIES B. BSEntrepreneurship 1A
Hanay A Hanay B

h 1. Kung ilarawan sila ay pandak at maitim. Sila rin ang a. Salawikain

unang nandayuhan sa Pilipinas. b. Palawan
b 2. Dito natagpuan o nahukay ang mga buto ng Taong c. Soliranin
Tabon. d. Bugtong
e. Boda
e 3. Ang pananampalatayang taglay ng mga Bumbay na f. Palawan
nandayuhan sa g. Cagayan
Pilipinas. h. Negrito
a 4. Ito ay isang talinhagang nagtataglay ng malalim na i. Taong Tabon
kahulugan, Sandigan ng mga matatanda upang mangaral. j. Talindaw
k. Sambotani
d 5. Kalimitang Binubuo ng 2 talutod, nangangailangan ito
l. Kumintang
ng kasagutan sapagkat ito ay pinapahulaan, may sukat at
m. Hudhud at Alim
tugma.
n. Alamat
j6. Ang awit sa Paggaod. o. Biag ni Lam-ang
p. Kundiman
7. Awit sa pamamangka.
q. Pabula
p 8. Awit para sa pag-ibig. r. Ibalon

l 9. Awit sa pakikidigma.

k 10. Awit para sa tagumpay.

q 11. Mga kwentong binibigyang buhay ng mga hayop.

n 12. Mga kwentong nagsasalaysay tungkol sa pinagmulan

ng mga bagay-bagay.

o 13. Epiko ng Ilokano.

m 14. Epiko ng Ifugao.

r 15. Epiko ng Bikol.