ПАТОЛОГИЈА НА РЕСПИРАТОРЕН СИСТЕМ

Aspiratio liquorus amnii – Biolucida – 837

Аспирација на амнијален содржај (околу плодова вода) претставува состојба на
предвремено интраутерино стимулирање на дишењето поради што плодот
вдишува амијална течност длабоко во белодробниот паренхим. Оваа содржина го
отежнува процесот на респирација и се развива пренатален респираторен дистрес
синдром. Нормално, плодот in utero вдишува минимални количини на амнионска
течност и тоа му е потребно за правилен развој на белите дробови, но аспирација
на поголема количина води до развој на пренатален респираторен дистрес
синдром.
МАКРОСКОПСКИ белите дробови се зголемени, темновиолетово пребоени,
безвоздушни и на нпалпација се цврсто еластични, значи ја губат својата
воздушеста конзистенција.
МИКРОСКОПСКИ имаме бели дробови исполнети со амнијална течност и тоа се
забележува како розеникава, бледа содржина, во луменот на алвеолите помеѓу која
може да се најде амнијален дебри: десквамирани полочести епителни клетки од
кожата на плодот, лануго влакненца, протеински глобули, мукус, жолчни глобули.
Нестерилниот амнијален содржај може да предизвика развивање на аспирациона
бронхопневмонија.
Mebranae hyaloidae pulmonum - Biolucida - 59
Болест на хијална мембрана или респираторен дистрес синдром се јавува кај
недоносени деца (родени пред 28 гестациска недела до 60%), новородени од
дијабетични мајки и новородени породени со царски рез. Незрелоста на
белодробниот паренхим кај оваа популација е причина што пнеумоцитите тип 2 не
се во состојба да лачат сурфактант фактор кој ги одржува алвеолите отворени.
Дефицит на сурфактант факторот води до колапс на алвеолите со резултантно
хипосксично оштетување на алвеоларната мембрана.
Макроскопски, белите дробови се нормални по големина, но се тешки и
безвоздушни, крпесто цврсти на палпација. Тие се виолетово- розово пребоени.
Микроскопски, алвеолите во поголем дел се колабирани или ателектатични. Во
респираторните бронхиоли, алвеоларните канали и во дилатирани алвеоли се
наоѓаат густи, црвено пребоени хијални мембрани, градени од екстравазирани
плазматични протеини, најмногу фибрин и клеточни дебри од десквамирани
пневмоцити и ендотелни клетки. Во интералвеоларните прегради се прати
интезивна васкуларна конгестија. Во колку новороденото преживее доаѓа до
фрагментација и фагоцитоза на мембраните, регенерација на алвеоларниот епител
и репаративни промени во белодробниот интерстициум.
Emphysema pulmonum – Biolucida - 829
Емфиземот на белите дробови е опструктивна белодробна болест што се
карактеризира со абнормални и постојани проширувања на воздушните простори
дистално од терминалните бронхиоли, придружени со деструкција на
алвеоларните ѕидови. Според анатомската дистрибуција на промените, се
разликуваат четири типови на емфизем: центрилобуларен, панлобуларен,
дистален (парасептален) и ирегуларен емфизем. Други типови, во однос на
механизмот на настанување на емфизем се компензаторен, сенилен,
обструктивен, булозен и интерстицијален.
Макроскопскиот изглед на белите дробови зависи од типот на емфиземот, но
воглавно белите дробови се бледи и зголемени, а најчесто се зафатени горните
две третини од белодробието. На површината на белите дробови може да се
најдат и були.
Микроскопски, алвеолите се проширени, со раскинати интералвеоларни
прегради. Стромата е скудна и чест наод е хроничен инфламаторен инфилтрат
околу бронхите и бронхиолите. Дилатираните простори можат да формираат
цисти со пречник од 2 цм.

интерстициум со раскинати интералвеолаерни прегради

плевра
Хронична инфламација во ѕидот на бронхите, со инфламаторен инфилтрат од
лимфоцити (сино обоени јадра и оскудна цитоплазма)

Ерозиран епител на алвеолата

Bronchopneumonia - Biolucida - 827
Текст од практикум: Бронхопневмонија или лобуларна пневмонија претставува
дифузно распоредено жаришно воспаление на белодробниот паремхим, кое се
надоврзува на претходно постоечки акутен бронхитис или бронхиолитис.
Воспалителната консолидација може да биде фокална на еден лобус, но најчесто
е мултилобарна или обострана. Најчести причинители се: Streptococcus,
Staphilococcus, Pneumococcus, Haemophilus influenzae и други.
Макоскопски: белите дробови, особено во долните лобуси се темновиолетово
пребоени, со поцврста конзистенција и намалена воздушност, а на пресек се
забележуваат лесно издигнати суви, грануларни, сиво-црвено пребоени до жолто
пребоени промени со големина до 3-4 цм. Овие подрачја се слабо ограничени
спрема околината.
Микроскопски: исечоците земени од белодробното ткиво покажуваат присуство на
акутен воспалителен инфилтарт во бронхите, бронхиолите и во околните алвеоли.
Воспалителниот инфилтрат е составен воглавно од неутрофилни леукоцити,
фибрин и макрофаги. На места можат да се формираат и микроапсцеси, во
зависност од агресивноста на микроорганизмот (најчесто стафилококус ауреус).
Околу воспалителните фокуси се наоѓа сочуван или емфизематозно променет
белодробен патенхим.
Она што го кажува и прашува асс: Дали знаете што претставува консолидација?
Конкретно во овај случај се работи за премин на белодробието или отстапка од
воздушестата структура (исполнета со воздух) кон солидна или поцврста
конзистенција како на пр кај хепар.
На пресек гледаме ткиво од бели дробови, на кое што ќе воочиме фокуси на
консолидација. Фокуси каде што има воспалителен инфилтрат. (како резултат на
кои нели настануваат оние промени при инфламација, хиперемија, екстраваазација
на течност, на воспалителни клетки итн.)
Се означува уште како лобуларна пневмонија затоа што ги зафаќа терминалните
бронхиоли со нивните соседни алвеоли. Има бронхиола и соседен алвеоларен
паренхим зафатен со воспаление, односно ова е еден фокус на
бронхопневмонија.

На поголемо ќе ја видите содржината на воспалителниот инфилтрат, кој е

доминантно составен од неутрофили (клетки со сегментирани јадра) и келтки борј
1 присутни кај акутно воспаление или акутно влошување на хронично воспаление,
присуство на макрофаки и екстравагиран фибрин (бледо розеникава налик на
мрежа супстанца присутна во алвеоларните простори).

Гледате како воспалителните клетки се присутни и со ѕидот на бронхиолата (сега

преминува на друг фокус и тој ми е на позиција на стрелката на првата слика,
само овај пат лево).
Овде гледаме како бронхот е исполнет со фибринопурулентна содржина (фибрин,
изумрени хеутрофили, епителни кл...)

Повторно повторува дека воспалението се најдува и на ѕидот на бронхиолата и

дека се шири кон соседните алвеоли. Исто така оние алвеоли кои не се зафатени
со вослапение може да се емфизематозно променети.
Pneumonia lobaris - Biolucida -832

Лобарната пневмонија представува акутно, бактериски предизвикано воспаление

на голем дел од белодробниот паренхим: лобус, сегмент, цело белодробно крило.
Најчести предизвикувачи на лобарната пнеумонија се пнеумококите тип 1-4
(особено вирулентен тип 3) и Klebsiella pneumoniae која создава густ и изразено
слузен секрет тежок за искашлување. Болеста се одвива во 4 стадиуми: стадиум на
хиперемија, стадиум на црвена хепатизација, стадиум на сива хепатизација и
стадиум на резолуција.
Макроскопски, белите дробови се црвени, месести, со зголемена цврстина,
најизразена во вториот и третиот стадиум еден, поради што белите дробови
наликуваат на црнодробно ткиво - хепатизација. Во стадиумот на сива хепатизација
зафатениот лобус е со изгубена воздушност, со цврсто-еластична конзистенција и
сива боја. На пресек, белодробниот паренхим е со сива боја, цврст, од пресекот се
цеди,заматен,ексудат.
Микроскопски - во стадиумот на белодробните алвеоли се целосно исполнети со
обемни количества на фибрин, многу полиморфонуклеарни леукоцити, цели и
деградирани, распаднати еритроцити, макрофаги, некротични алвеоларни клетки
карактеристична за фибринопурулентен ексудат (сл. 47А и сива хепатизација
содржина 47Б-ѕвезда). На места настануваат пообемни некрози на паренхимот кои
се исполнуваат со некротичен дебри и гноен содржај и се формираат микроапсцеси.
На плеврата се забележуваат исто така налепи од фибринопурулентна содржина.

Од сниманите вежби (што се гледа во препаратот):

лобарна пневмонија во стадиум на сива хепатизација (сериозно заболување со
висока стапка на смрт)
Гледаме екстравазација на фибрин што дава сивкаста боја на белу дробови,
зафаќа голема површина, може цел лобус, цел сегмент па и цело белодробие.
Нема сочувани алвеоли – цело ткиво е зафатено со процес на фибриногнојно
воспаление, односно има фибринопурулентен содржај во алвеолите. Освен на
фибрин, се гледа екставазација на полиморфонуклеари и макрофаги.
Алвеоларните прегради се дилатирани и деструирани. Розеникавата пребоена
содржина е всушност ексудат богат со фибрин помешан со богата клеточна
популација составена од полиморфонуклеари односно неутрофили кои се
основна клеточна популација кај акутно воспаление. Во интералвеоларните
прегради има крвни садови односно капилари кои што се дилатирани и
конгестирани. Инфламацијата е исто присутна во интералвеиларните прегради –
од капиларите во алвеоларните прегради воспалителните клетки мигрират во
алвеоларните простори
Pneumonia intersticialis - Biolucida - 836
Интерстицијалната пневмонија може да биде предизвикана со различни
микроорганизми вклучувајќи и вируси ,Mycoplasma pneumoniae , Chlamydia и др.
Плазмоцитарната интерстицијална пневмонија е предизвикана од Pneumocysits
carinii, која е класифицирана помеѓу фунги и протозои и предизвикува болести
најчесто кај имунодефициентни , лошо хранетни деца и имунодифициентни и
имуносупримирани деца.
Макроскопски – белите дробови се безвоздушни црвени со цврста месета
конзистенција , на пресек сува резна површина.
Микроскопски – исечосците од белодробниот паренхим покажуваат алвеоларни
простори исполнети со паразити представени како аморфен , пенест , саќест
матрејал кој наликува на едемска течност богата со протеини . Инфламираниот
одговор е во проширените интаалвеоларни прегради кои се едематозни и
инфилтрирани со плазма клетки , а помалку лимфоцити .

 Итерстицијална пневмонија предизвикана од вирусна инфекција.

 Проширени интраалвеоларни
прегради инфилтирани со плазма
клетки и лимфоцити .

Капилари
Bronchiectasiae – Biolucida - 828

Претставува хронично,некротизирачко воспаление на бронхии и бронхиоли кое

доведува до абнормална дилатација на нивните лумени. Најчесто ги зафаќа
долните лобуси обострано, како цилиндрично, фузиформно или саклуларно
проширени бронхи.
МАКРОСКОПСКИ:
Пресеците на долните делови на белите дробови покажуваат присуство на групи
од дилатирани бронхи, со неправилни лумени, задебелени ѕидови исполнети
најчесто со гнојна содржина.Проширeните бронхи и бронхиоли се поставени под
плеврата.
МИКРОСКОПСКИ:
Промените се променливи во зависност од активноста и хроницитетот на
воспалението. Во полно развиена акутна фаза на болеста постои екстензивна
акутна и хронична воспалителна ексудација во ѕидот на бронхиите и бронхиолите
кои се со неправилни лумени исполнети со некротички, десквамирани епителни
клетки и со големи зони на некротизирачки улцерации. Сочуваниот епител може
да покаже псевдостратификација на цилиндричниот епител до сквамозна
метаплазија. Во хронична фаза се јавува бронхијална и перибронхијална фиброза.
Во ѕидот е присутен хроничен воспалителен инфилтрат, составен од плазма клетки
и лимфоцити.
Carcinoma planocellulare bronchii - Biolucida - 83
Планоцелуларниот карцином на белите дробови е најчестиот бронхијален
карцином кој настанува во големите централни бронхии на основа на метаплазиран
респираторен во многуслоен плочест епител.
Макроскопски: сиво бела цврста маса која проминира во луменот на бронхот и
инфилтрира во околниот белодробен паренхим. Може да се видат подрачја на
некротично размекнување.
Микроскопски: граден од туморски плажи на сквамозни клетки со везикуларни
јадра, видлив нуклеолус и еозинофилна цитоплазма. Зависно од степенот на
хистолошката диференцираност, туморските клетки може да имаат полигонална
форма со јасно видливи дезмозоми и да продуцираат кератин со формирање на
центри на орожување наречени ракови бисери, кај добро диференцираните
карциноми, или клетките да имаат назначени белези на анаплазија
(полиморфизам, хиперхромност, чести патолошки делби) без видливи дезмозоми и
без продукција на кератин кај лошо диференцираните карциноми. Помеѓу овие две
групи постои група на умерено диференцирани планоцелуларни карциноми со
комбинација на истоветните хистолошки белези зависно од степенот на
диференцираност. Туморската строма е сврзно-везикуларно често инфилтрирана
со лимфоцити. Во околината на туморската лезија бронхијалниот епител често
покажува промени на метаплазија, дисплазија или carcinoma in situ.

рскавица

Туморска маса од
планоцелуларен
карцином
Добро диференцирана клетка
 ПАТОЛОГИЈА НА УСНА ШУПЛИНА

Cystis radicularis Biolucida – 1544

Цистите на вилиците и усната шуплина се класифицирани спрема своето

одонтогено(дентигерозна циста и др.) или неодонтогено потекло (епидермоидна
циста и др.), цисти на вратот, подот на усната шуплина и плунковите жлезди
(тиреоглосална циста и др.) и т.н. Псевдоцисти на вилицата (аневризмална
коскена циста и др.) Радикуларната циста е најчеста одонтогена циста, која
настанува на местото на предходно постоечки апикален гранулом, а се развива од
епителните клетки од кои се развива коренот на забот.
Макроскопски, таа е цистична промена со големина од 1 до 2 цм, исполнета со
белузлав зрнлив содржај од некротичен клеточен дебри.
Микроскопски, ѕидот на цистата е граден од сврзно ткиво дифузно
инфилтрирано со воспалителни клетки (лимфоцити, плазма клетки и макрофаги)
Од внатрешната страна ѕидот е обложен со многуслоен плочест
некератинизирачки епител, кој формира мрежолики структури. Луменот е
исполнет со воспалителни клетки, некротичен дебри, макрофаги, хемосидерински
пигмент и холестерински кристали (светли игличести простори).
EPILUS – Biolucida – 996

Гигантоклеточниот епулис е туморовидна лезија која пос својата природа е

репараторен гранулом, настанат на места со хронична инфламаторна инфламација
на гигантовата (периферна форма). Централната форма се јавува во коскеното
ткиво на вилиците и претставува туморска лезија.
Макроскопски, епилусот е хемисферична туморска лезија со промер од 0,5 до 1,5
cm, прекриена со розовосивкаста лигавица, понекогаш улцеративно променета. На
пресек е со сиворозева боја и гуместа конзистенција.
Микроскопски, е богатоклеточна лезија, градена од фиброангиоматозна строма во
која, во лакуни, се смсетени голем број гигантски повеќејадрени клетки од типот на
страно тело. Јадрата на овие клетки се везикуларни со видлив нуклеус, а
цитоплазмата е светло до јасно еозинофилна. Стромалните клетки имаат округли
до овални јадра со проминентна мембрана со мали јадренца, и нејасни
цитоплазматски граници. Во стромата може да се наоѓаат фокуси на
хемосидерински пигмент и/или инфламаторни инфилтрати. Во подрачија
евидентна е продукција на колаген како и остеидна депозиција. Лезијата е
прекриена со мукоза, која покажува промени на реактивна папиломатозна
хиперплазија или промени за секундарна улцеративна лезија.
Papilloma linguae - Biolucida - 1524
Папиломот по дефиниција претставува бениген епителен тумор во кој
неопластичните клетки препокриваат прстести продолжетоци на сврзно ткивна
сторма, или било кој бениген епителен тумор кој расте над површината на
епителниот покрив. Папиломот на јазикот води потекло од многуреднениот
полочест епител и како бенигна туморска лезија може да се јави во било кој дел од
усната шуплина ( мекото непце, јазикот, букалната лигавица, усниците)
Макроскопски – папиломот се манифестира како брадавичесто ресичесто
издигнување над нормалниот епител, со големина од 1 до неколку милиметри.
Микроскопски- овој тумор го сочинува разгранет раст од бројни прстести проекции
на хиперплазиран многуреден плочест епител, при што секоја од нив содржи добро-
васкуларизирана сврзно-ткивна петелка. Површните редови на епителот може да
покажувааат промени за орожнување. Кога појават на овој тумор е поврзана со
вирусна инфекција (human papilloma virus ) во спинозниот слој може да се забележи
вакуолизација на клеките (коилоцитоза) додека субепително во сврзно ткивната
строма е присутен монојадрен воспалителен клеточен субстрат (лимфоцити,
хистоцити, плазма клетки)

Разгранет раст од бројни прстести проекции на хиперплазиран многуреден

плочест епи
 Строма со крвни садови

Базален слој

Површински слој

Коилоцити – околу јадрото имат светло хало , а самото јадро е со

неправилна јадрена мембрана, додека светлата вакулоа околу јадрото ни
покажува присуство на HPV инфекција.
Adenoma pleomorphe -BIOLUCIDA- 515
Плеоморфниот аденом или tumor mixtus glandule salivaris, мешан тумор на
саливарните жлезди најчесто се јавува во паротидната жлезда, и во основа е
изграден од епителни елементи вклопени во матрикс на мукоидно,миксоидно и
хондроидно ткиво.
МАКРОСКОПСКИ туморот е добро ограничена маса со големина од
6цм.Периферно се наоѓа сврзно ткивна капсула,иако кај некој случаи во подрачја
капсулата може да недостасува и туморот е нејасно ограничен спрема околното
ткиво.На резната површина ткивото е бело-сиво со подрачја на слузаво
размекнување и синкаво пребоени транслуцентни подрачја на хондроидно ткиво.
МИКРОСКОПСКИ основна карактеристика на туморот е хетерогена застапеност во
различни ткивни структури. Епителните елементи со потекло од каналните клетки
на саливарните жлезди или миоепителните клетки се поставени во
канали,ацинуси,неправилни тубули траки или чаршафи од клетки.Овие елементи
се поставени во основа на ретко максоидно ткиво кое содржи островца на
хондроидно ткиво а ретко и коскено ткиво. Епителните клетки во каналните
структури се кубични до високо цилиндрични и може да налегнуваат на слој на
темно пребоени мали миоепителни клетки. Понекогаш миоепителните клетки се
поставени во трака или опсежни полиња во вид на чаршафи. Знаци за епителна
дисплазија и митотска активност недостасуваат.
Adenoid cystic carcinoma (cylindroma) - Biolucida – 734

Цилиндромот или аденоцистичниот карцином е најчест тумор на малите

саливарни жлезди иако може да се јави и на паротидната жлезда и на другите
големи саливарни жлезди.
Макроскопски, туморот е мал,слабо инкапсулиран со инфилтративен раст и
сиво-розево пребоен.
Микроскопски, тие се составени од мали клетки со темни компактни јадра и
оскудна цитоплазма. Овие клетки формираат тубуларни,солидни и чипковидни
структури. Просториите меѓу клетките се исполнети со хијалин материјал,за кој се
смета дека претставува базало-мембрански материјал.
Туморите кои потекнуваат од малите саливаарни жлезди имаат полоша прогноза
од оние кои потекнуваат од паротидната жлезда.
Carcinoma planocellulare labii oris Biolucida - 1537
Планоцелуларниот карцином се јавува најчесто на мукокутаната граница на
долната уста, но и на било кој дел од лигавицата на усната шуплина: подот, јазикот,
тврдото непце и базата на јазикот.
Макроскопски, во раниот стадиум карциномот може да се манифестира како
издигната, цврста, бисерна плака или како неправилно издигнување на мукозата,
додека во напреднатиот стадиум се гледа проминентно издигнување со наод на
централна некроза со создавање на улкус ограничен со издигнати, цврсти, свиткани
рабови.
Микроскопски, туморот може да покажува белези на добро диференцирана
кератинизирачка лезија, кои се почести, се до анапластични или саркоматоидни
промени кај лошо диференцираните. Планоцелуларниот карцином ако го гледаме
во било кој орган кај што може да настане има идентични карактеристики. Кај добро
диференцираните ќе видиме јасни знаци на кератинизација наречени кератински
перли или кератински бисери кои претставуваат вртлози на клетки со
кератинизација и јасно видливи кератински мовчиња помеѓу самите клетки.
Гледаме кратериформно издигнување исполнето со кератин, од кое во длабочина
се следат инфилтрации од гнезда на кератинизирани клетки кои јасно
инфилтративно растат без наод на базална мембрана. Поеозинофилните
поединечни клетки претставуваат кератински перли.

Во стромата е присутен богат воспалителен инфилтрат. На околниот епител може

да се најдат знаци за ...
Gastritis chronicа superficialis - Biolucida - 657
Хроничниот гастритис или хроничното воспаление на желудочната лигавица се
дефинира како присуство на хронична мукозна воспалителна промена која
доведува до мукозна атрофија и епителна метаплазија, а во отсуство на ерозија.
Воспалението може да го зафати секој анатомски дел од желудникот, изолорано
или заедно.
Макроскопски, лигавицата е зацрвенета и со погруби набори од нормално. Може
да се најдат подрачја на зарамнување на наборите или да биде сосема истенчена
или зарамнета лигавицата.
Микроскопски, во ламина проприја на лигавицата се наоѓа монојадрен
лимфоцитен и плазмацитен воспалителен инфилтрат. Во раните стадиуми
воспалителниот инфилтрат е ограничен на горната третина од желудочната
лигавица. Притоа може да се забележи сочуван покровен епител на лигавицата со
регенераторна активност на жлездениот епител или знаци за рана атрофија на
жлездените структури. Често може да се најдат лимфоидни агрегати, некои од нив
со формирани герминални центри. Субмукозата, мускулниот слој и серозата се
незначително променети.
Препаратот на најголемо зголемување е пресек од желудник.

МУСКУЛЕН СЛОЈ
СУБМУКОЗА

МУКОЗА
 Лимфоиден агрегат

Ламина проприја од мукозата

Атрофирани жлезди Монојадрен лимфоцитен и

плазмоцитен воспалителен инфилтрат
( знак за хронично воспаление)
Ulcus pepticum ventriculi Biolucida - 12
Ulcus (чир) во дигестивниот тракт претставува дефект, пробив на мукозата на
алиментарниот тракт што се шири низ lamina muscularis mucosae во субмукозата и
подлабоко. Пептичниот улкус е хроничен, најчесто солитарен улкус во било кој дел
на дигестивниот тракт настанат со изложувањето на киселинско пептичниот ефект
од соковите.
МАКРОСКОПСКИ пептичниот улкус е остро ограничен дефект (punched out) на
лигавицата со надвиснати лигавични рабови и обично мазно и чисто дно на базата
од улкусот. Рабовите обично се на ниво на околната лигавица или лесно подигнати.
Длабочината на промената е променлива, од површна лезија која ги опфаќа
лигавицата и lamina muscularis mucosae, до длабоки дефекти чија база ја сочинува
мускулниот слој. Понекогаш дното на дефектот го сочинува панкреасно ткиво,
оментум или црниот дроб.
МИКРОСКОПСКИ сликата е променлива, зависно од активноста на процесот. Кај
активните улкуси, улкусната промена се карактеризира со остро прекинат
континуитет на лигавицата и слоевита градба на дефектот што е основна
карактеристика: површински тенок слој од фибринодно-некротичен дербис, зона на
воспаление со предоминантно присуство на неутрофили, активно гранулационо
ткиво инфилтрирано со монојадрени леукоцити, зрела сврзно ткивна фиброзна
лузна. Во зависност од хистолошките пресеци можат да се видат зони на крварење,
периферни нерви и тромбозирани крвни садови со задебелени ѕидови и околно
воспаление. Гранично на улкусниот дефект се прати желудечна лигавица со знаци
за хронично воспаление. Препаратот е материјал од пресек на желудник.
Остро ограничен дефект на лигавицата
Површински слој – фибриноидно некротичен дебрис

Зона на воспаление активно гранулационо ткиво – леукоцити

Зрела сврзно ткивна фибриозна лузна

Проширени крвни садови – одбранбен механизам како заштита од ерозија

Peritonitis acuta suppurativa Biolucida - 778
Гнојното воспаление на перитонеалната покривка е предизвикано со ширење на
бактериска инфекција, најчесто преку ѕидот на цревните органи или со руптура
(раскин) на ѕидот на овие органи (воспаленија на слепо црево, жолчното ќесе,
руптура на желудечен улкус, дивертикулитис, странгулација на цревото, акутно
воспаление на јајцеводите, повреда).
МАКРОСКОПСКИ – перитонеалната обвивка е со заматен изглед и изгубен сјај,
прекриена со променлива количина на жолто-зелени налепи кои понекогаш може
да имаат кремаст изглед.
МИКРОСКОПСКИ – се наоѓаат промени на воспалителен процес типичен за акутна
бактериска инфекција: воспалителен инфилтрат од мешана клеточност со бројни
гранулоцити, гнојни и распадни телца на основа од фибринска мрежа, распореден
по перитонеумот и по серозите на органите како висцерален перитонеум. При тоа
воспалителната реакција може да остане површно, без пробив длабоко во
висцералните структури или во абдоминалниот ѕид. При хистолошка анализа
потребно е да се воочи шуплив орган – црево, цревни ресички на луминалната
страна и висцерален перитонеум со фибрино пурулентно воспаление на
спротивната страна.

Од сниманите вежби:
Препаратот кој се обработува е од акутно гнојно воспаление на апендикс
вермиформис. Се гледа луменот на апендикс вермиформис кој е дифузно
инфилтриран и зафатен со акутно гнојно воспаление кое се шири на површината,
односно оди до серозата при што го зафаќа перитонеумот и тука се гледаат сите
знаци на акутно гнојно воспаление. Има мрежа од фибрин во која има голем број
на неутрофили како и распадни некротични телца од неутрофили и бактерии.

Цел препарат:
Лумен на апендикс
вермиформис

Се шири кон површината и го

зафаќа перитонеумот

Перитонеум
Зголемување во перитонеумот:

Мрежа од фибрин во која лежат

неутрофили и распаднати
некротични телца од неутрофили
и бактерии
Cirrhosis hepatis - Biolucida - 613
Цирозата на црниот дроб опфаќа група на хронични црнодробни заболувања и е
дефинирана со следните карактеристики: паренхимно оштетување со нарушена
градба на
црнодробните лобули, фиброза во форма на нежни траки или широки лузни,
паренхимни
нодули од регенерирани хепатоцити со дезорганизација во васкуларната мрежа.
Накратко,цирозата претставува нарушена реконструкција на лобуларниот
паренхим со прекумерносоздавање на сврзно ткиво и регенеративни нодули
(чворови). Најчеста форма на цироза е алкохолната цироза.
МАКРОСКОПСКИ црниот дроб е жолто-кафено пребоен, со зголемена тежина до
2 килограми во раната фаза, а по неколку години тој е кафено пребоен и со
тежина до 1 килограм. Капсулата е нерамна (видливи се издигнувања и
вдлабнувања) со видливи нодули чија големина варира од 3 мм (микронодуларна
цироза) до 2цм (макронодуларна цироза),најчесто комбинирано.
МИКРОСКОПСКИ лобуларната архитектура на црниот дроб е нарушена со
формирање на различни по големина псевдолобулуси, односно нодули. Нодулите
се неправилни, различни по големина, настанати како резултат на
регенераторната активност на хепатоцитите. Фиброзата, формирањето на траки
може да биде порто-централно, порто-портално, центро-централно. Во
подоцнежните стадиуми присутни се широки и неправилни по форма
организирани фиброзни подрачја. Бројот на жолчните канали е намножен.
Васкуларната мрежа е променета при што се прати појава на крвни садови со
поголем лумен и губење на централната вена во псевдолобулусите што е одраз
на реорганизираната васкуларна архитектура. Може да се најдат хепатоцити со
масна метаморфоза, холестаза, зони на инфламаторен инфилтрат и некроза на
хепатоцитите како иницијална морфолошка промена кај цирозата. Фиброзните
траки подобро се прикажуваат на боење по Trichrom-Mason.

Заокружени ги гледаме нодулите кои се формирани во хепарот

Тука е претставен дилатиран крвен сад

Воспалителен инфилтрат
На најголемо зумирање се гледа нарушена градба со паренхимно оштетување

Меѓу нодулите се гледа фиброзно ткиво

Varices oesophagei - Biolucida - 791
Венските проширувања на хранопроводот (varices) претставуваат проширени и
извиткани субепителни и субмукозни вени, колатерали на v. azygos (гранка на v.
cava superior, системска циркулација) и короната на гастричните вени (гранки на
vv. gastricae, од порталната циркулација) како резултат на зголемениот притисок
во порталниот васкуларен систем. Тие се лоцирани во долниот дел на
хранопроводот зафаќајќи ја езофагогастричната спојка и се причина за масивни
крварења со смртен исход кај половина од случаите.
Макроскопски вариксите на хранопроводот се издигнувања на лигавицата
настанати од проширените и извиткани, со крв полни езофагијални колатерали со
видливи ерозии на лигавицата настанати од руптура на истите

Сл. Лумен на езофагус

Микроскопски: под некератинизираниот многуреден плочест епител на

хранопроводот се наоѓаат различни по големина дилатирани венски крвни садови
чии лумени се исполнети со еритроцити. Во зависност од хистолошкиот пресек
епителот може да недостасува (ерозија), во околината на венските крвни садови
да има крварење како и присутност на воспалителен инфилтрат.
Cholecystitis chronica - Biolucida - 667
Хроничното воспаление на жолчното ќесе е последица на повторувани настапи од
благ до тежок акутен холециститис или без претходна симптоматологија на акутни
напади. Жолчните каменчиња (cholelithiasis) не се секогаш директна причина во
настанувањето на болеста ниту директна последица од неа.
МАКРОСКОПСКИ жолчното ќесе е намалено, со вообичаена големина или
зголемено, зависи од фиброзата и воспалението. Ѕидот е задебелен со сиво-бела
боја и жилава конзистенција, а во луменот обично се наоѓаат жолчни камчиња.
Лигавицата може да недостасува во делови, или поретко, истата да е задебелена
односно хиперплазирана.
МИКРОСКОПСКИ луменот на жолчното ќесе е обложен со еднослоен
цилиндричен епител кој налегнува на едематозни ресички и субепително сврзно
ткиво. Во нив е видлив монојадрен воспалителен инфилтрат: лимфоцити, плазма
клетки и макрофаги. Ѕидот е задебелен на сметка на намножено сврзно ткиво во
субепителниот и субсерозниот слој, а понекогаш и трансмурално. Хроничен
мононуклеарен инфламаторен инфилтрат од лимфоцити, плазма клетки и
макрофаги се наоѓа и во субсерозното сврзно ткиво. Во зависност од
хистолошкиот пресек и примероците, во жолчното ќесе може да се најдат: зони
каде епителот недостасува, истиот да прави длабоки мукозни вовлекувања во
ѕидот (Aschoff-Rokitansy синуси), бројни макрофаги исполнети со холестерол во
lamina propria (cholesterolosis), варијабилна количина на едем, воспалителен
инфилтрат од мешана клеточност што значи влошување или акутизација на
болеста и ситни вклопени жолчни камчиња (cholelythii).
Echinococcosis - Biolucida - 956
Хидатидната болест е предизвикана со ингестија на јајца од тенија што припаѓа на
родот Echinococus. Човекот е преоден домаќин, исто како и некои животни: овци и
некои глодари. Дефинитивен домаќин за Echinococus Granulosus е дигестивен
тракт на кучето. Дефинитивен домаќин за Echinococus multilocularis е
дигестивниот тракт на лисицата.
Макроскопски, се наоѓа една или повеќе на број унилокуларни или
мултилокуларни цисти со големина од неколку милиметри до неколку десетина
сантиметри. Ѕидот на цистата е граден од белузлава хитинска обвивк околу која
има сврзноткивна капсула, често наречена перициста. Во луменот се наоѓа
опалесцентна течност со или без цисти ќерки.
Микроскопски, обвивката на цистата е градена од компримирани хитински
ламинации што се гледаат како беструктурна бледо еозинофилно пребоена
хијалина ламела. Во зависност од хистолошкиот пресек може да се видат
елементи на герминативен слој од луминалната страна на цистата и контури
капсула односно перициста со голем број на еозинофилни леукоцити, лимфоцити,
гигантски клетки од типот страно тело, намножени фибробласти и крвни садови.
Carcinoma mucinosum ventriculi - Biolucida - 520

Желудечниот карцином може да се класифицира врз база на длабочина на

инфилтрација, макроскопскиот изглед и хистогенетското потекло.
МАКРОСКОПСКИ постојат три модели на раст: егзофагичен (протрузија на
туморска маса во луменот), рамен (во мукозата не може да се забележи присуство
на туморска маса ), улцеративен или кратераст (во ѕидот на желудникот се гледа
плиток или подлабок дефект со издигнати чворести рабови). Кога туморот дифузно
го инфилтрира ѕидот на желудникот слузницата станува глатка и плосната а ѕидот
ригиднозадебелен, промената се означува како linitis plasticа.
МИКРОСКОПСКИ желудечниот карцином може да биде од интестинален тип
(составен од малигни клетки кои создаваат неопластични интестинален тип на
жлезди и интестинална метаплазија) и од дифузен тип (води потекло од желудочен
тип на мукозни клетки). На препаратот гледаме желудочен карцином од
интестинален тип. Дифузниот аденокарцином е составен од атипични жлездени
творби со слузво лумените и слободни клетки со цитоплазма богата со слуз која го
избуткува јадрото кон клеточната мембрана. Овие клетки се означуваат како
„прстен печат“ клетки. Тие се расеани поединечно или во групи создавајќи езерца
од муцин кои ги раслојуваат слоевите од желудечниот ѕид. Растејќи
инфилтративно, се пробиваат до серозата. Гранично наспроти туморскиот раст се
наоѓа желудечна лигавица со хиперплазирани тубуларни и издолжени жлезди,
некои од нив цистично променети.
Carcinoma hepatocellulare – Biolucida – 807

Примарните малигни тумори на црниот дроб може да се со потекло од хепатоцитите

(хепатоцелуларен карцином) и од епителот на жолчните каналчиња
(холангицелуларен карцином).
МАКРОСКОПСКИ туморот може да расте како голем солитарен голем јазол,
мултипно расфрлани јазли или во вид на дифузно инфилтративен раст зафаќајќи
го целото ткиво на хепарот. Црниот дроб е со зголемена тежина од 2.000 до 3.000
грама.
МИКРОСКОПСКИ туморското ткиво е градено од големи полигонални атипични
клетки кои потсетуваат на потеклото од хепатоцитите. Клетките имаат округло
везикуларно јадро со централно видливо јадренце, компактна еозинофилна
цитоплазма која понекогаш може да биде вакуолизирана. Клетките и јадрата
покажуваат воочлив плеоморфизам и хиперхромазија со патолошки митози. Тие се
распоредени во траки (трабекули) или пак создаваат ацинарни структури меѓу кои
се наоѓаат синусни простори. Во каналикуларните простори или лумени меѓу
туморските клетки може да се најде присуство на жолчен пигмент. Периферно од
туморот може да се најде компримирано хепатално ткиво со нарушена градба,
најчесто циротичнопроменето.
 ПАТОЛОГИЈА НА УРИНАРЕН СИСТЕМ

Ren polycistcus – Biolucida – 1126

Цистичните забоувања на бубреготсе хетерогена група на хередитарни, развојни

нехередитарни или стекнати заболувања. Полицистичната бубрежна болест е
хередитарно заболување со автосомно доминантно (адултна форма) и автосомно
рецесивно (детска форма) наследување.
МАКРОСКОПСКИ, бубрезите се обострано зголемени со многу цисти во кората и
сржта на бубрегот. Цистите се со различна големина од неколку милиметри до
неколку сантиметри во дијаметар, и му даваат сунгерест изглед на бубрежното
ткиво. Тие се исполнети со светла серозна течност или густа црвено-кафена до
хеморагична содржина.
МИКРОСКОПСКИ покажува присуство на цистични простори обложени со
униформен кубичен до сплескан епител со потекло од тубулите на нефронот,
поради што може понекогаш да се разликуваат различни типови на епител. Во
луменот се присутни остатоци од цистична содржина, слабо розеникаво пребоена.
Цистите се одвоени со интерстициелно сврзно ткиво во кое може да се видат
ретки тубули, по некој гломерул и крвни садови со задебелени ѕидови.
Nephrosis cholemica acuta - Biolucida - 588
Акутната тубуларна некроза (ATH) е клиничко-патолошки ентитет кој морфолошки
се карактеризира со деструкција на епителните клетки, а клинички со акутно
супримирање или губење на бубрежната функција. Промената е со реверзибилна
природа и може да биде од исхемичен и нефротичен тип. Холемичната нефроза
или т.н пигментен тип на исхемична ATH се јавува како последица на изразена
жолтица, при различни дисфункции на црниот дроб и жолчката (особено оние
поврзани со обструктивни лезии) и хемолитични анемии.
Макроскопски, бубрезите се лесно зголемени и може да имаат зелено-
жолтеникаво пребојување на кората и сржта.
Микроскопската анализа покажува присуство на зрнест или аморфен жолто-зелен
до кафеав жолчен пигмент во епителот на дисталните и собирните каналчиња. Кај
потешките случаи настанува дегенерација и некроза на епителот поради
токсичното дејство на пигментот. Тој отпаѓа и заедно со присутниот пигмент создава
хомогени жолто-зелени до кафеаво пребоени цилиндри, кои ги исполнуваат
лумените на каналчињара. Промените кај ATH се со фокален карактер, зафаќајки
повеќе делови на нефронот најчесто во правиот дел на проксималните каналчиња
и нагорниот дебел дел на Henle-овата петелка.
Pyelonephritis acuta supurativa – Biolucida – 731

Акутниот гноен пиелонефрит претставува воспаление на тубулите, бубрежниот

интерстициум и бубрежната карлица, предизвикано од бактериска инфекција која
до бубреното ткиво доаѓа по крвен пат или преку долните мочни патишта.
МАКРОСКОПСКИ бубрезите се зголемени, хиперемични, со видливи мали или
поголеми жолтеникаво обоени издигнувања (абцеси). Во пиелонот може да има
гнојна содржина.
МИКРОСКОПСКИ карактеристика на акутниот гноен пиелонефрит е присуство на
неутрофилна инфилтрација во интерстицијалното ткиво и во тубулите. Подоцна
воспалителните клеточни насобири се зголемуваат со последична деструкција и
некроза на зафатените тубули, пришто се формираат поголеми или помали гнојни
колекции, т.н. абцеси. Ваквиот гноен супстрат преку собирните канали може да
пробие до пиелонот. Во тубулите, покрај присутните полиморфонуклеари,
настанува оштетување со некроза и десквамација на епителот во тубуларните
лумени. Леукоцитите соепителните клетки формираат гнојни цилиндри кои може да
се најдат во урината и се со дијагностичко значење за акутниот гноен пиелонефрит.
Гломерулите се резистентни на гнојното воспаление во бубрежниот
тубулоинтерстициум. Во подрачја со помал интензитет на воспалителна реакција
се наоѓа тубуларен епител кој е хидропсно променет, а во поедини лумени се
наоѓаат хијалини цилиндри.
Glomerulosclerosis nodularis diabetica – kimmelstiel Wilson
Biolucida - 765
Дијабетичната гломерулосклероза е нефропатија предизвикана со оштетување на
капиларната базална мембрана во гломерулите во склоп на дијабетичната
микроангиопатија и се манифестира по 10-15 години од заболувањето.
Морфолошките промени во гломерулите се: задебелување на капиларната
базална мембрана како и аферентните и еферентните артериоли на васкуларниот
пол, дифузна дијабетична гломерулосклероза и нодуларна гломерулосклероза
(Kimmelstiel-Wilson).
МАКРОСКОПСКИ во почетокот на болеста бубрезите се големи, а подоцна,
особено во завршните стадиуми, тие стануваат помали, со фино грануларна
површина слично како кај другите хронични заболувања.
МИКРОСКОПСКИ во гломерулите се формираат сферични или овални
еозинофилни нодули поради акумулација на хијалин материјал во мезенгијалниот
матрикс. Нодулите се распоредени по периферијата на гломеруларното клопче.
Кога се поголеми, централниот дел на нодулите е похомоген, а периферијата
содржи повеќе пикнотични јадра вклопени во хијалината маса. Нодулот може да
притиска на капилар на кој подоцна се формираат аневризматски проширувања. Во
некои гломерули се гледаат т.н. ексудативни лезии (фибрински наслојки на на
конвекситетот на капиларите како капи и акумулација на фибриноиден материјал
во Bowman-овиот простор во вид на капки). Крвните садови на васкуларниотпол
имаат задебелен ѕид поради таложење на хијалин материјал во интимата на овие
крвни садови. Со прогресија на гломеруларните и васкуларните промени доаѓа и до
тубуларна атрофија и интерстицијална фиброза со исхемичен карактер.
Carcinoma renis Biolucida – 1125

МИКРОСКОПСКИ постојат повеќе хистолошки варијанти: светлклеточен тип,

тубулопапиларен тип, гранулирарно клеточен тип, саркоматоиден тип.
Светлоклеточниот тип хистолошки го сочинуваат солидни плажи со ретки подрачја
на формирани тубуларни структури или трабекули одвоени со нежна сврзно-
ткивна строма богата со крвни садови. Туморските клетки се кубични до
полигонални по форма, со јасно диференцирана цитоплазматска мембрана,
светла цитоплазма (богата со гликоген и липиди) и централно поставено округло
до лесно овално хиперхромно јадро со умерен степен на полиморфизам. Низ
туморот може да се видат зони на крварење и некроза. На периферијата на
туморот се гледа лажна капсула (псевдокапсула) од потиснат бубрежен паренхим
над којашто се гледа релативно сочуван паренхим
МАКРОСКОПСКИ туморот најчесто расте во вид на јасно ограничена
псевдоинкапсулирана топковидна маса со средно цврста конзистенција и
жолтеникава пребоеност, најчесто лоцирана на половите на бубрегот.
Nephroblastoma wilm’s tumora - Biolucida - 1118

Нефробластомот претставува малигни ембрионален тумор и е најчест примарен

тумор на бубрег во детската возраст.
Макроскопски, се карактеризира со променлив изглед: големиината варира од 1
до 10 cm и во однос на околината е јасно ограничен, на резната површина има
шаренолик изглед, со мека конзистенција, а често се наоѓаат и подрачја на цистично
размекнување до создавање на први цисти.
Микроскопски, постојат повеќе хистолошки варијанти на овој тумор. Најчесто во
туморската маса се наоѓаат доминантно епителни компоненти во вид на лошо
формирани абортивни тубуларни структури обложени со атипични кубични клетки,
псевдогломеруларни структури (стрелки) вклопени во мезенхималната незрела,
фибробластична, фиброцитна строма (+), како обид да се имитираат различните
развојни фази на бубрегот. Можно е да се видат и подрачја со нагласена
мезанхимална компонента во која што можат да бидат присутни и попречно
пругасти и мазни мускулни влакна, рскавица, коска како и елементи на третата
компонента, а тоа е бластемската компонента (*).
Carcinoma transitiocellulare vessice urinariae – Biolucida –6

Карциномот со потекло од преодниот епител е најчест примарен тумор на мочниот

меур, иако може да се јави по целата должина на уринарниот тракт и бубрежното
легенче.
МАКРОСКОПСКИ овој тумор расте во вид на карфиолести, папиломатозни маси,
средно цврсти, сиво-беличести, поврзани сопетелка за основата, но може да се
сретне и како непапиларен.
МИКРОСКОПСКИ најчеста хистолошка манифестација е папиларниот начин на
раст. Во средишниот дел на папилата се гледа фибро-васкуларна строма. Истата
е обложена со туморски променет уротел со изгубен површен слој за клетки.
Туморските клетки се поставени во значително зголемен број на редови, повеќе од
седум, со променлив степен на изгубен поларитет. Клетките се еозинофилно
пребоени со округло хиперхроматско средно големо јадро, но видливи се и
поголеми јадра со груб и зрнест хроматин, нерамномерно распределен, со митотски
фигури и сочувана базална мембрана.
Овие карактеристики гоодредуваат туморот како градус II во актуелната
класификација на туморите на мочниот меур која опфаќа папилом и карцином од
преодниот епител со хистолошки степен на диференцијација (градус) I, II, III.
 ПАТОЛОГИЈА НА ГЕНИТАЛЕН СИСТЕМ

Salpingitis supurativa Biolucida - 911

Супуративниот салпингит претставува акутно гнојно воспаление на јајцеводот, а
најчесто се јавува во склоп на пелвична инфламаторна болест. Вообичаено,
воспалението настанува со асцендентното ширење на гонококна инфекција од
валвулата или поретко инфекција со хламидија од грлото на матката. Поретко,
воспаление може да биде предизвикано и од пиогени бактерии како попстапртална
компликација или расевки од оддалечено воспалително жариште по лимфоген или
хематоген пат. Кај негонококните случаеви, често воспалението има флегмонозен
карактер.
Макроскопски: серозата на јајцеводот е хиперемична, прекриена со сиво-
беличести фибрински налепи. Фимбриите на ампуларниот крај на тубата се често
едематозни и слепени меѓу себе, ѕидот на јајцеводот е задебелен, а луменот
исполнет со гноен ексудат.
Микроскопски: на напречен пресек од јајцеводот, во луменот се гледа фибрино-
пурулентен дебри и десквамирани епителни клетки. Наборите на лигавицата се
задебелени, едематозни. Во мукозата како и подлабоко во мускулниот слој и
серозата на јајцеводот дифузно се забележуваат полиморфонуклеарни
гранулоцити. Фокално се забележува и сраснување на лигавичните набори. Во
ѕидот на јајцеводот покрај полиморфонуклеарните леукоцити, се забележуваат и
лимфоцити и плазма клетки што укажува на подолготраен салпингит. На серозата
се гледаат светло еозинофилно пребоени фибрински нишки и бројни
полиморфонуклеарни гранулоцити, во прилог на реактивен циркумскриптен
фибрино-пурулентен перитонит.
Hyperplasia simplex endometrii Biolucida - 891
Хормон-зависната ендометријална хиперплазија најчесто се јавува
перименопаузално. Нејзиниот настанок се поврзува со абнормално високо и
продолжено ниво на естрогена стимулација, со намалена или отсутна
прогестеронска активност. Кај помлади жени може да се јави во асоцијација со
перзистентна ановулација, како при: полицистичната овариjална болест (Stein-
Leventhal-ов синдром), постоење на хормон-продуцирачки oвaријални стромални
тумори, хиперкортицизам и продолжена терапија со естрогени.
Ендометријалната хиперплазија покажува континуум на промени во жлездената
архитектура, растот на епителот и цитолошките промени, а степенот се зголемува
со поголемата изразеност на овие промени. Во хиперплазии од понизок степен се
вбројуваат: простата (симплекс, гландуларна) и сложената (комплексна,
аденоматозна), а хиперплазии од повисок степен се атипичните (аденоматозни со
атипија). Се манифестира со абнормално крварење, од скудна менорагија до
обемна метрорагија. Ретко може да прогредира во аденокарцином, а често во
цистична атрофија.
Макроскопски, лигавицата на телото на матката е задебелена.
Микроскопски, во препаратот кој е материјал од експлоративна киретажа на
кавумот на телото на матката се присутни обемни фрагменти од функционален слој
на ендометриумот. Истите се градени од бројчено намножени жлезди со различна
големина и форма, обложени со цилиндричен епител кој е сличен како кај
пролиферативниот ендометриум .Стромата исто така е намножена и во неа често
може да се видат свежи или постари крварења.

Препарат во кој има материјал од екплоративна киретажа на телото на матката

 Фрагменти од функционален слој на ендометриумот

Жлезда обложена Свежо крварење фибрин

со цилиндричен епител
Graviditas tubaria - Biolucida – 889
Тубарна бременост е последица на ектопична (вонматкина) имплантација на
оплодената јајце клетка во јајцеводот. Најчесто причина за тубарна бременост е
воспаление на јајцеводот, а поретко атхезии настанати заради тубарна
ендометриоза, претходен хируршки зафат во мала карлица, генитална
туберкулоза, или пак присуство на контрацептивна направа-спирала.
Имплантацијата може да настане на било кој дел од јајцеводот, најчесто е на
ампуларниот. Ако ваквата бременост не се открие на време, најчесто околу 12
гестациска седмица настанува делумно одлупување на постелката, следено
сокрварење волуменот на тубата и појава на хематосалпинкс. Заради зголемување
на хематомот може да настане руптура на ѕидот на јајцеводот со масивно
интраабдоминално крварење, а поретко настанува тубарен абортус со исфрлање
на концептот во абдоминалната празнина.
МАКРОСКОПСКИ луменот на јајцеводот е дилатиран и исполнет со крвен коагулум.
Во коагулумот понекогаш може да се забележи и плодова вреќа со или без плод.
МИКРОСКОПСКИ препаратот претставува напречен пресек од јајцевод од местото
на имплантација на оплодената јајце клетка. Во луменот се гледа крвен коагулум
вокој се присутни бројни хорионски ресички. Стромата на ресичките е едематозна
или мукоидно дегенерирана, а обложени се со два реда трофобластни клетки.
Базалниот ред кубични клетки се цитотрофобласти (Лангерханс-ови клетки), а
површниот ред синцициотрофобласти, повеќејадрени клетки со темно базофилно
пребоени јадра и посветло базофилно пребоена цитоплазма. Во стромата во ѕидот
на тубата на местото на инсерција се забележуваат децидуално променети
стромални клетки, додека дифузно во сите слоеви од ѕидот е присутен средно
обемен лимфо-плазмацитарен инфламаторен инфилтрат во прилог на хроничен
салпингит.
Mola hydatidosa Biolucida - 914
Припаѓа на група од гестациски трофобластични болести, и можи да се јави во
секоја возраст но најчесто помеѓу 40-50 години или под 20 год. Постојат два вида
на хидатидна мола и тоа комплетна (или андрогенетска) и парцијална (триплоидна).
Се манифестира со вагинално крварење и покачено ниво на хуман хорио-
гонадотропин во урината и во крвта.
Макроскопски: матката можи да е со нормална големина, намалена големина но
најчесто е зголемена. Гестациската вреќа е намалена, фетални делови има само
кај парцијална мола. Кавумот е исполнет со нежна маса изградена од голем број на
цисти кои имаат проѕирен и тенок ѕид.
Микроскопски: гледаме дифузна циркумференцијална профилерација на
атипични клетки од цитотрофобластите. Во препаратот се наоѓаат фрагменти од
децидуално променета ендометријална лигавица и голем број на хорионски
ресички (тие се со намалена васкуларност или целосно аваскуларни додека пак
нивната строма е хидропсно дегенерирана). Трофобластот на хорионските ресички
е дифузно пролифериран.
Carcinoma planocellulare cervicis uteri - Biolucida - 557
Карциномот на грлото на матката е втора по честота малигна неоплазма кај жените
во светот, веднаш по карциномот на дојката. Постојат значајни разлики во
фрекфенцијата во различни земји поради големите разлики во достапноста на
програмите за цитолошки скрининг и преваленција на ризичните фактори, пред се
инфекцијата со високо ризичните хуман папилома вируси. Се јавува во секоја
возраст со пик на инциденција во возрасните групи меѓу 40 – 45 години.
МАКРОСКОПСКИ може да има три типа на раст: егзофитичен, улцеративен и
инфилтративен. Кога е мал, туморот е локализиран на преодната зона, на спојот
меѓу плочестиот и цилиндричниот мукопродуктивен епител на грлото на матката.
МИКРОСКОПСКИ препаратот е исечок од егзоцервикс со горна третина од
вагинална лигавица на чија површина се гледа регуларен повеќејадрен плочест
епител, а кон ендоцервиксот мукопродуктивен жлезден епител. Во сврзно-
мускулната строма проксимално од преодната зона е присутна неоплазма која
може да е со морфологија на добро диференцирани (крупно-клеточен,
кератинизирачки) или средно диференциран (крупно-клеточен, некератинизирачки)
планоцелуларен карцином. Граден е од униформни малигни плочести клетки со
нејасни цитоплазматски граници, округли до овални јадра со груб хроматин и чести
митози кои се аранжирани во гнезда. Во нивниот центар, кај добро
диференцираниот карцином може да има и наод на кератински перли. Во
интранеопластичната строма е присутен средно обемен инфилтрат од лимфоцити.
Cystadenocarcinoma serosum ovarii - Biolucida - 892

Серозните цистаденокарциноми, со застапеност од 40% се најчест тип на тумори

на јајниците кои потекнуваат од површниот (целомскиот) епител. За разлика
одбенигните и граничните серозни тумори (најчести меѓу 20-50 години),
цистаденокарциномите почесто се јавуваат кај повозрасни жени, со пик меѓу 45-65
години. Вообичаени презентирачки симптоми се абдоминална болка и дистензија
заради асцит или наод на голем абдоминален тумор. Кај 65% од пациентите
туморот ги зафаќа двата овариуми.
Макроскопски, обично туморот е мултилокуларен и цистичен, илиможе да е
солиден, со мека или поцврста конзистенција и големина од неколку милиметри до
20 цм. Надворешната површина често може да е папиларизирана. Цистичните
шуплини се исполнети со меки кинливи папили и содржат серозна заматена или
крвава течност.
Микроскопски, препаратот претставува исечок од оваријално ткаење од кое е
сочуван дел од кортексот со препознатливи албикантни тела. Најголем дел од
ткаењето е заменет со неоплазма градена од малигно променети клетки од серозен
тип (со трепки,сличен на епителот на јајцеводот) кои покажуваат назначена
нуклеарна атипија, аранжирани во комплексни папиларни или солидни структури.
При тоа е присутна јасна инвазија во стромата, а карактеристичен е наодот на
концентрични калцификати (псамозни телца).
Стрелката е пробиената строма
Hyperplasia benigna prostatae Biolucida - 631

Нодуларната хиперплазијана простатична жлезда претставува хиперплазија на

жлездениот епител и сврзно-мускулната строма од простатичниот паренхим што
доведувадо создавање на големи јазли во внатрешната преодна и во централната
зона на простатата и компромитирање на проодноста на уретрата. Современите
сознанија го потенцираат синергичното дејство на андрогените и естрогените
хормони во нејзиното настанување.
МАКРОСКОПСКИ простатата е зголемена и тежи од 60 до 100 грама. На пресек се
видливи нејасно ограничени жолто-розови до бледо сиви јазли соразлична
големина кои ја притискаат уретрата чиј лумен личи на пукнатина.
МИКРОСКОПСКИ јазловидниот раст може да е резултат на жлездена
пролиферација или резултат на пролиферација на фиброзната и мускулната
строма. Се гледа зголемен број на жлезди од кои дел се цистично проширени.
Жлездите се обложени со два реда епител,внатрешен цилиндричен со светла
цитоплазма и надворешен кубичен или плочест епител кој налегнува на базалната
мембрана. Понекогаш жлездениот епител прави папиларни или прстовидни набори
кои проминираат кон луменот. Во луменот на поединечни жлезди се наоѓа секрет
кој може да е згрутчен во вид на амилоидни телца (corpora amylacea). Тие имаат
кружна концентрично ламеларна градба и се еозинофилно пребоени. На места
жлездите се погусто збиени, а во делови се раздвоени со обемно хипертрофирано
мускулно ткиво и хиперплазирано сврзно ткиво со фокално видлив лимфоцитен
инфламаторен инфилтрат.
Seminoma testis - Biolucida -7
Семиномот е најчест тумор на тестис со потекно од герминативните
клетки.Хистогенетски води потекло од примордијалната оплодна клетка. Ваквиот
тумор може да се јави во јајниците-dysgerminoma и интракранијално-
germinoma.Врвот на инциденца е во четвртата декада.
Микроскопски туморот е граден од униформни,големи,округли,овални или
полигонални клетки со јасни цитоплазматски граници.Цитоплазмата на клетките е
светла,вакуолизирана(богата со гликоген и помалку липиди) или нежно зрнеста,а
јадрата се големи централно поставени и содржат едно до две јадренца.Митозите
се многу ретки.Туморските клетки се ангажирани во лобуси,одвоени со нежни
сврзно ткивни прегради.Во сврзно ткивните прегради се гледа лимфоцитен
инфламаторен инфилтрат.

 На сликата со жолто е претставен лобусот,со зелено лимфоцит кој е темно

плав и со портокалово туморска клетка која има светла цитоплазма и
центално јадро.
 ПАТОЛОГИЈА НА ДОЈКА

Mastophatia fibrosa cystica - Biolucida - 566

Фиброцистична болест на градата е непролиферативна болест, ентиент кој
опфаќа повеќе морфолошки промени на млечната жлезда, од сосема бенигни до
други кои не се здружени со зголемен ризик за рак на градата. Постојат три
основни морфолошки промени:
1) цисти и фиброза
2) епителна
хиперплазија(дуктулна
и лобарна)
3) склерозирачка аденоза
Фиброзната цистична
мастопатија е најчест тип
на фиброцистична болест
и се карактеризира со
зголемена фиброзна
строма, здружено со
проѓирување на каналите
(дуктусите) и создавање на
цисти со различна големина.

МАКРОСКОПКСИ
*ПРОМЕНАТА Е НЕЈАСНО
ОГРАНИЧЕНА
*ЖИЛАВО-ЦВРСТА МАСА СО
ДИСКРЕТНИ ЧВОРЕСТИ ПРОМЕНИ
*ВИДЛИВИ ПОМАЛИ ИЛИ
ПОГОЛЕМИ ЦИСТИ, ПОНЕКОГАШ
ЕДНА СОЛИТАРНА ЦИСТА
*ЦИСТИТЕ СЕ ИСПОЛНЕТИ СО
БИСТРА СЕРОЗНА ТЕЧНОСТ
МИКРОСКОПСКИ
Епителот е кубичен или цилиндричен
(кај помалите цисти)
Атрофичен епител кај поголемите
цисти
Крупни-полигонални клетки со обилна
еозинифилна , гранулирана
цитоплазма-апокрина метаплазија
Цистите се вклопени во густа колагена
сврзна строма, богато пролиферирана
, со губење на нежниот миксаматозен
изглед. Ваква строма може да се види
и во жлездени лобулуси помеѓу
жлездените ацинуси.
 Розевото ткиво околу цистите е густата фиброзирана колагена сврзна
строма.
 Fibroadenoma mammae Biolucida - 25
Фиброаденомот е најчест бениген тумор на млечната жлезда и претставува
неоплсатичен раст спставен од фиброзно и жлездено ткиво, а води потекло од
специјализираната интралобуларна строма. Се јавува во репродуктивниот живот
на жената , најчесто пред 30 година.
МАКРОСКОПСКИ МИКРОСКОПСКИ
ТОПЧЕСТ ЈАЗОЛ Граден е од фибробластична строма слична на
СО ГОЛЕМИНА интралобуларната строма (растресена , едематозна до
ОД 1-10ЦМ миксоматозно променета), во која се вклопени жлездени
ЈАСНО цистични простори, обложени со еднореден или
ОГРАНИЧЕН пролиферативен епител нареден на интактна базална
СЛОБОДНО мембрана.
ПОДВИЖЕН ВО Туморскиот раст покажува два модели
ОДНОС НА 1) Периканаликуларен раст (жлездите и каналчињата се
ОКОЛНОТО правилни, округли до овални, обложени со еден или
МАМАРНО повеќе реда на епител)
ТКИВО 2) Интраканаликуларен раст (сврзно ткивна строма
покажува зголемен степен на пролиферација со
компресија на жлездите при што нивните лумени се
претворени во тесни гранковидни пукнатини.
Carcinoma mammae - Biolucida – 562

Карциномот на градата е малиген тумор со потекло од епителот на каналниот

систем на млечната жлезда. Тој може да е со потекло од епителот на изводните
канали (дуктален карцином) или со потекло од епителот на крајните каналикули
или жлездените ацинуси. Најчест тип е инвазивниот дуктален карцином.
Макроскопкси Микроскопски
*Грубо намножена колагена *Малгини дуктални епителни клетки
фиброзна строма – поставени во траки, солидни островца,
зраковидно/ѕвездолико се шири тубули, жлезди или солидни гнезда
кон здравото ткиво и е со голема вклопени во сврзно-ткивна строма.
цврстина (скирозен карцином) *Клетките ја инвадираат сврзни ткивната
Големина= 1-2 цм или 4-5 цм строма.
*На резна површина доаѓа до Неопластичните клетки имаат плеоморфни
ретракција на туморот под округли до овални хиперхромни јадра и
површината и има цврста умерена количина на цитоплазма.
рскавична конзистенција. Може да се видат патолошки митози,
- Кредасто-бели заедно со другите карактеристики на
размекнувања од малигни клетки.
некротични подрачја и
мали фокуси на
калцификација
 ПАТОЛОГИЈА НА ЦЕНТРАЛЕН НЕРВЕН СИСТЕМ

Haemorrhagia subararchnoidalis - Biolucida – 949

Субарахноидалното крварење -САК е состојба при која доаѓа до истекување на

крв надвор од крвните садови во сабархноидалниот простор. Најчесто резултат
на руптура на аневризма или поретко артерио-венска малформација.
Аневризмите можат да бидат развојни (berry-малинести), инфламаторни
(микотични), склеротични (фузиформни) или трауматски. Кај аневризмите
најчесто руптурира истенчениот ѕид, акрвта се излева во субарахноидалниот
простор (просторот меѓу pia mater – arachnoidea). САК може да биде предизвикано
и при хипертензивно интрацеребрално крварење, хематолоши нарушувња,
тумори, траума.

Макроскопски
Мозочното ткиво е отечено и во
пределот на краврењето
препокриено со плашт од
коагулирана крв.
Микроскопски
Во субарахноидалниот простор се
наоѓа крвна маса, предоминантно
сосавена од еритроцити.
Менингеалните крвни садови се
дилатирани и исполнети со крв.
Гранично на краврењето се наоѓаат
делови од мозочното ткиво
(голем мозок или мал мозок).
Meningeoma - Biolucida – 954

Менингеомите се предоминантно бенигни тумори кај возрасните кои водат

потекло од менинготелните клетки на мозочните обвивки (тврда мозочна обвивка,
покровните гранулации, субарахноидалните крвни садови, фибробласти и
внатрешната мозочна обвивка.
Макроскопски Микроскопски
Менингеомите се Има повеќе типови менигеоми
добро ограничени, Синцицијален (менинготелен),Фибробластен ,
округли или транзиционален, псамотозен, секреторен,
плочковидни маси кои микроцистичен, папиларен.
налегнуваат на
мозокот, но лесно се Псамотозниот тип во себе ги вклучува елементите на
одвојуваат од него. На менинготелниот и фибробластниот тип, или на
површината се транзиционалниот тип. Менинготелните клетки имаат
забележува тенок слој светли и округли јадра и нејасна цитоплазматска
на фиброзно ткиво, под граница и се поставени во лобулуси. Помеѓу нив
кое се распознава минуваат поиздолжени клетки поредени во снопови,
растресито зрнесто налик на фибробласти. Транзиционалните облици
средно меко туморско имаат карактеристично поредување во вртлози, кои
ткиво. во центарот имаат крвен сад или концетрично
ламеларна виолетово пребоена маса од калциум,
означено како псамомско телце.Кога овие телца се
бројни-псамоматозен тип на менингеом.
Glioblastoma - Biolucida - 64

Повеќеформниот глиобластом е високо малиген тумор со неуроектодермално

глијално потекло и припаѓа на групата на астроцитоми, како тумор со највисок
степен на малигнитет.
МАКРОСКОПСКИ
ТУМОРОТ Е СО ШАРЕНОЛИК
ИЗГЛЕД: ВИДЛИВИ СЕ
ПОЦВРСТИ БЕЛИЧЕСТИ
ПОДРАЧЈА ИЗМЕШАНИ СО
ЖОЛТЕНИКАВИ И МЕКИ
ПОДРАЧЈА НА НЕКРОЗА, А
ЧЕСТО СЕ ВИДЛИВИ И
ЦИСТИЧНИ ПРОМЕНИ И
КРВАРЕЊЕ. ТОЈ МОЖЕ ДА
БИДЕ ГОЛЕМ ОД НЕКОЛКУ
ЦЕНТИМЕТРИ ВО ДИЈАМЕТАР
ДО ЕНОРМНИ ДИМЕНЗИИ ПРИ
ШТО ЈА ЗАФАЌА ЦЕЛАТА
ХЕМИСФЕРА И СЕ ШИРИ НА
СПРОТИВНАТА СТРАНА.
МИКРОСКОПСКИ
Препаратот е богато клеточен со изразен
плеоморфизам. Клетките се овални или
издолжени, ситни и крупни. Видливи се и
доста покрупни и повеќе јадрени клетки со
пообилна цитоплазма. Изразена е
неоваскуларизација и ендотелна
пролиферација. Може да се најдат зони и
на некроза,неправилно извиткани, околу кои
често има псеудопалисадно поредување на
глиобластите кои покажуваат изразена
анаплазија. Степенот на малигнитет спрема
СЗО е gradus IV.

Прифатени се да системи за степенување на астроцитомите.

А) Спрема едниот постојат 4 степени- кои се базираат на присуството на јадрен
плеоморфизам, митози, пролиферација на ендотелни клетки и некрози
Б) Вториот е тростепен систем и разликува астроцитом со низокстепен на
малигнитет, анапластичен астроцитом и glioblastoma multiforme.
Хистолошки астроцитомите се хетерогени, така да при анализа на мали
биоптични примероци е можен грешен впечаток за низок степен на малигнитет кај
случаи со висок степен на малигнитет, зависно од местото на биопсијата.
 ПАТОЛОГИЈА НА РЕТИКУЛОЕНДОТЕЛЕН СИСТЕМ

Lymphadenitis Chronica Non-specifica – Non Hodgkin lymphoma

Biolucida - (496)
Хроничен неспецифичен лимфаденитис – Не-Хоџкинов Лимфом..
Хроничното воспаление на лимфните јазли може да се манифестира како:
Фоликуларна хиперплазија, Паракортикална лимфоидна хиперплазија и Синусна
Хистиоцитоза.
Макроскопски – Лимфните јазли не се осетливи на допир, безболни се -но може
да бидат и значително зголемени од 3-4 цм. Зафатени се најчесто аксиларните и
ингвиналните јазли меѓутоа може да се случи да се зафатени и
субмандибуларните.
Микроскопски – Лимфните јазли имаат периферно поставена сврзно – ткивна
капсула под која во дел е видлив синус маргиналис. Од него радијално се
издвојуваат делумно помали синусни простори. Истите се обложени со
активирани ендотелни клетки, а во некои од нив се наоѓа и поназначна
хистиоцитна пролиферација и воспалителни клетки. Во кортексот може да има
хиперплазирани герминативни клетки. Во одделни делови од жлездата се наоѓаат
стимулирани епителовидни вениули и полиморфна клеточност од (лимфоцити,
плазма клетки, поединечни имуно-бласти, и хистиоцитни клетки.) Во медуларните
синуси постои зголемена дренажа на хроничен воспалителен клеточен субстрат.
Стимулацијата на кортексот и паракортексот укажува на присуство на антигени
кои делуваат истовремено и на клеточен и на хуморален одоговор – всушност се
работи за комбиниран фоликуларен и паракортикален хроничен неспецифичен
лимфаденитис.
Макроскопски приказ – кругчиња дел од радијален синус *
Lymphoma Malignum Lymphocyticum – Biolucida – 1191

Лимфомот на мали лимфоцити води потекло од малите нестимулирани лимфоцити

што се наоѓаат во периферната крв и во лимфоидното ткиво пред да влезат во
покровната зона на лимфните фоликули. Тоа е тумор кој клинички може да се
манифестира на два начини: случаи со голем број на циркулирачки туморски клетки
во периферната крв, што е еквивалентно на хронична лимфоцитна леукемија и
случаи кај кои во периферната крв не се наоѓаат туморски клетки и се
дијагностицираат како лимфом на мали лимфоцити.
МАКРОСКОПСКИ лимфните јазли се лесно до значително зголемени во една
регија или генерализирано, слободни и безболни. На пресек ткивото е сиво-
розеникаво со хомогена градба, сланинесто по конзистенција.
МИКРОСКОПСКИ лимфниот јазол покажува периферно распознатлива сврзно
ткивна капсула инфилтрирана со мали лимфоцити. Градбата на лимфниот јазол е
дифузно нарушена поради мономорфна клеточна инфилтрација од мали
нестимулирани лимфоцити. Јадрата се округли, со темен хроматин и слабо
распознатливи јадренца, а периферно се наоѓа оскудна цитоплазма. Митотската
активност е мала. Можат да се најдат и подрачја со пролиферативни центри кои се
градени од крупни лимфоцити со светол хроматин и 2-3 нуклеолуси, т.н.
пролимфоцити. Ваквата мономорфна клеточна инфилтрација на лимфната жлезда
укажува дека се работи за добро диференциран лимфом на мали лимфоцити.
Lymphoma Hodgkin – Biolucida – 498

Hodgkin-овиот лимфом е малигно заболување кое најчесто ги зафаќа лимфните

јазли, а чија основна морфолошка карактеристика е присуство на неопластични
Reed Sternberg-ови клетки кои не се малигни и(R-S клетки) се наоѓаат во мешана
популација од воспалителни клетки. Болеста се класифицира во четири групи:
лимфоцитна предоминација, мешана клеточност (овој препарат), нодуларна
склероза, лимфоцитна деплеција.
МАКРОСКОПСКИ лимфните жлезди се меки со едноличен изглед на рибино месо
и не се разликуваат од лимфомите. Во мешаната целуларност се бледи, заматени
со жолтеникаво бели подрачја на некроза. Во нодуларната склероза и во
дифузната фиброза лимфните жлезди се сиво бели со цврста конзистенција и
лобуларен цртеж.
МИКРОСКОПСКИ лимфниот јазол ја губи делумно или целосно нормалната
структура поради присуство на хетероген инфламаторен инфилтрат составен од
лимфоцити, плазма клетки, еозинофили и хистоцити меѓу кои се вклопени типични
R-S клетки како и мононуклеарни Hodgkin-ови клетки. R-S клетката е голема, со
бинуклеарно или билобирано јадро чии две половини се поставени како лик во
огледало. Дел од овие клетки се со мултипни јадра или едно полигонално јадро
(Hodgkin-ови клетки). Јадрата содржат крупни ацидофилни јадренца обиколени со
светло хало. Јадрото е опфатено со обилна количина на слабо еозинофилна
цитоплазма. Може да се најдат повеќејадрени атипични гигантски клетки.
 ПАТОЛОГИЈА НА ЕНДОКРИН СИСТЕМ

Struma colloides – Biolucida – 697

Колоидната струма претставува дифузно нодозно зголемување на тиреоидната
жлезда како последица на хипертрофија и хиперплазија на фоликуларниот епител
поради нарушено ослободување на тиреоидни хормони и компензаторно
покачување на нивото на TSH.
МАКРОСКОПСКИ тиреоидната жлезда е со зголемена тежина од 100 до 2000
грама, со сино-црвеникава боја и на пресек со желатинозно-стаклест изглед.
МИКРОСКОПСКИ еволутивно се разликуваат два стадиуми: хиперпластичен
стадиум и колоидна инволуција. Во хиперпластичниот стадиум се наоѓа намножен
цилиндричен фоликуларен епител со создавање на нови фоликули сиромашни со
колоид. Во еутиреоидната фаза доаѓа до акумулација на колоид и фоликулите се
зголемени, исполнети со колоид и обложени со еднореден кубичен до зарамнет
епител. Некои од фоликулите се цистично проширени а други остануваат мали со
присутни мали папиларни набори од фоликуларните клетки. Помеѓу фоликулите се
наоѓа строма од траки на сврзно ткиво и крвни садови. Кај нодуларната колоидна
струма се наоѓаат островца од хиперпластични фоликули, неправилни подрачја на
фиброза, подрачја на крварења и депозити на калциум во подрачјата на фиброза.
Carcinoma papilare glandulae thyreoideae –Biolucida – 691

Најчест малиген тумор на тиреоидната жлезда е папиларниот карцином кој се

јавува во било која возраст но најчесто во третата до петата декада од животот.
МАКРОСКОПСКИ овој тумор ретко е инкапсулиран и реткоинфилтрира во околното
тиреоидно ткиво, поретко и во перитиреоидното ткиво. На дисекција тморското
ткиво е сиво-бело и цврсто. Може да се најдат фокуси на калцификати или зони на
цистични промени.
МИКРОСКОПСКИ папиларниот карцином е изграден од разгранети папили
составени од фиброваскуларна петелка на која налегнува еднореден или
повеќереден кубичен епител со присутни знаци за анаплазија на клетките.
Карактеристична промена на папиларниот карцином е присуството на хипохромни
празни јадра без видливи јадренца добивајќи т.н. стаклест изглед. Воцентралниот
дел на папилите се наоѓаат т.н. псамомни телца опфатени со калцифицирани
ламеларни структури и се со дијагностички карактер за папиларните карциноми.
Понекогаш може да се најдат и подрачја со фоликуларна архитектура, сквамозна
метаплазија, лимфоидни воспалителни насобири и подрачја на некрози.
Папиларниот карцином често расте мултифокално поради склоноста да ги
инвадира лимфните садови поради што во моментот на дијагнозата често прво се
открива во регионалните лимфни јазли.
 ПАТОЛОГИЈА НА СКЕЛЕТЕН СИСТЕМ

Osteosarcoma Biolucida - 323

Остеосаркомот е дефиниран како малигна мезенхимална неоплазма во која

малигните клетки создаваат коскен матрикс или остеоид и е најлест малиген
тумор на коските со тенденција на појава во детството и адолесценцијата – период
на активен скелетен раст. Над половина се појавуваат околу колениот зглоб,
дистална метафиза на фемур и проксимална метафиза на тибиа.
Макроскопски, остеосаркомот е голем тумор со кредаст изглед и сиво-бела боја.
Видливи се подрачја на крвавење и цистична дегенерација. Тој врши деструкција
на кортексот и се шири во околната меко-ткивна маса.
Микроскопски, постојат повеќе хистолошки варијанти на остеосаркомот:
остеобластичен, хондробластичен, фибробластичен, телеангиектатичен, ситно
клеточен и гигантоклеточен. Најчесто туморот е изграден од мезенхимални клетки
кои создаваат остеоид и коска или рскавица. Туморските клетки (остеобласти)
значително се разликуваат во форма и големина и имаат големи хиперхромни
јадра. Често се сретнуваат бизарни гигантски клетки со атипични митози.
Таложењето на остеоид или коскено ткиво е со дијагностичко значење за
остеосаркомот. Неопластичниот остеоид во кој се вклопени туморските клетки има
изглед нас еозинофилна чипкаска мрежа. Понекогаш може да се сретне малигно-
рскавично или фиброзно ткиво. Фокуси на некроза и хеморагии се чести, како и
васкуларна инвазија.