PANGSASALING-WIKA

RICARDO C. ABEL
 Pagsasaling-Wika

•Mga Depinisyon at Kahulugan

 • -Itoang paglipat sa pinagsasalinang wika ng
Pagsasaling – pinakamalapit na katumbas na diwa at estilong
nasa wikang Isinasalin (Santiago).
wika: paglilipat
isang teksto sa • INGLES --------------------------------------FILIPINO
pinakamalapit na • ( Wikang Isinasalin ) ( Wikang Pinagsasalinan)
• Tagabasa A < ===============> Tagabasa B
diwa mula sa
pinagmulang wika
papunta sa • Pagsasaling-wika- - paglilipat ng isang teksto sa
tunguhan wika. pinakamalapit na diwa mula sa panimulaang
wika papunta sa tunguhang wika
Isang paraan ng paglalapat ng
katumbas na kahulugan ng isang wika
(isinalin) ng tinutumbasang kahulugan
sa ibang wika (pinagsasalinan).

• Ang pagsasalingwika ay
muling paglalahad sa
pinagsasalinang wika ng
pinakamalapit na natural na
katumbas ng orihinal – ang
mensaheng isinasaad ng wika,
una’y batay sa kahulugan, at
ikalawa’y batay sa istilo
(Eugene Nida at Charles
Taber:1969)
Ang pagsasalin ay isang gawaing binubuo ng
pagtatangkangpalitan ang isang nakasulat na mensahe sa
isang wika ng gayon ding mensahe sa ibang wika. (Peter
Newmark, 1988)

• Ang pagsasalin ay isang prosesong

komunikatibo na naganap sa loob ng isang
kontekstong panlipunan (Hatim at I. Mason)
 • -paglalahad sa ibang wika ng katumbas
na kahulugan sa isang wika.
• -isang paraan ng pagpapalit ng diwang
inihahahayag sa isang wika ng katapat
na diwa sa ibang wika.
• -ito ay dapat mabatay sa mga teorya at
Ang simulain ng wika na kagaya ng
kahalagahan ng wika.
pagsasaling • -papel na ginagampanan nito sa lipunan
-wika: ng mga tao.
• -mga uri at antas ng gamit nito.
• -at mga pagbabago sa mga katangian
nito samantalang nagbabago rin ang
lipunang gumagamit at pakikisama sa
kanyang kapwa.
 • He became swell headed after
being elected president of the
Student Council.
• Tone down your voice. You are
my life and my soul, my
MalayangTalakayan inspiration.
• Laws grind the poor and the rich
man rule the law.
• He seems to have lost his
senses.
•DIWA SA
DIWANG
PAGSASALIN
Isalin:

•“Like Father, Like Son”

“Kung anong puno, siyang bunga”

•You will know its fruit by its tree

(mali; literal na salin)
Isalin:

•“I’m the apple of her eyes”

•“Ako ang kanyang paborito”

•Ako ang mansanas ng kanyang mata (literal)

Isalin:

•This is a red letter day”

•“Isa itong mahalaga at masayang araw”

•Kulay pula ang araw na ito (mali: literal)

Isalin:

•“If I were in your shoes.”

“Kung ako ikaw. ”

x“Kung ako ang nasa sapatos mo.”

Isalin:
•“He is a well known poet.”

“Isa syang makatang may

pangalan.”
 “Isa siyang bantog na makata.”
x “Siya ay isang mabuti-alam
makata.”
1. Mahigpit ang bilin ng mga dalubwika na dapat iwasan ng
nagsasalin ang tumbasang salita sa salitang salin. Dapat ba
natin itong sundin? Bakit?

2. Paano nangyayaring nagagamit din ang literal o salita sa

salitang salin?
Mga pinapayagang
Literal na Pagsasalin
He went out of the room.

•Salin: Lumabas siya ng kwarto.

Give me a piece of string.

• Salin: Bigyan mo ako ng kapirasong tali.
“The wind is blowing”
• Salin: “Ang hangin ay umiihip” “

Umiihip ang hangin”

“ Humahangin”

“Reap what you sow”

• Salin: “ Anihin kung anong iyong itinanim” “ Kung anong
itinanim siyang aanihin”
Gawaing Pang-upuan:

•Bumuo ng limang
pangungusap na
Ingles pagtapos ay
isalin ito sa Filipino.
 PAALALA
• Nananatili sa Filipino ang mga sagisag
internasyonal sa larangan ng agham at teknolohiya
katulad ng: • Sicon loxide(SiO)-buhangin;
• Iron(Fe)-bakal; • Nickel(Ni)-nikel;
• Water(H2O)-tubig; • Copper(Cu)-tanso;
• Salt(NaCl)-asin; • Tin(Sn)-lata;
• Calcium(Ca)- kalsiyum; • Iodine(I)-yodo;
• Muriatic acid(MCl)-asido muryatiko; • Phosphorous(P)-posporo;
• Ammonia(NH)- amonya; • Arsenic(As)-arseniko)
• Calcium carbide(CaC)-kalburo;
• Lime(CaO)-apog;
•Kasaysayan ng
Pagsasalin
 St.Jerome

• Ang totoong pangalan niya ay Eusebius Hieronymus

Sophronius.
• Siya ay pinanganak sa Stridone- Zrenj (347).
• Siya ay isang doctor of the church, theologian, writer and
historian.
• Nag-aral siya sa Roma, kung saan ang kanyang guro ay si
Aelius Donatus.
• Doon dumaan siya sa standard course of studies classical
literature and rhetoric.
• Siya ay bininyagan ni Pope Liberius, sa taong 366.
St.Jerome
•Nagsimulang magkaroon ng
sistematiko at maayos na
mga simulain at panuntunan ng
pagsasaling wika sa panahon niya nang
ihanda niya ang “Bagong Tipan ng
Bibliya” sa atas ni Papa Damaso.
Sinunod niyang simulain at panuntunan
ng pagsasaling wika ang “diwa sa diwa”
at hindi “salita sa salita”.
Unang Yugto – Panahon ng Kastila sa
Pilipinas
•Nagsimulang magkaanyo ang pagsasalin
noong panahon ng pananakop ng mga
Kastila dahil sa pangangailangang
pangrelihiyon ang mga akdangTagalog at
ibang katutubong ang mga akdang
panrelihiyon, mga dasal at iba pa, sa
ikadadali ng pagpapalaganap ng Iglesia
Catolica Romana (Kristiyanismo).
Ikalawang Yugto – Pagdating ng
Amerikano
• Nang pumalit ang Amerika sa España bilang
mananakop ng Pilipinas, nagbago na rin ang
papel na ginagampanan ng pagsasaling wika.
Kung ang pangunahing paraang ginamit noong
panahon ng Kastila ay krus o relihiyon para
masakop ang Pilipinas; edukasyon naman ang
kinasangkapan ng mga Amerikano. Ang mga
Pilipino ay napilitang pag-aaralan ang
pagsasalita at pagsulat sa Ingles.
Ikatlong Yugto – Paglinang at
Pagtupad sa patakarang
•Bilingwal -Ang maituturing na ikatlong yugto
ng kasiglahan sa pagsasaling-wika ay ang
mga pagsasalin sa Filipino ng mga
materyales, pampaaralan na nasusulat sa
Ingles, tulad ng mga aklat, patnubay,
sanggunian, gramatika at iba pa, kaugnay
sa pagpapatupad sa patakarang bilinggwal
sa ating sistema ng edukasyon.
Ikaapat na Yugto – Pagsasalin ng mga
akda at tekstong di-Tagalog
•Ang maituturing namang ikaapat na yugto
na kasiglahan sa pagsasaling-wika ay ang
pagsasalin ng mga katutubong panitikang
di-Tagalog.
•-Kailangang-kailangang isagawa ang ganito
kung talagang hangad nating makabuo ng
panitikang talagang matatawag na
‘pambansa’.
Paanong nakatulong ang pagsasaling-wika sa
kasalukuyang panahon?
• 1. Nagkakaroon ng mga kaalaman at mga karunungang
nababasa at napag-aaralan na naisulat sa iba’t ibang
wika.
• 2. Napapahalagahan ang ang aspekto ng kasaysayan at
kultura ng iba’t ibang lipunan at lahi ng iba’t ibang bansa
sa mga partikular na panahon.
• 3. Mas kapaki-pakinabang sa pagtuturo ng mga paksa
at asignaturang malapit na kaugnay ng mga karanasan,
kapaligiran, ugali at kaasalan ng mga mag-aaral.