Professional Documents
Culture Documents
HÀ NỘI 11 - 2018
2
MỤC LỤC
MỤC LỤC.............................................................................................................
1 Nghiên cứu rà soát công nghệ sản xuất, sử dụng pin Lithium cho thiết bị
cầm tay tại Việt Nam và thế giới...........................................................................
4.1 Kết quả đo chỉ tiêu điện(file kết quả đính kèm)..........................................35
4.2 Kết quả đo chỉ tiêu an toàn(file kết quả đính kèm).....................................35
5 Sở cứ rà soát, sửa đổi, bổ sung và xây dựng quy chuẩn.................................35
1
5.1 Lý do, mục đích rà soát quy chuẩn.............................................................35
5.2 Thu thập, phân tích tài liệu.........................................................................36
5.3 Lựa chọn sở cứ chính.................................................................................38
5.4 Hình thức xây dựng dự thảo quy chuẩn......................................................40
6 Bảng đối chiếu nội dung sửa đổi, bổ sung giữa QCVN 101:2016/BTTTT và
QCVN mới..........................................................................................................41
7 Khuyến nghị...................................................................................................46
2
1 Nghiên cứu rà soát công nghệ sản xuất, sử dụng pin Lithium
cho thiết bị cầm tay tại Việt Nam và thế giới.
Cùng với quá trình phát triển không ngừng của truyền thông đa phương tiện,
các thiết bị cầm tay ngày càng có cấu hình cao hơn như: CPU tốc độ xử lý lớn,
bộ nhớ dung lượng lớn, Camera độ phân giải cao, màn hình độ nét cao, các ứng
dụng phần mềm phong phú…Nó đặt ra một đòi hỏi cấp thiết về nguồn năng
lượng điện cung cấp tương xứng.
Pin lithium sạc là sự lựa chọn phổ biến nhất cho dòng thiết bị cầm tay này.
Đây là loại pin cung cấp năng lượng cho hầu hết mọi dòng smartphone đang có
mặt trên thị trường hiện nay với thành phần chính là chất điện li đóng vai trò
môi trường cho ion Li+ dịch chuyển qua lại giữa hai điện cực.
Khi thiết bị hoạt động các ion Li+ di chuyển từ anot sang catot và quá trình diễn
ra ngược lại khi sạc, sau mỗi lần "xả - sạc" thì hoàn thành một chu trình.
Pin lithium có nhiều đặc tính nổi bật hơn các lại pin khác như: dung lượng cao,
đa dạng về hình dáng kích thước, có dòng xả cao ổn định để cung cấp năng
lượng cho thiết bị cầm tay, có thể sạc đi sạc lại nhiều lần, thân thiện với môi
trường …
Bên cạnh những ưu điểm nổi bật thì pin lithum còn có những đặc điểm gây
nguy hiểm như cháy,nổ, rò rỉ hóa chất, sinh nhiệt trong quá trình xả…
Hiện nay các công trình nghiên cứu về pin Lithium vẫn tiếp tục được tiến hành
và trên cơ sở các kết quả thu được có thể chế tạo các điện cực chất lượng tốt
hơn, giá thành rẻ hơn và các phương pháp chế tạo tối ưu áp dụng được trong sản
xuất công nghiệp.
Pin Lithium là loại pin có thể sạc lại trong đó các ion Li+ di chuyển từ điện cực
âm đến cực dương trong quá trình xả, và trở lại khi sạc. Pin Lithium sử dụng
một hợp chất Lithium làm vật liệu điện cực, so với Lithium kim loại được sử
dụng trong pin Lithium không thể sạc.
3
Hình 1 – Sơ đồ điện trong quá trình nạp của pin Lithium
Pin Lithium sử dụng phổ biến trong thiết bị điện tử tiêu dùng. Cũng là loại phổ
biến nhất cho thiết bị điện tử di động, mật độ năng lượng cao trên 300W/Kg,
hiệu năng nạp/phóng 80-90 %, không có hiệu ứng nhớ ( nghiên cứu mới đã cho
thấy dấu hiệu của hiệu ứng bộ nhớ trong pin Lithium), tự phóng 8%/tháng, chu
trình phóng nạp (tới 80% C) khoảng 400 ÷ 2000 lần. Pin Lithium được sử dụng
phổ biến trong quân sự, xe điện, các ứng dụng hàng không vũ trụ và các ứng
dụng di động (như máy tính bảng, máy tính, điện thoại di động, …)
Tuy nhiên, loại pin thường xảy ra hỏng khi quá nhiệt, thậm chí gây cháy, nổ.
Các hãng sản xuất từ lớn đến nhỏ đều gặp nạn với dòng pin xạc này: 10 triệu
pin Sony có lỗi vào tháng 12/2006. Tháng 3/2007 Lenovo gặp trục trặc với
205.000 pin có nguy cơ cháy nổ. Mới đây nhất là sự cố pin trên máy bay
Dreamline Boeing 787của hàng không Nhật Bản.
4
Hình 3 – Pin Li-ion của hàng Lenovo
Cấu tạo:
- Ba thành phần chức năng chính của pin là điện cực âm, điện cực dương
và chất điện phân. Điện cực âm của một tế bào Lithium thông thường
được làm từ carbon. Điện cực dương là một oxit kim loại, và chất điện
phân là muối lithium trong dung môi hữu cơ. Vai trò điện hóa của các
điện cực thay đổi giữa cực dương và cực âm, tuỳ thuộc vào hướng của
dòng chảy.
- Vật liệu điện cực âm thương mại phổ biến nhất là than chì. Điện cực
dương thường là một trong ba vật liệu:. Một lớp oxit (như lithium cobalt
oxide), một polyanion (như lithium sắt photphat), hoặc một spinel (như
lithium oxit mangan)
- Chất điện phân thường là một hỗn hợp của cacbonat hữu cơ như ethylene
cacbonat hoặc cacbonat diethyl chứa phức hợp của các ion lithium.
Những chất điện phân không chứa nước như lithium
hexafluorophosphate (LiPF6), lithium hexafluoroarsenate monohydrat
(LiAsF6), lithium perchlorate (LiClO4), lithium tetrafluoroborate
(LiBF4), và lithium triflate (LiCF3SO3).
- Tùy thuộc vào sự lựa chọn vật liệu, điện áp, công suất, số chu kỳ
phóng/nạp và an toàn của pin Lithium có thể thay đổi đáng kể. Gần đây,
kiến trúc mới sử dụng công nghệ nano đã được sử dụng để cải thiện hiệu
suất.
- Lithium tinh khiết phản ứng mạnh với nước để tạo thành lithium
hydroxide và khí hydro. Vì vậy, một chất điện phân không có nước là
5
thường được sử dụng, và một vỏ kín chắc chắn, không chứa nước được
dùng để đóng gói pin.
- Pin Lithium đắt hơn so với pin NiCd nhưng hoạt động trên một phạm vi
nhiệt độ rộng hơn với mật độ năng lượng cao hơn, trong khi kích thước
nhỏ hơn và nhẹ hơn. Pin Lithium cũng mong manh và rất cần một mạch
bảo vệ khi sử dụng.
Pin Lithium được chế tạo thành các định dạng khác nhau, thường có thể
được chia thành bốn nhóm:
- Hình trụ nhỏ có vỏ chắc chắn, điện cực không có đầu nối;
- Hình trụ lớn có vỏ chắc chắn và điện cực có đầu nối cung cấp dòng lớn;
- Lăng trụ: vỏ nhựa bán cứng , điện cực có đầu nối dòng lớn sử dụng trong
xe chạy điện.
Hiện nay, thị trường pin Lithium dùng cho các thiết bị cầm tay rất phong phú và
đa dạng nhờ các tính năng ưu việt về sự tiện lợi trong quá trình sử dụng.
Trên thế giới có rất nhiều hãng sản xuất thiết bị dị động đều sản xuất pin
Lithium dùng cho các thiết bị di động, đặc biệt ứng dụng điện thoại di động.
Các hãng sản xuất nổi tiếng trong lĩnh vực này như: Nokia, Samsung, … đã đưa
ra các dòng điện thoại di động cùng đó là các chủng loại pin Lithium tương ứng
với các thông số kỹ thuật phù hợp. Bên cạch đó, các hãng sản xuất pin lớn như:
6
MOTA, Hong Kong Batteries, … cũng sản xuất chủng loại pin này sử dụng
trong các ứng dụng cầm tay như: điện thoại di động, máy tính bảng, máy tính
cầm tay, …
Thông số kỹ thuật của pin Li-ion BL-5C 1000 mAh 3,7 V của Nokia:
Pin Nokia BL-5C theo chuẩn pin Li-ion mỏng nhẹ, dung lượng 1000mAh, đóng
vai trò là nguồn năng lượng dồi dào, hỗ trợ cho chiếc điện thoại di động hoạt
động hiệu quả trong một khoảng thời gian dài. Với đặc tính là dễ dàng tương
thích với nhiều dòng Nokia đang thịnh hành, pin Nokia BL-5C đảm bảo đạt
chất lượng và an toàn cho các thiết bị cầm tay.
Pin Li-ion vượt trội về mặt dung lượng, đảm bảo kích thước nhỏ và nhẹ, tuổi
thọ tiêu chuẩn là 2 - 3 năm với chất lượng không đổi.
Pin Nokia BL-5C tương thích với nhiều dòng điện thoại như:
- Nokia 100, Nokia 1100, Nokia 1101, Nokia 1110, Nokia 1110i, Nokia
1200, Nokia 1208, Nokia 1209, Nokia 1280, Nokia 1600, Nokia 1616,
Nokia 1650, Nokia 1680 Classic, Nokia 1800;
- Nokia 2300, Nokia 2310, Nokia 2323 Classic, Nokia 2330 Classic,
Nokia 2600, Nokia 2610, Nokia 2626, Nokia 2700 Classic, Nokia 2710
Navigation Edition, Nokia 2730 Classic;
- Nokia 3100, Nokia 3109 Classic, Nokia 3110 Classic, Nokia 3110
Evolve, Nokia 3120, Nokia 3610 Fold, Nokia 3650, Nokia 3660;
- Nokia 5030, Nokia 5130 XpressMusic;
- Nokia 6030, Nokia 6085, Nokia 6086, Nokia 6230, Nokia 6230i, Nokia
6267, Nokia 6270, Nokia 6555, Nokia 6600, Nokia 6630, Nokia 6670,
Nokia 6680, Nokia 6681, Nokia 6820, Nokia 6822;
7
- Nokia 7610;
- Nokia C1-01, Nokia C2-00, Nokia C2-01, Nokia E50, Nokia E60, Nokia
N70, Nokia N71, Nokia N72, Nokia N91, Nokia X2-01, Nokia X2-02.
1.2.3 Pin AP4-15 Li-ion polymer dùng cho iPhone 4/4S của hãng
MOTA
Thông số kỹ thuật của chủng loại pin AP4-15 Li-ion polymer dùng cho iPhone
4 và iPhone 4S của hãng MOTA được mô tả trong Bảng 2.
Bảng 1 – Thông số kỹ thuật của pin Li-polymer AP4-15 của hãng MOTA
Pin LN052030A của Công ty Hong Kong Batteries là loại pin Li-ion dùng trong
các ứng dụng di động. Bảng 3 thể hiện các thông số kỹ thuật cơ bản của chủng
loại pin này.
Bảng 2 – Thông số kỹ thuật của pin Li-ion LN052030A của hãng Hong
Kong Batteries
9
STT Thông số Giá trị
13 Nhiệt độ hoạt động Nhiệt độ nạp: 0 ºC ÷ 45 ºC
Nhiệt độ phóng: -20 ºC ÷ 60 ºC
14 Nhiệt độ lưu trữ 1 tháng: -20 ÷ 60 ºC
3 tháng: -20 ÷ 45 ºC
1 năm : -20 ÷ 25 ºC
15 Độ ẩm tương đối 65 ± 20 %
16 Điện áp vận chuyển 3,70 V ÷ 3,75 V
17 Tiêu chuẩn tham chiếu GB/T18287-2000
1.2.5 Pin ICR18650H-2200 mAh của hãng Green Energy Co. Ltd
Pin ICR18650H-2200 mAh là loại pin Li-ion có khả năng sạc lại dùng trong các
ứng dụng di động. Các thông số kỹ thuật của chủng loại pin này được thể hiện
trong Bảng 4 và Bảng 5.
Bảng 3 - Thông số kỹ thuật cơ bản của pin Li-ion ICR18650H của hãng
Green Energy Co. Ltd
10
ST Thông số Giá trị
T
11 Dòng phóng tối đa 2,0 C
12 Trọng lượng 44 ± 1 g
13 Kích thước tối đa Đường kính: 18,3 mm
Chiều cao: 65,2 mm
14 Nhiệt độ hoạt động Nạp: 0 ÷ 45 ºC
Phóng: -20 ÷ 60 ºC
15 Nhiệt độ lưu trữ 1 tháng: -5 ÷ 35 ºC
6 tháng: 0 ÷ 35 ºC
16 Tiêu chuẩn tham chiếu IEC 61960:2017
Bảng 4 - Thông số đặc tính an toàn của pin Li-ion ICR18650H của hãng
Green Energy Co. Ltd
Pin Li-ion Battery pack 1100 mAh 3,7 V là loại pin Li-ion dùng trong các ứng
dụng di động. Bảng 6 thể hiện các thông số kỹ thuật cơ bản của chủng loại pin
này.
Bảng 5 – Thông số kỹ thuật của pin Li-ion Battery pack 1100 mAh 3,7 V
Các thông số kỹ thuật của pin Li-ion polymer 585460 2000mAh của hãng
Unionfortune được thể hiện trong Bảng 7 và Bảng 8.
Bảng 6 – Các thông số cơ bản của pin Li-ion polymer 585460 2000 mAh
của hãng Unionfortune
13
ST Thông số Giá trị Ghi chú
T
9 Điện áp cắt bỏ phóng 2,75 V
10 Điện áp tế bào 3,7 ± 3,9 V
11 Trở kháng ≤ 300 mΩ AC 1 kHz sau
khi nạp 50 %
12 Trọng lượng Xấp xỉ 37 g
13 Nhiệt độ lưu trữ ≤ 1 tháng: -20 ÷ 45 °C
≤ 3 tháng: 0 ÷ 30 °C
≤ 6 tháng: 20 ± 5 °C
14 Độ ẩm lưu trữ 65 ± 20 %
15 Kích thước tế bào Độ dày: 5,8 mm
Chiều rộng: 54 mm
Chiều cao: 60 mm
16 Chu kỳ số ≥ 300 lần
17 Tiêu chuẩn tham chiếu IEC 61960:2017
Bảng 7 – Các yêu cầu về an toàn đối với pin Li-ion polymer 585460 2000
mAh của hãng Unionfortune
ST
Thông số Phương pháp đo Yêu cầu
T
1 Nạp quá tải Tại nhiệt độ 20 ± 5 °C, pin được nạp Không nổ
với dòng không đổi 3C5A tới điện áp hoặc cháy
5 V, sau đó với điện áp không đổi 5 V
dòng điện bị sụt giảm về 0. Quá trình
đo thử kết thúc khi nhiệt độ của pin
thấp hơn so với nhiệt độ tối đa 10 °C.
2 Phóng quá tải Tại nhiệt độ 20 ± 5 °C, pin được Không nổ
phóng với dòng 0,2C5A liên tục trong hoặc cháy
12,5 giờ.
3 Ngắn mạch Tại nhiệt độ 20 ± 5 °C, cực âm và cực Không nổ
dung của pin được nối với nhau bằng hoặc cháy
một sợi dây đồng có điện trở nhỏ hơn
14
ST
Thông số Phương pháp đo Yêu cầu
T
50 mΩ trong 6 giờ.
4 Ép Tại nhiệt độ 20 ± 5 °C, pin được đặt Không nổ
giữa hai tấm thép dưới tác dụng một hoặc cháy
lực ép 13 kN.
5 Quá nhiệt Đặt pin vào trong một buồng đo. Không nổ
Nhiệt độ của buồng được tăng 5 hoặc cháy
°C/phút tới nhiệt độ 130 ± 2°C, sau
đó giữ tại nhiệt độ này trong 60 phút.
6 Tiêu chuẩn IEC 62133:2017
tham chiếu
1.2.8 Pin Li-ion polymer #803048 1100 mAh của hãng Hicharge
Các thông số kỹ thuật của pin Li-ion polymer #803048 1100 mAh của hãng
Hicharge được thể hiện trong Bảng 9 và Bảng 10.
Bảng 8 - Các thông số cơ bản của pin Li-ion polymer #803048 1100 mAh
của hãng Hicharge
Bảng 9 – Các yêu cầu về an toàn đối với pin Li-ion polymer 585460 2000
mAh của hãng Unionfortune
ST
Thông số Phương pháp đo Yêu cầu
T
1 Nạp quá tải Tại nhiệt độ 20 ± 5 °C, pin được nạp Không nổ
với dòng không đổi 3C5A tới điện áp hoặc cháy
4,8 V, sau đó với điện áp không đổi 4,8
V dòng điện bị sụt giảm về 0. Quá trình
đo thử kết thúc khi nhiệt độ của pin
thấp hơn so với nhiệt độ tối đa 10 °C.
2 Phóng quá tải Tại nhiệt độ 20 ± 5 °C, pin được phóng Không nổ
với dòng 0,2C5A liên tục trong 12,5 hoặc cháy
giờ.
3 Ngắn mạch Tại nhiệt độ 20 ± 5 °C, cực âm và cực Không nổ
dung của pin được nối với nhau bằng hoặc cháy
một sợi dây đồng có điện trở nhỏ hơn
50 mΩ trong 6 giờ.
16
ST
Thông số Phương pháp đo Yêu cầu
T
4 Ép Tại nhiệt độ 20 ± 5 °C, pin được đặt Không nổ
giữa hai tấm thép dưới tác dụng một hoặc cháy
lực ép 13 kN.
5 Quá nhiệt Đặt pin vào trong một buồng đo. Nhiệt Không nổ
độ của buồng được tăng 5 °C/phút tới hoặc cháy
nhiệt độ 130 ± 2°C, sau đó giữ tại nhiệt
độ này trong 60 phút.
6 Tiêu chuẩn IEC 62133:2017
tham chiếu.
1.2.9 Pin Li-ion polymer YT613938 960 mAh của hãng YUNTONG
Các thông số kỹ thuật của pin Li-ion polymer YT613938 960 mAh của hãng
YUNTONG được thể hiện trong Bảng 11.
Bảng 10 – Các thông số cơ bản của pin Li-ion polymer YT613938 của hãng
YUNTONG
17
ST Thông số Giá trị Ghi chú
T
Phóng: -20 ÷ 60 °C
11 Nhiệt độ lưu trữ -20 ÷ 45 °C
12 Độ ẩm lưu trữ 65 ± 20 %
13 Kích thước tế bào Độ dày: 6,1 ± 0,3 mm
Chiều rộng: 39 ± 1 mm
Chiều cao: 79 ± 1 mm
14 Chu kỳ số ≥ 500 lần
15 Tiêu chuẩn tham chiếu IEC 61960:2017
Nhận xét:
- Qua việc nghiên cứu tình hình sản xuất và sử dụng pin Lithium dùng cho
các thiết bị cầm tay thấy rằng, hiện nay chủng loại pin này được dùng
khá phổ biến trên thị trường.
- Việc không quản lý đối với thiết bị này có thể gây tổn hại đến việc sử
dụng sản phẩm điện thoại di động, gây ra việc cháy nổ mất an toàn.
- Hiện tại, các hãng sản xuất pin Lithium cũng đã quản lý chất lượng cũng
như việc sử dụng pin một cách an toàn thông qua việc công bố các đặc
tính kỹ thuật (đặc tính điện, đặc tính an toàn, …) đối với chủng loại pin
nói trên.
- Vì vậy cần phải có biện pháp giám sát, quản lý chặt chẽ để đảm bảo cho
việc quản lý. Do đó, Việt Nam cần phải có quy chuẩn về đặc tính kỹ
thuật đối với pin Lithium dùng cho các thiết bị cầm tay làm sở cứ cho
công tác quản lý nhà nước về thiết bị này.
2 Nghiên cứu tình hình xuất nhập khẩu pin Lithium tại Việt
Nam.
Trong đó, xuất khẩu điện thoại và linh kiện đạt gần 16,95 tỷ USD, tăng 16% so
với cùng kỳ năm trước, chiếm 20,6% trong tổng kim ngạch xuất khẩu của cả
nước.
Biểu đồ kim ngạch xuất khẩu 10 nhóm hàng lớn nhất 6 tháng/2015 và 6
tháng/2016 .
Các thị trường xuất khẩu điện thoại các loại và linh kiện trong 6 tháng đầu năm
2016 của Việt Nam là EU (28 nước) với kim ngạch gần 5,28 tỷ USD, Tiểu
vương quốc Ả Rập Thống Nhất đạt kim ngạch hơn 2,22 tỷ USD, Mỹ đạt gần
2,07 tỷ USD, Hàn Quốc đạt hơn 1,33 tỷ USD…
Cùng với đó, số liệu từ Tổng cục Hải quan cũng cho thấy xuất khẩu máy vi tính,
sản phẩm điện tử và linh kiện tính đến hết tháng 6/2016 đạt gần 7,88 tỷ USD,
tăng 7,1% so với cùng kỳ năm 2015, chiếm 9,6% trong tổng kim ngạch xuất
khẩu của cả nước.
19
Cán cân thương mại dần nghiêng về xuất khẩu nhiều hơn, với giá trị xuất khẩu
và mức chênh lệch ngày càng lớn. Cụ thể, mức xuất khẩu 2 nhóm hàng công
nghệ vào 6 tháng đầu năm 2016 là 24,82 tỷ USD, tăng hơn 5 lần so với 5 năm
về trước.
Kim ngạch xuất khẩu so với nhập khẩu 2 nhóm hàng (điện thoại các loại và
linh kiện và máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện) 6 tháng đầu năm giai
đoạn 2011 - 2016.
Các thị trường xuất khẩu lớn gồm có EU (28 nước) đạt kim ngạch hơn 1,71 tỷ
USD, Trung Quốc vẫn là bạn hàng lớn với giá trị đạt gần 1,42 tỷ USD, Mỹ đạt
hơn 1,34 tỷ USD…
Tổng xuất khẩu điện thoại và các loại linh kiện trong tháng 3/32018 đạt 5,27 tỷ
USD, tăng 55% so với tháng trước, qua đó đưa trị giá xuất khẩu của nhóm hàng
này trong cả quý I/2018 đạt 12,6 tỷ USD, tăng 62,3% so với cùng kỳ năm
ngoái.
Trong đó, xuất khẩu điện thoại sang thị trường liên minh châu Âu (EU 28
nước) đạt 3,51 tỷ USD, tăng 47,6% so với cùng kỳ năm trước.
Xuất khẩu nhóm mặt hàng này sang thị trường Trung Quốc tăng đột biến 4,8
lần so với cùng kỳ năm trước, đạt trị giá 1,45 tỷ USD; sang thị trường Hoa Kỳ
đạt 1,41 tỷ USD, tăng 128%.
Tuy nhiên, ở chiều ngược lại, nhóm hàng điện thoại và linh kiện điện tử trong
tháng cũng đạt 981 triệu USD, tăng 37,9% so với tháng trước, đưa kim ngạch
20
nhập khẩu của nhóm hàng này trong 3 tháng đầu năm 2018 đạt 3,32 tỷ USD,
tăng 13.1% so với cùng kỳ 2017.
Đặc biệt, trong nhóm hàng này, nguồn nhập khẩu từ Trung Quốc chiếm 1,96 tỷ
USD, tăng 21,7% so với cùng kỳ 2017; nhập khẩu từ Hàn Quốc đạt 1,2 tỷ USD,
tăng 16,3%.
Theo đánh giá của các chuyên gia, sự tăng vọt cả hai chiều xuất và nhập điện
thoại cho thấy những tín hiệu đáng mừng về sức chi của người dân trong nước
cũng như tiềm lực của ngành sản xuất linh kiện, điện thoại. Trong thời gian tới,
xu hướng này có khả năng tiếp tục tăng.
Trong năm 2016, có 23 nhóm hàng nhập khẩu có giá trị nhiều tỷ USD. Nhiều
mặt hàng có giá trị lên tới vài chục tỷ USD để nhập khẩu như: điện tử, máy tính
và linh kiện; máy móc, thiết bị, dụng cụ phụ tùng...
10 mặt hàng Việt Nam nhập khẩu nhiều nhất năm 2016.
Dù chiếm giá trị rất lớn, song một số mặt hàng nếu so với năm 2015 thì có xu
hướng giảm như: Điện thoại và linh kiện (giảm 0,3%); xăng dầu (giảm 11,7%);
ô tô, xe máy và các phương tiện vận tải khác (2,3%), riêng ôtô nguyên chiếc
giảm 22,1%...
21
Ở chiều ngược lại, các nhóm hàng mang về cho Việt Nam giá trị lớn nhất là: dệt
may; điện thoại và linh kiện; điện tử, máy tính và linh kiện; giày dép... và một
số mặt hàng nông sản.
3 Nghiên cứu tình hình tiêu chuẩn hóa trên thế giới và ở Việt
Nam đối với pin Lithium dùng cho các thiết bị cầm tay
3.1.1 Tình hình tiêu chuẩn hóa ngoài nước
Từ những năm 1990, việc nghiên cứu và ban hành các tiêu chuẩn quản lý chất
lượng, độ tin cậy trong việc thiết kế, chế tạo, sản xuất cũng như quản lý an toàn
đối với các mục đích sử dụng pin rất được các tổ chức tiêu chuẩn quốc tế (như
IEC, IEEE, ANSI, …) quan tâm. Hiện tại, các tiêu chuẩn về pin trên thế giới
được chia thành hai nhóm gồm nhóm các tiêu chuẩn quy định chung (General
Battery Standand) và nhóm tiêu chuẩn quy định các yêu cầu cho từng chủng
loại pin cụ thể (Niken Hyđrat kim loại, Niken Cađmi, axít-chì, Lithium, …).
Có thể liệt kê loạt các tiêu chuẩn liên quan đến các tiêu chuẩn quy định chung
đối với pin như trong Bảng 12.
Bảng 11 – Các tiêu chuẩn quy định chung đối với pin
22
Số hiệu tiêu Tiêu đề
chuẩn
Testing
IEEE 1625 Standard for Rechargeable Batteries for Mobile
Computers
USNEC Article Storage Batteries
480
ISO 9000 A series of quality management systems standards
created by the ISO. They are not specific to products or
services, but apply to the processes that create them.
ISO 9001: 2000 Model for quality assurance in design, development,
production, installation and servicing.
ISO 14000 A series of environmental management systems
standards created by the ISO.
ISO/IEC/EN General Requirements for the Competence of
17025 Calibration and Testing Laboratories
3.1.1.2 Các tiêu chuẩn yêu cầu cho từng chủng loại pin
Có thể liệt kê loạt các tiêu chuẩn liên quan đến các tiêu chuẩn quy định các yêu
cầu đối với từng loại pin cụ thể có thể liệt kê như sau:
Bảng 12 – Các tiêu chuẩn đối với pin Niken-Hyđat kim loại (NiMH)
Bảng 13– Các tiêu chuẩn đối với pin Niken-Cađmi (NiCd)
24
Số hiệu tiêu chuẩn Tiêu đề
25
Số hiệu tiêu chuẩn Tiêu đề
27
Số hiệu tiêu chuẩn Tiêu đề
BS EN 61056- Portable lead-acid cells and batteries (valve-regulated
1:1993, IEC 61056- types). General requirements, functional
1:1991 characteristics. Methods of test
BS EN 61056- Portable lead-acid cells and batteries (valve-regulated
1:2003 types). General requirements, functional
characteristics. Methods of test
BS EN 61056- Portable lead-acid cells and batteries (valve-regulated
2:1997, IEC 61056- types). Dimensions, terminals and markings
2:1994
BS EN 61056- Portable lead-acid cells and batteries (valve-regulated
2:2003 types). Dimensions, terminals and marking
BS EN 61429:1997, Marking of secondary cells and batteries with the
IEC 61429:1995 international recycling symbol ISO 7000-1135
88/74677 DC Aerospace series. Lead acid batteries for aircraft.
General standard (prEN 3199)
99/200338 DC Aircraft batteries. Part 1. General test requirements and
performance levels (IEC document 21/466/CD)
00/201034 DC BS EN 60896-1 Ed.2. Stationary lead-acid batteries.
General requirements and methods of test. Part 1.
Vented types (IEC Document 21/487/CD)
00/202302 DC BS EN 60952-2, Ed.2. Aircraft batteries. Part 2.
Design and construction requirements (IEC Document
21/509/CD)
00/202303 DC BS EN 60952-3, Ed. 2. Aircraft batteries. Part 3.
External electrical connectors (IEC Document
21/510/CD)
03/107988 DC IEC 60254-1. Lead-acid traction batteries. Part 1.
General requirements and methods of tests
BS 440:1964 Specification for stationary batteries (lead-acid Planté
positive type) for general electrical purposes
BS 2550:1971 Specification for lead-acid traction batteries for battery
electric vehicles and trucks
BS 2550:1983 Specification for lead-acid traction batteries
28
Số hiệu tiêu chuẩn Tiêu đề
BS 3031:1972 Specification for sulphuric acid for use in lead-acid
batteries
BS 3911:Part 1:1982 Lead-acid starter batteries for internal combustion
engines. Specification for batteries requiring regular
maintenance
BS 3911:Part 2:1987 Lead-acid starter batteries for internal combustion
engines. Specification for maintenance-free and low-
maintenance batteries
BS 4945:1973 Specification for miners' cap lamp assemblies
(incorporating lead-acid type batteries)
BS 6133:1982 Code of practice for safe operation of lead-acid
stationary cells and batteries
BS 6133:1985 Code of practice for safe operation of lead-acid
stationary cells and batteries
BS 6290:Part 1:1983 Lead-acid stationary cells and batteries. Specification
for general requirements
BS 6290-2:1984 Lead-acid stationary cells and batteries. Specification
for lead-acid high performance Planté positive type
BS 6290-3:1986 Lead-acid stationary cells and batteries. Specification
for lead-acid pasted positive plate type
BS 6290:Part 4:1987 Lead-acid stationary cells and batteries. Specification
for lead-acid valve regulated sealed type
BS 6745:Part 1:1986 Portable lead-acid cells and batteries. Specification for
performance, design and construction of valve
regulated sealed type
BS AU 118:1965 Recommendations for the storage, shipment and
maintenance of lead acid batteries for motor vehicles
BS 3G 205:1983 Specification for lead-acid and nickel-cadmium
rechargeable batteries
BS 4G 205:Part Secondary batteries for aircraft. Specification for lead-
1:1987 acid batteries
BS 5G 205:Part Secondary batteries for aircraft. Specification for lead-
29
Số hiệu tiêu chuẩn Tiêu đề
1:1990 acid batteries
BS EN 60095- Lead-acid starter batteries. General requirements and
1:1993 methods of test
d) Tiêu chuẩn đối với pin Lithium
IEEE 1625: 2008 IEEE Standard for Rechargeable Batteries for Multi-
Cell Mobile Computing Devices
IEEE 1725: 2011 IEEE Standard for Rechargeable Batteries for
Cellular Telephones
BS EN 61960-1:2001, Secondary cells and batteries containing alkaline or
30
Số hiệu tiêu chuẩn Tiêu đề
Bộ Thông tin và Truyền thông (BTTTT) là cơ quan duy nhất ban hành các tiêu
chuẩn kỹ thuật về được tính kỹ thuật cho các thiết bị dùng trong viễn thông.
Đối vớichủng loại pin Lithium dùng cho các thiết bị cầm tay hiện BTTTT chưa
có tiêu chuẩn, quy chuẩn cho các thiết bị loại này.
Đối với thiết bị cung cấp nguồn điện, BTTTT đã ban hành một số Tiêu chuẩn
Việt Nam sau:
- TCVN 8687:2011: Tiêu chuẩn quốc gia về thiết bị nguồn -48 VDC dùng
cho thiết bị viễn thông – Yêu cầu kỹ thuật. Tiêu chuẩn này quy định các
yêu cầu kỹ thuật đối với thiết bị nguồn -48 VDC dùng cho thiết bị viễn
thông bao gồm: thiết bị nguồn điện không sử dụng kỹ thuật chuyển
mạch, công suất đến 2,5 kW; và thiết bị nguồn điện sử dụng kỹ thuật
chuyển mạch (thiết bị nguồn switching. Tiêu chuẩn này làm cơ sở kỹ
thuật cho việc thiết kế, quản lý, đánh giá chất lượng thiết bị nguồn -48
VDC dùng cho thiết bị viễn thông.
31
- TCVN 2747 : 1993: Tiêu chuẩn quốc gia về Pin R20. Tiêu chuẩn này
quy định các yêu cầu kỹ thuật cho pin khô hình trụ tròn, thuộc hệ điện
hóa kẽm – mangan dioxit và ammoni clorua là chất điện ly chính, có ký
hiệu là R20.
- TCVN 2746 : 1993: Tiêu chuẩn quốc gia về Pin R20 – Phương pháp thử.
Tiêu chuẩn này quy định các phương pháp thử và phương pháp kiểm tra
chất lượng cho pin khô hình trụ tròn, thuộc hệ điện hóa kẽm – mangan
dioxit và ammoni clorua là chất điện ly chính, có ký hiệu là R20.
Nhận xét:
- Các TCVN chỉ đề cập đến nguồn điện dùng cho thiết bị viễn thông và
Pin R20 không có khả năng sạc được và không đề cập cụ thể đến pin
Lithium dùng cho các thiết bị cầm tay.
- QCVN 91:2015/BGTVT có quy định cho ắc quy lithium nhưng cho thiết
bị là xe mô tô, xe gắn máy điện và có bố cục tương đồng với QCVN
101:2016/BTTTT.
4 Nghiên cứu, đánh giá sự phù hợp các chỉ tiêu đo của QCVN
101:2016/ BTTTT trên thực tế tại Việt Nam.
Căn cứ trên nội dung của QCVN 101:2016/BTTTT: Quy chuẩn kỹ thuật quốc
gia về pin Lithium cho thiết bị cầm tay.
Căn cứ trên bài đo của các trung tâm đo kiểm pin như QUACERT
INVENTECH và QUATEST 3. Nội dung bài đo như sau:
32
lượng, số 8 Hoàng Quốc Việt, Cầu Giấy, Hà Nội
Tên Cơ quan, tổ Trung tâm Chứng nhận Phù hợp (QUACERT)
chức chủ quản:
Ngày khai trương: 28 tháng 02 năm 2017
Đã được chỉ định: theo Quyết định số 1827/QĐ-BTTTT ngày
24/10/2017 của Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền
thông
Quy chuẩn áp dụng: QCVN 101:2016/BTTTT
(Tương đương với IEC 62133:2012 và IEC
61960:2011)
Đối tượng đo kiểm: Các sản phẩm Pin lithium (cả pin rời và pin tích
hợp bên trong) của các thiết bị cầm tay (điện thoại
di động, máy tính bảng và máy tính xách tay) được
sản xuất hay nhập khẩu bởi các tổ chức, cá nhân có
hoạt động sản xuất, kinh doanh trên lãnh thổ Việt
Nam.
* Phạm vi được chỉ định:
33
STT Tên phép thử Phương pháp thử
15 Dung lượng phóng tại 20oC ± 5oC
16 Dung lượng phóng tại -20oC ± 2oC
17 Dung lượng phóng mức cao tại 20oC ± 5oC
18 Dung lượng nạp duy trì
19 Dung lượng nạp phục hồi
Dung lượng nạp sau khi lưu trữ trong thời
20
gian dài
21 Độ bền chu kỳ sống tại mức 0,2 It (A)
22 Độ bền chu kỳ sống tại mức 0,5 It (A)
23 Phóng tĩnh điện
CHỈ TIÊU ĐỐI VỚI ĐẶC TÍNH AN TOÀN
Sử dụng theo dự kiến
24 Nạp liên tục tại điện áp không đổi
QCVN 101:2016/BTTTT
Vỏ pin trong điều kiện sử dụng tại nhiệt độ IEC62133:2012
25
môi trường cao
Sử dụng không theo dự kiến
26 Ngắn mạch ngoài
27 Rơi tự do
28 Quá nhiệt
29 Ép QCVN 101:2016/BTTTT
30 Nạp quá tải IEC62133:2012
31 Phóng cưỡng bức
32 Vận chuyển
33 Ngắn mạch trong cưỡng bức
34
4.1 Kết quả đo chỉ tiêu điện(file kết quả đính kèm)
4.2 Kết quả đo chỉ tiêu an toàn(file kết quả đính kèm)
Nhận xét: Trong quá trình khảo sát, thử nghiệm tại Phòng thử nghiệm Pin
QUACERT-INCENTECH và trao đổi với QUATEST 3. Chúng tôi nhận thấy
hai trung tâm đo đã hoàn toàn tuân thủ theo các chỉ tiêu đo được quy định trong
QCVN 101:2016/BTTTT.
Tất cả các phép đo trong QCVN 101:2016/BTTTT đều đo được trên thực tế.
Qua quá trình khảo sát tại các trung tâm đo đánh giá sự phù hợp của pin lithium
căn cứ theo QCVN 101:2016/BTTTT nhóm tác giả nhận thấy trong 18 chỉ tiêu
quy định trong quy chuẩn có 02 chỉ tiêu bộc lộ một số vấn đề cần khắc phục.
+ Chỉ tiêu 01: Ngắn mạch trong cưỡng bức tế bào điều 2.6.2.8 (chỉ tiêu an toàn)
quy định áp dụng cho tất cả các quốc gia là không đúng với tài liệu gốc do IEC
quy định mà chỉ áp dụng cho bốn nước Nhật, Hàn, Pháp và Thụy sĩ. Nó gây ra
phiền phức cho các doanh nghiệp, nhà sản xuất không có hoạt động kinh doanh
với bốn nước nói trên.
+ Chỉ tiêu 02: Vận chuyển điều 2.6.2.7 (chỉ tiêu an toàn) còn trỏ đến tài liệu của
Liên Hiệp Quốc và IEC 62281 mà không đưa ra phương pháp đo cụ thể.
- Đánh giá sự phù hợp của tất cả các chỉ tiêu đo trong QCVN 101:2016/BTTTT
trên thực tế.
- Tài liệu gốc của quy chuẩn QCVN 101:2016/BTTTT có sự thay đổi cần cập
nhật nội dung trong quy chuẩn sang phiên bản mới:
35
hoặc không axit- các tế bào và pin thứ cấp dùng cho thiết bị cầm tay- Phần 3:
các tế bào lithium thứ cấp hình trụ, lăng trụ và các loại pin được làm từ chúng)
IEC 62133-2:2017 Secondary cells and batteries containing alkaline or other
non-acid electrolytes - Safety requirements for portable sealed secondary
lithium cells, and for batteries made from them, for use in portable applications
- Part 2: Lithium systems (các tế bào và pin thứ cấp chứa các chất điện li kiềm
hoặc không axit- các yêu cầu về an toàn gắn với tế bào và pin thứ cấp dùng cho
thiết bị cầm tay - Phần 2:dòng lithium)
Chuẩn IEEE đối với pin sạc lại được dùng cho các thiết bị cầm tay.
Tiêu chuẩn này hướng dẫn nhà sản xuất/cung cấp trong việc quy hoạch và
thực hiện việc thiết kế và sản xuất pin Li-ion và Li-ion polymercho các thiết
bị cầm tay, bao gồm:
Độ an toàn hệ thống;
Xác nhận.
b. GB/T 18287-2013: “China National Standard for Lithium Ion batteries for
mobile phone”:
Tiêu chuẩn Trung Quốc đối với pin lithium ion dùng cho các thiết bị cầm
tay.
36
GB/T 18287-2013 là bộ tiêu chuẩn của tổ chức Tiêu chuẩn Trung Quốc
được xây dựng dựa trên tiêu chuẩn IEC 61960 và IEC 62133 của tổ chức
tiêu chuẩn hóa IEC. Tiêu chuẩn này là bộ chỉ tiêu quy định các yêu cầu kỹ
thuật, phương pháp đo, đánh giá chất lượng và nhãn, ký hiệu, vận chuyển và
lưu trữ đối với pin Lithium Ion dùng cho các thiết bị cầm tay, bao gồm các
mục:
Tế bào và pin thứ cấp thuộc hệ điện hóa kẽm hoặc không–axít – Tế bào và
pin lithiumthứ cấp dùng cho ứng dụng cầm tay
IEC 61960:2011 (6/2011) là phiên bản mới nhất của tiêu chuẩn IEC 61960.
Tiêu chuẩn này là bộ chỉ tiêuquy định các đặc tính kiểm tra, ký hiệu, nhãn,
kích thước và các yêu cầu khác đối với tế bào và pin Lithium thứ cấp dùng
cho ứng dụng cầm tay, bao gồm:
Nhãn
Tế bào chuẩn
Đo thử điện
Tế bào và pin thứ cấp thuộc hệ điện hóa kẽm hoặc không–axít – Yêu cầu về
an toàn cho tế bào thứ cấp được đóng kín và pin sản xuất từ chúng, dùng cho
ứng dụng cầm tay,
IEC 62133:2012 (12/2012) là phiên bản mới nhất của tiêu chuẩn IEC 62133.
Tiêu chuẩn này quy định các yêu cầu kỹ thuật và đo thử cho việc hoạt động
an toàn đối với pin và tế bào thứ cấp được đóng kín thuộc hệ điện hóa hoặc
không-axít trong việc sử dụng theo dự kiến do nhà sản xuất quy định và việc
sử dụng không đúng theo dự kiến, bao gồm:
+ Nhãn;
+ Bao bì.
Nhận xét:
- Tiêu chuẩn IEC 61960:2017 quy định các đặc tính kỹ thuật về thông số
dung sai đo, ký hiệu, nhãn, các phương pháp đo các thông số đối với tế
bào lithium thứ cấp và pin lithium thứ cấp dùng cho ứng dụng cầm tay,
vì vậy, khi xây dựng TCKT hoặc QCKT Quốc gia cần phải sử dụng tài
liệu này.Tuy nhiên, việc xây dựng này cũng phải dựa trên tiêu chuẩn IEC
62133:2017 để đảm bảo về đặc tính an toàn khi chịu tác động bên ngoài
và đặc tính an toàn khi bị sử dụng sai dự kiến của nhà sản xuất.
Qua việc thu thập, phân tích tài liệu, nhóm thực hiện đề tài quyết định chọn tài
liệu quốc tế IEC:
38
IEC 61960-3:2017 Secondary cells and batteries containing alkaline or other
non-acid electrolytes - Secondary lithium cells and batteries for portable
applications - Part 3: Prismatic and cylindrical lithium secondary cells and
batteries made from them (các tế bào và pin thứ cấp chứa các chất điện li kiềm
hoặc không axit- các tế bào và pin thứ cấp dùng cho thiết bị cầm tay- Phần 3:
các tế bào lithium thứ cấp hình trụ, lăng trụ và các loại pin được làm từ chúng)
IEC 62133-2:2017 Secondary cells and batteries containing alkaline or other
non-acid electrolytes - Safety requirements for portable sealed secondary
lithium cells, and for batteries made from them, for use in portable applications
- Part 2: Lithium systems (các tế bào và pin thứ cấp chứa các chất điện li kiềm
hoặc không axit- các yêu cầu về an toàn gắn với tế bào và pin thứ cấp dùng cho
thiết bị cầm tay - Phần 2:dòng lithium)
làm sở cứ chính để xây dựng quy chuẩn với lý do:
- IEC là tổ chức tiêu chuẩn hóa nổi tiếng trên thế giới, tuân theo các quy
định, các khuyến nghị của ITU, tuân theo các Chỉ dẫn EEC và tham
chiếu đến các tổ chức tiêu chuẩn khác.
- Nội dung của hai tài liệu này đáp ứng được đầy đủ các yêu cầu về nội
dung đã đăng ký trong bản đề cương.
- Nội dung của IEC 61960 (3/2017) “Secondary cells and batteries
containing alkaline or other non-acid electrolytes - Secondary lithium
cells and batteries for portable applications” cung cấp đầy đủ, chi tiết các
đặc tính kỹ thuật cũng như các phương pháp đo tương ứng với từng chỉ
tiêu cho pin Lithium dùng cho các thiết bị cầm tay . Các chỉ tiêu được
chọn đều nhằm bảo đảm một mức chất lượng nghiệp vụ được chấp nhận
và đáp ứng được các yêu cầu cụ thể đối với quy chuẩn kỹ thuật về pin
Lithium dùng cho các thiết bị cầm tay nhằm phục vụ cho công tác quản
lý.
- Nội dung của IEC 62133 (2/2017) “Secondary cells and batteries
containing alkaline or other non-acid electrolytes - Safety requirements
for portable sealed secondary lithium cells, and for batteries made from
them, for use in portable applications - Part 2: Lithium systems” cung
cấp đầy đủ các đặc tính an toàn cũng như phương pháp đo đối với pin
39
Lithium khi chịu tác động bên ngoài cũng như khi bị sử dụng sai dự
kiến.Các chỉ tiêu được chọn đều nhằm bảo đảm một mức chất lượng
nghiệp vụ được chấp nhận và đáp ứng được các yêu cầu cụ thể đối với
quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về pin Lithium dùng cho các thiết bị cầm
tay nhằm phục vụ cho công tác quản lý.
Yêu cầu chung của một bộ Quy chuẩn kỹ thuật Quốc gia là cần đảm bảo các
yêu cầu thiết yếu và phải có tính khả thi, vì vậy, trong khi nghiên cứu xây dựng
bộ “QUY CHUẨN KỸ THUẬT QUỐC GIA VỀ PIN CHO THIẾT BỊ CẦM
TAY– YÊU CẦU KỸ THUẬT” dựa theo tài liệu Quốc tế IEC 61960:2017
(3/2017) “Secondary cells and batteries containing alkaline or other non-acid
electrolytes - Secondary lithium cells and batteries for portable applications” và
tài liệu Quốc tế IEC 62133:2017 (2/2017) “Secondary cells and batteries
containing alkaline or other non-acid electrolytes - Safety requirements for
portable sealed secondary lithium cells, and for batteries made from them, for
use in portable applications - Part 2: Lithium systems”cần:
- Lược bớt các phần chưa áp dụng tại Việt Nam hoặc có áp dụng
nhưng đã ở các Quy chuẩn kỹ thuật khác.
Với yêu cầu nêu trên, nhóm thực hiện đề tài thấy:
- Quy chuẩn này được xây dựng trên cơ sở chấp thuận áp dụng các tiêu
chuẩn quốc tế IEC 61960:2017 (3/2017) “Secondary cells and
batteries containing alkaline or other non-acid electrolytes -
Secondary lithium cells and batteries for portable applications” và
IEC 62133:2017 (2/2017) “Secondary cells and batteries containing
alkaline or other non-acid electrolytes - Safety requirements for
portable sealed secondary cells, and for batteries made from them, for
use in portable applications”theo hình thức biên dịch có hiệu chỉnh,
bố cục lại các đề mục và lựa chọn nội dung phù hợp với quy định xây
40
dựng quy chuẩn quốc gia của Việt Nam.Nội dung của tiêu chuẩn
quốc tế được chuyển thành nội dung của quy chuẩn theo hình thức
biên soạn lại, phù hợp với thông tư 03/2011/TT-BTTTT ngày
04/01/2011 của BTTTT, tạo điều kiện thuận lợi cho công tác đo kiểm
và chứng nhận hợp chuẩn và quản lý thiết bị.
6 Bảng đối chiếu nội dung sửa đổi, bổ sung giữa QCVN
101:2016/BTTTT và QCVN mới
41
QCVN 101-2016 QCVN mới Ghi chú
2.5.5. Trở kháng trong Giữ nguyên
2.5.6. Độ bền các chu kỳ sống Giữ nguyên
2.5.7. Phóng tĩnh điện (ESD) Pin và mạch bảo vệ
hoạt động bình thường
Đính chính
dưới tác động của
phóng tĩnh điện.
42
QCVN 101-2016 QCVN mới Ghi chú
cầu này. Nếu có thiết
kế tế bào mới hơn
trong quy chuẩn, việc
đánh giá do nhà sản
xuất hoặc bên thứ ba
cam kết.
2.7. Yêu cầu về thông số dung sai
Giữ nguyên
đo
2.8. Phương pháp đo đặc tính điện Giữ nguyên
2.8.1. Đo thử điện
2.8.1.1. Thủ tục nạp điện cho mục
đích đo thử
2.8.1.2. Hiệu suất phóng
2.8.1.2.1. Hiệu suất phóng tại 20ºC
2.8.1.2.2. Hiệu suất phóng tại -
20ºC
2.8.1.2.3. Hiệu suất phóng mức cao
tại 20ºC
2.8.1.3. Dung lượng nạp phục hồi
và duy trì
2.8.1.4. Dung lượng nạp phục hồi
Đính chính Sửa bước 6 và 7
sau khi lưu trữ trong thời gian dài
2.8.1.5. Độ bền các chu kỳ sống Chọn 1 trong 2
Đính chính
phương pháp
2.8.1.5.1. Độ bền các chu kỳ sống
tại mức 0,2 It (A)
2.8.1.5.1. Độ bền các chu kỳ sống
tại mức 0,5 It (A)
2.8.1.6. Điện trở trong của pin
2.8.1.6.1. Phương pháp đo điện trở
trong sử dụng dòng xoay chiều
43
QCVN 101-2016 QCVN mới Ghi chú
2.8.1.6.2. Phương pháp đo điện trở
trong sử dụng dòng một chiều
2.8.1.7. Phóng tĩnh điện (ESD) Pin được đo với điện
áp phóng tiếp xúc là
Đính chính
4 kV và phóng trong
không khí là 8 kV.
2.8.2. Thủ tục đo thử và điều kiện
đối với mẫu thử
2.8.2.1. Thủ tục đo thử
2.8.2.2. Điều kiện mẫu thử
2.8.2.2.1. Kích thước
2.8.2.2.2. Đo thử điện Cập nhật Cập nhật mới
2.8.2.2.3. Mẫu thử có điều kiện Cập nhật Cập nhật bảng 5
2.9. Phương pháp đo đặc tính an
toàn
2.9.1. Điều kiện đo thử Sữa đổi, bổ
IEC 62133-2017
sung
2.9.2. Thủ tục nạp cho mục đích đo
thử
2.9.2.1 Thủ tục thứ nhất
2.9.2.2. Thủ tục thứ hai Cập nhật Cập nhật
2.9.3. Sử dụng theo dự kiến Giữ nguyên
2.9.3.1. Nạp liên tục tại điện áp Các tế bào được nạp
không đổi (các tế bào) đầy, tiếp tục nạp
Đính chính trong 07 ngày với giá
trị dòng và áp do nhà
sản xuất quy định.
44
QCVN 101-2016 QCVN mới Ghi chú
2.9.4.1. Ngắn mạch ngoài (tế bào) + Giữ nguyên kết nối
trong 24 giờ hoặc
đến khi nhiệt độ bề
mặt ngoài giảm 20 %
so với sự gia tăng
nhiệt độ tối đa, Tùy
Đính chính,Cập
vào điều kiện nào đến
nhật
trước.
+ Bổ sung Lưu trữ,
duy trì ổn định từ 1
giờ đến 4 giờ tại nhiệt
độ môi trường 55 ºC
± 5 ºC
2.9.4.2. Ngắn mạch ngoài (pin) Lưu trữ tại nhiệt độ
Đính chính môi trường 20 ºC ± 5
ºC
2.9.4.3. Rơi tự do Cập nhật Mặt sàn kim loại
2.9.4.4. Quá nhiệt (tế bào) Duy trì tại nhiệt độ
Đính chính,Cập phòng trong 01 giờ
nhật Bổ sung duy trì tại
nhiệt độ cao 30 phút
2.9.4.5. ép (tế bào) Thay đổi sai số ép
Loại bỏ đánh giá biến
dạng 10%
Bổ sung: Đến khi đạt
được lực ép tối đa
hoặc điện áp của tế
bào sụt giảm bằng
Cập nhật
1/3 điện áp danh
định. Ngừng quá
trình ép.
7 Khuyến nghị
Khuyến nghị 01: Theo thông tư 04:2018/TT-BTTTT việc hợp quy pin lithium
chỉ áp dụng 11 chỉ tiêu an toàn (điều 2.6), đề nghị cần tiếp tục lộ trình áp dụng
thêm 07 chỉ tiêu điện vì các chỉ tiêu này là tối thiểu và thiết yếu với đặc tính kỹ
thuật của pin. Nó đại diện cho nhiều mục đích đan xen khác nhau, chúng tôi chỉ
đưa ra ví dụ một khía cạnh cụ thể như:
1. Điện áp danh định điều 2.5.1: đảm bảo thống nhất điện áp và ghép nối
với thiết bị. Giá trị điện áp danh định do nhà sản xuất công bố và không
thực hiện đo chỉ tiêu này.
2. Dung lượng định mức điều 2.5.2: đây là đơn vị tính của pin, đảm bảo
việc cạnh tranh lành mạnh trên thị trường tránh trường hợp ghi khống giá
trị dung lượng pin, giá trị dung lượng định mức do nhà sản xuất công bố.
46
3. Dung lượng phóng điều 2.5.3: Kiểm tra lại chỉ tiêu 02- Dung lượng định
mức xem có đúng giá trị dung lượng định mức như nhà sản xuất công bố.
4. Dung lượng nạp điều 2.5.4: Kiểm tra khả năng tái tạo năng lượng của
pin.
5. Điện trở trong điều 2.5.5: cung cấp khả năng xác định pin hỏng nhanh
chóng, đặc biệt thường áp dụng cho pin hình trụ thường được sử dụng
làm nguồn cấp cho máy tính xách tay.
6. Độ bền chu kỳ sống điều 2.5.6: kiểm tra độ bền của pin đảm bảo quyền
lợi của người sử dụng, kết hợp với chỉ tiêu 2 đảm bảo tính cạnh tranh
lành mạnh trên thị trường.
7. Phóng tĩnh điện điều 2.5.7: kiểm tra khả năng chịu phóng điện của pin tại
các mức điện áp khác nhau. Đây là hiện tượng phóng điện do chênh lệch
điện tích bề mặt hay xảy ra trên các thiết bị cầm tay khi ngày càng có
kích thước nhỏ gọn, mật độ linh kiện lớn.
Khuyến nghị 02: Điều 2.6.2.7 Vận chuyển: chỉ tiêu an toàn trong QCVN
101:2016 không đưa ra phương pháp đo cụ thể. Nội dung trỏ đến tài liệu của
Liên Hợp quốc và IEC 62281.Trong QCVN mới vẫn giữ nguyên chỉ tiêu này và
chuyển thành mục 2.10: Đóng gói và Vận chuyển.
Đề nghị với mục này chúng ta nên yêu cầu nhà sản xuất công bố phù hợp với
quy định quốc tế.
Khuyến nghị 03: Điều 2.6.2.8 Ngắn mạch trong cưỡng bức (tế bào) quy định
áp dụng hạn chế cho bốn nước Nhật, Pháp, Hàn và Thụy sĩ. Hiện tại nội dung
đang quy định áp dụng cho tất cả các nước có hoạt động sản xuất kinh doanh
với Việt Nam.
Khuyến nghị 04: Đề nghị tên quy chuẩn cần cụ thể hóa cụm từ “thiết bị cầm
tay” thành các thiết bị cụ thể (điện thoại di động, máy tính bảng và máy tính
xách tay) để đảm bảo tính tường minh ngay từ cái nhìn đầu tiên.
VD: (Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về pin Lithium dùng cho điện thoại di động,
máy tính bảng và máy tính xách tay).
47
Khuyến nghị 05: Đối với mục 2.10 – Đóng gói và vận chuyển hàng hóa trong
dự thảo quy chuẩn nên cho phép các tổ chức, cá nhân được phép sử dụng kết
quả đo của các phòng thử nghiệm được công nhận theo ISO/IEC 17025 đối với
yêu cầu tại mục 2.10, để thực hiện về chứng nhận hợp quy và công bố hợp quy.
Việc đo kiểm đối với yêu cầu kỹ thuật khác của quy chuẩn (trừ mục 2.10) để
thực hiện về chứng nhận hợp quy và công bố hợp quy phải thực hiện theo các
quy định hiện hành.
48