Edward Taylor (1871)
magkakaiba?
Ang kultura ay isang komplikadong kabuuan na binubuo ng lahat ng
mga kakayahan at kasanayan na nalinang ng tao bilang kabahagi ng
isang lipunan.
Mga Punto ng Artikulo
- Ihahanay ang ilang batayang kaalaman ukol sa pag- aaral ng
pagsasalikop ng wika at kultura at kung paanong mga
prosesong nakapaloob dito ay umiiral ang mga varayti at
baryasyong antropolohikal
- Binabalikan dito ang mahahalagang kaunlaran ukol sa
disiplina ng kognitibo at linggwistikong antropolohiya bilang
mga pangunahing sangay ng pag- aaral na may kinalaman sa
mga konseptong ito
- Lilinangin ang ilang mahalagang implikasyon sa ibayo pang
paglikha sa wika bilang isang natatanging phenomenon
Ang Teoretikal na Hibla ng Varayti a Baryasyon Antropolohikal
Linguistic Relativity
- Edward Sapir at Benjamin Lee Whorf
- Batay sa naunang pag- aaral ni Boas
Sapir
While all languages can do the same work of symbolic expression, the
different techniques of expression are salient and indicate relativities
of understanding.
Whorf
We cut up nature, organize it into concepts, and ascribe significances
as we do, largely because we are parties to an agreement to organize
it in this way—an agreement that holds throughout our speech
community and is codified in patterns of our language.
This study source was downloaded by 100000769936427 from CourseHero.com on 08-31-2022 01:00:16 GMT -05:00
Ang mga wika ba ay totoong magkakatulad o totoong
Natuklasan na lahat ng mga wika at paggamit nito ay nakalaan para
sa komunikasyon. Bilang mga magkakatulad na natatanging
sistema, pinaiinog ang mga wika ng tunog, salita, at iba pang mga
linggwistikong manipestasyon ng komunikasyon.
Common denominator: Kahulugan
Whorf, ang kumbensyunal na proseso—ibig sabihin, pinagkasunduan
ng isang pangkat kultural.
- nagpatindi ng teoretikal na batayan ng varayti at baryasyong
antropolohikal bilang mga kumbensyunal na produkto ng
paggamit ng wika bilang sistema ng pagpapakahulugan, hindi
lamang basta daluyan ng komunikasyon.
Sa anong kahanggahan maituturing na ang mga wika ay
nahuhubog ng kultura?
Ipinaliliwanag nito na ang mga wika ay totalidad ng pag- iral at ang
pag- iisip at wika ay magkakawing na mabuti kung kaya’t ang
pagtukoy sa world view o kabuuang pananaw ng isang pangkat sa
mga penomenong natural at empirical ay kumakawing din sa kung
paano ginagamit ang isang wika.
Sapir at Whorf:
The linguistic relativity principle… means, informal terms, that users of
markedly different grammars are pointed out by the grammars toward
different types of observations and different evaluations of externally
similar acts of observation, and hence are not equivalent as observers
but must arrive at somewhat different views of the world.
Cognitive Appropriation
- pinaunlad ng disiplina ng cognitive cultural linguistics
 - pangunahing layunin nito na tukuyin at tiyakin ang ugnayan ng
habitual thought o kinasanayang anyo ng pag- iisip at pagkilos
sa wika at paggamit nito.
- sinasabi nitong ang mga manipestasyon ng karanasang
kultural lamang mauunawaan kung paanong nag- aangkop
(appropriate) ang isang pangkat ng tao ng isang kaanyuang
pangwika na lapat sa kanilang anyo ng pag- iisip at pag-
uugaling panlipunan
Unitary Knowledge Network
- kinapapalooban ng indibidwal at ng kultura sa isang di-
matitinag na kaisahang estruktural
- pinatutunayan lamang nito na ang anyo at paraan ng paggamit
ng isang wika ay sumasalamin sa mga kultural na sistema ng
pagkilos at pang- unawa na kinagisnan ng isang pangkat.
- -
mga pagpapadrong lingguwistiko bilang estilo ng pagsasalita
sistema ng konseptuwalisasyon at realisasyon ng karanasan
mga kapaniwalaan at kasanayang kultural
Dayagram batay kay Foley (1997)
This study source was downloaded by 100000769936427 from CourseHero.com on 08-31-2022 01:00:16 GMT -05:00
Ang Nosyon ng Varayti at Baryasyong Antropolohikal
Baryasyon
- ang taguri sa mga pekulyar na katangiang mayroon ang isang
wika o kaanyuang pangwika kung ihahambing sa iba pa.
- maaaring linggwistiko o supralinggwistiko, berbal o di- berbal
Varayti
- ang taguri sa mga aktuwal na wika o kaanyuang pangwika na
nagtataglay ng mga partikular na katangiang lingguwistiko o
supralinggwistiko, berbal o di- berbal.
- bawat wika ay isang varayti
- maaari pang idagdag sa nosyon ng baryasyon, kung susundin
ang mga makabagong perspektiba sa pag- unawa ng
kalikasan ng wika bilang phenomenon ang mga partikular na
ideolohiyang nagbibigay turing sa isang varayti
sumusunod ang pagpapakahulugang ito sa pag- iisip na
maging ang phenomenon ng linguistic variety at diversity ay
mga phenomenon din ng mga nagsasali- salikop na ideya at
usapin ng kapangyarihang kultural, politikal, at sosyal.
Halimbawa
 Ingles sa Pilipinas; Ingles sa New York; Ingles sa Kanlurang
America; Ingles sa Ingatera
 Vegetables sa Pilipinas; Veggies sa New York; Fresh Picks sa
W. America; Greens sa England
Tatlong Padrong Kultural
Roberto Lado (1957)
1. Anyo
- tumutukoy sa mga element ng isang partikular na kultura na
bumubuo sa isang functioning na yunit ng pagkilos (behavior)
2. Kahulugan
- tumutukoy sa pagsusuri ng mga bagay sa paligid na
nararanasan sa isang kultura
 - ito ang uri ng pagpapahalagang iniaangkla sa isang partikular - Ang patunay dito ay ang mga metapora nating ginamit ukol sa
na pagkilos panahon gaya ng: ang panahon ay ginto; nagwawaldas tayo
3. Distribusyon ng panahon; wala akong sapat na panahon.
- ang kadalasan ng pagsasagawa ng isang pagkilos
Wika at Espasyo
Apat na anyo ng Tatlong Padron ni Lado
- Ang mga konsepto at termino para sa espasyo ay nakabatay
1. Parehong anyo, magkaibang kahulugan sa ego (personalidad) bilang isang sentral na reference point
2. Parehong kahulugan, magkaibang anyo para sa lahat ng pagkaunawang pang- espasyo.
3. Parehong anyo, parehong kahulugan, magkaibang - Kung nasa ilalim na ilalim ka ng room 4, pumanhik ka dito sa
distribusyon katapat na kwarto sa itaas at iyon ang silid ko.
4. Mga preconceived na nosyon - Ito ang batayan ng pag- unawa sa tatlong axes ng pag- unawa
sa espasyo: vertical (taas, baba), horizontal (harap, likod, gilid)
Mga Manipestasyon ng Varayti at Baryasyong Antropolohikal at asymmetric (kanan, kaliwa)
- Binastos niya ko mula ulo hanggang paa at kaliwa’t kanan
Anim na manipestasyon ng ganitong anyo ng varayti at baryasyon sa
ang gulo sa panahon ngayon
Wika;
- Apektado rin ang pagsukat sa espasyo ng ilang kultural na
Wika at Panahon konseptuwalisasyon.

- perceptually tangible na bagay—parang nahahawakan at Wika at Kulay

mayroong payak na anyo kung kaya’t tangible
- sanhi ng gayong kaanyuang pangwika, madalas gumamit ng
mga metapora o paghahambing ang mga katawagan nila sa
panahon
- bukas, kagabi at kahapon
Wika at Bilang
- may mga kategoryang gramatikal at leksikal ng bilang para sa
mga perceptually tangible na mga bagay na hindi angkop sa
ibang wika sapagkat naapektuhan ang mga ito ng konsepto ng
panahon na mayroon ang mga gumagamit nito
- Ang konsepto ng panahon ay nasusukat bilang isang
obhetibong kantidad, gaya ng haba, lalim, lawak, at iba pa.
Subalit kapag ito ay sinukat o binilang, animo ito’y nagiging
perceptually tangible sa anyo ng mas deskriptibong pagturing.
- Ipinapalagay na ang pagbubuo ng mga konsepto at
kategorisasyon ng kulay ay gawaing neuropsychological
lamang at hindi naapektuhan ng kultural na mga
impluwensiya.
- Ang natatalos na kulay ay nalalaman sa pamamagitan ng
tatlong dimension: hue (aktuwal na kulay), saturation
(katingkaran) at brightness (kalinawan).
- Ito ang dahilan kung bakit ang paggamit ng Munsell Color
Chips sa pag- aaral ng iba’t ibang wika at kultura ay
magpapatunay ng pekulyaridad ng mga katawagan para sa
kulay.
- Cognitive Appointment
- Ang kahulugan ng kulay ay batay sa mga ugnayang
binibigyag- kabuluhan ng kultural na mga karanasan, hindi
lamang basta pagkilala at pagtatalagang sikolohikal.

This study source was downloaded by 100000769936427 from CourseHero.com on 08-31-2022 01:00:16 GMT -05:00
 Wika at Kinship 3. Wika ang daluyan ng kultura at ng pagpapasakultura.

- may pinakamaraming pag- aaral sa antropolohiya

- Ang pusod ng kinship ay ang reproduktibong relasyon ina-
anak at pangalawa lamang ang mapagniig na relasyong mag- Ang susi ay nasa pagtatanong.
asawa.
- Paternalismo
- Ang ina ang pundamental na ugat ng sistema ng mag- anak.
Ang ama ay konseptong kultural at ang ina ay konseptong
biyolohiko.

Wika at Etnikong Pagkakakilanlan

- Ang etnikong pagkakakilanlan (identity) ay susi sa pag- unawa

ng mga pekulyaridad ng gawi, paniniwala, at pangkalahatang
kalinangan ng isang pangkat.
- Ayon kay Wierzbicka (1997), ang mga konseptong ito ay hindi
kayang maipahayag nang mabuti sa ibang wika, liban sa
katutubong wikang pinagsibulan nito.
- Pansinin ang mga ss. na termino: fatherland, motherland,
friendship, pakikisama, hiya, freedom, at liberty
- The world never had a good definition of the word liberty-
Abraham Lincoln
- amae sa Nihonggo, nangangahulugan ng pagnanais na
mahalin
- wa sa English ay mailalarawan bilang harmonious anti-
individualism
- Chiak sa Australia, nangangahulugan ng pakikisalamuha at
humor
- Hiya sa shame, at pakikisama sa camaraderie

3 mahahalagang kanon na ipinagkaloob ni Zeus Salazar (1996)

1. Ang wika ang bukod- tanging pagtanaw at pagsasaayos ng

realidad upang ang isang kultura ay umiral at magkaroon ng
kakayahang gumawa at lumikha.
2. Wika ang impukan- kuhanan ng isang kultura. Ito ang batis-
ipunan at salukan ng kaisipan ng isang kultura.

This study source was downloaded by 100000769936427 from CourseHero.com on 08-31-2022 01:00:16 GMT -05:00
Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)