7

Learning Activity Sheet

sa FILIPINO
Kuwarter 4- Linggo 2- MELC 5,6,7
ANG PAGKAHULI SA IBONG ADARNA AT
ANG UNANG PAGTATAKSIL KAY DON JUAN
Saknong 162- 399

REHIYON VI- KANLURANG VISAYAS

FILIPINO 7
Learning Activity Sheet (LAS) Week 2 MELC 5,6,7
Ang Pagkahuli sa Ibong Adarna at ang Unang Pagtataksil kay Don Juan

Inilimbag sa Pilipinas
Ng Kagawaran ng Edukasyon,
Rehiyon 6 – Kanlurang Visayas
Duran St., Iloilo City

Isinasaad ng Batas Republika 8293, seksiyon 176 na “Hindi maaaring magkaroon ng

karapatang-ari (sipi) sa anumang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayunpaman, kailangan
muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng gawain kung
ito’y pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay
ang pagtakda ng kaukulang bayad.”

Ang Filipino 7 Learning Activity Sheet (LAS) na ito ay inilimbag upang magamit
ng mga Paaralan sa Rehiyon 6 .- Kanlurang Visayas,

Walang bahagi ng aklat na ito ang maaaring kopyahin o ilimbag sa anumang porma
nang walang pahintulot sa Kagawaran ng Edukasyon, Rehiyon 6 – Kanlurang Visayas.

Bumuo sa Pagsusulat ng Learning Activity Sheet – Filipino 7

Mga Manunulat: Ma. Dolores B. De la Cruz

Editor: Gerryl The A. Jaena
Tagasuri: Grace J. Fuentes, Rona F. de la Torre
Tagaguhit:
Tagalapat: Charmly C. Ahunin, Mara Jamaica B. Floreno

Division of CADIZ CITY Management Team:

Ma. Lorlinie M. Ortillo
May P. Pascual
Gerryl The A. Jaena
Rona F. de la Torre

Regional Management Team:

Ramir B. Uytico
Pedro T. Escobarte, Jr.
Elena P. Gonzaga
Donald T. Genine
Pambungad na Mensahe

MABUHAY!

Ang Filipino 7 Learning Activity Sheet (LAS) na ito ay nabuo sa pamamagitan ng

sama-samang pagtutulungan ng Dibisyon ng Lungsod ng Cadiz sa ng Kagawaran ng
Edukasyon, Region 6 – Kanlurang Visayas sa pakikipag-ugnayan ng Curriculum and
Learning Division (CLMD). Inihanda ito upang maging gabay ng learning facilitator, na
matulungan ang ating mga mag-aaral na makamtan ang mga inaasahang kompetensi na
inilaan ng Kurikulum ng K to 12.
Layunin ng LAS na ito na gabayan ang ating mga mag-aaral na mapagtagumpayan
nilang masagot ang mga nakahanay na mga gawain ayon sa kani-kanilang kakayahan at laang
oras. Ito ay naglalayon ding makalinang ng isang buo at ganap na Filipino na may kapaki-
pakinabang na literasi habang isinasaalang-alang ang kani-kanilang pangangailangan at
sitwasyon.

Para sa mga learning facilitator:

Ang Filipino 7 Learning Activity Sheet (LAS) na ito ay binuo upang matugunan
ang pangangailangan ng ating mga mag-aaral sa larang ng edukasyon, na patuloy ang
kanilang pagkatuto kahit na sila ay nasa kani-kanilang mga tahanan o saan mang bahagi ng
learning center sa kanilang komunidad.
Bilang mga learning facilitator, siguraduhing naging malinaw ang mga panuto sa mga
gawaing iniatas sa kanila. Inaasahan din na patuloy nating masubaybayan ang pag-unlad ng
mga mag-aaral (learner’s progress).

Para sa mga mag-aaral:

Ang Filipino 7 Learning Activity Sheet (LAS) na ito ay binuo upang matulungan
ka, na mapatuloy ang iyong pagkatuto kahit na wala ka ngayon sa iyong paaralan.
Pangunahing layunin ng LAS na ito na mabigyan ka ng makahulugan at makabuluhang mga
gawain. Bilang aktibong mag-aaral, unawain nang mabuti ang mga panuto ng bawat gawain.

i
 Kuwarter 4, Linggo 2

Learning Activity Sheet 3

Pangalan ng Mag-aaral: __________________________Taon at Pangkat: _______________

Petsa: ___________________

LEARNING ACTIVITY SHEET

ANG PAGKAHULI SA IBONG ADARNA AT ANG UNANG PAGTATAKSIL KAY
DON JUAN

I. KASANAYANG PAMPAGKATUTO AT KODA

 Nagmumungkahi ng mga angkop na solusyon sa mga suliraning narinig mula sa akda.
F7PN-IVc-d-19

 Nasusuri ang mga pangyayari sa akda na nagpapakita ng mga suliraning panlipunan

na dapat mabigyang solusyon F7PB-IVc-d-21

 Nailalahad ang sariling saloobin at damdamin sa napanood na bahagi ng telenobela o

serye na may pagkakatulad sa akdang tinalakay F7PD-IVc-d-18

II. PANIMULA

ANG GANTIMPALA NG KARAPAT-DAPAT

162
Tinulinan ang paglakad
parang ibong lumilipad
kaya’t ang malayong hangad
narating din niya agad.
163
Natambad sa kanyang mata
ang tahanan ng Adarna,
punong pagkaganda-ganda
sa mundo’y siya nang una.
164
Mga daho’y malalabay
pati usbong, kumikinang;
maging sanga’y gintong lantay
yamang dapat na pagtakhan.
165
Sa paghangang di-masukat
para siyang natiyanak
gising nama’y nangangarap
pagkatao’y di mahagap
166
Marahil sa awa na rin
ng Inang Mahal na Birhin
nagliwanag ang paningin
pati diwang nangungulimlim
SAKNONG 162-196
167 172
Saka pa lamang nagunita Ngunit higit sa lahat na
ang bilin niyong matanda Sa prinsipeng pagtataka,
tumanaw na sa ibaba Tinapay na binigay niya
nakita ang isang dampa. Ano’t doon ay nakita?
168 173
Humayo na si Don Juan Kaya ng aba at nawika
sa dampang kanyang natanaw Sa kanyang buong paghanga
pag “Tao po’y!” ay dinungaw “Ito’y isang talinghaga,
ng ermitanyong may-bahay. Kayhirap na maunawa!
169 174
Inanyayahang pumanhik “Yaong aking nilimusa’y
maya-maya pa’y nagniig isang matandang sugatan,
ermitanyo ay kaybait, saka dito’y iba naman
kay Don Jua’y may pag-ibig ermitanyo ang may alay?
170 175
Mga payo at parangal “Hindi kaya baga ito
Ng ama sa bunsong mahal ay sa Diyos na sekreto?
Ang aliw na ibinigay kawangis ni Jesukristo
Sa prinsipeng namamanglaw. ang banal na ermitanyo!”
171 176
At naghanda ng pagkain At nang sila’y makakain,
Nagsalo silang magiliw, ermitanyo ay nagturing;
Sa harap ng mga hain “Don Juan, iyong sabihin
Tila sa langit nanggagaling ang layon mo’t nang malining

1
177
“Marangal na ermitanyo,
ituring nang anak ako
na ngayon po’y naririto
nagsasabi ng totoo.
178
“Matagal na pong di-hamak
ang aking paglalagalag;
walang bundok, mga gubat
na di ko yata nalakad.”
179
“Dumanas ng kahirapan;
pagod,puyat,gutom,uhaw;
sa hirap ng mga daan
palad ko ang di namatay.”
180
“Lahat na po ay binata
nang dahilan sa Adarna
ibong matamis kakanta
na lunas sa aking ama.”
181
“Ama ko po ay maysakit,
nakaratay po sa banig
siya kong itinatangis
mula nang ako’y umalis.”
182
“Mabilis kong alaalang
baka ipanaw ni Ama
kung hindi ko madadala
ibong dito makukuha.”
183
“Don Juan, iyang hanap mo’y
paghihirapan mong totoo,
ang Adarna’y may engkanto
na wala pang tumatalo.”
184
“Kung tunay po ang pahayag,
titiisin ko ang lahat;
maging hangga man ng palad
tutupdin ko yaring hangad.”
185
“Sa Maykapal manawagan
tayong lahat na nilalang;
ang sa mundo ay pumanaw
tadhana ng kapalaran.
186
“Don Juan, masusubok ko
katibayan ng loob mo;
kung talaga ngang totoo
ako’y tutulong sa iyo.
187
“Punongkahoy na makinang,
na iyo nang naraanan,
ay doon nga namamahay
ang Adarnang iyong pakay.
188
“Ibong ito kung dumating
hatinggabi nang malalim,
ang pagkantang malambing
katahimikan kung gawin.
189
“Pitong awit na maganda,
pito rin at iba’t iba
sa balahibong itsurang
ilalabas ng Adarna.
190
“Upang iyong matagalan
pitong kantang maiinaw,
kita ngayon ay bibigyan
ng sa antok ay panlaban.
191
“Naririto ang labaha’t
pitong dayap na hinog na,
iyong dalhi’t nang huwag kang
talunin ng Engkantada.
192
“Bawat kantang pakikinggan,
ang palad mo ay sugatan;
saka agad mong pigaan
ng dayap ang hiwang laman.
193
“Matapos ang pitong kanta
magbabawas ang Adarna;
ilagang mapatakan ka
nang walang isa’y magdusa
194
“At kung hindi, aba’y naku,
ikaw ay magiging bato!
matutulad kang totoo
kay Don Pedro’t kay Don Diego
195
“Dalhin mo rin itong sintas,
pagkaginto ay matingkad;
itali mo pagkahawak
sa Adarnang mag-aalpas.
196
“Kaya, bunso, hayo ka na,
sa gabi’y lalalimin ka,
ito’y oras na talaga
ng pagdating ng Adarna.

ANG BUNGA NG PAGPAPAKASAKIT

197
Yumao na si Don Juan
sa Tabor na kabundukan,
nang maagang maabangan
yaong ibong kanyang pakay.
198
Dumating sa punongkahoy
nang wala pa yaong ibon,
kaya’t sandaling nagnuynoy
ng marapat gawin doon.
SAKNONG 197-231
199 201
Ngunit hindi natagalan Pagkalapag ay naghusay
sa ganitong paghihintay ng kanyang buong katawan;
at kanya nang natanawan ang pagkanta’y sinimulan,
ang Adarna’y dumaratal. tinig ay pinag-iinam.
200 202
Napuna pa nang dumapo Ginamit na unang gayak
ang Adarna’y tila hapo, sa prinsipe’y nakabihag,
kaya’t kanyang napaghulo kung malasi’y sadyang perlas
ibo’y galing sa malayo. naniningning ang liwanag.

2
223
Ang kanilang pagsasaya
di na hangad matapos pa
ngunit biglang naalala
ang may sakit nilang ama.
224
Kaya agad napatungo
sa bahay ng ermitanyo
upang ipagsulit dito
ang ligaya nilang tatlo.
255
Sila nama’y hinainan
ng pagkaing inilaan,
bilang isang pagdiriwang
sa tagumpay ni Don Juan.
232
Nagsilakad na ang tatlo
katuwaa’y nag-ibayo;
ngunit itong si Don Pedro
may masama palang tungo.
233
Nagpahuli kay Don Jua’t
kay Don Diego umagapay,
ito’y kanyang binulungan
ng balak na kataksilan.
234
“Mabuti pang hindi hamak
si Don Juan,” kanyang saad,
at sa ama nating liyag
ay marangal na haharap.
235
“Pagkat ipaglihim nama’y
mabubunyag din ang tunay,
ang Adarna’y kay Don Juan,
ang sa ati’y kabiguan.
236
“Kaya ngayon ang magaling
si Don Juan ay patayin,
kung patay na’y iwan natin
ang Adarna nama’y dalhin.
237
Si Don Diego ay nasindak
sa mungkahing kahahayag,
matagal ding nag-apuhap
ng panagot na marapat.
226
Ang piging nang matapos na
ermitanyo ay kumuha
ng lamang nasa botelya
lunas na kataka-taka.
227
Mga sugat ni Don Jua’y
magiliw na pinahiran,
gumaling at naghiluman
walang bakas bahagya man.
228
“Ngayon ,” anang ermitanyo,
maghanda’t umuwi kayo,
magkasundo kayong tatlo,
wala sanang maglilo.
ANG BUNGA NG INGGIT
Saknong 232-274
248
“Maiiwan siya ritong
nag-iisa’t lumpong-lumpo
walang kakanin mang ano
maliban sa mga damo.
249
“Sa gayon ay maligayang
dadalhin ta ang Adarna,
pagharap sa ating ama
hiya natin ay wala na.
250
“Taglay ta ang karangalang
magsabi nang anuman,
sampung mga kahirapan
sa ginawang paglalakbay.
251
“Sino naman ang pupuwing
ganito man ang sasabihin,
sa narito’t dala natin
ang katunayang magaling.
252
Itong huling pangungusap
ni Don Pedrong mapagsukab,
pikit-mata nang kinagat
ni Don Diegong napabulag.
253
Inumog na si Don Juan
na di naman lumalaban,
suntok, tadyak sa katawan
kung dumapo’y walang patlang
3
229
“At, Don Juan, kunin mo na
iyang marikit na hawla
baka di datnang buhay pa
ang inyong mahal na ama.
230
Nang sila ay magpaalam
ay lumuhod si Don Juan,
hiniling na bendisyunan
ng ermitanyong marangal.
231
Ermitanyo ay naakit
sa gayong banal na nais,
nagsaamang sa pag-ibig
sa anak ay di nagkait.
261
Ang kangina’y kagaanan
sa laon ng karamdaman,
ngayo’y isang kabigatan
tila ibig nang mamatay.
262
Bakit ang ibong Adarna
sinasabing anong ganda,
ngayo’y ayaw nang kumanta,
nanlulugo’t pumapangit pa!
263
Hari’y lubhang nananabik
na ang ibon ay umawit;
sa paghintay, puyat, inip
ngunit wala kahit himig.
264
“Ito baga ang Adarna?”
naitanong sa dalawa;
“kung ito nga’y ano baga’t
pagkapangit pala niya!
265
“Sinabi ng mediko
na ito raw ibong ito
ay may pitong balahibo
pawang likhang engkantado.
266
“Kung ito raw ay kumanta,
maysakit ay giginhawa;
bakit ngayon ay para bang
tinitikis yaring dusa?
238
Inaaming may matuwid
kay Don Juan ay mainggit,
ngunit bakit naman, bakit
aapihin ay kapatid?
239
Urong-sulong magsalita
tumutol ay hindi magawa
sa takot na mapalisya
umayon nama’y masama.
240
Kaya’t kanyang pinag-isip
kung saang dako papanig;
doo’t dito’y naririnig
“Tayo ay magkakapatid!”
241
Nakahambing ni Don Diego
yaong si Bernardo Carpio,
nagpipilit na matalo
Ang nag-uumpugang bato.
242
Datapwa nga sa dahilang
ang tao’y may kahinaan,
ayaw man sa kasamaa’y
nalihis sa kabutihan.
243
Kaya sa kauukilkil
ni Don Pedro sumagot din,
na kung ating lilimii’y
umiiwas sa sagutin.
244
“Iyang iyong panukala;
tila mandin anong sama,
alaming ang mawawala
kapatid nating dakila.
245
Malabo man yaong sagot
si Don Pedro ay nalugod
pagkat para nang natalos
kataksila’y masusunod.
246
“Kung tunay nga,“kanyang saysay
na masama ang pumatay
gawin nati’y pagtulungan
na umugin ang katawan.
247
“Kung siya’y mahina na’t
bali-bali’ng mga paa,
walang daang makasama
sa pag-uwi sa Berbanya
254 Itong abang inuumog
ay panlaban ay himutok,
sa tama ng mga dagok
dumaraing, napalugmok.
255
Ano ang kasasapitan
ng isang pinagtulungan,
di ang humantong nga lamang
sa tiyak na kasawian.
256
Nang makitang gulapay na’t
halos hindi humihinga,
hawla’t ibon ay kinuha’t
nagsiuwi sa Berbanya.
257
Sa palasyo nang dumating
ang magkapatid na taksil,
sa ama’y agad nagturing
“Ang Adarna’y dala namin!”
258
Amang malubha ang lagay
nangiti sa napakinggan
mga anak ay hinagka’t
katawa’y gumaan-gaan.
259
Ngunit nang kanyang
mapunang
si Don Jua’y di kasama
nag-usisa sa dalawa
sagot nito’y ewan nila.
260
Naghimutok ang hari,
katuwaan any napawi
ibigin ma’y di mangiti,
ang hininga ay may tali
4
267
“Ano kaya ang dahilan
ng sa ibong pamamanglaw?
kung ang ibong ito’y ganyan,
lalo ko lang kamatayan.”
268
Sa gayong pag-aakala
si Don Jua’y nagunita,
sa daloy ng kanyang luha
may larawang napabadha.
269
Yaong dating panaginip
na sanhi ng kanyang sakit
ang nakitang nakaguhit
sa larawang pagkalupit.
270
Kaya’t biglang pinag-agaw
ang buhay ng haring mahal,
salamat sa karununga’t
naligtas sa kamatayan.
271
Ibo’y ayaw ring kumanta
pagkat dinaramdam niyang
yaong may-ari sa kanya
sa palasyo ay wala pa.
272
Malaki ang kanyang nais
na ang kanyang mga awit
sakali mang marinig
si Don Juan ay kaniig.
273
Labis ang kanyang pag-asa
ang prinsipe ay buhay pa,
kung tunay mang nasa dusa
gagaling ding walang sala.
274
Uuwi sa kaharian
sa pag-ibig sa magulang,
may araw ring malalaman
ang nangyaring kataksilan.
 ANG DALANGIN NG BUNSONG ANAK SA GITNA NG PAGHIHIRAP
275
Samantalang sa Palasyo
pangyayari ay ganito,
si Don Jua’y lugong-lugo
gagapang-gapang sa damo,
276
Maga ang buong katawan
may bali ang kanyang tadyang, at ako nga ang kumuha,
at ang lalong dinaramdam
ay gutom at sobrang uhaw.
277
Sa ilang na pagkalawak
na wala ni kubong hamak,
sino kaya ang matatawag
dumamay sa gayong hirap.
278
Sa kawalan ng pag-asa,
sa Diyos tumalaga,
kung gumaling ay ligaya,
kung masawi’y palad niya.
279
Hindi niya nalimutang
tumawag sa Birheng Mahal,
lumuluhang nanambitang
tangkilikin kung mamatay.
280
“O Birheng Inang marilag,
tanggulan ng nasa hirap,
kahabagan di man dapat
ang aliping kapos-palad.
281
“Kung wala nang kapalarang
humaba pa yaring buhay,
loobin mo, Inang mahal
ang ama ko ay mabuhay.
282
“Madlang hirap at parusa
di ko sasapitin sana,
kung di po sa aking pitang
magulang ko’y guminhawa.
283
“Ito’y di naman pagsisisi
o pagsumbat sa sarili,
salamat kung makabuti
ang munti kong naisilbi.
SAKNONG 275-317
284 293
“Di ko maubos-isipin “Kaila kaya sa inyo
kapatid ko ay nagtaksil, na narito ang mga tao,
kung sa ibon po ang dahil kapatid man o katoto
kanila na’t di na akin. ay lihim na kaaway mo?
285 294
“Kung sa bagay ay di iba “Kung ikaw ay masasawi
sa lupa ay mapagawi,
maging ako’t maging sila ang sa iyo ay ngumiti
kung tutuusin ay iisa. may paglibak at aglahi.
286 295
“Di nga ba kaming tatlo “Lahat dito’y pasaliwa
anak ng iisang tao, walang hindi balintuna,
iwasan ang pagtatalo ang Mabuti ay masama’t
at di gawang maginoo. ang masama ay dakila.
287 296
Kaya kami nangaglakbay “Dito mo nga makikita
sa kay amang kagalingan, ang papuring palamara,
ano’t ngayong magtagumpay ang yakap na lumayas ka
hahangga sa pag-aaway? at pagsuyong lason pala.
288 297
“Sila nawa’y patawarin “Kaya naging kasabihan
ng Diyos na maawain; ng lahat na ng lipunan;
kung sila man ay nagtaksil, sa langit ang kabanalan
kamtin nila ang magaling. sa lupa ang kasalanan.”
289 298
“Sa akin po ay ano na Muling kumirot ang sugat,
sinadlak man nga sa dusa luha sa mata’y nalaglag;
kung may daan pang magkita nagunitang lahat-lahat
pag-ibig ko’y kanila pa,” ang ligayng nagsilipas.
290 299
Kirot ng buong katawan Bayan niyang sinilangan
sa tindi’y di natagalan, ang palasyong nilakihan
sa bato’y napalupaypay magulang na mapagmahal,
nahinto ang panambitan. tagapayo’t kaibigan.
291 300
Ipinako ang paningin Mula pa nang pagkabata
sa taas ng panginorin; sa pagsuyo nananagana,
pagkaganda ng bituing munting magkabahid-luha
ilaw na lubhang maningning. ama’t ina’y may dalita.
292 301
“O, bituing nasa langit, Nadama ang laking dusa
bulaklak na walang hapis, malayo sa isang ina,
inyo kayang nasisilip sa ilang ay nag-iisa,
akong sawi’t nasa sakit? katawan ay sugatan pa.
5
302
“O,ina kong mapagmahal
kung ngayon mo mamamasdan
ang bunso mong si Don Juan
malabis kang magdaramdam.
303
“Katawan ko ay bugbog na’t
sa sugat ay natadtad pa,
ako kaya’y may pag-asang
ikaw’y muli kong makita?
304
“Naririto’t nakalugmok,
gagapang-gapang sa gulod,
tumatawag ng kukupkop
walang sinumang dumulog.
305
“Sino ang mag-aakalang
ang bunso mo’y madudusta;
sa ganito kong pagluha,
anak mo rin ang may gawa.
306
Nagunita’y yaong amang
may sakit nang iwan niya,
hiniling sa Birheng Mariang
sila nawa’y magkita pa.
318
Sa libis ng isang bundok
may matandang sa -susulpot,
mahina’t uugod-ugod
sa prinsipe ay dumulog.
319
Paglapit ay hinawakan
tiningnan ang kalagayan
saka kanyang dahan-dahang
inihiga nang mahusay.
320
Ang salanta at nalamog
na katawan ay hinagod;
sugat at lamang nalasog
pinaglalagyan ng gamot.
307
“Amang magiliw sa anak
sa gitna ng aking hirap
ikaw rin ang nasa hagap
danga’t ako’y napahamak.
308
“Dalangin kong mataimtim
kay Bathalang maawain
ang sakit mo ay gumaling
ating baya’y tumatag din.
309
“Pag-asa ko’y nariyan na’t
tinanggap mo ang Adarna,
di man ako ang may dala
mga anak mo rin sila.
310
“Ibong ngayo’y sa palasyo,
napaamo ng pagod ko,
ngunit sa paghihintay mo
inagaw ng paglililo.
311
“Kaya, Ama, nang tanggapi’y
di sa kamay ko nanggaling,
gayon pa ma’y tuwa ko rin
ang lunas mo ay sumaatin.
ANG AWIT NG IBONG ADARNA
SAKNONG 318-399
321
Samantalang ginagawa
ang ganitong kawanggawa,
kay Don Juan ang matanda
ay masuyong nagsalita.
322
“O, prinsipe, pagtiisan
ang madla mong kahirapan,
di maglalaong araw
ang ginhawa ay kakamtan.
323
Parang isang panaginip
ang nangyari sa maysakit,
noon din ay nakatindig,
dating lakas ay nagbalik.
6
312
Sugat sa buong katawa’y
nag-ulol sa kaantakan,
ang prinsipeng gumagapang
sa bato’y napalungayngay.
313
Mga mata’y napapikit
sa kirot na tinitiis,
matagal ding di umimik
hindi naman mapaidlip.
314
Nang magbawa na ang kirot
bahagya nang nakakilos,
sa luha rin at himutok
inaliw ang madling lungkot.
315
Muli siyang nanalangin
sa Inang Mahal na Birhen
luha’y agos ang kahambing
sa matang nangungulimlim.
316
Diyos nga’y di natutulog
at ang tao’y sinusubok;
ang salari’y sinusunog!
ang banala y kinukupkop!
317
Maging isang katunayan
ng ganitong kasabihan,
ang pagdinig sa matamang
pagdalangin ni Don Juan.
324
Ang sarili ay minalas
bakas ma’y wala ang sugat,
naayos ang butong linsad
kiyas niya’y walang bawas.
325
Di masukat ang paghanga
sa nakitang talinghaga’t
sa sarili ay nawika;
“Tila sa Diyos ang matanda.
326
Kung hindi man ay totoong
himala ng Diyos ito
na pakita nga sa tao’t
nang ang loob ay magbago
327 337 347
Saka makailang saglit Sa tulin ng kanyang lakad Ibo’y muling namayagpag
sa matanda ay lumapit, wari’y ibong lumilipad, nagbihis ng bagong kiyas,
yumapos nang buong higpit ang hangari’y agad-agad higit sa una ang dilag
at ang wikang nananangis. sapitin ang bayang liyag. kanta’y lalong pinatimyas.
328 338 348
“Utang ko sa inyong habag Abutan pa niyang buhay “Sa kasawiang tinamo
ang buhay kong di nautas, ang amang may karamdaman; ni Don Pedro’t ni Don Diego,
ano kaya ang marapat inang lubhang namamanglaw kung hindi po sa bunso mo
iganti ng abang palad? maaliw ng pagmamahal. habang araw silang bato.
329 339 349
Ang matanda ay tumugon Sa palasyo nang sumapit “Sila nga’y binusan lamang
“Kawanggawa ay hindi gayon ang tuwa ng ina’y tigib, ng tubig na merong lalang,
kung di iya’y isang layon sindak naming di malirip nang mabasa’y nangabuhay
ang damaya’y walang gugol. ang sa dalawang kapatid. at sa bato’y nagsilitaw.
330 340 350
“Saka yang kawanggawa Lumuhod sa nakaratay “Ang nagturo nitong tubig
na sa Diyos na tadhana, upang humalik ng kamay; ay ermitanyong mabait,
di puhunang magagawa ang hari sa kalubhaan nahabag sa kahihibik
nang sa yama’y magpasasa. bunso’y hindi namukhaan. ng bunso mong iniibig.
331 341 351
“Huwag nating tutularan Magkagayo’y ang Adarna “Sinalok sa isang ilog
ang ugaling di mainam namayagpag na sa hawla, sa ibis ng isang bundok
na kaya lang dumaramay balahibong pangit niya’y sa linaw ay parang bubog
ay nang upang madamayan. hinalinhan ng maganda. mabisa ang dalang gamot.
332 342 352
“Lalong banal na tungkulin Umawit na nang matamis “Silang tatlo ay piniging
nasa dusa’y tangkilikin; kawili-wili ang tinig, ng ermitanyong butihin,
sa mundo ang buhay nati’y mga matang may pag-ibig kasayaha’y walang maliw
parang nagdaraang hangin! sa monarka naktitig. habang sila’y kumakain.
333 343 353
“Don Juan, hindi ko hangad Bawat isang pangungusap Ang Adarna ay nagbihis
tapusin ang pag-uusap, anong linaw at liwanag, ng pang-apat na kilatis
ngunit iyong isahagap kaya sa tanang kaharap sa kislap na umaakit
ang ama mong nililiyag. daming bagay ang nabunyag. ay d’yamanteng pagkarikit.
334 344 354
“Malaon nang naiisip “Aba, Haring Don Fernando, “Kasayahan nang matapos
sa hindi mo pagbabalik, monarka ng buong reyno, ermitanyo ay pumasok,
karamdaman lumalawig si Don Juan pong bunso mo sa silid na maalindog
baka din makatawid. kaharap na’t naririto. at kumuha pa ng gamot.
335 345 355
“Kaya nga magmadali ka “Ang iyo pong bunsong anak “Hari, iyo pong alaming
ng pag-uwi sa Berbanya, nagtiis ng madlang hirap, si Don Jua’y nagtiis ding
ikaw lamang ang lagi nang kamatayan ay hinamak palad niya ay hiwain
pangarap ng iyong ama.” sa utos mo ay matupad. nang gabi’y ako’y hulihin.
336 346 356
Ang dalawa ay nagkamay “Yaong anak mong dalawang Pitong malalim na sugat
bago sila naghiwalay; inutusang nangauna, na pinigan pa ng dayap,
matanda’y sa kabundukan, kabiguan ang nakuha’t nang humapdi, o kay-antak
sa Berbanya si Don Juan. kapwa nagging abto sila. lama’y parang nginangatngat.

7
357
“Dusang ito ay tiniis
nang dahil sa kanyang nais,
na ang taglay mo pong sakit
ay huwag pong pakalawig.
358
Nanahimik ang Adarna
nagbihis ng ikalimang,
balahibong tinumbaga
at ang sabi sa monarka.
359
“Nang pauwi silang tatlo
dito po sa iyong reyno,
nagbilin ang ermitanyong
huwag nawang may maglilo.
360
“Masasaya sa lakaran
kung may sukat ikalumbay
ito ay sa kainipan
sa haba ng nilalakbay.
361
“patuloy ang saya nila
ngunit noong sumapit na
sa bundok na pangalwa’y
nagbago ang pagsasama.
362
“Sa apoy ng kainggitan
nitong anak mong panganay
nagbuko ng kataksilan
na patayin si Don Juan.
363
“Dahilan po nito’y ako,
nahihiya si Don Pedrong
mabalitang maging bato’t
kabiguan ang tinamo.
364
“Salamat at nasansala
ni Don Diego yaong nasa,
at kung hindi ang kawawang
bunso mo po ay nawala.
365
“Nasansala ang pagpatay
ngunit sila’t nagbulungan
nang malayo’y may kindatang
babala ng kasawian.
366
Awit ng ibo’y pinatid
muling nagbago ng bihis,
ito;y lalo pang marikit
sa limang naipamasid.
367
“O, kaylupit! Haring mahal,
ng nangyari sa kindatan,
pagdaka’y pinagtulungang
umugin po si Don Juan.
368
“Bunso mo po’y humihibik
na tigilan ang pasakit,
ngunit itong mga ganid
ay lalo pang nagmabangis.
369
“Sa suntokat mga tadyak
si Don Juang kulang-palad,
mapasigaw, mapaliyad
at sa bato’y masungadngad.
370
“Kaya lamang tinigila’y
nang lugmok na’t walang
malay,
iniwan sa kaparangan
at ako nga ang tinaglay.
371
Laking galak ng dalawa
nang ako po’y maagaw na,
habang daa’y anong sigla
ng halakhak at pagtawa.
372
Ikapito’t katapusang
awit nitong Ibong mahal,
bago niya sinimulan
sa tayo’y nagpakahusay.
373
Balahibong inilabas
ay karbungkong nagniningas,
kaya’t lalong nanggilas
ang tanang doo’y kaharap.
374
“Tatapusin ko ang awit
ang sa bunsong may sakit,
mahal na Hari’y making
nang lubusan mong mabatid.
375
“Sa habag ng Poong Diyos
sa prinsipe ay dumulog
ang isang uugod-ugod
na matandang manggagamot.
376
“Ang matanda ay nahabag
sa daing ng iyong anak,
kaya kahit anong hirap
8
377
“Sa parang nang matagpuan
ang anyo ay tila bangkay,
buong suyong pinagyaman
ginamot ang karamdaman.
378
“Sa himala po ng langit
matapos ang ilang saglit,
si Don Jua’y nakatindig
malakas na’t walang sakit.
379
“Tulayan nang umuwi na
dito sa reynong Berbanya,
ang nasa ay makita kang
buhay pa rin at masigla.
380
“Ang sinapit ni Don Jua’y
dinamdam ko, Haring mahal,
kaya nga po gayon na lang
yaring dusa’t kalumbayan.
381
“Kaya rin nga namasdan mong
ako’y lagging nanlulugo,
ni kumain ay ayoko
O maringgan ng awit ko.
382
“Pagkat di pa dumarating
ang may-ari po sa akin,
ayoko sa mga taksil
na anak mo pong masasakim.
383
“Yamang ngayo’y natalos mo
ang matapat at ang lilo
kay Don Juan, O Hari ko,
ipamana itong reyno.”
384
Nang matapos na ang awit
hari’y tila nanaginip,
nagbalikwas na sa banig
parang hindi nagkasakit.
385
Ang Adarna’y nilapitan
at niyakap si Don Juan,
ibo’t anak ay hinagkan
sa laki ng katuwaan.
386
Nang balingan ang dalawang
katabi noon ng ina,
nangamutla at nangamba
sa darating naparusa.
 387
Gayon na lamang ang poot
sa dalawang nagbalakyo’t,
at kung walang isang Diyos
ang talaga’y ipasunog.
388
Pinulong kara-karaka
lahat ng kagawad niya,
inilagda ang parusang
ipatapon ang dalawa.
389
Ipatapon at bawian
ng lahat ng Karapatan,
upang hindi pamarisan
ng pinuno’t mamamayan.
390
Ang hatol nang maigawad
si Don Juan ay nahabag,
sa ama agad humarap
at hiningi ang patawad.
ang Prinsipe ay hinanap.
391
Lumuluha nang sabihing
“O,ama kong ginigiliw,
ang puso mong mahabagin
sa kanila’y buksan mo rin.
392
“Malaki man po ang sala
sa aki’y nagawa nila,
yaon po ay natapos na’t
dapat kaming magkasama.
393
“Ako naman ay narito
buhay pa ri’t kapiling mo,
wala rin ngang nababago
sa samahan naming tatlo.
394
“Sila’y aking minamahal
karugtong ng aking buhay,
kami’y pawang anak naman
sa lingap mo nananangan.
395
“Hindi ko po mababatang
sa aki’y malayo sila,
kaya po ibigay mo na
ang patawad sa kanila.
396
Haring noon ay may galit
nabagbagan din ang dibdib,
ang dalawang napipiit
sa palasyo’y pinapanhik.
397
Haring ama’y nagsalita
mabalasik yaong mukha,
“kayo ngayon ay lalaya
sa pangakong magtatanda.
398.
“Sa araw na kayo’y muling
magkasala kahit munti,
patawarin kayo’y hindi
sinuman nga ang humingi.

III. SANGGUNIAN
Batayang Aklat sa Ibong Adarna

IV. MGA GAWAIN

GAWAIN 1

Isulat sa kanang bahagi ang mga tinukoy mong pangyayari sa akdang nagpapakita ng
mga suliraning panlipunang dapat mabigyan ng solusyon basi sa mga bahagi ng akdang
binasa.
Suriin kung nagaganap ba ito sa kasalukuyan at magmungkahi ng angkop na solusyon sa mga
ito sa kaliwang bahagi ng kahon.

Pangyayaring Nagpapakita ng Mungkahing Solusyon para

Suliraning Panlipunan sa mgan Suliraning Ito

9
GAWAIN 2

Ang mga bahagi ng akdang binasa ay nagtataglay ng mga suliraning panlipunang

nararapat maihanap o mabigyang-solusyon. Iguhit ang masayang mukha ( ) sa mga kahon
kung ang mga suliraning ito ay nakita sa binasa. Malungkot na mukha ( ) naman ang
ilagay kung hindi.

1. Ang pagiging taksil o traydor na tumitira kapag ang kalaban ay nakatalikod at

walang kalaban-laban

2. Ang paggawa ng hindi mabuti para mapagtakpan ang isang kabiguan

3. Ang pagiging matulungin, maawain at may konsiderasyon sa kapwa

4. Ang pagiging sunod-sunuran sa iba kahit pa ang iniutos ay nakasasama na

10
 5. Ang pagiging mapagtimpi, mapagkumbaba, at mapagmahal sa kapatid

6. Ang pagiging makasarili, malupit, o paggamit ng dahas laban sa kapwa

7. Ang pagsasamantala ng isang lider o pinuno sa kaniyang nasasakupan.

8. Ang sobrang pagpapahalaga sa kayamanan o salapi

9. Ang pagiging ganid na klase ng kapatid

10. Ang pagiging busilak ang puso, mapagparaya, at mapagkumbaba

GAWAIN 3

Ang hindi pagkakasundo ng magkakapatid ay nangyari sa totoong buhay kaya

nagagamit din bilang paksa ng ilang pelikula at maging ng mga telenobela o seryeng
pantelebisyon. Isang halimbawa nito ang seryeng pantelibisyon kung saan ang mga
pangunahing tauhang kambal na may magkaibang personalidad na sina Kara at Sara na kapwa
ginagampanan ni Julia Montes ay nasuong sa maraming pangyayaring nagdala ng sigalot o
gulo hindi lamang sa kanilang magkakapatid kundi sa mga taong nakapaligid sa kanila.

Panoorin ang ilang maiikli at piling bahagi ng teleserye mula sa sumusunod na mga
link. Sagutin ang mga tanong pagkatapos.

 Ang teaser o pagpapakilala sa serye at sa mga tauhan nito sa

https://www.youtube.com/watch?v=uIUfba22feM

 Ang masayang pagsasalo-salo nina Kara, Sara, at mga magulang pagkatapos ng

mahabang panahon ng pagkakawalay sa isa’t isa sa https://www.youtube.com/watch?
v=PKHw18yc6hA

 Ang eksena kung saan kinompronta ni Sara ang kakambal nang malaman niya ang
totoo tungkol sa kanilang tunay na ama sa https://www.youtube.com/watch?
v=ginZYkujIxU

 Ang matinding pag-aaway ng kambal sa https://www.youtube.com/watch?

v=z8O5f_AnT5o

1. Paano nasira ang dating magandang samahan ng kambal sa pinanood na bahagi ng

teleserye?
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________

2. Ano ang ibinunga ng saradong isipan at kawalan ng pang-unawa ng isa sa kanila?

_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________

3. Sino sa kambal ang maihahambing kina Don Pedro at Don Diego? Sino naman ang
maihahambing kay Don Juan?

11
 ________________________________________________________________________
________________________________________________________________________

4. Ano ang saloobin o pananaw mo sa paggamit ng ganitong uri ng paksa sa mga telenobela o
teleserye?
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________

V. REPLEKSIYON

Panuto: Sagutin ang tanong sa ibaba:

Bilang mag-aaral, ano-ano ang mahalagang kaalaman ang natutuhan mo sa ating aralin?

___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

V. SUSI SA PAGWAWASTO:

Gawain 1
Ang sagot ay batay sa sariling pag-unawa ng mag-aaral.

Gawain 2
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.

Gawain 3
Ang sagot ay batay sa sariling pag-unawa ng mag-aaral.

12