Trình bày sự ra đời của mô hình trường Mầm non đầu tiên trên thế giới

của F.Froebel.

Friedrich Froebel – Nhà giáo dục người Đức đã đặt nền móng khai sinh ra trường mầm
non tại Đức, tác giả của bộ đồ chơi GABE.
Là một nhà giáo dục có ảnh hưởng lớn tới hệ thống giáo dục mầm non thế kỷ thứ 19 và
cho tới tận ngày nay.
 

Friedrich Froebel (1782 – 1852)

Tiểu sử và học vấn
Froebel sinh năm 1782 ở một ngôi làng thuộc Oberwebach, Thuringia, Đức, người tiên
phong trong lĩnh vực chăm sóc và giáo dục mầm non. Tuổi thơ của ông là một giai đoạn
đầy khó khăn do mẹ ông mất sớm, cha bỏ rơi, ông được một người bác nhận nuôi.
Sau khi tốt nghiệp đại học, ông nhận được một công việc ở khoa lâm nghiệp, ĐH
Bamberg. Sau đó ông giảng dạy ở Frankfurt, niềm tin mạnh mẽ vào tôn giáo đã đưa ông
đến với giáo dục.
Để chuẩn bị cho việc giảng dạy ở Frankfurt, hiệu trưởng trường đã sắp xếp cho Froebel -
lúc ấy mới 24 tuổi - tham gia một khóa học ngắn với Johann Henrich Pestalozzi ở
Yverdon. Froebel tin rằng quan điểm của Pestalozzi trong việc tôn trọng phẩm chất của
những đứa trẻ và sự sáng tạo của môi trường học an toàn về mặt cảm xúc là những yếu tố
giáo dục vô cùng quan trọng mà ông muốn kết hợp vào việc giảng dạy của mình.
Ông cũng bị mê hoặc bởi những bài học về số học, hình thái và tên tuổi của Pestalozzi –
những thứ đã trở thành nền tảng cho việc thiết kế các giáo cụ mầm non sau này.
Từ năm 1810-1812, Froebel học ngôn ngữ và khoa học ở ĐH Göttingen. Ông đặc biệt
quan tâm tới địa chất và khoáng vật học.
Từ năm 1812-1816, Froebel học về khoa học khoáng sản với giáo sư Christian Samuel
Weiss (1780–1856) ở ĐH Berlin. Ông tin rằng, quá trình kết tinh – chuyển từ dạng đơn
giản sang dạng phức tạp – phản ánh một quy luật phổ quát của vũ trụ, là thứ chi phối sự
trưởng thành và phát triển của con người.
Năm 1816, Froebel thành lập Viện giáo dục toàn cầu Đức ở Griesheim. Ông chuyển Viện
tới Keilhau vào năm 1817 – nơi mà nó hoạt động cho tới năm 1829.
Năm 1831, Froebel thành lập một viện ở Wartensee, Thụy Sỹ, sau đó chuyển trường tới
Willisau. Ông tiếp tục điều hành một trại trẻ mồ côi và một trường nội trú ở Burgdorf. 
Năm 1837 Froebel trở về Đức thành lập một trường học giáo dục sớm kiểu mới - một khu
vườn của trẻ, hay còn gọi là trường mầm non (Kindergarten).
Tại sao lại là "Khu vườn", Froebel giải thích rằng "Khu vườn là nơi giao tiếp giữa trẻ em
và thiên nhiên, là một phần không thể tách rời của cơ sở giáo dục. Trẻ em giống như cỏ
cây, cần chăm sóc khéo léo."

Năm 1838, nhà giáo dục người Đức Friedrich Frobel đã đặt nền móng cho nền giáo dục
hiện đại khi ông mở “Viện hoạt động và vui chơi” Frobel đã sớm gọi học viện của mình
là một trường Mẫu giáo, phản ánh niềm tin của ông rằng trẻ nhỏ nên được nuôi dưỡng và
nuôi dưỡng “giống như cây cối trong một khu vườn của cuộc sống”.

Triết lý mầm non của Froebel

 
  Những trường mầm non đầu tiên được thành lập ở Đức. Ảnh minh họa
 
Froebel tin rằng trường mầm non nên tập trung vào hoạt động vui chơi, ca hát, khiêu vũ
làm vườn và chơi tự do. Đây là quá trình mà ông tin rằng trẻ sẽ thể hiện những suy nghĩ,
nhu cầu và mong muốn sâu thẳm của mình. Thời gian chất lượng giành cho cuộc sống
như thế này là một sự cải thiện đáng kể đối với cuộc sống của nhiều trẻ em và giải pháp
này thường có thể giúp cha mẹ làm việc. Sự nhấn mạnh của Froebel vào hoạt động vui
chơi đối nghịch với quan điểm truyền thống vẫn phổ biến trong suốt thế kỷ 19, cho rằng
vui chơi – một hình thức của sự nhàn rỗi và lộn xộn – là một yếu tố không có giá trị trong
cuộc sống của con người.
Anh ấy đưa ra khái niệm “Frei-Arbeit” có thể được dịch là “công việc tự do”. Trong
khoảng thời gian nhất định, trẻ em được phép tự do làm việc. Nơi mà nhiều người lớn coi
trò chơi là vô nghĩa, Frobel thấy việc học quan trọng đang diễn ra. Trong khi rèn luyện kỹ
năng tập trung vào khả năng phục hồi, những đứa trẻ cũng được học về kỹ thuật, logic và
vật lý

Với Froebel, vui chơi tạo điều kiện cho quá trình tóm lược văn hóa, sự bắt chước những
hành động nghề nghiệp của người lớn và sự xã hội hóa của trẻ. Ông tin rằng, nhân loại,
trong lịch sử của mình, đã trải qua những kỷ nguyên lớn của sự phát triển văn hóa. Theo
thuyết tóm lược văn hóa của Froebel, mỗi cá nhân đều lặp lại kỷ nguyên văn hóa chung
trong quá trình phát triển của mình.
Qua hoạt động vui chơi, trẻ giao tiếp và bắt chước các hoạt động kinh tế và xã hội của
người lớn, từ đó trẻ sẽ được dẫn dắt từ từ vào một thế giới rộng lớn hơn. Trường mầm
non cung cấp môi trường khuyến khích trẻ tương tác với những đứa trẻ khác dưới sự
hướng dẫn của một giáo viên đầy tình yêu thương. Ông tin rằng giáo viên phải là những
người hội tụ đầy đủ những phẩm chất cao quý vì họ sẽ là tấm gương cho trẻ. Ngoài ra,
giáo viên dạy trẻ cũng phải là những người nhạy cảm, cởi mở và dễ gần. Froebel mở
trường mầm non cho các trẻ thuộc mọi tầng lớp xã hội và không phân biệt giàu nghèo -
một khái niệm vốn không mấy phổ biến trong xã hội thời đó.

 Ảnh hưởng đến giáo dục mầm non

Phương pháp của Froebel đã truyền cảm hứng và cung cấp nhiều tư liệu cho các công
trình nghiên cứu của Maria Montessori, Rudolf Steiner và những người khác. Họ đã áp
dụng các ý tưởng và điều chỉnh các tài liệu của ông cho phù hợp với công việc của họ.
Trước thời của Friedrich Froebel, phần lớn trẻ em không được học tập. Froebel là người
đầu tiên nhận ra rằng não bộ phát triển đáng kể trong khoảng thời gian từ 0 – 3 tuổi.
Phương pháp của ông kết hợp nhận thức về sinh lý học của con người và sự công nhận
rằng chúng ta, ở bản chất của chúng ta, là những sinh vật sáng tạo. Khi giáo dục sớm cho
trẻ được áp dụng rộng rãi, đó là điểm khởi đầu tự nhiên cho những đổi mới tiếp theo. Cả
Montessori và Steiner đều thừa nhận sự biết ơn của họ đối với Froebel, ngoài ra các
phương pháp giáo dục sớm của ông cũng ảnh hưởng đến các phương pháp giáo dục
của Reggio Emilia, Vygotsky và các phương pháp sau này.

Bộ đồ chơi Gabe
 
Gabe
Bộ đồ chơi giáo dục Gabe ban đầu được phát triển cho trường mẫu giáo của Froebel. Ông
đã phát triển bộ đồ chơi Gabe của mình như một công cụ, để đánh thức và phát triển nhận
thức của con trẻ về các yếu tố phổ biến được tìm thấy trong tự nhiên thông qua những thứ
vô tri vô giác
Trong trường học của Froebel, chương trình học là gồm các trò chơi, bài hát, câu chuyện
và vật dụng thủ công để kích thích trí tưởng tượng và phát huy các kỹ năng thể chất và trí
não của trẻ. Vật dụng trong lớp học được chia làm hai thể loại: “Gift – Quà tặng” (Bộ
đồ chơi Gabe) và “ Occupation - Nghề nghiệp”. Theo đó, “Quà tặng” (Bộ đồ chơi Gabe)
là những vật dụng mà khi chơi trẻ sẽ biết khái niệm về vật dụng đó. Chẳng hạn, trẻ chơi
xe hơi sẽ biết những tính năng của xe hơi...Trong khi đó, “Nghề nghiệp” lại tập cho trẻ
tính sáng tạo tự do. Chúng là những thứ mà trẻ có thể dùng để định hình và thao tác theo
ý mình như đất sét, cát, dây, chuỗi hạt...Khi dùng các vật dụng này tạo ra những thứ theo
ý thích của mình, trẻ sẽ được giáo viên giải thích rõ ý nghĩa. Những ý tưởng đổi mới của
ông nhanh chóng được thu hút và nhiều nhà giáo dục trẻ đã đến học hỏi Frobel để thấy
tiềm năng to lớn của trẻ em tại học viện của ông.
Sau đó, nhiều học sinh của Frobel đã mở trường Mẫu giáo của riêng mình và Đức. Trải
qua sự phát triển nhanh chóng về số lượng của các trung tâm mầm non.
 

Bộ đồ chơi Gabe 
Khu vườn trẻ ( trường mầm non) của F. Froebel: Froebel giải thích rằng "Khu
vườn là nơi giao tiếp giữa trẻ em và thiên nhiên, là một phần không thể tách rời của cơ sở
giáo dục. Trẻ em giống như cỏ cây, cần chăm sóc khéo léo."
Trường mầm non: Trường mầm non là cơ sở kết hợp nhà trẻ và mẫu giáo, nhận trẻ
em từ ba tháng tuổi đến sáu tuổi. Trường mầm non là một môi trường giáo dục đặc biệt
mà sự phát triển tự chủ này diễn ra. Những giáo cụ, hoạt động xã hội và văn hóa ở trường
mầm non, đặc biệt là các hoạt động vui chơi, sẽ thúc đẩy quá trình tự thực hiện này.
Nhà trẻ của ông đi tiên phong trong việc đề ra những lý thuyết và thực hành vẫn còn hiệu
lực trong nhà trẻ hiện nay.
Trường mẫu giáo: là cơ sở giáo dục mầm non nhận trẻ em từ ba tuổi đến sáu tuổi.
Nhà trẻ: là cơ sở giáo dục mầm non nhận trẻ em từ ba tháng tuổi đến ba tuổi
Triết lý mầm non của F. Froebel
Froebel tin rằng trường mầm non nên tập trung vào hoạt động vui chơi. Đây là quá trình
mà ông tin rằng trẻ sẽ thể hiện những suy nghĩ, nhu cầu và mong muốn sâu thẳm của
mình. Sự nhấn mạnh của Froebel vào hoạt động vui chơi đối nghịch với quan điểm
truyền thống vẫn phổ biến trong suốt thế kỷ 19, cho rằng vui chơi – một hình thức của sự
nhàn rỗi và lộn xộn – là một yếu tố không có giá trị trong cuộc sống của con người.
Với Froebel, vui chơi tạo điều kiện cho quá trình tóm lược văn hóa, sự bắt chước những
hành động nghề nghiệp của người lớn và sự xã hội hóa của trẻ. Ông tin rằng, nhân loại,
trong lịch sử của mình, đã trải qua những kỷ nguyên lớn của sự phát triển văn hóa. Theo
thuyết tóm lược văn hóa của Froebel, mỗi cá nhân đều lặp lại kỷ nguyên văn hóa chung
trong quá trình phát triển của mình.
Qua hoạt động vui chơi, trẻ giao tiếp và bắt chước các hoạt động kinh tế và xã hội của
người lớn, từ đó trẻ sẽ được dẫn dắt từ từ vào một thế giới rộng lớn hơn. Trường mầm
non cung cấp môi trường khuyến khích trẻ tương tác với những đứa trẻ khác dưới sự
hướng dẫn của một giáo viên đầy tình yêu thương. Ông tin rằng giáo viên phải là những
người hội tụ đầy đủ những phẩm chất cao quý vì họ sẽ là tấm gương cho trẻ. Ngoài ra,
giáo viên dạy trẻ cũng phải là những người nhạy cảm, cởi mở và dễ gần. Froebel mở
trường mầm non cho các trẻ thuộc mọi tầng lớp xã hội và không phân biệt giàu nghèo -
một khái niệm vốn không mấy phổ biến trong xã hội thời đó.
Sự phổ biến của trường mầm non
Các trường mầm non mọc lên ở châu Âu và Bắc Mỹ. Ở Vương quốc Anh, Bertha Ronge
– một học trò của Froebel đã thành lập một vài trường mầm non. Ở Mỹ, dân nhập cư từ
Đức giới thiệu khái niệm trường mầm non. Ở Watertown, Wisconsin, Margarethe Meyer
Schurz lập nên một trường mầm non dành cho trẻ em nói tiếng Đức vào năm 1856. Ở
New York, Matilda H. Kriege giới thiệu và bán các giáo cụ mầm non được nhập khẩu từ
Đức.
Năm 1873, tổng đốc khu trường học William Torrey Harris đã đưa trường mầm non vào
hệ thống trường công lập của St. Louis, Missouri.
Cho tới đầu thế kỷ thứ 21, các giáo viên mầm non vẫn đang tiếp tục đề cao quan điểm
của Froebel. Mục tiêu đầu ra quan trọng đối với trẻ mầm non là tinh thần sẵn sàng học
hỏi tri thức – thứ sẽ đến sau đó trong sự nghiệp giáo dục của đứa trẻ đó.
Ảnh hưởng của Froebel đối với mầm non
Phương pháp của Froebel đã truyền cảm hứng và cung cấp nhiều tư liệu cho các công
trình nghiên cứu của Maria Montessori, Rudolf Steiner và những người khác. Họ đã áp
dụng các ý tưởng và điều chỉnh các tài liệu của ông cho phù hợp với công việc của họ.
Trước thời của Friedrich Froebel, phần lớn trẻ em không được học tập. Froebel là người
đầu tiên nhận ra rằng não bộ phát triển đáng kể trong khoảng thời gian từ 0 – 3 tuổi.
Phương pháp của ông kết hợp nhận thức về sinh lý học của con người và sự công nhận
rằng chúng ta, ở bản chất của chúng ta, là những sinh vật sáng tạo. Khi giáo dục sớm cho
trẻ được áp dụng rộng rãi, đó là điểm khởi đầu tự nhiên cho những đổi mới tiếp theo. Cả
Montessori và Steiner đều thừa nhận sự biết ơn của họ đối với Froebel, ngoài ra các
phương pháp giáo dục sớm của ông cũng ảnh hưởng đến các phương pháp giáo dục
của Reggio Emilia, Vygotsky và các phương pháp sau này.
Bộ đồ chơi Gabe

Froebel Gifts còn được gọi là Gabe. Bộ đồ chơi giáo dục Gabe ban đầu được phát triển
cho trường mẫu giáo của Froebel. Ông đã phát triển bộ đồ chơi Gabe của mình như một
công cụ, để đánh thức và phát triển nhận thức của con trẻ về các yếu tố phổ biến được tìm
thấy trong tự nhiên thông qua những thứ vô tri vô giác.
Gabe được tạo thành từ tổng hợp nhiều loại kiến thức được sử dụng để dạy bản chất của
hình thức, số lượng và đo lường. Bằng cách nghiên cứu dựa trên hệ thống này, trẻ em có
thể phát triển và học tập tốt 8 kỹ năng sau:
 Thiết lập nền tảng của toán học và khoa học: Khi chạm vào trò chơi vật lý như
kích thước, hình dạng và số lượng các hình khác nhau. Trẻ có thể hiểu không chỉ
khái niệm số như trình tự, không gian, khái niệm khối lượng mà còn cả khái niệm
khoa học như quan sát, dự đoán, giải thích. Nó trở nên dễ dàng để chuyển từ tư
duy cụ thể sang tư duy trừu tượng bằng cách tương tác và phát triển trò chơi.
 Phát triển sự sáng tạo: Đứa trẻ sẽ trải nghiệm một hình dạng 3D khác nhau tùy
thuộc vào các điểm nhìn phía trước, phía sau, bên cạnh và phía trên khi nó được
xếp theo chiều dọc và chiều ngang. Kiểu khám phá này thông qua các quan điểm
khác nhau giúp hình thành một hệ thống tư duy đa chiều. Ngoài ra, thông qua quá
 trình thử và sai, khả năng đối phó với các tình huống và khả năng giải quyết vấn
đề được phát triển hiệu quả. Điều này dẫn đến sự sáng tạo cho phép người khác
suy nghĩ dễ dàng.
 Nâng cao tính xã hội: Gabe là một đồ chơi giáo dục triết học kết hợp nguyên tắc
xã hội. Một tổ hợp được chia thành các phần có chủ ý và bài bản. Thông qua chơi,
trẻ hình thành một khái niệm tích cực, tự chủ, kiên nhẫn và ý thức hoàn thành và
kinh nghiệm xã hội thông qua tương tác với người khác.
 Phát triển cảm xúc: Trong quá trình xây dựng, thử nghiệm, thành công và thất bại.
Trẻ thể hiện cảm xúc và suy nghĩ của mình một cách tích cực và cũng thể hiện
cảm xúc tiêu cực. Điều này làm giàu thêm khả năng cảm xúc của trẻ cũng như
cách kiềm chế các cảm xúc.
 Phát triển kỹ năng ngôn ngữ: Ngôn ngữ đóng một vai trò quan trọng trong tất cả
các lãnh vực. Trẻ em sẽ có thể học các từ vựng khác nhau trong khi chơi trò chơi
và sử dụng ngôn ngữ phù hợp với tình huống.
 Thúc đẩy sự phát triển của trí thông minh và của tất cả các cơ quan và chức năng
của cơ thể: Ngoài việc phát triển giác quan thông qua các vật dụng khác nhau
(tổng hợp nhiều loại vật liệu). Froebel Gifts giúp trẻ em thao tác với đồ vật, hợp
tác với mắt và tay, bắt và nắm các vật nhỏ.
 Nâng cao sự tập trung: Để có thể hiểu được các nguyên lí mà gabe mang lại qua
mỗi bài học. Trẻ phải tập trung lắng nghe, quan sát và thực hành cùng người
hướng dẫn. Điều này cho phép trẻ hoàn toàn để tâm trí vào kết quả đạt được và bỏ
qua các tác nhân bên ngoài.
 Mỹ thuật hình thành qua vẽ tự phát: Sau khi trải qua các bài học về nghệ thuật
sáng tạo cũng như các hình thức nghệ thuật đa chiều. Tâm trí của trẻ sẽ dễ dàng
nắm bắt được hình ảnh của các sự vật xung quanh. Niềm yêu thích tái tạo lại các
sự vật đó sẽ thôi thúc trẻ phát triển mỹ thuật và yêu thích hơn với vẽ. Bạn có biết
hình thành thói quen vẽ lại đồ vật cũng hỗ trợ rất nhiều cho bộ môn hình học
không gian sau này.
Hiệu quả: Mục tiêu của “Froebel Gifts” là bắt đầu với hình thức đơn giản nhất và tạo ra
một chương trình cho phép trẻ em dần dần phát triển trò chơi theo sự phát triển của bản
thân. Sức mạnh học hỏi để sáng tạo và suy nghĩ và thỏa mãn mong muốn của não bộ
trong từng giai đoạn.
Tài liệu tham khảo:
1. http://dongsim.vn/friedrich-froebel-nguoi-dat-nen-mong-khai-sinh-ra-truong-mam-non-tai-duc-
tac-gia-cua-bo-do-choi-gabe.htm
2. https://www.facebook.com/mamnon.froebel/posts/127261662920931/
3. https://youtu.be/lieFOzjLHM8
4. https://kendotoy.com/blog/2019/02/19/froebel-gifts-va-tam-loi-ich-thiet-thuc-
mang-lai-cho-tre/
5. http://dongsim.vn/friedrich-froebel-nguoi-dat-nen-mong-khai-sinh-ra-truong-
mam-non-tai-duc-tac-gia-cua-bo-do-choi-gabe.htm
6. http://dongsim.vn/friedrich-froebel-nguoi-dat-nen-mong-khai-sinh-ra-truong-
mam-non-tai-duc-tac-gia-cua-bo-do-choi-gabe.htm