แผนการจัดการเรียนรู้

รหัสวิชา 2101 – 2102 ชื่อวิชางานจักรยานยนต์ สอนครั้งที่ 3

หน่ วยการเรียนรู้ ที่ 3 ชื่อหน่ วย ระบบหล่ อลืน่ เวลา 7 ชั่วโมง

ระบบหล่อลืน่
ด้ านความรู้
1. หน้าที่และความสำคัญของระบบหล่อลื่น
2. ประเภทของระบบหล่อลื่น
3. การทำงานของระบบหล่อลื่น
ด้ านทักษะ
1. เลือกประเภทของน้ำมันหล่อลื่น
2. บริ การระบบหล่อลื่น
ด้ านคุณธรรม
1. ปฏิบตั ิงานได้อย่างถูกต้องและสำเร็ จภายในเวลาที่ก ำหนด
2. มีกิริยามารยาทและเป็ นสมาชิกที่ดีของกลุ่ม
3.มีความกล้าแสดงออกด้านความสนใจใฝ่ รู ้ มีความรอบคอบ และระมัดระวัง

สาระสำคัญ
เครื่ องยนต์มีชิ้นส่ วนหรื อกลไกหลายชิ้น มีท้ งั ชิ้นส่ วนที่เคลื่อนที่ได้และชิ้นส่ วนที่
เคลื่อนที่ไม่ได้ ถ้าชิ้นส่ วนของเครื่ องยนต์ขณะที่ก ำลังทำงานไม่มีการหล่อลื่น ชิ้นส่ วนเหล่านั้นก็จะ
เกิด ชำรุ ด เสี ย หายหรื อ สึ ก หรอได้ ดัง นั้น ระบบหล่อ ลื่น จึง มีค วามสำคัญ ต่อ ประสิ ท ธิ ภ าพของ
เครื่ องยนต์

สมรรถนะอาชีพประจำหน่ วย
รู้หน้าที่และหลักการทำงานของระบบหล่อลื่นของเครื่ องยนต์ 4 จังหวะและ 2 จังหวะ
นำไปปฏิบตั ิให้ถูกต้องตามคู่มือ

จุดประสงค์การเรียนรู้
จุดประสงค์ทวั่ ไป/บูรณาการเศรษฐกิจพอเพียง
ด้ านความรู้
 - เพื่อให้รู้จกั หน้าที่ของระบบหล่อลื่น
- เพื่อให้เข้าใจหลักการทำงานระบบหล่อลื่น
- เพื่อให้รู้จกั ประเภทของน้ำมันหล่อลื่น
ด้ านทักษะ
- เพื่อให้มีทกั ษะการเลือกใช้น ้ำมันหล่อลื่น
- เพื่อให้มีทกั ษะการบริ การระบบหล่อลื่น
ด้ านคุณธรรม
- เพื่อพัฒนาคุณธรรม จริ ยธรรม ค่านิยมและคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของ
นักศึกษา ในด้านความรับผิดชอบ มีวินยั ในตนเองและมีกิจนิสยั ในการสนใจใฝ่ รู ้
- มีส่วนร่ วมในการดูแลรักษาสาธารณสมบัติและสิ่ งแวดล้อม
- ปฏิบตั ิงานโดยคำนึงถึงความปลอดภัยต่อตนเองและผูอ้ ื่น

จุดประสงค์เชิงพฤติกรรม/บูรณาการเศรษฐกิจพอเพียง
ด้ านความรู้
- นักศึกษาอธิบายหน้าที่ของระบบหล่อลื่นได้
- นักศึกษาบริ การระบบหล่อลื่นได้
- นักศึกษาบอกความแตกต่างระบบหล่อลื่นเครื่ องยนต์ 2 จังหวะและ
ระบบหล่อลื่นเครื่ องยนต์ 4 จังหวะได้
ด้ านทักษะ
- นักศึกษาบริ การระบบหล่อลื่นได้
- นักศึกษาเลือกใช้ประเภทของน้ำมันหล่อลื่นได้
ด้ านคุณธรรม
- นักศึกษาปฏิบตั ิงานโดยคำนึงสังคมและสิ่ งแวดล้อม
- นักศึกษาแต่งกายถูกต้องตามระเบียบ ข้อตกลงและเข้าเรี ยนตรงเวลา
- นักศึกษามีความกระตือรื อร้นในการใฝ่ หาความรู ้ มีความรับผิดชอบที่มอบหมาย
และส่ งงานตามกำหนดเวลา

การบูรณาการหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง
หลักความพอประมาณ
1. รู้จกั เลือกใช้น ้ำมันหล่อลื่นที่มีราคาเหมาะสม
2. ใช้น ้ำมันหล่อลื่นอย่างประหยัด
หลักความมีเหตุผล
1. เปลี่ยนถ่ายน้ำมันหล่อลื่นตามระยะทาง
2. เห็นคุณค่าของน้ำมันหล่อลื่น
หลักความมีภูมิคุ้มกัน
 1. รู้จกั วิธีป้องกันสารเคมีในน้ำมันหล่อลื่นโดยการสวมถุงมือ
2. มีทกั ษะในการเลือกใช้น ้ำมันหล่อลื่นให้ถูกต้องกับงาน

ด้ านประชาธิปไตย(Democracy)
ผูเ้ รี ยนแต่ละกลุ่มส่ งตัวแทนสรุ ปสาระสำคัญเนื้อหาประจำหน่วย
ด้ านคุณธรรมจริยธรรมและความเป็ นไทย(Decency)
ผูเ้ รี ยนแต่กลุ่มร่ วมมือกันทำกิจกรรมภายในกลุ่มสำเร็ จตามกำหนด
ผูเ้ รี ยนใช้วสั ดุอย่างคุม้ ค่าและประหยัด
ด้ านภูมิคุ้มกันภัยจากยาเสพติด(Drug-Free)
อธิบายพิษหรื อโทษทีมีต่อร่ างกายของผูเ้ สพย์ และโทษทางด้านกฎหมาย

การตัดสินใจและการดำเนินกิจกรรมต่ างๆให้ อยู่ในระดับพอเพียงหรือตามปรัชญา

เศรษฐกิจพอเพียงนั้นต้ องอาศัยทั้งความรู้และคุณธรรมเป็ นพืน้ ฐาน
เงือ่ นไขความรู้
- มีความรู้ความเข้าใจหน้าที่ของระบบหล่อลื่น
- บริ การระบบหล่อลื่นอย่างระมัดระวัง
เงือ่ นไขคุณธรรม
- มีความเพียรพยายามและกระตือรื อร้นในการเรี ยนอย่างตั้งใจ
- ปฏิบตั ิงานที่ได้รับมอบหมายเสร็ จตามกำหนด
เนือ้ หาสาระการสอน/การเรียนรู้
1. ด้ านความรู้ /บูรณาการเศรษฐกิจพอเพียง
1.1 ระบบหล่อลืน่
1.1.1 หน้ าที่ของระบบหล่ อลืน่
- ต้านแรงเสี ยดทาน
- ระบายความร้อน
- ป้ องกันการรั่วซึ ม
- รับแรงกระแทก
- ป้ องกันการเกิดสนิม
- การทำความสะอาด
1.1.2 ระบบหล่ อลืน่ ของเครื่องยนต์ 2 จังหวะ
- ระบบหล่อลื่นแบบผสม
- ระบบหล่อลื่นแบบแยก
1.1.3 ระบบหล่ อลืน่ ของเครื่องยนต์ 4 จังหวะ
- ระบบอ่างเปี ยก (Wet-Sump System)
- ระบบอ่างแห้ง (Dry-Sump System)
 - ปั๊ มน้ำมันเครื่ อง (Oil pump)
- กรองน้ำมันหล่อลื่น
- น้ำมันหล่อลื่น
1.2 บูรณาการสอดแทรกความรู ้หลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงเรื่ อง “ภูมิคุม้ กันที่ดี”

2. ด้ านทักษะ/บูรณาการเศรษฐกิจพอเพียง
2.1 เปลี่ยนถ่ายน้ำมันหล่อลื่นอย่างระมัดระวัง
2.2 แสดงวิธีการเลือกใช้น ้ำมันหล่อลื่นประเภทต่างๆ
3. ด้ านคุณธรรม/บูรณาการเศรษฐกิจพอเพียง
3.1 มีพฤติกรรมแสดงออกลักษณะนิสยั ด้านความรับผิดชอบตรงต่อเวลา มีวนิ ยั
3.2 ปฏิบตั ิงานด้วยความสนใจใฝ่ รู ้ รอบคอบ
3.3 มีการเตรี ยมความพร้อมในการเรี ยนและการปฏิบตั ิงาน

กิจกรรมการเรียนรู้
สัปดาห์ ที่ 3 ชั่วโมงที่ 13-18 เรื่องระบบหล่ อลืน่
1. ผูส้ อนตรวจความพร้อมของนักศึกษาโดยให้เข้าแถวหน้าห้องเรี ยนและขานชื่อ ตรวจการ
แต่งกาย สมุดและเครื่ องเขียน
2. ผู้สอนบูรณาการน้ อมนำปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงความหมาย “มีภูมิค้มุ กัน”แก่
นักศึกษา
3. ผูส้ อนแจกแบบทดสอบก่อนเรี ยนให้นกั ศึกษาทำแบบทดสอบก่อนเรี ยน
4. ผูส้ อนบอกจุดประสงค์การเรี ยนรู ้และแผนวัดผลประเมินผลในหน่วยการเรี ยนรู ้ที่ 3
5. ผูส้ อนอธิบายเนื้ อหาแบบถาม-ตอบ ตามเอกสารประกอบการเรี ยนการสอนหน่วยการ
เรี ยนรู้ที่ 3 โดยสื่ อคอมพิวเตอร์ช่วยสอน( Power Point)
5.1 หน้าที่ของระบบหล่อลื่น
5.2 ประเภทของน้ำมันหล่อลื่น
5.3 ระบบหล่อลื่นของเครื่ องยนต์ 2 จังหวะ
5.4 ระบบหล่อลื่นของเครื่ องยนต์ 4 จังหวะ
5. นักศึกษาร่ วมกันสรุ ปสาระสำคัญของบทเรี ยนและซักถามครู ผสู ้ อน
6. นักศึกษาทำแบบฝึ กหัด จำนวน 20 ข้อ
7. นักศึกษาตรวจแบบฝึ กหัด โดยครู ผสู ้ อนเฉลย
8. นักศึกษาแบ่งออกเป็ น 5 กลุ่ม ตามความพอใจ
9. นักศึกษาแต่ละกลุ่มอ่านและศึกษาทำความเข้าใจการบริ การระบบหล่อลื่น
9.1 ใบงานที่ 3.1 เรื่ องการบริ การระบบหล่อลื่น เครื่ องยนต์ 2 จังหวะ
9.2 ใบงานที่ 3.2 เรื่ องการเปลี่ยนถ่ายน้ำมันหล่อลื่น เครื่ องยนต์ 4 จังหวะ
 9.3 ใบงานที่ 3.3 เรื่ องการบริ การกรองน้ำมันเครื่ อง เครื่ องยนต์ 4 จังหวะ
10. แต่ละกลุ่มปฏิบตั ิงานตามใบงานที่ 3.1-3.3
11. นักศึกษาทั้ง 5 กลุ่มสรุ ปสาระสำคัญตามใบงานที่ 3.1-3.3
12. นักศึกษาจัดเก็บวัสดุอุปกรณ์เครื่ องมือทำความสะอาดบริ เวณปฏิบตั ิงานโดยคำนึงสังคม
และ สิ่ งแวดล้อม
13. นักศึกษาทำข้อสอบหลังเรี ยน
งานที่หมอบหมายหรือกิจกรรม
ก่อนเรียน
- ผูส้ อนบอกจุดประสงค์การเรี ยนรู ้/การวัดผลและข้อตกลงเบื้องต้นให้ผเู ้ รี ยนทราบ
- ทดสอบก่อนเรี ยน
ขณะเรียน
- นักศึกษาทำแบบฝึ กหัด
- นักศึกษาแบ่งออกเป็ น 5 กลุ่ม ตามความพอใจ
- นักศึกษาแต่ละกลุ่มอ่านและศึกษาทำความเข้าใจการบริ การระบบหล่อลื่น
- ใบงานที่ 3.1 เรื่ องการบริ การระบบหล่อลื่น เครื่ องยนต์ 2 จังหวะ
- ใบงานที่ 3.2 เรื่ องการเปลี่ยนถ่ายน้ำมันหล่อลื่น เครื่ องยนต์ 4 จังหวะ
- ใบงานที่ 3.3 เรื่ องการบริ การกรองน้ำมันเครื่ อง เครื่ องยนต์ 4 จังหวะ
- ปฏิบตั ิตามใบงานที่ 3.1-3.3
หลังเรียน
- นักศึกษาทั้ง 5 กลุ่มสรุ ปสาระสำคัญตามใบงานที่ 3.1-3.3
- นักศึกษาจัดเก็บวัสดุอุปกรณ์เครื่ องมือทำความสะอาดบริ เวณปฏิบตั ิงานโดย
คำนึงสังคมและ สิ่ งแวดล้อม
- นักศึกษาทำข้อสอบหลังเรี ยน
ผลงาน/ชิ้นงาน/ความสำเร็จของผู้เรียน
- คะแนนแบบฝึ กหัดที่ 3
- คะแนนก่อนเรี ยน/หลังเรี ยน
- คะแนนคุณธรรม จริ ยธรรม ค่านิยมและคุณลักษณะอันพึงประสงค์
สื่อการเรียนการสอน/การเรียนรู้
- Power Point
- เอกสารประกอบการเรี ยนการสอน หน่วยการเรี ยนรู ้ที่ 3 ระบบหล่อลื่น
- แบบทดสอบก่อนเรี ยนและหลังเรี ยน
- แบบฝึ กหัดที่ 3
- ใบงานที่ 3.1 เรื่ องการบริ การระบบหล่อลื่น เครื่ องยนต์ 2 จังหวะ
- ใบงานที่ 3.2 เรื่ องการเปลี่ยนถ่ายน้ำมันหล่อลื่น เครื่ องยนต์ 4 จังหวะ
- ใบงานที่ 3.3 เรื่ องการบริ การกรองน้ำมันเครื่ อง เครื่ องยนต์ 4 จังหวะ
หลักฐานการเรียนรู้
- หลักฐานความรู้
- Power Point
- เอกสารประกอบการเรี ยนการสอนหน่วยการเรี ยนรู ้ที่ 3
- แบบฝึ กหัดที่ 3
- แบบทดสอบก่อนเรี ยนและหลังเรี ยน
-ใบงาน
- หลักฐานการปฏิบตั ิงาน
- คะแนนแบบฝึ กหัดที่ 3
- คะแนนก่อนเรี ยน/หลังเรี ยน
- คะแนนคุณธรรม จริ ยธรรม ค่านิยมและคุณลักษณะอันพึงประสงค์
การประเมินผลการเรียนรู้
ก่อนเรี ยน
- ทดสอบก่อนเรี ยน
ขณะเรี ยน
- สังเกตพฤติกรรม ความสนใจ ความตั้งใจ ของผูเ้ รี ยน
- ประเมินคุณธรรม จริ ยธรรม ค่านิยม และคุณลักษณะอันพึงประสงค์
หลังเรี ยน
- สอบถามผูเ้ รี ยนเรื่ องการประยุกต์ใช้ภูมิคุม้ กันที่ดี ต่อการบำรุ งรักษา อย่างไร
- ซัก-ถามสาระสำคัญประจำหน่วย
- ทดสอบหลังเรี ยน
- สรุ ปสาระสำคัญตามใบงานที่ 3.1-3.3

ผลงาน/ชิ้นงาน/ผลสำเร็จของผู้เรียน
- คะแนนประจำหน่วย
- ผลงานที่สำเร็ จตามใบงานที่ 3.1-3.3

แหล่ งการเรียนรู้
ในสถานศึกษา
- มุมวิชาการแผนกฯ
- ห้องสมุด/อินเตอร์เน็ต

นอกสถานศึกษา
 - ห้องสมุดประชาชน
- สถานประกอบการ
การบูรณาการ/ความสัมพันธ์ กบั วิชาอืน่
- คณิ ตศาสตร์
- วิทยาศาสตร์
- ภาษาไทย
- ภาษาอังกฤษ
การประเมินผลการเรียนรู้
ก่อนเรี ยน
- ทดสอบก่อนเรี ยน
ขณะเรี ยน
- แบบฝึ กหัดที่ 3
- ประเมินคุณธรรม จริ ยธรรม ค่านิยมและคุณลักษณะอันพึงประสงค์
หลังเรี ยน
- สอบถามความหมายของ “ภูมิคุม้ กันที่ดี”
- ซัก-ถามสาระสำคัญประจำหน่วย
- ทดสอบหลังเรี ยน

ผลงาน/ชิ้นงาน/ผลสำเร็จของผู้เรียน
- คะแนนประจำหน่วย

รายละเอียดการประเมินผลการเรียนรู้
วัตถุประสงค์ขอ้ ที่ 1 อธิ บายหน้าที่ของระบบหล่อลื่นได้
- วิธีการประเมิน ทดสอบ
- เครื่ องมือ ข้อสอบ
- เกณฑ์การให้คะแนน เขียนได้อย่างน้อย 5 ข้อๆละ 1 คะแนน( 5 คะแนน)
- เกณฑ์การตัดสิ นการผ่าน- 3 คะแนนเป็ นอย่างน้อย
วัตถุประสงค์ขอ้ ที่ 2 หลักการทำงานระบบหล่อลื่น
- วิธีการประเมิน ทดสอบ
- เครื่ องมือ ข้อสอบ
- เกณฑ์การให้คะแนน 10 คะแนน
- เกณฑ์การตัดสิ นการผ่าน 6 คะแนนเป็ นอย่างน้อย
วัตถุประสงค์ขอ้ ที่ 3 ประเภทของน้ำมันหล่อลื่น
- วิธีการประเมิน ทดสอบ
- เครื่ องมือ ข้อสอบ
 - เกณฑ์การให้คะแนน 10 คะแนน
- เกณฑ์การตัดสิ นการผ่าน 6 คะแนนเป็ นอย่างน้อย
วัตถุประสงค์ขอ้ ที่ 4 ทักษะการเลือกใช้น ้ำมันหล่อลื่น
- วิธีการประเมิน ปฏิบตั ิ
- เครื่ องมือ แบบประเมิน
- เกณฑ์การให้คะแนน 5 คะแนน
- เกณฑ์การตัดสิ นการผ่าน 3 คะแนนเป็ นอย่างน้อย
วัตถุประสงค์ขอ้ ที่ 5 บริ การระบบหล่อลื่นได้
- วิธีการประเมิน สังเกตุ
- เครื่ องมือ ประเมินคุณธรรม จริ ยธรรม ค่านิยมและคุณลักษณะอันพึงประสงค์
- เกณฑ์การให้คะแนน 10 คะแนน
- เกณฑ์การตัดสิ นการผ่าน 6 คะแนนเป็ นอย่างน้อย
วัตถุประสงค์ขอ้ ที่ 6 นักศึกษามีความกระตือรื อร้นในการใฝ่ หาความรู ้ มีความรับผิดชอบ
งานที่มอบหมายและส่ งงานตามกำหนดเวลา
- วิธีการประเมิน สังเกตกระบวนการทำงาน
- เครื่ องมือ แบบประเมิน
- เกณฑ์การให้คะแนน 10 คะแนน
- เกณฑ์การตัดสิ นการผ่าน 6 คะแนนเป็ นอย่างน้อย
กิจกรรมเสนอแนะ / งานที่มอบหมาย
ศึกษาค้นคว้าน้ำมันหล่อลื่นประเภทต่างๆกเหนือจากเนื้ อหาที่เรี ยนเพิ่มเติม

เอกสารอ้างอิง
เอ.พี.ฮอนด้า จำกัด (บริ ษทั ). คู่มือซ่ อมฮอนด้ า Wave 110. ม.ป.ป.
ไทยซูซูกิมอเตอร์ จำกัด (บริ ษทั ). คู่มือรวมความรู ้ช่างบริ การรถจักรยานยนต์ซูซูกิ,
(เอกสารอัดสำเนา)
กลอรี่ คาวาซากิ จำกัด (บริ ษทั ). คู่มือการฝึ กอบรมช่ างบริการคาวาซากิ. ม.ป.ป.
ไทยซูซูกิมอเตอร์ จำกัด (บริ ษทั ). คู่มือบริการ Suzuki Best 125. กรุ งเทพฯ, 2003
 บันทึกหลังสอน
ผ ล ก า ร ใ ช แ้ ผ น ก า ร ส อ น

ผ ล ก า ร เ ร ี ย น ข อ ง น กั เ ร ี ย น

ผ ล ก า ร ส อ น ข อ ง ค ร ู

ลงชื่อ
( )

ค ว า ม เ ห ็น ข อ ง ห วั ห น า้ แ ผ น ก ว ชิ า
 ลงชื่อ
( )

9. ความเห็นของผู้บริหารสถานศึกษาหรือผู้ที่ได้ รับมอบหมาย

ลงชื่อ
( )

จงเลือกคำตอบที่ถูกที่สุดเพียงข้ อเดียว
1. ข้อใดคือหน้าที่ของระบบหล่อลื่น
ก. ระบายความร้อน
ข. ป้ องกันการเกิดสนิม
ค. ลดแรงเสี ยดทาน
ง. ป้ องกันการรั่วไหลของแรงอัด

2. จักรยานยนต์ 4 จังหวะใช้ระบบหล่อลื่นแบบใด
ก. แบบผสม
ข. แบบวิดสาด
ค. แบบปั๊ มแรงดัน
ง. แบบลูกสูบ

3. จักรยานยนต์ 2 จังหวะมีระบบหล่อลื่นแบบใด
ก. อ่างแห้ง
ข. อ่างเปี ยก
ค. วิดสาด
ง. ผสมลงในเบนซิน

4. อัตราส่ วนผสมน้ำมันเบนซินต่อน้ำมันหล่อลื่นคือข้อใด
 1. 30:1
2. 25:1
ค. 15:1
ง. 10:1

5. น้ำมัน 2T เครื่ องยนต์ 2 จังหวะ จะส่ งไปหล่อลื่นส่ วนใด

ก. คลัตช์
ข. เกียร์
ค. เฟื องสตาร์ต
ง. ชุดลูกสูบ– แหวนลูกสูบ
6. ค่าความหนืดของน้ำมันหล่อลื่น มีความหมายตรงกับข้อใด
ก. อัตราการทนความร้อนสูง
ข. ความเข้มข้นของน้ำมันหล่อลื่น
ค. อัตราการไหลของน้ำมันหล่อลื่น
ง. ประเภทของน้ำมันหล่อลื่น

7. น้ำมันหล่อลื่นที่ใช้ในห้องเกียร์ – ห้องคลัตช์ควรเป็ นข้อใด

1. 2T
2. CCI
ค. SAE 40
ง. SAE 20 W

8. ข้อใดไม่ใช่หน้าที่ของน้ำมันหล่อลื่น
ก. ลดแรงเสี ยดทาน
ข. ลดการสึ กหรอ
ค. ป้ องกันสนิม
ง. เป็ นตัวนำไฟฟ้ าได้ดี

9. SAE คือ ข้อใด

ก. ผูน้ ำเข้าน้ำมันหล่อลื่น
ข. กลุ่มผูค้ า้ ส่ งออกน้ำมันหล่อลื่น
ค. สมาคมวิศวกรรมยานยนต์อเมริ กา
ง. ชมรมยานยนต์แห่งชาติ

10. ข้อใดกล่าวถึงความแตกต่างระหว่างเครื่ องยนต์ 2 จังหวะ และ 4 จังหวะได้ถูกต้อง

ก. 2 จังหวะผสมน้ำมันหล่อลื่นกับเบนซิ น- 4 จังหวะมีป้ ั มหล่อลื่น
ข. 2 จังหวะแหวนลูกสูบหล่อลื่นจากปั๊ มน้ำมันหล่อลื่น- 4 จังหวะหล่อลื่นจาก 2 T
ค. 4 จังหวะผสมน้ำมันหล่อลื่นกับเบนซิ น -2 จังหวะมีปั๊มหล่อลื่น
ง. 4 จังหวะและ 2 จังหวะผสมน้ำมันหล่อลื่นกับเบนซิ น