DALUMAT

E-JOURNAL

Mga Teorya sa Gramatika at Wika, Salalayan

sa Pagtuturo ng Filipino
Grammar and Language Theories, Teaching of Filipino Mounting

Maria Fe Gannaban – Hicana, PhD

Techonological University of the Philippines-Taguig
mariafe_hicana@tup.edu.ph

Abstrak
Nararapat lang na taglay ng isang guro ang malalim na kaalaman sa mga teoryang panggramatika at
pangwika na iaangkop o ilalapat sa mga paksang kanyang ituturo. Ang papel na ito ay naglalayong ilahad at
dalumatin ang ilang mga teoryang panggramatika at pangwika upang maging saligan o salalayan sa
pagtuturo ng wikang Filipino sa larang ng gramatika at wika. Ang mga teoryang referens na gramatika,
pedagohikal na gramatika, case grammar, immediate constituents, transformational grammar, at gramatika
bilang produkto, proseso, at kasanayan ay inilahad hinggil sa mga teoryang panggramatika. Sa huling
bahagi naman ay ang pagdalumat sa mga teoryang pangwika.

Ang desisyong ng guro hinggil sa pamamaraang pipiliin sa pagtuturo ay ginagabayan ng kaniyang

paniniwala tungkol sa wika at gramatika at pagkatuto ng wika at gramatika; teorya ang tawag sa set ng mga
paniniwalang ito. Maraming teorya o pananaw ang isinusulong kaugnay ng pagtuturo ng wika at gramatika.
Malaki ang naging ambag ng mga ito bilang batayan sa pagsubok ng iba’t ibang pamamaraan sa pagtuturo.
Ayon kay Espiritu (2003), kahit ano pang pamamaraan ang gamitin ng guro, ang mahalaga ay ang pagpokus
hindi lamang sa gramatika ng wika kundi sa gamit ng wika sa komunikasyon at ang paglinang ng mag-aaral
na mahusay na komunikeytor sa Filipino; na umaalinsunod din sa paniniwala ni Chomsky (1957).
Samakatuwid, para sa mga guro na naghahangad at nagsusulong ng mabisang pagtuturo ng Filipino, malaki
ang maitutulong sa pag-alam ng mga batayang teorya sa wika at gramatika at ang paglalapat nito sa
kaniyang pagtuturo.

Mga Susing Salita

gramatika bilang produkto, proseso, at kasanayan, pedagohikal na gramatika, referens na gramatika,
transformasyunal na gramatika, case grammar, immediate constituents, beheyvyoristik, kognitibo, awdyo-
lingwal, komunikatibo

Abstract
The know-how of teachers in grammatical and linguistic theories must adapt to the lessons he taught and
apply the qualities of his students is a challenge that must deal with or ought to have, if not a requisite of a
teacher in his profession. This paper aims to present and analyze several grammatical theories and
different theories of language as a basis to review or mounting on language teaching in the fields of Filipino
language and grammar. The theories reference grammar, pedagogical grammar, case grammar, immediate
 DALUMAT E-JOURNAL
ISYU 2020, TOMO 6, BLG.2

constituents, transformational grammar, and grammar as products, processes and practices are presented on
grammatical theory. The last part is the analysis of linguistic theory. The following are behavioristic, cognitive,
audio-lingual, and communicative theory.
The teacher’s decision regarding the choice of his teaching methods are guided by his beliefs about
language and grammar and the learning of language and grammar; and the set of beliefs is called theory.
Many theories or insights related to promoting the teaching of language and grammar in the coming period.
The great contribution of this as the basis to test different methods of teaching. According to Espirirtu (2003),
no matter what method is used by teachers, the important thing is to focus not only on the grammar of the
language but using the language of communication and the development of student as good communicator in
Filipino; which is consistent in the belief of Chomsky (1957). Therefore, for teachers seeking and promoting
effective teaching Filipino greatly help in knowing the basic theory of language and grammar and its
application to his teaching.

Keywords
grammar as products, processes, and skills, pedagogical grammar, reference grammar, transformational
grammar, case grammar, immediate constituents, behavioristic, cognitive, audio-lingual, communicative

Noong taong 1996, nilinaw ng Komisyon sa
Wikang Filipino kung ano ang wikang Filipino. “Ang
Filipino ay katutubong wika na ginagamit sa buong
bansa bilang wika ng komunikasyon ng mga etnikong
grupo. Katulad ng iba pang wikang buhay, ang
Filipino ay dumaan sa proseso ng paglinang sa
pamamagitan ng panghihiram sa mga wika ng
Pilipinas, mga di-katutubong wika sa ebolusyon ng
iba’t ibang barayti ng wika para sa iba’t ibang
sitwasyon sa mga nagsasalita nito na may iba’t ibang
saligang sosyal, at para sa mga paksa ng talakayan,
at iskolarling pagpapahayag.”
Kung dadalumatin, malinaw na tinukoy sa
depinisyon ang kalikasan at katangian ng wikang
Filipino – ang wikang ginagamit na wikang panturo at
ang wikang itinuturo ng guro. Kung hihimayin ang
depinisyon, sinabing ang wikang Filipino ay wika ng
komunikasyon ng buong bansa, samakatuwid, ito ang
magsisilbing pambansang lingua franca; isinaad pa
na buhay ang wikang ito, nangangahulugang
dinamiko ang wikang Filipino; patuloy na nililinang at
pinauunlad sa pamamagitan ng panghihiram sa mga
katutubong wika at mga wikang umiiral sa Pilipinas
lalo na ang mga salitang may natatanging katangian,
gayundin sa iba pang mga wika sa iba’t ibang bansa.
Alinsunod ito sa nakasulat sa ating saligang-batas na
“ang wikang pambansa ng Pilipinas ay Filipino.
Samantalang nalilinang, ito ay dapat payabungin at
pagyamanin salig sa umiiral na
mga wika sa Pilipinas at sa iba pang mga wika.”
(Art. XIV Sek.6). Ginagamit ang wikang Filipino sa
iba’t ibang paksa, sitwasyon, at pagsasalita na
nagpapatunay na may iba’t ibang barayti ang
Filipino. At sa huli, hindi lamang sa pansosyal na
pangangailangan ginagamit ang wikang Filipino,
bagkus para rin ito sa akademiko at iskolarling
pagpapahayag.
Ang mga nabanggit na katangian at kalikasan ng
wikang Filipino ay may malaking impluwensiya sa
pagtuturo ng guro: wika at gramatika - kung paano
dapat ito ituro ng guro na lumalagpas sa hangganan
kung ano ang kaniyang ituturo.
Sa papel na ito, nahahati ang pagtalakay sa
dalawang bahagi. Ang unang bahagi ay naglalayong
maglahad ng ilang mahahalagang teorya sa
gramatika. Gayundin, ito ay isang pagsipat sa ilang
aklat ng gramatikang Filipino na malaki ang
naiambag sa gramatika. Ang ikalawang bahagi
naman ay ang pagtalakay sa iba’t ibang teorya sa
wika at pagkatuto sa wika.
I. Iba’t ibang Teorya sa Gramatika
“It is certainly the business of a grammarian to find
out, and not to make, the laws of a language.”
- John Fell
“Any fool can make a rule And every fool will mind it.”
- Henry David Thoreau
Nasa aklat ni Fromkin (2003) ang mga pahayag sa
itaas.

24 Maria Fe Gannaban – Hicana, Ph.D.

 DALUMAT E-JOURNAL
ISYU 2020, TOMO 6, BLG.2
Pansinin naman ang sumusunod na pangungusap.
Dalumatin ang gramar ng mga ito.
(1.) Naulan pala.
(2.) Kamusta ka naman?
(3.) Ganun nga ang nangyari sa kanya at ‘yun ang
sinasabi ko sa ‘yo dati pa.
Kung pag-uusapan ang preskriptibong gramatika ay
hindi sumusunod ang mga nakasulat na halimbawa
ngunit katanggap-tanggap naman sa deskriptibong
gramatika. Ang “na” sa unang pangungusap kung pag-
uusapan ang preskriptibong gramatika ay nararapat na
“um verb” sa halip, “Umuulan pala.” Kung saan
napalitan ang “um” ng “na” na madalas ginagamit sa
kasalukuyan kahit na ang mga Tagalog ispiker.
Matutukoy na ito ay dialectal variety na ginagamit sa
Batangas. Ang kamusta kung dadalumatin ay
nararapat na kumusta sa preskriptibong gramatika.
Mula ito sa wikang Kastilang ‘como esta’ na nagkaroon
ng pagbabagong morpoponemiko ngunit itinuturing din
naman itong baryasyon ng salita sa usapin ng
sosyolinggwistika. Sa huling pangungusap, ang mga
salitang ganun at yun ay hindi rin sumusunod sa
preskriptibong gramatika. Mula sa salitang gaya + noon
= ganoon, nagkaroon ng reduksyon sa proseso ng
pagbabagong morpoponemiko ang salitang ito sa
preskriptibong gramatika ngunit maihahanay naman sa
deskriptibong gramatika. Ang salitang yun ay nararapat
na iyon sa preskriptibong gramatika bilang isang
panghalip pamatlig.
Kung tutuusin, walang mali sa mga salitang ginamit
sa pangungusap kung ang punto de vista ay ang
pagkaunawa o komunikatibong pahayag; ang
mahalaga ay nauunawaan ka ng taong kausap mo,
datapwat sa hangarin ng pagsasapamantayan ng
kaayusan ng mga salita at kaisahan ng mga ito, malaki
ang papel ng preskriptibong gramatika.
Referens na Gramatika (RG) at Pedagohikal na
Gramatika (PG)
Malaki ang pagkakaiba ng referens na gramatika
(RG) sa pedagohikal na gramatika (PG). Ang PG ay
may layuning turuan ang sinoman na nagnanais
matuto ng partikular na wika; isinaayos ito ayon sa
kapakinabangan/kahalagahan ang organisasyon o
pagkakabuo at upang mapadali ang pagkatuto. Ito ay
isinulat din para sa sinomang interesado o nagnanais
matuto ng wika. Ang RG naman ay naglalayong turuan
ang sinoman tungkol sa
wika at upang bigyan ng mapaghahanguang kaalaman
tungkol sa mga tiyak na detalye hinggil sa wika.
Iisinaayos naman ito ayon sa unibersal o
pangkalahatang kategoryang estruktural. Naglalaman
ng mahahabang kabanata, paliwanag, at maraming
halimbawa ang RG kaysa sa PG sapagkat maikli at
karamihan ay pagsasanay ang nakasaad sa RG upang
mahasa ang indibidwal lalo na sa bokabularyo at
tamang pagbigkas. Isinulat ito para sa indibidwal na
may kaunti nang kaalaman sa wika bilang unibersal na
penomenon o pangkalahatang kalakaran at nagnanais
matuto kung paanong ang isang wika ay natutuhan ng
tao (sariling salin mula sa Summer Institute of
Linguistics, sa webpage na Glossary of Linguistic
Terms. Web. 20 Aug. 2004).
Sa kabuuan, sa RG ay may dati nang kaalaman ang
indibidwal kung paanong gamitin ang wika ngunit sa
kabuuan ay hindi niya lamang alam ang kahalagahan
nito sa gramatika; L 1 (first language o unang wika) na
ng indibidwal ang RG na nagnanais lamang matutuhan
ang ilan pa tungkol sa kaniyang wika. Halimbawa, may
isang Pilipino na nagnanais mapalalim ang kaalaman
sa wikang Filipino. Sa kabilang banda, ang PG naman
ay para sa indibidwal na nagnanais matutuhan ang
wika para sa kaniyang kapakinabangan. Halimbawa,
isang Koreanong estudyante na nag-aaral ng batayang
kaalaman sa Filipino (basic Filipino) upang maiagapay
ang sarili sa kaniyang paligid o ginagalawan (survival
language).
Teoryang Panggramatika: Immediate Constituents,
Case Grammar, at sTransformational Grammar
Nakatala sa ibaba ang ilan sa mga teoryang
panggramatika.
Immediate Constituents
Pinalaganap nina Henry Gleason at Leonard
Bloomfield ang teoryang ito noong 1917, 1925
hanggang 1955. Ito ay naglalayong ilarawan ang
kayarian ng wika. Sa Britannica.com binigyang
kahulugan ang Immediate constituent analysis na kilala
rin sa tawag na Ic Analysis sa Linggwistika: “a system
of grammatical analysis that divides sentences into
successive layers, or constituents, until, in the final
layer, each constituent consists of only a word or
meaningful part of a word." Sinasabi sa paliwanag
na “A constituent is any word or construction that
enters into some larger construction." Inihalimbawa
ang pangungusap na “The old man ran away,” ang
unang dibisyon ng immediate constituents ay sa
pagitan ng “the old man” at "ran away.” Ang immediate
MGA DAHILAN AT SALIK SA PADRONG SINTAKSIS 25
 DALUMAT E-JOURNAL
ISYU 2020, TOMO 6, BLG.2
constituents ng “the old man” ay ang “the” at “old
man.” Sumunod na lebel ang “old man” na nahahati
sa “old” at “man.” Ang terminong nabanggit ay
ipinakilala ni Leonard Bloomfield noong 1933 sa
Estados Unidos.
Tinatawag din itong istruktural/ o palarawan na
nangangahulugang ang isang salita na nabubuo sa
pamamagitan ng iba’t ibang morpema patungo sa
mas malawak o malaking pagbubuo ng mga salita.
Nakapokus ang teoryang nabanggit sa istruktura at
anyo ng wika, may layuning matamo ang kakayahang
gramatika, ito ay nakasentro sa pagmememorya,
pag-uulit at reinforcement, at stimulus-response.
Pokus din nito ang paglalarawan ng balangkas ng
wika.
Pansinin ang halimbawa:
Ang matandang lalaki na naninirahan doon ay
nanggagaling sa bahay ng kaniyang anak na lalaki.
Paliwanag:
Ang mga salitang nakahilig ay mula sa
pinakamalaking constituents tungo sa maliit na
constituents (ito ang mga salitang nakasalungguhit).
Case Grammar
Pinalaganap naman nina Charles Fillmore (1968) at
Fe Otanes (1977) ang teoryang ito. Tinatawag din
itong Pokus ng Pandiwa sa Filipino na
nangangahulugang semantikang relasyon ng
pandiwa sa iba’t ibang pariralang pangngalan (NP-
noun phrase) sa loob ng pangungusap. Binigyang-
kahulugan ang case grammar sa Dictionary.com
bilang “a form of generative grammar that views case
roles, as agent, experiencer, instrument, and object,
based on the semantic relationship of noun phrases
to verbs, to be basic categories in deep structure and
derives grammatical relations, as subject and direct
object, from these case roles.” Sa diksiyonaryo ng
Oxford ganito naman ang pakahulugan “a form of
grammar in which the structure of sentences is
analyzed in terms of the semantic roles of nouns in
relation to predicates.” Samakatuwid, nakapaloob sa
teoryang ito ang mga konsepto tungkol sa pokus ng
pandiwa, pagbubuo ng iba’t ibang pangungusap na
nakatuon sa pandiwa, pagbabago ng kahulugan ng
pandiwa sa pamamagitan ng paglalapi. Binigyang
diin din sa teoryang ito na nababago ang paksa at
pokus ng pangungusap batay sa pagbabago ng
pandiwa dahil sa panlaping ginamit. Isinusulong ng
26 Maria Fe Gannaban – Hicana, Ph.D.
teoryang ito na sa pagtuturo ng pokus ng pandiwa,
dapat tandaan ang mga elementong ito: pandiwa,
paksa, pananda, at panlapi.
Suriin ang ilustrasyon:
Bumili si Jose ng kendi para sa bata kay Ana sa
palengke sa pamamagitan ng pera.
Paliwanag:
Gumanap si Jose bilang aktor (bumili), ang kendi
bilang layon ng pandiwa (binili), ang bata bilang
tagatanggap (ibinili), si Ana na direksyunal
(pinagbilhan), at pera bilang instrumental
(ipinambili).
Transformational Grammar
Ang linggwistikang Istruktural ay naging popular
noong 1925 hanggang 1955. Namukod-tangi sa
panahong ito ang pangalang Leonard Bloomfield ng
Amerika. Subalit sa paglakad ng panahon ay
napansin ng mga dalubwika na hindi sapat na
ilarawan lamang ang mga balangkas ng mga
pangungusap. Inisip nilang kailangan ding alamin
kung “bakit” at kung “paano” nagsasalita ang tao.
Ang ganitong pananaw ay nangangahulugang higit
sa mga tunog at salitang nabibigkas ng tao. Ang
mga pantas, sikologo, antropologo, at maging ang
mga inhinyero ay nangangailangan ng isang wikang
inilalarawan sa pamamagitan ng isang maagham na
pamamaraan upang kanilang higit na maipahayag
ang kanilang karunungan sa isang mabisa, tiyak, at
teknikal na paraan. Noon lumitaw ang tinatawag na
Logical Syntax na pinabuti at pinagyaman ni Zellig
Harris at hindi nagtagal ay nakilala sa tawag na
"Transformational” o Generative Grammar. Ang
saykolinggwistika ay sinasabing bunga ng
gramatikal heneratibo (generative grammar) upang
lalong matugunan ang pangangailangan sa
larangan ng sikolohiya. Si Harris ang kinikilalang
transitional figure mula sa istruktural tungo sa
linggwistikang heneratibo. Si Noam Chomsky ay
namumukod-tanging pangalan sa Phrase Structure
Transformational Generative Model na masasabing
nag-ugat sa logical syntax. Ang disiplinang ito ay
may pagkakahawig sa saykolinggwistika, ang
pagtarok sa sinasabi at di-sinasabi ng nagsasalita
sa kaniyang sariling wika. Noong 1957, lumabas
ang isang aklat na nagpabago nang lubos sa paraan
ng pagsusuri ng wika. Samantalang ang teorya ng
istruktural ay naglalayong ilarawan o bigyan ng
deskripsyon ang kayarian ng wika, ang teoryang
 DALUMAT E-JOURNAL
ISYU 2020, TOMO 6, BLG.2
Panimulang Linggwistika, sinabi niyang ang modelong
tranformasyunal ni Chomsky ay nilinang bilang pamalit
sa gramatikang istruktural. Datapwat, kung titingnan
nang malapitan ang kaniyang modelo, masasabi nating
ang anyo (form) pa rin ang kanyang pinagtuunan.
Bumuo lamang siya ng isang generative grammatical
model na ayon sa kaniya ay higit na mabisa kaysa
modelong taxonomic sa pagpapaliwanag ng
masalimuot na mga balangkas ng wika. Sa katunayan
ay napakahirap sabihin kung alin sa modelo ni
Chomsky ang orihinal sa kaniya. Ang mga sinasabi
niya sa kaniyang modelo ay nasabi na rin ng mga
istrukturalistang nauna sa kaniya. Ang pagkakaiba nga
lamang ay nagawa niyang mapag-anyong bago ang
kaniyang modelo. Ang kaniyang guro na si Harris ,
halimbawa ay nauna sa kaniya ng kung ilang taon sa
teoryang transformasyunal bagamat ito’y ayaw
tanggapin ni Chomsky. Sinabi niyang ang
pamamaraan ni Chomsky ay maituturing na di natural
na paraan na paglalarawan sa wika, lalo na ng mga di
nakauunawa sa kaniyang ginagawa. Maaaring sabihin
na pinahihirap ni Chomsky ang pag-aaral ng isang
buhay na kasangkapan sa pakikipagtalastasan ng tao
– ang wika. Subalit nakinig kay Chomsky ang daigdig
ng linggwistika, kundi man naniniwala ang karamihan.
Maaaring ang dahilan ay dumating ang modelong
matematikal ni Chomsky nang ang daigdig ay
nagbabago sa panahon ng kompyuter. Dinagdag pa ni
Santiago na kaninoman nanggaling ang gramatikang
transformasyunal, ang tiyak na ambag ni Chomsky sa
daigdig ng linggwistika ay ang pagpapapunlad at
pagpapalawak ng kaniyang ginawa sa nasabing anyo.
Pinasimulan niya ang pagtalakay sa subcategorization
at selectional restriction rules sa leksikon na hindi o
iniwasang talakayin ng mga istrukturalista. Ayon pa rin
kay Santiago, ang mga modelo ni Chomsky ay lubhang
masalimuot, matematikal, at di matipid. Kung sabagay,
nang buuin niya ang modelong ito ay hindi naman niya
inisip na ang mga ito’y maaaring magamit sa loob ng
silid-aralan. Maaaring magamit ang nasabing modelo
sa mataas na antas na pag-aaral ng wika, lalo na sa
mga mag-aaral na matatalino at sawa na sa paggamit
ng mga modelong istruktural. Winakasan niya ang
kaniyang komentaryo sa pamamagitan ng
pagsasabing, “sa gayon ay mahahamon ang
katalinuhan ng nasabing mga mag-aaral sapagkat ang
mga modelo mismo ay mga aralin nang dapat pag-
aralan, mga araling higit na mahirap sa pag-aaral
mismo ng wika!”
Sa Pilipinas, masasabing pinakapalasak pa rin ang
modelong istruktural. Bukambibig na rin ang modelong
Transformational-Generative ni Chomsky at mga
kasamang tulad nina Jakobs at Rosenbaum ngunit
waring ang modelong ito’y hindi makapasok sa
larangan ng pagtuturo ng wika sa mga paaralan. Ang
modelong Generative Semantics ay nagsimula nang
pumalit sa modelong Transformational Generative
gayundin sa modelong Case for Case ni Fillmore.
Ang pagtuturo ng wika ay isang teknikal na gawain
at dapat na maibatay rin sa mga teknikal na kaalaman
ukol sa wika gaya ng mga kaalamang naidudulot ng
teorya. Sa mga guro, dapat matutuhan ng mga
darating pang bagong teorya hindi upang maging
linggwista kundi upang mapag-aralan ito at ibukas ang
isip kung paano mailalapat ito sa kanilang pagtuturo.
Panahon lamang ang makapagsasabi kung aling
modelo ang sa dakong huli ay totohanang papalit sa
modelong istruktural.
Sa kasalukuyan, marami pang lumilitaw na modelo
sa linggwistika. Ang pinakahuli ay ang Mathematical
Linguistics o Computational Linguistics. Hindi pa ito
gaanong nalilinang ngunit dahil sa pagdatal ng
kompyuter ito ay sasabay na rin.
Gramatika Bilang Produkto, Proseso, at Kasanayan
Ayon kay Ross Alonzo ng Unibersidad ng Pilipinas
(1998), ang gramatika ay bahagi ng diskurso. Isa itong
mahalagang sangkap na ating ginagamit sa mga
kasanayang makro ng wika, i.e. pakikinig, pagsasalita,
pagbasa, pagsulat at panonood. Aniya, “hindi epektibo
ang komunikasyon kung wala tayong kakayahang
gamitin ang gramatika at diskursong angkop sa
sitwasyon at kausap.” Bilang guro, magiging higit na
mahusay ang ating pagtuturo kung alam natin kung
paano natutuhan at ginagamit ang gramatika. Ang
gramatika ay batayang balangkas ng wika at sa
balangkas na ito mabubuo ng mga mag-aaral ang
kanilang gagawin at masusukat ang kanilang pag-
unlad.
Binigyang-diin niya na sa gramatika bilang produkto
ay alam na alam ng guro ang perspektiba ng gramatika
bilang produkto. Nakikita ito sa libro ng gramatika kaya
nahahati sa bawat kabanata, i.e. pananalita, parirala,
at sa mga pangungusap. Iisa ang pagtingin sa
gramatika at istatik ito. Ang bawat anyo ay batay sa
gramatikal na pagsusuri ng gramaryan o linggwista
tulad ng case grammar ni Fillmore na siyang batayan
ng pokus ng pandiwa. Sa pamamagitan ng
pagtalakay sa mga anyong gramatikal, natutulungan
ang mga mag-aaral upang maunawaan ang gramatikal
na sistema ng wika at ang mga kahulugang
ipinapahayag nito Pinagsusunod-sunod ang mga aralin
batay sa mga kaayusan o popularidad sa wika.
MGA DAHILAN AT SALIK SA PADRONG SINTAKSIS 27
 DALUMAT E-JOURNAL
ISYU 2020, TOMO 6, BLG.2
Halimbawa: Passive na kayarian. Ginagamit ito
upang ipahayag ang kaisipang nakatuon sa gawain
kaysa sa taong gumawa at karaniwang ginagamit ito
sa larangan ng siyensya at ekspositoryong sulatin
upang maging obhetibo.
Halimbawa:
Natuklasan ang lunas sa diabetes noong _______.
Ginagamit din ang passive upang umiwas at ilipat
ang responsibilidad sa iba.
Halimbawa: Dapat nang gawin ang sulat.
Tinalakay naman niya na sa gramatika bilang
proseso at kasanayan ay natututo ang estudyante sa
perspektibang ito na magsagramatika, i.e. gamitin
ang gramatika sa kanilang wika. Nangangahulugan
ito na ang direksyong tinutungo ng estudyante ay
mula sa salita tungo sa gramatika. Ang pag-aayos ng
impormasyon sa pangungusp at pagkatuto kung
paano nangyayari ang pagsasagramatika ng wika
ang pinakamapaghamong gramatikal na gawain ng
mga estudyante. Gumagamit tayo ng mas maraming
wika o mas mahahabang pahayag kung hindisapat
ang parehong impormasyon at kung mas malayo ang
ugnayan ng mga nag-uusap.
Halimbawa:
Pwede bang manghiram ng bolpen?
Pahiram ng bolpen.
Akina ‘yan.
Ang pag-aaral ng gramatika bilang proseso ay
pag-aaral kung paano ito ginagamit sa
komunikasyon. Ang pagbibigay-diin sa gramatika ay
dapat ibagay sa sitwasyon at uri ng gawain. Hindi
dapat dikdikin ng mga guro sa gramatika ang mga
estudyante at hindi rin naman dapat pabayaan o hindi
na ituro ang gramar. Sa halip na bigyan ang
estudyante ng mga pagsasanay tungkol sa
panahunan ng pandiwa sa pamamagitan ng
magkakahiwalay na kaugnayang pangungusap na
may patlang na dapat punuin, gawin ang prosesong
pagtuturo.
Halimbawa:
Pag-usapan kung ano ang nangyayari sa larawan at
kung ano ang nararamdaman ng mga tao.
Ngayon, gawing mag-isa ang sumusunod:
Isiping may nasaksihang pangyayari sa iyong
dalawang kaibigan at isusulat mo iyon sa iyong diary.
28 Maria Fe Gannaban – Hicana, Ph.D.
Gamitin ang sumusunod: noong una, pagkatapos,
sa huli.
May puwang sa konteksto, sa prosesong
pagtuturo. Halimbawa ay suliraning dapat lutasin o
pagtatanong na dapat tapusin. Ang gawain ng
estudyante ay buuin ang gawain sa pamamagitan
ng pag-aalis ng puwang sa konteksto na
ginagamitan ng wika.
Halimbawa:
Makabubuo ka ba ng kuwento na angkop sa mga
larawang ito? Maaari mong pagsunud-sunurin ang
mga larawan ayon sa iyong kagustuhan. Maaari
kang magsulat ng tala para sa iyong kuwento.
Basahin mo ang iyong kuwento at ipaayos sa mga
kaklase ang mga larawan ayon sa tamang
pagkakasunod-sunod.
Sa kabuuan, litaw na litaw sa pag-aaral na ito ni
Alonzo ang paniniwala sa komunikatibong teorya sa
pagtuturo ng gramatika at hindi nakapokus sa
istruktura lamang. Bagamat naging batayan din ang
Tradisyunal na Gramar sa pagtuturo ng gramatika
bilang produkto, iginigiit pa rin ang transformasyunal
na pagdulog na teorya ni Chomsky; na sa proseso
nakapokus at hindi sa ano ang wika kung hindi kung
ano ang gamit ng wika. Masasabing malaki ang
epekto o kabisaan ng mga hakbanging iminungkahi
ni Alonzo sa papel na ito hinggil sa
pagtuturo ng gramar.
Makabagong Gramar ng Filipino
Ayon sa awtor, Dr. Lydia Garcia-Gonzales
(1992), inihanda ang aklat niya na may pamagat na
“Makabagong Gramar ng Filipino” upang masagot
ang pangangailangan ng dumaraming mag-aaral sa
Filipino, ang pambansang wika ng Pilipinas. Batay
sa makabagong takbo ng linggwistika ang
pagtalakay sa gramar na ito. Bagamat may bahid
pang kaunting teoryang istruktural ang aklat na ito,
masasabing may bahid na itong Transformasyunal
na Gramar ni Chomsky datapwat hindi
kasinsalimuot ng ginawa ni Chomsky sa kaniyang
transformasyunal na gramar. Ang mga bahagi ng
pagtalakay na isinagawa sa aklat ay ang
sumusunod: Ponoloji, Morpoloji, Sintaks, at
Semantiks. Sa dakong bahagi ng aklat, isinama sa
Apendiks ang ilang mga salitang nagpapatunay ng
pagkakapareho ng mga salitang may iba’t ibang
wika sa Pilipinas upang magpatunay na hindi
lamang sa wikang Tagalog nagbuhat ang mga
 DALUMAT E-JOURNAL
ISYU 2020, TOMO 6, BLG.2
salitang tinatawag na Filipino na siyang ginagamit sa
kasalukuyan. Pinagsanggunian ng gramatikang aklat
na ito ang mga akdang panggramatikang isinulat ng
mga Pilipino at mga dayuhan. Ang ilan sa mga
pinagbatayan ay sina: Ernesto Constantino (1964),
Teodoro Llamson (1968), Cecilio Lopez (1940),
Mamerto Pangilinan (1910), Conzuelo Paz (1981),
Teresita Ramos (1971), Alfonso Santiago at Norma
Tiangco (1977), Blake, Frank, Ringgold (1906),
Leonard Bloomfield (1983), Noam Chomsky (1957 at
1972), Jeffrey Gruber (1976), Ruth Kempson (1977),
Geoffrey Leech (1974), at Stephen Ulman (n.d.).
Ang kaniyang aklat ay binubuo ng 149 pahina.
Inilimbag ng Rex Book Store, taong 1992. Nagsimula
ang pagtalakay sa Ponoloji (ayon sa aktuwal na
ispeling na ginamit ng awtor sa kanyang aklat),
sinundan ng Morpoloji, Sintaks at ang panghuli ay ang
Semantiks. Sa bawat pagtalakay ng mga paksa ay
may mga pagsasanay pagkatapos nito. Sa huling
bahagi ng aklat ay inilathala ang sanaysay mismo ng
may akda hinggil sa ating wikang pambansa at may
talaan ng mga salita mula sa iba’t ibang rehiyon upang
ipakita ang pagkakatulad ng mga wika sa Pilipinas.
Ayon sa awtor, “ginawang ayon sa bigkas ang
pagbaybay ng mga terminolohiya upang ipakitang
ginagamit na ngayon ang mga idinagdag na letra sa
ating alpabeto.” Kaya, ang mga makabagong
terminolohiya ay lantad na lantad sa aklat na ito.
Mapapansin ang paggamit ng O kung ipinakikilala ang
ibang katawagan sa termino o tinatawag na
pagpipilipinisado. Halimbawa: pangungusap o sentens,
pagpapantig o silabikeysyon, stress o diin atbp.
Datapwat, napansing may inkonsistensi sa paggamit
ng salitang “terminoloji” (mula sa p.125) ang ginamit,
ngunit sa p. 128, “terminolohiya” ang ginamit. Ang ilan
sa mga makabagong pagbaybay sa mga terminong
ginamit ng may akda ay ang sumusunod: projeksyon,
krusyal, gol, laryngeal, frikatib, tapik, sabject, paktor.
Komprehensibo ang pagtalakay na ginawa sa
morpoloji partikular sa pangungusap na binigyan ng
pagpapaliwanag sa pamamagitan ng mga dayagram.
Ang pagpapakilala ng makabagong paggamit ng
katawagan sa ilang terminoloji/ terminolohiya ay isa rin
sa kaniyang naiambag sa Filipino. Gayundin ang
pagtalakay niya sa mga anyo ng pangungusap na kung
tutuusin ay tila mga pormula (makikita sa mga
dayagram, tingnan ang mga halimbawa na nasa
pahina 110-117). Ayon pa rin sa aklat, sinang-ayunan
ng may-akda ang mga pahayag ni Dr. Jose Rizal na
ang pandiwa ang pinakamahirap na bahagi ng
pananalita at dapat pag-ukulan ng masusing pag-aaral.
Binanggit din na sa kasalukuyang panahon na hindi na
ang tungkol sa tinig na aktibo o pasibo ang
binibigyang-diin kundi ang tungkol sa pokus. Sa
Filipino lamang napakaraming gawing pokus sa
pangungusap na hindi nagbabago ang diwang
ipinahayag. Ang binibigyang-diin lamang ang
nababago, dugtong pa niya. Ayon pa rin sa kaniya, sa
makabagong linggwistika, hindi tinatalakay ang
panahaunan. Aspekto na ang binibigyang-diin.
Tinatawag itong (1) naganap na, (2) ginaganap, at (3)
gaganapin. Katulad din ng sa Ingles ang tungkol sa
aspekto ngunit sa wikang Filipino ay maaaring magamit
ang parehong istruktura kahit na gamitin ang
pangyayari kahapon, ngayon, at bukas. Hindi tulad sa
wikang Ingles na makikita kaagad ang pagkakaiba. Sa
kaniyang sanaysay sa huling bahagi ng aklat, binanggit
niya ang isa sa suliranin sa pagtanggap ng wikang
Filipino, ito ay ang pag-aakalang napakahirap ng
wikang Filipino para sa mga di-Tagalog at buhat lang
sa Tagalog ang malaking bahagi nito. Napatunayan na
napakaraming salitang magkatulad. Malapit ang Bisaya
sa Tagalog kaya napakaraming salita ang magkatulad,
(gayong maraming tumututol sa pahayag na ito mula
sa kanilang panig). Sa Bikol at Bisaya, Kastila ang
nakahihigit kaysa Kailokohan (nangangahulugan ba ito
na higit nilang tinatanggap ang dayuhang wika kaysa
taga hilaga)? Ayon pa rin sa kaniya, sadyang
multilinggwal ang Pilipino at nasa pagtanggap ang
suliranin, wala sa wika.
II. Iba’t ibang Teorya sa Wika
Sa papel ni Espiritu (2003) hinggil sa iba’t ibang
teorya ng wika, ipinahayag niya na ang istrukturalismo
na batay sa teoryang beheyvyorismo ay nagsilang sa
pamamaraang awdyo-linggwal na nagbigay-diin sa
istruktura ng wika at sa pagpapaulit at pagpapagaya sa
iminomodelong istruktura ng guro. Ang pananaw na
komunikatibo naman na nagbibigay-diin sa gamit ng
wika, bukod sa istruktura, ay isinusulong na dahilan sa
di-matagumpay na pagkatuto at pagtuturo ng wika
gamit ang pamamaraang awdyo-linggwal.
Beheyvyoristik at Kognitibo
May malaking impluwensiya ang debelopment ng
sikolohiya sa pagbuo ng mga teoryang panlinggwistika.
Ang Beheyvyoristik sa ilalim ng paaralan ng Sikolohiya
ay tumutugon sa Istruktural Palarawan sa paaralan
naman ng Linggwistika. Katangian nito ang pag-uulit at
reinforcement, pag-aaral-conditioning, at stimulus-
response/tugon. Ang mga naobserbahang mga tugon
sa teoryang ito ay ang sumusunod:
MGA DAHILAN AT SALIK SA PADRONG SINTAKSIS 29
 DALUMAT E-JOURNAL
ISYU 2020, TOMO 6, BLG.2
siyentipikong pamamaraan, tuon ang performans,
empirisismo, panlabas na anyo, at pokus ang
paglalarawan na tumutugon sa tanong na “ano?”
Samantala, ang teoryang Kognitibo sa ilalim ng
paaralan ng Sikolohiya ay kumakatawan naman sa
Heneratibo Transformasyunal (Generative
Transformational). Ilan sa mga katangian ng teoryang
ito ay may kamalayan sa wika, tuon ang proseso,
pagsusuri, insayt, akwisisyon, kalikasan ng wika,
rasyonalismo, mentalismo, intwisyon, kompetens,
natatagong kahulugan, pokus ang paliwanag upang
masagot ang tanong na “bakit?’
Awdyo-Linggwal at Komunikatibo
Pinagtambis ni Freeman, 1986 ang pamamaraang
awdyo-linggwal at komunikatibo. Ayon sa kaniya,
pokus ng awdyo-linggwal ang istruktura at anyo
samantalang mahalaga sa pamamaraang
komunikatibo ang kahulugan. Nakasentro sa awdyo-
linggwal ang pagmememorya ng dayalog gayong
hindi naman minememorya sa komunikatibo ang
dayalog kundi nakasentro ang dayalog sa mga
tungkuling pangkomunikatibo. Para sa pamamaraang
awdyo-linggwal, mahalaga ang masteri at ang
mahabang proseso ng drill at pagsasanay bago
magbigay ng gawaing komunikatibo na taliwas sa
pamamaraang komunikatibo sapagkat mas
pinahahalagahan ang mabisang komunikasyon at
may drill din na isinasagawa ngunit hindi ito ang tuon
sapagkat sa simula pa lang ay hinihikayat na ang
pakikipagtalastasan. Layunin ng komunikatibong
pamamaraan ang maunawaan at ang malinaw na
pagbigkas, sa awdyo-linggwal naman, layunin na
linangin ang kasanayan ng katutubong tagapagsalita.
Iniiwasan rin sa awdyo-linggwal ang pagpapaliwanag
na gramatikal ngunit sa komunikatibo ay tinatanggap
ang anomang makatutulong sa mag-aaaral depende
sa edad, interes, at iba pang salik. Hindi puwedeng
gamitin ang katutubong wika ng bata sa
pamamaraang awdyo-linggwal gayundin
ipinagbabawal ang pagsasalin lalo na sa mga unang
taon ng pag-aaral ngunit sa pamamaraang
komunikatibo, ginagamit nang makatuwiran ang
katutubong wika/ unang wika (L 1 ) ng bata kung
kinakailangan at maaaring magsalin kung kapaki-
pakinabang. Sa komunikatibo pa rin, ang pagbasa at
pagsulat sa panimula ay maaaring ituro kung
kailangan bagay na hindi itinuturo sa awdyo-linggwal
hanggat hindi namamaster ang pagsasalita. Layunin
ng awdyo-linggwal ang pagtatamo ng kakayahang
panggramatika at madalas na paggamit ng realia sa
30 Maria Fe Gannaban – Hicana, Ph.D.
pagtuturo; samantalang sa pamamaraang
komunikatibo ay may layuning matamo ng bata ang
kakayahang komunikatibo at kung kinakailangan ay
ituturo ang awtentikong wika na ginagamit sa
makatotohanang konteksto.
Sa isang banda, may mga kontrobersyal na
paniniwala naman si Stern (na kay Brown, 1994:49)
tungkol sa pagkatuto at pagtuturo ng wika. Ilan sa
mga argumento niya ay madaling matutuhan ang
wika sa pamamagitan ng panggagaya at kailangang
magpraktis nang paulit-ulit. Dagdag pa niya, hindi
dapat gamitin ang unang wika (L1) sa pagkatuto ng
pangalawang wika (L2) at walang kabuluhan ang
pagsasalin sa pagtuturo ng pangalawang wika. Ang
mga ito ay umaalinsunod sa teoryang komunikatibo.
Naniniwala pa rin siya na hindi kailangan ang mga
konseptong panggramatika sa pagtuturo ng L2.
Si Brown (1994) naman ay nagbigay ng ilang
teorya sa pagkatuto ng pangalawang wika. Ayon sa
kaniya, ang kaalaman sa pagkatuto ng mag-aaral ng
kaniyang L1 ay nakapagbibigay ng mahalagang
insayt para sa pag-unawa ng pagkatuto ng L2 . Ito
ay kinapapalooban ng pag-unawa sa kahulugan ng
wika, kahulugan ng pagkatuto, at para sa konteksto
ng klasrum, kung ano ang pagtuturo. Gayunpaman,
may mga dapat isaalang-alang na ilang
mahahalagang pagkakaiba sa pagkatuto ng L1 at L2
ang mga batang may edad na. Dagdag pa rito,
malaki rin ang pagkakaiba-iba ng mga mag-aaral sa
istilo ng pagkatuto at paggamit ng estratehiya sa
pag-aaral ng pangalawang wika. Dagdag pa niya,
may kinalaman sa kwantiti at kwaliti ng pagkatuto ng
L2 ang pananaw sa sarili o personalidad ng
indibidwal at pagbabantad ng kaniyang sarili sa
komunikasyon. Binigyang-diin din niya na ang
pangunahing layunin ng mag-aaral ay ang
pagtatamo ng kakayahang komunikatibo at dapat
maging komprehensibo ang teorya ng pagkatuto ng
L 2 sa pagsasama ng posibleng mahahalagang salik
habang kasabay nito ang pagtiyak sa mga praktikal
na aplikasyon sa makatotohanang konteksto.
Lagom
Marami pang ibang teorya sa gramatika at wika
ang hindi natalakay sa pag-aaral na ito. Ilan lamang
ang mga teorya sa wika at gramatika ang inilahad
sa papel na ito na sa abot ng kabatiran ng
mananaliksik ay makatutugon kundi man ay
makapupuno sa pagkaunawa at dagdag kaalaman
ng mga guro sa pagtuturo ng wikang Filipino. Kundi
man kalabisang sabihin, maaaring ituring din na
 DALUMAT E-JOURNAL
ISYU 2020, TOMO 6, BLG.2

sors ang papel na ito na paghahanguan ng batis ng
karunungan sa mga susunod pang pananaliksik kung
magkagayonman.
Ang lubos na kaalaman ng guro sa iba’t ibang
teorya sa wika at gramatika ay mahalagang isaalang-
alang sa pagtuturo. Ang kabatiran sa iba’t ibang
teoryang ito ay hindi sapat kung hindi naman alam ng
guro kung paano niya ito ituturo. Nararapat na
pulsuhan ng guro ang kaniyang mga mag-aaral na
hindi lamang nakatuon sa kaniyang aralin. Mayaman
man ang aralin kung wala namang gana ang mga mag-
aaral na matutuhan ang mga ito ay mawawalan
lamang ng saysay ang pinagpaguran ng guro.
Mahalagang bigyang-pansin din nating mga guro ang
muling pagtingin at pagsusuri sa mga layunin ng
pagtuturo ng wika at ang kaugnayan ng mga ito sa
nagbabagong layunin ng edukasyon- lalo na ngayong
millennial age kung saan karamihan sa ating mga mag-
aaral ay digital natives at/o digital migrants. Gayundin,
mainam na pagtuunan ng guro, ang pagbibigay halaga
sa gamit ng wika sa iba’t ibang sitwasyong
komunikatibo at ang pagbuo ng eklektik na
pamamaraan at dulog pragmatik. Ang pagsasaalang-
alang sa interes ng mga mag-aaral, istilo sa pagkatuto,
iba’t ibang estratehiya sa malayang pagkatuto, at
motibasyon ng mga mag-aaral ay nararapat isaisip sa
tuwina ng mga guro. Dahil walang permanente sa
mundo, maging bukas ang ating isipan sa anomang
pagbabagong nagaganap sa ating paligid at sa larang
ng pagtuturo lalo na sa panahon ngayon ng information
age kung saan, baka nga o totoo ngang mas marami
pang alam sa atin ang ating mga mag-aaral dahil sa
google university o knowledge explosion.
Hindi saklaw ng talakay sa papel ang aplikasyon ng
mga teoryang gramatikal at pangwika sa iba’t ibang
dulog ng pagtuturo ng Filipino na hindi lamang
nakatuon sa komunikatibong pagtuturo; dahil dito
iminumungkahi ng mananaliksik na isagawa ito sa
susunod pang pananaliksik bilang paksang
pananaliksik.
Sanggunian
Alonzo, Ross.“Gramatika Bilang Produkto, Proseso at
Kasanayan.” Talisik. Opisyal na Jornal ng Sentro ng
Kahusayan sa Filipino (2001) : 251-54. Nakalimbag.
Barsky, Robert. “ Zellig Harris: From American
Linguistics to Socialist. http://forward.com/culture/
141205/zellig-s disappearing-act/#ixzz42vD0Even
Brown, Douglas H. Principles of Language Learning
and Teaching. Englewood Cliffs, Prentice Hall. 1994.
Buvitch, Scott, at Zach Cullimore, eds. “The
Educational Theory of Noam Chomsky.” 2011New
Foundation. 2013.Web.25 Feb. 2016 www. New
foundations.com/Gallery/Chomsky.html.
Espiritu, Clemencia. “Iba’t ibang Teorya sa Wika at
Pagkatuto ng Wika.” Parola sa Pagtuturo ng
Filipino (2003) : 1-9. Nakalimbag.
Freeman, Diane. Techniques and Principles in
Language Teaching. Oxford: Oxford University
Press. 1986.
Fromkin, Victoria A. at Rodman, Robert. Introduction to
Language. Harcourt Brace. 6th edition.1997.
Fromkin, Victoria A. at Rodman, Robert, eds. An
Introduction to Language. Harcourt Brace.7th
edition.Boston, Massachusetts, USA. Thompson
Corp. 2003.
Gonzales Lydia. Makabagong Gramar ng Filipino. Rex
Bookstore, Inc. Quezon City. 1992.
Johnson, Kyle. “Introduction to Transformational
Grammar.” University of Massachussetts at
Amberst. 2004. Web. 10 Jan. 2016. www.people.
umass.edu.
Santiago, Alfonso. Panimulang Linggwistika. Rex
Bookstore, Inc. Quezon City. 1997.
Summer Institute of Linguistics, sa webpage na
Glossary of Linguistic Terms. Web. 20 August 2004.
n.a. https://www.britannica.com/topic/immediate-
constituent-analysis. Kinuha 20 Aug. 2020.
n.a.https://www.google.com/search?q=definition+
of+case+grammar&rlz=1C1NHXL_
enPH770P H770&oq=DEFINITION+
OF+CASE+GRAMMAR&aqs=chrome.
0.0l5j69i60l3.10197j1j4&sourceid=chrome&
amp;ie=UTF-8. Kinuha 20 Aug. 2020.
n.a.https://www.oxfordlearnersdictionaries.com/us/spell
check/english/?q=immediate+constituent Kinuha
20 Aug. 2020.

Si Dr. Maria Fe Gannaban-Hicana ay nagwagi bilang isa sa mga ULIRANG GURO sa Filipino 2018 ng KWF.
Sumulat siyanng ilang aklat sa Filipino, Sibika at Kultura at Edukasyong Pagpapakatao. Proof reader,
validator, rebyuwer at tagapagsalin. Naiimbitahang guest examiner/panelist, tagapagsalita at tagapayo.
Kasalukuyang siyang nagtuturo sa Technological University of the Philippines-Taguig bilang full time
Associate Professor V.

MGA DAHILAN AT SALIK SA PADRONG SINTAKSIS 31