Bài Giảng Chương 1

Bộ Công Thương
Trường Đại Học Công Nghiệp Tp. HCM
KHOA CÔNG NGHỆ ĐIỆN
TRƯỜNG ĐIỆN TỪ
TS. NGUYỄN HOÀI THƯƠNG
TP. HỒ CHÍ MINH

Trường điện từ tồn tại ở đâu?
http://buyeveryday.vn/upload/images/issues2.jpg
SÓNG ĐIỆN TỪ
http://i.imgur.com/LefLmm1.gif
Cấu trúc môn học này?
ĐIỆN TRƯỜNG
(Chương 2,3,4)
(Chương 6, 7)
TỪ TRƯỜNG
(Chương 5)
Chương 1 ở đâu?
Chương 1
…….
TOÁN ….....
……..
Chương 1
GIẢI TÍCH
VECTO
TP. HCM
Chương 1: GIẢI TÍCH VECTO
1.1. Vecto và phép nhân vecto
1 Vecto, vecto đơn vị
Độ dài (module A)
A
Vector thông thường
Hướng
a Vector đơn vị Hướng a = 1
A
A= A a a=
A
1 Vecto, vecto đơn vị
Vd: Cho vecto A = −2ax + 3a y + 5az
Tìm vecto đơn vị của vecto trên.
Giải:
A −2ax + 3a y + 5az
A= A a a= =
A (−2) 2 + 32 + 52
−2ax + 3a y + 5az
=
38
2 Tích vô hướng
A( Ax , Ay , Az ) = Ax ax + Ay a y + Az az
B
 B( Bx , By , Bz ) = Bx ax + By a y + Bz az
A A.B = A B cos  = Ax Bx + Ay By + Az Bz
3 Tích hữu hướng
A( Ax , Ay , Az ) = Ax ax + Ay a y + Az az
B( Bx , By , Bz ) = Bx ax + By a y + Bz az
A  B = A B sin  .a
ax ay az
= Ax Ay Az = ( Ay Bz − Az By )ax + ( Az Bx − Ax Bz )a y + ( Ax By − Ay Bx )az
Bx By Bz
a B

A
3 Tích hữu hướng
Vd: Cho A = ax + 3a y + 4az ; B = −ax + 2a y + 7az . Tìm: A.B, A  B

Giải:
A.B = A B cos  = Ax Bx + Ay By + Az Bz
 A.B = 1.(−1) + 3.2 + 4.7 = 33
A  B = A B sin  .a = ( Ay Bz − Az By )ax + ( Az Bx − Ax Bz )a y + ( Ax By − Ay Bx )az
 A  B = ....
1.2. Các hệ tọa độ
1 Tọa độ Decac (x, y, z)
Dùng suy luận không cần phải nhớ!!!!
z
z ax .ax = a y .a y = az .az = 1
ax .a y = a y .az = az .ax = 0
A(x,y,z)
az a ax  ax = a y  a y = az  az = 0
y
ax  a y = az ; a y  ax = − az
y
ax y
a y  az = ax ; az  a y = − ax
x
az  ax = a y ; ax  az = − a y
x
−  x  + az
−  y  +
−  z  + ay
ax
2 Tọa độ trụ (r, φ, z)
Dùng suy luận không cần phải nhớ!!!!
r
φ
Hệ tọa độ trụ:
(r ,  , z )
z
0  r  +
0    2 r
φ
−  z  +
Vecto đơn vị
trong tọa độ trụ:
z
az
r az
a φ
ar a
ar
3 Tọa độ cầu (r, θ, φ)
Hệ tọa độ cầu:
(r ,  ,  ) r
θ
φ
Hệ tọa độ cầu:
(r ,  ,  ) r
θ
0  r  +
0   φ
0    2
ar
Hệ tọa độ cầu: a
(r ,  ,  ) r
θ a
a
φ
a
ar
4 Các ví dụ:
Vẽ: y= 2 và y=-2
Giải
z
-2 2
x
Các ví dụ: Vẽ: y = 2, 0  z  2.
Giải
z
x
Các ví dụ: Vẽ giới hạn sau: r = 2, 0 ≤ φ ≤ π/2, 0 ≤ z ≤ 2.
Giải:
r=2
φ
1.3. Vi phân chiều dài, vi phân diện tích, vi phân thể tích
1 Tọa độ vecto
A = Ax ax + Ay a y + Az az (Đề các)
ay
A = Ar ar + A a + Az az (Trụ)
Ay A A = Ar ar + A a + A a (Cầu)
ax
Ax
az
Az A
Ax Ay ay
ax
1 Tọa độ vecto
Tìm hình chiều vecto R trong tọa độ trụ như hình sau:
h R = −rar + 0 a + h az
R
az
 A = − rar + h az
O r a

ar
2 Vi phân chiều dài
l
dl dl = dxax + dya y + dzaz (Đề các)
dl = drar + rd a + dzaz (Trụ)
dl = drar + rd a + r sin  d a (Cầu)
az
dz dl
dx dy ay
ax
2 Vi phân chiều dài
Vd: Cho vecto: A = 2ar + 3 az

Tính tích phân:
W =  Adl
từ điểm B(1, π/3, 2) đến C(3, π, 5)
Giải
W =  Adl =  (2ar + 3 az )(drar + rd a + dzaz )

3 5
=  (2dr + 3 dz ) =  2dr +  3dz = 2  dr + 3 dz = 13
1 2
3 Vi phân diện tích
Đề các: dydz, dzdx, dxdy

(dS / / ax ) (dS / / a y ) (dS / / az )
dS
Trụ: rd dz drdz rdrd
(dS / / ar ) (dS / / a ) (dS / / az )
az
Cầu: r 2 sin  d d r sin  drd rdrd
(dS / / ar ) (dS / / a ) (dS / / a )
ay
ax
3 Vi phân diện tích
Giải
z
Vẽ: y= 2 và y=-2.
Ghi các vecto vi
phân diện tích mặt
dS / / a y -2 2
 dS = dxdz a y
x
dS / / − a y
dS = −dxdz a y
3Vi phân diện tích
Các ví dụ: Vẽ giới hạn sau: r = 2, 0 ≤ φ ≤ π/2, 0 ≤ z ≤ 2. Ghi
ra vecto vi phân diện tích của mặt.
Giải:
r=2
φ
dS / / ar  dS = rd dz ar
3Vi phân diện tích
Các ví dụ: Vẽ giới hạn sau: r = 2, 0 ≤ φ ≤ π/2, 0 ≤ z ≤ 2.
Ghi ra vecto vi phân diện tích của mặt.
Tính tích phân:
W =  AdS Biết A = 2ar + 3 az
Giải:
W =  AdS =  ( 2ar + 3 az )rd dzar

 /2 2
=  2rd dz = 4  d  dz = 12.56
0 0
r=2
φ
dS / / ar  dS = rd dz ar
4 Vi phân thể tích
Tọa độ Đề các: dV = dxdydz
Trụ: dV = rdrd dz
Cầu: dV = r sin  drd d
2
1.4. Các khái niệm mở rộng
Divergence (div) Curl (Rot) Gradient (grad)

Kí hiệu: .A Kí hiệu:   A Kí hiệu: V
I VA V
V
A r A
A A
1 Divergence (div hoặc .A )
https://www.youtube.com/watch?v=-V4KJ8bQHpo
Ax Ay Az

div A = + +
x y z
1  (r. Ar ) 1 A Az
div A = + +
r r r  z
1  (r 2 . Ar ) 1  ( A sin  ) 1 A
div A = 2 + +
r r r sin   r sin  
2 Toán tử Curl (rot)  A
Az Ay Ax Az Ay Ax
Đề các: curl A = ( − )ax + ( − )a y + ( − )az
y z z x x y
Trụ:
 1 Az A   Ar Az  1   ( rA ) Ar 
curl A =  . −  ar + −  a +  −  az
 r  z   z r  r  r

 

Cầu:
1   ( A sin  ) A  1  1 Ar  (rA ) 
curl A =  −  ar +  − a +
r sin      r  sin   r 
1   (rA ) Ar 
+  −  a
r  r  
3 Gradient (grad) V
Decac: V = V V V
ax + ay + az
x y z
V 1 V V
Trụ: V = ar + a + az
r r  z
Cầu: V 1 V 1 V
V = ar + a + a
r r  r sin  
4 Các ví dụ:
Tìm .A và   A của các vecto sau:
a) A = x 2 ax + yza y + xyaz
b) A = r sin  ar + r 2 cos  a + 2re−5 z az
c) A = 52 sin  ar + r cos a + r sin  cos  a

r
4 Các ví dụ:
Giải:
a) . A =  ( x 2
)  ( yz )  ( xy )
+ + =2x+z
x y z
1  (r sin  ) 1  ( r cos  ) (2re
2 2 −5 z
)
b) . A = + +
r r r  z
= 2 sin − rsin − 10re −5 z

4 Các ví dụ:
Giải:
c) 1  (5sin  ) 1  ( r cos  .sin  ) 1 ( r sin  .cos  )

. A = 2 + +
r r r sin   r sin  
cos 2  − sin 2 
= − sin 
sin 
THANKS FOR
ATTENTION

Bài Giảng Chương 1

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Bài Giảng Chương 1

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Bộ Công Thương

Trường Đại Học Công Nghiệp Tp. HCM

KHOA CÔNG NGHỆ ĐIỆN

TP. HỒ CHÍ MINH

a Vector đơn vị Hướng a = 1

Vd: Cho A = ax + 3a y + 4az ; B = −ax + 2a y + 7az . Tìm: A.B, A  B

Dùng suy luận không cần phải nhớ!!!!

dl = drar + rd a + r sin  d a (Cầu)

Vd: Cho vecto: A = 2ar + 3 az

W =  Adl =  (2ar + 3 az )(drar + rd a + dzaz )

Đề các: dydz, dzdx, dxdy

W =  AdS =  ( 2ar + 3 az )rd dzar

Tọa độ Đề các: dV = dxdydz

Divergence (div) Curl (Rot) Gradient (grad)

Ax Ay Az

b) A = r sin  ar + r 2 cos  a + 2re−5 z az

c) A = 52 sin  ar + r cos a + r sin  cos  a

= 2 sin − rsin − 10re −5 z

c) 1  (5sin  ) 1  ( r cos  .sin  ) 1 ( r sin  .cos  )

You might also like