Republic of the Philippines

PANGASINAN STATE UNIVERSITY

Bayambang Campus
A.Y. 2021-2022

MASUSING BANGHAY-ARALIN (Detailed Lesson Plan)

SA ARALING PANLIPUNAN (Grade 10)

Inihanda ni:

Leobert Yancy G. Salosagcol

BSE SST II-2

Gurong-Nagsasanay

Iniwasto ni:

Dr. Cristeta C. Dulos

Gurong-Tagapagsanay
 Pangasinan State University
Bayambang Campus
College of Teacher Education
Bayambang, Pangasinan

Mala-Masusing Banghay Aralin sa Araling Panlipunan 10

I. Layunin
A. Maituro ang mga suliranin sa Kapaligiran
B. Maitaya ang mga epekto at sanhi ng mga isyu sa kapaligiran.
C. Nasusuri ang mga dahilan at epekto ng mga suliraning pangkapaligiran ng
Pilipinas;

II. Nilalaman
A. Paksa: Suliranin sa Solid Waste
B. Sanggunian: Mga Isying Pangkapaligiran, Department of Education.
Araling Panlipunan 10 Learners Module. 2017.
C. Kagamitan: PowerPoint Presentation, Pisara, at mga larawan.

III. Pamamaraan
A. Panimulang Gawain
Guro Mag-aaral
Saan nanggagaling ang malaking Letrang B o D po Madam. Kase parehas
bahagdan ng itinatapong basura sa pong pinapabayaan ang mga kanilang
Pilipinas? basura na nakakalat kung saan saan.
1. Balik-aral

2. Pagganyak
JIGSAW PUZZLE
Buoin ang PUZZLE sa ibaba sa pamamagilan ng pagsagot sa mga tanong
1-5. Pagkatapos ay sagutin ang mga pamprosesong tanong.

Mga tanong:
Pahalang.
1. Ang mga pagputol ng puno pagtatabas ng mga damo at pag-aalis ng anomang
sagabal sa gubat upang magaing pool akrikutural o komersiyal.
 2. Ang proseso ng pagkuha ng mga bato buhangin at iba pa sa pamamagitan ng
pagpapasabog, paghuhukay o pagbabarena.
3. Mga basurang nagmumula sa tahanan sa mga bahay kalakal at sa sektor ng
agrikultura.
Pahalang

4. Ang mabilis na pagragasa ng tubig hanggang umapaw ito at makapaminsala sa

mababang lugar.
5. Ang paraan ng pagkuha ng mga yamang mineral.
PAMPROSESONG TANONG:

1. Suriin ang mga sagot sa bawat tanong. Paano kaya nagkakaugnay ang mga
ito?
2. Nangyayari ba ang mga ito sa iyong pamayanan?
3. Sa tingin mo, nakabubuti bai to o nakasasama sa iyong pamayanan?
Pangatwiranan ang sagot.

B. Paglinang Ng Aralin
A. Paglalahad ng Paksa
Inquiry-Based Learning (Chalk Talk)
1. Hatiin ang mga mag-aaral sa apat na grupo.
2. Ang bawat miyembro ng grupo ang mag lalahad ng kanilang opinion sa kani-
kanilang grupo upang makabuo ng isang sagod para sakanilang grupo
3. Ang bawat pangkat ay bibigyan ng cardboard kung saan nila isusulat ang
sagot sa inihandang tanong.
4. Bibigyan ng tatlong (3) minuto ang bawat grupo upang tapusin ang pagsagot
sa katanungan.
6. Magtalaga ng isang taga angat ng sagot

Pamantayan
Tamang mga Kasagutan 50%
Kooperasyon 30%
Katahimikan 10%
Maliwanag na sagot 10%
Kabuuan 100%
PAMBUNGAD

Guro Mag-aaral
Suriin ang mga larawan sa ibaba at .
tukuyin kung anong suliraning
pangkapaligiran ang ipinapakita nito.
Tukuyin at isulat ang maaaring dahilan at
epekto ng mga ito.
Ang dahilan ng pagkalat ng mga basura
sa kapaligiran na maaaring mag dulot ng
pollution ay ang hindi pag tapon ng sa
wastong tapunan at ito ay pinapabayaan
lamang
 Dahilan ng pag putol ng kahoy ay upang
mapalawak ang mga kabahayan o di
kaya’y mag patayo ng mga malalaking
etablisimyento. Ang epekto nito saating
kapaligiran ay napaka laki sapagkat ang
pag putol ng puno ay isa sa mga dahilan
kung bakit binabaha ang mga lugar na
pinuputulan.
Pagmimina. Isa sa mga dahilan ng pag-
mimina ay ang pagkuha ng mga
mamahaling bato na mayaman sa
mineral mula sa ilalim ng lupa, ito dahilan
kung bakit nasisira ang kalikasan.

Ang climate change ay maaaring maging

sanhi ng mga Gawain ng tao, katulad n
anito ang pagsi-siga ng mga basura na
nakakasira sa ozone layer ng mundo.
Mga maaaring epekto nito ay ang
pagtaas ng temperature, pagdagsa ng
maraming bagyo, at pagtaas ng tubig
dagat.

Ano-ano ang mga tungkilin ng mga Non-Government Organization sap ag harap ng

mga suliranin sa solid waste.

Ito ay isang nonprofit organization na

Mother Earth Foundation
Bantay Kalikasan
Greenpeace Philippines
aktibong tumutugon sa suliranin sab asura
na nagsusulong ng zero waste sa
pamamagitan ng pagbabawas at wastong
pamamahala ng basura.
Itinataguyod ang kahalagahan ng
pangangalaga sa kapaligiran upang
matamo ang likas-kayang pag-unlad
Tumutulong upang maprotektahan ang
Karapatan ng mga Pilipino sa balance at
malusog na kapaligiran

C. Pangwakas Na Gawain (Kumpletuhin Mo)

Punan ang graphic organizer sa ibaba batay sa iyong naunawaan mula

sa binasang teksto. Sagutin din ang mga kasunod na mga tanong.

Suliranin: Solusyong Ang Aking

Epekto: Ginagawa Mungkahing
ng Solusyon
Pamahalaan
o ng Iba
Pang Sektor
Pamprosesong mga Tanong
1. Ano ang solid waste? Gaano kalala ang suliranin sa solid waste sa Pilipinas?
2. Bakit nagkakaroon ng suliranin sa solid waste sa ating bansa?
3. Paano tinutugunan ng pamahalaan at ng iba pang sektor ang suliraning ito?
4. Sa iyong palagay, mabisa ba ang mga programa o patakaran ng pamahalaan
upang malutas ang suliranin sa solid waste? Pangatwiranan ang sagot.

A. Paglalapat
SWOT Analysis (Strength, Weaknesses, Opportunities and Threats)

Guro
Bilang isang mag-aaral. Ano ang
maaaring mong gawin sa upang
masolusyonan ang mga suliranin
ng ating kapaligiran? Sa paanong
paraan mo ito ma-isasagawa?
Mag-aaral
Bilang mag-aaral, ang maaari kong
magawa sa kasalukuyang ito ay
magtanim ng mga puno at ihiwalay
ang mga basura na maaari paring
magamit at sabihan ang mga
ibang tao kung paano itapon sa
tamang tapunan ang mga basura.

Pagtataya
Panuto: Basahin at suriing mabuti ang mga tanong sa ibaba. Piliin ang titik ng
tamang sagot at isulat sa iyong sagutang papel.

1. Saan nanggagaling ang malaking bahagdan ng itinatapong basura sa Pilipinas?

A. tahanan C. paaralan
B. palengke D. pabrika

2. Ang sumusunod ay dahilan ng deforestation sa Pilipinas maliban sa ________

A. Fuel wood harvesting C. Illegal logging

B. Illegal mining D. Global warming

3. Ang Pilipinas ay nakararanas ng matinding suliranin sa solid waste dahil sa

______.
A. kawalan ng hanapbuhay ng mga tao
B. kawalan ng disiplina sa pagtatapon ng basura
C. hindi maayos na pamamahala ng mga pinuno
D. ang pagdami ng produktong kinukonsumo ng mga tao

4. Ang Pilipinas ay apektado sa nagaganap na climate change. Alin sa sumusunod

ang epekto nito sa ating bansa?

A. Pagtaas sa insidente ng dengue

B. Pagliit ng produksiyon ng pagkain
C. Malalakas na bagyo na nagdudulot ng pagbaha at landslides
D. lahat ng nabanggit

5. Alin sa sumusunod ang maaaring mangyari kung hindi malulutas ang mga
suliraning pangkapaligiran na kinakaharap sa kasalukuyan?

A. Masasanay ang mga tao sa maruming kapaligiran

B. Maraming aalis sa Pilipinas dahil sa sobrang polusyon
C. Patuloy na daranas ang ating bansa ng matitinding kalamidad
D. Lahat ng nabanggit
6. Alin sa sumusunod ang pangunahing dahilan kung bakit ang dating kagubatan
ay nagiging plantasyon, subdibisyon, o sentrong komersyo?

A. Paglipat ng pook tirahan

B. Ilegal na pagtotroso
C. Pagdami ng populasyon
D. Ilegal na pagmimina

7. Ang illegal logging ay isa sa mga dahilan ng mga suliraning pangkapaligirang

dinaranas ng Pilipinas ngayon. Alin sa sumusunod ang bunga nito?

A. pagbaha C. pagkawala ng tirahan ng mga hayop

B. pagguho ng lupa D. lahat ng nabanggit

8. Ang sumusunod ay mga suliraning pangkapaligirang nararanasan sa Pilipinas

maliban sa _____________.

A. solid waste C. climate change

B. ilegal na droga D. pagkasira ng mga likas na yaman

9. Ipinatupad ang Republic Act 9003 upang magkaroon ng legal na batayan sa

iba’tibang desisyon at proseso ng pamamahala ng solid waste sa bansa. Ito
ay kilala bilang
A. Ecological Garbage Management Act of 2010
B. Ecological Solid Waste Management Act of 2000
C. Ecological Garbage Management Act of 2000
D. Ecological Solid Waste Management Act of 2010

10. Nananatili ang suliranin sa solid waste sa kabila ng mga programa sa pagtatapon
ng basura. Isang napakalaking hamon sa pagpapatupad ng batas ay ang

A. kawalan ng suporta ng mga namamahala

B. paglilinis ng mga kalat ng buong pamayanan
C. pagbabago ng pag-uugali ng mga Pilipino
D. paghahanap ng lupang pagtatapunan ng basura

11. Ang Non-Government Organization (NGO) na aktibong tumutugon sa

suliranin sa basura at may adbokasiyang zero waste.

A. Greenpeace C. Bantay Kalikasan

B. Mother Earth Foundation D. Clean and Green Foundation

12. Anong batas ang nagtatag sa National Framework Strategy and Program on
Climate Change upang tugunan ang mga banta ng climate change sa

Pilipinas?

A. Republic Act 7586 C. Executive Order No. 23

B. Republict Act No. 9729 D. Republic Act No. 8749

13. Aling batas ang nagtatag sa Reforestation Administration na naglalayong

mapasidhi ang mga programa tungkol sa muling paggugubat?
 A. Republic Act 2706 C. Presidential Decree No. 705
B. Republic Act 2649 D. Presidential Decree No. 1153

14. Ang layunin ng batas na ito ay protektahan at pamahalaan ang mga kweba
at mga yaman nito.

A. The Chainsaw Act

B. Indigenous People’s Rights Act
C. Wildlife Resources Conservation and Protection Act
D. National Cave and Resources Management and Protection Act

15. Sa ilalim ng Batas Republika Bilang 8371, sino sa sumusunod ang

kaagapay ng pamahalaan sa pangangalaga sa kagubatan?

A. mga NGO C. mga katutubong Pilipino

B. mga pulis D. mga forest rangers

IV. Kasunduan
Mag sulat sa isang papel ng mga isyu patungkol sa ating mga kapaligiran at
ipaliwanag ang mga ito.

Inihanda ni:

G. Leobert Yancy G. Salosagcol

BSE SST 2-II